INFRASTRUKTURA I EKOLOGIA TERENÓW WIEJSKICH INFRASTRUCTURE AND ECOLOGY OF RURAL AREAS
Nr 1/II/2012, POLSKA AKADEMIA NAUK, Oddziaá w Krakowie, s. 197–206 Komisja Technicznej Infrastruktury Wsi
Jadwiga Konieczna
UĩYTKI GRUNTOWE I ICH AKTUALIZACJA
PODSTAWĄ PRAC KSZTAàTUJĄCYCH
STRUKTURĉ PRZESTRZENNĄ OBSZARÓW WIEJSKICH
____________
AGRICULTURAL LAND AND UPDATED SURVEYS
AS THE BASIS OF THE SPATIAL STRUCTURE
OF RURAL AREAS
Streszczenie
Aktualny stan rozwoju obszarów wiejskich wynika z dziaáalnoĞci rolniczej prowadzonej w okreĞlonych warunkach przyrodniczych, ekonomicznych i poli-tycznych.
Wspieranie rozwoju obszarów wiejskich Ğrodkami unijnymi, powoduje szersze zainteresowanie rolników do podejmowani dziaáaĔ zmierzających do po-prawy warunków przestrzennych funkcjonowania ich gospodarstw. Struktura przestrzenna obszarów wiejskich jest ksztaátowana w ramach tzw. prac urządze-nioworolnych, ze scaleniem gruntów na czele. Podstawą prawidáowego wykonania tych prac jest aktualna, wiarygodna i áatwo dostĊpna informacja o stanie istnieją-cym dotycząistnieją-cym warunków glebowych, rzeĨby terenu, warunków wodnych oraz struktury wáadania i uĪytkowania. ZnajomoĞü uĪytków gruntowych i ich jakoĞci wyraĪonej gáównie poprzez klasĊ bonitacyjną ma podstawowe znaczenie w proce-sie gospodarowania gruntami.
Sáowa kluczowe: obszary wiejskie, uĪytki gruntowe, prace urządzenioworolne Summary
The current state of rural area development results from agricultural activ-ity carried out in specific natural, economical and political conditions.
Supporting the development of rural areas with EU funds encourages farm-ers to take a broader interest in undertaking activities aiming at improvement of
spatial conditions in which their farms function. The spatial structure of rural ar-eas is to be developed within the so-called “rural surveying” projects, with land consolidation as a top priority. The proper performance of these projects is based on updated, reliable and easily available information about the current state con-cerning soil conditions, the lay of the land, water conditions as well as the owner-ship and usufruct structure. The knowledge of agricultural land and its quality, expressed mainly by the soil quality class, is of fundamental importance in the land management process.
Key words: rural areas, agricultural land, rural surveying projects WSTĉP
Transformacja ustrojowa rozpoczĊta w naszym kraju w 1989 roku stwo-rzyáa ogólne ramy do podejmowania nowych dziaáaĔ sáuĪących rozwojowi ob-szarów wiejskich. Drugim czynnikiem początkującym procesy zmian, pokazują-cym nowe moĪliwoĞci rozwoju i finansowania prac ksztaátujących przestrzeĔ wiejską byáo nasze czáonkostwo w Unii Europejskiej.
NarzĊdziem w procesie zmian ukáadu przestrzennego terenów wiejskich są róĪnego typu prace urządzenioworolne, ze scaleniem i wymianą gruntów na czele. Jako gáówny cel projektów rozwoju obszarów wiejskich jest poprawa warunków pracy i Īycia na wsi ale równieĪ rozwój innych funkcji terenu jak: gospodarka wodna, krajobraz, drogi, agroturystyka. Dziaáania związane z roz-wojem obszarów wiejskich w gáównej mierze opierają siĊ o funkcjĊ danego te-renu. Dane dotyczące uĪytków gruntowych i klas bonitacyjnych są niezbĊdne w ksztaátowaniu wáaĞciwej struktury wáadania i uĪytkowania w procesie plano-wania przestrzennego, wáaĞciwego naliczania podatków, dopáat bezpoĞrednich, ochrony gleb i Ğrodowiska, wyceny gruntów rolnych.
