• Nie Znaleziono Wyników

Źródła zaspokojenia potrzeb kadrowych w zakładach podstawowych Zespołu Górniczo-Energetycznego "Bełchatów"

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Źródła zaspokojenia potrzeb kadrowych w zakładach podstawowych Zespołu Górniczo-Energetycznego "Bełchatów""

Copied!
21
0
0

Pełen tekst

(1)

A C T A U N I V E R S I T A T I S L O D Z I E N S I S FOLIA OECONOMICA 15, 1982

J a n S z u p i ł o *

Źr ó d ł a z a s p o k o j e n i a p o t r z e b k a d r o w y c h w z a k ł a d a c h po d s t a w o w y c h

ZESPOŁU GÓRNICZO-ENERGETYCZNEGO "BEŁCHATÓW"

Jednym z p o d sta w o w y c h c e ló w k a ż d e g o p r z e d s i ę b i o r s t w a j e s t d ą ż e n i e do o s i ą g n i ę c i a p r a w i d ł o w e j w i e l k o ś c i i s t r u k t u r y k w a l i - f i k a c y j n o - z a w o d o w e j z a t r u d n i e n i a . P o ż ą d a n y s t a n z a t r u d n i e n i a n i e j e s t n i e z m i e n n y , l e c z w p r o s t p r z e c i w n i e , w i n i e n być d o s t o s o w a -ny do i s t n i e j ą c e j w p r z e d s i ę b i o r s t w i e t e c h n i k i , t e c h n o l o g i i i o r g a n i z a c j i w y t w a r z a n i a o r a z do z a c h o d z ą c y c h w t e j d z i e d z i n i e z m ia n . P o ż ą d a n ą w i e l k o ś ć i s t r u k t u r ę z a t r u d n i o n y c h o k r e ś l a s i ę p r z y pomocy n a r z ę d z i , zw anych m etodam i o k r e ś l a n i a z a p o t r z e b o -w a n ia na k a d r y . Są t o n i e j e d n o k r o t n i e n a r z ę d z i a n i e d o s k o n a ł e i d l a t e g o t e ż p r a c e b a d a w c z e p ro w a d z o n e w t e j d z i e d z i n i e po-w in n y p r z y c z y n i a ć s i ę do p o p ra w y i c h e f e k t y w n o ś c i . M ając o - k r e ś l o n y p o ż ą d a n y s t a n z a t r u d n i e n i a , w danym momencie c z a s u n a l e ż y d ą ż y ć do j e g o r e a l i z a c j i . S z c z e g ó l n e g o z n a c z e n i a n a b i e -r a t e n p r o b l e m w z a k ł a d a c h nowo bud o w an y ch , g d z i e p r z y z a ł o -ż e n i u , i ż w i e l k o ś ć i s t r u k t u r a z a ł o g i z o s t a ł a o k r e ś l o n a p r a -w id ło -w o , p roblem em s t a j ą s i ę m o ż l i w o ś c i z a b e z p i e c z e n i a w y żej o k r e ś l o n y c h p o t r z e b k a d ro w y c h . K o r z y s t n e r o z w i ą z a n i e t e g o p ro b le m u z a l e ż y od z a s o b n o ś c i o r a z z n a j o m o ś c i ź r ó d e ł zasobów p r a c y , j a k r ó w n ie ż od d y s p o n o -w a n ia o d p o w ie d n im i m o ż l i w o ś c i a m i i ś r o d k a m i d l a r e a l i z a c j i n i e z b ę d n y c h p o c z y n a ń w tym z a k r e s i e . Ź r ó d łe m p o d a ż y na ry n k u p r a c y s ą z a s o b y p r a c y , c z ę s t o r ó w n ie ż o k r e ś l a n e z a m i e n n i e w l i t e r a t u r z e n aukow ej J a k o z a s o b y s i ł y r o b o c z e j . P o j ę c i e t o n i e * M g r, s t a r s z y a s y s t e n t w Z a k ł a d z i e P l a n o w a n i a i P o l i t y k i E k o n o m ic z n e j I n s t y t u t u P o l i t y k i R e g i o n a l n e j UŁ. С 351

(2)

j e s t j e d n o z n a c z n i e r o z u m i a n e . W p r a k t y c e o w i e l e c z ę ś c i e j mówi s i ę o n a s t ę p u j ą c y c h r o d z a j a c h zasobów p r a c y 1 :

- o g ó l n y c h , k t ó r e o b e j m u j ą o p r ó c z l u d n o ś c i w w ie k u p r o d u k -cyjnym r ó w n i e ż l u d n o ś ć c z y n n ą zawodowo p o z a tym w ie k ie m ;

- p o d staw o w y ch r ó w n a j ą c y c h s i ę l i c z b i e l u d n o ś c i w w iek u z d o l -n o ś c i do p r a c y ; - p o t e n c j a l n y c h z a s o b a c h r ó ż n i ą c y c h s i ę od za so b ó w o g ó l n y c h o l i c z b ę l u d n o ś c i n i e z d o l n e j do p r a c y w w ie k u p r o d u k c y jn y m ; - r e a l n y c h w y n i k a j ą c y c h z p o m n i e j s z e n i a zasobów p o t e n c j a l -n y c h o l i c z b ę l u d n o ś c i w w ie k u z d o l n o ś c i do p r a c y , u c z ą c ą s i ę w s z k o ł a c h d l a n i e p r a c u j ą c y c h , z n a j d u j ą c ą s i ę w w o js k u i t p . o r a z b i e r n ą zawodowo p o z a p o s z u k u j ą c y m i p r a c y . D l a t e g o t e ż p r e c y z y j n i e j s z y m j e s t o k r e ś l e n i e , i ż ź r ó d łe m p o d a ż y n a r y n k u p r a c y s ą r e a l n e z a s o b y s i ł y r o b o c z e j . P r z y r o s t p o p y t u na c z y n n i k l u d z k i może być z a s p o k a j a n y z n a -2 s t ę p u j ą c y c h ź r ó d e ł p r z y r o s t u r e a l n y c h zaso b ó w p r a c y ; 1) d e m o g r a f i c z n e g o , t j . p r z y r o s t u l u d n o ś c i w w ie k u z d o l n o -ś c i do p r a c y ; 2 ) w y n i k a j ą c e g o z e w z r o s t u w s p ó łc z y n n ik ó w a k t y w n o ś c i zawo-dowej l u d n o ś c i w w ie k u z d o l n o ś c i do p r a c y w s f e r z e p o z a r o l n i -c z e j ; 3 ) zaso b ó w s i ł y r o b o c z e j w w yn ik u s p a d k u l u d n o ś c i zawodowo c z y n n e j w r o l n i c t w i e . Do t y c h t r z e c h e le m e n tó w n a l e ż y d o ł ą c z y ć j e s z c z e s a l d o m i g r a c j i . Pod p o j ę c i e m m i g r a c j i rozum iem y t u " [ . . . ] ś w ia d o m ie z a m i e r z o n e p r z e m i e s z c z e n i a l u d n o ś c i , k t ó r e w y n i k a j ą z e z m ia n y m i e j s c a z a m i e s z k a n i a l u b p o b y t u i d o k o n u j ą s i ę p o m ię d z y j e d -n o s t k a m i o s i e d l o w y m i w r a m a c h g r a n i c t e r y t o r i a l n y c h k r a j u , p a ń s t w a l u b t e ż w y k r a c z a j ą p o z a i s t n i e j ą c e g r a n i c e p o l i t y c z -n e " ^ . Z p u n k t u w i d z e n i a wpływu m i g r a c j i na z a s p o k o j e n i e p o t r z e b k a d ro w y c h z g ł a s z a n y c h p r z e z k r a j e i r e g i o n y m i g r a c j e d z i e l i m y na n a s t ę p u j ą c e r o d z a j e S 1 P o r . M. O l ę d z k i , P o l i t y k a z a t r u d n i e n i a , Warszawa 1974, s . 2 3 5 ; M. K a b a j , E l e m e n t y p e ł n e g o i r a c j o n a l n e g o z a t r u d n i e -n i a w g o s p o d a r c e s o c j a l i s t y c z -n e j , Warszawa 1 9 7 2 , s . 1 3 - 1 7 . 2 K a b a j , o p . c i t . , s . 1 8 . ^ M. L a t u с h , M i g r a c j e w e w n ę tr z n e w P o l s c e n a t l e i n d u -s t r i a l i z a c j i ( 1 9 5 0 - 1 9 6 0 ) , War-szawa 1 9 7 0 , -s . 1 0 . ^ Tamże.

(3)

1) s t a ł e , c z a s o w e i c o d z i e n n e ( w a h a d ł o w e ) , w śró d c z a s o w y c h - sezo n o w e i o k r e s o w e ; 2 ) w e w n ę tr z n e i z e w n ę t r z n e ( k r y t e r i u m - o b s z a r p a ń s t w a ) , wew n ą t r z r e g i o n a l n e i m i ę d z y r e g i o n a l n e (wew ram ach k r a j u ) , k o n t y n e n t a l -ne i m i ę d z y k o n t y n e n t a l n e (w ram ach ś w i a t a ) . R easu m ując s t w i e r d z a m y , i ż p o t r z e b y k ad ro w e z g ł a s z a n e p r z e z k r a j o w y i r e g i o n a l n y ( w o je w ó d z k i) ry n e k p r a c y s ą z a s p o k a -j a n e z n a s t ę p u j ą c y c h ź r ó d e ł : 1) d e m o g r a f i c z n e g o , 2 ) t k w i ą c e g o w r e z e r w a c h w z r o s t u a k t y w n o ś c i zawodowej l u d -n o ś c i p o z a r o l n i c z e j i r o l n i c z e j . 3 ) p r z e p ł y w u m i g r a c y j n e g o ( m i g r a c j i z a g r a n i c z n y c h o r a z m ię d z y -r e g i o n a l n y c h ) . W s p o s ó b n i e c o o d m ie n n y p r z e d s t a w i a n e s ą ź r ó d ł a z a s p o k o j e -n i a p o t r z e b k a d ro w y c h z g ł a s z a n y c h p r z e z z a k ł a d y p r a c y . Wyróż-n i ć w n i c h można d w ie z a s a d n i c z e grupy"*: 1 ) ź r ó d ł a p i e r w o t n e , 2 ) ź r ó d ł a w t ó r n e . P r z y j m u j ą c t u z a k r y t e r i u m p o d z i a ł u p r z y n a l e ż n o ś ć do g r u -py c z y n n e j l u b b i e r n e j zawodowo, z a l i c z a m y : - do ź r ó d e ł p i e r w o t n y c h a b s o l w e n t ó w s z k ó ł z a s a d n i c z y c h , ś r e d n i c h i w y ż s z y c h , k t ó r z y k i e r o w a n i s ą na o d b y c i e s t a ż u o r a z r e z e r w y d o r o s ł e j s i ł y r o b o c z e j , k t ó r e do t e j p o r y n i e b y ł y u a k t y w n i o n e ; - do ź r ó d e ł w t ó r n y c h o s o b y c z y n n e zawodowo, k t ó r e z r ó ż n y c h p r z y c z y n z m i e n i a j ą za w ó d , d z i a ł , g a ł ą ź , b r a n ż ę g o s p o d a r k i n a -r o d o w e j l u b p r z e d s i ę b i o r s t w o . W p r z e d s i ę b i o r s t w i e przem ysłow ym j u ż i s t n i e j ą c y m p i e r w o t n e ź r ó d ł a r e k r u t a c j i m ają z n a c z e n i e p o d staw o w e i z n i c h p r z e d e w s z y s t k i m n a l e ż a ł o b y c z e r p a ć nowe k a d r y . N a t o m i a s t g r u p a d r u -g a , p o z a pewnymi w y j ą t k a m i , t w o r z y z a z w y c z a j n i e k o r z y s t n e s p o ł e c z n i e z j a w i s k o , J a k i m j e s t p ł y n n o ś ć s i ł y r o b o c z e j . O d m ien n ie p r z e d s t a w i a s i ę s y t u a c j a w p r z e d s i ę b i o r s t w a c h nowo bud o w an y ch , g d z i e w p i e r w s z e j f a z i e ro z w o ju głównym ź r ó d łe m dopływ u w in n a być d r u g a ' g r u p a . R e k r u t u j ą s i ę z n i e j w y k w a li-f i k o w a n i i d o ś w i a d c z e n i p r a c o w n i c y , n i e w ym agający s p e c j a l n e j i d ł u ż e j t r w a j ą c e j o p i e k i .

