Poznań
2-2000
PORADNIK
Bibli ograficz
no-Metodyczny
Wojewódzka Biblioteka Publiczna
i
Centrum Animacji Kultury
Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu
BI
PORADNlf<
FICZNO-M Kwartalnik Poznań 2000 NY _ _ _ _ _ ooo~ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ Rok XXXIII 2/129Przewodniczący Zespołu Redakcyjnego Iwona Smarsz Redaguje zespół: ISSN 0238-9142 Materiał szkoleniowy Urszula Bzdawka Andrzej Baumgart Maria Beba Beata Nowak
Powielono w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu A-5 350 egz_
SPIS TRESCI
str. i. KALENDARZ ROCZNIC, OBCHODÓW I WYDARZEŃ
(Oprac. Urszula Bzdawka) ... 5
li. ZESTAWIENIA BIBLIOGRAFICZNE Justyna Struzińska - Współczesna literatura światowa. Literatura rumuńska lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych... 14
Andrzej Dudziak - Władysław Stanislaw Reymonł. Rok Reymontowski .... 21
Andrzej Dudziak - Zjazd gnieźnieński - historia i współczesność ... 26
Urszula Bzdawka - "Kto czyta, żyje wielokrotnie ... Książka a dziecko ... 32
Bibliografie osobowe: Egon Naganowski ... 40
Władysław Tatarkiewicz ... 43
IIi. MATERIAŁY METODYCZNE Maria Giemza-Żurawska - Medium piszące ... 47
IV. MATERIAŁY REGIONALNE A Przegląd nowości regionalnych ... 55
B. Imprezy kulturalne w bibliotekach publicznych woj. wielkopolskiego ... 64
C. Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury na lamach prasy ... . .. ... 74
V. KRONIKA ... 77
VI. KONKURSY CZYTELNICZE WOJEWÓDZKIEJ BIBLIOTEKI PUBLICZNEJ W POZNANIU W 1999 ROKU Agnieszka Jędrzejczak - Pytania do Juliusza Słowackiego. Esej ... 79
-5-I. KALeNDARZ ROCZNIC, OBCHODÓW WYDARZEŃ
Poniższy kalendarz, to wybrane daty rocznic, obchodów i wydarzeń na II kwartał 2000 roku. Szerszy zestaw dat na II kwartał zr,ajduje się w.,Po'ad-nikach Bibliograficzno-Metodycznych"
ROK 2000 SEJM RP YMONTOWSKIM
IV - Ivi,esląc PamięcI Narodowt!J
(60) IV 1940 - NKWD rozpoczęło formowanie transportów śmier-ci z polskimi oficerami - jeńcami obozow w Koziel-sku, Ostaszkowie i Starobielsku. Zbiorowe mordy-okreśione symboliczną naZ\'IIą ,.zbrodnie katyńsbl' dokonywane były od kwietnia do maja 1940 r. (125) 1 IV 1875 - Ur. Edgar Wallace, pisarz amerykański
(zm. 10 II 1932)
(250) 1 IV 1750 f]cirtyczny, historyk
2 IV K.siążki dla Dzieci
(195) 2 IV 1805 bajkopisarz duński
(160) 2 IV 1840 fr2c1lCuski (zm. 28 IX 1902)
(110) 3 IV 1890 i etnograf
(ur. 22 ii H114)
(20) 4 IV 1980 Zm. Władysław Tatarkiewicz, filozof, estetyk, hi-storyk sztuki, nauczyciel (UL 3 IV 1886) (65) 5 IV 1935 - Zm. Emil Młynarski, kompozytor (ur. 18 VII 1870) (480) 6 IV 1520 _. Zm. Rafael (właść. nazw. Raffaelo San!i), malurz
···6···· 7 IV - Światowy Dzień Zdrowia
(230) 7 IV 1770 - Ur. William Wordsworth, poela angielski (zm. 23 IV 1850)
(140) 8 IV 1860
-
Ur. Józef Weyssenhoff, powieściopisarz i noweli-sta (zm. 6 VII 1932)(475) 10 IV 1525 - Hołd pruski, z~ożony na Krakowskim Rynku przez ks. Albrechta Hohenzollerna królowi Rzeczypo-spolitej Obojga Narodów Zygmuntowi Staremu (80) 10 IV 1920 - Ur. Maciej Slomczyński (Joe Alex), tlumacz lite-ratury angielskiej, autor powieści kryminalnych (zm. 21 1111998)
(95) 11 IV 1905 - Ur. Jozsef Attila, poeta węgierski (zm. 3 XII 193/) (305) 13 IV 1695 - Zm. Jean de La Fontaine, bajkopisarz francuski
(ur. 8 VII 1621)
(70) 14 IV 1930 - Zm. W~adimir Majakowski, poeta rosyjsld (ur. 19 VII 1893)
15 IV - Międzynarodowy Dzień Kombatanta
(20) 15 IV 1980 - Zm. Jean Paul Sartre, filozof, pisarL i publicysta francuski, laureat nagrody Nobla w 1964 r. (ur. 21 VI 1905)
(85) 16 IV 1915 - Ur. Tadeusz Kantor, malarz, twórca "Tealru Cricol2" (zm. 8 XII 1990)
18 IV
-
Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków, ob-chodzony z inicjatywy UNESCO od 1984 r. (45) 18 IV 1955 - Zm. Albert Einstein, fizyk, twórca teoriiwzględno-ści (ur. ~4 1111879)
(95) 20 IV 1905 - Ur. Hanna Januszewska, prozaik, poetka, autorka książek dla dzieci i młodzieży (zm. 18 VII 1980) (90) 20 IV 1910
-
Ur. Jan Dobraczyński, pisarz (zm. 5 1111994) (90) 21 IV 1910 - Zm. Mark Twain (właśc. nazw. Samuel Clemens),(35) 21 IV 1965 22 IV (130) 22 IV 1870 23 IV (i50) 23 IV 1850 (20) 24 IV 1980 (405) 25 IV 1595 (90) 26 IV 1910 (30) 26 IV 1970 (85) 27 IV 1915 (180) 27 IV 1820 27-30 IV 2000
-7-- Zm. Artur Maria Swinarski, dramatopisarz, poeta, tłumacz, związany w okresie międzywojennym z Wielkopolską (ur. 28 VII 1900)
Zierni
teoretyk marksizmu, przy-(zm. 21 11924) i Praw Autorskich (pod
peleta angielski
- Zm. Alejo Carpemier, pisarz kubański (UL 26 XII 1904)
- Zm. Torquato Tasso, poeta włoski (ur 11 1111544) Zm. Bjornson Bjornsljerne, plsi.lrz norweski, laure-at nagrody Nobla w 1903 r. (ur. 8 XII 1832) -- Zm. John Knittel, pisarz szwajcarski
(ur. 24 1111891) rosyjski kompozytor angielski upamiętniające 1 ODO-lecie ! ustanowienie Metropolii (100) 27 IV 1900 historyk, prawnik,
pierwszy dyrektor Instytutu Zachodniego w Po-znaniu (zm. 27 X 1968)
(115) 29 IV 1885 - UL Egon Erwin Kisch, pisarz czeski, piszący po
29 IV
niemiecku (zm. 31 1111948)
.- Międzynarodowy Dzień Tańca (obchodzony od 1982
r.l
-8-M a
i
V
-
Majowe Dni Książki(735) V 1265 - Uf. Dante Alighieri, poeta wioski (zm. IX 1321) V
-
Obchody Dnia Solidarności Ludzi Pracy (100) V 1900 - Uf. Aleksander Wat (właśc. nazw. AleksanderChwat), pisarz emigracyjny i tłumacz (zm. 29 VII 1967)
(55) 2 V 1945 - Zdobycie Berlina przez Armię Radziecką i Wojsko Polskie
(115) 2 V 1885 W Poznaniu utworzono Towarzystwo Muzyczne im. Henryka Wieniawskiego
3 V - Święto narodowe, rocznica uchwalenia przez Sejm Czteroletni pierwszej polskiej ustawy zasad-niczej, nazwanej Konstytucją 3 Maja.
(95) 3 V 1905
_.
Uf. George Bidwell, pisarz angielski, tworzący od 1945 r. w Polsce (zm. 20 VI 1989)(90) 4 V 1910 - Ur. Jerzy Waldorff-Preyss, publicysta, krytyk mu-zyczny, inicjator akcji ratowania "Starycll Pową-zek" (zm. 29 XII 1999)
5 V - Dzień Europy
(15) 7 V 1985
-
Zm. Adam Bahdaj, prozaik, tłumacz, autor książek dla dzieci i młodzieży (UL 211918)(160) 7 V 1040
-
Uf. Piotr Czajkowski. kompozytor rosyjski (zm. 6 XI 1893)(15) 7 V 1985 - Zm. Jerzy Młodziejowski, kompozytor, dyrygent, popularyzator muzyki, geograf (UL 2 II 1909) 8 V Światowy Dzień Czerwonego Krzyża 8 V
-
Dzień Zwycięstwa(55) 8 V 1945
-9-podpisano ak! bezwarunkowo I Niemiec wobec !',rmii Radzieckiej i wojsk sprzymie· rzorlych
(120) 8 1880 - Zm. Gustaw Flauber1. francuski
9 (195) 9 IJ
(140) 9 V 1860
(ur. 12X111821)
- Dzień Wspólnoty Europejskiej
Zm. Friedrich Schiller, klasyk literalury niemieckiej (ur. 10 XI 1759)
rviatthew 8arrie, powieściopisim: i angielski (zm. 19VI 1937)
11 (24) \j 1905 - Ur. Michail ~lzoL>chow, pisarz radziecki, laureat nagrody 1965 r. (zm. 21 II 1984) V 1895 - Uf. Jan Perl.''.(.lc:wski, prozaik, eseista. tłumacz
(zm. 261X
(OÓ) 12 V 1935 - Zm. Józef Piłsudski, niepodległościovvy, ma.ż
(30) 12 V
(30) 12 V
V 1840
(70) 13 V 1930
(70) 14 V 1930
stanu, naczelnik oaństwa 191 S-1922, Marszałek Polski (ur. 5 Xi i 1 B67)
Zm. Nelly Sachs. poetka n'emiecka, 12.ureaika na· grody Nobla
w
,966 r. (ur. 10 XII 1891)- Zm. Władysław A'Jders, polityk, dowódca 2 Korpusu Pobkiego, ucwslnic/.ącego IV bitwie pod Monte (:",,[ino (ur. 11 VIII 1892)
Ur. AJphonse D,ł!ldet, powieściopisarz i dramaturg francuski XII 1897)
F,i:!tjof NanS8<l, norviC?sk: badć1C.7 ; oceanograf (ur.