CEL I ZAKRES OPRACOWANIA
Artykuá ma na celu przedstawienie roli i znaczenia aktualnoĞci zapisu rodzaju uĪytków gruntowych i klas bonitacyjnych w systemie ewidencji grun-tów i budynków. PoniewaĪ klasa bonitacyjna wyraĪa jakoĞü grungrun-tów, informa-cja ta ma ogromne znaczenie w sposobie ich zagospodarowania bądĨ podjĊcia decyzji o przeprowadzeniu odpowiednich zabiegów urządzenioworolnych.
Przeprowadzono analizĊ publikacji oraz obowiązujących aktów prawnych dotyczących gleboznawczej klasyfikacji gruntów, procedury postĊpowania ad-ministracyjnego i technicznego dotyczącej przeprowadzania aktualizacji uĪyt-ków gruntowych. Analizie podlegaáy równieĪ przepisy prawne związane z ksztaátowaniem przestrzeni wiejskiej ze szczególnym uwzglĊdnieniem tych zabiegów urządzenioworolnych, których bazą jest aktualna informacja o powierzchni, rodzaju uĪytku i klasie bonitacyjnej.
UĩYTKI GRUNTOWE I GLEBOZNAWCZA KLASYFIKACJA GRUNTÓW W POLSCE
UĪytki gruntowe definiowane jako ciągáa czĊĞü powierzchni ziemi uĪyt-kowana w sposób jednolity, są najmniejszym elementem podziaáu powierzch-niowego kraju utworzonego dla celów prowadzenia ewidencji gruntów i budyn-ków (jednostka ewidencyjna – obrĊb – dziaáka – uĪytek gruntowy). Danymi ewidencyjnymi dotyczącymi uĪytków gruntowych i klas gleboznawczych są:
– numeryczny opis konturów tych uĪytków i klas,
– literowe oznaczenie uĪytków gruntowych i klas gleboznawczych w granicach poszczególnych konturów oraz numery tych konturów.
Tabela 1 przedstawia podziaá uĪytków gruntowych na grupy i podgrupy wedáug przepisów prawnych w sprawie prowadzenia ewidencji gruntów i budynków, poczynając od przepisu wykonawczego do dekretu z 1955 roku w sprawie ewidencji gruntów i budynków.
Z tabeli wynika, iĪ grupy uĪytków gruntowych oraz ich klasyfikacja zmie-niaáa siĊ wraz ze zmianą przepisów prawnych w sprawie prowadzenia ewidencji gruntów. Od 1996 roku wprowadzono do ewidencji nową grupĊ uĪytków – uĪytki ekologiczne, czyli prawnie chronione pozostaáoĞci ekosystemów np.: naturalne zbiorniki wodne, kĊpy drzew i krzewów, bagna, torfowiska, starorze-cza, skarpy, wydmy itp. Zaliczono równieĪ wyszczególnione wczeĞnie jako odrĊbne grupy uĪytków: uĪytki kopalne i tereny komunikacyjne do grupy uĪyt-ków – grunty zabudowane i zurbanizowane. Rozporządzeniem z 2001 roku do uĪytków rolnych wliczono dodatkowo: uĪytki rolne zabudowane, rowy i grunty pod stawami. O zaliczaniu gruntów do poszczególnych uĪytków gruntowych decydują:
– informacje zawarte w operacie gleboznawczej klasyfikacji gruntów, – faktyczny sposób wykorzystania gruntu, ustalony w oparciu o kryteria wy-mienione w przepisach wykonawczych w sprawie ewidencji gruntów i budynków,
– ustalenia zawarte w obowiązujących aktach prawnych dotyczące mor-skich wód wewnĊtrznych oraz uĪytków ekologicznych.
