S P R A W O Z D A N I A -
R E P O R T S
Turyzm 2003,
13/1
Andrzej Gawlikowski
Katedra Urbanistyki i Gospodarki Przestrzennej Wydział Architektury Politechnika W arszawska ul. Koszykowa 55 00 -6 5 9 W arszawa tel. 022 621-82-81
Andrzej Zalewski
Wydział Budownictwa, ArchitekturyI Inżynierii Środowiska Politechnika Łódzka
al. Politechniki 6 93-590 Lódż azplan@ superm edia .pl
PROBLEMATYKA ZAGOSPODARO
WANIA TURYSTYCZNEGO
I REKREACYJNEGO W PRACACH
PODYPLOMOWEGO STUDIUM
URBANISTYKI I GOSPODARKI
PRZESTRZENNEJ POLITECHNIKI
WARSZAWSKIEJ
ISSUES OF TOURIST
AND RECREATION MANAGEMENT
IN RESEARCH AT THE POST
GRADUATE SCHOOL OF URBAN
PLANNING AND SPATIAL ECONOMY
AT WARSAW UNIVERSITY
OF TECHNOLOGY
P o d y p lo m o w e S tu d iu m U rb an isty k i i G o sp o d a r ki P rzestrzennej n a W y d z ia le A rc h ite k tu ry P o li techniki p o w stało w roku 1993 z in icjaty w y p ra co w n ik ó w Z ak ła d u P o d staw P ro je k to w a n ia U rb a n isty c z n e g o 1, w p o ro z u m ien iu z ó w cze sn y m M i n isterstw em G o sp o d ark i P rze strzen n ej i B u d o w nictw a. C elem stu d iu m je s t p rzy g o to w y w an ie w ysoko w y k w a lifik o w a n y ch k ad r na p o trzeby p lan o w an ia p rz estrze n i i g o sp o d a ro w a n ia p rze strzenią. P o w o łan ie stu d iu m w y szło n ap rzeciw tym potrzebom . S tu d iu m p rz y g o to w u je do eg zam i nu na u p raw n ie n ia w za k re sie p la n o w a n ia p rz e strzennego.
K iero w n ik iem stu d iu m o d je g o p o w stan ia je s t prof. dr hab. A ndrzej G a w lik o w sk i, a je g o za stę p c ą d r inż. A ndrzej Z ale w sk i. Z a ję c ia p ro w ad zo n e są przez p ra co w n ik ó w W y d zia łu A rch itek tu ry P W , ja k ró w n ie ż p rzez w y b itn y ch sp ec jalistó w
The
P ost-graduate
School
of Urban
Planning and Spatial Economy at the
D epartm ent of A rchitecture,
W arsaw
University of Technology w as established
in 1993 by the D epartm ent of Urban
D esign1, in cooperation w ith the Ministry
of Spatial Econom y an d Construction.
The aim of the School is to educate highly
qualified specialists in planning and
m anagem ent,
an d
p repare
stu d e n ts
for the spatial p lan n in g exam ination.
The school is ru n by Prof. Andrzej
Gawlikowski and his deputy Dr Andrzej
Zalewski an d classes are conducted by
the D epartm ent of A rchitecture, Warsaw
University of Technology, as well as by
distinguished specialists from the follow
ing institutions: Residential and Urban
m. in. z U rzędu M ie sz k a ln ic tw a i R o z w o ju M iast o raz U rzęd u W o jew ó d zk ie g o i M iejsk ie g o w W a r szaw ie, B iura P la n o w a n ia R o zw o ju W arszaw y, D H V P o lsk a (o d d zia ł h o le n d ersk iej firm y k o n sultingow ej z A m e rsfo o rtu ) o ra z In sty tu tu G eo grafii i P rz e strz e n n e g o Z a g o sp o d a ro w a n ia K raju PA N , Instytutu G o sp o d ark i M ie sz k a n io w e j, Insty tutu G o sp o d ark i P rz e strz e n n e j i K o m unalnej, In sty tu tu T ech n ik i B u d o w la n e j, a tak że uczelni w yższych: W y d ziału B u d o w n ic tw a , A rch itek tu ry i Inżynierii Ś ro d o w isk a P o litech n ik i Ł ó d z k iej, In stytutu Inżynierii D ro g o w ej i K o lejo w ej P o lite ch niki K rak o w sk iej, S zk o ły G łó w n ej G o sp o d a rstw a W iejsk ieg o o raz z in n y ch W y d ziałó w P o lite c h niki W arszaw sk iej. D o p ro w a d z e n ia w ykładów zapraszani s ą o k a z jo n a ln ie ró w n ie ż w ybitni sp e c ja liści z zag ran icy , p rz e d sta w ia ją c y w y b ran e z a g a d n ien ia z zakresu u rb a n isty k i i g o sp o d ark i p rze strzennej w asp ek cie u w a ru n k o w ań i d o św iad czeń kraju, w którym p racu ją.
