Charakterystyka doggeru częstochowsko-wieluńskiego

(1)

10. M<llll"Ciiiillk•i.ecw~cz T.., Orłocwska T., Ro-~al&lk a M. - Wiek ~ helen~h gfu-nydh {Mas)

w

!PI'zoelkroju goollqgilc-mym

Gorzów

iŚląiS!ti - PX~as•zlka

w

ś:w1eltlle badań mega- 1 mi-k!ro~YIOh. "Kiwa.rttallnik Geol." 1-960,

.nr

2. 11

_1.

IM

o s

s.

o c z

Y

·z. :..._

Nowy IPOI<ki!lli stratMratfilcZJllY

~ lW ~cned tezęlloci Juiy KTallrowisk.o-Częstto ICihowaideij. "Kcwa:rtatln:ilk

Gool."

1960 {rw dlruknl). 12. M o s s o o~ Y Z. -

Obs

· zacr-

między K!Itzeiplcami a Wręicz)'ICą. Objaśinien:ie do m~y geologionej.

Alrdhitwtutm

IG.

1Warsoza.wa

11!9.55.

1·3. O l!l ii kl a R. - P.rolii!l gÓlmego liaeu i dogrgeru dklOil.ilc Zlroltiotwa. ,.,KWJao.1t:annrilk Geoll." 1008, n.r 4.

14. Osilk.a R.,

SaWJdllclka-Eikiell"torwa E.

-lotiwór ii.VIiiChalli!nów IIlo'l" JlJ0/60 . .Amchhwum IG. War-s·zacwa ł•954.

1•5. iRI!Qemer'

iF. -

Geologie von Oberscffiesielll. Wrocław 1870.

16. R o g a l ts lk: a M. - Anaoli~a S{pOiroWO-fPyłkxJrwa \PÓł'IlOOnego Te,jonu JUJI'Y ~-Ozęs:tochow slkie,j. "K'Wia•rta:lniik Gtool." 1960 i(W diru1ru). 17. R 6 ż. y clk:

i

S. Z. -

DoLna

·jUil"a I[)Otłudn!iOIWyich

iKruljaJW •. LG Billll. 123. WaliScZawa .1•958.

18. [R lUI :b ik; o iWI s lk i F. - SjpraJwo2ldlamiie tytiillCZa!SOIWe z

olbSzalrów

lwySitępowan~a :w~a ibrunatnego IW oklolliilcaJch Za!Wiletroia

i

Sie:wiem.a. Spralw. P:rG rt;. [i{,

z.

1-!2. Wa>rs~Za~Wa 1003.

119. Sam s

·

o no:wiJC

z

J. - Coohszltyn,

trias

i

ll.illiS !!113.

;p&rooicnytrn 2lbOJCZI\l ŁyiSIOigór. PJ:G SpraJWoZldaruia

t.

5. WarrtllZa~Wa 1929.

20.

z

nm

s; ik:

o

J. -

o

.wiellru brelkcij1 łiisowtskied. IG Bhńletyn. Waors~arwa 1·952.

21. ~·n~ skJo J. ,_ Retyk i illaJs między K.rtako'Wl€ID a W1elnm1iem. iiG Pll"ace 14. Warszarwa 1955. · 22. 1ZI!l.oJS:k:o

J. -

WSitępny ~ s:bratyjgratfi:i

utWID-trów

jwatjSJkildh w · połuidlniOWIO-zaehoidniej częŚICi

Nidru.

Po~i~. "K'Wia·rltalnilk: Geol." W59,

nr

3.

SUMMARY

The •OOil/Stl:'U,qt!iO!ll of a new S~aJPhlic

dlivtision

()![ LOIW'er JiU/l'laJSISl'ic. ful the dasffi'!ilbeid

region

'Wia'.! based on ,the pcrliaeolboltani!caO. resear;ch of

a

set of sallll(plles ~IiO!ll

the

viJcilniilty Olf Cz~hiowa, amid

the

i.nvdstlilga-tliiOOlS O!f a IProfiJ.e of Dhłts i!n Moohów. The g'E!Oilo~ IPI"'!fliJ].€i fu-om

GOII'izów

śląSki anod Ols'ilnY we-re com-paJi.red. IJi:als StbriaJiia was oolllffitrmed to be thWker ltha.n ilt W'aJS 1oolllSiJdered bafore. Some

S!t

· ratilgratphilc

hooiizo!llS are determi!ned: in 1the Lawe-r LillliS - Po-~e I.Jayers; 1n t he lVłiiddlle IJtas - sll.t layers · atlid

SEUib-<COOil

layers; .iJn the Uro>er Liiais -

mamo-\VIildk:ie

Layem, Esteria

Layel'ls

a.nid

Łysiecdt'ie Layetl"S.

PE310ME

Pe3yJihTaThi rraJieo6oTaHHqecRHX HCCJie~oBaHHił, IIpOBe~eHHbiX Ha~ o6pa3D;aMH H3 ORpeCTHOCTeił l.JeH-CTOXOBbi, a TaR:me o6pa6oTRa rrpocpHJIR Jieiłaca H3 Me-xoBa, II03BOJIHJIH aBTOpy IIpOBeCTH HOBOe CTpaTHrpa-cpHqeCKOe ~eJieHHe HH:atHeił IOpbi Ha OIIHChiBaeMOił Tep-pHTOpHH.