:o
X l liV!adysław Orkan (właśc. nazw Smerczyński), prozaik, poeta mlooopolski (ur. 27 XI 1875)(80) 16 (100) 17
1920 - Ur. Leopold Tyrmand, 19/11 1985} 1900 - Ur. Władysław Rymkiewicz c;sCirz (ZI11 13 I 1984)
10
-(40) 17 V 1960
-
Zm. Jules Supervielle, poeta i dramaturg fran~uski (ur.1611884)(130) 17 V 1870
-
Ur. Lucjan Rydel, poeta, dramaturg (zm. 8 IV 1918)(490) 17 V 1510 - Zm. Sandro Botticelli (właśc. nazw. Alessandro di Mariano Filipepi), włoski malarz reneSanS0\1.'Y (ur. 1444/1445)
17 V - Międzynarodowy Dzień Telekomunikacji obcho-dzon~' w rocznicę założE'nia Unii Telegraficznej (1865)
18 V
-
Międzynarodowy Dzień Muze6w, obchodzony od 1978 r. na wniosek Międzynarodowej Rady Muzeóvl(90j 18 V 1910 Zm. Eliza Orzeszkowa, powieściopisarka,
nowe-listka (UL 6 VI 1841)
(520) 19 V 1480
-
Zm. Jan Długosz, historyk (ur. 1415) (30) 19 V 1970 - Zm. Tadeusz Breza, prozaik, eseista(ur. 31 XII 1905)
(35) 19 V 1965 -- Zm. Maria D'lbrow:lka, pisarka (UL 6 X 1889)
21 V Dzień Strażaka
(30l 21 V 1970 - Zm. L.eonid Teliga, pisarz, Humacz, żeglarz, pierwszy Polak, który samotnie oplynął kulę ziem-ską (ur. 28 V 191?)
21 V - Światowy Dzień Kosmosu, obchodzony od 1998 L (115) 22 V 1885 Zm. Victor Hugo, poeta i pisarz francuski
(UL 26 " 'j 802)
(60) 24 V 1940
-
Ur. Josif A. Brodski, rosyjski pisarz, od 1972 L na emigracji, laureat literackiej nagrody Nobla lA' 1987 roku (zm. 28 I 1996)26 V - Dzień Matki
(90) 27 V 1910
-
Zm. Robert Koch, uczony niemiecki (ur. 11 Xii 1843)(160) 27 V 1840 - Lm. Niccolo Paganini, skrzypek i kompozytor wIo-ski (Lir. 28 X 1782)
(40) 30 V 1960 - Zm. Borys Pasternak, poeta rosyjski (ur. 10 111890)
(360) 30 V 1640 _. Zm. Peter Paul Rub8ns, malarz flamandzki epoki baroku (ur. 28 VI 1577)
31 V - .Światowy Dzieli bez Papierosa, obchodzony od 1988 r. na wniosek Światowej Organizacji Zdrowia 31 V .- Światowy Dzień Rozwoju Kultury, obchodzony
z inicjatywy UNESCO
Czerwiec
(GO O) VI 1400
-
Ur. Jan Gutenberg, wynalazca drLlku (zm. 3 II 1468) VI - Międzyrlarodowy Dzień Dziecka(50) VI 1950 Utworzenie w Wenecji Europejskiego Stowarzy-szenia Kultury - SEC
(125) 3 VI 1875 - Zm. George Bizet, kompozytor francuski (ur. 25 X 1838)
(40) 4 VI 1960
-
Zm. na emigracji w Londynie Józef Haller, naczel-ny dowódca armii polskiej we Francji IV 1.1918-·1919 (ur. 13 VIII 18'73)5 VI - Dzień Ochrony Srodowiska
(80) 5 VI 1920 _. Ur. Marian Bielicki, prozaik, eseista (zm. 8 V 1972) (125) 6 VI 1875 - Ur. Thomas Mann, pisarz niemiecki, laureat
na-grody Nobla w 1929 r. (zm. 12 Vltl 1955) (190) 8 VI 1810
-
Ur. Robert Schumann, kompozytor niemiecki(145) 9 VI 18::'5 (130) 9 VI 1370 (16!:» 9 Vi 1815 (85) 12 VI 1915 (50) '13 VI 1950 (170) i7 VI 1830 (60) 17 VI 1940 (80) ',7 VI 1920 (55) 18 21 VI 1945 (95) 21 VI 1905 (115) 23 VI 1885 (200) 23 VI 1800 (70) 25 VI 1930 26 VI (55) 26 VI 1945 (705) 26 VI 1295 -
12-Zm. Piotr Michałowski, malarz (ur. 2 VII 1800) - Zm. Charles Dickens, powieściopisarz angieblil
(ur. 7 II 18'12)
(zm. 20 VI 1870)
WI,~deńskiego, na którym Europy po klęsce
Napo-polski (ur. 11 111841) pisarz i publicysta
pisarz francuski
- Wkroczenie wojsk radzieckich liro'. terytorium Lilwy, Łotwy i Estonii
- Ur. Bogdan Autha, prozaik poznarlski (zm. 29 V 1983)
Moskiewski proces 16 przywódców Polski pod-ziemnej
filulOf, pisarz, publicys1a, 1964 r. (zm. 15 IV 1980)
, reżyser, reformator
te-lekarz, działacz
spo-okresu Młodej Polski
- Międzynarodowy Dzień Zapohiegania Narkornanii (ustanowiony przez ONZ w 1988 r.)
- Podpisanie Karty Narodów Zjednoczonych (we· szła w życie 24 X 1945)
- Uznanie Orła Białego herbem Poló;ki (koronocJcl Przemysia II)
(i 00) 28 VI 1900 -- Ur. Leon Kruczkowski, orozaik, publicysta, dra-maturg (zm. 1 VIII 1962)
(100) 29 VI 1900 - Ul. Anloine de Saint-Exupery, pisarz francuski (zm. 31 VII 1944)
14
-II. ZESTAWiENIA BIBLIOGRAFICZNE Justyna Struzińska
Uniwersyiet im. A. Mickiewicza
WSPÓŁCZE LIT LAT OSIEMOZIE ŚWIATOWA SKA IE;COZIESIĄTYCH
Rok 1980 otwiera nową epokę; lir/daje siq
być: spóżnionym rokiem cale pokolenie pocikrei;iil różnice, jakio dzielą je rrrmkofilski świat garniturów i krawatów, muzyki klasycznej i szacunku dla wielkich warlcśc: zost2.je wyparty przez przesiakliięty duchem amerykańskim świat kultury "popularnej", muzyi<i rockowej, codziennych ubrań i wszelkiego rodzaju emancypacji. Tfl "rewoiucja" dotyczy wszystkich dziedzin kullury, a więc także literatury.
POCL'1tki myśli literackiej pokolenia '80 przypadają na rok 19T7. f'owstaio wtedy Poniedziaikowe kolo literackie (Cenaclul de luni) , które przez kilk:J lat stanowilo dlil ówczesnych poetów centrum świadomościo- i wartościotw0rc:će. Dzialając na IJni~~ersy\ecie Bukareszteńskim, l\Oło skupiało głównie studer.[C:\'i wydziałów Ilumanistycznego i filozoficznego. Patrona: znanego krY\'Ika Nicoino
Manoloscu, duza liczba do koła, a zwlaszcza
sc'-ria ataków ze strony prasy
wej, nonkonformistycznbJ I uU.W,jW'", klm czasie stali się oni
Najbardziej znaczącymi zbioru wierszy pt. "Aer
n:,[)Jlczna skupiła się na tej ro-generacji poetów. W król-świata rUlTiuńskiej Kultury.
Mircea Cariarescu ukazał się pierwszy tom Jogo wierszy, zatyiulowany wfielltory, witryny, 10\09rClfio). Poeta opublikował rÓwli,c.: (Wiersze miłosne, 1983), .,Totul" (Wszystko, 198::'), "Levantul" (Lewant, 1990). "Dragosiea" (Mlość, 1994) i "Dublu CO" (Podwójna plyia kompaktowa, 1998).
Mircea Cartarescu wydał takze kilka książek prozą, w tym zbiór ojJowiCl-dań "Visul" (Marzenie, 1985), powieści "Travesti" (W przebraniu, 1994) i "Orbi-tor. Aripa sthga" (Oślepiający. Lewe skrzydlo, 1996) oraz esej ,,visui c:,irnerlc' (Chimeryczne marzenie, 1992). Niektóre .,. jego opowiadań ukazaly siC;' w im· toloyii ,.Desant'83".
Traian T. Co§ovei (UL 1954). Zadebiutował w r. 1978, publikując kilka wierszy w czasopiśmie Rumunia literacka (Romania literara). Pier\'Iszy tom je-gc poezji, ,,Ninsoarea electrica" (Elek1ryczne opady śniegu), ukazal się w rok później. Z innych zbiorów na uwagę zasługują" 1, 2, 3 Sau" (1, 2, 3 Albo, 1980), "Poemele siameze" (Wiersz8 syjamskie, 1983), ,.in a§teptarea cometei" (Czekając na kometę, 1986), "Rondul de noapte" (Nocny patrol, 1987), "Mickey Mouse e mort" (Myszka Miki nie żyje, 1994), "Patineaza sau crapa" (Slizgaj się albo zdychaj, 1997). Wiersze COf?oveia to wyszukane scenariusze, oparte na lejtmotywach, utrzymane w charakterze oscylującym między ludycznością <1 elegijnością. Poeta tworzy absurdalne obrazy, przypominające komiksy lub teledyski, pozostawiające ogólne wrażenie nierzeczY"'Jistości i melancholii.
F!orln laru (ur. 1954). Nonkonformistyczny, szokującv, ironiczny, paro-aiuje zarówno poezję, jak i codzienne życie. Jego poezję cechuje szybki rytm, !<GlcjdoskopoWG obrazov'lość, gry słowne i skladniowe. Swiat laru to świat przedmiotów ożywionych i uczłowieczonych. Zapożycza on iy1uły i frGgmenty u(;'!()(ÓW najznamienitszych poetów rumurisl\ich (Eminescu, Arg:,ezi) i swobod-nie je przeksztalca. Wydał m.in. zbiór "l.a cea mai Inalt§. fic\iune" (Do najwyż· szejfikcji, 1984).
lon Strata n (ur.1955). Pier\'lszy tom jego wierszy, "Ie$irea din api'!" (Wy-chodzenie z wody) ukazar się
w
r. 1931. Wydał następnie "Cinci cinlece penlru eroii civilizatori" (Pięć pieśni dla cywilizatOlskich bohaterów, 1983), "Lumina de la foc" (Swiatło od ognia, 1990), "Lux" (1992), "Mai mult ca maartea" (Więcej niż śmierć, 1997), "Cafeaua cu sare" (Kawa z solą, 1998). IN poezji Stratana odnajdujemy treści metafizyczne i religijne. Poeta manipuluje tekstem w kon· tekście innych tekstów, posługuje się parouią, pastiszem, kolażem tekstowym, cy1uje siebie samego.Wyżej wymienieni autorzy określili "linię" poetycką grupy. Jej cechy to: lekki, "mówiony" styl, humor, ironia. ludyczność, narracyjny charakter utworów, ewoluujących od krótkich anegdot do prawdziwych powieści pisanych wier· szem, sztuczna, komiksowa obrazowość tekstów pelnych przedmiotów i posta· ci. Nad tym "niskim", typowym dla kultury "popularnej" stylem dominuje jednak ,literacka komedia", posługująca Się rnetatekstowymi echami najbardziej nie-oczekiwanych obszarów literatury. Pojęcia tradycyjnie przeciwstawne, takie Jak natura-kultura, rzeczywisty-wyobrażony, epicki-liryczny etc. stracily swoje oier-wotne znaczenie. Celem twórców poezji stalo się wywalanie nie pateiycznego wstrząsu, lecz wyzwalającego śmiechu.