Gáównym czynnikiem wskazującym na wartoĞü produkcyjną gleb jest kla-sa bonitacyjna. Zgodnie z art. 2, pkt 12 prawa geodezyjnego i kartograficznego, gleboznawcza klasyfikacja gruntów definiowana jest jako podziaá gleb na klasy bonitacyjne ze wzglĊdu na ich wartoĞü rolniczą ustaloną na podstawie genetycz-nych cech gleby. Natomiast klasa bonitacyjna – to grupa gleb wyróĪniogenetycz-nych porównawczo na podstawie okreĞlonych iloĞciowo zdolnoĞci produkcyjnych w odniesieniu do wszystkich podstawowych roĞlin uprawnych. NajwaĪniejsze elementy wpáywające na ustalenie klasy gleboznawczej to: poáoĪenie, skáad gra-nulometryczny, typ, rodzaj, gatunek gleby, uwilgotnienie, struktura gleby, od-czyn, zawartoĞü CaCO3. W odniesieniu do uĪytków zielonych – typ siedliskowy danego uĪytku, skáad botaniczny roĞlin áąkowych lub pastwiskowych [WáadziĔ-ski 2008].
Gleboznawczą klasyfikacjĊ gruntów na obszarze caáego kraju, wedáug jed-nolitych zasad i na koszt Skarbu PaĔstwa, przeprowadzono w latach 1956-1969, na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 4 czerwca 1956 r. w spra-wie klasyfikacji gruntów (Dz. U. Nr 19, poz 97, z póĨn. zm.). OkreĞlenie typów gleb i klas gruntów oraz ustalenie ich wartoĞci produkcyjnej zostaáo przeprowa-dzone zgodnie z tabelą klas (zaáączoną do wyĪej wymienionego rozporządze-nia), na podstawie badaĔ terenowych oraz przy zastosowaniu prostych oznaczeĔ analitycznych. PrzyjĊcie badaĔ terenowych jako podstawy do oznaczenia warto-Ğci rolniczej gleb wynikaáo z faktu, Īe wiele cech i wáawarto-Ğciwowarto-Ğci okreĞlanych w terenie ma bezpoĞredni związek ze zdolnoĞcią produkcyjna gleby [Bielska, Skáodowski 2011]. Powstaáe wówczas mapy klasyfikacyjne i glebowo-rolnicze są wykorzystywane w róĪnych procesach związanych z gospodarką gruntami do dzisiaj.
AKTUALIZACJA UĩYTKÓW GRUNTOWYCH I GLEBOZNAWCZEJ KLASYFIKACJI GRUNTÓW
UĪytki gruntowe i klasy gleboznawcze są atrybutami dziaáki ewidencyj-nej, podstawowego obiektu rejestrowanego w systemie ewidencji gruntów i budynków. Jedną z podstawowych zasad funkcjonowania wymienionego syste-mu jest bieĪąca aktualizacja danych w nim zawartych, a wiĊc równieĪ danych dotyczących uĪytków gruntowych. Zgodnie z ustawą Prawo geodezyjne i karto-graficzne prowadzenie i aktualizacja ewidencji gruntów i budynków naleĪą do zadaĔ starosty z zakresu administracji rządowej. AktualizacjĊ danych przepro-wadza siĊ z urzĊdu i na koszt PaĔstwa lub na wniosek i koszt wáaĞciciela. Re-guluje to miĊdzy innymi zapis art. 22 ust 2 wymienionej wyĪej ustawy: „na wszystkich wáaĞcicielach i osobach wáadających gruntami ciąĪy obowiązek zgáa-szania staroĞcie powiatu wszelkich zmian dotyczących sposobu ich uĪytkowania w terminie 30 dni, licząc od chwili powstania tych zmian”.