IIpocpHJib H3 paiłoHa romoBa CJieHCROro COIIOCTaB-JieH C IIpOcpHJieM H3 0CHH.

B

BOBOM IIO~pas~eJieHHH

yBeJIHqeHa MOIIl;HOCTb p3Ta, Bbi~eJieHbi HH:atHeJieiłaco

Bbie IIOJIOMCKHe CJIOH, Cpe~HeJieiłaCOBbie CJIOH rJIHHHC-TbiX aJieBpOJIHTOB H IIO~yrOJihHhie CJIOH, a TaiDKe

Bepx-HeJieiłaCOBhie 6JIRHOBHil;RHe, SCTepHeBhie H JihiCeD;RHe CJIOH.

ZBIGNI·EW

D~OW~I

Instytut Geologiczny

CHARAKTERYSTYKA DOGGERU

CZĘSTOCHOWSK

O-

WIELUN

SKIEGO

Z

E

!WZGLĘDU !lll3.

li.oc:mne

OldSłicm:ięcia

i

wys~~:va:

nie

ll'lllld

:be!l~a d<>Jgger częsltoC'h\QiwSilro-!WlelnlńJSkll był od dawna obiektem m:iJnrtere:sowarnia

JWiie1u

geo-logów.

Efellctem lbaidań byQy Qi•czme ~e, z

k!tó-rych ljtaiko rułljwaJż.nietjJsze oi!IallierżY' wymien1t: prSIC€ G. Bulkowslkiegta

U),

Stt..

iKo'n.tlkretwioza (4)

oa::az

B. iReblbitnldera (9). Poid'2liall:

StraJtyJgl"aJfiilclzny

doggeru PQdainy prnez Relhlbilnidera stoOOIWlaoło wieil!u

pór!n;ielj-~ycll geoOioigów. :Wrele oeiliilYcil danyi<ih o {jurze czę

s!bochows:kietj zaiWlieralją ~worndlania z baJda* geo•lio-gicZll1YIC'h jproWa!dZOny\<lh !lll3. ltym 01bSzall'~ przez

J. iPtrelmilkla.

Na s7JCZegó!Jną IU!Waigę zasfulgutle prta·ca ~

aJUI1xma

z

'l"'ik!u ,!1933 ornalWład.ątca buldowę geolo-gbiDą

d1ro1iiJC

Częslt'OJC!horwy ,(8).

W okresie powotjermym prawad:zxme były systema-tyczne :baldano~ g~OI1oigilczne lłów ll"UidtoniOŚnych, !!la poldstaw.ie tk:tórYJch pO!WIStalło ISJZel'eg OfPI'Iaooocwań oma-wla.jącYJch .zagadnienia złożowe (5, 7), straJtygrarlil.crme (li1)

i

petro®raJf.ilcZJlle (2). IP111a10e ik~alfila7me

n:a

tytrn itereruie ~dzał Zlb. Massolczy (6).

PodS,taJW'ą

dO

dailszyiCih prac sttraty~atfiictm.yoh, odiLa doggeru Sta:ło· się m'DIIlogralf:ikmne td7liero

st.

Zjb. Ró-żyietk,~ (LO) o górnytrn d~l"ze .i dolnym mailtnie JUJI'Y iK:rakowsOO<>-Ozęstto<db<Xwlsiklitelj. St. Zb. Różytclki w!prlolwadtzi!ł ndwy', ibalridzo S'2JClZ'elgółorwy potdział

stra-ty~r;afitc:zny, lkltóry

ijest

olbecmie szeroiko stosowaJilY pr.zy OlpllaJOOwyiWanilu

domero

ltaikiż,e 1 na ilnnYICh

412

~.acll. W

'O'Statttnilch

J.artlacll

na IPQtdjgtaJWie

wy:ników

prac stratygrafioztlyoh

J.

Znoski (12) o doggerze łę czytclkim wzrujpelłnJilotny ~stał na obs•zal'lze męstoohtOW skim IPOtdzL!lli stn'aJtyjgradJożmy wezu~u ,górnego .(2).

AALEN -

BAJOS

W

i

d

t

qgger:ze

C'LęS(botdhOIWSilro..twieluńSk.im

001a1dy

aa!le-·nu

i

tbatjos111 ~e są przez piJaSiki d pia-sikorw.ce Ęire~dnilo-

i

,gJI"UUbooioamitlte z dO!!Iliesoz.ką

drdb-negiO 7Jw.irnku.

Olm'teŚ'latne są one n~ą ol"eegiona!Ln.ą ja/klo "!PiasllroWice J.rot§cielilsklie". Na 1Wy1Ciholdniwch utbwfo., :ry te

rw

wyttllilku mie'1lrnelnia tpl"zedlsibatwi:ają sdę jalko

pilaslkio!wlce

tŻtala;zilste

o

ipelfneQ

.gaan.ie

· lbao:\w

Old

żółbed pmez 'Wiiśtn:iOiWą ido ciemnOibrunaJtnetj. W i!)a.rtialcih nie 7JW1etrzaiły;clht,

w

IWiieroeniooh, p.ia!Sk:i

1 pila.Sk:ocw.ce

madą zalba1'1Wien~ b~łoiS2«ł:re, ŻoÓMlotSrLall'e nraz

zieLotn.e

i

.za-witerta.ją podrzędne Wlkładiki piaskow.c&w

sydarytycz-nych 1uib t9ZJamJozytborwytcth.