P o d y p lo m o w e S tu d iu m U rb an isty k i i G o sp o d arki P rzestrzen n ej p ro w a d z o n e je s t w form ie kształcen ia zao czn eg o . Z a ję c ia co ro c z n ie ro z p o c z y n a ją się w listo p a d z ie i k o ń c z ą się w listo p a d zie roku n astęp n eg o . O sie m d o ty ch cz aso w y ch kursów cie sz y ło się b a rd z o d u ży m p ow odzeniem . W latach 1 9 9 3-2001 stu d iu m u k o ń czy ło p o n ad 170 słu ch aczy , z k tó ry ch zn ac zn a c z ęść u zy sk a ła n a stęp n ie u p ra w n ie n ia p a ń stw o w e do sp ra w o w an ia sam o d z ieln y ch fu n k cji w g o sp o d arce p rzestrzen n ej. U czestn ik am i stu d iu m były i s ą o so by, które u k o ń czy ły stu d ia w yższe różnych sp ecjaln o ści, w tym a rc h ite k c i, in ży n ie ro w ie b u d o w n ictw a, d ró g i ulic, in ż y n ie ro w ie śro d o w isk a, geodeci, g eo g rafo w ie, ro ln ic y i oso b y innych sp ecjaln o ści. S tu d iu m trw a je d e n ro k (d w a se m e stry). O becn ie p ro g ra m stu d iu m o b ejm u je 320 god zin zajęć, ro zło żo n y ch n a 10 cztero d n io w y ch 32 -godzinnych sesji (tab. I). U k o ń c z e n ie stu d iu m w aru n k o w an e je s t u zy sk an ie m zaliczeń z p rz e d m iotów p ro w ad zo n y ch w fo rm ie w y k ład ó w i sem i nariów o raz p rz e d sta w ie n iem i o b ro n ą d y p lo m o wej pracy stu d ia ln o -p ro je k to w e j.
P ro b le m a ty k a tu ry sty k i i z a g o sp o d a ro w a n ia tu ry sty czn eg o tra k to w a n a je s t ja k o integ raln y e lem en t za g o sp o d a ro w a n ia p rz estrze n n eg o m iast i reg io n ó w , co sp raw ia , że treści p ro g ram o w e o b e j m ujące te za g a d n ie n ia u w z g lęd n ian e s ą w p ro w adzonych w y k ład ach i se m in a ria c h z różnych asp ek tó w g o spodarki p rz e strz e n n ej, w tym m. in. te o ria u rb an isty k i, p la n o w a n ie reg io n aln e , p ro g ram o w an ie i stra te g ia ro zw o ju , ru ralisty k a,
ochro-Development Office, th e
Województwo
and
City Councils in Warsaw, Warsaw Develop
m ent
Planning
Office,
DHV
Poland
(a division of a D utch consulting firm from
Amersfoort), the Institute of Geography
and Spatial Planning a t the Polish
Academy of Sciences, the In stitute of
Residential Economy (Housing Economy),
the In stitu te of Spatial and M unicipal
Economy, an d th e In stitu te of Building
Technology.
Lecturers also come from the following
university d ep artm en ts: D epartm ent of
C onstruction, A rchitecture and Environ
m ental Engineering a t Łódź Polytechnic,
the In stitu te of Road an d Rail E ngineer
ing a t Kraków Polytechnic, the Higher
School of A griculture, and other d e p a rt
m ents of W arsaw University of Techno
logy. Occasionally lectu res are delivered
by foreign guests who present selected
urb an planning a n d spatial economy
issu e s w ith regard to the conditions and
experience of the co u n tries where they
work.
The P ost-graduate School of Urban
Planning an d Spatial Economy is based
on extram ural education. Classes begin in
November
and
finish
the
following
November. The eight courses organized so
far have been very popular. In the period
1993-2001 over 170 stu d e n ts graduated
from the School, m any of whom obtained
the right to work in the field of the spatial
economy. The s tu d e n ts have been u n i
versity graduates, including architects,
construction, road an d street engineers,
environm ent engineers, surveyors, geo
graphers, agriculturalists, etc. The course
lasts one year (two sem esters), covering
320 teaching h o u rs distributed over ten
four-day long and 32-h o u r long sessions
(Table I). In order to successfully complete
the course a s tu d e n t m u st
pass tests in
the subjects tau g h t in the form of lectures
and sem inars, as well as write a diploma
thesis.
Issues of tourism and tourist infra
stru ctu re are treated as an integral part of
the spatial m anagem ent of cities and
regions, and so they are discussed in
the lectures an d sem inars on different
aspects of the spatial economy (e.g. theory
na d ó b r k u ltu ry , e k o lo g ia , tra n sp o rt i in fra stru k tura tech n iczn a. P rzed kilku laty w ram ach kursów V i VI p o d ję to p ró b ę w p ro w a d z e n ia k ilk u g o d zin n e g o p rzed m io tu o n a zw ie „ Z ag o sp o d a ro w an ie tu ry sty c z n e ” , k tó ry p ro w ad zo n y był przez d r arch. R o m an ę P rz y b y sz e w sk ą -G u d e lis i m gr A nnę A n d reju k . W tre śc ia c h p ro g ram o w y ch tego p rzed m io tu zin te g ro w a n o za g a d n ie n ia o ch a ra k terze sp ecy ficzn y m i tru d n y m do p rz ed staw ie n ia w ram ach innych p rz e d m io tó w z w iązan y ch z za g o sp o d aro w an iem p rz e strz e n n y m , w tym przede w szy stk im zag a d n ie n ia o b słu g i ru ch u tu ry sty czn eg o o ra z d o k u m e n tó w m ięd zy n aro d o w y ch . W p ro g ram ach n a stęp n y ch ku rsó w , ze w zględu na p roblem y z p o z y sk an ie m stały ch w y k ład o w ców , z tego w ykładu z rezy g n o w an o . .
