Kaliumnitraat bereiding door extractie van zoutzuur

11114

'

I~

t ! • I, j

..

U '.'

..

1.1 , , \ , U

"

, _, '

..

..

..

CO-T.UCttl _ " " _ _ 1 I, '. U » '"

.,.

UA _0.' IU

..

1.1 _'.' '~'

.

.

,~. -...--'

.

\0' _'"fllltolirtcto. _ ' w

-'

_',.n' ... -.. 0,'" ' ,IX1 0,'1'0 I,JU 0,'''1 ·O.M. 1.1' " ·O.N O,UIJ ,1.41) 2-I 1 _I t ... ."

."

'4,1 H.' • Li . . . _ . , .... ,

...

-.

re.t." ... ," C .: 'I,' n,'

VEROA~PER schul 1:20 I I I I I I I I I I I I I ~SNEOE B-B

~

_I I I I ~SNEDE B-B schul 1:5 ~ ~';I!! -. ~ _{o Jlg __ _} mi! - - -

----=--______

_

__

I "i ., I - -- - - .. I I I _L I ~ShEDE A-A FlENS schul 1:2 " lil

VERDAMPER ( -re lichum) P.L.ZUIDEVELD

H.PlERSMA DELFT: apri l 19&8

MATEN In ...

" \

INHOl:D:

I. Samenvattin[

11. Inleidin[

111. Type proces,productie-ho~veelheid

plaats der fabriek

IV. Beschrijvin[ proces

v.

Massa-en warmtebalans

VI. Fysischc- en che~ische aspect~n

VII. Berekenin[ apparatuur Literatuur s.lz. 5 8 19

32

39

'

'''

I \

•

-1-Het proces ter bereidin[ van Kalit.:rrmi trant vol[ens de reactievergelijking;

KCL _{(vas t)}

+

HNO

3

-

-

1\N03 (vas t)

+

HeL

wordt fekarakteriseerd door de verschuiving van het

. JJ-~evenwicht naar de Kaliumnitraat kant,door extractie

~~

van het eevormde Zoutzuur met behulp van een C 4

-~ of C

5

-Alcohol.

Dij dit proces zijn twee extr actie's te onderscheiden; 1) De bovengenoemde extractie van Zoutzuur in het

reactorf.edeelte.

(Deze extractie is essentieel voor het proces)

2) De extractie ter opwerkine van de in het

reactor-it':"" ~I

gedeel te rebruikte ~Alcoho~.

De berekenineen zijn [ebaseerd op een capaciteit ven

~ ton KN0

3 per jaar. Grondstoffen:

Kaliumchloride 95

%

zuiver

Salpeterzuur 56 %-i[ handelskwaliteit Iso-Amylalcohol handelskwaliteit

Van deze erondstoffen behoeft alleen Kaliumchloride een voorbewerking.Deze moet n.l. gemalen worden tot een deeltjesgrootte van + O,2;:un.

-" -'---'. L..k

.

t~"'"