Uzyskana tZ

ltyeh

osadów fauna

claij'";'

podSitarwy

jio tw.ie;rdzeruia, 0e ~ą JOlile aailen

d

tba!jiOIS.

F,oom.y

;P!'IZe'WOtdnie

dlla ata!lenu

.zlilJaila:zł

Ztb.

MossiotCIZy na "Cy-' baJtej GÓI"ze" k; P:I'Zystajjni.

e; :baJ!olsu,

~ÓIWirl:ie gór-nego, fi31Uillla prtze1W101dnia JCylbotwtaina jest ;pmez ki:lk!u a'll!torów.

WY!d:z.iiel1enie

tyroh ;pięter na I<Jibsi7lalrze j'wry

krailrowslro-tClt.ę$toclhO!WISkiej nie j~ jednalk możlitwe

(2)

Ktobuc l<

Częstochowa

Parkoszow1ce

8AJ0S1'AALEN

Zestawienie profili dogge-ru z rejonu

częstoch.owsko-wieluńskiego

1 - warstwa bulasta, 2 - w~ienle plaszczyBte, 3 - .

l1ias-kowce drobno 1 grubozianliste, 4 - plaskowiec mulasty

(mulQIWcOIWy), 5 - mulowiec ilasto-pdaszczysty, 6 - muło

wiec .piaszczysto-ilasty, 7 - mułowce ilaste, 8 - iły, Iłowce,

9 _, ~i . Uaste, :Iłołupki, 10 - plaskawdec z faJUllą, ta

-otoczaki, zlepieńce, 12 - muszlOIWce, 13 - skałotocza, 14

-oolity, 15 - :krzemienie, 16 - syderyt, lT - łlferosydel'yt,

18 - detrytus roślinny, 19 - powierzchnia rozmycia.

o

10 50 m

8'4

Gr5

Gts

8'6·

a,9

E---,,7

c~ CYi/ C"roS$~ ~

Dog!JeT

f·

rom

th.e

Częstochowa - WieLuń Regkm

1 - flint layer, 2 - sandy llmestonee, 3 - sandstones

flnegrained and coarsegralned, 4 - mudy sandstone, 5

-cJay-sandy mudstone, 6 - sandy-clay mudstcme, 7 - clay

mudstone, 8 - clays, 9 - slates, 10 - sandstone with

fauna, 11 - gravels, conglomeratee, 12 - shelly breccia,

13 - lithophages, 14 - oolites, 15 - fl!ntes, 16 - siderite,

17 - sphaeroslderite, 18 - plan·t detritus, 19 - eroded

surface

(3)

WEZUL

Wezul dolny. Nad pias21czYJS{I;ymi OlSadami aalenu

i

batlosu leży ser1a osaidów illasty•c!h we2lllllu. W .spą~gu

!tej ser11 ~ą jetS?Jcz.e piaśkbwlce dlrdbm- d ś-red

nioZiarniste, chlary:tor.ve, ze skupiem'iam.i glihki

o:raz iniereguiLarlllymi pDzer'ositamd

liuib

lrollllkrec:jam•i ilasto..;sy:decylt)'cznylmi.

W górnej cz~ci jpliOifliJlu ;~l.oiść. rrnater.i·ałnl IP'iaszczy-*ago ~est niewiellka. Domi.nl\.llją .tu dły

·hl.'b

fuip'ki illaste, szaroziel<me. W IS1Jrqpie ilcoh wyslf;@ul.ie

tdio

khlku wawtw sytdery:tu .ill.a"srt;ego. 'W i'Łach i sYJ(lerj'lba<coh

gpo-tyka się dość często bial!osiZaJre <i

SzeDozie1one

oolity. Na obs.zall'Że c1ZęstodhJC1W!Skilm syideryty

te

tworzą

po-k!ład dą~gły., kltóry ollm"eślla 1S!ię jaklo "SIPą!gotwy ~PGziom

l'Uld", sta~nowi<!lcy old .da!W1!1.ycll 1a•t po~dJsitawę eikiSiploa-talciji górnilcozed.

W .rejom.i.e Wi>eilJUIIl:ia

Ofl'!az na pooudnde

od Włodowic rudy

tego

poziomu nie 'W'Yka.zUJją cią gł~i.

PonaJd sydery!łiem illastym ·leży w~a

l1u'Pklu

illa-sbego, ·C:iemnosZiaTegjo, o barldizo 2'liil:iiennej mią~ilsZIOIŚCi

rui.e

prneik!raJczaJjąiOO!j 2 m. oaRikldw\ilba miąi'ŻJSIZIOIŚĆ

utWio-rów wezulu

dolnego rwyruosi

2---.5

m.

Na JPOds•bawie .daJnY'C!h !Palleom.t<l:tolgiozmYJCih morż.na oGmleśllit, iŻe .wezull domy

rw

Ju~ iCzęstocho!WSkiej l"ejprezenillo.wany jest prz.e·z IPO!zilamy Gwran;tliana

ga-rOJn;tiama i Subgaro'1!itria:na tetrag<ma.