(4)

W ydaje s i ę , i ż mankamentem p o w y ższeg o o k r e ś l e n i a r o l i ź r ó -d e ł p o d a ż y p r a c y w z a s p o k a j a n i u p o t r z e b k a d ro w y c h z a k ł a d u p r z e m y s ło w e g o j e s t p o m i n i ę c i e e l e m e n t u p r z e s t r z e n i . W p r a k t y c e bowiem m i e j s c e l o k a l i z a c j i nowo p o w s t a j ą c e g o z a k ł a d u J e s t j e d -nym z c z y n n ik ó w w p ł y w a j ą c y c h n a s t o p i e ń z a s p o k o j e n i a j e g o po-t r z e b k a d ro w y c h . Z d r u g i e j s t r o n y nowo z g ł a s z a n e z a p o t r z e b o -w a n i e n a k a d r y wpływa na z m ia n ę r e l a c j i p o p y to w o -p o d a ż o w y c h w y s t ę p u j ą c y c h d o t y c h c z a s na r y n k u p r a c y . S z c z e g ó l n e g o z n a c z e n i a n a b i e r a t e n p r o b l e m w r e j o n a c h u - p r z e m y s ł a w i a n y c h , g d z i e s t r o n a podażowa nowo p o w s t a j ą c e g o ry n k u p r a c y p o w in n a byó r ó w n ie ż d o b r z e z n a n a j a k p o p y to w a . W p r a k -t y c e m ię d z y z n a j o m o ś c i ą j e d n e j i d r u g i e j s t r o n y w y s t ę p u j ą wy-r a ź n e d y s p r o p o r c j e . Z a p o t r z e b o w a n i e na k a d r y w nowo p o w s t a j ą -c y -c h z a k ł a d a c h p r z e m y s ło w y c h j e s t o k r e ś l o n e b a r d z o d o k ł a d n i e w e d łu g r ó ż n o r o d n y c h k r y t e r i ó w , t a k i c h j a k : w y k s z t a ł c e n i e , g r u p y zawodowe, p ł e ć z u w z g l ę d n i e n i e m s k a l i t e g o n a b o r u w c z a s i e ( t z w . harm onogram y n a b o r u p r a c o w n i k ó w ) . Z k o l e i s t r o n a podażowa m ie js c o w e g o r y n k u p r a c y j e s t t a k mało z n a n a , ż e t r u d n o n a w e t o k r e ś l i ć j e s t r z ą d w i e l k o ś c i r e z e r w s i ł y r o b o c z e j , k t ó r a mo-g ł a b y być z a t r u d n i o n a w nowo budowanym k o m p l e k s i e i n w e s t y c y j -nym.

Wydaje s i ę , ż e można mówić o n a s t ę p u j ą c y c h e l e m e n t a c h s k ł a d o w y c h k o m p le k su m i e j s c o w y c h ź r ó d e ł zasobów p r a c y : I . G ru p a ź r ó d e ł p i e r w o t n y c h : 1) s z k o l n i c t w o , 2 ) w z r o s t a k t y w n o ś c i zawodowej l u d n o ś c i n i e r o l n i c z e j i r o l n i -c z e j . I I . Grupa ź r ó d e ł w t ó r n y c h : 1 r - ' r z e n i e s i e n i a z o r g a n i z o w a n e , 2 s a m o d z i e l n e p r z e j ś c i a p ra c o w n ik ó w . P o s z c z e g ó l n e e l e m e n t y k o m p le k su s ą ź r ó d ł e m d opływ u s i ł y r o b o c z e j o j a k o ś c i o w o r ó ż n y c h c e c h a c h . W s p o s ó b n a t u r a l n y tw o-r z ą s i ę o b i e k t y w n e s e g m e n ty r y n k u p r a c y . W s e g m e n t a c h t y c h w y s t ę p u j ą s p e c y f i c z n e r e l a c j e p o p y to w o - p o d a ż o w e , k t ó r e można r e g u l o w a ć z n a j ą c i c h s p e c y f i k ę , n a t o m i a s t n i e można s o b i e z n i m i p o r a d z i ć p a t r z ą c na r y n e k J a k o c a ł o ś ć . Z t e g o t e ż w z g lę d u d z i a ł a n i a z r ó ż n i c o w a n e w y d a ją s i ę być b a r d z i e j e f e k -t y w n e . W k o n c e p c j i d z i a ł a n i a z r ó ż n i c o w a n e g o o r g a n z a t r u d n i e n i a

(5)

z a j m u j ą c y s i ę k s z t a ł t o w a n i e m mechanizmu z a t r u d n i e n i a d z i a ł a na ry n k u j a k o c a ł o ś c i , n i e t r a k t u j ą c go j e d n a k w s p o s ó b j e d n o -r o d n y . Podejm owane d z i a ł a n i a r e g u l u j ą c e r e l a c j e p o p y t o w o - p o d a - żowe n i e o d n o s z ą s i ę do r y n k u j a k o c a ł o ś c i , l e c z do celow o w y o d r ę b n i a n y c h j e g o segm entów , w m yśl t e j k o n c e p c j i n a l e ż y z a t e m w y o d r ę b n i ć s e g m e n ty r y n k u p r a c y o r a z o p r a c o w a ć o d r ę b n e e l e m e n t y s t r a t e g i i i c h r e g u l a c j i . P o d o b n i e można mówić o p o z y s k a n i u p ra c o w n ik ó w z e ź r ó d e ł p o z a m i e j s c o w y c h . Do p o d sta w o w y c h e le m e n tó w z a m i e j s c o w e g o kom-p l e k s u ź r ó d e ł zasobów p r a c y z a l i c z y ć można: I . G rup ę ź r ó d e ł p i e r w o t n y c h : 1 ) p r z e m i e s z c z e n i a a b s o l w e n t ó w , 2 ) w z r o s t a k t y w n o ś c i zawodowej l u d n o ś c i n i e r o l n i c z e j i r o l n i -c z e j . I I . G ru p ę ź r ó d e ł w t ó r n y c h : 1) ź r ó d ł a i n w e s t o r a ( p r z e n i e s i e n i a z o r g a n i z o w a n e ) , 2 ) s a m o d z i e l n ą i m i g r a c j ę p ra c o w n ik ó w . W p r z y p a d k u f o rm o w a n ia z a ł o g i p r o d u k c y j n e j o drębnym ź r ó d ł e m - z u w a g i na f a k t , i ż mogą t o być p r a c o w n i c y m i e j s c o w i o r a z p o z a m i e j s c o w i - może być t r a n s f o r m a c j a z a ł o g i b u d o w la n e j w p r z e -mysłową. P o d z i a ł y ź r ó d e ł zaso b ó w p r a c y , w z a l e ż n o ś c i od p o t r z e b , dokonywane s ą w e d łu g r ó ż n y c h k r y t e r i ó w i z r ó ż n ą s z c z e g ó ł o w o ś -c i ą . P r z y k ła d o w o w Z e s p o l e G ó r n i c z o - E n e r g e t y c z n y m (ZGE) "B e ł-c h a t ó w " ź r ó d ł a zasobów p r a c y d z i e l i s i ę n a n a s t ę p u j ą c e g r u p y : 1) ź r ó d ł a i n w e s t o r a , 2 ) ź r ó d ł a t e r e n o w e - B e ł c h a t o w s k i Okręg P rz e m y sło w y (ВОР), 3 ) a b s o l w e n c i , 4 ) w e rb u n e k w o je w ó d z k i i 5 ) w e rb u n e k m i ę d z y w o je w ó d z k i. P r z e d s i ę b i o r s t w o n i e k o r z y s t a z jedynego t y l k o ź r ó d ł a . Wy-d a j e s i ę , i ż można mówić o s y s t e m i e ź r ó d e ł zaso b ó w p r a c y , z k t ó r y c h k o r z y s t a j ą p r z e d s i ę b i o r s t w a p r z y fo rm o w a n iu s w o i c h z a -ł ó g . Z n ajo m o ść c a ł e g o s y s t e m u o r a z j e g o e le m e n tó w w znacznym s t o p n i u u ł a t w i a fo r m o w a n ie p o ż ą d a n e g o s t a n u z a t r u d n i e n i a . Celem a r t y k u ł u j e s t p r z e d s t a w i e n i e w y b r a n y c h ź r ó d e ł z a s o -bów p r a c y z j a k i c h k o r z y s t a ć b ę d z i e ZGE " B e ł c h a t ó w " w l a t a c h 1 9 7 4 - 1 9 8 5 . A n a l i z a z e b r a n e g o m a t e r i a ł u b ę d z i e p r o w a d z o n a w dwóch e t a p a c h : - W p ie r w s z y m omówiona z o s t a n i e p o ż ą d a n a d o c e lo w a (w

(6)

