227 Recenzje
i znaczeniu dyplomacji we wspó3czesnej ekonomicznej i handlowej wspó3pracy mie7dzy Polsk 7a a Ukrain 7a.
Witalij Rosowski
Ks. Edward W a l e w a n d e r,
Profesor Mieczys4aw Wieliczko. Moje
z nim rozmowy
, Lublin: Wydawnictwo Polihymnia 2011 (Biblioteka
Pedago-giczna Katedry Pedagogiki Porównawczej Wydzia3u Nauk Spo3ecznych
Kato-lickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Paw3a II, pod redakcj 7
a ks. Edwarda
Walewandra, Seria A: Studia, t. 18), ss. 56.
W blisko czterdziestoletnich dziejach Instytutu (od 2010 roku – Os´rodka) Badan´ nad Poloni 7a i Duszpasterstwem Polonijnym KUL swoje poczesne miejsce zajmuje zmar3y w 2009 roku prof. dr hab. Mieczys3aw Wieliczko. Ten wybitny historyk przez wie7kszos´c´ zZycia zwi 7azany naukowo z s 7asiednim – z „geograficzno-lubelskiego” punktu widzenia – Uniwersytetem Marii Curie-Sk3odowskiej, nawi 7aza3 wspó3prace7 z Instytutem na pocz 7atku lat dziewie7c´dziesi 7atych zesz3ego stulecia, przyczyniaj 7ac sie7 do rozwoju tej placówki naukowej, dynamicznie wówczas kierowanej przez ks. prof. dr hab. Edwarda Walewandra. Nie dziwi wie7c, zZe to w3as´nie by3y dyrektor, a obecnie kierownik Katedry Pedagogiki Porównawczej na Wydziale Nauk Spo3ecznych KUL, jako wspó3pracownik i przyjaciel profesora Wieliczki pos´wie7ci3 mu prace7 o charak-terze biograficzno-wspomnieniowym.
Ksi 7azZka poprzedzona jest przedmow 7a ks. Stanis3awa Roga, proboszcza parafii pw. s´w. Antoniego Padewskiego w Lublinie, której to oddanym parafianinem od pocz 7atku jej istnienia by3 s´p. profesor Mieczys3aw Wieliczko. W s3owach maj 7acych zabarwie-nie g3e7boko osobiste, zosta3y wyakcentowane liczne dowody zaangazZowania w zZycie parafialne, s´wiadectwo zZarliwej pobozZnos´ci Profesora oraz poczynione z ma3zZonk 7a dzie3a fundacyjne na rzecz kos´cio3a parafialnego.
We Wste7pie Autor zgodnie z arkanami rzetelnos´ci naukowej nie ukrywa przed czytelnikiem, zZe znajduj 7aca sie7 w re7kach tegozZ ksi 7azZka ma w duzZej mierze charakter osobistej relacji, zas´ narracja w niej stosowana nie unika cech subiektywizmu, a wre7cz jest rodzajem s´wiadectwa o cz3owieku, z którym 3 7aczy3y Autora „nie tylko niektóre cechy charakteru i wspólne zainteresowania naukowe, ale i przywi 7azanie kazZdego z nas do regionu swego pochodzenia, umi3owanie go, przede wszystkim zas´ stosunek do ojczyzny i troska o Kos´ció3” (s. 14).
