Referaty.

Kronika

₅₂₁

uczestniczyli również goście z innych krajów. W dyksus jaeh poreferatowych szcze­

gólnie żywy udział wziął znany historyk chemii — prof. dr F. Szabadväry. Z w y­

głoszonych referatów dwa wywołały większe zainteresowanie. Były to referaty

dr Soni Strbänovej o funkcjach i roli czasopism naukowych w powstawaniu i sta­

bilizacji dyscyplin naukowych (głównie na przykładzie chemii i biochemii) oraz

Annette Vogt, która rozpatrywała międzynarodowe kongresy matematyczne jako

formę komunikacji naukowej.

W niniejszym sprawozdaniu nie sposób omówić wszystkich referatów i komu­

nikatów oraz wypowiedzi w dyskusjach. Materiały z tej konferencji m ają być

wydrukowane; być może będzie to

prac poświęconych X V II Międzynarodo­

wemu Kongresowi Historii Nauki. Ale zanim to nastąpi, dla interesujących się

problematyką konferencji podaję spis wygłoszonych referatów i przedstawio­

nych na piśmie nie wygłoszonych komunikatów:

R E F E R A T Y

G.

K r ö b e r, Tieorieticzeskij'e i mietodologiczeskije problemy oswieszczenija

rozwitija nauki w sowriemiennych burżuaznych koncepcijach; J. S. W o r o n k o w,

Nauka, tiechmka i proizwodstwo. Pierwyj etap wzaimodiejstwija; E. O l s z e w ­

s k i — H. H o H l e n d e r , Wozniknouńenije i razwitije poniałija „naucznaja riewo-

lucija”; H. K a n t — D. H o f f m a n , „Niewolnaja” riewolucija — Maks Plank

i woznikowienije kwantowoj tieorii; W. L Ti s z c ¡z e n k o, Osobiennosti riewolu-

cionnych izmienienij w tieorieticzeskom jestiestwoznanii;

N.

B a c z w a r o w a,

Riewolucionnyje izmienienija w naukie w pierwoj czetwierti 20. wieka i nobeliew-

skije laurieaty; W. J. W i j u n i c k i j , Mietodotogija i etika na rubieże 19. i 20.

stoletija na prirroierie fizżki; J. I. S o ł o w j o w , W zaimodiejstuńje chinui i minie-

rałogii w processie istoriczeskogo rozwitija; S. S t r b ä f i o v a , TJsłowija dla fo r-

mirowanija smieżnyc hnaucznych disciplin; W. G i r n u s — K. K r u g , Problemy

pieriechoda s empiriczeskoj chimiczeskoj tiechnologii k naucznoj tiechnologii chi-

mirowanija smieżnych runicznych disciplin; W. G i r nu s — K K r u g , Problemy

s żm ije empiriczeskogo i tieorieticzeskogo poznani ja w chimti w końce 19. i w

20 ww.; J. J a n k o Fiziologija mieżdu biologiej, chAmiej i fizikoj: protiworiecziwoje

razwitije odnoj naucznoj discipliny; E. F a b i a n , Kristallografija na rubieże 1900

g.: Priemstwiennost’ iii riewolucionnoje izmienienije?; W. P a w ł o w a , Wkład

bolgarskich uczennych w nauczno-tiechniczeskuju riewoluciju w końce 19. i na-

czale 20 ww.; A. V o g t , Otnoszenija mieżdu matiematiczeskimi disciplinami w

końce 19. i naczale 20. ww. i ich otrażenije w dokladie D. Gilberta na 2. mieżdu-

narodnom rrnatiematiczeskom kongriessie 1900 g. w Pariże; L. N o v y , Problemy

istoriczeskogo issledowanija otnoszenij i wlijanij mieżdu jestiestuńermo-naucznymi

disciplinami; J. F o l t a, K processu matiematizacii nauki w poslednije gody 19.

i w naczale 20. ww.; R. T o b i e s, Ob obszczestwiennom polożenii i funkeii nie­

mieckich mattematiczeskich obszczestw na rubieże stoletija; T. B a l ä z s , Ob od-

nowriemiennosti otkrytij; S. S t r b ä f i o v a , Die Funktion von wissenschaftlichen

Zeitschriften bei der Entstehung und Stabilisierung der Wissenschaftszweige; W.

G i r n u s , Zur Rolle der wissenschaftlichen Kommunikationen bei der Herausbil­

dung und Entwicklung der physikalischen Chemie als WissenschaftsdiszipUn; P.

