Zygmunt Ziątek
"Eliza Orzeszkowa", Jan Detko,
Warszawa 1971 : [recenzja]
Biuletyn Polonistyczny 15/44, 149
/11/ DĘTKO Jan: Antoni Sygietyński. Estetyk i krytyk. /In deks zestawiła Lucyna Michalska/. PIW. Warszawa 1971 s.353, nlb. 3, z ł
35»-Rekonstrukcja głównych założeń e s te ty k i Sygietyńskiego na podstawie całokształtu jego prac. Założenia te zostały skonfron towane również z polską i europejską myślą estetyczną okresu,co p ozw oliło u s ta lić zakres indywidualnych propozycji krytyka i jego związków z popularnymi wówczas koncepcjami artystycznymi. Zagadnienia ogólne e s te ty k i Sygietyńskiego rozpatruje autor w ramach takich problemów, jak: sztuka a natura - twórca - społe czeństwo - temperament i t p . , ze szczególnym uwzględnieniem pog lądów na immanentne w artości sztu k i. Omawia ponadto Taine^ow- skie zasady wartościowania, funkcjonujące w pracach polskiego krytyka, i francuskie dyskusje artystyczne z okresu jego pobytu w Paryżu. Książkę zamyka chronologiczny przegląd krytycznych za interesowań Sygietyńskiego oraz an aliza s ty lu jego prac.
BP/44/61 H.F.
/11/ DĘTKO Jan: E liza Orzeszkowa. W.Powsz. Warszawa 1971 s . 467. Ser. P r o f i l e , z ł
27,-Monografia popularnonaukowa podejmująca tradycyjny wzór te go typu prac, w których b io g ra fia twórcza pisarza łączona je s t z b io g r a fią prywatną, a źródeł twórczości poszukuje s ię w jego p rzejścia ch osobistych i w stanach psychicznych,dokumentowanych korespondencją. Utwory lite r a c k ie odnosi s ię przy tym bezpośred nio do wydarzeń historycznych i do centralnych id e i epoki. Au to r omawia utwory Orzeszkowej, u ję te w grupach chronologicznie i tematycznie uporządkowanych. Ideą spajającą twórczość Orzesz kowej je s t intencja służby społecznej i narodowej, wynikająca z podjęcia przez pisarkę tr a d y c ji narodowowyzwoleńczej, r e a liz o wanej przez nją w dostępnym j e j zak resie.