1985 г . ) s t r u k t u r a k w a l i f i k a c y j n o - z a w o d o w a w ZGE " B e ł c h a t ó w " o r a z harm onogram ro z w o ju p r o d u k c j i , a na j e g o t l e harm onogram r o z -w o ju z a t r u d n i e n i a . - W e t a p i e d r u g i m p r z e d s t a w i m y r o l ę w y b ra n y c h ź r ó d e ł z a s o -bów p r a c y w p r o c e s i e f o r m o w a n ia z a ł o g i ZGE " B e ł c h a t ó w " . P r z e d s i ę w z i ę c i e i n w e s t y c y j n e , k tó r y m j e s t ZGE B a ł c h a t ó w d z i e l i s i ę na dwa e t a p y r e a l i z a c j i . Z a k r e s I e t a p u o k r e ś l a U chw ała Rady M i n i s t r ó w z d n i a 12 w r z e ś n i a 1975 r . w s p r a w i e budowy Z e s p o ł u G ó r n i c z o - E n e r g e t y c z n e g o " B e ł c h a t ó w " (MP, n r 1 6 8 ). E t a p t e n w i ą ż e s i ę g ł ó w n i e z e k s p l o a t a c j ą w ę g la b r u n a t n e g o na p o l u B e ł c h a t ó w o r a z z budową e l e k t r o w n i " B e ł c h a t ó w I м (Ro-g o w i e c ) w o k r e s i e do 1985 r . E t a p I I o b e j m u j e budowę K o p a l n i Węgla B r u n a t n e g o (KWB) " S z c z e r c ó w " i e l e k t r o w n i " B e łc h a tó w I I " ( O s i n y ) w l a t a c h 1 9 8 1 - 1 9 9 0 . D o ty c h c z a s o w e a k t y p r a w n e i d e c y z j e g o s p o d a r c z e o b e j m u j ą e t a p I . Z a k r e s I I e t a p u z n a j d u j e s i ę w f a z i e p r z y g o t o w a ń s t u - d i a l n o - p r o j e k t o w y c h . Według c y t o w a n e j Uchwały p o d staw o w e w i e l k o -ś c i i z a k r e s i n w e s t y c j i s ą n a s t ę p u j ą c e ; 1 . D ocelow e r o c z n e w y d o b y c ie w ę g l a b r u n a t n e g o - A 0 ,0 min t 2 . Ł ą c z n a moc z a i n s t a l o w a n a w e l e k t r o w n i a c h do 1985 r . - 5 ОАО MW w tym; e t a p I - A 320 MW 3. Docelowa r o c z n a p r o d u k c j a e n e r g i i e l e k t r y c z n e j - 3 1 ,1 mid KWh A. K o s z t budowy - 8 8 , 7 mld z ł w tym : k o p a l n i a - ЗА ,8 mld z ł e l e k t r o w n i a - 5 3 , 9 mld z ł E t a p I o b e j m u j ą c y budowę, a p ó ź n i e j ro z w ó j ZGE " B e ł c h a t ó w " r o z p a t r u j e s i ę w dwóch o k r e s a c h : 1. O k r e s i n w e s t y c y j n y (p o c z ą w s z y od r o z p o c z ę c i a r o b ó t p r z y -g o t o w a w c z y c h , p r a k t y c z n i e od 1973 do 1980 r . u s t a l o n o , ż e p i e r w -s z e w y d o b y c ie w ę g l a b r u n a t n e g o n a s t ą p i w I I I k w a r t a l e 1980 r . , a p r z e k a z a n i e do e k s p l o a t a c j i p i e r w s z e g o b l o k u e n e r g e t y c z n e g o o mocy 360 MW w IV k w a r t a l e 1980 r . ) . 2 . O k re s d o c h o d z e n i a do p e ł n e j z d o l n o ś c i p r o d u k c y j n e j ( o - b e j m u j e l a t a 1 9 8 1 - 1 9 8 5 . W o k r e s i e tym KWB " B e ł c h a t ó w " o s i ą g -n i e d o c e l o w e w y d o b y c ie w ę g la b r u n a t n e g o w w y s o k o ś c i АО min

(7)

T a b e l a 1 Harmonogram r o z w o j u ZGE " B e ł c h a t ó w " na t l e p r z y r o s t ó w z a t r u d n i e n i a L a t a KWB " B e ł c h a t ó w I " E l e k t r o w n i a " B e ł c h a t ó w I " z b i e r a n i e n a d k ł a d u 1985 = = 100 w y d o b y c ie w ę g la b r u n a t n e -go 1 9 8 5 - 1 0 0 l i c z b a p r a c u j ą -c y -c h m aszyn p o d s t a -wowych z a t r u d n i e n i e 1985=100 p r z y r o s t mocy 1985=100 z a t r u d n i e n i e 1985=100

o g ó łe m w tym ogó łem w tym

r o b o t -n i c y p r a c o w -n i c y i n ż y n i e r y j -n o - te ch - n i c z n i i a d m i- n i s t r a -c y j n o - - b i u r o - wi r o b o t -n i c y p r a c o w n i c y i n ż y n i e r y j n o t e c h -n i c z -n i i a d m i n i s t r a c y j n o b i u -r o w i 1975 1 1 , 6 1 0 , 4 1 9 , 9 1976 - — - 2 8 , 4 2 8 , 3 2 8 , 7 - 0 , 3 - 0 , 6 1977 7 . 4 - 2 4 1 , 2 41 ,6 38,1 - 0 , 7 0 , 6 0 , 8 19 7 8 3 0 , 4 - 4 6 2 , 7 6 3 , 2 6 3 , 3 - 4 , 4 3 , 3 6 , 4 1979 5 6 ,1 - 6 7 7 , 6 7 7 , 8 7 9 , 5 - 2 8 , 8 2 6 , 4 3 2 , 9 1980 7 7 , 3 2 , 8 9 8 5 , 2 8 3 , 2 1 0 0 , 0 8 , 3 5 4 , 7 5 3 , 5 5 6 , 4 1981 8 8 ,1 1 0 , 6 11 8 7 , 9 8 5 , 9 1 0 0 , 0 2 5 , 0 71 ,6 7 1 , 4 71 ,6 1982 1 0 6 , 9 2 6 , 2 12 9 0 , 3 8 8 , 3 1 0 0 , 0 5 0 , 0 8 5 , 8 8 6 ,1 8 5 , 0 1983 1 0 8 , 0 4 4 , 4 12 9 2 , 7 91 ,2 1 0 0 , 0 6 6 , 7 9 6 , 8 9 6 , 8 9 6 , 6 1984 1 0 2 , 5 6 7 , 7 12 9 6 , 3 9 5 , 6 1 0 0 , 0 8 8 , 4 1 0 0 , 0 1 0 0 , 0 1 0 0 , 0 1985 1 0 0 , 0 1 0 0 , 0 13 1 0 0 , 0 1 0 0 , 0 1 0 0 , 0 1 0 0 , 0 1 0 0 , 0 1 0 0 , 0 1 0 0 , 0 Ź r ó d ł o : W y lic z o n o na p o d s t a w i e : Z a ł o ż e ń t e c h n i c z n o e k o n o m i c z n y c h o r a z d a n y c h u z y s -k a n y c h w D z i a ł a c h Z a t r u d n i e n i a i P ł a c KWB I o r a z e l e -k t r o w n i I . Ź ró d ła z a sp o k o je n ia ka dr w ZG E B e łc h a tó w

(8)

t o n r o c z n i e , a w e l e k t r o w n i w Rogowcu o d d a n y c h z o s t a n i e 12 b l o -ków e n e r g e t y c z n y c h o ł ą c z n e j mocy 43 2 0 MW), Dane z a w a r t e w t a b . 1 p r z e d s t a w i a j ą p r o c e s d o c h o d z e n i a ZGE " B e ł c h a t ó w " do p e ł n e j z d o l n o ś c i p r o d u k c y j n e j , a na j e g o t l e k s z t a ł t o w a n i e s i ę w i e l k o ś c i z a t r u d n i e n i a . Zarówno w o k r e -s i e i n w e s t y c y j n y m , j a k i o k r e s i e d o c h o d z e n i a do p e ł n e j z d o l -n o ś c i p r o d u k c y j n e j p r z y r o s t y z a t r u d n i e n i a w y p r z e d z a j ą w c z a s i e p r z y r o s t y w i e l k o ś c i p r o d u k c y j n y c h . W o s t a t n i m ro k u o k r e s u inwe-s t y c y j n e g o KWB z a t r u d n i a 85,2% c a ł e j z a ł o g i p r o d u k c y j n e j , p o d c z a s gdy w y d o b y c ie w ę g la b r u n a t n e g o w y n o s i 2,8% w y d o b y c ia d o c e l o w e g o . W r o k u tym o s i ą g n i e s i ę j u ż p e ł n e z a t r u d n i e n i e p ra c o w n ik ó w i n ż y n i e r y j n o - t e c h n i c z n y c h i a d m i n i s t r a c y j n o b i u r o -wych. Również e l e k t r o w n i a w końcu o k r e s u i n w e s t y c y j n e g o z a -t r u d n i a ć b ę d z i e 54,7% z a ł o g i , p r z y 8,3% o s i ą g n i ę t e j mocy p r o -d u k c y j n e j . P o r ó w n u ją c fo r m o w a n ie s i ę z a t r u d n i e n i a w obydwu p r z e d s i ę b i o r s t w a c h ZGE " B e ł c h a t ó w " zauw ażam y, i ż odbywa s i ę ono s z y b c i e j w KWB. P r z y c z y n a t k w i w ty m , i ż e l e k t r o w n i a j e s t j a k g d y b y i n w e s t y c j ą " w t ó r n ą " w s t o s u n k u do KWB, p o n ie w a ż J e j p r a c a j e s t u z a l e ż n i o n a od w y d o b y c ia w ę g la b r u n a t n e g o . W z w ią z k u z tym z a p o t r z e b o w a n i e na k a d r y , k t ó r e o b s ł u g u j ą e l e k -t r o w n i ę p o j a w i a s i ę z n a c z n i e p ó ź n i e j . W idoczne j e s t t o p r z y m o n tażu p o d sta w o w y c h u r z ą d z e ń p r o d u k c y j n y c h w KWB, k t ó r y z n a c z n i e w y p r z e d z a m ontaż w e l e k t r o w n i . Do 1980 r . u r u c h o m i s i ę w KWB 9 m aszyn p o d s ta w o w y c h , co s t a n o w i ć b ę d z i e o k . 70% w s z y s t k i c h m a s z y n , p o d c z a s g d y o d d a n y do u ż y t k u j e d e n b l o k e n e r g e t y c z n y o mocy 360 MW s t a n o w i ć b ę d z i e 8,3% o g ó l n e j mocy e l e k t r o w n i . W d r u g i m o k r e s i e z a l e ż n o ś c i m ię d z y p r z y r o s t a m i z d o l n o ś c i p r o d u k c y j n y c h a p r z y r o s t a m i z a t r u d n i e n i a s ą o d m ie n n e . W KWB w y d o b y c ie w ę g l a b r u n a t n e g o z w i ę k s z y s i ę o 9 7 ,2 % , z a ś z a t r u d n i e n i e o 1 2,1% . W e l e k t r o w n i p r z y r o s t mocy w tym o k r e s i e w y n i e s i e 9 1 ,7 % , a z a t r u d n i e n i a o 4 5,3% . W 1985 r . ZGE "B e ł-c h a t ó w " o s i ą g n i e d o c e l o w e w s k a ź n i k i p r o d u k c y j n e , j a k i p e ł n y s t a n z a t r u d n i e n i a . Razem z a t r u d n i o n y c h b ę d z i e 10 845 p r a c o w n i -ków, z c z e g o 8308 w KWB o r a z 2537 w e l e k t r o w n i . Będą o n i p o s i a d a ć zawody i s p e c j a l n o ś c i o d p o w i a d a j ą c e p o t r z e b o m p r o d u k -c j i i j e j o b s ł u g i , ( t a b . 2 ) . C z y n n ik ie m d e t e r m i n u j ą c y m w i e l k o ś ć i s t r u k t u r ę z a p o t r z e b o -w a n ia na k a d r y s ą p o t r z e b y p r o c e s u p r o d u k c y j n e g o . S p e c y f i c z n e

