Wydawca:
Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań Komputerów w Warszawie
ul. Raszyńska 8/10 02-026 Warszawa
Zredagował zespół w składzie:
Maciej Borowiecki Bożena Boryczka Jan A. Wierzbicki Skład:
Agnieszka Borowiecka
Korekta:
Bożena Boryczka
Opracowanie graficzne okładki:
Wojciech Jaruszewski
Adres redakcji:
Ośrodek Edukacji
Informatycznej i Zastosowań Komputerów w Warszawie ul. Raszyńska 8/10 02-026 Warszawa tel. 22 579 41 00
Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań Komputerów w Warszawie jest publiczną placówką doskonalenia nauczycieli działającą od 1991 roku, powołaną przez Kuratora Oświaty i Wychowania miasta stołecznego War- szawy. Organem prowadzącym Ośrodek jest obecnie Samorząd Województwa Mazowieckiego.
Ośrodek wyspecjalizował się w edukacyjnych zastosowaniach technologii informacyjno-komunikacyjnych i powszechnym kształceniu informatycznym. Od ponad 25 lat z pasją doskonali nauczycieli w zakresie infor- matyki i wykorzystywania technologii informacyjno-komunikacyjnych w edukacji.
Podstawą działania Ośrodka jest uznanie zasadniczej roli nauczyciela w budowaniu społeczeństwa wiedzy i przeświadczenie, że jest on osobą uczącą się przez całe życie.
Różne formy doskonalenia i dokształcania dostarczają uczestnikom szkoleń specjalistycznej wiedzy i kształ- tują praktyczne umiejętności niezbędne do funkcjonowania w zmieniającym się świecie.
Dzięki łączeniu kwalifikacji i doświadczenia wykładowców oraz edukatorów z nowoczesnymi technologiami, oferowane przez Ośrodek szkolenia prezentują najwyższy poziom, przygotowane są w oparciu o nowocze- sne programy nauczania i dostosowane do różnego stopnia przygotowania nauczycieli.
W ofercie Ośrodka znajduje się kilkadziesiąt szkoleń dopasowanych do aktualnych trendów technologicz- nych i dydaktycznych. Od 1991 roku w kursach i innych rodzajach działalności Ośrodka uczestniczyło blisko 100 tysięcy nauczycieli.
Od początku istnienia Ośrodek uczestniczy we wszystkich ważnych programach i przedsięwzięciach, które mają znaczenie dla rozwoju edukacji informatycznej i szkolnych zastosowań technologii informacyjno- komunikacyjnych. Były to między innymi: projekty MEN – Ogólne i specjalistyczne kursy dla nauczycieli, Pracownie komputerowe dla szkół, Wyposażenie Poradni Psychologiczno-Pedagogicznych w sprzęt kompu- terowy wraz z oprogramowaniem, Internetowe Centra Informacji Multimedialnej w Bibliotekach Szkolnych i Pedagogicznych, Komputer dla ucznia, Wspieranie doradztwa zawodowego poprzez kursy i inne formy doskonalenia zawodowego, Intel – Nauczanie ku Przyszłości, Intel – Classmate PC, Mistrzowie Kodowania, Warszawa programuje! Ośrodek współpracuje z wieloma wyższymi uczelniami w kraju i za granicą, uczest- niczy w projektach krajowych i międzynarodowych. Prowadził m.in. wraz z Instytutem Informatyki Wydziału Matematyki, Informatyki i Mechaniki Uniwersytetu Warszawskiego Studium Podyplomowe Informatyki dla Nauczycieli – pierwszego i drugiego stopnia. Uczestniczył m.in. w projektach: MatComp, Colabs, IT for US, ICTime, ICT for IST. Był też organizatorem jubileuszowej X Międzynarodowej Konferencji Eurologo 2005, CBLIS 2010, a w roku 2015 Konferencji Scientix, organizowanej w ramach międzynarodowego projektu European Schoolnet.
Kompetencja, rzetelność oraz klimat współpracy i koleżeństwa są wartościami najwyżej cenionymi w codzien- nej pracy Ośrodka.
Zatrudnieni w Ośrodku nauczyciele konsultanci posiadają dużą wiedzę merytoryczną i metodyczną oraz łączą w swojej pracy różne specjalności. Jedną z nich jest informatyka, pozostałe to: matematyka, fizyka, chemia, biologia, języki obce, nauczanie wczesnoszkolne, geografia, bibliotekoznawstwo, przedmioty zawodowe, zarządzanie itd. Są autorami i współautorami wielu podręczników i książek, referatów na konferencjach kra- jowych i międzynarodowych, niezliczonych artykułów i materiałów dydaktycznych. Dzięki pracy wszystkich możemy dzisiaj śmiało chwalić się naszym dorobkiem.
Ośrodek posiada akredytację Mazowieckiego Kuratora Oświaty.
Misja Ośrodka: Nadajemy nową wartość uczeniu się i nauczaniu.
Od redakcji
Zachęcamy do zapoznania się z piątym numerem czasopisma W cyfrowej szkole. Dla Państwa wygody układ działów oznaczonych różnymi kolorami jest taki sam, jak w poprzednich numerach. Traktujemy je jako stałe rubryki, wyodrębnione tak, aby każdy z Czytelników, niezależnie od tego jakiego przedmiotu i na którym poziomie uczy, znalazł dla siebie ciekawe artykuły.
Podobnie jak w poprzednich numerach czasopisma skupiliśmy się nad problemami nauczania różnych tematów z zastosowaniem najnowocześniejszych osiągnięć dydaktyki i technologii informacyjno-komunikacyjnych (TIK). Opisujemy ciekawe metody przedstawiania różnych zagadnień dotyczących m.in. informatyki, matematyki, przedmiotów humanistycznych oraz przedmiotów zawodowych.
W dziale Wywiad z ekspertem zapraszamy do lektury wywiadu z Panem Adamem Struzikiem, Marszałkiem Wojewódz- twa Mazowieckiego, poruszającego tematykę nowoczesnej edukacji i szkoły oraz działań Samorządu Województwa Mazo- wieckiego na rzecz rozwoju szkół.
Drugi wywiad z Panem Dariuszem Stacheckim, wieloletnim nauczycielem, dyrektorem szkoły i entuzjastą nowoczesnych technologii przybliży Państwu obraz innowacyjnej cyfrowej szkoły.
W dziale Bezpieczeństwo i prawo zapraszamy do lektury artykułu omawiającego niezwykle bulwersujące zjawisko, jakim są patotreści w internecie.
Dział Edukacja zawodowa poruszą problematykę nowocze- snego przemysłu i szkolnictwa zawodowego, w którym tech- nologie informacyjno-komunikacyjne zaczynają już odgrywać jedną z kluczowych ról.
W dziale Wydarzenia i relacje znajdą Państwo kolejne opisy i refleksje z różnych konferencji, projektów oraz konkursów, w które był zaangażowany OEIiZK.
Nauczycieli informatyki i wszystkich zainteresowanych algo- rytmiką i programowaniem zapraszamy ponownie do działu Nauczanie informatyki. Znajdą tu Państwo ciekawe artykuły dotyczące nauczania algorytmiki i programowania. Dowiedzą się Państwo także, że można skutecznie uczyć informatyki bez komputera.
Nie zapominamy też o najmłodszych uczniach. W dziale Edukacja wczesnoszkolna pokazujemy, jak przybliżać technolo- gię i informatykę na początkowych szczeblach edukacji.
Następny numer W cyfrowej szkole ukaże się w pierwszym kwartale 2020 roku. W ostatnim kwartale tego roku zapraszamy do lektury czwartego numeru kwartalnika Meritum przygoto- wanego przez Ośrodek.
Przyjemnej lektury!
Spis treści
Felieton
I ty zostaniesz (Indianinem) nauczycielem ...2
Wywiad z ekspertem
Odkodować młodych ludzi ...3 Edukacja w cyfrowym wymiarze, czyli jak mądrze
i skutecznie budować innowacyjną szkołę ...7
Cyfrowa edukacja
Wolność uczenia się i nauczania ...18 Flipgrid – moc wypowiedzi ustnej ...20 Aplikacje wspomagające ucznia w rozwiązywaniu problemów matematycznych ...25
Nauczanie informatyki
Geometria żuczka – o grafice żółwia w Scratchu ...32 Gra planszowa MOON
czyli informatyka bez komputera ...38 Refleksje pomaturalne 2019 ...44 Sortowanie przez wybieranie razy dwa ...49
Edukacja wczesnoszkolna
Zabawy z czasem ...53 Nie tylko z komputerem – gąsienica ...59
Edukacja zawodowa
Cyfrowy inżynier Przemysłu 4.0 nadciąga… ...61
Strefa dyrektora
Cyfrowa szkoła o ludzkiej twarzy, czyli o tym
jak skutecznie i refleksyjnie zmieniać edukację ...66
Bezpieczeństwo i prawo
Patotreści w internecie – niebezpieczna codzienność naszych dzieci ...68 Twoje dane – twoja sprawa.