W

oojm.~

części

wezullu

dolm.eg10 i1Struieje 'hilatus, ldóry

przy-.paida na IPWiom Strenoceras swbfuroo.>tum.

Wezul środkowy rozpoczyna

lrom,pil.Eikls

łuipków

Lla-slf;ycll i ill:ów ban:iwy ciemJnoo.7JaJrej,

w

k!tóryich 'W'YStę pude killita iWiaJrSJtlw Slfea.10isydery11iilw l'll!b w!kllaldek

syde-rytu

:i8.aslteigo. W dollruej męś'Ci .rujplkli i1~e obao:1&1rle: rY'7JUiią się IQbecm.ością l!ilcznY'ch §laidów ~~.tyoowaneo

f1ory. ·

w

naoniflszyCib warsl:JwaiCib seT'i<i ilLaJ&t,ełj wyts:tępwje

ze$Ół fau:ny 11;Y1IJiorwy dJla IPOZiomu. Parkii.W5onńa

subo;-'l'ietis, IWY1dlzioelamego iiF~Z S. Z. Rórżyldkli:elgiO GliO).

P?-w.slf;al:a ozęśe serii il1a:stej :21arwiell'a f!łiUIIlę przeiWIOdnllą

dla po.riollll/U Park:imsonia pan'kii:n.som.i. Oha["akte.r. lilto-·

logiczny

ooaJd&.w oibu p07.~01!ll.Ow

· ni.e

ulega 7J!Illianie. Mią.ż,s:rość k:olmjpleklsu Ua~steglo wYID·OSi od 30 do &O m. Góma część .wezu1u ŚI101dlko~Wego, ;PIOIZiorn

Parlcilnso-nia schlioe'TI;bachi 1r€1Pre:zemrtxlrwana !jest pl'IZe!Z

pi-aiSk:O'W;-'00

drolbruo2lkmm iJslte,

IMjpi1ZemJia:nil.egłe z .i:Łalrni pi.as• zczy-styrmi, .ci.errunos7Ja["YI!ll.i.

W ICared

serii olbser:wn.l'je się

liiC'ZJily drolbny detrytus 7lWągJ1onej flory. Wy~ą

tu lj:eż lPOfdll'lzędlne w!kiŁaJdllti .sy1d~ pias7!CZY"~ i sferooyidmyrt;y.

:W

ndek.tóryiCh ;pall"tiaJCib za:maczaoą się wtki!Jai<Nt;i miUil!OIWIOO l>U.b ;pialśkJOIWICa lf~OUJd<m€®0. W obirębie ·tego. ogniiwa za.cbl()dzą zimi•any f!!Qjalm.e wyil'\aJŻa/ją<oe s'ię rzaStEi!PQIWailliam os.adÓ!W piaJsZJCZyStYJCh przez

.illaJSte.

Miątis·:rość osadów p02Jiomu ParklilrosvmJia

schlaen-bachi wytnooi !Oik. 20 m.

Utwory wezulu górnego

w

:rej<onde częs.tacborwskim

wytklarzudą WYII'a'Źlilą dlW!UIMielm.ooć.

Dollna

część

wy-kls/zJ1lalboon:

des•t ~alko ·!Iły lpias!7JC!Zyste, szare ,z bamd:ro

lilc!znym de1iryltiusern fauny, lkltóre pr:z:ec>bLOdzą dość często

w

]ły mus·ZJ10<W!C'01We !liub mrulS7JLorw.ce

illaJSte

.

W.

serii

rt:~ wy~e do

ilciJ1Jlru

Wlalrsilw SYJdeTy(tlu iiLCllSitego, llliek:iedy

marglisitEgO

z ooliltami ba~y bila-łooZJaJl"eej i

brunatnej.

Zasięg PCI9ZICZ~ólnydl wamttw sydery;tów jeslt za'7lWY'CzaU OtgranioZIOOlY

i

,często abse:r-witl;je ;się przejście poddaidu ;w soc:zerwJ.ti lub sferosy-deryty. W .r€1janj,ę •częslbochOIWISkim syidery;ty

:te

.<:llklrelśila się jalklo ,,.sllrQIPOWy pozl.iOilil rud". Wy\Sitępująea

rw

dol-nej części wE'alUlu górnego L~cozna fauna zeZJwaila ina !1Jallilc;z.e:nde ltycll OISaJdów do ,po.ziomu Pamins'On.ia fer-ruginea.

414

Miątilsrość tej serii w:aha się od 5 do 13 m. Osrudy lrl~dllag~ iWyll'ruźm:.e odlróżnin:ją się s.wym ,cha-ralki~erem l'ilto~gJlC7mym od utrworóW !];)oziJo.mu

Parkin-son.:a ferruga.nea. Relprezentujją je iJły piaLs7lC!zyste,

P~Jela.tOISIZ.aJre z

bar:droo

drobnym detrylbus.errn fauny. · W lla;ch. s!P~Y'k<t s·ię

rwlkladlki

muł!OIWicćiiw,

piaslklocwców

~ob~o1J~~~. ma:I1głl~'StY'Cib ora~.~: spQil'aldy>c:zmie

Cleilikle SIOIC!Zew'k:l SY,der:yltOW mao:1glliiJslto-1PiJaLs2'J~Y'StY'cfu

. Iub. sfarosyder_y·ty •.. Powyż~ iły .za1icoorue są do

. poz111omu Parkń.nSCJr1!,?.a ccnnpres•sa. · Ogndłwol

to

~est

. 'dldbrze il'I01JW'inięte na obsza.nz.e m1ędizy .Willlk:O'Wtieciki.el!ll.