(9)

T a b e l a 2 P o ż ą d a n a s t r u k t u r a k w a l i f i k a c y j n o - z a w o d o w a ZGE " B e ł c h a t ó w " w 1985 r . W y s z c z e g ó l n i e n i e S t r u k t u r a z a t r u d n i e n i a KWB I e l e k t r o w n i a I 1 2 3 I . W y k s z t a ł c e n i e w y ż s z e 1 0 0 , 0 1 0 0 , 0 w tym: I n ż y n i e r m e c h a n ik 3 0 , 4 5 1 , 8 " g ó r n i k 2 2 , 2 -" e l e k t r y k 1 7 , 9 2 4 , 6 " g e o l o g <♦,9 -" c h e m ik - 2 , 6 " e n e r g e t y k - 1 5 , 4 " b u d o w la n y 8 , 7 1 , 5 e k o n o m i ś c i 1 0 , 4 4 1 p o z o s t a l i 5 , 5 — I I . W y k s z t a ł c e n i e ś r e d n i e t e c h n i c z -ne 1 0 0 , 0 1 0 0 , 0 w tym: t e c h n i k g ó r n i k 1 8 , 4 -" m e c h a n ik 4 4 , 2 1 0 , 7 " e l e k t r y k 2 0 , 4 1 3 , 0 " e n e r g e t y k - 5 6 ,1 " e k o n o m i s t a 8 , 7 2 ,1 " i n f o r m a t y k - 8 , 9 " c h e m ik - 7 , 5 p o z o s t a l i 8 , 3 1 , 7 I I I . W y k s z t a ł c e n i e z a s a d n i c z e zawodo-we 1 0 0 , 0 1 0 0 , 0 w tym : g ó r n i k 5 1 , 4 • k o n s e r w a t o r m aszyn i u r z ą -d z e ń 2 1 , 3 -e l -e k t r y k 1 , 9 — o p e r a t o r s p r z ę t u 1 , 3 -k i e r o w c a 1 1 , 2

(10)

-T a b e l a 2 ( c d . ) 1 2 3 m e c h a n ik samochodowy 6 , 5 -b u d o w l a n i 6 , 4 5 , 5 e l e k t r o m e c h a n i k maszyn i a p a -r a t ó w e l e k t -r y c z n y c h - 1 6 , 4 m e c h a n ik maszyn i u r z ą d z e ń e n e r g e t y c z n y c h - 5 1 , 4 m e c h a n ik maszyn i u r z ą d z e ń p rz e m y s ło w y c h 1 5 , 3 m o n t e r u k ła d ó w e l e k t r o w n i i au to m ató w _ 4 7 o b r ó b k a m e c h a n ic z n a - 6 , 7 Ż r ó d ł o : W y lic z o n o na p o d s t a w i e : Z a p o t r z e b o w a n i e na k a d r y k w a l i f i k o w a n e w l a t a c h 1 9 7 6 - 1 9 8 5 o r a z d a n y c h u z y s k a n y c h w D z i a ł a c h K a d r i S z k o l e n i a Zawodowego KWB I i e l e k t r o w n i I . c e c h y t e g o p r o c e s u w p r z e m y ś l e p a l i w o w o - e n e r g e t y c z n y m , o p a r -tym na w ę g lu b r u n a t n y m , s p o w o d o w a ły , i ż p o ż ą d a n a s t r u k t u r a k w a l i f i k a c y j n o - z a w o d o w a ZGE " B e ł c h a t ó w " w 1985 r . s p e ł n i a ć m usi n a s t ę p u j ą c e w y m ag an ia. Wśród p ra c o w n ik ó w z w y k s z t a ł c e n i e m wyższym w KWB n a j w i ę k s z y u d z i a ł ( 7 0 , 5 % ) b ę d ą m i a ł y t r z y g r u p y : m e c h a n ic y ( 3 0 , 4 $ ) , g ó r n i c y ( 22 , 2 %) o r a z e l e k t r y c y ( 1 7 , 9 % ) . W e l e k t r o w n i : m e c h a n ic y ( 5 1 , 8 % ) , e l e k t r y c y (2 4 ,6 % ) o r a z e n e r g e t y c y ( 1 5 , 4 % ) , co ł ą c z n i e w y n o s i a ż ( 9 1 ,8 % ) o g ó l n e g o z a p o t r z e b o w a n i a . Zauważa s i ę , i ż z aró w n o w KWB, j a k i e l e k t r o w n i n a j w i ę k s z y u d z i a ł w śró d p ra c o w n ik ó w z w y k s z t a ł c e n i e m wyższym m a ją m e c h a n i-c y . Równie wysoka k o n c e n t r a c j a w y s t ę p u j e w z a p o t r z e b o w a n i u na k a d r y k w a l i f i k o w a n e z w y k s z t a ł c e n i e m ś r e d n i m t e c h n i c z n y m . W KWB t e c h n i c y : g ó r n i c y , m e c h a n ic y i e l e k t r y c y p o k r y w a j ą 83%, a w e l e k t r o w n i m e c h a n i c y , e l e k t r y c y i e n e r g e t y c y 7 9 ,8 % o g ó l n e g o z a p o t r z e b o w a n i a na t e n r o d z a j p r a c o w n ik ó w . N a j w i ę k s z e z a p o -t r z e b o w a n i e w KWB z g ł o s z o n e j e s t na t e c h n i k ó w mechaników ( 4 4 , 2 % ) , a w e l e k t r o w n i na t e c h n i k ó w e n e r g e t y k ó w ( 5 6 , 1 % ) . Wśród p ra c o w n ik ó w z w y k s z t a ł c e n i e m z a s a d n i c z y m w KWB d w ie g r u p y t z n . g ó r n i c y ( 5 1 , 4 % ) o r a z k o n s e r w a t o r z y maszyn i u r z ą d z e ń (2 1 ,3 % ) p o k r y w a j ą 7 2 ,7 % o g ó l n e g o z a p o t r z e b o w a n i a . W e l e k t r o w n i n a j w i ę k -s z e z a p o t r z e b o w a n i e z g ł a s z a n e j e s t n a : m echaników maszyn i u r z ą d z e ń e n e r g e t y c z n y c h ( 5 1 , 4 % ) , e l e k t r o m e c h a n i k ó w m aszyn i a p a

(11)

-r a t ó w e l e k t r y c z n y c h ( 1 6 ,4 % ) o r a z m echaników maszyn i u r z ą d z e ń p r z e m y s ło w y c h (15,3% )» co s t a n o w i 8 3,1% o g ó l n e g o z a p o t r z e b o w a -n i a . Z a k ł a d a j ą c , i i p r z e d s t a w i o n y p o ż ą d a n y s t a n z a t r u d n i e n i a p r a w i -dłow o o d z w i e r c i e d l a p o t r z e b y k a d ro w e ZGE " B e ł c h a t ó w " p r z y s t ę p u j e -my do z a s a d n i c z e j c z ę ś c i n a s z y c h r o z w a ż a ń . I c h p r z e d m i o t e m J e s t a - n a l i z a w y b ra n y c h ź r ó d e ł zasobów p r a c y , w y k o r z y s ty w a n y c h p r z e z ZGE " B e ł c h a t ó w " p r z y fo rm o w a n iu s w o j e j z a ł o g i . T a b e l a 3 Z a t r u d n i e n i e w KWB " B e ł c h a t ó w " I w e d łu g ź r ó d e ł zaso b ó w p r a c y w l a t a c h 1 9 7 7 -1 9 8 5 (w %) Ź r ó d ł a n a b o r u S t r u k t u r a z a t r u d n i e n i a w l a t a c h z a ł o g i 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1 9 8 3 -- 1 9 8 5 - 1 9 8 51 9 7 7 -Ź r ó d ł a i n w e s t o r a 2 6 , 4 1 6 ,1 1 7 , 3 8 , 7 6 , 4 3 3 ,1 1 0 0 , 0 1 7 , 7 Ź r ó d ł a t e r e n o w e ( ВОР) 5 5 , 6 4 8 , 5 4 8 , 5 3 6 , 6 5 5 , 2 2 2 , 9 4 6 , 9 A b s o l w e n c i 3 , 7 6 , 8 9 , 6 1 4 , 0 6 , 6 1 5 , 0 - 8 , 8 W erbunek w o je -w ó d z k i 7 , 0 4 , 2 1 , 0 1 0 , 2 7 , 7 2 6 , 7 4 , 2 Werbunek mię-d z y w o je w ó mię-d z k i 7 , 3 2 4 , 4 2 3 , 6 3 0 , 5 2 4 ,1 2 , 3 - 2 2 , 4 Razem 1 0 0 , 0 1 0 0 , 0 1 0 0 , 0 1 0 0 , 0 1 0 0 , 0 1 0 0 ,0 1 0 0 ,0 1 0 0 ,0 Ż r ó d ł o : W y lic z o n o na p o d s t a w i e : O k r e ś l e n i e ź r ó d e ł z a s o -bów p r a c y w l a t a c h 1 9 7 7 - 1 9 8 5 , o r a z d a n y c h u z y s k a n y c h w D z i a l e K a d r i S z k o l e n i a Zawodowego KWB I . Dane z a w a r t e w t a b . 3 o k r e ś l a j ą r o l ę p o s z c z e g ó l n y c h zew-n ę t r z zew-n y c h ź r ó d e ł za so b ó w p r a c y w t w o r z e n i u z a ł o g i KWB w l a t a c h 1 9 7 7 - 1 9 8 5 . N a j p o w a ż n i e j s z y m ź r ó d łe m dopływ u k a d r d l a KWB b ę d ą w tym e t a p i e ź r ó d ł a t e r e n o w e . B e ł c h a t o w s k i O k ręg P rzem y sło w y b ę d z i e z a s p o k a j a ł p o t r z e b y k ad ro w e KWB w b l i s k o 50%. Wskaź-n i k t e n o k r e ś l a s k a l ę p ro g ra m u a k t y w i z a c j i m i e j s c o w y c h z a s o -bów s i ł y r o b o c z e j , k t ó r a J a k z t e g o w y n ik a s t a n o w i ć ma t r z o n z a ł o g i p r o d u k c y j n e j . B ę d z i e t o g ł ó w n i e s i ł a r o b o c z a o n i -s k i c h k w a l i f i k a c j a c h . D l a t e g o p l a n u j e s i ę i n t e n s y w n e s z k o l e n i e w ram ach k t ó r e g o 6 2,5% o g ó ł u z a ł o g i KWB z d o b ę d z i e nowy zawód l u b p o d w y ż sz y k w a l i f i k a c j e . K o le jn y m i ważnymi ź r ó d ł a m i b ę d ą :