R ó w n o cześn ie p ro b le m a ty k a z a g o sp o d aro w an ia tu ry sty czn eg o stan o w i p rz ed m io t prac d y p lo m o w ych ja k o z ag ad n ien ie w io d ą ce lub ja k o elem ent fu n k c jo n a ln o -p rz estrz e n n y p ro je k to w a n y c h ro z w iązań z a g o sp o d a ro w a n ia p rze strzen n eg o .
Tab ela I. Ram ow y program zajęć Podyplom owego Studium Urbanistyki i Gospodarki Przestrzennej na Politechnice W arszawskiej
(rok akadem icki 2 0 0 0 /2 0 0 1 )
N azw a przedmiotu Plano wana liczba godzin Prawodawstwo urbanistyczne 25
Historia budowy miast 20
Teoria urbanistyki 20
Urbanistyka współczesna 10
Ekonomika urbanistyki 8
Planowanie regionalne 20
Program owanie, strategia rozwoju lokalnego i polityka przestrzenna (lokalna polityka gospodarcza)
20
Socjologia miasta 10
Ochrona dóbr kultury - rewaloryzacja urbanistyczna 10
Ekologia i ekorozwój 10
Transport 30
Infrastruktura techniczna 24
Programowanie urbanistyczne 10
W prow adzenie do ruralistyki 6
Integracja europejska 8
Elem enty kompozycji urbanistycznej 14
Architektura krajobrazu 5
Sem inarium dyplomowe 10
Ćwiczenia projektowe 50
W ycieczka dydaktyczna 10
Łączna liczba godzin dydaktycznych 320
of u rb a n planning, regional planning,
developm ent program m es and strategy,
rural studies, cultu ral assets protection,
ecology, tra n sp o rt and technological infra
structure).
A few y ears ago, a s p a rt of courses V
and VI, th ere were attem p ts to introduce
several h o u rs of a su b jec t called T o u rist
M anagem ent’, co n ducted by Dr Romana
Przybyszewska-Gudelis and Anna Andre
ju k MA. The syllabus, however, did not
include some issu es related to spatial
m anagem ent, above all those of tourist
services an d international docum ents.
In the following courses, as there were
problems w ith employing lecturers on
a p erm an en t basis, the subject was
abandoned. At the sam e time issues
of to urist m anagem ent are the leading
them e of diplom a papers, or an im portant
functional elem ent of spatial m anage
m ent design.
Table I. T he Curriculum of the Post-graduate School of Urban Planning and Spatial Econom y W arsaw University of Technology (2000 /2 001)
Subject
No of hours
Urban legislature 25
History of city construction 20
Theory of urban planning 20
Contem porary urban planning 10
Urban planning economics 8
Regional planning 20
Setting up programm es, local developm ent strategy and local economic policy
20
Urban sociology 10
Cultural assets protection - restoration in urban planning 10
Ecology and eco-developm ent 10
Transport 30
Technological infrastructure 24
Setting up program m es in urban planning 10
Introduction to rural studies 6
European integration 8
Composition elem ents in urban planning 14
Landscape architecture 5
Diploma sem inar 10
Design practice 50
Learning excursion 10
C elem n a u c z a n ia z a g ad n ień z a g o sp o d aro w an ia tu ry sty czn eg o i re k re a cy jn e g o jest w sk azan ie in teg raln o ści tej p ro b le m aty k i z innym i fu n k c ja mi z ag o sp o d a ro w a n ia p rz e strz e n n eg o , w tym przede w szy stk im z ro z w o je m bazy paratury- stycznej, tra n sp o rtu , in fra stru k tu ry technicznej o ra z ekologii i e k o ro z w o ju . P o z io m w iedzy u rb a nistycznej słu c h acz y o ra z ró ż n o ro d n o ść re p re zen to w an y ch p rzez nich sp ecja ln o ści w y m ag a ze stro n y p ro w ad zący ch d o sto so w a n ia p rze d sta w ianych treści i m etod w y k ład ó w o ra z sem in arió w do zró żn ico w an eg o p o zio m u o d b io rc ó w . P ro w a dzący z d a ją so b ie sp ra w ę , że w tak krótkim czasie, tj. w ciągu d z ie się c iu sesji nie je s t m ożliw e n au czen ie słu ch aczy p la n o w a n ia i p ro jek to w a n ia ro zw iązań z a g o sp o d a ro w a n ia lub po szczeg ó l nych elem en tó w , d la te g o g łó w n a uw ag a sk o n cen tro w an a je s t na n a u c z a n iu m etod ro zw iąz y w a nia zag ad n ień z a g o sp o d a ro w a n ia d la różnych form w y k o rzy stan ia tu ry sty c z n e g o i ich p o w iązan ia z zag o sp o d a ro w a n iem p rze strz e n n y m o raz na w skazaniu m ateria łó w ź ró d ło w y ch i literatu ry , z których m ogliby sk o rz y sta ć w sw o jej pracy z a w odow ej .
Z ag ad n ien ia z w iąza n e z z ag o sp o d aro w an iem tu ry sty czn y m i re k re a c y jn y m były p rzedm iotem w ielu prac d y p lo m o w y ch . N a łą c z n ą liczbę 100 prac d y p lo m o w y ch p o w stały ch w latach 1993— 2000, w 32 w ątek z a g o sp o d a ro w a n ia tu ry sty czn e go i rek re acy jn eg o stan o w ił ele m e n t w iodący.
