Lajos Hopp
Powstanie Katedry Filologii Polskiej
na Uniwersytecie im. Loranda
Eötvösa w Budapeszcie
Biuletyn Polonistyczny 23/4 (78), 176-180f r a n c u s k i m i i n ie m ie c k im i) · Drugim p r z e d s ię w z ię c ie m j e s t p r z y gotow anie k r y ty c z n e j a n t o l o g i i tekstów o b e jm u ją c e j p o e t y k i r e
t o r y c z n e XV-XV1II w i e k u , m a n i f e s t y i c r e d a p o e ty c k ie XIX i XX
w a. o r a z w s p ó ł c z e s n e t e k s t y z z a k r e s u n a u k i o l i t e r a t u r z e d o t y c z ą c e t e o r i i p o e z j i .
d a r t o w re sz c ie p o i k r e ś i i ć dwie spraw y. P ie rw sz a z nieb. t o p r o p o z y c ja w sp ó łp racy 1 bauań i n t e r d y s c y p l i n a r n y c h , p r z e d s t a wiona p r z e z Z a to d r ę r o l o n i s t y k i w s to s u n k u dc in n y ch kierunków f i l o l o g i c z n y c h ( n i e t y l k o s ł o w i a ń s k i c h ) ; druga - to p l a n w c ią g n i ę c i a do p ra c br.aawczych stu d e n tó w , co b y ło b y podstaw ą ukon s ty tu o w a n ia s i ę kołs. naukowego, stw orzeniem pomostu między k s z ta łc e n i e m a prac;, naukową.
/ k t u o ł n a s y t u a c j a p o l o n i s t y k i na u n i w e r s y t e c i e w Budapesz c i e za*owiada d e ls z y j e j r o z w ó j. Sam odzielna K atedra F i l o l o g i i J o l r k i e j s t a c s i ę może is to tn y m czynnikiem i n t e g r a c j i i i n t e n s y f i k a c j i badań p o l o n i s t y c z n y c h na Węgrzech.
Λ
Pełne omówienie t e j sprawy zob. n a s tę p n y a r t y k u ł p t . "P o w stan ie K a te d ry F i l o l o g i i P o l s k i e j na U n iw e rsy te c ie w Buda p e s z c i e " .
Łigr Tomasz S t ę p i e ń r l e k t o r ję z y k a p o l s k i e g o
Pow stanie K atedry Filologii Polskiej
na U niw ersytecie im. Loranda Eötvösa w Budapeszcie1
U tw orzenie w końcu 197S r . s a m o d z ie ln e j K a te d ry F i l o l o g i i P o l s k i e j na Wydziale Humanistycznym U n iw e r s y te tu w B u d ap e szcie o tw ie r a nowy e t a p w d z i e j a c h w ę g i e r s k i e j p o l o n i s t y k i . Do
powsta-n i a t e j K a te d ry , u k t ó r e j podstaw s t o i prowadzopowsta-ne od w i e l u l a t n a u c z a n ie g ra m a ty k i i l i t e r a t u r y p o l s k i e j w ramach, d z i a ł a l n o ś c i
I n s t y t u t u S l a w i s t y k i , p r z y c z y n i ł a s i ę p o t r z e b a r o z w i j a n i a badań p o l o n i s t y c z n y c h na Węgrzech. Od dawna oczekiwana i z r a d o ś c i ą p r z y j ę t a o f i c j a l n a d e c y z ja pow ołująca do ż y c ia t ę placówkę nau kowo-dydaktyczną m iała więc u z a s a d n ie n ie w d ł u g o l e t n i e j p r a c y badawczej i d y d a k ty c z n e j p o lo n istó w w ę g i e r s k i c h .
