Teresa Mendyk-Krajewska,
Zygmunt Mazur, Hanna Mazur
Usługi cloud computing dla małych i
średnich przedsiębiorstw
Ekonomiczne Problemy Usług nr 122, 339-348
E k o n o m ic z n e P ro b le m y U s łu g nr 1 2 2
IS S N : 1 8 9 6 -3 8 2 X | w w w .w n u s .e d u .p l/p l/e d u / DOI: 10.18276/epu.2016.122-32 | strony: 341-350
TERESA MENDYK-KRAJEWSKA, ZYGMUNT MAZUR, HANNA MAZUR
Politechnika Wrocławska1
USŁUGI CLOUD COMPUTING DLA MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTW
Streszczenie
Technologie przetwarzania danych w chmurze (cloud computing) wykorzystujące
wirtualną infrastrukturę informatyczną znajdują szerokie zastosowanie w e-gospodarce,
oferując wysoką wydajność i skalowalność systemów oraz krótki czas wdrożenia. Bazu
ją na wykorzystaniu ogromnego potencjału serwerów i gwarantują użytkowanie naj
nowszych platform programistycznych. Możliwość elastycznego użytkowania zasobów
informatycznych, bez potrzeby inwestowania we własny sprzęt czy oprogramowanie
i zarządzania nimi, prowadzi do znacznych oszczędności.
Celem artykułu jest ukazanie atrakcyjności usług cloud computing dla małych
i średnich przedsiębiorstw z uwzględnieniem problemu bezpieczeństwa tego środowiska.
Słowa kluczowe:
usługi w chmurze, maszyny wirtualne, bezpieczeństwo usług.
Wprowadzenie
Cloud computing (obliczanie w chmurze) polega na wykorzystywaniu zesta
wu maszyn wirtualnych pracujących w wyizolowanej sieci lokalnej. M aszyna w ir
tualna posiada pełną kontrolę nad wszystkimi wirtualnymi zasobami. Cechuje się
odizolowaniem (dzięki wprowadzeniu warstwy abstrakcji m iędzy sprzętem a opro
gramowaniem) i nadzoruje wszystkie odwołania aplikacji do sprzętu lub systemu
operacyjnego (Serafin 2011).
Idea chmury obliczeniowej m a swój początek w latach 90. XX w., kiedy za
częły powstawać prototypy chmur publicznych i prywatnych. W Polsce w tym
okresie dominowały ośrodki obliczeniowe, tworzone głównie przy zakładach
m y s ł o w y c h i p l a c ó w k a c h n a u k o w y c h , g d y ż d r o g a w ó w c z a s i n f r a s t r u k t u r a i n f o r m a t y c z n a n i e b y ł a p o w s z e c h n i e d o s t ę p n a . T e c h n o l o g i e p r z e t w a r z a n i a d a n y c h w c h m u r z e o f e r u j ą m o ż l i w o ś ć r o z b u d o w y s y s t e m ó w , d u ż ą i c h w y d a j n o ś ć i s z y b k o ś ć w d r o ż e n i a , d z i ę k i w y k o r z y s t a n i u o g r o m n e g o p o t e n c j a ł u s e r w e r ó w ( i c h m o c y o b l i c z e n i o w e j i p r z e s t r z e n i d y s k o w e j ) . W y k o r z y s t a n i e c h m u r y g w a r a n t u j e u ż y t k o w a n i e o p t y m a l n e j p l a t f o r m y s p r z ę t o w e j i s y s t e m o w e j , b e z p o t r z e b y i n w e s t o w a n i a w e w ł a s n y s p r z ę t c z y o p r o g r a m o w a n i e , c o p r o w a d z i d o z n a c z n y c h o s z c z ę d n o ś c i . R o z w i ą z a n i a c l o u d c o m p u t i n g n i o s ą t e ż p e w n e o g r a n i c z e n i a d o t y c z ą c e s z y b k o ś c i t r a n s f e r u d a n y c h p o m i ę d z y u ż y t k o w n i k i e m a c h m u r ą o r a z z a g r o ż e n i a d l a b e z p i e c z e ń s t w a d a n y c h ( i c h i n t e g r a l n o ś c i i p o u f n o ś c i ) , g d y ż u ż y t k o w n i k t r a c i p e ł n ą n a d n i m i k o n t r o l ę . W o s t a t n i m o k r e s i e c o r a z c z ę ś c i e j p o j a w i a j ą s i ę n o w e , k o n k u r e n c y j n e o f e r t y w y k o r z y s t a n i a c h m u r y o b l i c z e n i o w e j a u t o r s t w a r ó ż n y c h f i r m .