· a Częslb01dhocwą, ~dlzie s:i~a JliOID.a!d 1:4 m mią;ilgrości. Na NW

.

od

W·illlk:OWiieCika ooaz SE Kl!d Oz.ęstoCibowy miąclis·2201Ść

cw€1ZU11u

górmego m:all€/je, a .rórż,niloo

rw

wy-Im:z;ta!keniu iliitoliQgi~CZ!Ily;m między obu ip(JIZiomaml Sltaje się nieuJehrwytllna.

BATON

Ba-ton dolny 11017p00Zyna się kiOilJiPI].ekserrn ilastym

(poziiOłrn Pe'l'isrphin.otes tenuiplicatus). W l'€donie czę

:Stochiolwlskim w idoWn.ej .cz~ci

tego

ogn:i!w.a występwją jły ,Piilas~ylSte, ICiei!IliilOsza:re, lkrtóre k!u gÓII"Le

prrecho-dzą IPair:tLami tw . ~IWICle ilub

rnadJZói.ed

pilas/k>orwice

d~ooiJalrruiJslte, si!LtJ.ie il1aste. W lrolllljpilekSie tym ·Si!J<O

-Ityka się niekiiedy k.illka po7Jiloanćiiw ,!łl'ei'105yldery1tów. W

IJ.'Ieljoni.e

Wie!l'll!nia i na :SE od Cz.ę~s.tooborwy d1Jiln.a część .ty1Cib UltwOirćiiw wyłkiszrt.ak"<ma jest •W

,pt051tad

demlrlosza;ry!Ch.

.

Mw

lulb

łu!Pkćiiw iła:stYJCib. Osrudy ba-to.ruu idloil.neg!O zarwderao·ą !lii:cmną :liaJUIIlę, kttóra umorżliiWlia :clOikła.dlne okreś>lerui.e IPio;nowegJO zasięgu

tego pooLomu.

Miąriszooć ·jego Wlalha się od 18 do 36 m.

W rej101!llie crzęs.tocbo.wslkim osady batonu śoodkowego

'fjpo7Jii01!D. Morristcera.s mor11iiSii i Ca.dom:iltes alflf.

de-'slcmgcha11'..rpsi) rwyfkis·zltal]]oone są główtnie

w

postaJci

mlll!kJrwlców

i

oi·lów ,pilas:rozyiS!tYJeh, ciemruos.zrurycll,

siilnie

rwa.pllliSty>oh. W górne:j części profillu. pQj.arw:iają się

wkładki piaskowców drobnoziarnistych, marglisto-s)'lderytCZIIlYJc:h. W 1całytm

kOIIl!P1ak.s

• i.e

~EPJjje ltcZIIlY

debryltus fawny, lllwwrząlcy n1eikiedy

ciellJkiie

zLetpy ł'Uib

'drobne ~U!Pie!Ili.a. · Ba111dl7lo

tYJpowe

jest wyStęporwa!llie znacznej i:1ooci Slfe!rooytderyrt;órw, ltiwoo1zą.cYICih rw n&eikttó-Ty.ch

przYJprudlkaJclh

sitale

hory:llon·ty. W

sferas)'lder)"t·ach .s;pągorwej męści tego pDfl~. o1bser1w<u(ie s~ Uczne

b~ałe oolliK;y. '

Od Częstlbiclhloiwy

.

w

kie:runlklu Wileilnliniia twięklsza się

(pi!asZIOZyS1JOIŚĆ OO'aJdJu o:raz . sJtO\i)ńiJorwiO TOŚiliie miąr1S?.aść

.poSZ~Cz.e~góllnYJah Qlgnilw. W ollrolilcaoch Wielum.<ia osady

· ·baltonu ~~ Oll'laz górnego sta<nOIVJii.ą facdę

pr2Jeljścii()!Wą międ~y Olsrudamii baJtonu .czę3tioohowsncie

go

a

łęazy1cikie®O>, Ofpilsam.ago prnez

J

.

Zl:'llOSk:ę ·(12).

Ogóllm.y

ClhaJralk\ter

sedymaritlliJ.

je:S.t

m.a

obu obs"Zara.ch

bal"dizo i7J1illii7Jony. ·

Mi<ąiŻSIZIOŚĆ baJtom.u śl1o1dik!orw€1ga IW rej.O!nie CzęsOOcho

wy wyruosi

oik.

30

m,

7laJŚ

w

Wielunilu

sięga

prawd•e

70

m.

W ~tonie górnym wydziela się t.rzy poziprrny

stra-tygraficzne: Paroecotraustes heterocostattts,

Paroeco-trawsttes pararloxws ii: Clydonice.ras discus.