,,;<---,

~~~1

:::c::::~~;~e~::~~e[:::~:~tb~~te:~e:

e!~

:;::~:rt::~-5°

C.

• I "

\y'"

Na afscheidin{! van het ontstane Kaliumni traat in 08n

, .

I

decanter,vindt verdere verwerkine plaats met behulp van

I

een continuecentrifu[e en een droo[installatie.

D

e

specifieke moeilijkheden bij dit proces zijn;

a) Het vinden van een oplosmiddel waarin Zoutzuur veel beter oplosbaar is dan Salpeterzuur •

---

---

l

,.

I~ I

h

i

-I I • • " ' -...::t

-2-b)

Wanneer men Iso-Amylalcohol ~ebruikt,moet men de

procesomstandigheden zodanig kiezen,dat in de wate rige-fase van het reactiemenGsel in de reactoren een hoge

Zoutzuur- en een lage Salpeterzuur concentratie ~an­

wezig is.ln dat [eval heeft men n.l. een gunstig ~

verschil in verdelingscoefficiënt van deze zuren tussen

wate.rige- en alcoholfase.

Bij de berekenineen is uit[egaan van de bovengeschetste

situatie.

Een alternatieve werkwijze is die ,waarbij dè na opwe'rking

gerecirculeerde Alcohol wordt verzadigd aan 0alpeterzuur, alvorens deze Alcohol in de r eactor t erug t e voeren.Het schema voor de opwerking van de gebruikte ,A.ljcohol wordt dan wel gecompliceerder. I

"7J

tvo'lVIw .... W'

~

riA·

l~,

>.,.}. l h'.J lIJ Itw)

~

I ..

•

II. Inl:.'i dinr---_ ... _ -::1:_ . /

Kaliucnitr8ut wordt in hoofdz8ak [ebruikt al s meststof .

Het heeft eon roede oplosbat::.rhcid in wator en is weinif

hycroscopisch: b.v. bij 20° 2 ~a[ dG relatieve vochtif

-heid van de luc~t 92 % bedr3fen ,zonder dat de ~alium­

ni trilatkristallen féJJm vervloeien. (li t. 1)

De ~unst~est i s ballastvrij (bevat 13% N en 44% K

20),

doch is vrij duur. >a~lr i:aliumchloride veel ["oedtoper i s

wordt Kaliumnitraat vooral tocfcpast bij [ewassen die

[evoeli[ zi~n voor Ctlloride ~n in ~assen ,wa3r hlt zout

-[ehalt~ vande [rond niot te hOOE ~nc wordcn(hiur is de

afwezi['heid van ballast var: ~root belan[) .

j,alil;:rmitraat v\'.Jrdt ook [t:ITleflCd met andere m(~ststoffen J;JJIH""~'"

~-ebrui~t.JJ12cns South\':est Potash ,-:or.tJ. [ooft t00VOeE':irt[ ,....-/

~.":,.li'_,.:.::i ~T' l. \ ~ r", "...J

~,toffe:-lin(:c~'tyil) ,(:c: ~)~,rot.chnü;k,(~\.? rIns en e:rJ.aillc

-i r. cL~ s tri c "en ~; 1 :', ': -.. ; r'::": t C' 0 'l é r '.1 ra c : 1 -: [:j::Ü d cl CC! 1 ( n i t r 0. at -r. i tri c; t

-~en~selc ) . (lit. 2?1

,- I ' , t L . '

Vé3.D [' .. e:. l"L::':lXll rf:n" :~l~rl:

1) (-on'leI'si(~snlt)'o.' V'r :. i t :;"-.l tri'~·:n.ni ~r[~at cn :<ali'J:nchlorièl.e.

Hi(:r:-,iJ léln l '~r-,', .'nli'.;:]"'1i tr['~nt ui t een o;::-,lossin[" vcm

;~Gtriu-::-;ni tr2"'t en (.»li',,::;c~,lorièc kristalliseren ,JOOl'

het ;"i.'hecl te ~oelen .. l.: o)losbèwrheid van :~ali'l!:1.'1.i troat

daalt snel :n.cL Cc t~mperntuur.jo, o~losbaarheid van

IJatriur::cJ.-.loriJc is vrijwel temt)(;ratuuronafhémkelijk.

2) 2et ~roces van ~outhwcsr - - ~~--.. _ _ _ _ _ _ _ _ _ t ;otash ---._ . _ _ _ - ' C______ -orp.,waarbij Ka

lium-niLrcat en ;hloor worden [cproduceerd uit Kaliumchloride

Salpeterzuur enLucnt.

C:vE:rallrE:uc t.le:

2 K2L

+

2 i-Il'rO'7

+

)

---

- - - -- - - -- - -- - - -' ... I i~ I

I

"

•

-4-~;ct proces kan worden Eekarakteriseerd als een ionen-reactie in de waterige fase,waarbij de reactie aflopend wordt gemaakt door ~én van de reactieproductenCZoutzuur) te ex traheren met Iso -.\mylalcohol.

De fabriek is hier ontworpen voor een capaciteit van 100 000 ton Kaliu11I1itraat per jaar.iJit is ook de

capaciteit van de fabriek die eind 1968 in gebruik zal worden festeld te Haïfa,door de Israel ;.Iining Industriet;

(li t. 1 )

_,rJ}-

Cf1./Vw' - ,) I

(.v'-t

\

t,y';" t , / fi. , / / I.; - - - -- - - '

r I I"

.

, •

-5-20als reeds festeld in de samenvatting is de

basisréactie-.

-vergelijking van het proces:

KC L

+

HNO ~ :::-~::

./

f~N07:

+

HeL ./

De essentie van het proces is,dat het ontstane Zoutzuur

doqr middel van extractie aan het evenwicht onttrokken

wordt,waardoor een vrijwel aflopende reactie optreedt.

Voor de berekeninf zijn wij uitfecaan van een hetero[~en

vloeistofsysteem n.l. een waterfase verzadiEd aan Alcohol

en een alcoho lfase v,>rzadicd aan wa ter.:Je t08fepas te

alcohol is Iso-Amylalcohol.De volumina van de [enoemde

-vloeistoffasen verhou/ en zich als 1: (li t. 2) •

Zie voor alternatieve werkwijzen onder punt 11.

De ~eactie en de extractie vinden [elijktijdig plaats.

Voor de practische uitvoerin[ zijn twee geroerde tank

-reactoren gekozen.De keuze vantwee reactoren is een

compromis tussen grootte van de reactoren en

verblijf-tijd.

Aan de eerste reactor wordt toegevoerd:

a) Salpeterzuur 56 %-iC

b) Kaliumchloride ["emalen tot een deeltjesrrootte + O,2 ~1:.

c) Gekoelde Iso-Amylalcohol (recirculatiestroom uit de

opwerksectie)

d) Water vrijwel verzadi[d aan Iso-Amylalcohol en Kalium

-nitraat (recirculatiestroom uit de cent:ifuge)

In de reactoren wordt nu

.

vast

-

Kaliu~chloride via de

waterigefase o:n[ezet in vast Kalh::nni traat (Kaliumchloride

en Kaliumnitraat lossen vrijwel niet op in de alcoholfase

(lit.3))terwijl de waterigefase verzadi[d is aan Kaliu~­

nitraat).

Uit de tweede reactor ko~t een heterocene vlooistofstroorn,

waarin zich twee vaste fasen bevinden; n.l. het ontstane

Kaliumnitraat en ccn fractie 1 [cw. % op eindproduct)

I r 1 ,-I

..

• ·_~- - - - - -

-6-Als scheidingsapparatuur wordt in eerste instantie een decanter toe[epast,die twee functi~heeft:

1) Scheiding van twee niet men[bare vloeistoffasen 2) Afscheiding van de vaste fasen uit de Alcoholfase

Voor andere mogelijkheden om deze scheidin~ te realiseren zie onder punt VII

Git de decanter komen twee stromen:

Al

Alcoholfase (waarin Zoutzuur en een fractie Salpeterzuur)

zijn o()Lelost

B} Waterigefase met vaste fasen ~ _._. .- --- . ' ..

-De B)-stroom wordt naar een continue centrifu[e [evoerd.

Hier vindt scheiding plaats tussen vaste fasen en waterife-fase.De vaste fasen faan na uitwassen naar een trommeldrofer. Na deze droGin[ is het product gereed voor [etruik als

meststof.

De A)-stroom [a3t naar de opwerksectie.Deze sectie bestaat

uit:

I) Viertraps- tc[enstrooffi extractieapparatuur j

11) Viertraps- tef.enstroom indamper

111) Destillatiekolom

IV ) Separator,i3uffervaten,h.oelers en Verwarmers \

De opwerking dient een tweeledi[ doel .~nerzijds de

teruf-winning vande in het reactorf edeelte [ebruikte ~lciohol,

en anderzijds de concentratie(indamping) van de bij de extractie in I)-verkre[en verdunde ~outzuur oplossinf. Door deze concentratie tot een 15 %- i[e oplossing heeft

men een bijproduct in handen,dat [ebruikt kan worden voor de bereiding van Fosforzuur. Het vormt op deze wijze

een bijdrafe tot de econoGie van het proces.

In de extractor I)-wordt het Zoutzuur uit do : )-Gtroom

[eêxtraheerd .Als extractie~idCel wordt water ~Gbr~~~t .

Dit lA' at e r b;? sU: r~ ~ uit;

des t i l latie

111)--de so~ van d8 cecondenseerde Ja~pcn uit de individuele trappen van de verda~per

'

,.

I

I

~

I :

...

• ~ ..

-7-Het Extract E, uit 1)- is een verèunde 20utzuur

op-lossing die in de verdLmper 11)- wordt [oconcentreerd

to;t een 15%-i["e oplossinf.

Het raffinaat Rn uit 1)- bestaat [rotendeels uit ~lcohol.