(12)

w e rb u n e k m ię d z y w o je w ó d z k i ( 2 2 , 4 9 í ) o r a z ź r ó d ł a i n w e s t o r a ( 1 7 , 7%). Podstaw ow a c z ę ś ć z a ł o g i (85,296) z o s t a n i e z a t r u d n i o n a do 1980 r . W o k r e s i e tym w id o c z n a j e s t t e n d e n c j a z m n i e j s z a j ą c e g o s i ę u d z i a -ł u ź r ó d e ł : i n w e s t o r a (26,49i w 1977 r . do 8,796 w 1980 r . ) i t e r e n o w y c h (55,696 do 36,696). T e n d e n c j ę w z r o s t o w ą w y k a z u j ą n a t o -m i a s t d o p ły w z e s z k o l n i c t w a ( z 3,796 do 1496) o r a z w e r b u n e k w o je -w ó d z k i ( z 7,396 do 30,596). W p r a k t y c e r e a l i z a c j a z a ł o ż e ń w tym z a k r e s i e n a p o t k a ł a na t r u d n o ś c i ( t a b . 4 ) . T a b e l a 4 S t r u k t u r a z a t r u d n i e n i a w KWB " B e ł c h a t ó w " I w e d łu g ź r ó d e ł za so b ó w p r a c y w 1977 r . Ź r ó d ł a n a b o r u z a ł o g i S t r u k t u r a z a t r u d n i e n i a

ogółem w tym ogółem w tym

u m y sło w i f i z y c z n i u m y sło w i f i z y c z n i Ź r ó d ł a inwe-s t o r a 8 , 9 2 3 , 0 4 , 3 1 0 0 , 0 6 3 , 6 3 6 ,4 Ź r ó d ł a t e r e -nowe (ВОР) 18 ,1 1 5 , 0 1 9 , 2 1 0 0 , 0 2 0 , 2 7 9 , 8 Werbunek wo-j e w ó d z k i 3 0 ,5 1 7 , 3 3 4 , 7 1 0 0 , 0 1 4 , 0 8 6 , 0 Werbunek międ z y w o j e -w ó d z k i 4 2 , 5 4 4 , 7 41 ,8 * 1 0 0 , 0 2 5 , 8 7 4 , 2 Razem 1 0 0 , 0 1 0 0 , 0 1 0 0 , 0 1 0 0 , 0 2 4 , 5 7 5 , 5 Ź r ó d ł o : W y lic z o n o na p o d s t a w i e d a n y c h u z y s k a n y c h w D z i a l e K a d r i S z k o l e n i a Zawodowego KWB I . N a jp o w a ż n i e j s z y m ź r ó d łe m dopływ u p ra c o w n ik ó w do 1977 r . n i e b y ł ВОР, a l e w e rb u n e k m ię d z y w o je w ó d z k i (42,596) o r a z w o je w ó d z k i (3 0 ,5 9 6 ), co s t a n o w i ł o 7396 o g ó l n e g o z a p o t r z e b o w a n i a z a m i a s t p l a n o w a n y c h 14,396. N a j n i ż s z y z a ś u d z i a ł ’ p o s i a d a ł y ź r ó d ł a : i n w e s t o r a (8,996) o r a z t e r e n o w e (1 8 ,196), co ł ą c z n i e w y n o s i 2796 z a m i a s t p l a n o w a n y c h 8296. W idoczne j e s t z r ó ż n i c o w a n i e m ię d z y ź r ó d ł a m i d opływ u p ra c o w n ik ó w f i z y c z n y c h i u m y sło w y ch . N a jw ię k -s z e w y s t ę p u j e w ś ró d p ra c o w n ik ó w p o c h o d z ą c y c h z e ź r ó d e ł i n w e s -t o r a ( s -t ą d p o c h o d z i co c z w a r t y p r a c o w n i k um ysłow y, a p r a w i e co 20 r o b o t n i k ) . Wynika t o z e s t r u k t u r y d opływ u p ra c o w n ik ó w z

(13)

t e g o ź r ó d ł a , g d z i e 6 3 ,6 % t o p r a c o w n i c y u m y s ł o w i , a 36,4% p r a -c o w n i-c y f i z y c z n i . Z p o z o s t a ł y c h ź r ó d e ł r e k r u t u j ą s i ę p r z e d e w s z y s t k i m p r a c o w n i c y f i z y c z n i . Wśród nowo p r z y jm o w a n y c h p ra c o w n ik ó w n a l e ż y w y o d r ę b n i ć ^ : 1) w y k w a l i f i k o w a n y c h i d o ś w i a d c z o n y c h p r a c o w n ik ó w , 2 ) p o d e j m u j ą c y c h p r a c ę po r a z p i e r w s z y w c e l u p r z y u c z e n i a do zawodu l u b n a u k i zaw odu,

3 ) a b s o lw e n tó w s z k ó ł o d b y w a j ą c y c h w s t ę p n y s t a ż p r a c y . Dane t a b . 5 p r e z e n t u j ą u d z i a ł p raco w n ik ó w z p r a k t y k ą ( g r u -pa 1) i bez p r a k t y k i ( g r u p a 2 i 3 ) w z a t r u d n i e n i u e l e k t r o w n i w l a t a c h 1 9 7 6 - 1 9 8 5 . W l a t a c h 1 9 7 6 -1 9 8 5 p r z y j ę c i a p ra c o w n ik ó w b e z p r a k t y k i b ę d ą d w u k r o t n i e p r z e w y ż s z a ć p r z y j ę c i a p ra c o w n ik ó w z p r a k t y k ą . W y ją t-kiem b ę d ą p r a c o w n i c y z w y k s z t a ł c e n i e m wyższym, g d z i e l i c z b a z a -t r u d n i o n y c h b e z p r a k t y k i b ę d z i e n i e w i e l e w i ę k s z a n i ż z p r a k t y k ą (w l i c z b a c h b e z w z g l ę d n y c h b ę d z i e t o r ó ż n i c a 9 p r a c o w n ik ó w , p r z y 9 3 z p r a k t y k ą i 102 b e z p r a k t y k i ) . Z a u w a ż a ln a J e s t w y r a ź n a z a -l e ż n o ś ć m ię d z y p r z y j ę c i a m i p ra c o w n ik ó w z p r a k t y k ą i b e z p r a k t y k i w w y d z i e l o n y c h p r z e z n a s o k r e s a c h budowy. W o k r e s i e i n w e s t y c y j -nym p r z e w a ż a n a b ó r p ra c o w n ik ó w z p r a k t y k ą ( 5 2 , 7 % ) , p r z y czym J e s t o n n a j w i ę k s z y w p i e r w s z y c h l a t a c h t e g o o k r e s u . W l a t a c h 1 9 8 1 - 1 9 8 5 z d e c y d o w a n i e p r z e w a ż y n a b ó r p ra c o w n ik ó w b e z p r a k t y k i ( 9 1 , 4 % ) , p r z y czym w l a t a c h 1 9 8 3 -1 9 8 5 w y n o s i ć b ę d z i e 100%. Wśród w y s z c z e g ó l n i o n y c h t r z e c h g r u p n a j w i ę k s z y u d z i a ł p r a k t y k ó w w y s t ę p u j e w śró d p ra c o w n ik ó w z w y k s z t a ł c e n i e m wyższym. Pracow -n i c y p o s i a d a j ą c y w y ż s z e w y k s z t a ł c e n i e i s t a ż p r a c y w p r z e m y ś l e e n e r g e t y c z n y m zajm ować b ę d ą w e l e k t r o w n i w Rogowcu s t a n o w i s k a k i e r o w n i c z e , o b e j m u j ą c e s k o m p lik o w a n e o d c i n k i p r a c y i s t a n o w i ć b ę d ą t r z o n k a d r y i n ż y n i e r y j n o - t e c h n i c z n e j . O p ró c z p o w i e r z o n y c h im obow iązków b ę d ą m i e l i z a z a d a n i e o t o c z y ć o p i e k ą p o d l e g ł y c h s o b i e p r a c o w n ik ó w , z w ł a s z c z a m ło d y c h i n ż y n i e r ó w b e z p r a k t y k i i s ł u ż y ć im w p r a c y f a c h o w ą r a d ą i pom ocą. P r a c o w n i c y p o s i a d a j ą -c y w y k s z t a ł c e n i e ś r e d n i e i zawodowe o r a z s t a ż p r a c y s p e ł n i a ć b ę d ą a n a l o g i c z n e z a d a n i a co i n ż y n i e r z y , z tym ż e o d c i n k i p r a c y i z a k r e s obow iązków b ę d ą m i e l i o d p o w i e d n i o m n i e j s z y . Pracow -n i c y r e k r u t u j ą c y s i ę z g r u p y p ra c o w n ik ó w b e z p r a k t y k i b ę d ą

(14)

•p-T a b e l a 5 03 U d z i a ł p r a c o w n ik ó w z p r a k t y k ą i b e z p r a k t y k i w ś r ó d nowo p r z y jm o w a n y c h w e l e k t r o w n i ( l a t a 1 9 7 6 - 1 9 8 5 ) S t r u k t u r a nowo p r z y jm o w a n y c h p r a c o w n ik ó w L a t a w tym z w y k s z t a ł c e n i e m z w y k s z t a ł c e n i e m z w y k s z t a ł c e n i e m

wyższym ś r e d n i m zawodowym z a s a d n i c z y m zawodowym

Z b e z z b e z z b e z z b e z p r a k t y k ą p r a k t y k i p r a k t y k ą p r a k t y k i p r a k t y k ą p r a k t y k i p r a k t y k ą p r a k t y k i 1976 1 0 0 f 0 1 0 0 , 0 1977 6 3 , 6 3 6 , 4 1 0 0 , 0 - - - 6 0 , 0 4 0 , 0 •1978 7 1,6 2 8 , 4 6 6 , 7 3 3 , 3 7 2 , 7 2 7 , 3 7 7 , 4 2 2 , 6 1979 5 5 ,1 4 4 , 9 7 0 , 9 2 9 ,1 61 ,1 3 8 , 9 4 9 , 7 5 0 , 3 1980 4 7 ,1 5 2 , 9 3 1 , 8 6 8 , 2 4 2 , 7 5 7 , 3 5 0 , 3 4 9 , 7 1981 1 9 , 5 8 0 , 5 2 6 , 9 7 3 , 1 21 ,9 7 8 , 1 1 7 , 9 8 2 , 1 1 9 8 2 4 , 2 9 5 , 8 1 9 , 0 81 , 0 3 , 0 9 7 , 0 3 , 3 9 6 , 7 1 9 8 3 1 0 0 , 0 - 1 0 0 , 0 1 0 0 , 0 - 1 0 0 , 0 1984 — 1 0 0 , 0 _ 1 0 0 , 0 - 1 0 0 , 0 - 1 0 0 , 0 1985 - 1 0 0 , 0 - 1 0 0 , 0 - 1 0 0 , 0 - 1 0 0 , 0 1 9 7 6 - 1 9 8 0 5 2 , 7 *»7,3 5 9 , 0 41 , 0 5 3 , 4 4 6 , 6 5 1 , 4 4 8 , 6 1 9 8 1 - 1 9 8 5 8 , 6 91 ,4 1 9 , 6 8 0 , 4 8 , 3 91 ,7 7 , 9 9 2 , 1 1 9 7 6 - 1 9 8 5 3 2 , 7 6 7 , 3 4 7 , 7 5 2 , 3 3 2 ,1 6 7 , 9 3 1 , 2 6 8 , 8 Ź r ó d ł o : W y l i c z o n o na p o d s t a w i e d a n y c h u z y s k a n y c h w D z i a l e K a d r i S z k o l e n i a Zawodo-wego e l e k t r o w n i I . Ja n S z u p ił o