Skuteczna ochrona danych osobowych ...73
Wydarzenia i relacje
XIX Ogólnopolska Konferencja Majowe Mrozy
w Warszawie – Edukacja Technologia Społeczeństwo ...76 Konferencja podsumowująca II edycję Konkursu
Zrób-My-Nasz-Film „Historie zapisane w obrazie” ...79 Projekt edukacyjny STEM Politechniki Warszawskiej...83 Konferencja „Zaprojektuj swoją przyszłość.
STEAM-owe lekcje” ...85
I ty zostaniesz (Indianinem) nauczycielem
Agnieszka Borowiecka
Z a w ó d czy m i sj a ? Praca czy powołanie?
ie z as cz ta o w o o ci si i tora orosz s ie o I ty zostaniesz Indianinem i arz o o zosta i zie wo ow i ie tropie i a w i rozwi z wa i za a e rzecie a e o e si to prz tra zisia
o raz o e w ro owis ie t o a cz - cie s i w wi za a si or ca s s a a te at
asze o zawo zczerze powie ziawsz o e ta- rze a ie o at spot a a r e o t p orac
ie s a as z t orz st e a i w a ia si z ic o raz re ie o a cz cie a est to oso a t ra prac e t o o zi t o iowo a a za swo prac ie ot cz c zaro w a cz cie o zawo tra a przez prz pa e ic ie wie o a cza-
przez sie ie prze iocie i z pe ie ie a a to- r tet cz i w
acze o apisa a re ie o ew ie wsz st- i as wa si o raz por w a ie ze re i pe s cz i ta t re i t ie wi zia a wsz sc o ie wie z a pew o s w r as a cz cie e epsi i orsi ta a w a i zawo zie ie z ic po c o zi o swo e prac z pas ro i c o wie e wi ce i est o ic w a a e e ie wsz sc ta est wsz zie ie a pie arz z i o ci szta t e ecz i ie a rarz prec - z ie w r w e ce i i ea ie a zie t i a e
si stara i za e a o ocia troszecz a a powi a o powie a za a e we wst - pie p ta ia e ie est to a pew o zaw
is ato iast o e w pe ia ie swoic o o- wi z w w spos a epsz a to t o o iwe
o az wa ie swoi zac owa ie cz s w trwa- o czciwo i zaa a owa ie szta towa ie c a- ra ter w cz i w i prze az wa ie i po a czaso- w c warto ci z a o e a cz cie e
ew ie ie est to zaw w a a c wie z ie- t o ci i art c a oz t w e cz cia w stos o zieci i o zie te si prz a o ez ic
o si ie w trz a
co z powo a ie zap ta ie t rz ie e
z t ie a prawa protestowa przeciw o te co wa a za iesprawie iwe a o owi ze pracowa cz w c ow wa opie owa si asz i zie i o powia a a asze p ta ia o owo e porze ia i oc a as w r cza w prz a ie cz ci o o- wi z w ro zicie s ic e ocze ie o e o
ie sza owa a awet e cewa a ra za est w starcza co z asz c po at w c a ie
a prawa o w as e o cia
pot a a a cz cie i t rz pracowa i z pas a e trz wa i ro zi z zaro w wsp a o a a ic t rz z a owa i czas a o at owe sz o- e ia epie prowa zi e c e w sz o e c co wraca i o o o i stara i si a ro i czas z w as i zie i t r za e a o a cz iac i prz otow wa i a ic o at owe ateria za a-
ia pro e t a cz cie i z is i powo a ie ecz ie wa c c r o ot c s w cia a si ecz e arz po c o z c c w ta i spos o swo e prac ata t o z ta zaa a owa i pi o- ta i iesz a w o ac z owa c z ta sa pas i po wi ce ie w i ea wiecie a razie pa i ta t o e a z as est w t r
o e cie swo e o cia a cz cie e w e a i c czase a sa e o sie ie cz i
a epie a to t o est o iwe
aprasza ta e a spot a ie z ari sze ta- c ec i praw ziw a cz cie e z pas t r opowie a o so ie w w wia zie E d u ka cj a w cyf r o -
2
C yf ro w a edu kacja
2
F eliet on
Dorota Janczak: Wszyscy wiemy, że rozwój nowych technologii wpływa także na zmiany w szkołach.
Adam Struzik: owe tec o o ie z ie ia- ce si w os icz ie sz i te pie to z e e stro w zwa ie sto ce prze wsp czes sz o a z r ie o ro e wsparcie w e zia a iac at te ro zice i a cz cie e z trwo o ser- wowa i a o powszec ie ost p e r o i e poc a ia ez ońca ic zieci ozwi za ie wa o ie ie zaaresztowa ie ca e o o p tera o cz sto awet pr a a a ia o a ie prz - osi rez tat zieci i s spr t ie sze i ro zice w ra ze i so ie z t i tec o o ia i ie e a ań po wi co o wp wo ier ie o czas sp za e o prze o p tere i i ter et a cie
o c zi
czasie powstawa o e e art a te te at coraz o sze zieci w sta ie w pe -
i so ie czas ie z o p tere a e z ta ete cz te e o e ro zica w r a i si o e rze i
ost p o i ter et przesta rar tase a sta si w o ie s art o w i ie ro ic s operator w te e o icz c cz os ow ie w zasi r i
DJ: To prawda – nawet dwulatki świetnie radzą sobie z obsługą smartfonów…
Adam Struzik: awet a ie sze zieci ie a o a w orz sta i z ot ow c rz zeń w o s iwa i ic z sto por sza si w ic spraw ie i ic zia owie o ro i to i t ic -
ie ta a zapro e towa i to tw rc poszcze c ap i ac i t po awia si w zwa ie o zice i zia -
owie a e a o wia cze ie poza o i e pozai ter etowe o wia cze ie t re wi i e ie wsz st o est ta ie a i e wi zi w pierw- sze c wi i e potrze est swe o ro za tr
t r a a a a otrz wa e tre ci atwo r - c a ia si ap i ac e wi c zieci i o zie atwo c o wsz st o co w ic otrz e wia o-
e o orz sta ia z ow c tec o o ii to si e a cz
DJ: Czy to rola szkoły?
Adam Struzik: r o ws az wa e e o o po- wie zia e o cz wi cie e ro zic a c w at- owi o r i s art o powi ie i o wsz st o o - tro owa co ziec o w t sprz cie ro i a prze e wsz st i i e czas z i sp za e zieci sz o ros i zacz a w ar zie cz spos orz - sta z t c ap i ac i o i z cia a r wa - i i i awi si r e o t p a a a i ra cz i cz tra i ieszcza c powszec ie w sieci to co zro i o awia si wi c o e e wa e westie ie zawsze por sza e przez ro zic w trata pr wat- o ci ara e ie a rozpowszec ia ie t c z co wi e si z ar sze ie wizer zieci cza- se z ie ezpieczeństwe po awie ia si tr e o z iesie ia r t i ze stro r wie i w a o at owo pro e praw a tors ic a rza zie por sza przez ro zic w a ios ca o se we c e praw e
t wi zia p ro sz o
DJ: Szkoła miałaby uczyć podstaw np. prawa autorskiego?
Adam Struzik: o si przecie zie e te o co wie p w po r cz i ac o z i ie t r c w aw ictw po awia si te at praw a tors ic te o co est twore it e te at w at ra spos zie w c o zi a prze iotac ta ic a p a- st a z a cz z po s i o a o r w ie
o rze o wi p a io o ii prz otow wa a est przez cz i w preze tac a rz te o az i prze- cie a e cz i ic a to e i ter et to ie wore z ar ow i i icz i i o raz a i a zas z t re o trze a orz sta rozwa ie i wia o ie
DJ: Dobrze, wróćmy do tematu wyjściowego – co szczególnie cennego według Pana mogą przy- nieść nowe technologie w szkołach?