1i t raffinaat word t voor

-+

80 % naar eEn freonkoeler

gevoerd samen met een deel van het bodemprodu8t uit 111).

Ge overblijvende± 20 7: van l{ vormt samen met de alcoholf[!se n

van het fescheiden topproduct uit ~II)-,de voedin[ voor

(

de destillatiekolo~ ~I=).

Het topproduct uit destillatiekola~ IrI)-is een azeotroop

L

die na afkoelen scheidt (separato~ IV ) in c~n alcoholfase

} en een wateri[efase .Jeze vloeistoffasen worden in

afzonder-t lijke buffervaten op[esla[en.

De vloeistofstroo:n nnar de bovence:noemde freonkoeler

bestaat frotendeels ui t Iso-Am.:/lalcohol verzadird aan

water en een fractie Salpeterzuur .Deze stroom wordt in da

freonkoeler tot

-5

0C [ekoeld,waardoor de temperatuur in de

o .

reactoren op 5 ~ gehouden knn worden.Je [2koelde alcohol

-stroo~ wordt naar de eerste r~actor [dvoerd,waarmee de

I,.. .. 1"1

/

-..

..

, -~~

-v

.

rJassa-en "iar:ntob8.1~ns

. assabalans:

De fabriek is ontworp~n voor e~n capaciteit van

100 000 ton Kuliu:mlitru[:t per jaar.;'\ls ei~ is [esteld,

dat het product slechts l~-Kuliu~chloride maL bevatten(lit. 4) .

Veron treinicin[en in he::' ;,nliumchloride zullen in het··

--Ktc'l,liumni trant terecht kowen.

100 000 ton ~~03 in 330 dncen betekent: lOC 000/330.24= 12,6 ton KNO",/uur

I~=I~.S

/;,,000

.)

D.N.!.. 3.51 ~g Kl'J0

3/sec of

3,51:103/101,1 = 34 ,7 mol

}~IJ

03/sec

Kodit: aan r~CL is: \...,.L.,:..J,

( ':>: ~. / "

34,7.74,5.10-'/+ 3,5.10-L.

=

2,62 1:[ r~',~1/sec

1

~.---r;odif aan \'~'~tÎe- HI\:;Q') ':>:

( 0,85 + 34,7 ) .63.10- ./ = 2,24 Kr i-lIJ0

3/scc

0 ,85 mol/sec ; verlies ::r~03 vin bijproduct 15

3ameri met het HNO~ wordt toe[evoard:

./

44/56 • 2,24

=

1,76 Kg H

20/sec ~otaal toegevoerd uan 56

HeL )

~ls bijproduct wordt !.:L feproduceerd ,dat met de alcohol

-circulatie wordt ofEevoord:

34,7 mol/sec, d.v,I. z. 34,7.35,5.10- 3

=

1,27 Kg/sec

~ Massabalans over de twee tankreactoren en de decanter.+ ~'~~ ':'oegevoerd wordt in de eerste reactor: -+ ~

a) KCL (vast) 2,62 ~"r/sec

_"

1.,61-4,00 ~~[/sec ol ~()O 0,%4 b) HNO,:>: 56%-i[

-

.) 2, 24 ·:r/sec )1),70 ",76 Kc/se c

J

._ ... --. b Js:!l

L

beva t : ::K0 3 H 20

o /

c) , d) ,-I Waswater

0

,t

4

:,g/sec

A.lcohol wanrin op[eloct 7,5 X _{11 2}

°

(lit.5)

bevat;Iso-~mylalcohol 26 , 50~f/sec~

Or'>

H

20 2, 16 Kr/sec"

HeL 0 ,04 ::[/sec -./

- - - -- - - -I I J. ó I~

..

-9-e) 'Naterige fase verzadigd aan KN0

3,welke verder nog

bevat: KCL,HCL ,HN0

3 en ':::so-"\mylalcohol.

Deze oplossing circuleert van de eerste reactor naar

de tw~ede reactor dan naar de decanter en vandaar Wèer

terug naar de eerste reactor.0e samenstellin[ zal onder punt VI.nader besproken worden.

Via een overloop komt het heterogene alcohol-watermenEsel uit de eerste reactor in de tweede reactor.

In de eerste reactor vindt

±

88%

van de reactie plaats. ~e reactie wordt voltooid in de twee~e reactor. Jan deze tweede reactor caat het reactiemen[sel naar de decanter •

.

~

eit de decanter komen de vol[ende massastromen:

1) Productstroo~:

vaste stof 3,51 ~g vast KN0

3 per sec ~D ,~~

waterige fase (circulatie~troom genoemd onder e)-)

Volumestroo~

:

38,6.'°-3

m3/sec

met dichtheid 1=1200

f

~g/m3

wordt de

i.iassastroom : 46,0 Ae;/sec

J/J-/

0; () 'I

J11 P'1.;

...----~._--}ji

.r

7

2) Alcoholfase : deze bevat 13,0 % H

20 en 4,1 % HeL (lit.6en7)

Massastroom Iso-Amylalcohol : 26,50Kg/sec

H₂U 4,16 XE/sec HeL Hl'IJ0 3 1,31 Kg/sec 0_,05 Kg/sec 3t ,ó 2

Massabalans over de viertraps-extractor (mixer-settlers)

De te extraheren vloeistof is decanter Iso -!l.mylalcoho 1

de alcoholstroom 26,5bKg/sec 4, 16 Kc/sec 1 ,31 f\[/sec 0,05 I':[/sec 3t,D:t uit de F zie FIGl:FR 2

Van het extract

E,

,dat naar de vier-trapsverdamper gaat, is de HeL-concentratie gekozen n.l. ~.

Verder is deze oplossing verzadiEd aan alcohol en bevat alle Hftü

3 ,die in de te extraheren alcoholstroo~ aan-wezig was.

I~ I~

.

..

-..

,. . -10 -3amenstelling El:

Iso -ri.mylalcoho 1

H 2U

o

,

6 5 ~~ f / sec : 21 ,00 :~g/sec : 1, 35 i~f/sec : 0,05 Kg/sec

2-3:"oÇ

De waterige oplossing,waarmee ~eêxtraheerd wordt,is

gevormd uit drie bronnen:

1) De damp uit de vier-trapsverdamper:

Iso-Amylalcohol 0,65 Kg/sec

H

20 13,80 Kg/sec

HCL 0,08 Kg/sec

/-:;'-:;-3""

2) Water uit het topproduct van de destillatiekolo~:

H 20

Iso-Amylalcohol

0,65 Kg/sec

0,02 Kc/ sec

3) Extra suppletic-~ater: 5, 20 Kg/sec

Iso-Amylalcohol H 20 Hc.l . 0,67 :~[/sec 19,65 Kc/sec 0,08 Kc/sec 26,50 _Kg/sec 2 , 8 1 1::[ / sec 0,04 Kg/sec t---.--fi-f?

'}

q

"'> J

Massabalans over de vier-trapsverdaDper

~oegevoerd aan het

Iso -A:nylalcoho 1 H 20 HeL HN0 3 eerste lichaam: 0,65 Kg/sec 21 ,00 Kg/sec 1,35 Kr/sec 0,05 Kc/sec .23)O.r t _I 0, 135 % ! i \

\

\

r

I

I

I

..

vloeistof naar 1 1 naar 2

-2 naar 3

-.

') naar 4

-uit 4

-

-11-Som van de gecondenseerde dampen uit de vier

verdamper-lichamen; Iso-Amylalcohol H 20 HCL 0,65 13,8 i..[/sec K[/sec 0,08 Kg/sec

-

I t./? S-

-

j (0,55 % )

Samenstelling van de vldeistof uit het laatste

verdamper-lichaam; H 20 HeL HNO 3

7,2

0 _Kr/sec 1 ,27 Ke/sec 0,05 ~g/sec

T,f

'

2

( 84 ,4

re

)

15,0 % ) ( 0,6 X )

In de som der [econdenseerde dampen komt 0,08 Kr/sec aan

HeL voor,d~t is 0,6 gewichts

X

.

-Dit percentage is als volCt berekend:

Aan[enonen we rd , da t in elke v erdampe r de He L-o Ij 10 S é>inf

perfect ge~en[d is en dat de ontstane damp in evenwicht

is met de aflopende vloeis tof.

In totaal moet worden ver cln;npt: 14,45 _,[,Isec aon alco:tol + H 20

In elke verda~per 1/4 daarvan; 3,61 K[/sec

Temp. H 20 HeL HeL PH 20 PHGL HeL 0

,.,

_{Kg/sec K.g/sec} %

Hr

mol % v [ew. mm HL: mm 100 21 ,65 1 ,35 6 , 1

-

-

-. lOO _{18,04 1 ,34 7 , 13}

_-

_-

-100 3,61 0,01 0,38 704 ,3 1 ,33 0, 18 90 14,43 1 ,32 8,66

-

-

-90 3,61 0,02 0,45 472,7 1 ,04 0,21 75 10,82 1,30 11 ,0

-

-

-75 '3 ,61 0,20 0,63 250,0 0,78 0,30 40 7 , 21 1,27 15,0

-

-

-40 3,61 0,03 0,91 40,7 0, 18 0,44 eemiddeld : _0,55 0,27

De dampspanningen van HeL en H₂0 bij verschillende

HCL-concentratie' s en temperaturen volgen uit ( lito 8)

Damp uit

-1

-2

-3

-4

I.

j

.

..

-1 2

-De molpercentares kunnen worden gemiddeld,daar er in elke verdampersevenveel damp wordt eevormd.

Massabalans over de destillatiekolo!TI

Cit de vier-trapsextractor komt de raffinaatstroom _Rn

met de samenstellin[,i

Iso-Amylalcohol .26,5 Kr/sec 90,3 % )

H

20 2,81 Kr/sec ( 9,6 % )

HCt 0,04 Kc/sec ( _{0, 135} N _{,u )}

De alcoholstroom,die naar de reactor gaat mag slechts 7,5 % water bevatten .~lleen dan kan de alcohol al het water

uit de 56 %-i[e HN0

3 opne~en.Doordat de alcohol die uit

de reactor komt 4 % HCL bevat,kan deze meer water n.l. 13 %

opnemen. In de extractor wordt met de ~CL dus ook een portie

water ui t d.e alcohol verwijderd ,wDardoor het percenta['e

daarna 9,6 9b is.

=en gedeelte van de alcoholstroo~ wordt redestilleerd.

Het systeem Iso-Amylalcohol -water is een azeotroopj (li t. 9 ) bij 95 0 C komt over de top een 6engsel dot 50,4 ~ alcohol bevat.vi t topproduct scheidt zich na koelen in twee l aren . Er ontstaat een alcohollaag welke 14,8 X water bevat,en