Twórczość autorów "Diamentowego powietrza" można określić wspólnym mianem poezji postmodernistycznej. Młodzi poeci traktowali postmodernizm nie tylko jako nowe kry1erium poetyckie, lecz również jako nową broń ideologiczną.
-16-Postmodernizm, określany mianem "rewolucyjnego", przeciwstawiano moder-nizmowi, który stal się "niemodny" i "pozbawiony wartości".
- Nowej poezji rumuńskiej zarzucano, że pod wplywem poezji amerykań· skiej "wymyślila" rzeczywistość obcą Rumunii lat osiemdziesiątych - rzeczywi· stość autostrad, nowoczesnych stacji benzynowych, snack-barów i coca-coli. W ten sposób zaistniał w Rumunii postmodernizm bez ponowoczesności. Zmiana świata przedstawionego w poezji związana była jednak ze zmianą ior-my poetyckiej. Poeci lat osiemdziesiątych, wolni od przymusu odzwierciedlania otaczającej rzeczywistości, opisywali fascynujący, kolorowy świat, o którym marzyli wówczas skrycie wszyscy niemal Rumuni. Poeta postmodernistyczny nie wierzył w inną rzeczywistość niż ta, którą tworzył on sam. Teksty poetyckie z lat osiemdziesiatych są często utopijne, marzycielskie, psychodeliczne. Wy-rażają glównie wolność wewnętrzną poety. Fascynacja twórczością beatników (zwłaszcza Ginsberga, ale lakże Corso, Ferlinghettiego i Snydera) zaowoco-wała przejęciem od nich niektórych technik literackich, takich jak epicki cha-rakter wierszy czy zestawianie i deformacja przypadkowych scen z życia co-dziennego.
Orientacja poetycka autorów "Diamentowego powietrza" byla najbardziej reprezentatywna dla pokolenia '80. Obok niej powstały inne kierunki. Jeden z nich wykształcił się również w obrębie Poniedziałkowego kola literackiego. ja-ko rodzaj reakcji na "imperializm" wyżej omówionej, centralnej grupy poe'ów. Jest to nurt minimalistyczny. Należą do niego m.in.:
Bogdan Ghiu (ur. 1958). Zadebiutował w r. 1977 w czasopiśmie literac-kim Amfiteatru. Wydał zbiory poezji zatylulowane "Manualul autorului" (Pod-ręcznik autora, 1989) i "Poemul cu lalura de un metru" (Wiersz o szerokości jednego metra, 1995). Część jego utworów objęły antologie "Cinci" (Pięciu, 1982) i ,,Antologia poeziei generaliei '80" (Antologia poezji pokolenia '80, 1993). Ak1 tworzenia jest dla poety jedynym tematem. Miłość, istnienie są dla niego funkcją pisania.
lon Bogdan Lefter (ur. 1957). Zadebiutował w czasopiśmie Jutrzenka (Luceafarul) jako poeta w r. 1978 i jako krytyk literacki w r. 1980. Jego debiut książkowy to zbiór poezji "Globul de cristal" (Krysz1alowa kula, 1983). Wcze-śniej opublikowal swoje wiersze we wspomnianej już antologii "Cinci". Lefter jest też prozaikiem; część jego utworów zawiera wydana w r. 1983 antologia "Desant '83". Obaj autorzy piszą utwory krótkie, autotematyczne, trucine do od-czytania.
Ważny dla rozwoju poezji lat osiemdziesiątych jest nurt neoekspresjof';-styczny. Jest to jedyny obszar poezji, w którym przetrwały "wielkie tematy" mo-dernistyczne: śmierć, obłąkanie, cierpienie, Poezja (przez duże P), od dawna dyskredytowane w poezji światowej. Poeci pokolenia '80, którzy tworzyli w tym
duchu to ci, do których informacja o zmianach w poetykach współczesnych dotarła z pewnym opóźnieniem. Reprezentują oni mniejszość "reakcyjną" wśród młodych poetów. Najbardziej znani neoel\spresjoniści to:
'lon Murc§an (ur. 1955). Zadebiutował w Trybunie (Tribuna) w r. 1971.
Pierwszy zbiór wierszy, "Cartea de iarna" (Księga zimowa) wyda/ w r. 1981. Po nim nastąpi/y: "POf~mul care nu poale fi in\eles" (Wiersz, kJórego nie moźna zrozumieć, 1993) i "Cilrtea pierduta - o poetica a urmei" (Zagubiona książka -poetyka tropu, 1998). Kilka spośród jego wierszy ukazalo się w "Antologia po-eziei generaliei '130" (Antologia poezji pokolenia '80,1993) i w "Antologia po-ezie' romane de ia migini pina azi" (Ant%gia poezji rumuńskiej Jd jej począt ków do czasów obecnych, 1998).
Liv!u loan Sloielu (ur. 1950). Pierwszy zbiór jego wierszy, "La Fanion" (Do Proporca), ukazał się w r. 1980. Penadto wydał m.in.: ,,!nirna de ,azG" (Promieniste serce, 1982), "CInd memoria va reveni" (Kiedy wróci pamięć, 1985), "Poeme aristocrate" (Wiersze arystokratyczne, 1991), "Singurataiea col -ectiva" (Zbiorowa samotność. 1996), "Ruin ele poemu/ui" (Ruiny wiersza, 1997). Mariana Marin (Ul. 19:';6). Jej pierNsza książka io zbiór wierszy pl. "Un ,alboi de o suta de ani" (Wojna stuletnia, 1981). Następnie ukazaly si'ł m.in.: "Aripa secreta" (S(;~kretne skrzydlo, 1986) i "Atelierele" (Warsztaty, 1990). Poet-ka jest też współautorką wspomnianego już zbioru "Pięciu".
Nichita Danilov (ur. 1952). Pierwszy zbiór wierszy, "Fintini carteziene" (Studnie kal1Gzyjskie) wydal w f. 1980. Inne tomy poezji to .,C!rnpui negru" (Czi1me poie, 1982), "Arlechini la marginea cimpului" (Arlekiny na skraju pola, 1985), "Urechea de ci rpa" (Szmaciane UCll0, 1993), "Mirele arb" (Slepy pan r~lc.dy, 1995). Poela jest też autorem zbioru eSGjów pL .. Apoealipsa de carton·' (f(a.rtonowa apokalipsa, 1993) i tomu prozy pt. "Nevasia lui Hans" (Żona Han-sa, 1996).
Kolejnym nurtem poezji lat osiemdziE:siątych, mającym silny wpływ na rozwój poezji lat dziewięćdziesi2,tych jest nurt biograficzny. Reprezenluje go m.in. Romulus Bucur (ur. 1956). Jeden z autorów antologii ,.Pięciu", wydal m.in. następujące zbiory poezji: "Greutatea cerne/ii pe hirtie" (Ciężar atramentu na papierze, 1984), "Literatura, via\i\" (LiterGtura, źycie, 1989), "Dragoste ~i bravura" (Milość i brawura, 1995). Gucur r,ie ukrywa swojego entuzjazmu dla amerykańskiej poezji (post)modernis:yc.7nej. W jego wierszach z1ależć rnożna
zaróvmo wplY\l\'Y muzyki rockowE:j, jak i moiywy orientalne zapożyc%cne od be-31n il<ów.
I~a drogę nowego rozwoju wkroczyła w latach osiemdziesiątych nie tylko rumuri~ka poezja, ale także prOl.a. O ile Poniedziałkowe kolo literackie s~upialo mlodych poetów, o tyle miejscem spotkań prozaików bylo kcio Młódź (Junimea) , klórcemu pr;::ewodniczyl krylyk literacki i profesor Ovid S. Crohmalniceanu. Do
-1€·-kola należeli nie tylko studenci, ale również profesjonalni pisarze. Z czasem Młódź przekształcila się w prawdziw'l szkołę literacką, prawdo[lodobnie naj· ważniejszą i najbardziej wpływową w tamtych latach. "Manifestem" nowych prozaików byla antologia krótkich utworów zatytułowana "Desailt'83", który -obok "Diamentowego powietrza" i .. Pięciu" - definiował nową postawę arty-styczną. Podobnie jak poeci, również prozaicy podążali w różnych kierunkach, od prozy niemalże "tradycjonalistycznej" po najśmielsze eksperymenty 8wan-gardowe, oniryczne i poslmodernistyczne.
Cechą charakterystyczną nowej prozy początku la! osiemdziesiątych jest preferowanie krótkich form narracyjnych. Jest to po pierv.'sze wynik ideologicz-nego sprzeciwu wobec epolei socrealizmu, w której dominovla!a powieść, pel-niąca często rolę partyjnego dokumentu i ważnego środka propagandy. Po drugie, pisarze przestają zajmować się makrostrukturami spolecznymi i wielką historią; kierują swoją uwagę na życie codzienne Rumunii współczesnej. Temu nowemu realizmowi - realizmowi codziennej szarzyzny, ale także malownicze-go kiczu nie sprzyjają duże formy narracyjne. Szkic, nowela, krótkie opowiada-nie są formami idealnymi, które pisarze pokolenia '80 wybrali instynktownie ja-ko najlepiej łączące ideologię, socjologię i literackość tekstu. Glówny nurt prozy "Desantu '83", który wywarł istotny wpływ na. pozostałe kierunki jej rozwoju, określić więc można jako mikrorealizm tekstowv, przeciwstawiony ideologic7nie wartościom komunistycznym. Dopiero pod koniec 13t osiemdziesią'ych nastę puje zwrot w kierunku powieści.
Proza pokolenia '80 nosi, podobnie jak poezja, cechy postmodernizmu, takie jak fragmentaryczność, odniesienie tekstu do niego samego (centra!ną osią opowiadania jest moment, w którym narratorowi przychodzi do głowy myśl, żeby je napisać), groteskowość i kicz, parodia i humor. Do czolowych pisarzy lat osiemdziesiątych i dziewiQćdziesiątych należy Mircea Nedełciu (ur. 1950). Jako student Wydzialu Humanistycznego Uniwersytetu w Bukareszcie był ak-tywnym członkiem koła Junimea. Zadebiutował opowiadaniem w czasopiśmie Jutrzenka w r. 1977. Jego pierwsza książka nosi tytuł ,,Aventuri Intr-o curte in-terioara" (Przygody na dziedzińcu wewnętrznym, 1979). Jest to zbiór opowia-dań, reprezel1tatywnych dla stylu pisarza. Tekst przypomina kubistyczny kolaż złożony z przedmiotów i wycinków z gazet. Nagromadzenie gestów, miejsc i rzeczy daje efekt autentyczności. Autor opisuje środowisko studenckie, sto-łówki, intematy, tanie kawiarnie, samotne niedziele w przygnębiającym mie-ście. Nedelciu przywiązuje dużą wagę do odbioru teł(stu literuckiego. Uwaza, że w literaturze wspólczesnej, w triadzie autor-dzieło-odbiorca akcent prze-mieszcza się na związek między dwoma ostatnimi terminami. Czytełnik staje się zatem główną postacią dziela literackiego. Na uwagę zasługują też powie-ści Nedetciu "Zmeura de c1mpie" (polna malina, 1984), "Tralament fabulatoriu"
(I(~.ir8cia w\/obraźniowa, 1986), "Femeia in ro::;u" (Kobieta w czerwieni, 1990, powieść napisana vIspólnie z Adrianą Babeli i Mirceą Mihaie~i) i "Povestea po-\'e~lilor generalia i '80" (Opowieść nad opowieściami pokolenia '80, 1998).