1. Rodzaje i modele chmury obliczeniowej
W r o z w i ą z a n i a c h o p a r t y c h n a c l o u d c o m p u t i n g 2 z a s o b y e k s p l o a t o w a n e g o s y s t e m u i n f o r m a t y c z n e g o ( s k o n f i g u r o w a n e g o z a l e ż n i e o d p o t r z e b ) u m i e s z c z o n e s ą n a o d l e g ł y m s e r w e r z e , z a ś s k a l o w a n i e d o s t ę p n e j p l a t f o r m y s y s t e m o w e j j e s t d y n a m i c z n e i o d b y w a s i ę w c z a s i e r z e c z y w i s t y m . I s t n i e j e m o ż l i w o ś ć d z i e r ż a w y p r z e z k l i e n t a c a ł e g o f i z y c z n e g o s e r w e r a ( z p e ł n ą n a d n i m k o n t r o l ą ) , a l e t e ż u m i e s z c z e n i a w p r z e s t r z e n i s e r w e r o w n i w ł a s n e j i n f r a s t r u k t u r y , p r z y g w a r a n c j i w s p a r c i a t e c h n i c z n e g o i k o n s e r w a c j i s p r z ę t u . J e d n ą z g ł ó w n y c h z a l e t w y k o r z y s t y w a n i a c h m u r y j e s t o b n i ż e n i e k o s z t ó w w d r o ż e n i a i u t r z y m a n i a s y s te m u . W y r ó ż n i a s i ę t r z y m o d e l e c h m u r y o b l i c z e n i o w e j : c h m u r ę p r y w a t n ą , p u b l i c z n ą i h y b r y d o w ą . W p i e r w s z y m m o d e l u p r y w a t n e d a n e i o p r o g r a m o w a n i e p r z e n o s z o n e s ą n a s e r w e r y u s ł u g o d a w c y ( d z i a ł u I T w ł a s n e j f i r m y ) . Z a s o b y s y s t e m u s ą p r z y d z i e l a n e i z w a l n i a n e d y n a m i c z n i e , z a l e ż n i e o d p o t r z e b , i o p t y m a l n i e w y k o r z y s t y w a n e . Z a r z ą d z a n i e s y s t e m e m j e s t w r ę k a c h u ż y t k o w n i k a , a t w o r z e n i e ś r o d o w i s k a ( w r a m a c h i n f r a s t r u k t u r y d a n e g o p r z e d s i ę b i o r s t w a ) p o w i n n o b y ć z a u t o m a t y z o w a n e . E l a s t y c z n e r o z w i ą z a n i a d l a c h m u r p r y w a t n y c h z k o m p l e k s o w y m z a r z ą d z a n i e m d o s t a r c z a n p . f i r m a M i c r o s o f t ; s ą to : D y n a m i c s C R M O n l i n e ( u m o ż l i w i a k o r z y s t a n i e z o p r o g r a m o w a n i a C R M 3), M i c r o s o f t O f f i c e 3 6 5 4, A z u r e P l a t f o r m ( z a r ó w n o d l a
2 T erm in p o ró w n y w an y z g rid co m p u tin g (p rzetw arzan ie siatk o w e), o zn aczający m m o ż liw ość p racy z w y k o rzy stan iem z a so b ó w w ie lu k o m p u teró w je d n o c z e śn ie (w irtu aln y su p erk o m puter).
3 C u sto m e r R e la tio n sh ip M a n a g e m e n t - system in fo rm aty czn y w sp o m ag ający p ro ced u ry z a rząd zan ia k o n tak tam i z klientam i.
4 S u b sk ry b o w an a u słu g a d la sp ecjalistó w i m ały ch firm łą c z ą c a zn an e ap lik acje M ic ro so ft O ffice W eb A p p s z łatw y m i w u ż y c iu n arzęd ziam i internetow ym i.
Teresa Mendyk-Krajewska, Zygmunt Mazur, Hanna Mazur
341małych, jak i dużych przedsiębiorstw), Windows Intune (ułatwia zabezpieczanie
komputerów i zarządzanie nimi).
Chmura publiczna tworzona jest przez jednego dostawcę do publicznego w y
korzystywania, przeważnie jest udostępniana przez Internet i dzierżawiona przez
wiele podmiotów. Zewnętrzna organizacja będąca właścicielem infrastruktury in
formatycznej oferuje klientom określone usługi, bądź też realizuje konkretne dzia
łania zamówione przez odbiorców. To rozwiązanie pozwala na znaczne obniżenie
kosztów realizacji usług z uwagi na specyfikę przetwarzania danych (przerwy
w pracy, zasoby wykorzystywane w niewielkim procencie) oraz sposób prowadze
nia działalności przez firmy (np. różne pory dnia, inne dni tygodnia). W ykorzysty
waną technologiąjest np. Windows Live5 firmy Microsoft.
W obu rodzajach chmury użytkownicy płacą za zasoby systemu (moc oblicze
niową, pamięć itp.) proporcjonalnie do stopnia ich wykorzystania. Rozwiązanie
łączące zalety obu rodzajów chmur - korzystne w wielu zastosowaniach - stanowią
tzw. chmury hybrydowe, w których część usług realizowana jest w chmurze pry
watnej, a część zdalnie w chmurze publicznej. Jeszcze inną propozycją w zakresie
cloud computing jest chm ura dedykowana będąca rodzajem chmury publicznej.
W tym przypadku usługodawca przydziela klientowi wyizolowane zasoby infra
struktury, ściśle dostosowane do jeg o potrzeb, na kształt chmury prywatnej.
Usługi, które m ogą być realizowane z wykorzystaniem chmury, obejmują
bardzo szeroki zakres: od wykorzystania mocy obliczeniowej zdalnego systemu,
przez możliwość użytkowania specjalistycznego oprogramowania, po udostępnianie
obszarów pamięci celem przechowywania danych. Istnieje kilka modeli usług
w chmurze obliczeniowej: SaaS
(S o ftw a re a s a S e rv ic e ),IaaS
(In fra stru c tu re as a S e r v ic e )6i PaaS
(P la tfo rm a s a S e r v ic e ),w których odpowiednio usługę stanowią
oprogramowanie, infrastruktura i platforma.
W modelu SaaS zdalnym użytkownikom udostępniane jest oprogramowanie
użytkowe o określonej funkcjonalności, które działa na serwerze dostawcy usług.
Zazwyczaj nie wiąże się to z koniecznością zawierania um owy licencyjnej przez
użytkownika, ponieważ nie wkracza on w zakres praw autorskich7. Obowiązki
związane z infrastrukturą informatyczną, zarządzaniem, aktualizacją i pomocą
techniczną spoczywają na dostawcy. Za udostępnienie (na żądanie klienta) aplikacji
pobierane są opłaty, najczęściej w postaci abonamentu. Z reguły użytkownik nie
może aplikacji modyfikować. Tego typu chmurę udostępniają np. Google (Google
5 Serw is internetow y u ruchom iony w 2005 r., skierow any do uży tk o w n ik ó w in d y w id u al nych; istn ieją też u s łu g i d la p rz e d s ię b io rstw i g ru p u ży tk o w n ik ó w (m .in. M ic ro so ft O ffice Live).