een waterlaag welke 2,7

%

alcohol bevat.

Gekozen werd:

Topproduct (950C) 53 % alcohol, 47

X

water (stroom H )

Bodemproduct (132oC) 99,5 % alcohol, 0,5 % water ( stroom C)

A

_I

I

G

_H r -B

.

...,

Rn

,.J D

,

J

c

J

I

~

I

-. . ( .'

- - - ~ -

-

-13-Als de samenstelling van het bodemproduct bekend is,

kan berekend worden hoeveel alcohol gedestilleerd moet worden.

Samenstelling R

n Iso-:,mylalcohol

H 20

26,5 Kg/sec 2,81 Kf'./sec

Direct teru8 naar de reactor de stroom B n.l. b Kg/sec.

Samenstelling B is gelijk aan die van R • n Bodemproduct:stroom C n.l. c Kg/sec.

Totaal terug naar de reactor: stroom A bestaande uit Iso-Amylalcohol 26,5 Kc/sec H 20 2,16 Kg/sec HeL 0,04 A[/sec Er geldt: A= B+C zada.t; , 26,5.=0,904 b+ O,995 c 2, 16= 0,096 b + 0,005 c waarui tj b

=

22,

rr

Kg/sec en c

=

6, 43 Kg / sec

b·

,

Iso-Am,ylnlcohol H 20 HCL {J'

,

20, 1 2, 13 0,04 12 1-) 27 I I Kg/sec I Kt/sec I Kg/sec

:;:so-Amylalcohol

H

20

6,4 Kg/sec O,O~ Kc/sec

---

_G I y::,

Het topproduct H bevat zich in twee lagen;

53 % alcohol.Jit product scheidt

1) Alcohollaag met 14,8 % H₂0 ( stroom G ) 2} Waterlaag met

2,7

%

alcohol ( stroom J )

De stroo~ Rn wordt dus slechts voor een klein deel gedestilleerd n.l. stroom D.

Voor deze stroom geldt: D= hn - B Stroom D beva t; Iso-Amylalcohol H 20 Ook geldt; D= C

+

J 6,4 K[:/sec 0,68 Kg/sec waaruit

I

I

~

..

zodat; J bevat: Iso-Amylaicohol H 20 - 14 -0,02 Kg/sec 0,65 Kg/sec - - -

-Deze J-stroom vor~t een bijdraFe tot de extractievloeistof welke naar de vier-trapsextractor raat. "'~p

De stroom G vormt samen met de stroo~ D de voeding van de destillatiekolom.

~troom G

e

Kc/sec

Stroom H h Kg/sec

met; H= C +J vol[,t: 0 ,53 h = 0,852 E+O,02 alcohol 0 ,47 h = 0 ,148 g + 0 ,65 water ....

waaruit 11 bestaande uit Iso -Amylalcohol H 20 0,9 hg/sec 0,81 Kg/sec en G bestaande uit;

Iso-Amylalcohol 0,9 Kg/sec

0,16 Kp/sec

Zodat de voedinc van de kolo:n wordt: G + D

Warmtebalans

Iso-Amyla1cohol; 7 ,3 ~[/sec H

20 0 ,84 Kg/sec

De warmtebalans i3 voor d2ze fnbriek niet van zo [root tel-anc, doordat bij matige teIJperaturen word ~ ,~.'-V'.'"r:kt '-',rl :1' ~,L_::~'~~

klo2.n'2 \','Sr:::te -c:f.'f'c eten 0 !)U'cden. "r/ar:ntebal nns 0 ver de tankrcac toren:

Reactie-wnrot e; (li t.1Ö ) reactanten: KCL : .6. H= -104, 2 Keal/~o 1 HN0

_3:

~_~=_:_1!L7

__

Kcal/mol to taal ó H = -145 ,9 Kea I/ma 1 f t..-I> 1'">-' tI.! «-.. W<--( ~. ""-U ~ J .,4-.,.":

( voor kristûl bij 25 o e )

1 ~

I..

I I - -- - -15-Producten: KN0

3 ~ H= -'17,8 Kcal/sec ( voor kristal bij 25

0 _{( '} )

v

HeL Gegevens over de enthalpie van H~L in Iso-Am.;rl

-alcohol waren in de l.i ter8. tuur niet te vinden.

HeL in wa ter (oneindif verdund): 6. H = -40,0 Kcal/mol

(lit. 11 ).

HeL in ethanol

Deze laatste waarde werd Eeno~en voor het systeem;

HCL-Iso-Amylalcohol.i::en ar8u~ent voor dez.e keuze is het

volgende:

De diëlectrische constante van ziuvere ethanol komt

vrij goed overeen met die van Iso-Amylalcohol met 13 % H

20; .L;thanol

;later

E = 24,3

E

=

78,5

Iso-amylD.lcohol : E. =14,7

wa3.riut e.[ emiddeld= O,87. 14,7

+

0,13.78,54 = 23

~H voor de producten: KiJ0

3

=

-117,8 Kcal/mol

HeL = - 32,6 Kcal/mol

totaöl - -150,4 hcal/~ol .

zodat;

~HR= -150,4- (-.1.45,g )= -4,5 Kcal/mol.

:aar uit volgt dat ~r vrij ko~t:

6 H

R.productie/sec = 4,5.34,7= 156,1 Kcal/sec of 656 ~iv

gij de berekeninf VD.n de reactiewarmte is geen rekeninf

· ehouden met de ~ c ,daar het temperatuurverschil tussen

a P o

6.H en de reactietemperatuur slechts 20 C is.

In de fifuur 3 ,is de .:nenrwarmte per mol men[sel ui t

-gezet als functie van de mengverhouding voor het oplossen

van water in Iso-Amylalcohol. (lit.12)

In de eerste reactor komt een alcoholstroom welke 7,5 % H

20 bevat.

Molfracties: Alcohol 0,715

0,285

I . I I I I I I I I

I~

I j~ I

I

I

I·

I

i I I I •

-16-is 0,025 KJ/mol mengsel;per mol alcohol: 0,025/0715=°,035 KJ/~c

.LJe mengwarmte stroom tot 13

welke vrijko8.t bij Hten[en v3n de

alcohol-~I ₁₀ H ₂0· _.

mol~ractie's ; Alcohol: 0,566

Water : 0,434

vrij[ekoJlen warmte: -0,265 KJ/mol menfsel,

dit is per mol alcohol: -0,265/0,566= -0,469 KJ/mol alcohol. Voor het menfcn van de alcoholstrooiIl van 7,5 % _H20

tot 13 % H

20 moet aan warmte worden toegevoerd:

0,469-(-0,035) = 0,50 KJ/mol alcohol

Jij een stroo~ van 26,5 Kg/sec aan alcohol moet dan

worden toefevoerd: 26 ,5 .10 3.0,5=150 KJ/sec

88

In de reactor komt dan totaal aan warmte vrij:

656-150 = 506 KJ/sec.

KCL en HN0

3 worden op een temperatuur van 20

0

C inr,evoerd.

In de reactor is dc cunsti[ste reactie temperatuur 50 C.

De extra aftevoeren warmte is dan:

KCL ; 2,62 Kp/sec c

=

0,68 j(J/~g 0..;

P

aftevoeren ; 2,62. 0,63. ( 20-5) = 27 :i~J Isec HN

°

3; 4,00 Kg / sec c p = 2, 7 KJ /Kg 0 C

aftevoeren; 4,00 . 2,7.(20-5) = 162 ~J/sec

De circulatieoplossing heert steeds een temperatuur

van 50 C.Ook het waswat~r is op een temperatuur van

5

0 C

en heeft daardoor geen invloed op de warmtebalans.

In totaal moet dus afeevoerd:

5C6

+

27

+

162 :;:: 695 KJ / se c.

Dit afvoeren wordt gedaan door de alcoholstroom voor te

koelen.De alcohol wordt zover afgekoeld,dat de vrijkomende

695 KJ/sec juist voldoende zijn om de alcohol op te warmen

I I'

I

I I

~

I

-

-17-Alcoholstroom: 7,5 % H₂0

c _{(ale.) = 2, 19} KJ/i<g oe (bij ₅0 C )

P _{(li t . 13} )

c _(HO)=4,2 KJ/Kp

°c

(b' . 50 C )

P ₂ \ 1 J '

c _{p (gem.) = 0,925 •} 2, 19

+

0,075 _• 4,2 = 2,.34 KJ/K[

°c

Bij een stroom van 28,7 Kg/sec

'vindt men dan een temperatuurverschil van:

695

=

28,7 • 2) 34

.

6.

T waarui tj

6.

T

=

100 C

zodat de alcoholstroom ingevoerd moet worden op een

- . 0

~emperatuur van - 5

c.

In totaal moet de alcohol gekoeld worden van 200C tot _50C. In de freonkoeler moet dan aan warmte afeevoerd worden;

28,7 • 2,34 • 25 = 1680 KN

In het ontwerp VAn Israel ~ininf Industries wordt de HN0

3 gekoe ld in plaats van de alcoho 1. '1Ji j hebben re!{Q zen voor koelinf van de alcohol,daar de kosten voor een

koeler voor een afre~sieve stof als H~03 ho[ er zullen zijn dan die voor alcohol.

jarmtebalans in de vier-trapsextractor

De temperaturen in de viér trappen kunnen als vol[t berekend worden:

In extractor I word~ alcohol ineevoerd VBn 50 ~ Cp= 0,91 • 2,19 0,09 . 4,2

=

2,40 i~J/Ke 0 ...;

In extractor IV wordt extractie vloeistof toegevoerd

van 250 C: cp

=

4,2 1:J/K[ 0 C

Daar de debieten varië'ren in elke ,trap zijn [emiddelde waarden voor de debieten aaneenomen:

Alcohol; 30,7 Kp/sec

Extractie vloeistof; 21,7 Kr/sec Balansen; extractor I 11 111 IV 30,7 30,7 30,7 30,7 2,4. (1'1-5) = 21,7 • 4,2 .(1'2-1'1) 2,4 . ( T 2 -T 1 ) = 21 , 7 4,2. ( T 3 -T 2) 2,4·(1'2-1'1) = 21,7 4, 2·(1'4-1'3) 2,4.(1'4-1'3} = 21,7 4,2.(25-1'4)

l. I I .. I i" I ,

,

•

-18-Hierin zijn _{Tl ,T 2,T} 3,T4 de temperaturen in de ~ixer-settlers van de vier-trapsextractor. Lit de balansen op[clost:

o T 1= '1,0 C T 2 !:= 1 5 ,5 0 C T 3

=

19,5 0

c

o T 4 =22,5 C Vier-trapsverdamper

Totaal moet worden verdampt 14,45 Kr/sec water.