Z n a c z ą c ą część w y k o n a n y ch p rac d y p lo m o w ych o ch ara k terze stu d ia ln o -p ro je k to w y m sta n o w ią k o n cep cje z a g o sp o d a ro w a n ia teren ó w p rzy le głych do zb io rn ik ó w w od n y ch o raz teren ó w g ó r skich. W y k o n an e o p ra c o w a n ia d o ty czą ce p ro b le m atyki za g o sp o d a ro w a n ia zb io rn ik ó w w odnych na cele turystyki i re k re acji d o ty cz y ły je z io r n atu ra l nych lub sztucznych u sy tu o w an y c h w o b szarach 0 ró żn o ro d n y ch w a lo ra c h k ra jo z n a w c zo -tu ry sty c z nych i p o ło żn y ch w ró żn y ch częściach Polski (m .in. P ieniny, Ju ra K rak o w sk o -C z ęsto ch o w sk a, M azo w sze, P o je z ie rz a W arm iń sk ie, M azurskie). K ażda z w yko n an y ch p ra c o p a rta je s t na w nikliw ej 1 kom pleksow ej an a liz ie w alo ró w krajo zn aw czy ch , p rzy ro d n iczy ch , istn ie jąc ej i p lan o w an ej bazy tu ry stycznej o raz p a ra tu ry sty cz n ej w a sp ek tach ja k o ściow ych i ilo ścio w y ch o raz sy stem ó w in fra stru k tury technicznej i tra n sp o rtu . W o d n ie sien iu do k onkretnych lo k aliza cji teren ó w p rzezn aczo n y ch pod przyszłe lo k a liz a c je o b iek tó w tu rystycznych o k reślan e s ą ch ło n n o ści tu ry sty czn e d an eg o o b sz a ru, a p ro p o n o w an a in te n sy w n o ść zag o sp o d a ro w a nia u w zg lęd n ia m o żliw o ści o b słu g i tych
obsza-The aim of teaching issu es of tourist
an d recreational m anagem ent is to point
to th eir links w ith o th er functions of
spatial m anagem ent, including above all
th e
d e v e lo p m e n t
of
q u a s i-to u ris t
in frastru ctu re, tran sp o rt, technological
in frastru ctu re, a s well as ecology and
eco-developm ent. Knowledge of u rb an
p lanning in s tu d e n ts varies considerably
and the range of areas they represent is
very wide, and th is requires adjusting the
m aterial presented and the teaching
m ethods to the s tu d e n ts ’ needs. The
teachers realize th a t within such a short
time, i.e. ten sessions, it is not possible to
teach the stu d e n ts how to plan and design
infrastructure or its individual elements.
Therefore they mainly focus on teaching
m eth o d s
of
solving
in frastru ctu ral
problems for a variety of tourist purposes,
on their links with spatial m anagem ent
and point to th e sources and literature
th a t m ay prove useful in their work.
The m ost significant way of teaching
to u rist and recreational m anagem ent
issu es are th e diplom a papers which
c o n c e rn
to u r is t
a n d
re c re a tio n a l
exploitation of a re a s in a variety of
asp ects and on different spatial scales.
O ut of 100 th e se s su b m itted in 1993-
2000, in 32 the topic of to u rist and
recreational m an ag em en t w as the leading
elem ent.
A considerable n u m b er of diploma
papers are devoted
to
concepts of
m anaging
areas
ad jacen t
to
w ater
reservoirs
and
m o u n tain o u s
terrain.
Papers on exploiting w ater for tourism
and recreational p u rp o ses referred to
n a tu ra l and artificial lakes situ ated in
areas of varied a sse ts in different p arts of
Poland (e.g. the Pieniny m ountains, the
K rakow sko-Częstochow ska ‘J u r a ’ range,
Mazovia, th e W arm ińskie lake district
and the M azury lake district. Each paper
is
b a s e d
on
a
th o ro u g h
a n d
com prehensive an alysis of to u rist and
n a tu ra l asse ts, existing and planned
to u rist and q u a si-to u rist infrastructure,
a s well as technological and tran sp o rt
in frastru ctu re system s. In reference to
the actu al sites w here the prospective
to u rist in fra stru c tu re item s are to be
rów w asp ek cie z a c h o w a n ia w a lo ró w k rajo zn aw - czo -p rzy ro d n iczy ch .
Innym asp e k te m z a g o sp o d a ro w a n ia tu ry sty c z nego i rek re a cy jn e g o p o d e jm o w a n y m w p racach d y p lo m o w y ch je s t p ro b le m a ty k a u k ład ó w d ró g ro w erow ych w z a g o sp o d a ro w a n iu p rz e strzen n y m re g ionów , m iast i g m in. R o zw ó j szlak ó w ro w ero w ych je s t n ie w ą tp liw ą a tra k c ją tu ry sty c z n ą i re k re a c y jn ą tak d la m ieszk ań có w , ja k i p rzyjezdnych. T u ry sty k a ro w e ro w a je s t j e d n ą z najb ard zie j p ro m ow anych o b e c n ie form tu ry sty k i aktyw nej w sk a li o g ó ln o św iato w ej.