6 In n a, rzadziej sp o ty k an a n a z w a m o d e lu to H aaS (H o st a s a S ervice).
7 Z g o d n ie z art. 74 ust. 4 p k t 1 U staw y o p raw ie au to rsk im i p raw ach pok rew n y ch . Jeśli u ż y tk o w n ik p ro g ra m u w ch o d zi w d o m en ę p ra w au to rsk ich (np. k o p iu je p ro g ram n a sw ój k o m p u ter) - z a k u p lic e n c ji je s t w ym agany.
Apps), Salesforce (system CRM) oraz M icrosoft (m.in. Windows Live). Ten model
zapewnia lepszą ochronę własności intelektualnej producenta oprogramowania.
W modelu IaaS usługa polega na udostępnianiu przez dostawcę określonej
(przez klienta) infrastruktury informatycznej (sprzętu8, oprogramowania wraz
z serwisowaniem). Użytkownik może też korzystać z własnych aplikacji.
Model P aaS jako usługę traktuje udostępnianie platformy systemowej - wirtu
alnego środowiska pracy, za którą płaci się zależnie od wykorzystywania zasobów.
W modelu tym użytkownik tworzy własne aplikacje i je utrzymuje. Może z nich
korzystać sam lub je sprzedawać jako usługi. Przykładem takiego rozwiązania jest
platform a Windows Azure firmy M icrosoft, dostępna w ramach Azure Services
Platform.
2. Cloud computing dla małych i średnich przedsiębiorstw
Małe i średnie przedsiębiorstwa (MSP), zajmujące się produkcją, handlem czy
usługami, odgrywają w rozwoju gospodarki olbrzymią rolę ze względu na swój
dynamizm. Małe przedsiębiorstwo jest to jednostka (osoba prawna lub fizyczna)
zatrudniająca w ciągu ostatnich dwóch lat obrotowych mniej niż 50 pracowników,
a jej roczny obrót netto ze sprzedaży towarów i usług oraz transakcji pieniężnych
nie przekracza 10 min euro. Średni przedsiębiorca to podmiot gospodarczy, którego
liczba pracowników przynajmniej w ciągu dwóch lat nie przekroczyła 250, a roczny
obrót nie przekracza 50 mln euro (lub sumy aktywów bilansu na koniec jednego
z tych lat nie wyniosły więcej niż 43 min euro)9. Firmy zaliczane do sektora MŚP
mogą szybko reagować na zmiany na rynku i dostosować do nich swoją działal
ność, w przeciwieństwie do dużych podmiotów gospodarczych, które nie mogą być
tak elastyczne.
W Polsce do głównych czynników uniemożliwiających rozpoczęcie własnej
działalności gospodarczej lub utrudniających rozwój małej czy średniej firm y nale
żą bariery ekonomiczne i prawne. W śród nich należy przede wszystkim wymienić
brak środków finansowych, bariery innowacyjne i technologiczne, uwarunkowania
organizacyjno-prawne, procedury administracyjne oraz brak na rynku pracy w y
kwalifikowanej kadry (Msp 2015). Do rozwoju przedsiębiorczości sektora MŚP
w Polsce może przyczynić się dostępność rozwiązań cloud computing.
Koszt wdrożenia i eksploatacji niezbędnego w prowadzeniu działalności go
spodarczej systemu informatycznego jest zwykle wysoki, a bezpieczne nim zarzą
dzanie wymaga zaawansowanej wiedzy specjalistycznej. Najpopularniejszym roz
wiązaniem dla właścicieli prywatnych serwisów internetowych oraz małych i
śred-8 N ajczęściej są to m aszy n y w irtu aln e, a u ży tk o w n ik p ła c i z a u ż y tą m o c serw erów . 9 Z g o d n ie z u sta w ą o sw o b o d zie d ziałaln o ści g o spodarczej z 2 .0 7 .2 0 0 4 r.
Teresa Mendyk-Krajewska, Zygmunt Mazur, Hanna Mazur
343 n i c h p r z e d s i ę b i o r s t w j e s t k o r z y s t a n i e z m i e j s c n a s e r w e r a c h s i e c i o w y c h ( t z w . h o s t i n g w s p ó ł d z i e l o n y ) , g d z i e w s p ó ł u ż y t k u j ą o n i p r z e s t r z e ń d y s k o w ą , p a m i ę ć R A M o r a z C P U , c o p o z w a l a n a z n a c z ą c e o b n i ż e n i e k o s z t ó w u s ł u g i . A l t e r n a t y w ę d l a h o s t i n g u s t a n o w i ą w i r t u a l n e s e r w e r y p r y w a t n e , g d z i e z r e g u ł y p r z y d z i e l a n e z a s o b y s ą w i ę k s z e i s ą o n e o d s e p a r o w a n e o d z a s o b ó w i n n y c h k l i e n t ó w , a u s ł u g o