DOI1Iny pozilom, !W'Yiks.z.taJboony jest

w

pOS\taci

m'Ufurw-ców :i 'pilaiSirorwicÓIW ilastYJCh, oilemm.~cy~Ch, niekiedy· o· Qdlcieniu brunaJtiniOSozaJrYm. \Wyslt~e 'WfŚl"Qd nilch kill!ka ;wamstlw margl:i

,pias7lCZYISty.oh" nieco

s)'ldel'yltyoz-nych · a taikże IPiaSkOIWiców dlrOibnoziaT.nistycll., dość

często za.wd.IE!Il"ają1cydh sza.rożóllte

0011ilty.

Na pe!WIIl.yah odlcl.nkadh · terenu 01b3eiiwn.IIje się qJ!l!Stęporwan:ie mu-rowców .i ,PiaslkiOWicÓW (p])ze<Z Ny. pilas2'XlZySrte •. - ...

Wyikls.ztał<celn:ie liibotlogiczne po,ziomlu

Paroecoltraus-tes

paradoxus jest baJDdZK> 7fuli00ne dJo osaidów

opi-sanych ~. Za7lnacza się jednalk: więced · pme-Wiam11:wiień ~ d

nlll.lilxJrwlców

mM<glilsto-sytde-ll'yrt;y(Cizlnych. W poziomie tym ,po~jruwtadą się rÓWliliEliŻ

wkładki Wlapdeni marglisto-piaszc:zystych z li.07lnymi

OiOilliltamd

ba.z;wy

~S~Za'I'IOrl.ól!tej

d

Jb])UIIl.ailmej.

.

.Nao~~.~:e

o®n

· ilwo

lbalbonu. górnego.·. twlorzą .ma.I'lg].e

'l iły: pliaSI7lezySite, ·Zia2'JWY'czad ooli'bawe,

lbolglalte

w

fa'll'Ilę.

.

'W_

rejoni~ częlstoołiiorwS!cim miąrż.ls!ZIO!Ść IPO'.I:i.oon.U Cly~

'd.Om._'IJCeras

dMrcus

wynooi IOik. 1,5 m, a

•W

olk:o1iicy

Wiie-CJ.'l.Jll1,11a . ~ iCło· 7

m

,

MiąZs7Jdść dsaJdćiiw lbaltoruti gór :o

(4)

KELO!WEJ

Utwory

keloweju dolnego połuidn-ilawo-WI~chodniej

ozęśici 01ttl:z.a111u ~ezęsto.dh\QW'$ie~ rwy!ks~oone są ,głównie ·W postaci rwaiPienri IPiiaiS7JCiey!StyiClll. żólłłtlosza 7

.ryCih, w. górnej części gtt"uzłowatych. W kiell"unku na

·NlW Old CzęstOOholwy zaZOOJCZa s:i.ę IW)'lraźnie wmnst

\I>ila.sZIC'LY~~

osiadlu.

rW iClloiliilelj części tEiglo

ogru\vlci

przetWaa:.aJją · pia:skldwlce walpinliSite z ~osltami mar~Li

\piaszczyJ~t)'lch, o rbalr\waich ja!Siil!Os~a;ryloh,

.SZiaJrO'ziiello-inylc!h

d.

:bó.ll1:ie:J..,br'llnJartlnYIOh. W sltmojp~j częśai pilas-lktowlce pllZekfulold!Zią rw rwa(plimie

lulb

m:rurtg>le

pi.als1Jczy-\S:te"

~aiZiw~czao z diounies•:dką rclhlliOiryltiu i ,g!1a'U!lrondlbi.l.

. W dlro~icareh Wicluruia dolny kelawelj irep!l"ezentlowa-.ny jes.t pn;ez. rwapienie .piaszczyste, piaJS.k<JIW'Ce

wap-.niste,

białoszare, nieilrledy żółtoszare lub

sllJaro;ljielon-mar\ve,

parlilmlli. skrrzemieniałe

z

.niei"legul'Riiiilymi

prrze-rostami i konkrecjami kirzemieni ciemnoomrych. .. Naj•wyżsrLą część kelorweju do1neglo na całym

absza-1J"Ze lozęstJachcilwtslro-tw;ierluńlśldm ·1lW011zą gl11.l:Zl!O'wa1te

wa-pienie

i

m.aJ~ rpilas·zklzyiSite z ·liiC!Zlilą lfaJUJną.

, Mi~olść ooaldólw ke!Lorweljru ,dJollneg\o GPo:zi'()IIIly Ma-,

:crocephaLiters typicu.s

.I

Keppleriters call'ovienstis)

wy-lniosi

rw

poiliujdni~OIWIO-!wrSichroldnrieo 1częś1C1i: Q!JsrzaTU czę"" \s:tochoiwl.sllci~o ni®ale 2 m,

natllomia!St

tw OlklorUcy W:ie~

1'1l1Iliia . sięga olk. 20

m.

.