W stu d iach d o ty c z ą c y ch m o żliw o ści i k o n c e p cjach ro zw o ju o b szaró w ce n tra ln y c h w m iastach 0 funkcji tu ry sty czn ej z w ra c a n a je s t uw ag a na p ra w id ło w o ść lo k alizacji o b ie k tó w tu ry sty czn y ch 1 o b słu g i ruchu tu ry sty c z n e g o o raz inten sy w n o ści z a g o sp o d aro w an ia m iejsk ieg o , tak ab y fu n k cja tu ry sty czn a tych o b sz a ró w b y ła ich d o d a tk o w ą szan s ą ro zw o ju g o sp o d a rc z e g o i p rze strzen n eg o .
Z ak res m ery to ry czn y p o d ejm o w a n y c h przez słu c h acz y stu d iu m p rac w a ru n k o w an y je s t w dużej m ierze d o św ia d c z e n ie m a u to ra (a u to ró w ) pracy, lic z e b n o śc ią zesp o łu au to rsk ie g o o raz d o stę p n o ś c ią m ateriałó w w y jśc io w y c h . D zięki m ożliw ości sk o rzy stan ia z b ard zo b o g aty ch m ateriałó w w y j ściow ych zeb ran y ch p rzez słu c h aczy o raz zg ro m a d zonych przez p ro m o to ró w p rac m ogły p o w stać m. in. n a stęp u ją ce p ra c e d y p lo m o w e:
Kurs I, rok akademicki 1992/1993
1. A. Pawlikowska-Piechotka, Analizo możliwości łago dzenia skutków inwestycji wodnych, utrzymania wartości przy rodniczych i kulturowych na przykładzie zapory w dolinie Du najca, promotor: H. Adamczewska-Wejchert.
2. N. Gęsicka, Studium możliwości przekształceń obszaru dzielnicy Rubno w Elblągu, promotor: A. Gawlikowski.
3. E. Iwaszkiewicz, D. Kopeć, E. Paturalska-Nowak, Stu dium zagospodarowania przestrzennego obrzeży zbiornika Je- ziorsko, promotor: A. Gawlikowski.
4. J. Banduła, A. Strojny, E. Mordarska-Byrka, J. Pawlus, Studium programowo-przestrzenne zespołu funkcjonalnego miasta Grybowa, promotor: W. Wieczorkiewicz.
5. B. Kozarkiewicz, T. Fimowicz, Węgorzewo, studium przestrzenno-programowe zagospodarowania doliny Węgora- py, promotor: Z. Hryniak.
6. W. Struzik, W. Winnicki, Koncepcja uporządkowania zabudowy centrum Czarnego Dunajca, promotor: S. Gzell.
K urs II, rok akademicki 1993/1994
7. A. Jaszczyńska, A. Sobczak-Brzezińska, Targi Łódz kie „Księży Młyn" - studium uwarunkowań, ograniczeń i mo żliwości przekształceń terenów w obrębie dawnej fabryki Scheiblera i Grohmana dla potrzeb targów w Łodzi, promo tor: A, Gawlikowski.
located, th e to u rist capacity of given
a reas are defined, an d the proposed
intensity of in fra stru c tu re developm ent is
weighed a g ain st environm ental protection
policy.
A nother issu e d iscu ssed is th a t of cycl
ing trails in the sp atial m anagem ent of
regions, tow ns an d
gminas.
The develop
m ent of cycling trails is a n u n q u e stio n
able to u rist and recreational attraction,
both for th e local in h a b ita n ts and for
visitors. Cycling to u rism is a t p resen t one
of th e m ost strongly prom oted forms
of active tourism all over the world.
W riters of w orks a b o u t th e ideas and
p lan s for developm ent in to u rist towns
located in cen tral a re a s focus on the loca
tion of to u rist in fra stru c tu re item s and
to u rist services, a s well as on infra
stru c tu re intensity, so th a t th eir to u rist
function is a n additional opportunity for
economic a n d spatial developm ent.
The range of topics chosen by the
s tu d e n ts
largely
d epends
on
their
experience, th e n u m b e r of w riters w ork
ing on one them e an d accessibility of
resources. The following diplom a papers
were su b m itted as a re su lt of the m aterial
collected by the s tu d e n ts and their
supervisors.
Course I 1992/1993
1. A. Pawlikowska-Piechotka. Possible w ays o f reliev ing the negative effects o f water irwestments and preserv ing natural a n d cultural a sse ts - the example o f the Dunajec valley (supervised by H. Adamczewska-Wejchert).
2. N. Gęsicka, A stu d y o f potential transformations o f the Rubno district in Elbląg (supervised by A. Gawli kowski).
3. E. Iwaszkiewicz, D. Kopeć & E. Paturalska-Nowak, A study o f the spatial m anagem ent o f the shoreline o f Jeziorsko reservoir (supervised by A. Gawlikowski).
4. J . B anduia, A. Strojny & E. M ordarska-Byrka, A Stu d y o f prospective functional complex o f Grybów (supervised by W. Wieczorkiewicz).
5. B. Kozarkiewicz & T. Fimowicz, Węgorzewo - a stu d y o f m anagem ent in the Węgorapa valley, (super vised by Z. Hryniak).
6. W. Struzik & W. Winnicki, A n idea fo r the rebuilding the centre o f Czarny Dunajec (supervised by S. Gzell).
Course II 1993/1994
7. A. Jaszczyńska & A. Sobczak-Brzezińska, 'Księży M łyn’ Łódź fa irs - a stu d y o f conditions, limitations and the possible transformation o f the fo im e r Scheibler and Grohman factory prem ises to m eet the needs o f Łódź fairs (supervised by A. Gawlikowski).