Do nurtu realistycznego postmodernizmu rumuriskiego należy Sorln Pre-da (ur. 1951), który zaut;biu!'lwa! w r. 1971 opowiadaniem ,paza" (Straż). W r. HJ31 ""Ydał pierwszy terminate inainte de CI 1nc~,pe" (Opowiadania skmHizone
pOl'-,ieści ,.Partial color" minus jeden dzień, 1988). logil "Desant '83" i innych zblD!
Kolejnym przedstawicielem (-\.!exl!\1dru Vlad (Uf. 1950).
ro?pouqciem). Jest też autorem i .1~lus-minus o zi"
(Plus-zawarte zostaly w anto-p05tmodernistycznej jest
prozaik wyrafinowany i ukazala się jego pierwsza
ksiażka, opowiadania "Aripa Wy'dal też m,in. "Dru-mu: spre Polul Sud" (Droga do Bieguna Poludniowego, 1985) i powieść "Frigul vc:rii" (Chłód lata, 1985).
CrisUan Teodorescu (ur. 1954) jest autorem jedneg<i z najważniejszych dlo. nurtu postmodernistycznego lat osiemdziesiątych zbioru krótkich utworów proza, "Maestrul de lurnini" (Mistrz świateł, 1985). Również jego twórczość ce-chuj'~ swoisty realizm. Teodorescu posługuje się kiczem, traktując go na równi Z2 stylem "pravJd;:iwej sztuki". W perspektywie postmodemistycznej kicz staje się j,:,zyKlem świata zdominowanego przez show-biznes i rek'amę.
Osobne miejsce w prozie pokolenia '80 zajmuje Nicolae lIiescu (UL 1956). W r. 1983 ukazała 10m opowiadań zatytulo-wany "Departe, pa jos" (Dalol\o, m.in. "DuS-lntors" (Bilet powrotny, 1988), "Discheta startowa, 1995) i "Distribu-li8 a fost urmatoarea" (Podz:al 1995). Iliescu należy do fiUI·tu ściśle biograficznego. jest Nicolae lliescu, ~tórl' mówi - w pierwszej
i swoim życiu codziennym. syclnej nadają tekstom lIiescu
Przedstawicielami tekst;!.'!IOtnu (ur. 1950) -- prozaik, poeta i ese:stCl, który zadebiutował VI r. 1992 tomem "Texteiova" (Tekstyiova), opublil\Owal też" 1971. Ordinea In care el plinge" (1971. Kolejność, w której on placze, 1992), "Sintaxa liberta1ii de a spune" (Składnia wolności słowa, 1998) ; "Ciłlare pe mu§catura" (Okrakiem na kęsie, 1998), a także Gheorghe Craciun (ur. 1950). Zadebiutował w f. 1971 zbiorem \Nierszy zatytulowanym "Legi de rni~carc" (Pra\Na ruchu). Jego pierwsza książka, tom opowiadań pl. ,Acte
origi-n;,I,'. Capi! legalizate" (Oryginalne dokumenty. Zalegalizowane kopie), ukazała SiC; w r. 1982. Wydal również powieści "Compunere cu paralele inegale" (Wy.
--20--pracowanie z nie równymi analogiami, 1988), "Frumoasa fara corp" (Piękna bez ciała, 1993) oraz zbiory artykulów i esejów "Cu garda deschisa" (Z otwartą przylbicą, 1997), "in cautarea referinlei"
0N
poszukiwaniu odniesienia, 1998) i "Reduccrea la scara"0N
pomniejszeniu, 1999). "Tekstualisiów", pozostają cych pod wplywem "nowej powieści" francuskiej cechuje obsesja inrrast,uklur tekstowych (posunięta do tworzenia nowych czasowników iypu "tekstov/ać") i wyrafinowanie narracyjne polegające np. na fragmentaryzacji, stosowaniu wydlużonych opisów, etc.Pod wpływem postmodernizmu amerykańskiego południovJoameryl<ań· sklego (szczególnie Sorgesa) pozostają pisaLle tworzący tzw. "nową fikcję", w której rzeczywistość miesza się z fantazją, a pojęcie czasu się zaci.,:ra. Pisa-rze naieżący do tego nurtu wykorzystują formy narracyjne znane cz\,1elni~om i na nowo je przetwarzają. Ich powieści są więc najczęściej metapowieś[~iami. Najbardziej znani przedstawiciele "nowej iikcji" to:
§tef/ln Agop!an (ur. 1947). Jego pierwsza książka to powieść "Ziua mi,-,i-ei" (Dzień gniewu, 1979). Następnie ukazaly się: powieści ,.Tache de cat:fea" (Plama aksamitu, 1981), "Tobit" (1983) i "Sara" (1987) oraz zbiof'/ opowiada.'l "Manualui i'ntimplarilor" (podręcznik zdarzeń, 1984) i Jn5ęmnari din Sodoma" (Zapiski z Sodomy, 1994),
loan Groljan (ur. 1954). Pierwszą książkę, zbiór opowiadań "Cdfa'JanCi :inernatogruficii" (Filmowa karawana), wydal w f. 1985. Ukazaly się również m.in.: "T,enul de noapte" (Nocny pociąg, 1989), dramaty ,,~coala ludica" (Szkoła ludyczna, 1990), "O suta de ani de zile la pOf'\ile Orientului" (Sto la\ u bram Orientu, 1992) i "Jurnal de Cotroceni" (Dziennik z Cotroceni, 1998).
Wielu pisarzy i poetów "pokolenia '80" tworzy również w latach dziewięć· dziesiątych - świadczą o tym daty wydania ich książek. Obok nich pojawiaji!, s:ę nowe osobowości literackie, takie jak poeci Cristlan Popescu (1959-1995), Vasile Garnel (ur. 1958), Judith Meszaros (UL 1961), Marius Daniel Pope-scu (ur. 1963), poeci i dziennikarze George Arun (ur. 1961) i Marius Oprea (ur. 1964), czy wreszcie poeci i prozaicy Daniel Banulescu (ur. 1960), Ruxan-dra Cesereanu (ur. 1963) i Simona Popescu (ur. 1965).
Prozę lat dziewięćdziesiątych cechuje z jednej strony silna inklinacja w kierunku fikcyjności, łączącej gatunki paraliterackie (SF) z technikami kom-puterowymi, z drugiej sldonność do erotyzmu. Pojawiają się galunki prawie nieobecne przed r. 1989, takie jak - z jednej strony -- powieść kryminalna, erotyczna, thriller, teksty okultystyczne, z drugiej - książki politologiczne socjologiczne, filozoficzne itd. Dużą popularnością cieszą się dzienniki i wspomnienia osobistości politycznych, świadków ważnych wydarzl:dl tlis!rJ-rycznych etc.
Powyższy prLegląd kierunków i twórców literatury rumuńskiej ostat-nich u',uczicstu l:Jt nie jest, oC2ywiście, kompletny. Zos:a;y jedynie zasy-g,-'Eili:-'o'N3ne r12,j'.V2.żniejsze trendy literackie, zacytowane najważniejsze bądź - w fJrzypaGhu literatury lal dziewięćdziesiątych - najbardziej obie-cują..::c (~ć1zwisha,
Jl.ndrzej Ouciziak
Ozia~ Instrukcyjno-Metodyczr1'i
WŁADYSŁ/\ EYMONT
ROf, REYMONTOWSKI
'IV bielącym roku przypada siedemdziesi",ta piąta rocznica śmierci Wladysława Stanisława Reymonta, pisarza, nowelisty i reporteril, imają C8CJO sir; ro,,,-licznych zajęć i zawouów, BujnI' życiorys i związana z tym 7nCljolllo~ć realiów życia różnych warstw i grup społecznych stały się dla niego tworzywem do literackich obrazów codzienności. Szczególne uzna-nie rWTyniosły mu trzy powieści: "Chłopi", "Ziemia obiecana" I ,Rok 1794" (trylogia historyczna). Piel\Nsza . oprócz Nagrody Nobla w 1924 roku dala autorowi w!!uszellia, gdy rzesze ma-szerujących delegacji rlCJz.zrJwialy piewcę polskiej wsi w czasie spotkania ~Jatcmiast "Ziemia obieca-na", powieść
o
życiu wAndrLejo Wajdę. ciągle puhllcmnść.
prt:eniesiona na ekran przez i literatury oraz szeroką
Oziela Reymonta dou,',) które spowodowaly.
ze więkSZą popularnością kraju. Swą sławę potrafi I
spożytkowoć dlCi dobra Polski, której slużyl jako uczestnik misji dY::Jlomatycz-rlych do 3'1ll"rykańskirh środowi!>k polonijnych.
Z "KCl):]i ogłoszonego przez Sejm Rzeczypospolitej Roku Reymontow-skiego przypomirarny postać pisarza. Zestawienie (wybór) zawiera pozycJe zworte i artvkuły (z lat 1985-1999), które wszechstronnie omawiają biografię () ICU lv;órczo~ć rlOblisty.
-22-A. Opracowania og61ne i biograficzne a. Pozycje zwarte 1. BUORECKI Leeh Władysław nik, 1953. -197 2. OZENDZEL Herliyk O ReymoncI0 eza, 1972. 266 iL 3. KOCÓWNA Barbara Reymont: ODOWleSG Sp6ldz. Wydawnicza, I 4. KOCÓWNA Barbara - Warszawa: Czy1e!· : Lud. Spółdz. Wydal"mi·
vVyd. 2. - Warszawa Lud.
W!adysław Reymont. - Wyd. 2. - Warszawa: P<:ńst. Wydaw. !'Ja· ukowe, 1986. -101 s.: il. - (Maie Portrety Literackie)
5. KOTOWSKI Witold
Pod wiatr: młodość Reymonta. - tódź: Wyda,,,. Łódzkie, 1979. 312 S.: il.
