Andrzej Krzyszkowski,Wiktor
Kudra
Sowinki, gm. Mosina, woj.
poznańskie, St. 23A, AZP 56-27/152
Informator Archeologiczny : badania 24, 65
tjiformatpr Archeologiczny 1990 65
Pracow nie K onserw acji Z abytków w Poznaniu, Spółka z o.o. Pracow n ia Naukowo-Badawcza
B adania prowadzi! mgr Andrzej Krzyszowski (autor spraw ozdania), przy w spółpracy dokum entalisty W iktora Kudry oraz grupy studentów a rc h e ologii z UAM w Poznaniu. Finansow ało Biuro Projektów Budow nictwa K om unalnego w Poznaniu. Drugi sezon badań. Obozowisko (osada k u l tu ry pucharów lejkowatych, osada kultu ry łużyckiej z okresu h alszta ckiego, cm entarzysko kultu ry pomorskiej z okresu późnohałsztacko- w czesnolateń s Id ego, siad osadnictw a kultu ry przeworskiej (?) z o kresu lateńskiego, cm entarzysko szkieletowe z okresu wczesnego średniow ie cza (X)XI — XI wiek).
K ontynuow ano prace wykopaliskowe rozpoczęte n a tym stanow isku w sezonie badawczym w 1989 r. Założono kolejne 4 nowe wykopy badawcze, oznaczone kolejno sym bolam i W II/90, W III/90, WTV/90 i W V/90. W yeksplorowano łącznie powierzchnię 6035 m2 (łącznie z ubiegło rocznym sezonem 9295 m 2).
W ierzchnią w arstw ę h u m u su zbierano przy pomocy sprzętu m echanicznego, prowadząc d alszą eksplorację w arstw n atu raln y ch i kulturow ych wg pow szechnie aceptow anych w a rc h e ologii m etod inwentaryzacji i dokum entacji m ateriału źródłowego. W drobnoziarnistym podło żu calcowym, w postaci żółtawego I żóltawoszarego piasku, m iejscam i mocno zorsztynowanego i gliniastego odsłonięto łącznie 197 obiektów nieruchom ych. Pozostały m ateriał źródłowy stanow i: ceram ika — 1096 fr. kości — 4990 kości, przedmioty krzem ienne —-1 5 4 s z t , polepa — 2 1 6 fr. oraz 15 wyrobów metalowych.
W sekwencji chronologiczno-kulturow ej wśród wyróżnionych obiektów nieruchom ych wy odrębniono n astęp u jące je dnostki kulturowe:
1. Obozowisko (osada k ultury pucharów lejkowatych — nie reprezentow ane przez żaden z odkrytych obiektów nieruchom ych. Wyróżniono Je n a podstaw ie nielicznego zbioru ceram iki (m.in. fragm ent krawędzi z p u ch a ra lejkowatego z pojedynczym odciskiem pionowych stem pel ków) i praw dopodobnie większości zbioru krzemiennego, choć nie wykluczone s ą również domieszki mezolityczne (m.in. dw a półtyczaki).
2. O sada kultu ry łużyckiej — reprezentow ana Jest przez 164 obiekty nieruchom e. Łącznie z ubiegłorocznym i obiektam i kultu ry łużyckiej, odkryto ich w sum ie 239, W stępny podział funkcjonalny przedstaw ia się następująco: 108 obiektów w charakterze ja m odpadlrôwych, zasobow ych i w zdecydowanej większości nieokreślonych, 47 obiektów po dołkach poslupo- wych, 5 piwniczek, 3 piece garncarskie i 1 ognisko. M ateriał ruchom y stanow i m ocno rozdrob n io n a ceram ika (ok. połowa całego odkrytego zbioru), cały zbiór polepy, 1 nieokreślony przedm iot żelazny i być może część zbioru krzemiennego.
3. C m entarzysko kultu ry pomorskiej — po dwóch sezonach b ad a ń odkryto łącznie 40 obiektów grobowych tej kultu ry w tym z tegorocznych b ad a ń pochodzi 5 zespołów grobowych. Wśród tych o statnich, typologicznie zanotow ano 3 typy: czyste popielnicowe, n akryte kloszem (3 groby) Jamowe ze stosem i takież sam e, lecz dodatkowo z obstaw ą kam ienną.
4. Ś lad osadnictw a kultu ry przeworskiej (?) z okresu lateńskiego — wyróżniono go n a podstawie jedynego fragm entu facetowanej krawędzi szerokootworowego naczynia, odkrytego n a w tórnym złożu w jam ie kultu ry łużyckiej.
5. C m entarzysko szkieletowe z okresu wczesnego średniowiecza (X/XI — XI wiek) — w se zonie 1990 r. odkryto dalszych 28 zespołów grobowych z tego okresu, które w raz z zeszłorocz nymi dają łączną su m ę 143 obiektów grobowych. Z ich dyspersji m ożna wnioskować, że cm entarzysko zostało w całości odsłonięte. Wśród odkrytych nowych grobów 9 obiektów posiadało w yposażenie w postaci (łącznie): 8 noży żelaznych i 6 kablączków skroniow ych [w tym m.in. 1 z ołowiu). Dalszych 19 zespołów grobowych nie posiadało żadnego w yposażenia prócz szczątków kostnych. Na uwagę wśród części nowo odkrytych grobów zasługuje zm iana orientacji, z dotychczas notowanej o kieru n k u W-E. n a N-S.
D okum entacja i m ateriały z obu sezonów b a d a ń przechowywane s ą w Pracowni Naukowo- Badawczej PKZw Poznaniu, Spółka z o.o.
Badania będą kontynuowane.
| Sowinki. gm. Mosina woj. poznańskie St. 23C patrz okres halsztacki S tra d u B y , gm . E łk woj. eu- Państwowe M uzeum Archeologiczne w a lsk ie S t. 13 AZF 2 1 - 7 9 /— w W arszawie_______________________
B adania prowadziła m gr A nna Bltner-W róblewska przy w spółpracy m gr m gr J . Siemaszko 1J , Brzozowskiego z M uzeum Okręgowego w S uw
ał-Sow inki, gm . M osina woj. po z n a ń sk ie S t. 23A AZP 5 6- 2 7 /1 5 2 _____________________