P o w sta n ie o d ręb n ej K ated ry F i l o l o g i i P o l s k i e j s tw a rz a moż liw o ść k o n t y n u a c j i i r o z w i j a n i a prowadzonych j u ż p ra c p o l o n i s t y cznych, a t a k ż e d a j e g w a ra n c ję z w ię k s z e n ia e f e k ty w n o śc i p r o c e s u d y d a k ty c z n e g o . J e s te ś m y p r z e k o n a n i , i ż p odstaw ą z a in te r e s o w a ń badav zych w ę g ie r s k ie g o p o l o n i s t y j e s t p rz e d e w szystkim dobre opanowanie ję z y k a i le p s z e n i ż d o ty c h c z a s w y k s z ta łc e n ie w z a k r e s i e h i s t o r i i l i t e r a t u r y . U w zględniając wzajemne o d d z ia ły w a n ie p r o c e s u dydaktycznego i poziomu badań naukowych będziemy mogli o c e n ić w y n ik i i o k r e ś l i ć c e l e p ra c badawczych p o lo n is tó w w ęg ier s k i c h , a ta k ż e k r y t y c z n i e rozważyć nasze dotychczasow e o s i ą g n i ę c i a na tym p o lu ^ .
P o l o n i s t y k a s ta n o w ił a d o tą d na Węgrzech je d y n ie o d g a ł ę z i e n i e stu d ió w s la w is ty c z n y c h - w związku z tym j e j rozwój b y ł zna c z n ie u t r u d n i o n y . Na u n i w e r s y t e t a c h w ę g i e r s k i c h wykładano ję z y k p o l s k i (s p o r a d y c z n ie i s t n i a ł y rów nież l e k t o r a t y ) , na żadnym z n i c h n i e b y ło je d n a k sa m o d z ie ln e j k a t e d r y p o l o n i s t y k i . ( C z ę ś c i o wą autonom ię p o s i a d a ł je d y n ie z e s p ó ł p o l o n i s t y c z n y d z i a ł a j ą c y
od r . 1975 w ramach K ated ry L i t e r a t u r y R o s y j s k i e j i S ło w iań s k i e j na U n iw e rsy te c ie w D e b re c z y n ie .)
Mimo że p o l o n i s t y k a w ę g ie r s k a , k t ó r e j p o c z ą t k i s i ę g a j ą po łowy u b ie g łe g o s t u l e c i a , b y ła d y s c y p l i n ą upraw ianą p r z e z n iew iel ką stosunkowo l i c z b ę osób, możeny odnotować pewne o s i ą g n i ę c i a
w d z i e d z i n i e n a u c z a n ia ję z y k a p o l s k i e g o ,
l i c z b a p u b l i k a c j i z z a k r e s u h i s t o r i i l i t e r a t u r y p o l s k i e j , p o l s k o - w ę g i e r s k i c h stosunków k u l t u r a l n y c h , a ta k ż e ję z y k a polskie-* go o r a z najnow szych o s i ą g n i ę ć p o l s k i e g o l i t e r a t u r o z n a w s t w a . Prowadzone s ą b a d a n ia porównawcze wymagające z n ajo m o śc i h i s t o r i i l i t e r a t u r y p o l s k i e j , h i s t o r i i ję z y k a p o l s k i e g o o ra z h i s t o r i i k u l t u r y . W zrasta ró w n ież d ą ż e n ie do w y k ry cia z ja w is k p a r a l e l - nych i u s t a l e n i a w tym z a k r e s i e t y p o l o g i i . Brak p la c ó w k i nauko wej i n t e g r u j ą c e j i u k ie ru n k o w u ją c e j t e b a d a n ia o ra z t r o s z c z ą c e j
s i ę o odpowiednie p rz y g o to w a n ie k o le jn y c h p o k o le ń p o lo n is tó w powodował je d n a k , że na p o l u p r a c badawczych odczuwa s i ę s k u t k i w i e l o l e t n i e g o z a s t o j u .
Znacząca zmiana n a s t ą p i ł a d o p i e r o z c h w ilą u tw o r z e n ia Ka t e d r y F i l o l o g i i P o l s k i e j ; wypracowanie programu n a u c z a n ia i b a d ań naukowych p r z y c z y n i s i ę t e ż zapewne do rozw oju d z i a ł a l n o ś c i Naukowego Koła P o lo n is tó w . D alszy p o s tę p zapewnić może w spółpra ca z p o l o n i s t a m i z z a g r a n i c y , a p rz e d e w szystkim z uczonymi z P o l s k i , p o l e g a j ą c a n a r e g u l a r n e j wymianie dośw iadczeń badaw czych i wyników b a d a ń ; p r z y c z y n i s i ę t e ż ona na pewno, co ta k ż e ma duże z n a c z e n ie d l a d a l s z e j p o p u l a r y z a c j i k u l t u r y p o l s k i e j na W ęgrzech.