6. KOZIKOWSKI Edw&rd
tódL i pióro: wspomnienia o pisarzach pochodzących z Łodzi bądź z Łodzią związanych. - Łódź: Wyd'lw. t ódzkie, 1972. S. 247-264 7. LICHAŃSKI Stefan Władyslaw dagogiczne, 1984 8. MILSKA Anna Pisa.rze polscy: Wydaw. CRZZ, 9. RURAWSKI Józ,j Wladyslaw wszech na", 19m1 10. TALlKOWSKI Ste;an
\//al:rzawa : Wydaw. Szk. i Pe·
1970). - Warszawa: łnsL
Warszawa : "Wiedza Po·
Reymont w kręgu rodzinnym. _. Łódź: Wydaw. ŁÓdzkie, 1873. -172 S.: il.
11. WARNEŃSKA Monika
Medium piszące. - Łódź: Wydaw. Łódzkie, 1970 .. ~!59 5. 12. WARNEŃSKA Monika
Śladami pisarzy. - Warszawa: Lud. Spóldl. Wydawnicza, 191'2 .. 8.411-445
13. WtADYStAW Stanisław Reymont (1867-1925): patronowi w 70 roczni-cę śmierci. t6dż: DBŁG, 1995. - 17 s.
Sesja popularnonaukowa, Ł6dź 13 grudnia 1995 r. 14. WYKA KflZimierz
Reymont czyli dawniczy, 1979. - 2'1" 15. ŻEROMSKI i Reymont·
Jan Detko. - Warszawa. b. Artykuły
- Warszawa: Państ. Inst.
Wy-no:Jkowej I red. nauk. 1978. - 267 s.
1. BORZĘCKI Jan Adam. 1< u I t . - 1986, nr 1,
s.
1,92. CHOJNOWSKI Zbigniew. i miłości I( T Y g . K u I t .-1986. nr 4. s. 5
3. FERT Beata. Reymont wobec spraw nie z tego świata II R u
c
h L i t Q r . - 1997, nr 3, s. 387--4014. FRONCZEK Zbigniew Kazimierz. Noblista na arenie II S Y c Y n a. -1996, nr 24. S. 20
5. IHNATOWICZ Ewa, Tomkowski Jan. Witraż
z
wampirem II T wór-c z ość. - 1987, nr 10, s. 93--1116. JANCZ-KOSTUCH Barbara. 60 rocznica śmierci Widdyslawa Reymonta II p o r. B i b I i o gr. -M e t o d. - 1985, nr 4, s. 33 35
7. KITRASIEWICZ Piotr '. M g. Lit. - 1997, nr 1, S. 75-76
M.in. sylwetka 8. KOC Barbara. Reynlont
R u c h L i t. -1995, 9. KOTOWSKI Witold.
nr 5, s. 94-102
I Lukiana
z
Samosat II . M ie s.
L i t. - 1988,10. LIST Władysława i'ranciszka Rejmenia I
oprac. Olga Kulczycka II i nr 31 , s. 16
11. LISTY Reymonta do Żeromskiego I oprac. Zdzisław Jerzy I\damczyk II VV i a d. K u I t . - 1996, nr 4, s. 15
12. LISTY Wladyslawa Stanisława Reymonta do MIchala Siedleckiego I oprac. Beata Fert;; P rz. H u m. 1997, nr 2, s. 131 143
13. JODEŁKA-BURZECKI Tomasz. Nagroda Nobla dla Reymonta // Ki e· r u 11 I( i . --1985, nr 32, s. 13
14. JODEŁKA-BURZECKI Tomasz. Odpowiedź panu Orackle~u
l;
K i e-r lJ n k I 1985, nr 38, s. 11-
21-15. JODEtKA-BURZECKI Tomasz, Reymont chluba literatury pot5kiGj
:!
K i e r u 11 ki. - 1985, nr 49, 5.10 -1116. MANTURZEWSKI Stanislaw, Dlaczego Reymont ucie~ał przed Bory ną?
/1
G a z. W Y b o r , 1998, nr 37, dod, Maga:>yn GCl7ela nr 7 s.16-1717. MICHALSKI Henryk. Sez(;zas i historia /I K u I i u r a ' - 19C19, nr 23, s, 10
1 B, I~IEWIADOWSKI P.ndrze!. Slownik polskich ilulorów la:ltilsTyki
[Wic:dy-sław Reymont] II F a n t a 5 t Y k a, - 198B, nr 11,5, 56 -,57
19. ORACKI Tadeusz, JeszCl.2 o Noblu dla Reymontil
II
K i e r u n ki, 1985, nr 37,5. 1020. PLENZI_ER Anna. Poznański śiad Reymonta II \AJ p r () S t .. -198't, nr 2. 5. 24-25
21. SCHOELL Franek Louis. Reymont i naturaliści francuscy
II
R e g i o n y- 1997, nr 4, 5. 36-61
22. (WS), Dostrzegl w chiopie i dobro, i zlo: Reymont --szereg()wy czlorleh "Piasta" /I Z i e lon y S z t a n d ar. - 1995, nr 49, s. IO
23. ZAŁE;SKA Zofio.. W zaczarowanym kącie / rozrn, przepr. Urs;:ula Orrr,ar: II Ż y c i e L i t . - 1989, nr 6, s. 1
24. ZIEJKA I=rancislek, Wladysiawa Stanisława l'1eymonta droga na lfJ.n-cuski Parnas I/ p a m, L i t. - 1991, z. Lf, s. 71-94
B. Twórczość - analizy, omóvif;enia a. Pozycje zwarte
1. 61FŃKOWSKA Danuta
Z problemów styliziJcji języ!wwoj w twórczości Wlc:dyslaw2 Reymonla.-Częstochowa: VI/yższ3 Szkola Pedagogiczna, 1985. 117
s.
2. JODEtKA-BURZECKI Tomasz
Reymont przy biuriw: z zagadnie!'1 warsztatu pisarskiego. - VI/ar-szawa : Państ. InsI. Wydawniczy, 1978 - 4945,
3. KOC 8arbara
O "Ziemi obiecanej" Reymonta. - Wrociaw [i in] , 2aki. Narec! im. Ossolińskich, 1990. - 124 5.
4. L1CHAI~SKI Stefan
"Chlapi' Wlaayslawa StanislaVl2 Reymonta. - Warszawa : Par:st. Zakl. Wydaw. Szkolnych, i969. - 140 $.: il . . (Biblioteka Analiz Literac-kich)
5. PIECZARA Marek
Władyslaw St[anislaw] Reymont "Chlopi". - Warszawa : "Jota", 1991. - 46 s. - (Przewodnik po Lekturach)
6. REYMONT: z dz'ejów recepcji twórczości / wybór, wstęp Barbara
Kocówna; bibliogr., indeks Elżbieta
Derel-kowska. - Warszawa. 7. RZEUSKA Maria "Chłopi" Reyrnor:ta -1950. - 264 s. Naukowe Warszawskie, b. Artykuly
l. powieści o jednym mieście
II
Tygiel Kult.-1
Powieści o Łodzi: "Ziemia obiecana" i "Bracia Aszkenazy'. ? 13ACZAK Jacek. Benedyktyński kopista z Bielska·Białej /1 S Y c Y n a.
-1995, nr 23, s. 14
Prywatne muzeum Tadeusza Modrzejewskiego poświęconf~ twór-czości W.S. Reymonta.
3. DZIECIĄTKOWSKA Urszuła. W poszukiwaniu lódz~iej wizji
/1
T Y g i e I K u I t . - 1997, nr 4, s. 18-27Obraz Łodzi w "Ziemi obiecanej" - książce i filmie.
4. KALBARCZYK Adam. Epicka metafizyka ładu: o "Chlopach" WS. Reymonta
w 70 lal po Nagrodzie nr 1, S. 207-210
S. KOC Barbara. O wZlCsztacie pisarskim "Ziemi obiecanej" Reymonta 1988, nr 7, S. ~51-163
6. KOTOWSKI Witold. /1 O s n o w a. - 1985,
nr 13/14, S. 120-1 7. MARX Jan. Pierwsza
nr 15, s. 10-11 8. SIEM81EDA Maciej.
drodzenie. - 1985, u I t . - 1996, nr 24. s. 14
Muzeum Fcymonta.
9. UT KOWSKA Beata. Małe formy epickie W.S. Reymonta: (próba opisu bibliograficznego) 1/ R u c h L i t er. - 1999, z. 2, s. 213-238
- 26-Andrzej Dudziak
D7jal instrukcyjno-Metodyczny
7,1 A 7 D G N I E Ź N I E
N
S K IHIS T ili ZESNOŚĆ
Tysiąc lat temu Otton III, by od'ł.'iedzić grób św, Wojciecha, męczenrllka, na europejskich dworach. Wspaniale przyjmowany Ci'rolllego ustanowil go władcą su-werennym, a Radzynl<l kraju jako biskupa utworzo-nej gnieźnieńskiej melropolii. u7yskując w ten sposób
nieza-leżność państwową i ~ręgu cywilizacji zachodniej
i mialo stanowić część (Sclavinia) planowanej, wielkiej monarchii europejskiej. Obchody roku 2000, rocznicy zjazdu gnieźnierlskiego, zostały zapocząt kowane już w 1997 roku, kiedy lo do dawnej stolicy Polski zawitał papiez Jan Pawoł Iloraz prezydenci Czech, Litwy, Niemiec, Slowacji, Ukrainy, Węgier i Polski. Powodem zgromadzenia dostojnych gości była tysięcznil rocznica śmierci św, Wojciecha, Tłumy przybyłe na uroczystości milenijne mialy okazję zapoznać się z papieską wizją Europy jako wspólnoty ducha, u której podstaw iegh"! wielowiekowa chrześcijańska kultura,
W roku 2000 planuje się szereg uroczystości, określonych wspólnym mianem Gniezno 2000
bycie legata papieskiego I premierów państw czysta sesja Sejmu oraz
Zgromadzony (z lat 1993-2000) ułolone Pierwszy z nich porwiza roku 1997 i planów na
szczególną uwagę zasługuje,: przy-wojciechowych, spotkanie lemat Unii Europejskiej, uro-publikacje zwarte oraz artykuly C/HCJllc,ogicznym w dwóch działach, a drugi dotyczy wyd3rzeń
A. ZJAZD GNIEŹNIEŃSKI W 1000 ROKU
a. Pozycje zwarte
1. DZIEJE Gniezna I pod red. Jerzego Topolskiego - Warszawa: PańsL Wydaw, Naukowe, 1965. - S, 88-89
2. DZIEJE Wielkopolski. T, 1: Do roku 1793 I pod red, Jerzego Topolskie-go. -Poznań: Wydaw, Poznańskie, 1969. --S. 177 178
3. DZIEJE Wielkopolski w wypisach / pod red. Zdzisława Grota; oprac. Antoni Czubińskl, Witold Jakóbczyk, Zdzisław Kaczmarczyk. - Warsza-wa : Państ. Zakl. Wydaw. Szkolnych, 1963. - S. 22-25
4. GRABSKI Andrzej Feliks
Bolesław Chrobry: 967-1025. - Warszawa: Wydaw. Min. Obrony Narod .. 1970. - 192 S.: iI.