Gleboznawczą klasyfikacjĊ gruntów jak wspomniano, przeprowadzono w sposób jednolity w oparciu o rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 4 czerw-ca 1956 roku w sprawie klasyfikacji gruntów (Dz. U. Nr 19 z 1956 r., poz. 97 z póĨ. zm.). Ustalenia wówczas dokonane zachowują moc prawną, jak równieĪ tryb postĊpowania administracyjnego podany w rozporządzeniu obowiązuje do dzisiaj. Obowiązujące przepisy w sprawie klasyfikacji nie przewidują okresowe-go jej ponawiania, gdyĪ zmiany w profilu glebowym są bardzo powolne i nie są zauwaĪalne na przestrzeni wielu lat, jeĪeli nie wystĊpują zjawiska lub zdarzenia, które powodują trwaáe zmiany w profilu glebowym [WáadziĔski 2006].
Rozporządzenie z 4 czerwca 1956 roku w sprawie klasyfikacji gruntów w § 2 wymienia przypadki wykonania ponownej klasyfikacji podając, iĪ glebo-znawczą klasyfikacjĊ gruntów przeprowadza siĊ z urzĊdu w ramach rocznych planów tej klasyfikacji oraz:
– przy wykonywaniu scalenia i wymiany gruntów,
– w przypadku melioracji gruntów i áąk – po upáywie 2 lat po dokonaniu melioracji,
– w przypadku stwierdzenia istotnych báĊdów w dotychczas obowiązują-cej klasyfikacji gruntów.
W projekcie rozporządzenia w sprawie gleboznawczej klasyfikacji grun-tów z 2011 roku zapisano, iĪ z urzĊdu klasyfikacjĊ przeprowadza siĊ w szcze-gólnoĞci:
– na gruntach, które nie zostaáy sklasyfikowane,
– na gruntach zmeliorowanych – po upáywie 3 lat od wykonania urządzeĔ melioracji wodnych,
– po wszczĊciu postĊpowania scaleniowego,
– po uzyskaniu informacji od organów administracji publicznej wykorzy-stujących dane z ewidencji gruntów i budynków o nieprawidáowoĞciach w kla-syfikacji,
– po wystąpieniu klĊski Īywioáowej,
– po zalesieniu gruntów na podstawie przepisów o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze Ğrodków unijnych.
Zmiana profilu glebowego lub sposobu uĪytkowania powodowana wyĪej wymienionymi czynnikami, nie leĪącymi bezpoĞrednio po stronie wáaĞciciela dokonywana jest na koszt Skarbu PaĔstwa. W innych uzasadnionych przypad-kach zmianĊ uĪytku gruntowego oraz gleboznawczą klasyfikacjĊ gruntów prze-prowadza siĊ na wniosek i koszt wáaĞciciela. Koszty obejmują prace terenowe weryfikujące zaliczenie gruntów do poszczególnych uĪytków gruntowych, spo-rządzenie niezbĊdnej dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej przez geodetĊ oraz w przypadku ponownej klasyfikacji – operat sporządzony przez uprawnio-nego klasyfikatora. Taka dokumentacja wraz z wykazem zmian gruntowych jest podstawą wprowadzenia zmian w ewidencji gruntów i budynków w czĊĞci opi-sowej i kartograficznej oraz wydania przez starostĊ decyzji administracyjnej.
Sprawdzenie klasyfikacji gruntów jest moĪliwe raz na 15 lat w ramach we-ryfikacji stanu ewidencji gruntów prowadzonej z urzĊdu i na koszt Skarbu PaĔ-stwa przez starostĊ powiatu.
WYKORZYSTANIE UĩYTKÓW GRUNTOWYCH I GLEBOZNAWCZEJ KLASYFIKACJI W PRACACH URZĄDZENIOWOROLNYCH
Rolniczą przestrzeĔ produkcyjną stanowi ziemia w powiązaniu z agrokli-matem, rzeĨbą terenu i warunkami wodnymi. PrzestrzeĔ produkcyjną rolnictwa moĪna okreĞliü zarówno pod wzglĊdem iloĞciowym – liczbą hektarów po-wierzchni ogólnej lub popo-wierzchni uĪytków rolnych oraz pod wzglĊdem jako-Ğciowym, gdzie podstawowe znaczenie ma jakoĞü i przydatnoĞü rolnicza gleb [Rudnicki 2010].