Adam Struzik: a a wi e owe tec o- o ie s e ocze ie o os awieństwe i prze- eństwe a t ic a o ia stro ie a co t o arze a e o a trze a ra za ro i e i wi zi e cie o i e za e ia zieci e o e ie potra ie a e ez o a ia i-
w z w i ter ecie cz sto o zi a i przesia- w e iac spo ecz o ciow c to trze a or a cza ia ostosowa o te o ic o ior wiata
Odkodować młodych ludzi
Z Panem Adamem Struzikiem, Marszałkiem Województwa Mazowieckiego, o współczesnej szkole, nowych technologiach i wsparciu ze strony samorządu województwa rozmawia Dorota Janczak
3
C yf ro w a edu kacja
3
W yw iad z ek sp ert em
DJ: Wyrzucić zeszyty i przenieść się na tablety?
Adam Struzik: ie o iecz ie a e ie a si sto- sowa i c arz zi i papier ie osz si sz o a si z ie i spos prze az wa ia wie z
o zie zi cz sto ie est zai teresowa a t co otrz e w sz o e o a pocz cie e to sa o z a zie w i ipe ii i o t er w ie a cz - cie z p t wi ze ia cz ia c o z c e c o- pe i rze az wa wie z o t re czeń ie ia
ost p o awet porz e si i ie ta atwo ost p e te c wi i wsz st o co wi a cz cie o a z a e w i ter ecie o e o zi zie ie wie z przecie cze o sz a potrze s s- te at zowa ia wie z e c se e c o owa wia o o ci trze a a pierw ie z cze o w iera t sz o a o e wie pr w po awa i az z t re zie o a w ra e icz si spos po a ia o zisie sze o o e o cz owie a atwie tra or o raz ow e o wo a si o postaci z a c z i ter et z i we w wiat t c
o c zi i ic o e prze aza to co a a o oro i o prze aza ia ate o owe tec o o-
ie w sz o e powi zi po staw a e sa i e c e powi ie co a ie e e o p - ter cz aptop i ta ica ti e ia a rz t i t re pozwo przeprowa zi e c e z cie i ter et preze tac i ti e ia e w wiet e ie ra cz
i w
DJ: Czyli jednak pozbyć się zeszytów i podręczników?
Adam Struzik: e e stro o iwo orz - sta ia z e po r cz i w a z awie a a r - os p w cz i w w ie ta et w ie sce zesz t
ia swo e p s a e powtarza ie rez o- wa z zesz t o a to orz sta z ta et wie e tr o a i pisa sze te st oza t
wicze ia tzw a e otor i s wa e a rozwo z a ie o to c o zi spraw i e ie ci i pa ec ws az c ie w ewa ziec a z pie prz pa e ac i r w ie stawia a zr w o- wa o rozw iec cz i ie rez owa z tra - c c e e e t w a e roz aica szta ce ie w - cza c to co owe w tec o o iac i or ac c
DJ: To się w pewnym sensie dzieje – pre- zentacje od lat są elementem lekcji na różnych przedmiotach.
Adam Struzik: ar zo o rze o owe tec o o ie a to o sie ie e owe z ie ia si z ia a zień ie w starcz ie raz prz otowa a i te at w postaci preze tac i cze ie w starcz o raz zi potrze wa i ie w starcz o przepisa pew e tre ci i w wiet i w or ie s a zi potrze est ow spos ic prze stawie ia w or ie ap i cz w i e ra cz ie postaci o rze a cz cie e s a ie co z t co warto ciowe o zie e si p a o t e o e ta e a i te at z istorii atwie zie prze stawi po s owa p szcza c o ci e wi eo o a a ie o pas o ata istorii t r trwa i i tre w spos zroz ia i cie aw a cz cie e t rz o swoic e c i tworz iz r w oparci o ost p e ap i ac e i wci a cz i w w za aw t ra e ocze ie cz p z a o ce o rze a po prost sz a rozwi zań z w orz sta ie ow c tec o o ii a a za i i e z pro e w o e iestet a t
4
C yf ro w a edu kacja
4
W yw iad z ek sp ert em
4
W yw iad z ek sp ert em
Odkodować młodych ludzi
z r ie o zie a sza s poszerza swo e pas e wiet ie spraw za si te asz pro ra st pe ia a cz i w z o io c zar w o ze sz o o- szta c c c a i z zawo ow c
DJ: Faktycznie ten program cieszy się ogromną popularnością. Co roku prawie 1000 młodych osób otrzymuje wsparcie w postaci stypendium.
Proszę przybliżyć nieco ten program.
Adam Struzik: a prz a owo w ie ro w r i i stworzo przez as z sz
i c st pe i po a os prz cz po owa z ic to cz iowie sz zawo ow c rze- z acz i a to z e o at trwa ia te o pro ra est prost a ra za i e ocze ie ot - wowa zi t rz a pas t rz s za asc o- wa i a i prze iote i t rz c c si rozwi a
rz z a e st pe i cz iowie o przez acz p a prowa ze ie a ań a za p potrze e o sprz t za p si e przecie spec a ist cz e
si i z ie t r c zie zi to apraw o ro w ate e e t t c prac iezw e ciesz i a
a s rz a to zar w o cz i w a i ic a cz - cie i o a e i c ci o a sze prac reszt opie- owie te o ie e o ro s przez as a ra- za i o przecie to t c o c zi i spir e prowa zi i wspiera a ic zi warto a ra za po az wa a o prz a a cz cie i z powo a ie
DJ: To ważne. Nauczyciele – jak każdy – potrze- bują potwierdzenia, że ich praca, często niełatwa, ma sens i jest doceniana. Jakie jeszcze działa- nia podejmuje samorząd województwa na rzecz nauczycieli?
Adam Struzik: a tere ie ca e o wo ew ztwa pr ie zia a asze i st t c e za ce si os o-
a e ie a cz cie i a i iote i pe a o icz e s zar w o zaso a i si ow i i or at cz i sprz te a e te s ie sce cie aw c warsztat w ieoce io e wsparcie sta owi aństwa p ac w a ro e ac i or at cz e i astosowań o p ter w w arszawie r a izac a sz o eń o - ere c i a e te o rs w t re i spir a cz cie i
o w orz st wa ia tec o o ii i or ac o o - i ac c to so i e wsparcie a prze e wsz st i i p s rozwo ow o o e e t prz osi asz o -
rs a sce ari sze e c i o azowsz a ra za a cz cie i i za reat w e po e cie o tre ci t re ta cz sto przero io e e awet a a cz cie i sta si a o atra c e wie e ie spo rze ia a z a e te at s wsz st i wie-
o rot ie po a a w t ieza e ie o prze iot za w orz sta ie ow c tec o o ii a ra-
za e sce ari sze p i e p ie i i o i po e rze a o a roz aici swo e e c e arto sz a i spirac i
DJ: Jednak nie wszędzie nauczyciele będą mieć odpowiedni sprzęt do poprowadzenia lekcji.
Adam Struzik: o e si ta z arz a e c o- zi przecie o ot wac o r c o ie ie i e o
e ia o w as prze iocie o posz iwa ia ierz e o e i pro ra a i wsparcia i t i DJ: To chyba bolączka wielu szkół – nawet
najwięksi pasjonaci nie są w stanie wprowadzić czegoś nowego, jeśli nie mają odpowiedniego sprzętu.
Adam Struzik: ate o zape ia w t co est oro w ie t r c sz o ac pracow ie o p - terowe ie a a t a e o w posa e ia a o pra- cow ie z owe ie a sprz t t r pozwo i w orz st wa po oce a t cz e stworzo e a iar w to prze e wsz st i trze a zape i te ia e p a w i rastr t rze r wie asz c te orocz c pro ra w wsparcia r c o-
i i te azowiec i ro ra o a sowa ia racow i or at cz c i z ow c a t r przez acz i z cz wi cie zai teresowa-
ie o o raz e wp o po a w io- s w a zapotrze owa ie a sowe eszcze wi sze
w ios owa a wota to w s ie po a z sa c sz wie s ic w ios owa a wota w o- si a prawie z zi wia o o e wsparcie otrz a o o o e e c e t w o a sowo wi ce si w t ro ie a
DJ: Na co najczęściej szukano dotacji?