5. GRABSKI Andrzej Feliks
Bolesław Chrobry: zarys dziejów politycznych i wojskowych. -Wyd. 2 popr. - Warszawa: Wydaw. Min. Obrony Narod., 1966. - 321 s. 6. ,lASIENICA Paweł
Polska Piastów. -- Wyd. 5. - Waiszawa : Państ. Inst. Wydawniczy, 1989. - S. 74--78
7. LABUDA Gerard
Pierwsze państwo polskie. - Kraków : Kraj. Ag. Wydawnicza, 1989. -- 80 s.: il. - (Dzieje Narodu I Państwa Polskiego; 1-2)
8. LABUDA Gerard
Studia nad początkami państwa polskiego. T. 1-2. - Wyd. 2. -Wydaw. Nauk. UAfv1, 1987-1988. - 2 t. (521; 566 s.). - (Historia / Uni-wersytet im. Adama Mickiewicza; nr 139 140)
9. LlSOWSKA-NIEPOKULCZYCKA Anna
Bolesław zwany Chrobrym. -- Wyd. 2. -- Wydaw. Szk. i Pedago-giczne, 1989. - 13Ą s.: il. - (Biblioteczka Historyczna)
10. ŁOWMIAŃSKI Henryk
Początki Polski. T. 6: Polityczne i społeczne procesy kształtowania się narodu do początku XIV wieku. - Warszawa: Państ. Wydaw. Na-ukowe, 1985. - 2 vol. (579 s; 585-1146 s.): mapy
11. MULARCZYK Jerzy
Od Bolesława Chrobrego do Bolesława Rogatki: studia polemicz· ne. - Wrocław: Sudety, 1994. - S. 8-19
12. POCZATKI państwa polskiego: księga tysiąclecia / red. Kazimierz Ty· mieniecki. T. 1 .. 2. - Poznań: Pańsl. Wydaw. Naukowe, 1962. - 2 t (428; 368 s.)
13. POLSKA na przestrzeni wieków: praca zbiorowa / pod red. Janusza la-zbira. - Warszawa: Wydaw. Nauk. PWN, 1995. - S. 35-37
14. TOPOLSKI Jerzy
Wielkopolska poprzez wieki. - Poznań : Wydaw. Poznańskie, 1973. - S. 29-30
15. ROLA Zygmunt
Tajemnice katedry gnieźnieńskiej. - Poznań: Kantor Wydawniczy SAV'N/, 1993. - S. 75-82
- 28-16. STRZELCZYK Jerzy
Bolesław Chrobry.·-Poznań: WBP, 1999. - S. 44-88. -
Bibliogra-fia s. 283-289
17 _ STRZELCZYK Jerzy
Zjazd gnieźnieński. - Poznań: Wydaw. WBP, 2000. - 152 s.
-(Biblioteka "Kroniki Wielkopolski'"). - Bibliografia s. 136-145
18. WIELKOPOLSKA w świetle źródel historycznych: wybór tekstów źró
dlowych. - Poznall: Państ. Wydaw. Naukowe. 1958. - S. 11-12
b. Artykuły
1. CZACZKOWSKA Ewa K. Gniezno - tysiąc lat później II R z e c z p o
-s p o I i t a . - 2000. nr 60. s. A4 Historia i wspólczesnosć.
2. GRASSLIN Matthias. Jaka byla cena korony?: Polacy i Niemcy różnią się w ocenie zjazdu gnieźnieńskiego II F o r u m . - 2000. nr 11. s. 22-23
3. KRZEMIŃSKI Adam. Zjazd Gnieźnieński II P o I i t Y k a. - 1997. nr 21.
s. 82-84
Historia i współczesność.
4. (luk). Cesarska wizy1a II P r z e ITI. n a S z I a k u P i a s t. - 2000.
nrl0.s.14
5. tvllELEWCZYK Wojciech. Zjazd Gnieźnierlski: szlakami historii
II
P o r .G o s p . - 1996. nr 3. s. 52
6. MIZERSI<I SlawoITIir. Cień orla nad Wzgórzem Lecha 1/ P o I i t Y k a .
-1997. nr 22. s. 108-112
7. PLENZLER Anna. Tajemnica sprzed tysiąca lat czyli jak cesarz szedl do
Polski
II
G ł o s W i e I k o P . - 1999. nr 300. s. 20Trasa i terminy wizy1y Ottona III.
8. STOMMA Ludwik: Boleslaw i Przeclawa. czyli geopolityka II P o I i t y
-k a. - 1993. nr 30. s. 24-25
9. STRZELCZYK Jerzy. Świadectwo dojrzalości I rozm. przepr. Adam Krawiec
I
I
G a z. W i e I k o P . _. 2000. nr 60, s. 10-· t 110. STRZELCZYK Jerzy. Tysiąc lal temu: rozmowa z .... Ilistorykiem I rozm. przepr. Andrzej Sikorski III KS. - 2000. nr 2. s. 12-13
11. STRZELCZYK Jerzy. Wędrujący duch
II
P o I i t Y k a. _. 2000, m 9.S 76-78
Proces ksztattowania Europy.
12. ŚMIGIEL Kazimierz. Cud świętego Wojciecha
I
rozm. przepr. Krzysztof13. WROŃSKI PaweL Milenijny dar niebios
/1
G a z. W Y o o r. - 2000, m60, s. 22-2514 ZI\TORSKA Anna. Gniezno 2000: prezydenci siedmiu pć\ństw święto wać będą tysiąclecie wejścia Polski VI obręb kultury śródziemnomorskiej // W
P
r o s l . - 2000. nr 11. s. 1 02-1 03 M.in. historia B. KU NOWEJ EUROPIE - GNIEZNO 1997 1. BORTKIEWICZ Pawła II II Ż yc
i e I 2. CYWIŃSKI Piolr 1997, nr 4, s. 114-1F,,:>py \II nauczaniu Jana 3
VI/ojciecha /1 W i ę ź.
-3 CZACZKOWSKA Ewa K. Stary patron nowej Europy ;1 R z e c
z
p o -s p o I i t a . - 1997, nr 95, s. 44. HUMEt'iIUK Elwira. O zjednoczeniu raz jeszcze II p r
z
e m . n a Szlaku Piast. 1997,nr24,s.75 JAN PAWa II, papież. "O duchową jedność chrześcijańskiej Europy": homilia Ojca św. Jana Pawła Ił wygłoszona z ot\azji 1000. rocznicy śmierci sw. WOJciecha
I/
Życie i M yś I. -- 1997, nr 2, s. 4-10 6. JAN PAWEŁ II, papież. Orędzie św. Wojciecha: przemówienie JanaPawła II do prezydentów siedmiu państw Europy Środkowej 1/ T Y g . p o \II S Z . - 1997,
7. JAN PAWEŁ II, pajllc?: .. f-'r?An"i\lAi,pn dentów siedmiu
nr 2,
s.
10--118. JAN PAWEŁ II, papieL 1997 r. do
9.
Pawia II wygłoszona
Kro n. W i e I k o p. -·199/, nr 4, s. 20--24
Jana Pawła II do prezy-cie i Myśl.-1997,
:: wygłoszone 3 czerwca pałacu arcybiskupim s. 25-26
Wojciecha: homilia Jana mSLy św. w Gnieźnie
II
10. JAN PAWEŁ II powiedział... I oprac. Elwira Humeniuk. - P r z e m S
z
Ia
ku
P ia s
t _ - 1997,nr
24, s. 1, !)na 11. KOCZOROWSKA Grażyna. Gniezno
II
Kro n. W i e : k o p . 1997,nr4,s.7-12
12. KRZEMIŃSKI Adam. Zjazd Gnieźnieński li P o II' Y k a. - 1997. nr 21, s. 82 -84
-
30-13. ŁAWNICZAK Agata. Cóż może nam powiedzieć mnich sprzed 1000 lal?
II Ark u s z. - 1997, nr 7, s. 3
14. PIELGRZYMKA Apostolska Ojca Świętego Jana Pawia II do Polski: 31.05.1997--10.06.1997: przemówienia, dokumentacja. _. Poznań: Pal-lottinum, 1997. -
S.
58·-66: Homilia podczas mszy św. z okazji 1 OOO·lecia śmierci św. Wojciecha.15. PIELGRZYMKA Apostol:;ka Ojca Świętego Jana Pawia II do Polski: 31.05.1997-10.06.1997: przemówienia, dokumentacja ... - Poznarl : Pal· lottinum, 1997. - S. 67-69: Przesianie do prezydentów siedmiu pańsIw Europy Środkowej.
16. ROMANOWSKI Andrzej. Na szlaku tysiąclecia
/1
T Y g. p o w s z. -1997, nr 24, s. l, 717. SZCZĘSNY Jacek. Zjazd gnieźnieński
II W
P r o s t. - 1997, nr 17, s. 34 Plany dot. wizy1y Jana Pawia II w Gnieźnie.18. ŚMIGIEL Kazimierz. Grób św. Wojciecha w Gnieźnie - centrum integra· cji Polski i Europy II Ż
y
c ie
i M Y ś I . - 1997, nr 2, s. 33-3419. ZJEDNOCZONA Europa musi być wspólnotą ducha: pielgrzym!{a: pa-pież i prezydenci u grobu św. Wojciecha / Ewa. K. Czaczkowska [i in.] fi R z e c z p o s p o I i t a . - 1997, nr 128, s. 1, 3
- GNIEZNO 2000
1. AMBASADORZY o spotkaniu prezydentów: II Zjazd Gnieźnieński; oprac. Zbigniew Kolczyński
1/
P r z e w. K a t o I . - 2000, nr 11, s. 13-15Wypowiedzi ambasadorów: Czech, Litwy, Niemiec, Slowacji, Ukrainy, Węgier.
2. AMBROZIAK Joanna. LAMA. Bar:;zcz tysiąclecia. Kościół: obchody mi-lenium w Wielkopolsce
1/
G a z. W i e I k o P . - 2000, nr 239, s. 4 3. BOŃSKI Artur. Byl cesarz, przyjadą prezydenci / wspó!pr. KarolPome-ranek 1/ G az. Paz n. - 2000, nr 55, s. 14-15
4. BRATKOWSKI Stefan. Teatr historii II P o I i t Y k a-2000, nr 12, s. 22-23 5. CZACZKOWSKA Ewa K. Gniezno - tysiąc lat później
/1
R z e c z p o .s p o I i t a . - 2000, nr 60, s. A4 Historia i współczesność:.
6. KOCZOROWSKA Grażyna. Gniezno 2000: w przededniu obchodów ju· bileuszowych
/1
Kro n. W i e I k o p. - 1999, nr 3, s. 66 ·707. KOCZOROWSKA Grażyna. Gniezno - powtórka z przeszłości: kończą się przygotowania do wizyty w Polsce europejskich glów państw II G ł o s W i e I k o p. - 2000, nr 49, s. 3
8. KOCZOROVVSKA Grażyl1Sl. 1999, 111259, s. 11
jubileus<:em II Wiei kop.