· ~a ·abiSizall"Zie lclzę:sltochi01W\'31kiO-w:ieluńslcian ke'l:owej

górny ;w~lzlf;ałioony jesłt jalklo bardzo chararkltery-styczn:a ·Wamitwa, n.aiZJWana ,,builaJStą". Zbrud10Wiana jes;t

z

lromyrch, IIlfi.aregunamie OlbitOCI7JOIIlych k:aiwa~kórw

w

a-pienia· i mar~głu !PiaJS!ZJCZY'Steg~o, którytdh porwierzeimira

'p~a jElSit dość CIZęS!to .ilłern chl.Joryltowytm. Znaczną

ezęść'

maltarialu

IW'alr'Sitiwy

bullaJStej

stanowi

faun-a,

Pt"zerwaŻI!llie 7ldedlol'!IIllorwanra, oość częsrtlo z w.ildooznyrrni

'ślaJdaJmli . Olbitoozernia.

w

wa:riSitw:ie tej wy~'tępuj ą

me-kiedy .klook:rectje fO'Sfuryrtmvlo-marglis!te. SpoilWem

za-'Z'WyiOZaij jeiSit mqieil ISZaJTO"ZJieilany, chllJoo"yrtloiwy z drob-llJO Ilorz;pros7;01Ilym ~U!kOI!litem. W całej Slkale obsoc~

'Wiujerny d101ść często ISJk;upieni:a ·OioliltÓ'W.

" Na Olma'Wdialnylm olbsozamzre 'W\all'IŚtiWia :builJasta repa:e-zen'tuije lllrrzy pOOilomy

keillolwejiU

,gÓJ:1Ilego (K0S'Il1.0Ceras 'ąwnoa:nli, Kosmoiere·ras pallrux

i

Kosmoceras jason),

a

nlieki.ejdy t31kiże część dyrwezru. M:i:ąlilsZIOŚiĆ /Wia<rgbwy

birlrastejj wylnloS.i przElCiębnie 20 cm.

L[T,E!RlA·TURA

'l. Bukpwski G. -

Uber

das Bathonien,

Callo-viern

W1ld

Oxtli0111dlirein

iJn

dero J'W'Ia!riiJclk€1!1

rorarkaJU-IWii.eluń. "Vettih.

Geioll.

R.---lA." lr887, :rur 18 ..

: 12~ OreliCIZ!kiiOIW:LSk:i Z

Ib. -

Doiggretr na r01bs·za:rze

mięlclzy Wliellkdwiecldem a Lilb~dlzą. liG B1

illl!l.

161.

WatmzJaiWia 19519.

3.

Ja

Blik<

q~ISik.ii S

lt.,

S i8iiW' iK!Ikra- E ki eTit o-IW a E. - ObsZM" JPI(liiilli~drzy ~®ilcami a ~ręozy1cą.

Ba-ldra~nia pettl'IOłgrl~ircZine. All'lclhilwrum IG .. Wa~11Srz:awa

}1955.

4.

K: 10 ·ndti

Jd

€1

:w

.i.c

z

S

t. -

Baoonira g~e tlił

iPaJŚimie :ll01ńn:a1cjji 1j'llll"a między CzęsltoCihOIWią a K111a-ikl01wern. ",Pa;m. Fri~~O@r." 1890,

rt.

10.

6. iKlll1 a 01 rei IW' s rk d R. - U lWialgi o wylklstz:tt;aJlicełnriJu

TIU-idOiniQIŚinrelj serti jrUiry brunartm.ej

w

;głębo/kilch otiWIO""

l'laJClh ,wie~r1tnhczy!ch .reljron'U Ozęstrochrorwy. iP[G, Biul.

154. Wail1S<ZC11W'a 11949. .

.

•6.

iMOSSIO'CIZY Zb. -

Clll:l9Zialr

lilUjjd-zy KJrne(pilcami

a

Wlręczy~cą. Qbjaśln.ieinlia do ma\I)y geor10iglicZ!llel"j. ArohiJWIUm IG. WraTszawa 1955.

· 7. O iS ~ k a· iR. - ElateLania georliDigilcZine ilłÓIW l'!Udo-noonylch JIUTY K1ralklorwi3ko·-Wiel'Uń1Sik:ielj. IG. Bilull. 'Warrszawa r1r954.

8. !B ~ e m1 ·~ ikl ,J. - Billidiilwa .iJ .dzirede geol1arg:mme

oik!O-]~c GzęsbOic~oiV'ly. ZireunoiJa <:Zęsrt;·ol!:!!hOIWislka,

t.

1. Czę

islboclbi::JIWa 1-933.

9. R e h b i n d ·e r B - Die mittelj.Ura•sischen Eli.sen-erl'lftihreden Thone Hings dero SW Rande des

K!r:alklau - ·Wiellwner Z.Uges ·in Poilen. "Z. d. d . 1geoil. Gerseilll." . 119113, •Bid. 65.

'10. iR

ó

ż Y' ra

ikl

:i

li

rb. S. - .Górny rdogJgrer .i d'Oln.Y mailim Jru•ry iK.raJk!O\wrSklo-'Częstlorah()wl.31ki.ej.

Inst.

Geoll. P:rarce XiV[!I. w.aT.s.z:arwa 1953.

lLl.

rZ

IIll

or :s

k

o

J. - S1lraty!grl".arfioa rtł~ lrUid!olnlośnYJch

lmięiclJzy Klr.z.e(pi:IDami a Wll"ęczy,cą nra poidllltaJWie otworQw: rwierll:inilczYJoh~ IG Bilul. Wall"s:z:a~wa 19.514.

12. Z n o

s

k o J. - Zarys stratygrafii łęczyckiego

do~geru. IG Bilul. 125. Wamrz:"l.wa 1957.