V ä g n e r, Einige Typen der Kommunikation in der Entwicklung der tschechischen

Zuckerfabrikation; J. H e l b i c h , Referenzanalyse in der Erforschung der Entwic­

klung der Kommunikation in der Wissenschaft; J. V I a c h y , Bemerkungen über

die Beziehungen über die Geschichte der Wissenschaften, Kommunikatkmsprozesse

und Wissenschaftsmetrie; J. J a n k o , Die Wege der Physik und der Chemie in die

522

Kronika

Biologie:

Träger

und

Mitteln;

H.

K a m t ,

D ie

Entwicklung

des

Berliner Elektrotechnischen Vereins als Kommunikationszentrum der Elektrotech­

niker (bis etwa 1900); A. V o g t, Die Internationalen Mathematikerkongresse —

Frorn wissenschaftlicher Kommunikation.

K O M U N IK A T Y

E. P r o c h ä z k o v a , Otnoszemije kwantowoj fiziki i fiziki mietallow w 20.

stoletii] H. B a r v i k o v a , Obszczestwiermaja ocenka jestiestwiennych nauk w

niemieckich uniwiersitietach w konce 19. i naczale 20. ww.; H. L a i t k o — P.

A l t n e r , Die Berliner Tagespresse um 1900 als Mittler der Kommunikation zwis­

chen Wissenschaft und Öffentlichkeit. (Eime Stichprobe am Beispiel des „Berliner

Local-Anzeigers”); L. N o v y , Kornimurmkationsströme und ihre Hindernisse; J.

R i c h t e r , Wissenschaftliche Zeitschriften als Medien internationaler Kommunika­

tion — dargestellt am Beispiel der russisch!sowjetisch-deutschen Wissenschafts-

beziehimgen; R. Z o t1, Wilhelm Ostwald und die Probleme der wissenschaftlichen

Kommunikation; E. T ś ś i n s k a , WUjanije zarubieżnych kontaktow czechosłowac­

kich fizikow na razwitije fiziki 1918— 1945.

Jerzy Róziewicz

M IĘ D Z Y N A R O D O W E S Y M P O Z J U M K O M ISJI S T A R O ŻY T N E J

M E T A L U R G II Ż E L A Z A

,

W dniach 16—21 października 1983 n odbyło się w San Vincenzo we Włoszech

sympozjum: Pierwsze żelazo w rejonie Morza Śródziemnego, zorganizowane przez

Komisję Starożytnej Metalurgii Żelaza Międzynarodowej Unii Nautk Prehisto­

rycznych i P r oto hi story cznyc h.

•

Pierwsza sesja (Początki żelaza) obejmowała referaty o początkach metalurgii

żelaza we wschodniej części rejonu śródziemnomorskiego (V. C. Pigott); o w y ­

stępowaniu żelaza w wyrobach Etrusków (P. T. Craddock); o przejściowej fazie

metalurgii od miedzi do żelaza (J. R. Maréchal) i wczesnych nazwach ,¿żelaza”

w rejonie śródziemnomorskim (G. Sperl). N a sesji tej J. Piaskowski przedstawił

referat: Pierwsze żelazo na ziemi.

Kontynuacją tematu dotyczącego początków żelaza, była druga sesja (P ierw ­

sze świadectwa hutnictwa żelaza), na której R. Maddin omówił metalurgię

żelaza na Cyprze ok. 1200— >1000 r. p.n.e., a R. Pleiner — jakość żelaza pochodzą­

cego z końcowej fazy epoki brąziu. F. Delpino przedstawił pierwsze świadectwa

stosowania żelaza we Włoszech.

Trzecia sesja (Żelazo Populonii) poświęcona była metalurgii w Populonii,

sięgającej X II I— X II w. pjn.e.; referaty — omawiające wyniki badań archeologicz­

nych w tym rejonie — przedstawili F. Nicosia, A. Biomualdi, G. Partołini i O.

Voss. W yniki analiz znalezionych tam fragmentów żużlai omówił G. Sperl (organi­

zator sympozjum).

Tematem czwartej sesji była Produkcja starożytnego żelaza; wygłoszone zo­

stały referaty o kopalni rudy żelaza z okresu rzymskiego w Rudkach (K. Bielenin

i E. Nosek); o metalurgii żelaza w Historii naturalnej Pliniusza (J. Piaskowski)

1 o informacjach o wytapianiu i obróbce żelaza w średniowiecznych traktatach

w Irlandii (G. B. Scott).

Piąta sesja (Naukowe badania żelaza) obejmowała referaty P. Krestena i -I.

Serning o kierunkach badań archeometalurgicznyoh w Szwecji, R. F. Tylecote’a —