Uat is per verdamper 1/4 hiervan ,dus 3,61 Kr/sec

Als men aanneemt dat:

1) Damp uit de ene ~drdamper condenseert in de volfsnde

2) De verdampin[swarmte constant blijft

3) Er geen warmte verliezen optreden

dan heeft men voor het verdampen vande vloeistof nodig:

3,61 • 538,9 = 1947 Kcal/sec

verdampinfswarmte water bij 1000 C 1 at~. : 538,9 hcal/Kg

Bij gebruik van stoom T

8 = 140

0

C 3,69 atm. wa.arvan

de condensatiewarmte is: 511,9 : cal /k[ , heeft men

no dir aan stoom:

1947/511,9 3,8 KC/sec

•

---

---

- - -I·

I

Î - -19-Olt,' l-...{ •. ü-

lJV\Yl

"

'f .

~ l"~1 ....- -Algemene beschouwine:

Om KNO') te bereiden uit K"L en HNO) i s het nodig om

HCL selectief te verwijderen.

Een methode om dit te doen is het afdampun van' HeL

uit het reactiernen[ scl.0i t moet bij ho[ere t emperaturen

gebeuren,zodat nevenrenctie's optreden waarbij b.v. HeL

met HNO') reageert tot NOCL . .Ji t moet dan weer verwerkt

worden tot CL

2 en HNO"zoals dat ~ebeurt bij ~OGTH­

WEST

POTASH.Dit proces is echter duur,vooral ook door

de hoge materiaaleisen we~ens de optredende corrosie.

Men kan bij lage temperaturen werken wanneer ~en HeL

extraheert.Daarbij kan men nog kiezen uit een

homogeen-of een ~eteroEeen systeem.

In het homogene systeem (lit. 15) treedt reactie op

tussen vast KCL en HNO, in een alcoholfase,welke verder

ook H

20 en HC~ bevat.Ervindt dus een hetero[ene reactie

plaats,waarbij HCL oplost e.:::-~_ast KNO') neerslaat.Juist

door de heteroeene reactie (reactiesnelheid) lijkt dit

proces niet zo interessant.

Betere perspectieven biedt het reactietype waarbij

in een heterogeen systeem bij 50 C (li t. 1 ) :net een

alcoholfase en een waterfase wordt [8werkt.De reactie

vindt dan in de waterfase plaats en is een [ ewone

ionenreactie (oneindig snel:l i t . /6) .

De reactiesnelheid wordt hier bepaald door het fysis

ch-transport n.l.:

1) he t oplossen van KCL in de wa terfase

2) het extraheren van HeL uit de waterfase

De eerste llo~elijkheid is hier gekozen.

'---"

Voor de extractie van HeL en water uit de. waterfase

d.w.z. de reactiefase,kunnen C

4 ,C5 of C6-alcoholen

gebruikt worden.Volgens (lit. I ) liet het optimum

bij C

5-alcohol.Deze alcohol lost voldoende HeL en

/

..

•

'.

-20-N.B.:de alcohol moet ook het water oplos~en,dat met HNO., aan de. reactor V'lOrdt toegevoerd.Dit is nodif om de reactor stabiel te houden.

De alcoholfase welke het HeL bevat kan op twee manieren worden opgewerkt:

1) Extraheren met water.Het raffinaat d.w,z. de alcohol

-rijkefase wordt daarna gedeeltelijk bedestilleerd om het watergehalte van de alc.ohol te verminderen.De bij

de extractie ontstane H~L-o~lossing wordt daarna inEedampt in een vier-trapsindamper.

21

De alcoholfase in contact brengen met benzeen of

gasolie.Hierbij wordt de alcohol selectief geëxtraheerd.

Er blijft een waterife HCL oplossing over .De alcohol en de koolwaterstof worden door destillatie gescheiden.

De eerste methode voor de aicoholopwerking i s hier gekozen.

Reactorkeuze

~ssentieel voor het verloop vpn du r eactie is een roede

menging van de alcohol

he~~

de V3.ste stof.Cm deze

---

-

~ ..

,-menging te verzekeren is [ekozen voor een systeem van twee tankreactoren in serie .hiermee is een voldotmde

stofoverdracht te realiseren.

Het af~oeren van warmte is ~een probleem,doordat de reactortemperatuur op 50 C [ehouden kan worden door vóórkoelen van de alcohol tot _50

c

.

Er zijn twee tankreactoren rekozen o:n te voorkomen 'hl

dat er teveel K2L in het eidproduct zou komen door kortsluitin_{\ ...---=;- -----_P._- . __ . ___} g.

._.~

He~ kernproblee~ is het volgende: hoe kan men het HC~ extraheren zonder t eveel ImO~ mee te extraheren.

... .J

In (lit. 1 ) wordt eesteld,dat de verdelingscoefficienten voldoende v8rschillcn.Dit is echter niet het [2v81

indi en de- tiCL- CE E~;O'7.-CO[lCdl ~r~<tie vu:! èezclfdc: orGe

] .

van [ rootte zi jn.

I

r

•

- - -

---

-21-wel [unstir t.o.v. HN0

3 ,als men werkt ~et een hoge HCL-.

concentratie en een lage H~O~ -concentretie.

)

De verdelin[scoefficientcn zijn sterk concentratie-afhankelijk.

In de TABEL I zijn de [e[8VenS verzameld voor de berekening

van de verdclin[scoefficienten;

K conc. HCL in alcoh:J 1 f:· :~p

HeL

= - - -

'---

-

- - - - -

-

-

-conc. HeL in waterfase conc. HN0

3 in alcoholfase

K}L1I.JO -

-3 conc. Hr~03 in wo. te rfc.se

Bij vergelijking van de waarden voor de K's blijkt,dat

bij ca. 2 JJ -oploscin[ de K

HIJ03 onEeve,er twee maal zo

groot is als

K

HCL•

voor ternaire systemen.~r zijn

voor het qauternnire-systeem; Al deze gegevens [elden

geen Eegevens Eevonden

alcohol-H 20-liCL-HN03

Het realiseren van een hOEe

H~!

concentratie en een la[e

HN0

3 concentratie is een moeilijke kwestie.

In F~GUUR 1 (lit. J7)zijn geLevens verzameld over de

oplosbaarheid VD.n het systeem H20-H~L-}-LN03-KCL-i(tW3 in water.Door extrapolatie werden de wD.arden [eldi g bij

3 Noplossing cevonden.

In de (lit. ,,,) wordt een pH -gebied van l-tot-4 l~

aangefeven(deze pH is een gemiddelde waarde over beide

fesen).In verband hiermee is in de wo.terfase een

zuur-graad van 3,33 N rekozen. n ( \ ..• • • .

D >,1 ~~ I~ VI'~ \MM 0"'0/'-""

~v ~

l

Voor het perc~ta[e H~L in de alcoholfase in de reactor

is 4,1

%

rekolen.Dit percentage bepaalt bij [egeven

~

productie het D.lcoholdebiet.~it debiet ~oet zodcnic

zijn dat ook het water uit de 56 X-i[e HNO, cemakkelijk

kan worden afgevoerd.Het alcoholdebiet maf ook niet te

groot zijn (d.w.z. laag H2L percentage) ,daar dcn de

- - - : - - - - : - - - - : - - - -• t - -- - ~--4 _ _ " 4 . _ _ - - - -.. _ - - - -i I .. I

r

1 I ·

•

-22-Om deze redenen lijkt 4,1

%

HCL in de al~oholfase een redelijke waarde.

l oals in dit hoofdstuk zal blijken is de alcoholfase vrijwel in evenwicht met de waterfase in de reactor. De HeL .. en H

20-concentratie in de alcoholfase wijken minder dan 3 % af van het evenwicht.Als de alcoholfase 4,1 % HeL bevat,is daarmee in evenwicht een HeL-

concen-tratie in de waterfase van 3,12 r~ d.w.z. 11 ,4

X

C

K_HCL= 1/3 ). Door de totale zuurg-raad in de w_._- aterfase 3,33 N te kiezen kan men de HNO,-concentratie bepalen op 0,21 N.

Ui t FICUUR 1

.

_{H+ r-.}

,

.

+

_{CL- NO~_}

mol/18 liter 60 37,0 77 ,8 19,2

mol/li t er 3,33 2,06 4,32 1 ,07

zoda t :

Totale zuurfraad

=

3,33 mol H/liter HeL = ' , 12 mol/liter HN0 3 = 0,21 mol/liter KCL = 1 ,20 wol/liter _- 8,95 gr/100 E_{r H20} Ial0 3 =0,86 mol/liter

=

8,7 Cr / 1OO gr H20 De oplosbaarheden van KCL en KN0

3 zijn hiermee ook bekend bi j 50 C.

Het HN0

3 verlies kan nu als volCt berekend worden: waterfase ; 0, 21 mol llN0

3/ liter , hierbij is de waarde van KHNO

=

0,105

3

zodat in de alcoholfase~aanwezi[ is

0,21 • 0,105

=

0,022 mol HN0₃/liter .

Met een debiet van 140 m3/uur ,d.w.z. 38,5 liter/sec waarmee wordt afcevoerd: 0,022 • 38,5= 0,85 mol HN0₃/sec Aaneenomen kan worden,dat al deze HN0

3 in de vier-traps -extractor wordt~iteewassen en dus terecht komt in de HCL-o plossing:

0,85 mol HN0

3/sec = 0,053 Kg HN03/sec .

----

-

--I I.

•

- - -

-