SUMMARY

The Jurais!31~c srfll'la~ba dev;e[Ojpeld in the reg!ioo orf

Ozęs1Jo1cho1wa - Wiirelluń \We['le eooC€1IJi~iloln:ailily trholriOilllg'hlY

.StUidlireld

iJn iP.oilarn(d. Thre sttrrarb:,graiPhlirc dliovmi'On of

Do~r s;brlruta dJn 1lhdiS reg!!O!Il.

ais

re$ec!ioall!ly detaililed. Thre sepera

te

SltlraibilgrajphiJc :h0ir.il2i01ns a111e C'Omil,)llehly IParlaeOIIll!!d.Lo,gtc8ilily ohrar.araterilse~d, as

wreJil

aiS .the fa.crirarl

1cll.amiges

a•re

inves,~d. Trhe fia;dall anrd th!iclmess

changes of i.ndividual units of Doggar a.re com-pa.ri:sed OII1 thre ICl"OSS-seretLons (Fig.).

PE310ME

HpaROBCRO-'lleHcroxoBCRaH IOpa oTHOCHTCH R HaH-JIY'IIIIe :aay'leHHbiM o6paaoBaHHHM B IloJibiiie.

B

'leH-croxoBCRO-BeJIIDHbCROM paHOHe OTJIOmeHHH ,o;orrepa O'leHb TO'IHO paC'IJieHeHbl Ha CTpaTHrpaqm'leCRHe ro-pH30HTbl. Orrpe,o;eJieHHbie ropH30HTbi HMeiDT rroJIHyiD rraJieoHToJior:a'leCRYID ,o;oRyMeHrau;:aiD. BhlJIH TaRme rrpocJiemeHbi ą>au;:aaJibHbie H3MeHeHHH, HaMe'laiDru;:aecH B 3THX o6paaoBaHHHX. CorrocraBJieHHe paapeaoB (p:ac.) OTo6pamaeT ą>aiJ;HaJibHbie H3MeHeHHH H MOIIJ;HOCTH OT-j\eJibHbiX aBeHheB f\Orrepa.

'STEF A!N . ZB.IGN[EiW. ROŻYOK•I Uniwersytet Warszawski

STRATYGRAFIA I ZMIANY FACJALNE

NA.JWYZSZEGO DOGGERU I MALMU JURY

CZĘSTOCHOWSKIEJ

W

OOIJNY!M I SIRJODKOIWYiM DOGGERJZIE

IWYJI'arW-nylm · tw dollnelj ~ci: ~ i pialsłklO'Wicami

kościeliskimi, a wyż·ej dużą serią ciemnych iłów

rudo-oośnych, wórżmilciowama faJCijaillnew·obrębile

pOIS:rmegó1-nyrch ,pięter . były sltlo~Surnlklotwro :n.ie!wlireillklie. F'latcije kiool-i;.ek;wenltinrile 'Uik!ŁaJdralły rS'i.ę IW trarki S!PO!Sóibr, że

'WISika.zy-wały nrad!Pienw n.a dstin:ienie .s1melfy ~O leżąrooj

w

dlrolilcy rZa'wielrldia, a IPÓŹJillied . na Slbotpn.i!OIWe jelj

przee.UIWialll.ie :się na S 1dlo iNd.~OIW!dnitc i Rlodaików. .. · G&-ny ;baJtlon przyno!si !l)oid rt;yrrn W171gJlędem poiW'a~e

rź.miJany. Nalsłtępulje s:z.yibika i tdra1elklo pOIS'U!WaOqiCa S'lę

napmód

rtlr~. ·~ew meniSki IIlliremal od

.

raJZU

po-.

kryrWa wyżynę •leżącą l!la E od ~i na S od Krze.;.

~:roWit:, IW!drzJierraijąlc .się nra nią oid NW d W.

Następu-'je sltro:pin·ilolw'a, . ratle . POIWaJŻna =iana

w

charrak;terrz.e

sedyrrrienrtaJCijoi. Zln1ilklatią

·

ciJemne i~ osadZIOIIle

w

ŚI'OidX>

wirsknl

rre(d't.l!:krCYJjiilym, itaJk cohia:i-akttea:ys•ty•C2lne dlla głórw

peij marsy diorggeru. Zruczytrnatią IS1.ę gi"'Onaadalić osady

w~nn'(\ pOIC'zątilro,wlo !OOla:zilst!:e i z druri:ą domrieszlką

roa:terta·Jtu telrygenilcznergo• .s~oJPnilorwiO wsrt~dąrce mied.:. i3·ca e:leiDeJilitlorm o;rrgaJn!Oigeru~Cizmylm, lk!tó!re paJnu)ją

w

I!IllaJlm~e.

NaQrwięikls·re

·

z.roon.i!C!awanlia ·· :liltrol].ro~C7ID.e zazna~CZaOą

l3·i.ę

w

gómynn brubornie dr lkell!owerj'U .

· Zmiany :fa~cjaline, rkitóne doltYJchDzars d:a'waiły ba11dm

1j.aLSI!iy oił.lr.a~ Bt1refy ;pl1ZYJbr.zerimej,. zaJczYJnratią się 2!decy-id:<Jrw'an.ie k;~ilk~ć. Ghall"l~ · osaidów ll."OOJn!'cuqe

jsl1ę znaiCż!Ilole, a

wJrelk

1lli!P'e'łllllle poido,bnyrch

do·

Sierbl!e