d a w c a g w a r a n t u j e o k r e ś l o n e p a r a m e t r y s y s te m u . T e c h n o l o g i a c l o u d c o m p u t i n g j e s t o d p o w i e d z i ą n a p o t r z e b y m a ł y c h i ś r e d n i c h f i r m , k t ó r e c z ę s t o n i e m o g ą s p r o s t a ć s t a w i a n y m w y z w a n i o m z p o w o d u o g r a n i c z o n y c h ś r o d k ó w f i n a n s o w y c h , z b y t m a ł e j l i c z b y p r a c o w n i k ó w i n i e w ł a ś c i w e g o i c h p r z e s z k o l e n i a . I d e a o d p ł a t n e g o u d o s t ę p n i a n i a z a s o b ó w i n f o r m a t y c z n y c h b ą d ź r e a l i z a c j i u s ł u g n a ż ą d a n i e , z a l e ż n i e o d p o t r z e b p r z e d s i ę b i o r s t w a , p r z e z w y s p e c j a l i z o w a n e c e n t r a w y d a j e s i ę n i e ś ć i d e a l n e r o z w i ą z a n i e . P r o w a d z i t o d o o s z c z ę d n o ś c i f i n a n s o w y c h f i r m y i p r z y c z y n i a s i ę d o o g r a n i c z e n i a z u ż y c i a e n e r g i i e l e k t r y c z n e j . P o n a d t o z a p o t r z e b o w a n i a k l i e n t ó w c z ę s t o s ą p o w t a r z a l n e , w i ę c t e s a m e u s ł u g i m o g ą b y ć o f e r o w a n e s z e r s z e j g r u p i e o d b i o r c ó w , c o u m o ż l i w i a o b n i ż e n i e i c h k o s z t ó w . W ś r ó d z a l e t k o r z y s t a n i a z r o z w i ą z a ń c l o u d c o m p u t i n g n a l e ż y w y m i e n i ć : d o s t ę p d o n a j n o w s z y c h t e c h n o l o g i i I T , p o m o c w z a r z ą d z a n i u s y s t e m e m , w s p a r c i e t e c h n i c z n e o r a z m o ż l i w o ś ć d y n a m i c z n e g o d o s t o s o w a n i a w y d a t k ó w n a I T d o a k t u a ln e j s y t u a c j i f i n a n s o w e j f i r m y ( r o z b u d o w y s y s t e m u lu b j e g o r e d u k c j i ) . N a p o c z ą t k u 2 0 1 3 r o k u I p s o s M o r i 10 p r z e p r o w a d z i ł a d l a f i r m y M i c r o s o f t b a d a n i e d o t y c z ą c e w y k o r z y s t a n i a c l o u d c o m p u t i n g w m a ł y c h i ś r e d n i c h p r z e d s i ę b i o r s t w a c h . O t r z y m a n e w y n i k i w s k a z a ł y , i ż w P o l s c e r e a l i z u j ą o n e w te j t e c h n o l o g i i n a j c z ę ś c i e j p o c z t ę e l e k t r o n i c z n ą ( 8 2 % u ż y t k o w n i k ó w c h m u r y ) , w y m i a n ę d o k u m e n t ó w ( 4 2 % ) i k o m u n i k a t o r y i n t e r n e t o w e ( 3 5 % ) ( K a m i ń s k i 2 0 1 3 ) . Z b a d a ń p r z e p r o w a d z o n y c h n a z l e c e n i e f i r m y V M w a r e w k i l k u k r a j a c h e u r o p e j s k i c h o r a z R o s j i w y n i k a , ż e j u ż 6 0 % f i r m p r z e n i o s ł o c z ę ś ć s w o je j i n f r a s t r u k t u r y i n f o r m a t y c z n e j d o c h m u r y . W y n i k i te j a n k i e t y w s k a z u j ą , ż e w P o l s c e z u s ł u g w c h m u r z e k o r z y s t a 4 6 % m a ł y c h i ś r e d n i c h p r z e d s i ę b i o r s t w ( W e b s 2 0 1 3 ) .3. Problem bezpieczeństwa usług cloud computing
S k u t k i e m w ł a m a ń i d z i a ł a n i a s z k o d l i w e g o o p r o g r a m o w a n i a m o g ą b y ć s t r a t y f i n a n s o w e w y n i k a j ą c e z u t r a t y d a n y c h c z y p r z e s t o j ó w s y s t e m u i n f o r m a t y c z n e g o f i r m y , a t a k ż e u t r a t a z a u f a n i a k l i e n t ó w i k o n t r a h e n t ó w . F i r m y s e k t o r a M S P , c z ę ś c i e j n i ż d u ż e p r z e d s i ę b i o r s t w a , z b y t s ł a b o z a b e z p i e c z a j ą s w o j e s y s t e m y t e l e i n f o r m a t y c z n e . N i e p r z y k ł a d a j ą d o t e g o n a l e ż y t e j w a g i z p o w o d u s t o s u n k o w o m a ł y c h d o
10 Je d n a z n a jw ięk szy ch o rg an izacji b ry ty jsk ich b ad ają cy ch ry n e k i p rzep ro w ad zający ch an k iety d la w ie lu d u ży ch o rganizacji.
