Jacek Pietrzak
Siewierz, woj. katowickie, st. 2
Informator Archeologiczny : badania 22, 135
Uiformntor Archeoîogfctny Î9 8 8
135
I Sierzehow y, gm . C ielądz, woj. sk iern iew ic k ie - p a trz późne średniow iecze. K o n se rw a to r Z ab y tk ó w A rch eo lo g i czn y ch w K atow icach _______ ______ B a d a n ia prow adzi! m g r J a c e k P ietrzak . F in a n s o w a ł KZA w K atow icach. Pierw szy s e z o n b a d a ń . R o m a ń sk i k o ściółek p.w . św . J a n a C h rzciciela z pol. XII w.
K ościółek św . J a n a C hrzcic iela zlokalizow any Je s t n a p o łu d n ie od c e n tr u m m ia s ta S iew ie rz a , przy d ro d ze szybkiego r u c h u K atow ice - W arszaw a, n a w zn iesien iu , którego k s z ta łt J e s t m ocno z n ie k s z ta łc o n y przez rozległy, o ta c z a ją c y go, c m e n ta rz , a ta k ż e p la s k i, n a w ia n e tu od s tro n y p ó łn o cn o -zach o d n iej w XVII w. I w n a s tę p n y c h stu le c ia c h . P o w stały w połow ic XII w., był n ajp ra w d o p o d o b n ie j ko ścio łem grodow ym , s lq d też p rzy p u szczen ie. Iż sto i n a g ro d z isk u w czesn o śred n io w ieczn y m . D o m n ie m a n e g ro d zisk a n ie było b a d a n e w y k o p alisk o wo, pom im o, że pro w ad zo n o tu p ra e e k o n s e rw a to rsk ie przy k o śció łk u .
Z ałożono Jed en w ykop so n d ażo w y o w y m ia ra c h 1 0 x 1 m p ro s to p a d ły do ś c ia n y zach o d n ie) ko śció łk a, p rzy w ejściu , po praw ej s tro n ie odrzw i.
S tw ierd zo n o , Iż u k ła d stra ty g ra fic z n y z o sta ł w b a d a n y m m ie jsc u zak łó c o n y przez p o ch ó w ki, sięg ające sw ym i p o c z ą tk a m i XIV, a m oże n a w e t XIII w. N ajw cześniejsze m a te ria ły zale g ające n a c a lc u poch o d zą z w iek u XIV. U zyskano tylko Je d n ą , m ało c h a ra k te ry s ty c z n ą s k o ru p k ę w czesn o śre d n io w ie c z n ą . Pow yższe stw ierd zen ie w sk azu je, lż od XIV w. przy k o śció łk u Istn iał c m e n ta rz , w ięc o s a d n ic tw o m u s ia ło Ju ż w ty m o k re s ie być na In n y m m iejscu (o b ecn y rynek).
B ra k m a te ria łó w w czesn o śred n io w ieczn y ch sp o w o d o w an y Je s t w ielo k ro tn y m i w k o p am l pod groby, k tó re ró w n ież s ą b ard zo zn iszczo n e p o chów kam i now ożytnym i.
W o d c in k u "a" w yk o p u o d k ry to fu n d a m e n ty k ru c h ly , n ajp raw d o p o d o b n iej z XVII w., z n a n e j z w y o b rażeń ik o n o g rafic zn y ch , a ro zeb ran ej p o d czas p ra c k o n s e rw a to rs k ic h , p rz y w ra c a ją c y c h kościółkow i w ygląd ro m a ń sk i.