Adam Struzik: a si ietr o o i prawie po owa w ios w ot cz a o er izac i ist ie c c pracow i i or at cz c B et sa orz w i c cz powiatow c czase ie pozwa a a o wie e ie te o co est ie zawsze te ro zice w a e ie scowo ci o wspo c sz o a- te o ta ie po staw a owocze io e pracow ie to zi w ce oza t po a po owa w ios w to pro o o a sowa ie tworze ia ow c pra- cow i zar w o i or at cz c a i z ow c
e eszcze est o zro ie ia w sz o ac r o wi c wi o t a cz cie e r c prze -
iot w cz cie wprowa za i owe tec o o ie a o roz aice ie swoic e c i awet e c e i or-
at i oparte s o tec o o ie t re powi
e spo ata i w ze se est to e z ia w postrze a i ow c tec o o ii w sz o ac zie si ie t o prz ci ro w z et azow- sza a e te ro w i c o w ostat i pro- ra owa i prze aza i prawie z o - a sowa ia z w ra ac
DJ: To pieniądze na sprzęt komputerowy?
Adam Struzik: o wsparcie a r e i ic at w ot cz ce e ac i ra o zar w o o sa orz w a i o ac i or a izac i r t re ia po s p a cie awe za cia w sz o ac ia stawia a rozw o c os zw aszcza w o r ie tzw ie-
t o ci czow c t re s a ic strate icz e w p ie sz ci o s w a ie z i o ce oraz ie t o ci ate at cz e i i or at cz e cz prz - ro icze z pro e t w za a a o przeprowa ze- ie i owac c cie aw c za a e ie t re z ic wi za si z za pe o powie ie o sprz t c p prz po oc ow c tec o o ii w ie- a a spos cz io o ii e e cie po a
azowiec ic sz zosta o oposa o c w sprz t i or at cz ti e ia itp e e stro sz o a azowsz z s arz zia o prac
5
C yf ro w a edu kacja
5
W yw iad z ek sp ert em
5
W yw iad z ek sp ert em
prowa zo i przez as i t i ost p i z i c r e c ocia wsp prac z cze ia i w sz i cz r a i i or at cz i a si pew e r ice a azowsz z iwe owa a e a a t a czeń ia po o e o iwo ci start w oro- s e cie ieza e ie o te o cz est z wi sze o cz ie sze o iasta cz e o sz o a to sz o a t powo wie s a ac a zieci i o zie to e o z a wa ie sz c za ań a ie stoi prze o s
a ro a w i owe tec o o ie o o e s o ec e w ci o c os z o a po prost si w orz sta to cz o zi zie a e ocze-
ie powi a po az wa i a wia o ie z te o orz sta o a ic ie est ta a a as c tec i i o ic co zie o raca z rz ze ia i o i i to e ac a a wie pozio ac o prz o az i wie e cz si o t e ic s art o cz ta et to przecie sperso a izowa sprz t a o pr - wat o i ezpieczeństwo w i ter ecie trze a a
este prze o a e w a ie a cz cie e wiet ie t wie z cz io prze a cz c prz o az i o - tro owa ia czas sp za e o a t c rz ze iac
zi i ow tec o o io sz o a o e we w w cie awa prze az wa tecz wie-
z w spos is i o zio si t o ie war i o orz sta ia z t c tec o o ii
DJ: Mówiliśmy przed chwilą o rozwoju zawodo- wym nauczycieli. Jaki według Pana powinien być nauczyciel? Jakie cechy i umiejętności powinien posiadać?
Adam Struzik: a cz cie e powi i wiar - o i a ie co ze wiate o zie owi i potra o i owa si z o i i ic z ie o wte w sta ie prze aza i wie e ce c tre ci i warto ci e prze az wa ie ie o e o wa si z poz c i a e tor wi a a a w a asze cie w ie prz z o wa i wie z potrze a est o zio przestrzeń a sa o zie e posz iwa ie e a prz t a pope ia ie w rze a cz cie e stoi o ro a o powie zia o est to tr a e e o- cze ie ar zo sat s a c o c zaw a cz cie powi ie przewo i ie t r potra w orz - sta w as po s owo wz za w swoic w c owa ac reat w o c poz awa ia wiata e z a wa ie sz c za ań a cz cie i est owa ie w o cz owie wiar w swo e o iwo ci a cz cie a powi a spo r i c w r ia pas a i c ar z a
DJ: Ostatnio wiele się mówi o tym, jak ważny może być nauczyciel w życiu człowieka. Czy był w historii Pana edukacji taki wyjątkowy nauczy- ciel lub nauczyciele, którzy mieli znaczący wpływ na Pana życie?
Adam Struzik: a o e w or ciowe ier e st i w a e r w ie zai teresowa ia ie i o rz i wp w a cz cie e ice o szta c ce o i rows ie o w t ie o sz o a o et-
ie istorii i a we w zi cz e pa i ci oic a cz cie i i w c owawc w
DJ: Bardzo dziękuję za rozmowę.
6
C yf ro w a edu kacja
6
W yw iad z ek sp ert em
6
W yw iad z ek sp ert em
Grażyna Gregorczyk: Pozwoli Pan, że na początek złożę Panu serdeczne gratulacje z oka- zji wygrania konkursu i nominacji na stanowisko Dyrektora Szkoły Podstawowej nr 3 im. Feliksa Szołdrskiego w Nowym Tomyślu. Życzę Panu spełnienia wszystkich planów zawodowych, sił i odwagi w podejmowaniu wszelkich działań, które będą służyły wdrażaniu mądrej edukacji oraz wielu powodów do dumy i satysfakcji wyni- kających zarówno z sukcesów Pana uczniów, jak i osiągnięć nauczycieli.
Dariusz Stachecki: i ie zi tara si to ro i o at i a a zie e a i si o - t owa ot c czasow prac a e a ie
est wsparcie a cz cie i i to e sta owi z ra o e t w a to z o ei pozwa a wierz e a a si wsp ie rea izowa w t czo e ce e
GG: Spotykamy się podczas organizowanej przez nasz Ośrodek XIX Konferencji „Majowe Mrozy w Warszawie”, wydarzenia tożsamego z Konferencją Administratorów Szkolnych Sieci Komputerowych K@SSK, która odbywa się w Nowym Tomyślu.
Był Pan pomysłodawcą tego przedsięwzię- cia, jeszcze jako nauczyciel szkoły, której został Pan Dyrektorem. Na stronach internetowych tak podsumował Pan pierwszą edycję, wtedy jeszcze wojewódzkiej konferencji, która miała miejsce w 2004 roku:
Konferencja informatyczna stała się faktem. Wśród jej uczestników przeważał pogląd, iż spotkania takie są bardzo potrzebne. Informatyka jest dziedziną wiedzy, która zmienia się bardzo szybko, a charak- ter zadań stawianych nauczycielom informatyki oraz dyrektorom placówek oświatowych wymaga stałego doskonalenia się, wymiany doświadczeń i wzbogaca- nia warsztatu metodycznego. Konferencja pomogła uświadomić konieczność rozwoju edukacji informa- tycznej w szkole, konieczność wprowadzania jej na różnych płaszczyznach.
Dotyczy to zarówno kierowania szkołą, jak i wyko- rzystania komputera jako nowoczesnego środka audiowizualnego, jako multimedialnego źródła
informacji. Komputer dziś to nie „rarytas”, to narzę- dzie pracy, bez którego współczesna edukacja nie może się obejść…
Od czasu pierwszej konferencji minęło pięt- naście lat, a słowa pozostały nadal aktualne.
W dniach 29-31 marca 2019 roku odbyła się jej jubileuszowa edycja pod hasłem: „Szkoła i nauczyciel w obliczu cyfrowej transformacji”.
W stosunku do pierwszej konferencji inicja- tywa ta rozrosła się, zarówno organizacyjnie, jak i merytorycznie i zyskała prestiż i ogólnopolskie uznanie.
Co spowodowało taki rozkwit, jakie czynniki, Pana zdaniem, złożyły się na sukces K@SSK-u?
Co sprawiło, że z biegiem lat K@SSK zaczął przy- ciągać coraz większą liczbę uczestników i zna- czących prelegentów: profesjonalistów, eksper- tów, firmy?