c h o d ó w , p r z e k o n a n i a o n i e a t r a k c y j n o ś c i t e g o ś r o d o w i s k a I T d l a p r z e s t ę p c ó w o r a z o g r a n i c z o n y c h f u n d u s z y n a r z e c z o c h r o n y s y s te m u . D a n e p r z e t w a r z a n e i p r z e c h o w y w a n e w c h m u r z e ( s z c z e g ó l n i e p u b l i c z n e j ) n a r a ż o n e s ą n a r ó ż n e g o r o d z a j u a t a k i ( b r u t e f o r c e , m a n - i n - t h e - m i d d l e , z w y k o r z y s t a n i e m e x p l o i t ó w i t p .) . P o n a d t o s ą o n e z a p i s y w a n e w e w s p ó l n e j p a m i ę c i m a s o w e j , w n i e z n a n y c h u ż y t k o w n i k o w i l o k a l i z a c j a c h . W s p ó ł u ż y t k o w a n i e w i r t u a l n y c h s y s t e m ó w w i ą ż e s i ę z r y z y k i e m n i e u p r a w n i o n e g o d o s t ę p u d o f i r m o w y c h d a n y c h p r z e z u w i e r z y t e l n i o n e g o k l i e n t a in n e j o r g a n i z a c j i . P o d s t a w ę b e z p i e c z e ń s t w a s y s t e m u s t a n o w i ą : f i z y c z n a o c h r o n a o b i e k t u , k o n t r o l a d o s t ę p u d o z a s o b ó w o r a z t w o r z e n i e k o p i i z a p a s o w y c h , j e d n a k w p r z y p a d k u r o z w i ą z a ń w i r t u a l n y c h u d o s t ę p n i a n y c h w a r c h i t e k t u r z e w i e l o i n s t a n c y j n e j w a ż n e j e s t t e ż t w o r z e n i e n a s e r w e r z e o d r ę b n e j , o d i z o l o w a n e j i n s t a n c j i d l a k a ż d e g o k l i e n t a u s ł u g c l o u d c o m p u t i n g . W i r t u a l i z a c j a 11, s t a n o w i ą c a p o d s t a w ę d l a c h m u r y o b l i c z e n i o w e j , w y m a g a o d a d m i n i s t r a t o r ó w d u ż y c h u m i e j ę t n o ś c i w z a k r e s i e n a d z o r o w a n i a b e z p i e c z e ń s t w a s y s t e m u , b o w i e m s t a n d a r d o w e m e c h a n i z m y o c h r o n n e n i e s ą t u w y s t a r c z a j ą c e . P r o b l e m b e z p i e c z e ń s t w a w o d n i e s i e n i u d o r e a l i z a c j i w i r t u a l n y c h j e s t b a r d z o z ło ż o n y . W y n i k a t o m i ę d z y i n n y m i z b a r d z i e j d y n a m i c z n e g o p o w i ą z a n i a z a s o b ó w i n f o r m a t y c z n y c h , m o ż l i w o ś c i m o d y f i k a c j i m a s z y n p o i c h w y ł ą c z e n i u o r a z ł a t w o ś c i i s z y b k o ś c i t w o r z e n i a m a s z y n w i r t u a l n y c h . G w a r a n t e m b e z p i e c z e ń s t w a d a n y c h w p a m i ę c i m a s o w e j j e s t i c h s z y f r o w a n i e , a j e ś l i s ą p r z e t w a r z a n e - s z y f r o w a n i e h o m o m o r - f i c z n e ( p o z w a l a j ą c e p r z e t w a r z a ć d a n e w p o s t a c i z a s z y f r o w a n e j 11 12). M o ż n a u z n a ć , ż e a d m i n i s t r a t o r z y s y s t e m u i n f o r m a t y c z n e g o f i r m y , z n a j ą c y s p e c y f i k ę i n f r a s t r u k t u r y , b ę d ą b a r d z i e j a n g a ż o w a ć s i ę w o c h r o n ę j e g o z a s o b ó w , j e d n a k u s ł u g o d a w c y o f e r u j ą c y u s ł u g i w c h m u r z e o b l i c z e n i o w e j m u s z ą n a l e ż y c i e d b a ć o i c h b e z p i e c z e ń s t w o , b o t o s t a n o w i p o d s t a w ę r o z w o j u p r o w a d z o n e g o p r z e z n i c h b i z n e s u . P o z i o m z a b e z p i e c z e ń w c h m u r z e p u b l i c z n e j , m i m o z a g r o ż e ń , c z ę s t o b y w a w y ż s z y n i ż n a s e r w e r a c h M S P , d l a t e g o w i e l e f i r m t e g o s e k t o r a p o w i n n o w y b i e r a ć r o z w i ą z a n i a c l o u d c o m p u t i n g . D l a z a g w a r a n t o w a n i a o d p o w i e d n i e g o b e z p i e c z e ń s t w a r o z w i ą z a ń c l o u d c o m p u t i n g w p r o w a d z o n o u m o w y S L A 13, a t a k ż e c z t e r o s t o p n i o w ą s k a l ę p o z i o m u o c h r o n y s t o s o w a n ą w c e n t r a c h d a n y c h ( t z w . s k a l a c z t e r e c h T i e r ó w : o d n a j n i ż s z e g o s t o p n i a o c h r o n y - T i e r l , d o n a j w y ż s z e g o - T i e r 4 ). W o d p o w i e d z i n a z a p o t r z e b o w a n i e f i r m a A u t o l D P o l s k a , s p e c j a l i z u j ą c a s ię w s y s t e m a c h a u t o m a t y c z n e j i d e n t y f i k a c j i , u t w o r z y ł a f i r m ę I n f o P r o t e c t o r , k tó r e j z a d a n i e m j e s t m i n i m a l i z a c j a r y z y k a u t r a t y d a n y c h w r ó ż n y c h o b s z a r a c h ( I n f o p ,
11 S tw o rzen ie lo g iczn eg o z a so b u p rzez ab strak cję z a so b ó w fizycznych.
12 B ez realizacji p ro c e s u d eszy fracji, któ ry w y m ag a zn ajo m o ści k lu c z a k ry p to g raficzn eg o ; z n a jd u ją zasto so w an ie np. w e lek tro n iczn y ch sy stem ach do głosow ania.
13 S ervice L e v e l A g r e e m e n t - u m o w a o g w aran to w an y m p o zio m ie św iad czen ia usłu g przez u słu g o d aw cę n a rzecz k lien ta, o b ejm u jąca cały ich cy k l (u zg o d n ien ia, m o n ito ro w an ie re a li zacji u słu g i, rap o rto w an ie, p rzeg ląd w yników ).