(15)

m u s i e l i nabywać n i e z b ę d n ą w i e d z ę t e o r e t y c z n ą o r a z d o ś w i a d c z e n i e p r a k t y c z n e pod k i e r u n k i e m p r a c o w n ik ó w , k t ó r z y p r z y b ę d ą do p r a -c y w e l e k t r o w n i z i n n y c h o ś ro d k ó w t e g o t y p u w k r a j u . Jednym z e ź r ó d e ł z e w n ę t r z n y c h , k t ó r e g o r o l a w z r a s t a w l a -t a c h p ó ź n i e j s z y c h j e s t s z k o l n i c t w o . W p i e r w s z y c h l a t a c h budowy, J a k j u ż w y k a z a n o , z a t r u d n i a s i ę p r z e d e w s z y s t k i m p ra c o w n ik ó w z p r a k t y k ą . P r z y k ła d o w o w I I I k w a r t a l e 1977 r . r o z p o c z ę t y z o s t a ł w e rb u n e k z a ł o g i d l a I I u k ł a d u K o p a r k a - T a ś m o c ią g - Z w a ło w a r k a ( K T Z )» k t ó r y p la n o w a n o u r u c h o m i ć w m arcu 1978 r . P r o c e n t o w y u d z i a ł z a -ł o g i z p r a k t y k ą ( p o c h o d z ą c e j z c z y n n y c h k o p a l n i w ę g l a b r u n a t -n e g o ) b ę d z i e w y r a ź n i e n i ż s z y n i ż w I e t a p i e . W ynosi o n 16 ,7 % , p o d c z a s gdy w e t a p i e I w y n o s i ł 56 ,3 % . W ię k s z o ś ć o b s ł u g i I I u k ł a d u KTZ t o a b s o l w e n c i s z k ó ł g ó r n i c z y c h o r a z p r a c o w n i c y p r z y -j ę c i z z e w n ą t r z i p r z e s z k o l e n i w k o p a l n i . Ramowy p r o g r a m n a -b o r u p ra c o w n ik ó w d l a I I u k ł a d u KTZ p r z e d s t a w i a s i ę n a s t ę p u j ą -c o : 1 . A b s o l w e n c i 46,7% a ) a b s o l w e n c i Z a s a d n i c z e j S z k o ł y G ó r n i c z e j w B e ł c h a t o w i e 30,0% b ) a b s o l w e n c i Z a s a d n i c z e j S z k o ł y G ó r n i c z e j i T ec h n ik u m G ó r n i c z e g o z e Z g o r z e l c a i K o n in a 16,7% 2 . P r a c o w n i c y z w e rb o w a n i s p o z a KWB 36,6% 3 . P r a c o w n i c y z i s t n i e j ą c y c h KWB 16,7% T a b e l a 6 A b s o l w e n c i s z k ó ł zawodowych ВОР w l a t a c h 1 9 7 7 - 1 9 8 0 S z k o ł y zawodowe L i c z b a a b s o lw e n tó w w l a t a c h 1977 1978 1979 1980 1 9 7 7 -1 9 8 0 Z a s a d n i c z a S z k o ł a G ó r n i c z a 112 245 280 315 952 Z a s a d n i c z a S z k o ł a M e c h a n i z a c j i G ó r n i c t w a i E n e r g e t y k i 40 40 T ech n ik u m M e c h a n i-z a c j i G ó r n i c t w a i E n e r g e t y k i 1 38 40 78 Razem 112 245 318 395 1070 Ż r ó d ł o : W y lic z o n o na p o d s t a w i e : Z a p o t r z e b o w a n i e na k a d r y k w a l i f i k o w a n e o r a z d a n y c h u z y s k a n y c h w W o je w ó d z k ie j K o m i s j i P l a n o -w a n ia -w P i o t r k o -w i e T r y b .

(16)

Dane t a b . 6 p r z e d s t a w i a j ą l i c z b ę a b s o l w e n t ó w s z k ó ł zawodo-wych ВОР s z k o l ą c y c h d l a p o t r z e b i n w e s t y c j i p a l i w o w o e n e r g e -t y c z n e j w l a -t a c h 1 9 7 7 - 1 9 8 0 .

Ź ró d łe m miejscowym a b s o l w e n t ó w d l a p o t r z e b ZGE " B e łc h a tó w " s ą t r z y s z k o ł y . Z a s a d n i c z a S z k o ł a G ó r n i c z a w B e ł c h a t o w i e , w k t ó r e j u c z n i o w i e r o z p o c z ę l i n a u k ę od 1 IX 1974 r . Nauka w s z k o l e t r w a dwa l u b t r z y l a t a , w z a l e ż n o ś c i od k i e r u n k u . K s z t a ł c i ć b ę d z i e u c z n i ó w w n a s t ę p u j ą c y c h z a w o d ach : m e c h a n ik ma-s z y n i u r z ą d z e ń g ó r n i c t w a odkryw kow ego, e l e k t r o m o n t e r g ó r n i -c tw a odkrywkowego o r a z m o n t e r u k ła d ó w e l e k t r y c z n y c h a u t o m a t y -k i p r z e m y s ł o w e j . T ech n ik u m M e c h a n i z a c j i G ó r n i c t w a i E n e r g e t y k i w Kam ieńsku r o z p o c z ę ł o d z i a ł a l n o ś ć od 1 IX 1974 r . Nauka t r w a t u t a j p i ę ć l a t , a a b s o l w e n c i o t r z y m u j ą t y t u ł t e c h n i k a m e c h a n i-ka e k s p l o a t a c j i u r z ą d z e ń m e c h a n i c z n y c h g ó r n i c t w a odkrywkowego i e n e r g e t y k i . T r z e c i ą s z k o ł ą j e s t Z a s a d n i c z a S z k o ł a M e c h a n iz a - z a c j i G ó r n i c t w a i E n e r g e t y k i w K am ień sk u . P i e r w s i u c z n i o w i e r o z p o c z ę l i n a u k ę 1 IX 1977 r . Nauka w z a w o d z i e e l e k t r y k a e k s p l o -a t -a c j i m aszyn i u r z ą d z e ń e l e k t r y c z n y c h g ó r n i c t w a odkrywkowego t r w a t r z y l a t a . Ł ą c z n i e w l a t a c h 1 9 7 7 - 1 9 8 0 p l a n u j e s i ę , i ż s z k o ł y u k o ń c z y 1070 a b s o l w e n t ó w , co s t a n o w i ł o b y 11,296 o g ó l n e -go z a p o t r z e b o w a n i a ZGE " B e ł c h a t ó w " . J e d n a k z au w aży ć n a l e ż y , i ż m ię d z y l i c z b ą a b s o lw e n tó w k o ń c z ą c y c h s z k o ł ę a l i c z b ą a b s o l w e n -*7 tów p o d e j m u j ą c y c h p r a c ę i s t n i e j e r ó ż n i c a . L i c z b ę a b s o lw e n tó w z a t r u d n i a n y c h o tr z y m u je m y po o d j ę c i u od o g ó l n e j l i c z b y a b s o l -w entó-w , t y c h k t ó r z y p o d e j m u j ą n a u k ę w s z k o ł a c h w y ż sz e g o s t o p -n i a . P r z y o k r e ś l a n i u l i c z b y a b s o l w e n t ó w p o d e j m u j ą c y c h p r a c ę , w s k a l i c a ł e j g o s p o d a r k i n a r o d o w e j , n i e u w z g l ę d n i a s i ę p r o b l e -mu p o b o r u m ł o d z i e ż y do c z y n n e j s ł u ż b y w o j s k o w e j , w ychodząc z z a ł o ż e n i a , ż e z j a w i s k o t o d o k o n u j e s i ę na z a s a d z i e r o t a c j i . C z ę ś ć a b s o l w e n t ó w bowiem c o r o c z n i e r o z p o c z y n a s ł u ż b ę w o jsk o w ą , a j e d n o c z e ś n i e pewna g r u p a a b s o lw e n tó w z l a t u b i e g ł y c h j ą k o ń c z y i p o d e j m u j e p r a c ę zawodową. Gdybyśmy z a ł o ż y l i , i ż p r z y a n a l i z i e w s k a l i m i k r o , n a l e ż y o d j ą ć c z ę ś ć r o t a c y j n ą a b s o l -wentów (co s t a n o w i ł o b y l i c z b ę w g r a n i c a c h 500 o s ó b ) t o o k a z a -ł o b y s i ę , i ż l i c z b a a b s o lw e n tó w p o d e j m u j ą c y c h p r a c ę w l a t a c h 7 K. D z i e n i o . M. G o ł a c k a , B i l a n s e s i ł y r o b o c z e j , Warszawa 1 9 7 1 , s . 4 8 , 4 9 .