-23-Een andere mogelijkheid o~ in de reactor alleen HeL en ~een HX0

3

te extraheren is het invoeren van alcohol

die zoveel PN0

3 bevat,dat deze verzAdigd is t .o.v. de

waterfase ... erens de vcrzadifin,c: kan dan geen .H:N0

3

meer [eëxtraheerd worden.De rco.ctorsectie VOl'evde:::t

blijft bij deze werkviijze [l;lij~,alleendc opwerksectie

wordt ingewikkelder.

Heactiesnelheid

De ionenreactie in de waterfase is oneindi[ snel (lit.16) .

De reactiesnalheid wordt bepanld door het fysisch

-trsnsport.Het blijkt,dat het oplossen van K:L in de

waterfase snelheidsbepal~nd is;men wil n.l . slechts een kleine concentrAtie aan vast KCL in de reactor

toelaten.Een hoge concentratie aan vast KCL in de

tweede tankreactor levert L:lIIlers een hOLe verontr

eini[ings-rraud van het [ cproduccerde KN0

3.

-In (li t . 15) worot voor het hO'TlOf'2ne systec::l in ecn

serie t~nkreactoren een verLlijftijd van 5-7 minuten

per reactor oprcfevcn.

Bij de keuze van 4, 1 % HeL in de alcoholfase wordt het

'7

alcohol-debiet : 139 m~/uur.

In de reactor wordt,voor een goede stofoverdro.cht en

reactiesnelheid,een verhoudin[ tussen de alcoholfase

en waterfase aan[ehouden van 1: 1.

Eet totale debiet ,,'wrdt dun : 278 m3/uur.

De reactoren werden elk 20 m3 [ root [ekozen.De verblijf

-tijd per tank is dan : 4,5 min~ten.

Dij deze [rootte is de stofoverdracht voldoende bij

een redelijke fijnheid van de toetevoeren KCL.

De oplosbaarheid van KCL is in dit milieu eB. 9 gr/100 mI H

2Ó =tel h( t concentratieverschil o~ 5 fr/100 mI.

Dan is 6 c; 50 er/liter= G71 :nol/:n3

I

I

I

.

I I ~ I I I I I I -24-Productie aan KN0 3: 12,6 ton/uur.

Dit bevat dan 127 Kg KCL4Jur, bij een debiet van 278 m'/uur is de concentratie in de tweede tank; 127/278 =0,458 Kf/m3 •

Dichtheid KCL :f= 1980 Kr/m3 , zodat het volume per m3 wordt: ' 0,458/1980 = 0,231.10- 3 m3 KCLim' vloeistof, Totaal in de tweede tank aanwezig ,(volume 20 m3 );

-) 6 -3 3 ~ 20 • 0,231 • 10

=

4, 2 • 10 m K'vL. Stofoverdrachtscoefficient ---~---ü i t (1 it. 20 ) : Sh = 0 , 1 6 • ( Re ) 0 , 62. ( ::Jc ) 0 , 5

Deze vergelijking geldt voor geroerde tanks in een Re-gebied groter dan:6,7 • 10 5

Re-? n.n2

yt

}'= 1200 Kg/m 3

v

=

'tr

D2.H = 21 m' 4

D=,

m _ n

=

120 toeren/min ,\= 1,53 • 10- 3 Nsec/m2 waarmee met Re

=

14 • 106 Sc = 1200 en

m=--y-

= 1 ,53 • 103 Sc 1 200. 1 200 1

,

06

.

10 -9 " ~i; aarui t : k = 5,35 • 10-5 m/sec ( in waterfase )

Q~~1~j~~e~~~!!~_~~~_~~~!

~tel in de eerste reactor wordt een fractie x van de

omtezetten 34,7 mol KCL /sec overeedrafen.

3tel verder dat in de eerste reactor een concentratie a Kg

K~L

vast/m3 heerst.

Door trial and error is berekend dat in de eerste reactor 88

%

wordt omgezet en in de tweede 12 %.Hier

I

-i

I

,

-25-In de verblijf tijd lost een K~L-deeltje op van een

diameter do tot de·

De diameter neemt lineair af met de tijd:

ft

.~=k.?(d2

• ..6c M d t waaruit:

f.

q( d2.d(d) _ k.en' d2 • .6.c M 2 d t -

....

d(d) = constan d t

Men maf dus zeggen: d,=:- do+d,e

2

en _{d 2}

₌

d 1

+

_{d 2}e

2

dl en _{d 2}

l'eac.tor 1

zijn de gemiddelde deeltjesdiameters in en 2. Naar 1 gaat : Van 1 naar 2 Uit 2 101,4 % (

',4

% K2L verlies) 1'3,4 % 1 ,4 96 Hiermee; d 1' = 1 /2( do

+

dl e ) = 1 /2( d _o

+

d \ 0

V101;4

(ï3;4

)

=-

0,75 do d 2=1/2(d1+d2e )=1/2(d,+d

_,

1\

_V~

j1;4

)

==

0,74 d1 Vergelijking; .. _____ (1/2) 10-5 6 ( ) reactor 2 : ! :7 . 1\2.5,35 • 71

=

1-x • 34,7 L / reactor 1 1/2 • A,.5,35 • 10-5 .671

=

x • '34,7 Massabalans reactor 2 : waaruit ~ In reactor 1; a Kg/m/ 278

=

1/2 • 5,35 .10- 5 .671. • 74,5 .10-3.3600 d V

-6 A a •

2"

-I ' I, I

r

I. ---~- ---=,'---- ~---

-26-In een tankvolume van 20 m3

V = 20 • a • 1 0 -3

2

voor deze V geldt ook

d t d • 1 0-2 zo a ; -1 =_a _ _ _ _ reactor 6 Al d 6 1 0-3 _2= 4, 2 . 6 A 2 er was al eevonden: d₁=0175 d 0 d₂=0,74 _d, resultaat; _Al

+

_A2 = 1930 m 2 a - 0,458 = 17,4 • 10-3 1\.2 - 2 d,..A,=6. 10 • a d_{2 =0,74} dl d 2.A2=2,77. '0-2

5

vergelijkingen met

5

onbekenden waaruit;

dl=0~'6 mm

d 2

=9, 118

rrr:n

d_o=0,21 mm

De KCL die wordt toe[evoerd moet dus gemalen worden

tot een deeltjesgrootte 0,2 ~~.

Deze waarde komt goed overeen met de waarde gegeven

in (lit./g.),voor het homogene systeem n.l. 60 mesh (±O,3 mm).

Verder vindt men ook:

Al

=

1695 m2 x= 0,88

A 2 = 235 m 2 a = 4 , 53 K[ / m 3

Het feit,dat de react ie voor 88 % in de eerste reactor

en voor 12 % in de tweede reactor plaats vindt heeft. weinig

effect op de t emperatuur.

.

r

I

I

-27-12

%

van de reactiewar~te komt in de tweede r eactor vrij.

Dit i s :

°

J. 1 2 • 656 = 79 KJ / sec

In de tweede reactor wordt de te~peratuur 50

c.

Debieten: alcohol 140 m3/uur= 32,5 Kg/sec c = 2,4 KJ/Ke oe

p

water 140 m3/uur= 39 Kg/sec C

p= 4,2 KJ/Kg oe Warmtecapaciteit ; 32,5 • 2,4 39 . 4 ,2 = 242 KJ/o,,:; sec

Stromen opeewarmd in de tweede reactor; 79/242 = 0 ,3 0 C

=

6.

T

De snelheid van de extr,sctie Vé.ln W:L en H 0 door de

---

--

---2---alcoholfase

Deze extractie [aat sneller dan het oplossen VGn K~L,

doordat het contactoiJpervl~.k 8l cohol-\'Ié\ter [:roter i s •

. 11";L ccli~k zijn aDn die.? V~U1 K:::1.Jit L_2~ct [ t:recht

-vaardi fd,oodat de hyc:rodynomische toestflnd in de renctor

overàl gelijk i 3.

. r

de waterfase : k_H 0 = 5,35 • 10- / :u/sec

2

In

Op dezelfde mGnier (lit .20; is de stofovcrdrachtscoeff.

in de alcoholfGse t e berekenen:

k 1

=

1 0 , 7 • 1J - 5 m/ sec •

D, c.

t;it (lit. rS ) is een contnctoi)pervlnk te berekenen

voor het systeem Iso-2~tanol-water · ,ond0r de vol~ende

condities:

verhouding van de fasen 1

toerental; 0,4 toeren/sec

roerdiameter/tnnkdi nmeter; 0,45= iL

D

turbineroerder met bladen onder 450 C

In (lit.2 ) is opgereven hoe het oppervlak per m3

afhankelijk is van oppervlakte spanning, toerental, viscositeit en dichthei dsverschil.

0,72 1.08 0,36

a=lL· n .d

.f

Ho

.

I I r' - - - ---~ - ~ - - - -~---waarin: -28-a oppervlak per m

3

k constante d diameter roerder D diameter tank n toerental roerder CT : oppervlnkte spannin[' • kinematische viscósiteit t : bezinktijd

to: standaard bezinktijd

Als de bezinktijden voor iso-Jutanol en iso-ii.m,ylalcohol worden celijk gesteld is de formule te vereenvoudigen tot;

Dit geldt voor:

6-bladige roerder (turbine) d/D = 0,45

Geval 1: iso-Butanol-water

Geval 2: iso-Amylalcohol-water n 2 0,72 ~2 -0,36 ~2 alc o)O ,2 (n-) 0

<

cr

)

0 (. . ale 0 0 1 - 1 1 T -1 , 0 e re n tn 1; n 1

=

0, 4 sec viscositeit ; ~ 1=4,9 cp

Oppervl. spanning : ~1 = 2,1 dyneslcm

waarmee: a₂

- = 1 ,56

al

Ui t de (lit. 19) vi~dt men voor geval

anmylalcohol = 1 ,56 • 500 = 780 m2/mJ 3,6 e -1 sec <'2 = 4,8 dyneslcm 2 '3 al = 500 m

Im

3

Bij een tankvolume van 20 m is het totale oppervlak;

I

I"

r

I

-29-Berekening voor de eerste reactor als alle HeL hierin

zou worden overgedraeen.

In het concentratie['ebied 4,1 % H;]L in nlcohol is de

verdelingscoefficient

C

KHCL

=

H20 _ lQ = 3,33

C _~lc.. 3

r;i

Er gel.dt; Pmol=K₁·A.(c

H20-3,33 c ale .) als: 1 _ 1

+

3~33 K1- kH 20 2 ale. met. _kH 0=5,35 • 10-5 2

-5

k₂, _{a c.} 1

=