OcenĊ gleb moĪemy wykonaü w oparciu o przeprowadzone nastĊpujące rodzaje klasyfikacji gruntów:
– klasyfikacja gleboznawcza,
– klasyfikacja rolniczej przydatnoĞci, – klasyfikacja glebowo-uprawowa.
W ramach tych prac powstaáy cenne materiaáy opisowe i kartograficzne, np. mapa glebowo-rolnicza, klasyfikacyjna, mapy odczynu i zasobnoĞci w skáadniki pokarmowe. Szczególnie szerokie zastosowanie ma ocena ziemi we wszelkiego rodzaju pracach urządzenioworolnych, mających na celu przeobra-Īanie struktury przestrzennej rolnictwa.
Przykáadem wykorzystania map klasyfikacyjnych i glebowo-rolniczych oraz bazy opisowej dotyczącej uĪytków gruntowych jest scalenie i wymiana gruntów. Jednym z waĪnych etapów postĊpowania scaleniowego jest okreĞlenie wartoĞci gruntów objĊtych scaleniem, czyli wykonanie szacunku gruntów. Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 marca 1982 r. o scaleniu i wymianie gruntów (Dz. U. z 2003 r Nr 178, poz. 1749, z póĨn. zm), grunty objĊte scale-niem szacuje upowaĪniony przez starostĊ geodeta-projektant scalenia, przy udziale powoáanej przez ten organ komisji peániącej funkcje doradcze. Na wnio-sek tej komisji starosta moĪe powoáaü do jej skáadu rzeczoznawców. Uczestnicy scalenia, w drodze uchwaáy, okreĞlają zasady szacunku gruntów. JeĪeli jednak starosta (w drodze postanowienia) uzna, Īe szacunek ten byáby sprzeczny ze sáusznym interesem uczestników, szacunku gruntów dokonuje siĊ na podstawie cen obowiązujących przy sprzedaĪy paĔstwowych nieruchomoĞci rolnych.
Przy ustalaniu wartoĞci szacunkowej gruntów rolnych naleĪy wziąü pod uwagĊ: rodzaj i powierzchniĊ uĪytku, klasĊ bonitacyjną, rolniczą przydatnoĞü gleb (wyróĪniono 14 kompleksów rolniczej przydatnoĞci na gruntach ornych i 3 na uĪytkach zielonych, są treĞcią mapy glebowo-rolniczej).
Podstawą do przeprowadzenia szacunku gruntów jest mapa klasyfikacyjna oraz glebowo-rolnicza, ich treĞü pozwala na wydzielenie konturów szacunko-wych, którym przypisuje siĊ wartoĞü jednostkową bĊdącą funkcją rodzaju uĪyt-ku, klasy bonitacyjnej i kompleksu glebowego w danym konturze.
Wniosek: aktualne dane o powierzchni uĪytków i klasach bonitacyjnych są podstawą wykonania prawidáowo scalenia gruntów
Innym przykáadem procesu urządzeniowego, którego podstawą jest znajo-moĞü uĪytków gruntowych i klas gleboznawczych jest tzw. transformacja uĪyt-kowania gruntów, gáównie uĪytków rolnych na uĪytki leĞne, czyli zalesianie gruntów. Kwalifikowanie gruntów do zalesienia wiąĪe siĊ z projektowaniem granicy rolno-leĞnej. Przy jej ustalaniu bierze siĊ pod uwagĊ: wartoĞü bonitacyj-ną gruntów, granice naturalne i warunki fizjograficzne. Analiza jakoĞci i przy-datnoĞci rolniczej gleb na danym obszarze pozwala na wyznaczenie na mapach ewidencyjnych, gruntów przeznaczonych do zalesienia. W skáad nowotworzo-nych kompleksów leĞnowotworzo-nych powinny wchodziü:
– Ğródpolne lasy i inne grunty leĞne oraz uĪytki rolne klasy RVI, zaliczo-ne do 7 kompleksu przydatnoĞci rolniczej,
– grunty orne klasy RV nie dające moĪliwoĞci prowadzenia na nich efektywnej gospodarki rolnej zaliczane do 6 kompleksu przydatnoĞci rolniczej,
– pastwiska klas PsVIz i PsVI poáoĪone na terenach o niskim poziomie wód gruntowych, a przylegające bezpoĞrednio do istniejących kompleksów le-Ğnych [Woch 1996].