(17)

1 9 7 7 - 1 9 8 0 w y n o s ić b ę d z i e 5 7 0 , co s t a n o w i 5,9% o g ó l n e g o z a p o -t r z e b o w a n i a ZGE " B e ł c h a t ó w " . B y ła b y t o s y t u a c j a n i e k o r z y s t n a z u w ag i n a f a k t , i ż p r z y k ł a d o w o w planow anym z a t r u d n i e n i u ab-so lw e n tó w w KWB ( 1 9 7 7 - 1 9 8 0 ) a b s o l w e n c i zawodowych s z k ó ł g ó r n i -c z y -c h s t a n o w i ą o k . 83% o g ó l n e g o z a p o t r z e b o w a n i a . Drugim r o d z a j e m ź r ó d e ł p o k r y c i a z a p o t r z e b o w a n i a na p ra c o w -ników k w a l i f i k o w a n y c h s ą w e w n ę tr z n e m o ż l i w o ś c i p r z e d s L ę b i o r s t w w y n i k a j ą c e z r o z w o ju w ł a s n e j k a d r y . U r u c h o m i e n i e t e g o ź r ó d ł a uw arunkow ane j e s t z o r g a n i z o w a n i e m s z k o l e n i a w e w n ę tr z n e g o ( t a b . 7 ) . S z k o l e n i e t o o g r a n i c z a s i ę do p r z y u c z a n i a r o b o t n i k ó w nowo T a b e l a 7 S t r u k t u r a s z k o l o n y c h p ra c o w n ik ó w KWB I w e d łu g r o d z a j ó w s z k o l e n i a w l a t a c h 1 9 7 4 -1 9 8 5 R o d z a j s z k o l e n i a S t r u k t u r a s z k o l o n y c h w p o s z c z e -g ó l n y c h o k r e s a c h S k a l a s z k o l e n i a w p o s z c z e g ó l n y c h o k r e s a c h 1 9 7 4 -- 1 9 8 0 1 9 8 1 -- 1 9 8 5 1 9 7 4 -- 1 9 8 5 1 9 7 4 -- 1 9 8 0 - 1 9 8 51 9 8 1 1 9 7 4 -- 1 9 8 5 I . P r z y u c z a n i e do zawodu r o b o t n i k ó w w tym: 5 2 , 5 5 3 , 3 5 2 , 9 5 6 , 3 4 3 , 7 1 0 0 , 0 n a u k a zawodu 1 0 , 9 1 1 ,1 1 1 , 0 5 6 ,1 4 3 , 9 1 0 0 , 0 p r z y u c z a n i e do o k r e ś -l o n e j p r a c y 2 4 , 6 2 2 , 2 2 3 , 6 5 9 , 2 4 0 , 8 1 0 0 , 0 w y u c z e n i e d ł u g i e g o zawodu 1 7 , 0 2 0 , 0 1 8 , 3 5 2 , 6 4 7 , 4 1 0 0 , 0 I I . P o d n o s z e n i e k w a l i f i k a c j i w tym: 4 7 , 5 4 6 , 7 4 7 ,1 5 7 ,1 4 2 , 9 1 0 0 , 0 p o d w y ż s z a n i e k w a l i f i -k a c j i 4 0 , 4 4 0 , 0 4 0 , 2 5 6 , 9 4 3 ,1 1 0 0 , 0 p r a c o w n i c y u m y sło w i 1 . 5 1 , 3 1 , 4 6 0 , 0 4 0 , 0 1 0 0 , 0 k o n f e r e n c j e s z k o l e n i o -we zawodo-we 7 ,1 6 , 7 6 , 9 5 8 , 3 4 1 , 7 1 0 0 , 0 p r a c o w n i c y u m y sło w i 0 , 5 0 , 7 0 , 6 5 0 , 0 5 0 , 0 1 0 0 , 0 Razem 1 0 0 , 0 1 0 0 , 0 1 0 0 , 0 5 6 , 7 4 3 , 3 1 0 0 , 0 Ż r ó d ł o : W y lic z o n o na p o d s t a w i e : P l a n s z k o l e n i a w l a t a c h 1 9 7 5 - 1 9 8 5 o r a z d a n y c h u z y s k a n y c h K a d r i S z k o l e n i a Zawo-dowego KWB I .

(18)

p r z y jm o w a n y c h , n i e p o s i a d a j ą c y c h ż a d n y c h k w a l i f i k a c j i l u b p o s i a -d a j ą c y c h k w a l i f i k a c j e i n n e n i ż t e , k t ó r e s ą p o t r z e b n e na nowym s t a n o w i s k u p r a c y . S z k o l e n i e w e w n ą t r z z a k ł a d o w e s p e ł n i a r ó w n ie ż b a r d z o w ażną r o l ę w p r o c e s i e p o d n o s z e n i a k w a l i f i k a c j i r o b o t n i -ków J u ż z a t r u d n i o n y c h p r z e z s z e r o k o s t o s o w a n e d o s z k a l a n i e r o -b o t n i k ó w , n p . w z a k r e s i e o b s ł u g i nowych u r z ą d z e ń . S z k o l e n i e m w e w n ą trz z ak ła d o w y m p rz e p ro w a d z o n y m w l a t a c h 1 9 7 4 - - 1 9 8 5 o b j ę t y c h b ę d z i e 6 2,5% z a ł o g i . W o k r e s i e i n w e s t y c y j n y m b ę d z i e p r z e s z k o l o n y c h 56,7% p ra c o w n ik ó w p r z e w i d z i a n y c h do s z k o -l e n i a , a w o k r e s i e d o c h o d z e n i a do p e ł n e j z d o l n o ś c i p r o d u k -c y j n e j 4 3,3% . Z g r u p y s z k o l o n y c h - p r z y u c z e n i e m do zawodu o b j ę t y c h b ę d z i e 52,9% z a ł o g i , z a ś p o d n o s z e n i e m k w a l i f i k a c j i 4 7 ,1 % . P r z y u c z e n i e do zawodu r o b o t n i k ó w nowo p r z y jm o w a n y c h p r o w a d z o n e j e s t w KWB w s p e c j a l n o ś c i a c h , k t ó r e p r e z e n t u j e t a b . 8 . T a b e l a 8 S p e c j a l n o ś c i s z k o l e n i a w s y s t e m i e w e w n ą trz z ak ła d o w y m KWB I w l a t a c h 1 9 7 5 -1 9 8 5 R o d zaj s p e c j a l n o ś c i S z k o l e n i e w p o s z c z e g ó l n y c h l a t a c h (w %) 1975 1976 1977 1978 1979 1 9 8 0 -1 9 8 5 B u d o w la n i ( o b s ł u g a s p r z ę t u b u d o w la n e g o ) 27 39 13 11 7 8 E l e k t r y c y 21 14 8 10 6 5 Z i e m n o - d r o g o w i 10 14 3 7 2 4 K o n s e r w a t o r z y m aszyn i u r z ą d z e ń — _ 39 28 38 34 O p e r a t o r z y s p r z ę t u 21 14 24 29 35 36 K ie ro w c y ( k a t e g o r i a I I ) - 3 3 4 3 3 M e c h a n ic y 21 14 7 11 7 8 W i e r t a c z e - 2 3 - 2 2 Razem 100 100 100 100 100 100 Ź r ó d ł o : J a k w t a b . 7 . W e f e k c i e s z k o l e n i a p r a c o w n i c y u z y s k u j ą dyplom y c z e l a d n i c z e i m i s t r z o w s k i e . S z k o l e n i e t o s p r z y j a n i e t y l k o u z y s k a n i u k w a l i -f i k a c j i , a l e t a k ż e p o z w a l a p o d n i e ś ć d o t y c h c z a s o w e ( k u r s y k w a l i -f i k a c y j n e na m i s t r z ó w ) . Z a u w a ż a ln a j e s t z a l e ż n o ś ć i l o ś c i p r a

(19)

-cowników s z k o l o n y c h w p o s z c z e g ó l n y c h s p e c j a l n o ś c i a c h od r o d z a j u p r a c I n w e s t y c y j n y c h . W o k r e s i e i n w e s t y c y j n y m , z e w z g lę d u na wy-k o n y w a n ie w tym o k r e s i e p r z e d e w s z y s t k i m r o b ó t b u dow lano-m on-ta ż o w y c h i i n ż y n i e r y j n o - l ą d o w y c h , i s t n i e j e d u ż e z a p o t r z e b o w a n i e n a p ra c o w n ik ó w o s p e c j a l n o ś c i a c h : b u d o w l a n i , m e c h a n i c y , e l e k -t r y c y o r a z k o n s e r w a t o r z y m aszyn i u r z ą d z e ń . S t ą d s z k o l e n i e w t y c h s p e c j a l n o ś c i a c h d l a t e g o o k r e s u j e s t r ó w n ie ż d u ż e . Pod ko-n i e c o k r e s u i n w e s t y c y j n e g o z m n i e j s z a s i ę z a p o t r z e b o w a n i e na p ra c o w n ik ó w o k w a l i f i k a c j a c h o g ó l n o b u d o w l a n y c h . Z m n i e j s z e n i u u l e g a r ó w n ie ż z a p o t r z e b o w a n i e na p ra c o w n ik ó w w s p e c j a l n o ś -c i a -c h : e l e k t r y c y i z i e m n o - d r o g o w i . F a k t t e n wpływa a u t o m a t y c z -n i e n a o g r a n i c z e n i e s z k o l e n i a w t y c h k i e r u n k a c h . N ie u l e g a z m n i e j s z e n i u z a p o t r z e b o w a n i e na o p e r a t o r ó w s p r z ę t u i k o n s e r w a -t o r ó w maszyn i u r z ą d z e ń . Tym samym s z k o l e n i e w t y c h s p e c j a l -n o ś c i a c h w d a l s z y m c i ą g u j e s t d u ż e , a n a w e t u l e g a znacznem u p o w i ę k s z e n i u . W o k r e s i e d o c h o d z e n i a do p e ł n e j z d o l n o ś c i p r o d u k -c y j n e j n a s t ę p u j e w y r a ź n e z m n i e j s z e n i e z a p o t r z e b o w a n i a na p r a -cowników; b u d o w l a n y c h , z i e m n o - d r o g o w y c h i e l e k t r y k ó w . N a t o m i a s t i s t n i e j e d u ż e z a p o t r z e b o w a n i e na o p e r a t o r ó w s p r z ę t u . Z w ią z a n e j e s t t o z u r u c h o m i e n i e m e k s p l o a t a c j i z ł o ż a w ę g la b r u n a t n e g o . IXiże z a p o t r z e b o w a n i e i s t n i e j e t a k ż e na k o n s e r w a t o r ó w m aszyn i u r z ą d z e ń . S y t u a c j a t a z n a j d u j e o d z w i e r c i e d l e n i e w p l a n i e s z k o l e -n i a . R easu m u jąc n a l e ż y s t w i e r d z i ć , i ż t r u d n o j e s t f o rm u ło w a ć w n i o s k i w s p r a w i e u d z i a ł u p o s z c z e g ó l n y c h ź r ó d e ł w t w o r z e n i u z a -ł o g i ZGE " B e ł c h a t ó w " . U n i e m o ż l i w i a t o z j e d n e j s t r o n y mało k o m p l e t n a b a z a e m p i r y c z n a , na p o d s t a w i e k t ó r e j p r z e p r o w a d z o -no a n a l i z ę . Z d r u g i e j s t r o n y r o z p a t r y w a n i e w sk a ź n ik ó w ś r e d n i c h d l a ZGE " B e ł c h a t ó w " j e s t n i e w s k a z a n e z powodu o d m ie n n y c h j a k o ś -ciow o i i l o ś c i o w o p o t r z e b k a d ro w y c h obu p r z e d s i ę b i o r s t w . K o p a l-n i a Węgla B r u n a t n e g o s k u p i a 7 6,6% c a ł e g o z a t r u d n i e n i a kombi-n a t u . Ponad t r z y k r o t n i e w i ę k s z a l i c z b a z a t r u d n i o n y c h w KWB n i ż e l e k t r o w n i w p ł y n ę ł a b y n a z n i e k s z t a ł c e n i e w sk a ź n ik ó w o g ó l n y c h , k t ó r e b y ł y b y p o d o b n e do w sk a ź n ik ó w k o p a l n i . P r z e w a ż a j ą c a c z ę ś ć d a n y c h f a k t o g r a f i c z n y c h p o c h o d z i z KWB. Wynika z n i c h , i ż d e c y d u ją c y m ź r ó d ł e m d opływ u k a d r ma być ВОР, k t ó r y w o k . 50% ma z a b e z p i e c z y ć p o t r z e b y k o p a l n i . Z b a d a ń p r z e p r o w a d z o n y c h w i n n y c h r e j o n a c h u p r z e m y s ł a w i a