10, 7 • 10 . -5 I waarmee: Kl = 2,0 • 10 m sec ( 1 ) zodat: K , . A = 2,0 • 10-5 • 15,6 • 103

=

0,31 m3 /sec

3tel alle HeL over[edra[cn in de eerste reactor, d.w.z.

34,7 mol/sec.

Concentratie in de alcohol: 4,1 % H~L, det is 904 mol HCL/m

3

met (1) 34,7 = 0,3' ( _{c H} 0 3,33.904)

2

waaruit: c_H 0

=

3120 mol HCL/m3 , d.W.2. 11,4 [ew. ;0

2

( De eemiddelde zuur concentratie in de reactor is

1/2( 3,12 + 0,904 )

=

2,0 N ).

De HCL-concentra tie in de alcoho 1- en de Vla terfase

liggen dicht bij het evenwicht. Voor de waterfase geldt:

P

=k, • A.( c

H20 - ci H₂0)

5 ~.

'34,7 = 5,35.10- • '526 • 10-.~~

11

c 40 mol/m3

De afwijking van het evenwicht is dan: 40. 100 %

=',3

%

I

Î

---~--- -

-- -- -- -- -- -- - --

-

-30-Voor de alcoholfase geldt:

-50-. 3

'34,7 = 10,7 • 10 • 15,6 • _{10 ( c i} ale. -904) waarui t :

6..

'.:! = 21 mol/m'3

De afwijking van het evenwicht is dan :~.100%

=

2,5 %

925

Ook de wa~teoverdr~cht in de alcohölfase faat snel

t.o.v. het oplossen van

K

C

L.

Oplosbaar in alcohol: 1'3 % H 20,d.w.z. 6000 mol H20/m'3

;6 =

2 Kg/sec =,111 mol/sec

f

=k₂ alc •• A( c_{i - c alc .)} zo da t: 1 1 1 = 10 , 7 • 10-5 • 1 5 , 6 • 10'3 .6.. c waaruit: 6 c = 66 mol/m3

Dus afwijking van het evenwicht

Extractie

66 • 1 00 % = 1 , 1 %

6000

Constructie van het aantal benodigde extractie trappen

zie

FIGUUR

2. Het ternaire systeem is uit (lit.G7) •

Er blijken drie theoretische contactplaatsen nodic te zijn~

Dij een efficiency van 75 % heeft dan 4 practische contactplaatsen nodif (dus 4 mixer-settlers) .

Destillatie

De destillatie levert [,een speciale problemen op.De

az~otroop

(95

0 ) iso-Amylalcohol-water met

50,4

gew.

%

alcoholscheidt zich na condens~tie in een waterigefase

en een alcoholfase .De waterifefase wordt afeevoerd,de Ç3.1coholfasE ( 14,8 eE\·:.% _H2Q

Y

opnieuw gedestilleerd.

Het bodemproduct; iso-Amylalcohol ( 1320 ) gaat terug

naar de reactor.

In (lit. , ) wordt aan[e[cven,dat de HeL-oplossing wordt

to·t 15 % HCL,daar v2rdere verrlo(in[ vun he t

H":L-Perc.. en+ar-e '"' (.. _ leidt tot ... ,,'-\ '-.. • t-_ ct,'I"': , _, '"~ '~'~rLJ v _ _ ~ <.. i'1' -A.. J. 1._ v,,-· , - . ..1.... -.-.... 1 _, t ...

H:L-percenta[e in de damp ,~n~rdoor de extrQctievlocictof

voor de vier-trapsextractor con te hOGE perccntcfe

HCL gaat bevatten. (zie massabalans).

He t produc t, Kl~03' do. t word t Lebruikt o.ls kuns t~e s t ,moe t een zuiverheid hebben van 95 [èw.%.

Als men de KN0

3 voor andere doel~indEn wil [~bruiken

is een hoeere zuiverheid noodzu~elijk.

Dit is vooral te bereiken door uit t~ ea8n van zuivere K~L.

Als men uitfaat van 95 % KCL zal het product 95,5 % 1<:::07;

en 1

% KCL bevatten.

De 15 %-ige HeL i s een belan[riJ~ bijproduct ven dit proces,dat eebruikt kan worden voor de productie van

95 % zuivere fosforzuur (li t. 1 ).

t

I

r

- - - -~- - -

-

-32-~erekenin[ van de decanter;

Het menfsel dat uit de tweed~ tankreDetor komt bevat:

een alcoholfase een waterfase en vast KNO~ .ue twee

./

vloeistoffen moeten ontmengen terwijl de vaste stof infedikt moet worden tot een dikke slurry,die daarna

~ecentrifufeerd wordt.~et beloncri~kste is,dat de twee

vloeistoffasen volledig cescheiden worden en dat de alcoholfase geen vaste etof meer bevat.

Voor dit doel is het v~~Eende apparaat Lt:schikt:

--

---;--.---~

0,

..Q

-t----

~--

---

__

~

D

~

2

~----

~

Als eis wordt [esteld,dat de zijn dan Q,035 mm allemaal alcoholfaöe.

de2l~jes ~;o~ welke frater ..I

moeton uitzakken- uit de

Voor laminaire stro~inG [eldt:

? ; uitzaksnelhei~ m/sec

d ; deeltjes[rootte = 0,035 mm

Cfs

-.fi

) ;

2000-830 = 1170 Kr/m3

7 1 0-3 ' T / 2

'rl

ale. ; . l~sec m

Voor

:8

ui tzaksnelheid vindt men ~an : V eTd e r i s : Re =

e

.

v. d

.;>

-4

I l-J -33-Decanter oppervlak: A alcoholdebiet;

-3

zodat; 38,5. 10 = v • A waarui t .: :3 8 , 5 • 1 0-3 A= 1

,

22 10-:-4

=

315 m 2

hieruit voor dedecanterdiameter

- - -

-D =20 m

-~+---Onder deze condities ~eldt voor het scheiden van de

waterfase: me t;

U'1

0 -

.Îai

~)

= 1000-830 = 170 Kg/m3

-4

v = 1 , 22 • 1

°

mi

sec -4 2 1,22 . 10 = d .9,8 .170 waaruit: -) 18 .7.10

Waterdruppeltjes van 0,1 mm zukken dus nog uit,dit is

voldoende.

Decanterdiametèr D

---

-

---2

Ook hier wordt als eis gesteld,dat de K~U3-deeltjes

van 0,035 mm nog uitznkken.

me t (!fcl/q -1#0) = 2000-1000

=

1000 KLim 3

J "2

3

2

1)= 1,53 •

'0-

Nsec/m

waarmee : v ct 2 • (! • (JkAl$-J!40 P P ) = O r : . ,4:; 10-3

18 •

'1

Via het debiet vindt men dan weer

38,5 • 10- 3 = 0,45 • 10-3 •

A,

. 2' waaru~ t ; Al

=

86 m CJl 2 2 of met; - _{( D2-D,} ) = 86 ~ 4

daar Dl = 20 m vindt men voor _D2

=

22,5 m

m/sec

Over de hoogte van de decanter is weinig te zeEEen.

Daarvoor zou men over resultaten van bezinkproeven

-34-Als de hoogte van de binnencylinder 2 m is,en de

hoogte van de alcohollaag 1,5 m (b) . Dan is de hoogt~ __

van de waterfase in de buitenring (a) te berekenen:

druk in A= druk in D

f

:.

g •

b

=f

·

E • a 7:

f

~lc.

=

830 Kg/m./ 7:

f

H 0 fRse = 1200 Kg/m/ 2

waarmee voor a = 1 ,04 m wordt gevonden.

Andere scheidingsmogeli jkheden zijn nog:

1) Eerst de vaste stof afcentifugeren.Daarna separatie

van de vloeistoffasen met behulp van een klassieke

separator.

2) Zelfde werkwijze als onder l)-doch dan afscheiding

van de vaste stof met behulp van een hydrocycloon •

Hiermee wordt de alcohol [ekoelc,die wordt teru[

...

- gevoerd naar de reac tor.

Af te voeren warmte : 1680 Kv'i

Deze afvoer vindt plaats in een verticale warillte

-wisselaar waarin het freon o~ de pijpen verdampt.

Gekozen is freon 12 welke een temperatuur heeft _150

c

.

(lIlt-14)

Dampspanning van freon 12 o~ bij _150 C t~ koken: 1,86 ato. De verdampingswarmte i s dan : 38,6 Kcal/Kg

=

162 KJ/Kg

Nodig aan freon: 1680/162

=

10,4 Kg/sec.

- .

D.W.Z. als vloeistof toecevoerd; 7,2 liter/sec

en als damp af[evoerd ; 10,4 . 0 ,09268 = 0,96 m3 /sec

De alcohol moet fekoeld worden van 200 C tot _50 C

Lqgarithmisch Eemiddelè temperatuurverschil;

I\ rp ~T. - ó T_ t L.l ~ In

=

In u J. 'T' ln b. ...Lin ~T _uJ. . t

35

In

35

10 18 ::;: o 20 C

-35-me t ;

Á=

u

•

A • 6 TIn

stel:

u

=

500 W/m2 oe ( l i t . /4)

P..,=1680. KW

zodat: A = 168 m2 als het oppervlak voor 75 % wordt

2

benut is dan het benodicd o;;pervlak: 168/0,7:;

=

224 m

Kies voor de vloeistofsnelheid: 2 m/sec

Pijp; Di

=

25 :run D

=

29 .lIl..1l

u

De wanddikte is voldoende voor de druk van 1 ,86 Gto~

~tel aantal pijpen: n

Debiet: '28,7 Kr/sec alcohol d • \\' • z. 34, 6 • 1:) ./ -~ mis 3 e c •

-3 9( 2 34,6 • 10 = n • - D,. v 4 1 v:aarui t n = 36 pi j;Jen daar ; waarmee: L = 80 m

Deze lengte is te groot en wordt daarom in een uantal

passes uitgevoerd.

Bij een standaard pijplen~te van 6 m heeft men d&n;

80/6

=

13,3 dus 14 "~asse s" nodiE.

Bij 14 passes elk van 36 pijpen heeft ~en d~n een

totaal aantal pijpen van 504 stuks.

Dit eerste lichaam is in detail getekend.

Overgedra[eri moet worden : 8000 KW.

D t ' d' 3 8 TT stoom ( 140

0 _{C )}

aar oe 18 no le: , hg

In het eerste lichaam wordt 3,61 KC water verdampt ( 100