Dalsza cze7s´c´ pracy podzielona jest na osiem cze7s´ci. Pierwsza z nich, zatytu3owana „Dziecin´stwo i szko3a”, odnosi sie7 do pierwszego, jasielskiego etapu zZycia profesora Wieliczki. Jest w nim miejsce na akcenty o rodzicach i domu rodzinnym, o wybuchu wojny i trudnej sytuacji najblizZszych, o s´ciezZce edukacyjnej w warunkach okupacyj-nych w jasielskiej Szkole Powszechnej im. Romualda Traugutta oraz o kontynuacji nauki w realiach powojennych w tamtejszym Liceum Ogólnokszta3c 7acym im. Króla Stanis3awa Leszczyn´skiego. Kolejny rozdzia3 – „Studia” – w warstwie chronologicz-nej odnosi sie7 do okresu, w którym – syn legionisty i pi3sudczyka - u schy3ku epoki stalinowskiej stara3 sie7 dostac´ na studia uniwersyteckie, naste7pnie po opatrznos´cio-wym przyje7ciu na UMCS podj 7a3 studia historyczne, a po ich ukon´czeniu wiele lat pracowa3 jako nauczyciel w Jas´le. W tej partii narracji, równiezZ skrupulatnie zosta3y
228 Recenzje
przez Autora wyakcentowane kolejne etapy póz´niejszej kariery akademickiej profeso-ra Wieliczki. Naste7pna partia tekstu, zatytu3owana „Wspó3pprofeso-raca z Katolickim Uniwer-sytetem Lubelskim” jest wyakcentowaniem wazZniejszych momentów w relacjach mie7-dzy Profesorem a t 7a jednostk 7a KUL, jak 7a by3 Instytut Badan´ nad Poloni 7a i Duszpa-sterstwem Polonijnym KUL, kierowany wówczas przez Autora. Punktem kulminacyj-nym tej wspó3pracy wydaje sie7 przyznanie Nagrody Polonijnej im. Ireny i Franciszka Skowyrów, wre7czonej Mieczys3awowi Wieliczce w 1994 roku, w czasie obchodów 75-lecia istnienia Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. W cze7s´ci zatytu3owanej „Dorobek naukowy” Autor z jednej strony dokonuje regularnego szkicu historiogra-ficznego zasadzaj 7acego sie7 na dorobku Profesora, ukazuj 7ac jego rejony badawcze i zwi 7azane z tym pozycje naukowe, a z drugiej wyrazZa swój szczery podziw dla przyjaciela, stwierdzaj 7ac: „Wszystkie publikacje Mieczys3awa Wieliczki s 7a wzorem sumiennos´ci, drobiazgowej dokumentacji z´ród3owej i wielkiej erudycji. Warsztat historyczny, jakim w3ada3, dla m3odszego pokolenia naukowców jest doskona3ym wzorem fachowos´ci i rzetelnos´ci” (s. 25). Kolejna cze7s´c´ ksi 7azZki, zatytu3owana „Rodzina”, jest s´wiadectwem cz3owieka krocz 7acego przez zZycie obok swojego przy-jaciela i z podziwem kontempluj 7acego przyk3adne, wielowymiarowe dzie3o jego chrzes´cijan´skiej codziennos´ci. Koreluje z tym kolejna cze7s´c´ narracji, zatytu3owana „Cz3owiek bogaty przed Bogiem”, która jest g3osem nie tyle naukowca, ile refleksj 7a kap3ana nad korelacj 7a zachodz 7ac 7a mie7dzy zZyciem a uczciwos´ci 7a w uprawianiu nauki, wplecion 7a w niuanse losów Profesora. Koniec ksi 7azZki to zestawienie zatytu3owane „Publikacje z ostatnich lat nt. Profesora Mieczys3awa Wieliczki”, w którym zosta3y zebrane opisy bibliograficzne tych prac – g3ównie wydrukowanych po s´mierci tego wybitnego historyka – które na 3amach renomowanych periodyków naukowych przed-stawia3y osobowos´c´ i osi 7agnie7cia zawodowe Profesora. Prace7 zamykaj 7a „Ilustracje”, be7d 7ace graficznym pok3osiem zaangazZowania Mieczys3awa Wieliczki w zZycie parafii pw. s´w. Antoniego Padewskiego w Lublinie.
W kwestii stricte warsztatowej, znacz 7aco wyrózZniaj 7acej te7 prace7 spos´ród innych tekstów o charakterze wspomnieniowym na temat Profesora, nalezZy uwypuklic´ umie-je7tnie w3 7aczenie licznych autobiograficznych wypowiedzi tego zas3uzZonego historyka, które „ocieplaj 7a” i personalizuj 7a narracje7 na jego temat.
*
Zaprezentowana praca ma tezZ spore osobiste znaczenie dla pisz 7acego te s3owa, gdyzZ traktuje o Uczonym, którego wielkiej kompetencji i serdecznej zZyczliwos´ci mog3em osobis´cie dos´wiadczyc´, gdy by3 on recenzentem mojej pracy doktorskiej.
