wyciągnięcie wniosków i propozycji zarów no dla bieżącej jak i przyszłej polityki tu ry sty cznej polskich gm in czy kurortów .
M gr Jola n ta W o jc ie c h o w sk a K atedra G eografia M iast i T uryzm u U n iw er sy te t Łódzki
ai. K o ściu szk i 21 90-418 Łódź
1 W sp o tk a n iu tym u c z es tn icz y ! A. M atczak z Zakładu G eo g ra fii M iast i T u ry z mu IGEiOP UŁ.
2 V on Dr. D. F i s c h e r , D ie U m s e t z u n g v o n T o u r i s m u s k o n z e p t e n in d i e P raxis, Sofia, 30. M ai 1990, (m a szy n o p is referatu ) oraz t e n ż e , L e i tb i l d u n d M a r k e t i n g —
K o n z e p t i ü r d e n K u r o r t S a a s-F e e, O k tob er 1987; w y m ie n io n e p o z y c je zn ajd u ją się
w K ated rze G eografii M iast i Turyzm u UŁ.
J. BROWN, M. SINCLAIR. D A N I A „THE ROUGH GUIDE”. P R A K
T Y C Z N Y P R Z E W O D N I K , 1991, WYDAWNICTWO PASCAL, BIELSKO-
-BIALA, SS. 144
Na polskim ry n k u w ydaw niczym pojaw iła się w 1991 r. now a o fi cyna zajm ująca się publikacją przew odników i inform atorów tu ry sty cz nych. W ydaw nictw o PASCAL jako jedną z pierw szych swoich propozy cji w ydało p rak tyczny przew odnik po Danii. P ozycja ta należy do zna nej i popularnej na Zachodzie, a szczególnie w W ielkiej B rytanii, serii pod nazw ą „The rough guide” . A u toram i pracy są Ju le s B row n i Mick Sinclair, a o pracow anie w języku polskim jest tłum aczeniem z o ry g in a łu angielskiego. O m aw iana pozycja wchodzi w skład dość obszernej serii prak ty czn ych przew odników po p aństw ach i w ielkich m iastach św iata. W edług zapow iedzi w ydaw niczych zam ieszczonych n a karcie ty tułow ej w najbliższym czasie ukazać się m ają podobne o pracow ania do tyczące Jugosław ii, Francji, G recji, H iszpanii. Szereg pozycji znajd uje się w przygotow aniu i planach w ydaw niczych (między innym i Nowy Jork, H ong-K ong i inne).
T y tu ł przew odnika sugeruje, że pozycja sw ym zasięgiem o b ejm uje cały obszar K rólestw a Danii. Je d n a k w rzeczyw istości tere n op raco w a
W p ty n ęlo : 10 m arca 1992 r.
n ia ogranicza się do Półw yspu Jutlan d zkieg o i dwóch najw iększy ch w ysp Zelandii i Fionii.
P u b lik acja liczy 144 stro n y i składa się z trzech elem entów : słow a od w ydaw cy polskiego, w p ro w ad zen ia oraz dwóch części zaw ierających zasadniczą treść przew odnika. Pierw szy z nich zapoznaje czy telnik a — potencjalnego tu ry stę z zaw artością książki, s ta ra się stw orzyć pew ien klim at, dzięki k tórem u obcow anie z przew odnikiem m a szansę stać się swego ro dzaju przygodą poznawczą. F ra g m e n t ten, choć niew ielki w sw ych rozm iarach (zajm uje tylko cztery stro n y tekstu) jest niezbęd ny dla praw idłow ego o dbioru treści m ery to ry czn y ch oraz spraw nego, praktycznego posługiw ania się przew odnikiem . Je d n o lity układ treści części przew odnikow ej zw iększa w sposób w idoczny te zalety i zachęca do dalszej lek tu ry .
K olejne składow e to dwie zasadnicze części przew odnika. P ierw sza zaw iera podstaw ow e inform acje dotyczące podróży do D anii zarów no z Polski, ja k i z N orw egii czy Szwecji. Zakładając, że D ania je s t je d nym z etapów podróży po k raja ch skandynaw skich, jest to rozw iązanie bardzo korzystne. In form acje te o b e jm u ją różnego rodzaju środk i loko m ocji i zaw ierają ak tu aln e ceny biletów (1991 r.). W części tej zn ajd u ją się także w iadom ości dotyczące w ydatków zw iązanych z noclegam i i w y żyw ieniem , obejm ujące dokładny opis usług bankow ych i w alu ty . P rz e pisy w izowe i celne zostały p rzedstaw ione skrótow o w zw iązku ze znie sieniem obow iązku posiadania wizy przez Polaków ud ających się do Danii. Część ta zaw iera rów nież bardzo bogaty zasób w iadom ości d o ty czących wszelkiego ro d zaju usług tu ry sty czn y ch : od k om unikacji p u blicznej począwszy, poprzez usługi pocztow o-telekom unikacyjne, h a n del, w ypożyczalnie sp rzętu sportow ego, n a noclegach i posiłkach k o ń cząc. Przy poszczególnych usługach, w m iarę możliwości, podaw ane są ak tu aln e ceny (1991 r.). N a uw agę zasługuje zam ieszczony tu słow niczek k ulinarny .