Dariusz Stachecki: i o pocz t w te o - ere c i o icz a t cz ie wsz st ie spot a- ia t re o si w ow o to o ic z acz ie wi ce a o e pierwsze po s po awi si eszcze w ro ocz t i a zw e ie
a atwie sze
ie w sz o ac ie o eszcze sieci o p te- row c a a pew o ie eszcze ta pop ar e
a zi posta owi e w o e p ac wce ta sie stworz raz z iestet ie c re tore rze e a s prze o a i o itet o zi- cie s i o za p potrze e o sprz t a i ta
e prz sze poczt w arto ie zawiera - c pa iet art sieciow c opro ra owa ie a trzec s iet ac o sieci tastic oraz i a r -
c po r cz i w po a ie s tworz e p o i zacz e te si i st iowa opa owa e iez e po staw z a w oparci o po r cz i i z owa e w owoto s ie z o e o stawowe r sie o p terow B a to sie t p peer to peer sia e to zro i sa ie o wie spec a ist w t rz i po o i a a z r ie c cia a i sieci zai sta owa
ote o aza o si e warszaws a r a i or- at cz a t ra a wte str tore
Edukacja w cyfrowym wymiarze, czyli jak mądrze i skutecznie budować innowacyjną szkołę
Z Dariuszem Stacheckim – Dyrektorem Szkoły Podstawowej nr 3 im. Feliksa Szołdrskiego w Nowym Tomyślu rozmawia Grażyna Gregorczyk
7
C yf ro w a edu kacja
7
W yw iad z ek sp ert em
z pracow i w owoto s ie sz o wspiera przez cz i w o ere c a o pocz t a oi po s e ate o a pe ec z o i wp w a e o icze a oic ar ac spocz wa o cep- c a er tor cz a i szta t or a izac o a e o swo o i wie e o iwo ci t re w a tast cz spo- s rea iz e spraw zo o at zesp or a izac
GG: Historia zatoczyła koło. Pierwsze spotka- nia, pierwsze konferencje miały miejsce w Szkole Podstawowej nr 3 i jubileuszowy K@SSK, ponow- nie w Szkole Podstawowej nr 3. W międzyczasie było Gimnazjum im. Feliksa Szołdrskiego, które miało opinię szkoły otwartej na nowe technologie, na innowacyjne i nowatorskie formy kształcenia.
Warto wspomnieć, że Gimnazjum zdobyło cer- tyfikaty „Microsoft Innovative Pathfinder School”
(2010 rok) oraz „Microsoft Innovative Mentor School” (2012–2013), które były przyznawane w ramach projektu „Innowacyjna Szkoła” pro- gramu „Partners in Learning”. Była to jedyna szkoła w Polsce nosząca tak prestiżowy tytuł.
Od września 2011 roku Gimnazjum znalazło się w gronie 30 najbardziej innowacyjnych szkół na świecie! Jestem pewna, że obecna Szkoła Podstawowa dziedziczy ten wspaniały dorobek Gimnazjum.
Co to znaczy innowacyjna szkoła? Według Pana definicji o innowacyjnej szkole możemy mówić, kiedy jednocześnie spełnia trzy kryteria:
jest otwarta, aktywna i wirtualna. Czy mógłby Pan rozwinąć, co te kryteria oznaczają dla Pana?
Dariusz Stachecki: powia a c a to p ta ie c cia zaz acz e zawsze ia e s ste owe po e cie o ow c tec o o ii w sz o e B o e w i a o to z a t e asza sz o a a sz o wi c a rozwi za ia ot cz ce tec o o ii a e a o patrze w spos s ste ow po to e ta z o o a str t ra o rze zia a a e a sta i a e o e owa a swoi zasi ie wsz st ie o szar prac sz o
pracowa przeze ie pro ra w orz sta- ia tec o o ii i or ac o o i ac e sta o- wi e e e t o a owe o proces rozwo sz o
acis ie a o a ow o w oi prze o a i e ac a ar zo ie i rewo c i e o e est racze ewo c a
ate o z ia ta e te t re ot cz tec o- o ii powi wprowa za e s ste at cz ie w spos r prze a z a a iz z s w i strat co z s e wprowa za c ow cz i o prac a a a ie sz o za ro e ia o e si arazi
ia e ta e wia o o e i owac o w sz o e oz acza co i e o i c ocia w iz e- sie po e ci iz esow i owac a to est ep- sza ie a ie o s ste p zarz za ia cz zia- a ie a ce a ce po osze ie a o ci pro t cz zwi sza ie e e t w o ci prac a ie zia a ia
ie zawsze s ce e e i c o zi o e ac wspo ia e o s ste sieciowe o zacz a o s a
o ie ie t w z ie opo s i i o o ic z i or a- c e a i sz spec a ista o sieci tastic est w ow o ta zacz e sz o i a cz cie i i i e r t re za owa si z cz ie i sta ac sieci
o p ter w sieci cz o si przez a e o ce - tr cz oraz z cza i tr i i B cz i a to sie
a tzw c ac B e e oso w a i sze o o ic t ra spo owa a zacis ar o ta ic z - cz o zisia o e si w a iepraw opo o e a e zacis ar a osztowa a wte wi ce i po ow pe s i a cz cie s ie rz e a i o ie r i zie z a e a i z zacis a i a cz cie e z w a- s i o p tera i e po c i s o rowa i r c o i sz o sie
ierwsze spot a ia o wa si w ro ie ac ow- c w zapa eńc w wariat w ta ic a a t rz w sz o e pr owa i roz r ci sieci o p terowe ea zro zi a si prz ec a a o as wi sza icz a a cz cie i zai teresowa c ow i tec o o ia i ie t o t pow c asc a- t w tec i i
o s a o ere c ta i e powi a pra t cz a is a zio i prze e wsz st i z przewo i a cz cie e a cz cie o
o czas o ere c i o pocz t po az wa i- co zie prac asz c a cz cie i wspart tec o o i i za o si to z zac ce ie ic co wca e ie atwe o po aza ia w as e o warsz- tat prac pocz t owo s ro e o o zie e ia si
o wia cze ia i asz s ces po e a a t e a cz cie e sta i prze o i wi c Zobacz- cie, my to robimy tak. Wiemy, że jeszcze ciągle się uczymy, że nasze umiejętności nie są doskonałe, ale tak pracujemy. Pewnie może być lepiej, ale po to robimy te konferencje, by zobaczyć też, jak wy to robicie ta si zacz o rze ie i a wew trzsz o e os o a e ie w za resie tec o o-
ii a i r t
azwa o ere c a i istrator w z o c ieci o p terow c powsta a z prze or troc prowo ac ie w sz o ac i ie ist ia etat c a a i istratora pracow i sieci o p - terowe przecie sieci sz o e to cz sto o rz ie i ar zo w spec a izowa e str t r cz ce ze so set i roz ait c rz zeń trz a ie ic w sta e spraw o ci iezawo o ci i w a o ci to ie a a w zwa ie reszt zisia cz cie pos e si s r te i ie z ie ia o o sta si
ar sa w so ie
a s ces z o o si i a wa c cz i w o rze zor a izowa e i prz otowa e warsztat tra ie o ra i pre e e ci te at a t ra w c o-
zi aprzeciw ocze iwa io a cz cie i e ta e s patia i wier o czest i w wsp praca z z a-
i e sperta i z zie zi i or at i i e ac i wsparcie czo ow c r i e i w ra ow c poz s a ie presti ow c patro at w oraz wie a praca a w o e zesp or a izac z o o
8
C yf ro w a edu kacja
8
W yw iad z ek sp ert em
8
W yw iad z ek sp ert em
Edukacja w cyfrowym wymiarze, czyli jak mądrze i skutecznie budować innowacyjną szkołę
te e tore a cz i w o wa e o sz o a si ie sw a tor tet a e i a a z e az o se- we c zie stosowa a te sa e eto i or a cza ia co at te to ta ic ce w ie osi ie