Przykáadem transformacji jest równieĪ zmiana gruntów ornych na uĪytki zielone. Dotyczy to gleb nadmiernie zwiĊzáych, trudnych do uprawy mechanicz-nej, o wysokim poziomie wód gruntowych, leĪących na stokach o spadkach powyĪej 10-20o.
Wniosek: wskazanie wáaĞciwego sposobu uĪytkowania powierzchni ziemi opiera siĊ o dokáadną analizą danych dotyczących aktualnego sposobu uĪytko-wania, klasy bonitacyjnej, kompleksu rolniczej przydatnoĞci oraz warunków wodnych i rzeĨby terenu.
Istotną rolĊ odgrywa klasa bonitacyjna w przeznaczaniu gruntów rolnych na cele nierolnicze. Zapisy ustawy z 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rol-nych i leĞrol-nych (Dz. U. z 2004 r. Nr 121, poz. 1266 z póĨn. zm.) regulują zasady przeznaczania gruntów na cele nierolnicze i nieleĞne. Art. 6.1 ustawy mówi, Īe „na cele nierolnicze i nieleĞne moĪna przeznaczaü przede wszystkim grunty oznaczone w ewidencji gruntów jako nieuĪytki, a w razie ich braku – inne grunty o najniĪszej przydatnoĞci produkcyjnej”. W przypadku przeznaczania na cele nierolnicze np. uĪytków rolnych klas I-III o zwartej powierzchni powyĪej 0,5 ha wymagana jest zgoda ministra wáaĞciwego do spraw rolnictwa. W art. 7.1. i 7.2 ustawy, wymienione są organy wáaĞciwe w sprawie wydawania zgody na wyáączanie z produkcji w przypadku innych klas bonitacyjnych. Za wyáączenie z produkcji naliczane są naleĪnoĞci i opáaty roczne, których wysokoĞü uzaleĪ-niona jest m.in. od klasy bonitacyjnej.
Wniosek: znajomoĞü rodzaju uĪytku, klasy bonitacyjnej, pochodzenia gleb (organicznego lub mineralnego) jest podstawą ochrony gruntów rolnych i leĞnych.
Ponadto gleboznawcza klasyfikacja wykorzystywana jest do naliczania podatku rolnego. Zgodnie z zapisem ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podat-ku rolnym (Dz. U. z 2006 r. Nr 136, poz. 969 z póĨn. zm.) „opodatkowaniu po-datkiem rolnym podlegają grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budyn-ków jako uĪytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na uĪytkach rolnych....”(art. 1). Kolejny artykuá wymienionej ustawy mówi „podstawĊ opo-datkowania podatkiem rolnym stanowi: dla gruntów gospodarstw rolnych – liczba hektarów przeliczeniowych ustalana na podstawie powierzchni, rodzajów i klas uĪytków rolnych wynikających z ewidencji gruntów i budynków oraz zaliczenia do okrĊgu podatkowego” (art.4.1, pkt. 1). Klasa bonitacyjna jest rów-nieĪ podstawą do zwolnieĔ od podatku rolnego (np. za uĪytki rolne kasy V i VI nie páaci siĊ podatku).
Wniosek: aktualne dane o rodzaju uĪytków, ich powierzchni i klasach bo-nitacyjnych są podstawą naliczenia wysokoĞci podatku gruntowego.