Teresa Mendyk-Krajewska, Zygmunt Mazur, Hanna Mazur
345 2 0 1 5 ) . F i r m a t a o f e r u j e z a a w a n s o w a n y s y s t e m u w i e r z y t e l n i a n i a A u t h a s a s ( w y k o r z y s t u j ą c y t e c h n i k i o p a r t e m .i n . n a b i o m e t r i i ) , k t ó r y m o ż n a d o p a s o w a ć d o p o t r z e b o r g a n i z a c j i d z i ę k i m o d u ł o w e j b u d o w i e . S y s t e m i n t e g r u j e s i ę z M i c r o s o f t A c t i v e D i r e c t o r y , p o n a d t o i s t n i e j e m o ż l i w o ś ć j e g o ł ą c z e n i a z i n n y m i a p l i k a c j a m i lu b p o s z e r z e n i a f u n k c j o n a l n o ś c i . N o w e t e c h n o l o g i e w y m u s z a j ą n a p r z e d s i ę b i o r c a c h z w i ę k s z e n i e ś w i a d o m o ś c i z a g r o ż e ń i p o t r z e b y o c h r o n y d a n y c h . D l a b e z p i e c z e ń s t w a w s k a z a n e j e s t u ż y t k o w a n i e n a r z ę d z i t a k i c h j a k V M s a f e c z y v S h i e l d , o f e r o w a n y c h p r z e z d o s t a w c ó w p l a t f o r m w ir tu a liz a c y jn y c h o r a z s to s o w a n ie o d p o w ie d n ie g o o p r o g r a m o w a n ia a n t y w i r u s o w e g o , k t ó r e j e o b s ł u g u j e ( j a k n p . M O V E 14 f i r m y M c A f e e ) .4. Oferty usług cloud computing
R o z w ó j t e c h n o l o g i i c l o u d c o m p u t i n g w i ą ż e s i ę z r o z w o j e m I n t e r n e t u i t e c h n o l o g i i w i r t u a l i z a c j i i n f r a s t r u k t u r y i n f o r m a t y c z n e j . W j e j h i s t o r i i m o ż n a o d n o t o w a ć k i l k a z n a c z ą c y c h w y d a r z e ń ( W e b s 2 0 1 3 ) : - p o j a w i e n i e s i ę p i e r w s z e g o s e r w i s u u d o s t ę p n i a j ą c e g o p r z e z I n t e r n e t a p l i k a c j e b i z n e s o w e ( S a l e s f o r c e . c o m , 1 9 9 9 r .) , - u d o s t ę p n i e n i e u s ł u g w c h m u r z e p r z e z A m a z o n M e c h a n i c a l T u r k ( 2 0 0 2 r .) , - w p r o w a d z e n i e s e r w i s u E l a s t i c C o m p u t e C l o u d ( E C 2 ) u d o s t ę p n i a j ą c e g o s p r z ę t d o u r u c h a m i a n i a w ł a s n y c h a p l i k a c j i ( p r z e z f i r m ę A m a z o n , 2 0 0 6 r .) , - o f e r t y a p l i k a c j i o n l i n e ( m .in . f i r m y G o o g l e , 2 0 0 9 r .) , - p r z e k s z t a ł c e n i e a p l i k a c j i d e s k t o p o w y c h n a i c h o d p o w i e d n i k i w c h m u r z e ( M i c r o s o f t , 2 0 1 0 r .) , - w d r o ż e n i e t e c h n o l o g i i c l o u d c o m p u t i n g p r z e z f i r m ę H e w l e t t - P a c k a r d . O b e c n i e w i e l e f i r m , w ś r ó d n i c h A m a z o n , R a c k s p a c e , M i c r o s o f t , I B M i G o o g l e , o f e r u j e s z e r o k ą g a m ę u s ł u g i n f o r m a t y c z n y c h i a p l i k a c j i b i z n e s o w y c h , k t ó r e z e s o b ą k o n k u r u j ą . P o p u l a r n ą p l a t f o r m ą e l a s t y c z n e g o p r z e t w a r z a n i a w c h m u r z e j e s t s e r w i s i n t e r n e t o w y f i r m y A m a z o n - A m a z o n E l a s t i c C o m p u t e C l o u d ( E C 2 ) . S e r w e r y E C 2 z n a j d u j ą s i ę w w i e l u k r a j a c h , m .i n . w U S A , J a p o n i i , A u s t r a l i i , B r a z y l i i i I r la n d ii . O f e r t a p o z w a l a e l a s t y c z n i e d o s t o s o w a ć u d o s t ę p n i a n e z a s o b y k o m p u t e r o w e d o p o t r z e b u ż y t k o w n i k a . A m a z o n E C 2 u d o s t ę p n i a r ó w n i e ż n a r z ę d z i a u ł a t w i a j ą c e t w o r z e n i e o p r o g r a m o w a n i a . M o ż n a z a t e m w y b r a ć i u r u c h o m i ć w s t ę p n i e s k o n f i g u r o w a n y s y s t e m lu b s t w o r z y ć w ł a s n y o b r a z m a s z y n y ( A m a z o n M a c h i n ę I m a g e ) z a w i e r a j ą c y o d p o w i e d n i e a p l i k a c j e , b i b l i o t e k i i d a n e . J e d n ą z o f e r t n a r y n k u c l o u d c o m p u t i n g w P o l s c e j e s t E x e a D a t a C e n t e r , k t ó r e p o w s t a ł o w 2 0 1 3 r o k u w T o r u ń s k i m P a r k u T e c h n o l o g i c z n y m . J e g o i n f r a s t r u k t u r a 14