(20)

-n y c h w y n i k a , i ż s ą o n e d o s t a r c z y c i e l e m g ł ó w n i e n i e w y k w a l i f i k o w a -n e j b ą d ź o n i s k i c h k w a l i f i k a c j a c h s i ł y r o b o c z e j 8 . Z u w ag i na f a k t , i ż ma być t o ź r ó d ł o w i o d ą c e n i e d z i w i ą w s k a ź n i k i , z k t ó r y c h w y n i k a , i ż 6 2, 3% o g ó ł u z a t r u d n i o n y c h ma być o b j ę t e s z k o l e n i e m w e w n ą trz z a k ła d o w y m , w t r a k c i e k t ó r e g o nowo z a t r u d n i e n i p r a c o w n i c y zdobywać b ę d ą zawód l u b p o d w y ż sz a ć d o t y c h c z a s o w e k w a l i f i k a c j e . W p r a k t y c e r e a l i z a c j a p l a n u n a b o r u p ra c o w n ik ó w w o d p o w i e d n i e j i l o ś c i z z a ł o ż o n y c h ź r ó d e ł n a p o t y k a na t r u d n o ś c i . Dopływ p ra c o w n ik ó w z p o s z c z e g ó l n y c h ź r ó d e ł zasobów p r a c y j e s t od m ien n y n i ż p la n o w a n o ( t a b . 4 ) , b ą d ź może być o d m ien n y (.tab . 6 ) . S z c z e g ó l n i e j e s t t o n i e p o k o j ą c e w p r z y p a d k u d opływ u k a d r z e ź r ó d e ł i n w e s t o r a , z k t ó r e g o r e k r u t u j ą s i ę p r a c o w n i c y o wyso-k i c h k w a l i f i k a c j a c h i d o ś w i a d c z e n i u . P o w s t a j e t u p r o b l e m - c z y o s i ą g a n i e p o ż ą d a n e j w i e l k o ś c i i s t r u k t u r y z a t r u d n i e n i a , bez u w z g l ę d n i a n i a ź r ó d e ł z j a k i c h ono p o c h o d z i , j e s t s y t u a c j ą p r a -w i d ł o -w ą . Dla z i l u s t r o w a n i a t e g o p r o b l e m u p o s łu ż y m y s i ę n a s t ę p u -ją c y m p r z y k ł a d e m . Dane t a b . 6 w s k a z u j ą , i ż c o r o c z n i e w l a t a c h 1 9 7 5 - 1 9 8 5 w z a w o d z i e k i e r o w c y ( k a t e g o r i a I I ) s z k o l o n y c h b ę d z i e p r z e z KWB 3% o g ó l n e j l i c z b y k u r s a n t ó w . Z a k ła d a m y , i ż u c z e s t n i c y t e g o k u r s u r e k r u t o w a ć s i ę b ę d ą z e ź r ó d e ł t e r e n o w y c h t z n . z ВОР. Okazać s i ę może j e d n a k , i ż z i n n y c h ź r ó d e ł n p . m iędzyw ojew ódz-k i c h z g ł o s i s i ę do p r a c y w KWB t a k a l i c z b a k ie r o w c ó w , i ż s z k o l e n i e s t a n i e s i ę z b ę d n e . P r z e d s i ę b i o r s t w o o s i ą g n i e z y s k , bowiem n i e b ę d z i e m u s i a ł o o r g a n i z o w a ć a n i p o k ry w ać k o s z tó w k u r s u . Z d r u g i e j s t r o n y p o n o s i ć b ę d z i e k o s z t y z w i ą z a n e z o d l e g -ły m i d o j a z d a m i do p r a c y l u b d o p ł a t a m i do h o t e l u r o b o t n i c z e g o . Suma t a k i c h , w p o s z c z e g ó l n y c h p r z y p a d k a c h na p o z ó r mało z n a c z ą -c y -c h wyborów, p o w o d u je z n a c z n e p r z e s u n i ę c i a w s t r u k t u r z e ź r ó -O P o r . B. W i n i a r s k i , F. W i n i a r s k a , Model s t e -r o w a n i a rozw ojem r e j o n u u p r z e m y s ł a w i a n e g o , [ w:] K s z t a ł t o w a n i e r o z w o j u s p o ł e c z n o - e k o n o m i c z n e g o r e j o n ó w u p r z e m y s ł a w i a n y c h (Wybór s t u d i ó w ) , r e d . A. S t e l m a c h o w s k i , Warszawa 1 9 7 5 , s . 9 1 ; I . F i e r 1 a , G o s p o d a r k a c z y n n i k i e m l u d z k i m , [w :] K s z t a ł -t o w a n i e r o z w o j u . . . , s . 1 4 8 - 1 5 0 ; I . F r e n k e l , A k t y w i z a c j a r e z e r w s i ł y r o b o c z e j , [w :] Rozwój s p o ł e c z n o - g o s p o d a r c z y r e j o n u u p r z e m y s ł a w i a n e g o , r e d . D. G a ł a j , Warszawa 1 9 7 3 , s . 1 9 3 - 2 2 6 ; Z. S z a p a j t i s , P r o b le m y s i ł y r o b o c z e j w L e g n i c k o - G ło g o w - s k im O kręgu Miedziowym, " Z e s z y t y Badań Rejonów U p r z e m y s ł a w i a n y c h PAN" 1 9 6 5 , n r 1 2 , s . 2 2 7 - 2 4 9 i n .

(21)

d e ł zaso b ó w p r a c y , z k t ó r y c h r e k r u t u j e s i ę z a ł o g a KWB ( p o r . t a b . 3 i 4 ) . Powodować może t o s z e r e g k o n s e k w e n c j i . J e d n ą z n i c h mo-ż e być z m n i e j s z o n a a k t y w i z a c j a m i e j s c o w y c h zaso b ó w s i ł y r o b o -c z e j . J e s t t o j u ż poważny p r o b l e m i w z w ią z k u z tym n a l e ż y p o s t u l o w a ć r o z s z e r z e n i e b a d a ń nad w s z e l k i m i a s p e k t a m i p ro b le m u z w i ą z a n e g o z e ź r ó d ł a m i zasobów p r a c y , z k t ó r y c h k o r z y s t a ZGE

" B e ł c h a t ó w " p r z y fo rm o w a n iu z a ł o g i .

J a n S z u p i ł o

SOURCES OF MANPOWER FOR THE MINING-POWER INDUSTRIAL COMPLEX

AT BEŁCHATÓW The a r t i c l e d e s c r i b e s d i f f e r e n t manpower s o u r c e s b e i n g u t i l i z e d by The M i n i n g - P o w e r I n d u s t r i a l Complex a t B e ł c h a t ó w . The a n a l y s i s c o v e r s t h e p e r i o d o f 1 9 7 4 -1 9 8 5 an d was c o n d u c t e d i n two s t a g e s . I n t h e f i r s t s t a g e t h e r e was p r e s e n t e d t h e d e s i r a b l e t a r g e t q u a l i f i c a t i o n s - p r o f e s s i o n a l s t r u c t u r e (1985) i n t h e a b o v e m e n t i o n e d i n d u s t r i a l co m p le x an d s c h e d u l e o f p r o d u c -t i o n e x p a n s i o n a l o n g w i t h t h e l e v e l o f em p lo y m en t g r o w t h . I t was d i s c o v e r e d t h a t b o t h i n t h e c o n s t r u c t i o n p e r i o d and i n t h e p e r i o d o f r e a c h i n g f u l l p r o d u c t i o n c a p a c i t y t h e i n c r e m e n t i n em ploym ent was o u t p a c i n g i n t i m e t h e i n c r e m e n t i n p r o d u c t i o n v o lu m e . J o b s t o b e p e r f o r m e d by e n g i n e e r i n g - t e c h n i c a l , and adm i-n i s t r a t i v e - c l e r i c a l w o r k e r s a r e manned f a s t e s t . I n t h e s e c o n d s t a g e t h e r e was d i s c u s s e d t h e r o l e o f s e l e c t e d manpower s o u r c e s u t i l i z e d i n t h e p r o c e s s o f r e c r u i t i n g t h e co m p a n y ’ s p e r s o n -n e l . W h ile c o m p a r in g t h e p l a n o f e m p l o y e e s ’ r e c r u i t e m e n t a c -c o r d i n g t o manpower s o u r c e s w i t h t h e r e a l s i t u a t i o n i n r e c -r u i t e m e n t a r e a i t w as f o u n d t h a t i n f l o w o f e m p lo y e e s fro m p a r t i c u l a r manpower s o u r c e s was d i f f e r e n t f r o m t h e p l a n n e d o n e . T h i s e s p e c i a l l y r e f e r s t o manpower s o u r c e s o f t h e d e v e -l o p e r , and l o c a l s o u r c e s i n c l u d i n g v o c a t i o n a l s c h o o l s . H a v in g i n mind d a n g e r o u s c o n s e q u e n c e s p r o d u c e d b y t h e s e d i v e r g e n -c i e s t h e r e a r e p o s t u l a t e d f u t u r e s t u d i e s i n t h i s a r e a .

Cytaty

Powiązane dokumenty

While the good correlations above the winter polar vortex likely indicate the propagation of mountain waves and GWs generated by unbalanced jet streams up to the ther- mosphere,

Kilka tygodni po opublikowaniu Antyzoila - w „Odrodzeniu” (1948, nr 13/14, z 28 III), którego redakcję objął właśnie Borejsza, ukazał się przygotowany przez Wata,

When even the window, an appa- UHQWVFUHHQRISULYDF\³EHFRPHVWKHFRQGLWLRQIRUFDPRXÀDJH&gt;ZKHQ@SRVLQJ on display [an act of exposure through the window] erects the walls of the

[r]

A repeated measures MANOVA was run with one within-subjects independent variable, weather briefing format, and two between-subjects independent variables, the order of the weather

Znajomość tego studium powinna stać się czynnikiem mobilizującym naszych historyków techniki do podjęcia podobnej pracy: być może nie miałaby ona wiele mate- riału dla

Results from experimental analysis of nonuniform magnetic field effect on thermal convection in the transition between laminar and turbulent flow were presented.. Experimental

Grzegorz Teska,Janusz Tomala.