PODSUMOWANIE
Z przytoczonych w referacie przykáadów wynika, Īe polski system warto-Ğciowania gruntów wyraĪony w klasach bonitacyjnych jest podstawą prac urzą-dzenioworolnych, a takĪe planowania przestrzennego i gospodarczego na obsza-rach niezurbanizowanych.
Struktura uĪytków gruntowych jest formowana siáami przyrody jak rów-nieĪ dziaáalnoĞcią czáowieka. WáaĞciwe uĪytkowanie powierzchni ziemi, to uĪytkowanie zgodne z przyrodniczymi predyspozycjami obszaru oraz zgodne z potrzebami i moĪliwoĞciami spoáecznymi, gospodarczymi i technicznymi. Zasady realizowane w ramach polityki gospodarki ziemią muszą zakáadaü mak-symalną oszczĊdnoĞü uĪytków rolnych i leĞnych oraz wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich przy równoczesnym zachowaniu wartoĞci Ğrodowiskowych.
Rolnicza przestrzeĔ produkcyjna wymaga szeregu zabiegów takich jak: scalenia gruntów, melioracje czy powiĊkszanie obszarów gospodarstw. Podsta-wą tych zabiegów jest aktualna informacja o warunkach glebowych, wodnych czy rzeĨbie terenu, którą moĪemy pozyskaü miĊdzy innymi z map glebowo-rolniczych i klasyfikacyjnych. Dlatego bardzo waĪną rolĊ odgrywa proces aktu-alizacji istniejących materiaáów klasyfikacyjnych, które są bardzo cennym mate-riaáem o glebach i podstawą podejmowania okreĞlonych dziaáaĔ dotyczących obszarów wiejskich.
BIBLIOGRAFIA
Bielska A., P. Skáodowski. Rola gleboznawczej klasyfikacji gruntów w rozwoju obszarów
wiejskich. Przegląd Geodezyjny nr 11. Warszawa, 2011.
Rudnicki H. Ksztaátowanie przestrzeni produkcyjnej a innowacyjnoĞü w rolnictwie. SGGW, Kate-dra Polityki Agrarnej i Marketingu. Prace Naukowe Nr 45, 2010.
WáadziĔski W. Wykorzystanie gleboznawczej klasyfikacji gruntów i ich szacowanie w
postĊpowa-niu scaleniowym. Materiaáy szkoleniowe, Puáawy, 2006.
Woch F. Wytyczne do projektowania granicy rolno-leĞnej. Masz. Powiel., IUNG, Puáawy, 1996. Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2010 r. Nr 193, poz.
1287).
Ustawa z dnia 26 marca 1982 r. o scaleniu i wymianie gruntów (Dz. U. z 2003 r Nr 178, poz. 1749, z póĨn. zm).
Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 2006 r. Nr 136, poz. 969 z póĨn. zm.).
Ustawa z 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leĞnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 121, poz. 1266 z póĨn. zm.).
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 4 czerwca 1956 roku w sprawie klasyfikacji gruntów (Dz. U. Nr 19, poz. 97 z póĨn. zm.).
Rozporządzenie Ministrów Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa oraz Rolnictwa i Gospodarki ĩywnoĞciowej z dnia 17 grudnia 1996 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz. U. Nr 158, poz.813).
Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w spra-wie ewidencji gruntów i budynków (Dz. U. Nr 38, poz. 454).
Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie gleboznawczej klasyfikacji gruntów z 2011 roku.
Zarządzenie Ministrów Rolnictwa i Gospodarki Komunalnej z dnia 20 lutego 1969 r. w sprawie
ewidencji gruntów (M. P. Nr 11, poz. 98).
Dr inĪ. Jadwiga Konieczna Uniwersytet WarmiĔsko-Mazurskie w Olsztynie Wydziaá Geodezji i Gospodarki Przestrzennej Katedra Katastru i Zarządzania Przestrzenią ul. PrawocheĔskiego 15, 10-724 Olsztyn, Tel.: +48(89) 5233407, e-mail: jadwiga.konieczna@uwm.edu.pl