U r o c z y s to ś ć i n a u g u r a c j i K a te d ry F i l o l o g i i P o l s k i e j na Wy d z i a l e Nauk Humanistycznych U n iw e rs y te tu im. Loranda EötvBsa w B u d a p e sz c ie odbyła s i ę 5 g r u d n ia 1978 r . Przemówienie i n a u g u r a
cy jn e w y g ł o s i ł p r o f , d r h a b . I s t v â n S z a t h m â r i , d z ie k a n W ydziału N8uk H um anistycznych. K o lejno w y s t ą p i l i : p r o f , d r hab. P é t e r К i r â 1 y , k ie ro w n ik K a te d ry F i l o l o g i i S ł o w i a ń s k i e j , z r e f e r a t e m " P ro c e s n a u c z a n ia języków s ło w ia ń s k i c h na. Wydziale Nauk H um anistycznych"; p r o f , d r hab. I s t v â n S i p o s , k i e row nik K ated ry F i l o l o g i i P o l s k i e j : "Bozwój p r o c e s u d y d a k ty c z n e go na k ie r u n k u f i l o l o g i i p o l s k i e j na W ydziale Nauk H um anistycz n y c h " ; d o c . d r h ab . L a jo s H o p p , k ie r o w n ik zak ła d u w I n s t y
t u c i e Badań L i t e r a c k i c h WAN: ’'B adania p o l o n i s t y c z n e na Węgrzech'; J u d i t R e i m a n , d o k to ra n tk a : " P ro c e s n a u c z a n ia ję z y k a p o l s k ie g o w oczach studentów w B u d apeszcie i na p r a k ty k a c h s ty p e n d i a l n y c h w W arszaw ie"^.
W u r o c z y s t o ś c i a c h w z i ę l i u d z i a ł rów nież g o ś c ie z P o l s k i , W p o s i e d z e n i u , k t ó r e z o k a z j i u tw o rz e n ia K a te d ry F i l o l o g i i P o l s k i e j odbyło s i ę w s a l i obrad W ydziału Humanistycznego, u - c z e s t n i c z y l i : r e k t o r U n iw e r s y te tu B u d a p e s z te ń s k ie g o , p r o r e k t o r U n iw e r s y te tu W arszaw skiego, ambasador i a t t a c h é k u l t u r a l n y PRL na Węgrzech, a ta k ż e l i c z n i p r z e d s t a w i c i e l e ś w ia ta naukowego i s t u d e n c i ·
A o to k r ó t k a in f o r m a c ja na tem at a k tu a ln e g o programu nau c z a n ia w K ated rze F i l o l o g i i P o l s k i e j :
H i s t o r i a ję z y k a p o l s k i e g o - I s t v a n S i p o s ; Seminarium z h i s t o r i i ję z y k a p o l s k i e g o - I , S i p o s ; Gramatyka opisowa ję z y k a p o l s k i e g o Z o ltan n e B ś r k a n y i; Ćw iczenia z g ra m a ty k i opisow ej j ę zyka p o l s k i e g o - Z, B a r k a n y i; Ję z y k p o l s k i - ć w ic z e n ia s t y l i s t y czne - Z, B a rk a n y i, Tomasz S t ę p i e ń ( l e k t o r ) ; Seminarium z z a k re su s k ł a d n i p o l s k i e j - Z, B a rk a n y i; Seminarium z p r o b le m a ty k i po p raw n o ści językowej - Z, B a r k a n y i; Seminarium z l e k s y k o l o g i i - T. S t ę p i e ń ; H i s t o r i a l i t e r a t u r y p o l s k i e j - Nina K i r ś l y ; Semina rium z h i s t o r i i l i t e r a t u r y p o l s k i e j - N. K i r ś l y ; S t y l i s t y k a i p o e ty k a - N. K i r ś l y ; Problemy w s p ó łc z e s n e j k u l t u r y p o l s k i e j - N. K i r ś l y ; H i s t o r i a w s p ó łc z e s n e j l i t e r a t u r y p o l s k i e j - T . S tę p i e ń ; Seminarium z h i s t o r i i l i t e r a t u r y p o l s k i e j - T. S t ę p i e ń . Z alecane s e m in a r ia s p e c j a l i s t y c z n e :