Poza o b rę b e m c m e n ta rz a , n a m ały m polu o d k ry to d u ź c Ilości c e ra m ik i w c zesn o śred n io w ie czn ej, d a to w a n e j n a XI-XII w. F a k t te n s u g e ru je . Iż w zniesienie, n a k tó ry m sto i kościółek, m o ż n a u z n a ć z d u ży m p ra w d o p o d o b ię ń stw c m za g rodzisko. Po p rz e n ie sie n iu o s a d n ic tw a w X III tu b XIV w. n a te re n o b ecnego m ia s ta , gród zo stał z a m ien io n y n a c m e n ta rz p rzy k o ściel ny, fu n k c jo n u ją c y do d n ia dzisiejszego. D a ls z e p r a c e p rz y k o ś c ió łk u n ie r o k u ją n a d z ie i n a p o w o d z e n ie , z e w z g lę d u n a s i ln e p r z e m ie s z a n ie w a rs tw p o c h ó w k a m i ś r e d n io w ie c z n y m i, n o w o ż y tn y m i 1 w s p ó łc z e s n y m i. K o n ty n u a c ja b * d a ń w in n a o b ją ć t e r e n p o z a o g ro d z e n ie m c m e n t a r z a o d s t r o n y p o łu d n io w e j, j a k i M c h o d n ie j, p o z a d ro g ą s z y b k ie g o r u c h u , g d z ie w y s tę p u ją m a t e r i a ły p o w ie rz c h n io w e . K o n se rw a to r Z ab y tk ó w A rch eo lo g i c z n y c h w K ato w icach
B a d a n ia prow adził m gr J a c e k Pietrzak. F in a n so w a ł KZA w K atow icach. I4 ąty se z o n b a d a ń , re lik ty śred n io w ieczn eg o z a m k u z 2 poł. XIII - XV w. S tan o w isk o położone Jest w rejonie ułlc S ta ro poczt owej l B row arnej, w południow o-w schod niej części m ia sta . W tra k c ie b a d a ń u z y sk a n o sz e re g Is to tn y c h s p o s trz e ż e ń , zaró w n o o d n o śn ie ro z p la n o w a n ia o b ie k tu . Jak I Jego p oszczególnych foz.
O d k ry ta n a w zgórzu zam k o w y m w ieża m ieszk a Ino-o b ro n n a z 2 pol. XIII w ., o w y m ia ra c h 12 x 11 m , p o sia d a ła w p a rtii południow ej ryzalit, w którego o b rę b ie zn ajd o w ało się p ierw o tn e w ejście do wieży. W br. o d k ry to k o n s tru k c ję k a m ie n n y c h schodów , p ro w ad zący ch do w ejścia. Poziom użytkow y, J a k 1 p ierw szy s to p ie ń sc h o d ó w zn ajd o w ał się czte ry m e try poniżej poziom u p a r te r u wieży.
W ieża w I fazie o to czo n a była fosą o raz n ajp ra w d o p o d o b n ie j p a rk a n e m . Nie stw ierd zo n o ślad ó w p a lisa d y , w ału czy też m u r u obw odow ego. P rzek o p przez fosę w części południow ej pozw olił stw ie rd z ić trzy e ta p y p o sz e rz a n ia fosy, w p oszczególnych o k re s a c h , co szczególnie w id o czn e było w profilu w s c h o d n im w y k o p u . Fosa, pierw otnie o szerokości około 7 m, w XIV w. p oszerzona z o stała do szerokości 10 m , a n a stę p n ie w XVI w., kl<xJy zniszczona w XV w. wieża została w łączona w o b rę b now ożytnych obw ałow ań m iejskich, fosa u zy sk u je szero k o ść około 8 m. Profile poszczególnych fos n ach o d zą naw zajem na siebie, co łącznic d a je obecnie szerokość 2 0 m.
W fazie II p ierw o tn e w ejście z o sta je z a n ie c h a n e 1 fu n k c jo n u je b u d o w a n a p rzy p ó łn o cn y m m u rz e w ieży k la tk a sch o d o w a . J e s t to sp o w o d o w an e z m ia n ą tr a k tu k o m u n ik acy jn eg o , p ro w a d ząceg o do z a m k u , k tó ry te ra z p ro w ad zi od s tro n y zach o d n iej, przez w y b u d o w a n y w XIV w. k a m ie n n y b u d y n e k b ra m n y ; Jego kolejny, p o łu d n io w o -w sch o d n i n a ro ż n ik o d k ry to w 1988 r. C ało ść o to czo n a z o sta je w a łe m ziem n y m o sz ero k o ści p o d staw y 6 m. W części północnej
S ła w k ó w , w o j. k a to w ic k i e , a t. I ________ S ie w ie r z , w o j. k a to w ic k i e , s t . 2