i n f o r m a t y c z n a , d o s t o s o w a n a d o p o t r z e b a d m i n i s t r a c j i , s e k t o r a o c h r o n y z d r o w i a i b i z n e s u , p o s i a d a c e r t y f i k a t U p t i m e I n s t i t u t e - T i e r I I I o f D e s i g n D o c u m e n t s ( E x e a 2 0 1 3 ) . P l a t f o r m a d z i a ł a w o p a r c i u o V M w a r e v C l o u d D i r e c t o r . U ż y t k o w n i k o m o f e r u j e s i ę d o w o l n i e s k o n f i g u r o w a n e s e r w e r y z m o ż l i w o ś c i ą p e ł n e j k o n t r o l i n a d o p r o g r a m o w a n i e m , g w a r a n t u j e s i ę b i e ż ą c y m o n i t o r i n g ś r o d o w i s k a , w s p a r c i e o p e r a t o r ó w i a d m i n i s t r a t o r ó w o r a z o c h r o n ę d a n y c h ( z a b e z p i e c z e n i e p r z e d a t a k a m i D D o S 15, p o ł ą c z e n i e z s e r w e r e m z a p o m o c ą V P N 16, b a c k u p d a n y c h , s y s t e m I P S 17) 18. N o w ą o f e r t ę d l a m a ł y c h i ś r e d n i c h p r z e d s i ę b i o r s t w w P o l s c e p r z e d s t a w i ł y w 2 0 1 5 r o k u f i r m y M i c r o s o f t , D e l l i C o m p a r e x . R o z w i ą z a n i e C o m p a r e x H y b r i d C l o u d A p p l i a n c e 19 u m o ż l i w i a o r g a n i z a c j i s z y b k ą b u d o w ę c h m u r y p r y w a t n e j o r a z s t w o r z e n i e p o m o s t u d o c h m u r y p u b l i c z n e j . C e c h u j e j e ł a t w a r o z b u d o w a i w y s o k i p o z i o m b e z p i e c z e ń s t w a ( K a m i ń s k i 2 0 1 5 ) . S y s t e m w y s t ę p u j e w d w ó c h w a r i a n t a c h : S t a n d a r d , k t ó r y w y m a g a p r o s t e j p a r a m e t r y z a c j i , o r a z P r e m i u m - d o s t o s o w a n y d o p o t r z e b k l i e n t a p r z e z z e s p ó ł C o m p a r e x . Z k o l e i f i r m a I n t e g r a t e d S o l u t i o n s , j a k o p i e r w s z a w P o l s c e , z a o f e r o w a ł a p r z e d s i ę b i o r s t w o m m o ż l i w o ś ć t w o r z e n i a k o p i i z a p a s o w y c h w z e w n ę t r z n e j l o k a l i z a c ji , d z i ę k i w y k o r z y s t a n i u f u n k c j i V e e a m C l o u d C o n n e c t i i n f r a s t r u k t u r y O r a n g e P o l s k a . P r o p o n o w a n a o f e r t a u m o ż l i w i a s z y b k i e p r z y w r a c a n i e s y s t e m u i d a n y c h w r a z i e a w a r i i o r a z r o z w i ą z u j e p r o b l e m p o t r z e b y p r z e c h o w y w a n i a j e d n e j z t w o r z o n y c h k o p i i p o z a s i e d z i b ą f i r m y ( T c h o r e k - H e l m 2 0 1 5 ) . T r e n d p r z e n o s z e n i a o b l i c z e ń d o c h m u r y n i e o m i n ą ł t e ż o p r o g r a m o w a n i a a n t y w i r u s o w e g o . K o r z y ś c i ą j e s t b a r d z o s z y b k a r e a k c j a n a z a g r o ż e n i a o r a z w y s o k a s k u t e c z n o ś ć d z i ę k i d o s t ę p o w i d o b i e ż ą c o a k t u a l i z o w a n y c h b a z s y g n a t u r s z k o d l i w y c h k o d ó w . P r z y k ł a d a m i a p l i k a c j i a n t y w i r u s o w y c h w p e ł n i o p a r t y c h n a c h m u r z e ( w k t ó r e j o d b y w a s i ę d e t e k c j a w i r u s ó w ) s ą P a n d a C l o u d A n t i v i r u s o r a z I m m u n e t P r o t e c t . K l u c z o w y m e l e m e n t e m o b u s y s t e m ó w j e s t z e s t a w s e r w e r ó w u r u c h o m i o n y c h w c h m u r z e , p r z e t w a r z a j ą c y c h d a n e p o c h o d z ą c e o d u ż y t k o w n i k ó w w c z a s i e r z e c z y w i s t y m , c o u m o ż l i w i a n a t y c h m i a s t o w ą r e a k c j ę n a z a g r o ż e n i e . O b a p r o g r a m y w y s t ę p u j ą z a r ó w n o w w e r s j i p o d s t a w o w e j ( b e z p ł a t n e j ) , j a k i w w e r s j i p ł a t n e j , b a r d z ie j r o z b u d o w a n e j , p r z e z n a c z o n e j d o z a s t o s o w a ń k o m e r c y j n y c h . D z i a ł a j ą c y w c h m u r z e p r o g r a m I m m u n e t P r o t e c t F r e e z a p e w n i a o c h r o n ę k o m p u t e r ó w w c z a s i e r z e c z y w i s t y m . S t a n o w i o n d o d a t k o w ą w a r s t w ę o c h r o n n ą d z i ę k i k o m p a t y b i l n o ś c i z d o s t ę p n y m o p r o g r a m o w a n i e m a n t y w i r u s o w y m w i e l u f i r m (n p . A V A S T , S y m a n t e c , M c A f e e , T r e n d M i c r o , K a s p e r s k y L a b .) i m .i n . ś l e d z i p r o c e s
15 D istrib u te d D e n ia l o f S ervice - p o le g a n a b lo k o w an iu u słu g i po p rzez o b ciąż en ie łączy i serw era sztu czn ie g en ero w an y m ru ch em z w ie lu k o m p u te ró w je d n o c z e ś n ie .
16 V irtu a l P riv a te N e tw o rk - w irtu aln a sieć p ry w a tn a rea liz u ją c a szy fro w an ą k om u n ik ację. 17 In tru sio n P reven tio n S ystem - sy stem z a p o b ie g a n ia w łam aniom .
18 P o lity k a b ezp ie czeń stw a je s tz g o d n a z n o rm ą IS O 270 0 1 :2 0 1 3 .
19 S k ład a się z k o m p o n e n tó w sp rzęto w y ch firm y D e ll i p ro g ram o w y ch M icro so ft, sub sk ry p cji M ic ro so ft A zu re oraz n a rz ę d z i C o m p arex tw o rzący ch spójne ro zw iązanie.