Gramatyka porównawcza języtców s ło w ia ń s k i c h - P e t e r K i r ś l y ; Seminarium m a g i s t e r s k i e - I . S ip o s ; H i s t o r i a p o l s k o - w ę g i e r s k i c h stosunków k u l t u r a l n y c h - L a jo s Hopp; Z a g a d n ie n ia e s t e t y k i p r z e k ła d u l i t e r a c k i e g o z ję z y k a p o l s k i e g o na w ę g i e r s k i - G r ś c ia Ke- r é n y i ; Wprowadzenie do f i l o l o g i i p o l s k i e j Z. B Ś rk an y i; P ra k ty
-czne n a u c z a n ie ję z y k a p o l s k i e g o - J u d i t Reiman.
W roku a k a d . 1 9 7 9 /8 0 ( l- V r o k ) l i c z b a s łu c h a c z y w ynosi 26 osó b . K a te d re F i l o l o g i i P o l s k i e j d y sp o n u je s p o r ą b i b l i o t e k ą , do k t ó r e j p o w ię k s z e n ia p r z y c z y n i ł s i ę m .in . U n iw e rs y te t W arszawski.
1
Na tem at w ę g i e r s k i e j p o l o n i s t y k i o s t a t n i c h d z i e s i ę c i o l e c i o ra z p o w sta łe g o p r z e d kilkoma l a t y Naukowego Koła P o lo n istó w , je g o programu i d z i a ł a l n o ś c i zob. BP 1972, z . 46; 1974, z . 55» 1975, z . 4 ( 5 8 ) .
P o r . K i r ś l y N in a, "Az e l m u l t 25 év magyaro r s z a g i p o l o n i - s z t i k a j a " ( P o l o n i s t y k a na Węgrzech w o k r e s i e m inionych 25 l a t ) , " F i l o l o g i a ! Közlöny" 1970; Hopp L a jo s , "Magyaro r s z â g i p o l o n i s z - t i k a " ( P o lo n i s t y k a na W ęgrzech), "H e lik o n V i l â g i r o d a l m i F i g y e - 1Ь" 1 974.
Z
^ Szczegółowe sp raw o zd an ie z p r z e b i e g u u r o c z y s t o ś c i ukaże s i ę w n a j b l i ż s z y m z e s z y c i e " S t u d i a S l a v i c a " .
Doc. d r h a b . L a jo s Hopp (tłum . mgr J e r z y Snopek)
Polonistyka na U niw ersytecie im. L. Kossutha w Debreczynie
Rok 1979 j e s t d l a p o l o n i s t y k i na u n i w e r s y t e c i e im. L a jo sa K o ssutha w D ebreczynie d a t ą s z c z e g ó l n ą : obchodzi ona p i ę c i o l e
c i e i s t n i e n i a ja k o k i e r u n e k , promując je d n o c z e ś n ie p ie rw s z y c h absolw entów .
F i l o l o g i a p o l s k a na u n i w e r s y t e c i e d e b reczy ń sk im j e s t k i e runkiem A, t z n . preferow anym , i w dwukierunkowym s y s te m ie s t u diów na Węgrzech - tym, do k tó r e g o d o b i e r a s i ę " p a r ę " . Do t e j p o r y d o b ie r a n o do p o l o n i s t y k i f i l o l o g i ę w ę g ie r s k ą i r p s y j s k ą , od roku e k a d . 1979/80 wybór p o sz e rz o n o o h i s t o r i ę i k u ltu ro z n a w - stw o .