z o a te powi a wirt a a to z acz ta a t ra orz sta z i ter et zar w o a o r a wie- z a i arz zia o prac z cz ie i zarz za ia sz o
o sz o a t ra stwarza i przestrzeń o prac w cza ro owis a w t r c czeń cz e si o rze ezpiecz ie t re a ie o s wr cz at ra e owi i to roz ie przecie te a swo e io e ro owis a zie a epie a si prac e i cz
irt a a oz acza r w ie to e sz o a w o- rz st e ec a iz wirt a ie po czo c spo- ecz o ci s ste e ac e o orz sta z o ie - scowio c s i or at cz c zapew ia c c
o i ac ost p o zaso w e ac c a cza ia a o e o a c c o iwo wsp - prac w r pac
a ie po e cie ie o iecz ie si si prze a- a a zwi sze ie e e t w o ci cz s tecz o ci a cza ia a e a pew o a epsz azwi to pro-
t ta ie t o co est pro te e i c o zi o e ac z to est wie za cz i w cz to s e o
o pete c e cz o e ta e postaw
ate o a ie re tora sz o po stawowe wa est pewie o e a so we ta o sz o prz c o zi ziec o sie io et ie a wia o o e to ziec o a w perspe t wie at a i i o te o e o o e sz o zie cz szcza o at a r w ie ior a sie ie o powie zia o a pora-
zi so ie w sz o e po a po stawowe cz awet a st iac
ate o a starcie e o e ac i sz so ie postawi p ta ie cz to ziec o powi o spo o- wa a ońc swo e e ac i z sto p ta oic
a cz cie i a so ie w o ra a wiat w cz ro o w a ie wte to ziec o we zie w oros o
trze a ie a wa ze a pot e est o ec- ie prz spiesze ie w a e zie zi ie cia atrz c
o o w istori to p po i z ro ie a iewie e si z ie i o ro i o i ac i
roń o a w t o resie iewie e si z ie i sp rz a t ow rewo c tec o o- icz t ra a ie sce przez ostat ie at o est pot a a ce erac a t ra z ie ia wsz st o i e ta o i o e cia i rzecz wisto w t re e i prac e ate a a w a o e a so we ta w co a w posa o apew e w zesp ta ic o pete c i t re wa- ra towa a t w e czest ictwo w t wiecie cz i
ostrze a ie i ie t o rea c i a z ia r - t cz e i o icz e e ie wsp zia a ie cze ie sie ie i i c reat w e rozwi z wa ie pro e w oi roz ie i o i owac e sz o e o e
wi ie est otwarta wirt a a i a t w a twarta prze e wsz st i a cz ia a a cz - cie a a owe tec o o ie a co si z t wi e a
owe or i eto prac z cz ie t re sz si z ie ia ta sa o a a icz ie z ie ia si rzecz wisto wo as
cia t ta prz wo a zapa i ta przeze ie sce a e w te ewiz i spot a ie i re tor w ice w rzecz ot cz a w i w at r to ta i a a ar e w i i at r s coraz or- sze e est pro e z prz otowa ie o zie o te o wa e o e za i
z a o prz cz ta ie o sta rzecz s - towa o a rozwi za ia i e a z o ec c ta
re tore os z a e o ice powie zia a e ie wie co si zie e i o trz ziest at cz ta sa o a a coraz orsze e e t
o o w a ie w a ie ie pro e oro cz ta sa o a wsp czes e po o e ie est z pe ie i e i to sprze at tr o o s ces a to zro- z ia e o serw c o e zieci ie wsze e
o po o s a a ta w czo te ewizor o p - ter eszcze ra a a a z a a i r e a po - r cz i i i zap ta e co ro i s sza e e cz si
aza o si e z t re a rat s c a po eci a i iszpa z t r rea izowa i pro e t e ac o zespo a e a te re i Br t cz i raze tworz i co cie awe o a i ra e t wirt - a e w ciecz i
zisia prze az ierowa o cz ia si z pe ie i a cz cie sta e si iea te t cz
e e i ie w orz st e t c sa c a a w o i- ac c co e o cz iowie
z o a otwarta to ta a t ra ie cie a o ow c tec o o ii otwiera si a owe a a o i a- c e a e ta e a ro owis o o a e i potra zaspo-
a a spo ecz e potrze
t w a to ta a t ra wspiera i ic at w cz i w i a cz cie i stawia a tw rczo i reat w o t ra prze a a r t cz e e ie a ier e prz - swa a ie wie z cz e z o wa ia sta e si prze- wo i ie awi atore a e ocze ie pozosta e
9
C yf ro w a edu kacja
9
W yw iad z ek sp ert em
9
W yw iad z ek sp ert em
GG: Raport „Future of skills. Employment in 2030”1 wskazuje, że w nadchodzących latach liczyć się będą umiejętności interpersonalne, spo- łeczne, systemowe i poznawcze. Wśród dziedzin natomiast, które będą konieczne do wykonywania zawodów przyszłości, znajdują się te związane z zarządzaniem, naukami ścisłymi i oczywiście językami obcymi.
Wzrośnie zapotrzebowanie na umiejętności miękkie, w rozwoju których potrzebujemy wspar- cia i które obejmują, m. in.: wartości i postawy, komunikowanie się, wiarę-pozytywność (rozu- mianą jako wiarę w przyszłość i umiejętności), niezależne, krytyczne myślenie, podejmowanie decyzji, współpracę, dbanie o innych.
Dariusz Stachecki: a z a za si sz w t ie sc za wa e zi i ta i o pete - c o i i a cz cie e e e i z ec si o e z o wiat os o a e potra o a e si a r prac e so t s i s t re z o i po czas swo-
e prac zawo owe pozwa a i o ie s ces ta e w s ste ie iz esow orporac
GG: Taka szkoła nie powstaje z dnia na dzień.
To skomplikowany proces rozłożony w czasie.
W wielu swoich wystąpieniach mówi Pan, że taką szkołę buduje się w oparciu o cztery główne filary:
infrastrukturę, edukację, usługi i zarządzanie.
Czy każdy z nich, każdy z tych filarów, jest jednakowo ważny? Czy takie podejście jest sku- teczne i gwarantuje sukces?
Dariusz Stachecki: ro ra rozwo tec o o ii i or ac o o i ac c w sz o e o t r wspo ia e we wcze ie sze w powie zi opar e w a ie o te czter ar
to e e e t ar zo sp e ie a si zrea izo- wa proces z ia sz o w sz o c row z po i- i cie t re o z t c s a i w eszcze e o wprowa za c owe tec o o ie o sz o powi o si w ra te o szar w t r c e zastosowa ie prz iesie a epsze e e t
o e ro a t c czterec ar w w z a- cz e so ie ta ie a ie ie i owe t re ia oz acza osi i cie pew e o sta i po t r
ia e poz a cz z ia a i zie w o r stro B o to roz o o e a czter ata pote a o e e czter ata i c ia e p a wiz co c c osi -
za osie at
ie zia e e e e i c c w s erze e ac i osi - ta ie a ie i e ce e to i potrze e o powie ie s i e e te s i zapew i to potrze e est i wsparcie i rastr t r sz te ie o powie ie zarz za ie a po iewa wsz st o to si zie e w s erze e ac i potrze o powie -
io prz otowa c a cz cie i t rz t tec o o- i si ie i pos
a prz a e i c ce spraw i a i istrac i zarz za ie sz o to z a o it arz zie
o te o est w ro e ie zie i a e e tro icz e o ta i zie i w asze sz o e zaist ie si zapew i o powie ie war i zi i t r zie spraw ie c o owa ate si spo owa o powie i icz rz zeń a epie a to o p ter w a e sa i e c e w t re prowa zo e s za cia o to r w ie o p ter prze o e a o ter i a e cz
awet ta et wa e e z pozio te o w a ie rz ze ia a o iwa o s a zie i a