8. M. Naglcwski. Z. Janek, Studium planu zagospodaro wania przestrzennego terenu strefy ochronnej rejonu przemy słowego miasta Konina, promotor: J. M. Chmielewski.
9. E. Lipińska, M. Bara, Studium możliwości budowy sztucznego zbiornika wodnego na terenie gminy Babice w woj. katowickim wraz Z koncepcją programowo-przestrzenną zago spodarowania otoczenia, promotor: J. Wiśniewski.
K urs III, rok akademicki 1994/1995
10. P. Szybilski, Koncepcja zagospodarowania terenu po łożonego nad zalewem w Głownie — woj. łódzkie, promotor: J. Wiśniewski.
11. Z. Zabaglo, Uwarunkowania rozwoju strategicznego pasma Gór Kamiennych, promotor: H. Adamczewska-Wejchert.
Kurs IV, rok akademicki 1995/1996
12. E. Kwas, B. Świderska, Miasto Busko Zdrój - studium przestrzennych uwarunkowań rozwoju uzdrowiska, promotor: A. Zalewski.
13. M. Brzeszkiewicz-Kowalska, Studium uwarunkowań rozwoju turystycznej infrastruktury turystyki rowerowej woj. ciechanowskim, promotor: A. Zalewski.
14. J. Sidorczak, E. Wieteeha, E. Raczyńska-Mąkowska, J. Kajczuk, Studium możliwości zagospodarowania Wyspy Młyńskiej w Bydgoszczy, promotor: A. Gawlikowski
15. J. Betka, Strategia zrównoważonego rozwoju prze strzennego wypoczynku letniskowego w otoczeniu Jeziora Ze grzyńskiego, promotor: S. Gzell.
16. I. Wojtecka, Kierunki polityki przestrzennej gminy do tyczące możliwości rozwoju turystyki w gminie Tuczno, pro motor: W. Śliwińska-Ładzińska,
17. A. Wałega, Kierunki polityki przestrzennej gminy do tyczące możliwości rozwoju turystyki w gminie Chojnów, pro motor: W. Śliwińska-Ładzińska.
K urs V, rok akademicki 1996/1997
18. M. Witoslawska, Studium możliwości rozwoju funkcji turystyczno-rekreacyjnej na obszarze miasta i gminy Mszana Dolna, promotor: J. Wiśniewski.
19. D. Fryndt, Koncepcja układu dróg rowerowych w Pile, promotor: A. Zalewski.
K urs VI, rok akademicki 1997/1998
20. A. Barańska, Nadmorska trasa rowerowa - koncepcja, promotor: A. Zalewski.
21. B. Platosz, Studium funkcjonalno-przestrzenne cen trum miasta Giżycka, promotor: M. Wiśniewska.
22. A. Długosz, Uwarunkowania i możliwości rozwoju funkcji turystycznej miasta Przemyśla i planowanego powiatu
Przemyśl, promotor: A. Zalewski.
23. W. Cetkowski, K. Wiklendt, Studium możliwości za gospodarowania wyspy Kępy Bazarowej i terenów przyległych w Toruniu na cele rekreacyjne, promotor: J. Wiśniewski.
24. D. Rudawa, J. Tomaszkiewicz, Projekt krajobrazu ja ko element wdrażania zasad rozwoju zrównoważonego w pla nowaniu przestrzennym na przykładzie uzdrowiska Ciechoci nek, promotor: J. Wiśniewski.
25. B. Zalewska, M. Jaworowska, A. Mastylak, Studium zagospodarowania przestrzennego terenów rekreacyjnych nad jeziorem Skandu w Olsztynie, promotor: M. Wiśniewska.
8. M. Naglewski & Z. J a n e k , A plan fo r the spatial m anagem ent o f the protected, zone o f the industrial region o f Konin (supervised by J . M. Chmielewski).
9. E. Lipińska & M. Bara. A stu d y o f the possible construction o f a reservoir in the gmina o f Babice in Katowice województwo (supervised by J . Wiśniewski).
Course III 1994/1995
10. P. Szybilski, An idea fo r managing the area around the reservoir in Głowno. Łódź ivojewodzlivo (supervised by J . Wiśniewski).
11. Z. Zabnglo, Conditions for a strategic development o f the Kamienne Mountains (supervised by H. Adamczew s k a -Wejcliert).
Course IV 1995/1996
12. E. Kwas & B. Świderska. B usko Zdrój - a study o f the spatial conditions for spa development: (supervised by A. Zalewski).
13. M. Brzeszkiewicz-Kowalska, A stu d y o f conditions fo r the development o f the tourist infrastructure o f cycling tourism in Ciechanowskie województwo (supervised by A. Zalewski).
14. J . Sidorczak, E. W ieteeha, E. Raczyńska-Makow- sk a & J . Kajczuk. The possible management o f M łyńska Island in B ydgoszcz (supervised by A. Gawlikowski).
15. J . Betka. A strategy o f balanced spatial develop m ent fo r sum m er recreation around Zegrzyńskie lake (supervised by S. Gzell).
16. I. Wojtecka, Gmina spatial policy concerning development opportunities fo r tourism in the gmina o f Tuczno (supervised by W. Śliwińska-Ładzińska).
17. A. Walega, Gmina spatial policy concerning development opportunities fo r tourism in the gmina o f Chojnów (supervised by W. Śliwińska-Ładzińska).