Ogólny in fo rm a to r zaw iera także w iadom ości o festiw alach, św ię tach narodow ych, pogotow iu ratun k ow y m , w ędkarstw ie, żeglarstw ie itp. D rugim w ażnym fragm en tem tej części przew odnika są inform acje dotyczące histo rii ojczyzny H am leta. P rzedstaw ione w podziale n a o k re sy ch arak te ry sty c z n e dla dziejów Danii, są ciekaw e i nie nudzą czytel nika. E lem ent kończący część pierw szą to w iadom ości tra k tu ją c e o ję zyku duńskim o raz k ró tk i słow niczek podstaw ow ych zw rotów i w yrażeń. D ruga część opraco w an ia jest pod w zględem objętościow ym n ajw ię k sza (105 stro n tekstu) i podzielona została n a trz y rozdziały o podobnej konstrukcji, om aw iające poszczególne k ra in y w ym ienione na w stępie. Układ rozdziałów jest prosty. Z n ajd u ją się w nich inform acje k ra jo
znawcze, k tóre p rze p lata ją się z w iadom ościam i praktycznym i. Przy o m aw ianiu poszczególnych k ra in dokonano podziału ich obszaru n a re giony o raz w ydzielono w ażniejsze m iasta. K ażdy rozdział zakończony jest info rm ato rem zaw ierającym szczegóły podróżow ania. W yjątkiem jest rozdział pierw szy, w k tó ry m w yróżniono i omówiono (jako pierw szą) stolicę k ra ju — K openhagę.
W spom niane w cześniej p rzep latan ie się w iadom ości krajoznaw czych i p rak tyczny ch spraw iać m oże w rażenie nieuporządkow ania, lecz tylko pozornie. To n iekonw encjonalne podejście do u k ładu treści n a d a je o p ra cow aniu o ry g in alny c h a ra k te r i zry w a ze sztyw n ym i ram am i stosow any m i w podobnych publikacjach.
P racę kończy indeks w ażniejszych nazw oraz kilka stro n przezn a czonych do sporządzania n o ta te k w trak cie podróży.
Na zakończenie opisu należy przytoczyć kilka isto tny ch szczegółów, bez któ ry ch obraz przew odnika byłby niepełny. Je d n y m z nich jest ję zyk, jakim n ap isan a jest praca. P ro ste i zwięzłe sform ułow ania u w y p u k la ją niekonw encjon aln ą form ę opisu, k tó ra m a c h a ra k te r rozm ow y a u to ró w z czy teln ik iem -tu ry stą. N iedoskonały jest w praw dzie sam sposób
tłum aczenia, ale w ogólnym obrazie całości jest to praw ie n iedo strze galne.
O pracow anie zaw iera 15 schem atycznych m apek i planów m iast, co n ieste ty nie w pełni zaspokaja w ym ogi tego ty p u opracow ań. Uboga jest rów nież szata graficzna, n a k tó rą składa się ilu stra c ja n a okładce i je d n a w tekście. Nie jest to jedn ak w iną w ydaw cy polskiego, bowiem p rze w odnik jest w iern ym o dtw orzeniem o ry g in ału angielskiego.
N a uw agę zasługuje fakt, że w zasadzie w szystkie inform acje p ra k tyczne przystosow ane zostały przez k rajow y ch w ydaw ców na potrzeby tu ry s ty polskiego (adresy am basad, b iu r podróży, LOT-u, n u m ery k ie run k o w e telefonów do Polski i D anii itp.). W szystkie w ażniejsze dane zostały w yróżnione grubszą czcionką, bądź u jęte w ram ki, co w sposób znakom ity zw iększa czytelność pracy.
In te n c ją w ydaw cy było p rzystosow anie przew odnika do różnych grup odbiorców . Przeznaczony on jest n ie tylko dla osób, które odw iedzają D anię w yłącznie w celu tury sty czn y m , ale także dla przyjeżdżających tam w interesach, przeb y w ających na konferencjach itd. Zarów no dobór treści ja k i fo rm a jej p rez e n ta c ji sp ełn iają to założenie.
R easum ując stw ierdzić należy, że pozycja ta w in n a znajdow ać się w biblioteczce każdego g lo b tro te ra i w ra z z kolejny m i opracow aniam i z tej serii stanow ić może doskonałe, podręczne źródło prak ty czn y ch in form acji. Pozw ala to zaoszczędzić czas, k tó ry byłby straw io n y n a po szukiw ania w bibliotekach, urzędach, b iu rach podróży. W dzisiejszej za
bieganej rzeczyw istości jest to niezw ykle cenne. W dobie o tw a rty c h dla Polaków granic przew odnik ten stanow ić może jeden z lepszych e le m entów w ypełniających zapotrzebow anie tu ry stó w n a pozycje tego typu.
M gr B ogdan W ło d a r cz y k W p ły n ęło :
K atedra G eo g ra fii M iast i T uryzm u 16 m arca 1992 r.
U n iw er sy te t Łódzki al. K o ściu szk i 21 90-418 Łódź