M.in. program obchodów tysiąclecia zjazdu gnieźnieńskiego. 9. KRZEMIŃSKI Adam. Lista nieobecności: Gniezno tysiąc iat później
/I
p o I i I Y k a . - 2000, nr 12, s. 15
10. KS. AiiCYBISKUP Henryk metropoli!a gnieźnieński I oprac.
11. Sikorski II p r z EJ uroczystościach Marek. II Zjazd s.12-13 o I. - 2000, 1 a o i . - 2000, nr 9,
12. ŁAWNICZAK Agata. Gniezno, marzec 2000 II T Y g. p o w s z. - 2000, nr 12, s. 3
13. Henryk. PrLeslen:r2 ku przyszłości z ks. abp. przepr. An:rzei Sikorski II I K S 8-10
14. do jedności: Cni8Źnieński perspektywy tysiąclecII.! / wypow. Maciej Pła:iYI1ski, Józef Glemp. Jan Szarek: oprac. IInna Grzelczak II P r z e w. K a t o I . - 2000, nr 11, s. 5
15. POMERANEK Karo!. Arcybiskup oglosil program uroczystości milenij· oficjele w
li
G a z. P o n 2000, nr 57, s. 5 16. f(aroL NabuLel'rslwlJ przewodni'lzyl kardynalp
o z
01.- 49. dod. Poviiatv 'Jabożeństwo ekumeniczne i jego uczestr·,icy.17. POMERANEK Karol. Prezydenci dosianą medale św. WOjciecha
li
G a z. P o z n . - 2000. nr 49, dod. Powiaty s. 5Prezydenci kraJÓW Europy Środkowej w Gnieźnie - 12 marca br. 18. POMERAN[K Karol. S7P' Kaacpiaril Premiera metroDolity gnieźnie:ń~
fi
z. P o z n . 46, s. 3Przebieg uroczystości milenijnych - spotkaniE: premierów. 19. ROM. Międzynarodowe MIodych: 4 do 13 marca
II G a z. P O z n . - 2000, nr 46, s. 4
20. TREPIŃSKI Bogdan. Milenijny Zjazd Gnieźnieński: rozmowa Z ... , pre· zydenlem Gniezna / rozm. przepr. Jadwiga Knie-Górna // P r z e w. Kalol. 2000, nr 11,s. ~
21. Anna. GnieL'lO prezydenci państw święte·
Iysiąclecie wejścia W obręb kultury śrcrlziemnomOrSKIE:j r . - 2000, nr 1 03
-32-Urszula 8zdawka
Dział Instrukcyjno-Metodyczny
"KTO CZYTA, ŻYJE WIELOKROTNIE.
I C KO
ny rozmiłowania w rodzin, gdzie nie czytaji3, domy, gdzie czyta snym okresie stosunkowo młodszych, natomiast
czytają rzadko lub nie czytają wcaie.
[lolskiej dowodzą z jednej slro· wskazują jak znaczna jesl liczba Do wyjątków nalezy zaliczyć rówllież uwagę fakt, że we
wcze-czyta bajki i literaturę dla naj-wzrasta liczba dzieci, które Źródeł takiego stanu rzeczy upatrywać należy przede wszystkim we wpływie domu rodzinnego (co potwierdzają badania), a takze oddziaływaniu mass mediów, które oferują inne, łatwiejsze formy rozryvlki (gry i zabawy komputerowe, oglądanie filmów itp.)
Istotny wpływ na kształtowanie nawyków czytelniczych w tym okresie poza rodzicami mają nauczyciele i bibliotekarze. Dzięki umiejętnie wskaza-nym przez nauczyciela lekturom dzieci znajdują potrzebne informacje i od-powiedzi na nurtujące je problemy. Właściwie zorganizowana biblioteka, o różnorodnym i zasobnym ksiegozbiorze OrilZ ciekawych formach popular)'-zacji ksiązki to ważr,y młodego człowieka, pozwala z ogromnie bogatej dla dzieci wybrać te lektury, które są najbardziej
Załączona bibllogra'13 cej i jej funkcji w
blemy czytelnictwa nowsze opracowani"
f. O LITERA TURZE DLA DZIECI a. Pozycje zwarte
1. BALUCH Alicja
omówienia literatury dziecię Część l! prezentuje pro-dla dzieci. Uwzgiędniono naj-dziewięćdziesiątych.
Dziecko i świal przedstawiony czyli tajemnice dziecięcej lektury. -Wyd. 2 po~z. - Wrocław: W. Bagiński i Synowie, 1994. 138 s. - (Lile· ratura i Dziecko)
2. BALUCH Alicja
Archetypy literatury dziecięcej. -Wrocław: W. Baglński i Synowie, 1993.-- 99 s. - (Literatura i Dziecko)
3. BALU CH Alicja
Pogaduszki do poduszki: (o literaturze dla dzieci). - Warszawa: Wydaw. Edukacyjne, 1996. - 35 s.: il.
4. CHODAK Anna
Funkcja bLlśni IN wychowaniu i ksztalceniu osobowości dziecka. -Poznali: Uniwersytet im. A. Mickiewicza, 1987. ~ 117 s. - maszynopis 5. OUNIN Janusz
Książeczki dla grzecznych i niegrzecznych dzieci: z dziejów pol-skich publikacji dla najmladszych. - Wrocław: Zak!. Narad. im. Ossoliń skich, 1991. - 171 s.
6. DZIECKO jako odbiorca literatury. - Warszawa: Wydaw. Nauk. PWN, 1992. -173 s. - Bibliografia
7. FAYCIE Stanislaw, ZIÓŁKOWSKA-SOBECKA Marta
Ksz1a/cenie literackie w okresie wczeslloszkolnym: poradnik meto-dyc:zny dla nauczycieli klas początkOWI/ch. ~ Warszawa: WSPTWP,
1995. - 214 s.
3. GARNCARCZYK lv1arian
Proza dla dzieci. - Bielsko-Biala : Wojew. Ośr. Metod., 1993. - 124 s. 9 HARTW/G-SOSNOWSKA Jolanta
Wyobrażnia bez granic. - Warszawa: Młodzieżowa Ag. Wydaw., 1987. - 231 s. - Bibliografia. - (Krytyka Literatury Dziecięcej)
10 HESKA-KWASNIEW/CZ Krystyna
Rozprawy i szkice z literatury dla dzieci i mlodzieży. - KatO\f,iC2 : Wy-daw. Uniw. Sląskiego, 1996. - 159 s.
11. JANUS-SITARZ Anna
Groteska literacka: od diabla w Damaszku po Becketta i Mrożka. ~ Kraków: Uniwersitas, 1997. - 175 s. - Bibliografia s. 166-171
12. JANUSZEWSKI Tomasz
Slownik pisarzy, lektur i terminów literackich: dla szkól podstawo-wych. - Warszawa: "Delta W~Z", [1996].· 255 s.
13. JANUSZEWSKI Tomasz
Słownik pisarzy i lektur: dla szkól podsiawowych. - Warszawa: "Delta W-Z", [1994]. - 177 s.
11. KĄTNY Mare~
Literatura popularnonaukowa dla dzieci im/odzieży. - Kielce "Gens", 1998. - 87 s.
- 34--15. I<SIĄŻEK-SZCZEPANIKOWA Aniela
Świadomość literacka ucznia: głosy dzieci i mlodzieży u schylku XX wieku. - Szczecin: Wydaw. Naukowe US, 1995. - 153 s. - (Roz-prawy i Studia)
16. KULKA Bronislaw, ŚWIĄTEK Stefan LilCratura dla
polskiej studiów WSP, 1991. - 70
i mlo:l7ir,;;y pr7owodnik dla studentów filologii Częstochowa: Wydaw.
17. ŁUGOWSKA Jolanta
Bajka w literaturze : Mlodzieżowa Agencja
Dziecięcej) Wydawnicza, 1982 1
18. MIEJSCE dziecka praca zbiorowa I red.
Bole-Nauk., 1989. - 280 s. -sław Żurakowski.
Bibliografia
19. MIŁOŚNICY komiksów. VVarszawa: 310,101. i~arodowa, 1997. - 111 s. Zawiera Miłośnicy komiksów / A.M. Krajewska; C%~rtelnictwo ko-miksów Vi bibliotekach publicznych dla dzieci; Biblioteki ala dzieci w Polsce i we Francji I G. Lewandowicz.
20. PACŁAWSKI Jan. KĄTNY Marek
Literatura dla dzieci i młodzieży. Kielce: WS, 199.5. 196. -(Prace Wszechnicy Świętokrzysl~iej)
21. PAPUZIŃSKA ,Joanna
Dziecko 'IV świecie emocji literackich. WarszQwa: SBP, 1996. -1'10 s. - (Nauka, Dydaktyka, Prakt\:ka)
22. POMOSTY: marzenia, i młodzieży Europ\'.
-Wrocław: Światowil, I 23. POZNAŃSKI Jacek
Słownik lektur gółowe streszczenia, dowa ulwórówj.
[noty o autorach, szcze-glówne zagadnienia,
bu-176
s.
24. TRADYCJE narodowe' dla dzieci i młodzieży:
25.
26.
materiały z sesji, ka. - Warszawa: i Materiały)
I
red. Gertruda Skotnic-fot., portr. -- (PropozYCJeW KRĘGU arcydzieł literatury młodzieżowej: interpretacje, przexłady, adaptacje. Lublin: Wydaw_ Uniw. Marii Curie-Skłodowskiej, 1998. -393 s. - Bibliografia
WĘGRZYN Emil
Zarys literatury dla dzieci i młodzieży: materialy pomocniuc dla nauczycieli. - Nowy Sącz: eON.O, 1990. - 36 s. - Bibliogriliia
35 -27. ZLJRAKOWSKI Boguslaw
Literatura, wartość, dziecko.- Kraków: Uniw. Jagielloński, 1992. -155 s. - BibLografiil. b. Artykuly 1. BALUCH Alicja. Kulmowej)
II
G u I i 2. BARAN Zbigniew cji wczesnoszkolnel LI I i 3. BIAt.KOWSKA Barbara. dzieci i młodzieżyz
I nr 2. s. 12-20 4. HESKAKWASNIE\NlCZ G u I iwe r. 1905, nr5, 5.10-13 (od Jachowicza do literackiego weduka-s.
48-51przegląd literatury dla I i o gr. -M e t . - 1 993,
- czytadlo ulubione
li
:.; .JAROSIŃSK' Zbigniew. Socrealizm dla dzieci // T e k
s
t y D r u g i e. -1998, nr 6, s. 6&-866. Jt:;DRZEJCZYKOWA Wiesława. Dziecięce fascynacje: z .. dyrektorką Wydawnictwa "Literatura"
I
rozm. Zofia Beszczyńska ,Ii G u I i w er. -1999, nr 4, s. 217. KULIK Mana. Baśnie dalekie i bliskie II G u I i w er. 1998, nr 1 s. 46 -48 8. KULKA B~onisbw. Rodzice i dzieci w świecie ksiązek II G u I i w er.