Course V 1996/1997
18. M. W itoslawska. A Stu d y o f the possible development o f the tourist and recreational function in the town and gmina o f M szana Dolna (supervised by J . Wiśniewski).
19. D. Fryndt, An idea fo r a system o f cycle paths in Piła (supervised by A. Zalewski).
Course VI 1997/ 1998
20. A. B arańska. A coastal cycling trail - an idea (supervised by A. Zalewski).
21. B. Platosz, A functional-spatial stu d y o f the centre o f Giżycko, (supervised by M. Wiśniewska).
22. A. Diugosz, Conditions for, and possible develop m ent of. the tourist function o f the town o f Przemyśl and the fu tu r e Przemyśl powiat (supervised by A. Zalewski).
23. W. Cetkowski & K. Wiklendt. A study o f the possible managem ent o f Kępa Bazarowa Island and the adjacent areas in Toruń fo r recreational purposes (super vised by J . Wiśniewski).
24. D. Rudawa & J . Tomaszkiewicz. Landscape design a s on element in the introduction o f balanced development policy into spatial planning (the example o f Ciechocinek spa) (supervised by J. Wisniewski).
25. B. Zalewska, M. Jaw orow ska & A. Mastylak. A study o f the spatial managem ent o f the recreational areas on S kanda lake in Olsztyn (supervised by M. Wiś niewska).
26. T. Marsza), J. Grzelak, Turystyka i rekreacja jako ele ment studium zagospodarowania przestrzennego wojewódz twa kaliskiego, promotor: W. Śliwińska-Ładzińska.
27. B. Konieczniak-Jędiuszek, A. Bęben, Częstochowa na tle regionu - diagnoza stanu i uwarunkowania rozwoju, pro motor: J. M. Chmielewski.
Kurs VII, rok akademicki 1998/1999
28. A. Porożyńska-Dołgoszyja A., Studium zagospodaro wania przestrzennego obszaru jeziora Male Dąbie i przyle głych terenów przyjeziernych w Szczecinie, promotor: A. Za lewski.
Kurs VIII, rok akademicki 1999/2000
29. G. Myśliński, L. Sobczyński, Możliwości rozwoju tu- rystyki i rekreacji w gminie Władysławowo na tle kierunków rozwoju przestrzennego i zapisów planów ochrony Nadmor skiego Parku Krajobrazowego, promotor: M. Wiśniewska.
30. J. Smagała, Założenia do Miejscowego Planu Zago spodarowania Przestrzennego uroczyska Buchnik w Jabłon nie, promotor: J. M. Chmielewski.
31. M. Ostoia-Tomaszewski, P. Uriich, Studium możliwo ści zagospodarowania obrzeży zbiornika retencyjnego „Cie- szanowice", promotor: W. Śliwińska-Ładzińska.
Z a zn aczy ć należy, że w ię k sz o ść z tem ató w prac doty czący ch z a g o sp o d a ro w a n ia tu ry sty czn eg o , p o d o b n ie ja k prac d y p lo m o w y c h d o ty cząc y ch in nych d zied zin , zn a la z ła praktyczne wykorzystanie w jed n o stk ach z a tru d n ia ją cy c h słu ch aczy , co uznać m ożna za sp łatę k o sztó w p o n ie sio n y c h przez in sty tu cje d e leg u jące słu c h a c z y na studium .
W y k o n y w an ie p racy d y p lo m o w ej zw iązanej z z a g o sp o d aro w an iem tu ry sty cz n y m b ą d ź re k re acy jn y m je s t n a u k ą u rb an isty k i w pigułce. Z d a niem autora, nie m a in n eg o p ro b lem u u rb an isty cz nego, który w tak k o m p lek so w y sp o só b in teg ro w ałby ró ż n o ro d n e p ro b le m y u rb a n isty c z n e i za g o sp o d a ro w an ia p rz e strz e n n e g o w sobie.
In n ą fo rm ą n auczania zagad n ień zagospodarow a nia turystycznego je s t w y cieczk a dydaktyczna. P o cząw szy od IV edycji kursu, o rg an izo w an a je s t w y cieczka objazdow a po W arszaw ie. O dbyw a się ona z reguły głów nym i trasam i i ciągam i k o m unikacyj nym i, gdyż celem je j je s t m .in. zapoznanie słucha czy (w iększość to osoby przyjezdne) z rozw ojem przestrzennym W arszaw y, który s iłą rzeczy przebie ga w ielom a odcinkam i szlak ó w tu ry sty czn y ch .
R easu m u jąc p o w y ż sz e ro z w a żan ia d o tyczące treści p ro g ram o w y ch o raz m eto d i form n au czan ia problem atyki z a g o sp o d a ro w a n ia tu ry sty czn eg o i rek rea cy jn eg o n a P o d y p lo m o w y m S tu d iu m U rb a nistyki i G o sp o d ark i P rz e strz e n n e j P o litech n ik i W arszaw skiej stw ie rd z ić należy , że:
26. T. Marsza! & J . Grzelak, Tourism and recreation as an element o f spatial m anagem ent in Kaliskie woje wództwo (supervised by W. Śliwińska-Ładzińska).
27. B. K onieczniak-Jędruszek & A. Bęben, Często chowa and its region - a diagnosis o f development condit ions (supervised by J . M. Chmielewski).