i prz pa prowa ze ie e e tro icz- e o zie i a i a si z ce e praw ziwa si a te o arz zia t wi w t e prowa zo est a ie co cz i o zwiercie a a t cz sta te o co zie e si w sz o e a a e c a powi a rozpo- cz a si o wpisa ia te at e c i i spraw ze ia o ec o ci a wte po i i tac o rozpocz cia za re tor zie ia pe i or ac a prz -
a o re we c i w sz o e i szo o r c zie - i w est ost p a w c rze a wi c ost p o ic z s e za po oc sieci i ter et e i ta to rz ze ia z t r c zie orz sta w sa ac
e c c sz ie po cze ie z sieci
e czter ar wara t powo ze ie i s - ces prze si wzi cia a i est w ro e ie tec o- o ii i or ac o o i ac e o prac sz o
sz si rozwi a r w o ier ie w przeciw w pa prz po i a st a czterec ier w-
c o ac t r zie si c ota
rastr t ra powi a w o a a pro es o a - ie a a iezawo a s a owa a i o a o
o er izowa rozwi a
przesz o ci o wie e pro ra w ierowa c o sz po e a c c a ostarcza i sprz t o p ac we
a prz a pa i ta pro e t te ear i eries prze stawia a o o p e sowe rozwi - za ie a e ac i ra ac te o pro e t ostar- cza e et oo i e ac e az wa e
ass ate zapro e towa e przez r te spec a ie o prac w sz o e s a pro e t te ear i eries wc o zi o ta e opracowa e przez te a eto cz e sz o e ie a tre er w i a nau czycieli2
z o o o erowa o i ostarcza o owoczes e pracow ie a e pote w sz o e po cza o te sprz t o a ie o a e o ro ter a i z tr e zia a o to w sieci w wo c ieza owo e ie i r strac t-
ow i w ie o a owie o ie s ces awet a epie prz otowa a e c a z prozaicz c powo w a ra o re o po cze ia i ter eto- we o o az e si wie ap
o a sz o a a t etapie ia a w ro o pro es o a sie z owa z w so ie as rz zeń po iewa wa a e sz o a est pro es o a i st t c i powi a orz sta z pro es o a e o sprz t t r zapew ia
2 Polska wersja tego szkolenia wraz z dedykowanym podręcznikiem
10
C yf ro w a edu kacja
10
W yw iad z ek sp ert em
10
W yw iad z ek sp ert em
Edukacja w cyfrowym wymiarze, czyli jak mądrze i skutecznie budować innowacyjną szkołę
i isteria e a pocz t z i isterstwa ac i aro owe i port cz i pierwsze pracow ie i ter- etowe praw zie o erowa o e e cz wa t p pracow i o p terow c a e i e t cz e a a e sz o rowa zi o to o ta ie o zr w wa ia e -
o ica ia troc ie zasa io e o i sz o iwe o cz wi cie to rozwi za ie ia o te swo e o re stro po iewa o iwi o wie sz o o poz s a-
ie owe o sprz t e a ie wzi to po wa e w ie t r c sz o ac opr cz sprz t o o ra- owa i c rzecz p o powie ie i rastr t r
arza o si e re torz wr cz o awia i prz - cia sprz t o ie ie i ro w a ow sieci o icz e roz ow sieci e er et cz e
o s o awc rz ow c pro e t w ie wz - i i te a t e sprz t o p terow ar zo sz o si starze e o o ie zreszt a opro ra owa ie
o w c trzec atac o p ter w a a w ia pew c o po e t w o te zw cza -
ie si ps ta a rz ze ia per er e co e e- rowa o iezap a owa e oszt
i z pew e ie ostat i a e sz prz z a wsz st ie te i ic at w ocz wi cie ar zo potrze e o cepc a te ie a z a o za sprz - te sz sz o e ia a a cz cie i opie w te i ie sz o e ia a a cz cie i r c prze iot w ec o o ie i or ac e i e ac a
ti e ia a w pra t ce sz o e
cz i si a zia a ta owa pracow ia a pos iwa si pro ra a i pa iet icroso t ce a opowia a si e a za i po e cie e a pierw postawi so ie pro e i te pro e roz- wi za za po oc tec o o ii cze ie si cze o szt a a szt i awet poz awa ie a a ie sz c c i ce a ic ie a op i a cz cie ie w - zie z t c za z prze o a ie e si cze o a cz i tro o e w orz sta to w swo e prac
GG: Warto również wziąć pod uwagę, że aby skutecznie dotrzeć z technologią do ucznia, wykorzystywać ją mądrze na lekcjach, w projek- tach edukacyjnych, czy innych aktywnościach, trzeba najpierw dotrzeć z nią do nauczyciela, bo to on właśnie jest organizatorem procesu eduka- cyjnego w klasie, na swojej lekcji, czy poza nią.
Jak to się Panu udało, że nauczyciele w Pana szkole pokonali swoje obawy związane z trud- nościami wdrażania technologii, że mają dzi- siaj odpowiednie kompetencje, że współpracują pomiędzy sobą, wymieniają doświadczenia, dzielą się ze sobą własnymi pomysłami i odkry- ciami? Czy w każdej innej szkole może się stać podobnie?
Dariusz Stachecki: o te proces a sa pocz t z ro a zi e wo sie ie po o c tec o o icz c zapa eńc w ie zie i co c ce zro i ie i po s a cie awe e c e z cie tec o o ii
tec o o icz e s i w spos iezawo i tra spare t
o to z acz a a cz cie a e ie est wa e a ie o a a t ta est sie i a o a zia a a po prost est a a w azie ce est wo a cz wia- t o t re zapa a si po aci i ci w cz i a a sa o i t si w o e sz o e ie ziwi e rz ze ie o i e z t re o orz sta a cz cie o e zia a w a e asie w a po ieszcze i awet a
ois sz o
o s ow c a o ie s ces w te zie zi- ie trze a ie po s rze a wie zie co a c c zro i o ret ie eszta to s t o arz zia
iestet z a wie e sz t re ap i owa o ro i p w ra ac rowe sz o i cz te o sprz t eszcze o zi e w arto ac ierozpa owa a
si zestarza i ora ie i tec o o icz ie stat i a e wa e e e te est t posz - iwa ie i ro a ze ie ro w a sow c c zawsze zie z t a o ate o szcze ie wa e est to e posia a e i poz s a e ro i w a- wa i rze wa orac e ac c sprz t ie zawsze ec e ce a o co a tańsze ie o iecz-
ie si a epsze
GG: Od początku istnienia Ośrodka, czyli od 1991 roku, jako placówka doskonalenia nauczy- cieli, uczestniczyliśmy w wielu programach i pro- jektach centralnych, mających na celu wyposa- żenie szkół i placówek oświatowych w sprzęt i oprogramowanie. Za tym szły masowe szkolenia nauczycieli.
Dzisiaj Ministerstwo Edukacji Narodowej, przy okazji wprowadzania powszechnego nauczania programowania, podsumowuje aktualną sytu- ację informatyzacji szkół. Wskazuje, że szkoły nie są wyposażone w sprzęt w wystarczającej ilo- ści i jakości (np. jeden komputer na klasę, stare komputery), szkoły nie mają dostępu do Internetu o określonej prędkości. Ponadto ocenia, że bra- kuje kadry, która byłaby dobrze przygotowana do nauczania programowania – często lekcje infor- matyki prowadzi nauczyciel plastyki lub techniki po krótkim kursie.
Jak Pan ocenia te kolejne projekty? Co Pana zdaniem poszło nie tak? Może to same szkoły są winne, bo przystępując do wdrożenia nowo- czesnych technologii w edukacji nie posiadały pomysłu i precyzyjnego planu, o którym Pan wie- lokrotnie wspominał, ani koncepcji związanych z zarządzaniem i administracją szkolną infra- strukturą informatyczną i dostępem do usług edukacyjnych?