0 ₎

~tel:

U= 1700 W/m2o

e

(lit.14)

me t :

J1 ...

= U . A. 6 T

en 6 T = 400C

vindt men: A = 116 m2

Bij gebruik van pijpen met en Du = 29 :run

-36-met: A=n.cr(. D .• L

l

vindt ~~n voor het aantal pijpen; n =1 23C stuks.

(lit. 14)

Pijpsteek; t = 1 ,4 • D

=

1 ,4 • 29

=

4 1 mm

u

m is een factor voor 1230 pijpen : 36,68

hiermee;

daarbij komt noe; 2 • 1/2 Du

=

29

1

-. t

=

61 mm

2

90 mm

Totaal; D= 1600 mm

In het midden van de stoomkist ~evindt zich een zie

l-pijp: d

z = 300 mm

Hierdoor wordt de stoomkist diumeter D beinvloed.

-Kies voor de totale diameter stoomkist:

D = 1600

+

150

-::l'Z2.Q_IEIE

De binnendiameter van het verdsm;)erlichaam wordt 2000 mm

eenomen.De wanddikte is 12 mm waarvan:

1) 10 mm staal

2) 2 ~~ bekledin[

Hoogte verdamperlichaum: 5 . 1,20:TI = 6 m

Stoomkist:

Invoer 3,8 Kg/sec stoom druk p = 3,7 atm temp. t = 1400 ' J

specifiek volume: V

=

0,509

debiet: 1,83 m3 /sec

zodat: 1,83.

~

= Cf( .d2

V. 4 s

waaruit stoom invoerleidin[

m3/K[ (lit.14)

V stoomsnelheid = 100 m/sec

s

d = 15 cm

I

r

f

-37-::>a t i s : 3 ,6 • 1,06 • 10 -~ / = 3,82.10-3 m 3 /sec

~tel de condensaatsnelheid ; '[ = 2 m/sec

c

dan diameter condensant ofvo(:rleidinE : d = 5 CD

Toe-en afvoerleidin~ van de in te Jampen vloeistof

---

---~---De bie t : c [:.. 20 • 1 0 -3 m 3 h; c: c

Stel vloeistofsnelh~id ; v _v = 2,5 m/sec

voor de leidin[en vindt 2cn dan: d = 10 cm

Deze verlaat de verdamper via demisters.De hoeveelheid

damp is 3,6 Kg/sec met specifiek

vollli~e

1,673 m)/KG.

~tel de dampsnelheid : V d = 50 m/sec

waarmee [ evonden word t : d = 40 cm

~onstructie

De stoomkist is oPEehan[en op 21 steunpunten.

Gewicht stoomkist: Pijpplaten ( 2 x ) Wand stoo:nkist ?ijpen totaal 0,38 ton C, 74 ton : 2 15 ton ____ 1. _____ _ 3,30 ton

Materiaal legerinE met meer dan 60 % Ni

'1

dichtheid /=8500 1([:/.û/

Pijpplaat dikte 10 illm.

Voor de andere lichamen van de vier- trapsverdamper

relden analoge berekeninfen.

. .1

I

r

f 1 \ -38-Materialen Reactor,decanter en mixer-settl~rs:

De oplossinfen in deze npparaten zijn corrosief.

De werktcmperaturen zijn echter laae.

neactor en decanter : 50 C

Geschikt materiaal hiervoor stual bekleed met

(lit. , ).

Verdamper:

. ., . r r ....

.... • y' • '-.JI •

Hierin wordt een corrosieve oplossing ingedampt bij

temperaturen tussen 1000 _ 500

c

.

De oplossing bevat: 6-15 % HeL en een fractie HN0 3

Voor de pijpen zou Hastal10y ~ :

~

60 % _~,l .:. _, 1 ') 0/ t'l '10 0/ ~I': 8 Ol F

L IV v r, L i~' ,\;0, f(J e

[ebruikt kunnen worden (li t. 21) •

0e verdampc:rvIRnd knn fcmaakt worden Vêl.n een beklede

staalsoort b.v. 10 ah~ stanl bekleed met 2 mm Hastalloy C.

~estillatickolo~

Volgens (li t. I ) kan hier voor r ebruikt worden:

....

staal bekleed met fenol-formaldehyde hars. Freonkoeler

Daar de te koelen alcohol nOf wat HeL bevat ~oet ook

hier een corrosiebestendif ~3teriaal worden toe[e~aGt,

Literatuur:

(li t . 1) : Y.Ar0.toD (I .i.:.I),:.:(;~tinE of th,~ /ertiliser "":ociety,

26th October 1967,London.

(l i t .3) : Seidt;ll,~~olubilith;s of J:norgnnic 3nd ..

:eü;l-o rgani c c o~pound::.'. , :.ffi. Ct. -5oc . "é.i .::nincLon , 19 é) 5,

Volume :;:1, i=l. 158

(li t.4) : V.~auchel1i , ~hemi~lry 0~d :echn~lofY of Fertiliser3,

R _eln . h ld ₀ n _{ï U J} '""'1·~ _{. ~O ,hCW} ,. " _{lor., )(,\..)} k 1" /"r _{, p.}':1:0.8 _/)

(li t.5) : Interna tion['.l Cri ti:::e.l "I'è"lt:l..::[:: ,r.:cGrClw-Hill :'-;ook COTi.p.

1929 )~01~me '3 p. 388

(lit.6) : W.:'.Re~urn Dnd · .... . :: •. :he;;.rcr,..:'. ·\m.·_:hc::1 •. __ oc . ~5, 1775 ( 193'3)

(l i t .8) : J .H.l'erry,-':hemicnl =-~n[irh:crs H:..ir:.dbook)_.~cGravl-

:::il1-300 k ,'; 0 l7l iJ> ,: c w -f 0 de , 1 :; G'3, ~ • :) -6 0 en 3 -6 1

(li t .9) : idem (1i t .e; , ;J. 13- 1J

(li t . 10): C .:J.Hodf:Il1:m ,Eundbo()i:c of :;hcmlstry rJnd Pnysic~3, The ,>r!e::::i:..:nl ~\ubbcr ~o. )()hio 19ó4, p . .J-;'2

(lit. l1) : F.D.Rossi~i ,~Llcctc~ Vulucs of ~~emic21 ~nd

Thermodynar::ic T'ro;Jertlc2 ,~:r.:tion::ü burt:~Ju of ~t3nd3rds ~irculDr 500,purt 1 1)61 ) ~. 24 ( 1 i t. 1 2) : i de m (1 i t. 5) ) 'J ol U:':1 eVp. 1 ;, 5 (li t . 13) : idem (lit.3; , .:J. ; - 124 Düsseldorf 1~52 ( 1 i t . 1 5) : I s ra e 1

r.:

i n i

nr

:r

n d u:.: t.r i c~, ,:-" rit. ~ . a t ,ê; nt s, 8070 5 7 e n 806970,25 :.:c.::,cl"l 1)57 Jo hn Wil e y In é.: . ,:. tV: Y 0 r k l j t 1, p. 1 47

(li t .17) : idem (lit.;~,-Iolumc; 11 t . 129

\ ~ 1 . - 7 8 , ~~ 3 3 (1 ')~ S 7 )

... 1

i

-40-(lit.19): J.: .Lcwis,Che~.~n[.~ci., 3 ,248-278 (1954)

(lit.20): P.I'ausk and ~~.Sterbácek, .. ~ixin[: in the -':hemi cal

Industry,Perramon Press,.:ev; York 1965, p. 1~5- ' 6 0

(lit.21): idem (lit.8), p.23-13

(lit.22): Gllmanns Encyklopädie der rechnische Chemie ,3eAuflage,

Crban und Schwarzenberr,MÜDchen-13erlin 1964,

I. . - - - -HeL in HeL in v; G te rf" se C KH,'L ,.., <::1c. . lito r-________ ,-____________ ~---~---~~---~v~: ~C --;---~ EO',': • Ol !(' "101/1it 0,34 C,J93 1 ,7 G ~, A 0 ! ~' , ·t uLj 0 n, ~ 1"( 0 , ... L. c

,

.- ~

7,83

2, 1 re,

-16

,

13

4 ,4 1 27 '7 re ,:) 5

,

1 ./ ,~ C,Cl C, 12 1 ,3E:. 1

,

1'1 _{' ..} 14 , 1 ",:~l/liter .~ I ' ) " r. ~ , ' ••.. 1..1 0 , 1 SJ::: C),2G9

C,375

, " c:. ( '7 \ ( ) ( 6) ( C)

(5J

1i t. L:.T"T,O_ l·n ' 1 ' }~I,H,,~O_ "',::...1(;. 1-; ... _, ;_ .. l.Cor:~~ 1 ~ ... _.C t i ' . r ~---~..I~---_+---_.,_---r_----~;-' -GH20 -+---~

few. ~ ~oL/l~L~r C~~ . ~0~ilit~r

C ,'J97 4 C, 'JC71 C,.:!794 1 ,27 1 ~lle conc~ntrntiEs bij C,073 G,173

C

,

37

'j (6 ) (6) (6)

-0 _.~ ('ol , :x::

-.

....

~ 0 _.~ E _1:: 0

8

~ ~ KCl + HN~~ KN~+. Hel

-0 E

f

+ + . ' H K CL N0₃ 220 _{50 40,0 72,0 18,0} 60 37,0 77,8 19,2 200 70 34,3 83,0 21,3

gO

29,3 93,8 25,5 180

o li teratuur waarden ( L IT.

- -

-

---. t geëxtrapoleerd 160 TEMPERATUUR 50 C 140

_Cl

120 100 80 60 40 + K 20 _I O~ __ - p ____ ~ __ ~ __ ~~ __ ~ __ ~ ____ ~ __ ~ ____ ~ __ ~ ____ ~ __ -+ ____

+-o

_{constructie waarden - -....}

1 ,

I

1

I

f

0,2 0/1 +

t

0

1

0.1 0.1 0.1

0.8

FiGlfUft

3.

0.2 0.4 0.5

0.&

0,1 0.8

0.9

1,00

mengwarmte Îso- amylalcohol water

- - - - XA'molfractie water

I

~---~~~~~~ 1· REACTOR I-fIIO,S6". F: 2.24 C: 1.46 T: 20' D: 2.62 T: 20' A: iso -amylalcohol B: HCL C: H,O D: KCUvastl E: KNO,Cvast> F: HNO, k9lsec kgtsec k9/See kgtsee kgtsee k9/see T: temperatuur 'c H: enthalpie Kw opslag KNO, A: 26.50 B: 0.04 C: 2.16 T: - 5' DECANTER A-I ... : 139 m7h C-I ... : 139"Yh T:S· ;:~~~~., __ 0;...5_4_ ... _..., C: 46.90 T: 5' CENTRIFUGE DROGER A: 26.50] B: 1.31 C: 4.16 F: 0.05 T: 5' 4_ TRAPS EXTRACTOR Ir,on(vL) A: 26.50] B: 0.04 C: 2.81 T :22.5' I I , . -.l .: .: . T:11 : T:15.5 ! T:19,S :h22.S ... ~ ! ! A: 0.65 B: 1.35 C: 21.00 F: 0.05 T: ,,' T:100'C DESTILLATIE KOLOM A: 0.90J C: 0.81 T: 95' ~ C:Q84 A: 6,40 C: 0.03 T : 132' T:90'C 4_ TRAPS VERDAMPER T :75 'c SEPARATOR koelw .. ter A: 0.67] B: 0.08 C:19.6S T: 20' T :55'C HCL 15", B: 1.27 C: 7.20 F:0.05 A: 0.90 C: 0.16 T: 20' koelw .. t ... A: 0.65 B: 0.08 .C: 13.80 T: 20' KALIUMNITRAAT BEREIDING door

EXTRACTIE van ZOUTZUUR H.PIERSMA

Pl.ZUIDEVELO DELFT, apr; I 1968