Course VII 1998/ 1999
28. A. Porożyńska-Dołgoszyja, A study o f the spatial m anagem ent o f the Małe Dąbie lake area and the adjacent areas in Szczecin, (supervised by A. Zalewski).
Course VIII 1999/2000
29. G. Myśliński & L. Sobczyński. Prospects fo r tourism and recreation development in the gmina o f W ładysławowo in the context o f spatial development trends and plans fo r the protection o f the Coastal Land scape Park (supervised by M. Wiśniewska).
30. J . Śm agata, The local spatial management plan fo r the Buchnilc range in Jabłonna (supervised by J . M.
Chmielewski).
31. M. Ostoia-Tom aszewski & P. Uriich. A stu d y o f the possible m anagem ent o f shoreline o f the 'Cieszanowice' storage reservoir I supervised by W. Śliwińska-Ładzińska).
It sh o u ld be noted th a t the majority
of
p ap ers
on
to u rist
m anagem ent,
sim ilar to those on o th er topics, have
been u sed in practice by the firms
th a t employ the s tu d e n ts. This fact
can be seen as paying back the costs to
the in stitu tio n s investing in th eir tra in
ing.
W orking on a diplom a p ap er on to u rist
or recreational
m anagem ent is
like
learning u rb a n p lan n in g in a nutshell.
According to the a u th o r, su c h work fully
integrates various u rb a n planning and
spatial m an ag em en t issu es.
A nother m ethod of teaching to u rist
m anagem ent
issu e s
h a s
been
the
educational trip organized for stu d e n ts
startin g from C ourse III onw ards. D uring
C ourse IV s tu d e n ts took p a rt in a trip
all over W arsaw. Its aim w as to acquaint
the s tu d e n ts (most of th em are visitors)
w ith the spatial developm ent of Warsaw,
w hich h a s becom e very intensive over
the recent years, an d can be naturally
observed from m any to u rist trails.
To su m u p th e inform ation concerning
the
P ost-graduate
School
of Urban
Planning
an d
Spatial
Economy
at
Warsaw University of Technology, it should
be said that:
1) je s t to tem aty k a b ard zo w aż n a z punktu w i d zen ia fu n k c jo n o w a n ia s tru k tu r z a g o sp o d a ro w an ia p rz estrze n n eg o i g o sp o d ark i m iejskiej w różnych skalach u rb an isty czn y c h i reg io n aln y ch ;
2) tem aty k a tu ry sty c z n a i re k re a cy jn a je s t b a r dzo zło żo n a i siln ie z in te g ro w a n a z innym i a sp ek tam i fu n k c jo n o w a n ia stru k tu r p rzestrzen n y ch i g o spodarki m iejsk iej, w tym p rzed e w szystkim z: ek o lo g ią i ek o ro z w o je m , p ro jek to w an iem u r b an istycznym , p ro g ra m o w a n ie m i s tra te g ią ro z w oju lo kalnego o ra z tra n sp o rte m i in fra stru k tu rą tech n iczn ą;
3) słu ch acze o trz y m u ją m o żliw o ść p o zn an ia lub p o g łęb ien ia w iedzy w z a k re sie u m o żliw iający m sp ecjalisto m z d zie d z in y g o sp o d ark i przestrzennej sp ra w n ą w sp ó łp racę ze sp e c jalistam i b ranżow ym i, a tym o statn im z a rc h ite k ta m i i sp ecjalistam i in nych b ran ż g o sp o d ark i m iejsk iej;
4) w y m aga w y k o rz y sta n ia ró żn o ro d n y ch form i m etod d y d ak ty czn y ch , ze w zg lęd u na s w ą z ło żo ność, ja k ró w n ie ż ze w zg lęd u n a różny w stępny poziom w iad o m o ści z tej tem atyki w śród słu c h a czy studium .
U w aża się ró w n ie ż za c elo w e p o n o w n e w p ro w ad zen ie do p ro g ram u stu d iu m p rzed m io tu „zag o sp o d a ro w an ie tu ry sty c z n e ” , ze w zględu na ro lę tu rystyki w ro zw o ju e k o n o m ic z n y m P olski.
PRZYPIS
1 Zakład Podstaw Projektowania Urbanistycznego obecnie wchodzi w skład Katedry Urbanistyki i Gospodarki Prze strzennej WA PW.
1) the su b jec t is very significant in the
context of spatial m an ag em en t s tru c tu re s
and the u rb a n econom y on different
u rb a n and regional scales;
2) tourism an d recreation issu es are
very complex an d strongly integrated
with o th er asp ects of spatial stru c tu re s
and u rb a n economy, m ainly with ecology
an d eco-developm ent, u rb a n planning,
local
developm ent
program m ing
and
strategy, as well as w ith tra n sp o rt and
technological in frastru ctu re;
3) s tu d e n ts have an opportunity to
gain or increase th eir knowledge enabling
cooperation with specialists on spatial
economy and architects;
4) he complexity of the issu es tau g h t
a t the School, as well as aw areness of
them am ong stu d e n ts, requires a variety
of teaching forms an d m ethods.
It is also considered th a t the su bject of
‘to u rist m an ag em en t’ should be re
introduced to th e curriculum , bearing
in m ind how big a role tourism is play
ing in th e econom ic developm ent of
Poland.
NOTE
1 The D epartm ent of U rban Design is a part of the faculty of U rban Planning and S patial Economy Warsaw University of Technology.