-1997,nr2,s.2937 9. MIĘDZY klasyką a
we r . - 1999, nr 1,
10. NOWACKA Ewa. s. 71-72
11. NOWACKA Ewa. LCll'ClIIIIIGIlI
Skrilbalil~-Mulić i Anetą Syrówką Lewandowicz
II
G u I i-(I K s i ą ż . - 1999, nr 5, "prawa nieprosta II N
0-12. kochamy: z". z wydawnictwa
"Vocatio"
I
rozm. Grazyna Lewandowicz // G u I i we r. - 1998, nr 3, s. 28-3013. SI['RSZCHLJI A Domicylla. Twórczość poetycka dla dzieci i mlodzieży w lalach 1981·1991/1Po r. Bi b I i o gr. - M el-1993, nr3, s. 10-16 14. SKOTNiCKA Gertruda. O literaturze dla dzieci i młodzieży na
europej-skim spotkaniu w Hanowerze II G u I i we r.- 1995, nr 1, s. 47-49 1 S. SOL Ewa. Nowe wiersze
II
N o weK s i ą ż. - 1999, nr 5, s. 70-7116. SUtEK Jacek. Odszukac siebie // G u I i w er. _. 1998. nr 1, s. 4-6 17. SlYMECZKO f<azimierz. Jak kryminał określa świadomość (gawęda
polemiczna) II G u I i w er. - 1997, nr 1\. S. 1\--7
18. ŚWIERCZYŃSKA-JELONEK r);muti! I\!ie bójmy się kom:Ksóv: fi G u -nr 3, s.
45-19. Dorola. LUCZKCl iesl baśr:iq
1/
G :. 1998.20. 8arbara. Za naciśnięciem guziczka /1 G u I i w er. 19J5. nr 1, S. 20-22
21. VALENTI RONCO Maria Luisa. Smok i zapach bajki II G u I i w (" r -1995,nr2,s.6-12
22. zachęcac dZiecko czytania:
.nol,tr"a", Wydawnictwa '1995. nr 2, s.
23. Europejskie literatury li G u I i
-we r . - 1998, nr 5. s. 40-42
2-'"f. ZAJĄC Michał. Za siódmą górą, siódmym mor.wrn ... w kraju "Porunne go Spokoju" // G u I i w er. -1997, nr 6, s. 5153
25. lELĄ.lOWSKA Marianna. Baśniowi bohaterowie w oczach dzieci j, G ! 1995. nr 6. s.
II. CZVTELNJCTWO DZIECIĘCE a. Pozycje zwarte
1. BALUCH Alicja
Ceremonie literackie a więc obrazy. zabawy i wzorce w UlwOrEiCh dla \Narszawa: Wyda!,. iJukacyjne, 1996.
2. BALUCH 1\lv:ja
nie czyta ... : (o - 122 s.: il.
lilerackim). - Kraków,
Edu-:1 CZYTELNICTWO dzeci i mlodzieży w Polsce i w Belgii: materialy z ko-10kwiu.11 polskobelyijskiego, MBP Kraków. 24-26 VI 1991 r. .- Krakow : MBP, 1992. - 108 s.
4. DlJNIN .Janusz
iAktura: czytelnictwo \/vi::szawa;
Nauk. PWN. s.
5. Flko odbiorca I red. Maria Maria
rrzetacznlk-Gierowska. - \Narszawa . Wydaw. Naukowo ,\WI~, : 992. 173 s.: lot.
- 37
-6. DZIECKO, książki?, biblioteka I aut., wyb., opr. Grażyna Lewandowicz. -Warszawa: BN, 1993. - 78 s. - Bibliografia, s. 77-79
7. DZIECKO niepełnosprawne w bibliotece: materiały z seminarium I red. Janusz Nowicki, Mieczysław Szyszko. _. Warszawa: SBP, 1994. - 79 s. 8. INSCENIZOWANIE zabaw na podstawie literatury dziecięcej. - Wyd. 3
popr. - Warszawa: WSiP, 1991. - 284 s. - Bibliografia 9. KRAJEWSKA Anna-Maria, LEWANDOWICZ Grażyna
Miłośnicy komiksów: czytelnictwo komiksów w bibliotekach pu-blicznych dla dzieci: biblioteki dla dzieci w Polsce i we Francji. - War-szawa: Biblioteka Narodowa, 1997. _. 111 s. - (Materiały Informacyjne Instytutu Książki i Czytelnictl'va)
10. KRÓL Mirosław
Dziecko a biblioteka: zestawienia bibliograficzne. - Kielce: BBP, 1994. - 38 s.
11. KULTURA literacka w przedszkolu: praca zbiorowa / red. Stanisław Fry-cie, Izabela Kaniowsl~a·Lewariska. - Wyd. 2 popr. i rozsz. - Warszawa: Wydaw. Szkolne i Pedagog., 1988. - 479 s.
12. LESZCZYŃSKA Alicja
Biblioteki dziecięce za granicą przegląd artykułów w prasie fa· chowej za tata 1980-1992: zestawienie tJibiiograiiczne. - Wrocław: WiMBP, 1993. - 12 s.
13. LEWANDOWICZ Grażyna
W bibliotece dla dzieci. - Warszawa : Fundacja "Książka dla Dziecka", 1994. - 95 s. - Bibliografia ... -(Biblioteki w Edukacji Kultural-nej Dzieci i Młodzieży)
14. MATERSKA Katarzyna
Edukacyjna funkcja biblioteki publicznej w życiu mlodzleży. - War-szawa : Wydaw. SBP, 1993. - 154 s. - Bibliografia
15. MŁODY czytelnik w świecie książki, biblioteki i informacji I red. Krystyna Heska-Kwaśniewicz, Ilena Socha. - Katowice: Wydaw. UŚ, 1996. -2835.: faks., fot., rys .. -(Prace Naukowe UŚ w Katowicach)
16. MŁODY czytelnik w świecie książki, biblioteki i informacji / pod red. Kry· styny Heskiej-Kwaśniewicz i Ireny Sochy. - Katowice: Wydaw. Uniw. Śląskiego, 1996. - 288 s.
17. PAPUZIŃSI<A Joanna
Książki, dzieci, biblioteka: z zagadnień upowszechniania czytel· nictwa i książki dziecięcej. --Warszawa: Fundacja "Książka dla Dziec· ka", 1992." 100 s.
38-18. PAPUZIŃSKA Joanna
Inicjacje literackie: problemy pierwszyr:il kontaktow dZiecka z książką. - Wyd. 2. - Warszawa: Wydaw. Szkolne i Pedagog., 1 »88.
--191 s
19. POPULA.RYZUJErviY f;rodowisku: scenariusze im-prez orga.'1iZOwanyci·; Klaczkowska. --20. PROPOZYCJE gei Anim. Kultury, 1993 21. SZOCKi Józef Biblioteka w Warszawa; Wroclaw 22. WĘGLlŃSi<A Malla
,;arll()rzi~dowe I przedm. Lucyna
s.
Di~\łystok : Wojew. Ośrod8y.
niepelnosprawnych. Nauccy.::ieli, 1989. - 161 s.
Czytelnictvl'o uczniów w młodszym wieku szkolnym .. Szczecin : ODN, 1988. -121 s. - Bibliografia
s.
117-12123. WE:;GLlŃSKA Maria
Postawy czytelnicze dzieci w młodszym wieku szkolnym. - Szcze-ci~ , Wydaw Nauk.
US,
1991. - 271 s. - (Rozprawy i Studia)24. WPROWADLEf\lIE do problematyki literatury dla dzieci i mloclzieży; materiały pomocnicze dla studentów filologii polskiej. Szczecin: Wy-daw. Nauk. US, 1989. - 401 s. - Bibliografia
b. Artykuły 1. BALUCH Alicja. 1998, nr 2, s. 4 2. BESZCZYŃSKA 1999, nr l, s. 11-3. - 1996, nr 3, s. 50 literackim)
1/
G u I i w er. czytania II G u I i w er. -dZieciom?1/
G li I i w er.4. BIErłNACKA Anna. czytelnicze
dziesięciolat-ków II p o i o n i s t Y k a . - t999, nr 9, s. 530 534
5. GOSIEWSKI Jan. Książka wobec dzieci chorych II P o r. G i b I i o t . -1998, nr 1, S. 8-10
6. FIGlEK Teresa. Blaski i cienie komiksu w aspekcie cZirtelnlctwa dziecię· cego II P o r. B i b I i o t . - 1999, nr 5, s. 7 9
7. FABIJANIAK Mirosława. W szkole musi być biblioteka II G u I i w er. 1998, nr 3, s. 24--27
8. FURTYK Joanna. Miejsce książki w życiu dzieci i młodzieży: zaintere-sowania czytełniczo
/1
P o r. B i b I i o t. 1996, nr 4, s. 5-99 .. IPPOLDT Lidia. Terapeutyczna funkcja literatury dla dzieci // P o r . O i b I i o t. - 1998, nr 2, s. 1-5
10. KOWOLlK Piotr. Metody i formy kierowanego procesu czytelnictwa
uczniów klas mlodszyeh t nr 4, s. 10-13
11. KULA Izabela. Dzia/llnoM: :)'h1jntekarza, czyli o możli-wościach wykorzystania
8 i b I i
o
t . -1999, nr 12. KULIK Maria. Przed:;'!:(jlllk 's.47-48
13. KOWOLlK Piotr, Pincer" II szkoly podstawowe. N 14. KOŚMIr~SKA-WÓJTOWICZ
G u I iwe r .-1997, nr 2, S. 38-40
tJ.bii:-trlce dla dzieci II P o r . I i VI er. - 1998, nr 3,
cLytelnicze ucz1iów klas
nr
2, $. 83-8915. KULIK Maria. Książka, młody czylelnik i biblioteka w warunkach wolne· go rynku li G u II w er. - 1996, nr l, s. 38
6. KULIK Maria. Biblioteczne theatrum II G LI i i w er. - 1998, nr 4. s. 46-47 17. LEPCZYŃSKA Ewa. Czylelnictwo uczniów szkół podstawowych w
Ko-łobrzegu
II G u I i w er. - 1999, nr l, s. 45-47
18. U::WANIJOWICZ Grażyna. Jaka biblioteka dla dzieci? II P o r. B i-b I i o t. - 1997, nr 10, s. 1-4
19. NIEDZIELA Stanisława. Rola książki obcojęzyczllej w ksz1attowaniu kultury czytelniczej i rnłodycn czylelni~ów
I/
8iblio!. w Szkol 20. OWCZAREK Antonina p o r. B i b I i o I .. -1 21. PAPUZIŃSKA Joanna 22. G u I i we r. - 1995, nr 23. PIJANOWSKA Jadwiga Por. Bibliot.-dzieci i młodzieży lj r - 1997, nr 5, s. 29-31 w bibliotece dziecięcej II nibliotece publicznej II 24. PLfCAN Joanna. Biblioteki dziecięce Kopenhagi II G u I i w er. -- 1998,nr5, s. 42-45
25. RUDNK Czesława. Co czyta młodzież z Zaolzia? li G u I i w er. - 1998, nr 3, s. 48-51
26. SIKORA Bąrbara. Kolorowa wieża babel
II
G u I i w er. 1995, nr l, s.31-3327. SZOCKI Józef. O kulturze czytelniczej uczniów szkół podslawowych