Teresa Mendyk-Krajewska, Zygmunt Mazur, Hanna Mazur
347 i n s t a l a c j i n o w e g o o p r o g r a m o w a n i a o r a z j e g o u r u c h a m i a n i e p o d c z a s s t a r t u s y s t e m u o p e r a c y j n e g o . I s t o t ę r o z w i ą z a n i a s t a n o w i s c e n t r a l i z o w a n a s i e ć w y k r y w a n i a w i r u s ó w b a z u j ą c a n a d a n y c h p o c h o d z ą c y c h o d u ż y t k o w n i k ó w t w o r z ą c y c h s p o ł e c z n o ś ć I m m u n e t C o m m u n i t y . T a k i e o p r o g r a m o w a n i e a n t y w i r u s o w e u m o ż l i w i a ś w i a d c z e n i e u s ł u g i z a b e z p i e c z a n i a s e r w e r ó w , s t a c j i r o b o c z y c h , u r z ą d z e ń m o b i l n y c h i i n n y c h p u n k t ó w k o ń c o w y c h . W i e l u p r o d u c e n t ó w t r a d y c y j n y c h p a k i e t ó w o c h r o n n y c h t e ż w y k o r z y s t u j e k o n c e p c j ę c l o u d c o m p u t i n g . P r z y k ł a d e m j e s t f i r m a T r e n d M i c r o , k t ó r a s t w o r z y ł a g l o b a l n ą s i e ć T r e n d M i c r o S m a r t P r o t e c t i o n N e t w o r k z a p e w n i a j ą c ą o c h r o n ę w c z a s i e r z e c z y w i s t y m .Podsumowanie
W o s t a t n i c h l a t a c h c l o u d c o m p u t i n g n a l e ż y d o p o p u l a r n y c h i s z y b k o r o z w i j a j ą c y c h s i ę t e c h n o l o g i i w s e k t o r z e I T . N a r y n k u p o j a w i a s i ę w i e l e i n t e r e s u j ą c y c h o f e r t u ż y t k o w a n i a c h m u r y , j e d n a k i s t n i e j ą o b a w y o b e z p i e c z e ń s t w o j e j w y k o r z y s t a n ia . S z e r o k a d o s t ę p n o ś ć r o z w i ą z a ń w i r t u a l n y c h , b r a k k o n k r e t n e j l o k a l i z a c j i z a s o b ó w i i c h w s p ó ł d z i e l e n i e z i n n y m i u ż y t k o w n i k a m i w y z n a c z a j ą w y s o k i e w y m a g a n i a w z a k r e s i e o c h r o n y . W p r z e d s i ę b i o r s t w a c h , t a k ż e m a ł y c h i ś r e d n i c h , a d m i n i s t r a t o r z y s y s t e m ó w m a j ą ś w i a d o m o ś ć p r i o r y t e t o w e g o z n a c z e n i a b e z p i e c z n e g o z a r z ą d z a n i a d a n y m i , a j e s t t o w y n i k i e m c o r a z w i ę k s z y c h w o s t a t n i m o k r e s i e s t r a t p o w o d o w a n y c h w y c i e k i e m d a n y c h f i r m o w y c h o r a z b r a k i e m i c h d o s t ę p n o ś c i n a ż ą d a n i e . O c z y w i ś c i e n a l e ż y o c z e k i w a ć , ż e z d a l s z y m w z r o s t e m p o p u l a r n o ś c i i r o z w o j e m u s ł u g c l o u d c o m p u t i n g n a s i l ą s i ę z a g r o ż e n i a d l a t e g o ś r o d o w i s k a , z a t e m j a k n a j s z y b c i e j p o w i n n y z o s t a ć p o d n i e s i o n e s t a n d a r d y j e g o b e z p i e c z e ń s t w a .Literatura
1. K a m iń s k i B . ( 2 0 1 3 ) , C lo u d C om puting w M S P, k o m p u t e r w f ir m i e .o r g /i n f o r m a c je / c h m u r a /p e ł n y /8 4 0 3 / c lo u d - c o m p u ti n g - w - m [ d o s tę p 1 0 .0 9 .2 0 1 5 ] .2 . K a m iń s k i R . ( 2 0 1 5 ) , C hm ura skrojona n a m ia r ę p o tr z e b ?, k o m p u t e r w f ir m i e .o r g / in f o r m a c je /c h m u r a / p e łn y / 9 5 9 9 /c h m u r a - s k r o jo n a - n a - m i a r [ d o s tę p 4 .0 1 . 2 0 1 6 ]. 3. K a m iń s k i R . ( 2 0 1 5 ) , H o stin g czy w irtu a ln y serw er?, w w w .k o m p u t e r w f ir m ie .o r g /
i n f o r m a c je /c h m u r a / p e łn y / 9 8 3 8 /h o s t in g - c z y - w i r t u a ln y - s e r w e r [ d o s tę p 1 1 .1 0 . 2 0 1 5 ] . 4 . S e r a f in M . ( 2 0 1 1 ) , W irtualizacja w p ra k ty c e, H e lio n , G liw ic e .
5. T c h o r e k - H e lm C . ( 2 0 1 5 ) , B a cku p w ch m u rze, k o m p u t e r w f ir m i e .o r g /i n f o r m a c je / c h m u r a /p e ł n y /9 7 6 3 / b a c k u p - w - c h m u r z e - [ d o s tę p 1 2 .1 0 . 2 0 1 5 ] .
6 . E x e a . w w w . e x e a .p l/ d a ta - c e n t e r / [ d o s tę p 1 7 .1 0 .2 0 1 5 ] .
7 . I n f o p ( 2 0 1 5 ) , in f o p r o te c to r .p l /o f e r ta / b e z p ie c z e n s t w o - w - c h m u r z e .h t m l [ d o s tę p 2 2 .0 9 .2 0 1 5 ] .
8. M s p ( 2 0 1 3 ) , m s p - 2 4 p l/ B a r ie r y - r o z w o ju - M S P - w - P o ls c e ,4 1 ,7 8 .h tm l [ d o s tę p 1 4 .1 1 .2 0 1 5 ] .
9. W e b s ( 2 0 1 3 ) , w e b s e c u r i ty .p l /ta g / h is to r i a - c h m u r y [ d o s tę p 1 5 .1 1 .2 0 1 5 ] .