Dariusz Stachecki: a iz c r e o ro za pro ra cz to prowa zo e a szcze ce tra -
cz re io a wi zia e pewie ia- owicie ta i e ro io o to ez szersze wiz i ez per- spe t wicz e o p a co a e
o e a szcze ce tra te o ie a o si i a- cze zor a izowa rz po i so ie te ostaw
11
C yf ro w a edu kacja
11
W yw iad z ek sp ert em
11
W yw iad z ek sp ert em
o ie s ces a cz cie si prze e wsz st i wi zie w ier orz z w ra a e o rozwi za ia e zi i tec o o ii e c e s cie aw- sze e prowo o a t w o ci i st re- at w o o w ro e ie si po co a ie sa o w so ie e i ta zie to wara t e si a e i ato iast a cz cie z r c powo w zie ia tr ie i zie sia po wi ci wi ce czas e prz otowa si o za to ie we zie w to
ec o o ia est a asz c cz i w atra c a po o a i si i z ie orz sta i o t os o-
a e wie wi c a pierw zasta w si w a i spos rze z ie s orz sta w procesie a - t cz owe czow est t rze
a o a cz cie e si o a ie wie zie a i e e t c ce osi stos c a ro e a - t cz a eto
ie est spraw prost w a i spos te owocze- s e tec o o ie zi te rowa z pro ra a i a cza ia oraz z pro ra a i za prz ios tzw warto o a cz i ta orz a t cz t r o a osi t o poprzez prawi owo zastosowa e arz zia i ro i tec o o ii i or ac o o i- ac c p poprzez cie ta ic ap i ac i t re
atwi zroz ie ie tr c tre ci w a e e c i o oc w zroz ie i ie sca i z acze ia tec - o o ii w sz o e o e o e opracowa przez ra e a e te r 3 o e opis e pro- ces i te rowa ia ro w i arz zi tec o o ii i or- ac o o i ac e z procese a t cz r e te ra z e iowa i a pozio w te i te- rac i co pozwa a epie zroz ie w a i spos pos e si owoczes i arz zia i a ta e
a o epie a si i i pos iwa i
e prac c z a cz cie a i wi i ta e Nie zastanawiaj się do czego musisz użyć technolo- gię. Jeżeli uważasz, że lekcja bez niej będzie pełna, będzie atrakcyjna, będzie fajna, to zrób to bez. Nie rób tego na siłę. Dopiero kiedy dojdziesz do wniosku, że potrzebujesz technologii, że bez tego nie jesteś w stanie prowadzić tej lekcji inaczej, to ta technologia naprawdę Ci pomoże
a e est e a to a ro i to rze i o po- wie zia ie ic a si owe tec o o ie a a
a owe o iwo ci a ie t o pozwa a a aptowa stare wie a cz cie i wpa o w tec o o icz p ap t ra po e a a t e tec o o ia t o trwa i a eto po a ce a a t w o cz i w spa a o i i i a at te ie prze wa-
i praw ziw zwi za z zastosowa ie a e c ac pro e tor w i preze tac i o p terow c o aza o si e to o e w a ie w pc z powrote a cz cie a po ta ic spa a a t w o cz i w spa a te a cz cie a Bo przecie prz otowa pre- ze tac i s a za s a e w wiet a o e e stro te st
a wa ie sze a ie o a a cz cie e po o a i pew e o aw zwi za e z w orz sta ie 3 Więcej informacji na temat modelu SAMR można znaleźć
i osi a i o powie ie o pete c e ie t ie zor a izowa e sz o e ia zorie towa e a rozwi - za ie o ret c pro e w sz o prze a a te opor o a to ar zo istot a a wsp praca po i z a cz cie a i w ia a o wia czeń zie e ie si ze so w as i po s a i i o r - cia i a to zia a as i este prze o a e w a e i e sz o e o e si sta po o ie
rze o a ie o orz ciac a ie prz osi tec - o o ia ot cz ie t o prowa ze ia e c i a e ta e or a izac i o e tac i sz o e i a at te po awi o si rozporz ze ie ot cz ce opi-
ii ps c o o icz o pe a o icz e zie trze a o prz otow wa wsz st ie i wi a e pro-
ra e ac o terape t cz e cz i o e t re ce c o owa ie ziec a z orzecze ie w sz o e to a cz cie e i pe i o aw
rze a a i te at z ps c o o ie a o a o rozwi za pro e te o e tac i z w o- rz sta ie c r e ac e osta opracowa e pew e sc e at i a e o aza o si e w starcz o e o sz o e ie a a o ret prz a zie po a- za a so ie pora zi z t i 4 a i
sz sc w wczas stwier zi i e to est e ia e e ie trze a z a i o e te ie a po ca e sz o e e ze ra potrze e i or ac e t o otwiera si o e t t r w t sa czasie o e e towa ta e i a oso a i opis e swo e wa i i opi ie e ocze ie o a za rze o pozo- sta c o e t w o orzeczeń za eceń i i c a za cia z cz ie o spec a c potrze ac e a- c c wie zie o i o iwie o
cz wi cie ze wz a to e i or ac e o z rowi s a i wra iw i a e c i o szcze e ate orii sia a to c ra o spe- c a c para etrac ezpiecz a z cert ata i spe ia ca w o i statecz ie w ra i pa iet icroso t ce
o co eszcze i ieocze iwa ie po o o to ra ce tra e o po o a cz cie s ie o po iewa arc ite t ra sz o a to ie pozwa a a ato iast spo e zap ecza i prze iotow i po wie - opo s az wa i a tor a i i w ic prac a cz cie e i wi a ie w zespo ac
orz sta e to o prz otowa ia spr t e o cepc i ociera ia z tec o o i o a cz cie i o t c a tor w ie sc prac w as e a cz cie a wstawi e o p ter t re o a o w orz st - wa o r c ce w tara e si r w ie a to
sprz t a owsz a epsze as ie o wrot ie a to wa o pra t w i c sz o ac zie o prac w as e a cz cie e otrz wa i sprz t w co-
wa z pracow i t a cz cie sia ie ta e ost p o i ter et i to o sz ie o i ter et
ie zacz e rzecz wist ia o cepc e spe- r e ta e e as t re cz iowie o pocz t swo e e ac i rea izowa i pro ra z w orz - sta ie owoczes c tec o o ii a co zień 4 KIPU - Karta Indywidualnych Potrzeb Ucznia – nowe, obowiązkowe
12
C yf ro w a edu kacja
12
W yw iad z ek sp ert em
12
W yw iad z ek sp ert em
Edukacja w cyfrowym wymiarze, czyli jak mądrze i skutecznie budować innowacyjną szkołę
i o zie potrze e i w z row spos w t towarz sz
GG: Z moich obserwacji i doświadczeń nauczy- ciela w placówce doskonalenia wynika, że grupą, która doskonale radzi sobie z koniecznością włą- czania w te wszystkie obszary życia szkolnego nowoczesnych technologii, są nauczyciele edu- kacji wczesnoszkolnej.
Każdy ma w tym organizmie pod nazwą szkoła swoją istotną rolę do odegrania, ale zadanie nauczycieli w klasach 1-3 jest szczególnie donio- słe. To oni są tymi pierwszymi przewodnikami, to od nich zależy przygotowanie ucznia do kolej- nych etapów edukacji, to oni są tymi, którzy wska- zują kierunki rozwoju, którzy rozbudzają i roz- wijają pierwsze dziecięce pasje. To czego uczeń doświadczy na pierwszym etapie edukacyjnym, będzie miało swoją kontynuację.
Dariusz Stachecki: a ocz wi cie z a za si a e o r p a t w c reat w c a cz cie i t r si ar zo c ce i z i i pracowa
B e przeciw opi io t re po awia si po - czas r c spot ań or a izowa c w zwi z z ow po staw pro ra ow z i or at i e a e o e ra a cz cie o e ac i wczes osz- o e o iwo rea izac i tre ci e ac i i or a- t cz e i s ierowa o te o a cz cie i i or at i
c spos e ia i prac prz osi wspa ia e e e t a r w ie sz o t c a cz cie i a e za wa e to s w ie pa ie wi z a e to asc e a o r wa te wiat ow c tec o o-
ii potra si t awi i s ar zo zaa a owa e i az z ocz wist c wz w ie o a cz cie i e ac i wczes osz o e pot a e si z t r p a cz cie i opiero w sz o e po stawowe pocz t zac ca e ic o prac z ow i tec - o o ia i pracowa e z i i po s wa e owe sz o e ia pote propo owa e zia w o er -
iorze o oce i e pa ie w te c wi i s ie- e a swo e po s a e c e p z ro oci a i zo ota i rowa z za cia a zie si o wia cze ie po az i a cz cie o
a to ro i
GG: Na podstawie swoich wieloletnich i boga- tych doświadczeń czy może Pan powiedzieć, że nowoczesna technologia sprzyja nauczaniu? Czy można to zmierzyć? Czy Pana uczniowie uzy- skują lepsze wyniki w nauce i na egzaminach końcowych? Jeżeli tak, czy jest to tylko zasługa technologii? I czy to w ogóle da się to zbadać?
Dariusz Stachecki: Bar zo aiw e o prze- o a ie e wprowa ze ie ow c tec o o ii o proces cze ia si i a cza ia spowo e o raz ta i a ie i e e t o est t o arz zie e e i tec o o ia a a co wp to prze e wsz st i powi z ie i si eto prac
ie c cia ic z e o powie zie a te at zaprz a io c i st t c i a e o serw e pewie opot z szta ce ie a cz cie i i z o pete c a i pracowa i z tec o o i w s ste ie to w ra e
r p a cz cie i ta ic a ar zie roz zo c tec o o icz ie i wara towa i e w posa e ie ic w a owsze as rz ze ia spowo e e o rze w orz sta e sz sc otrz a i a - pierw o p ter pote a zapew ia ce ie- zawo o i w so i pozio rea izac i za o spo- wo owa o coraz wi sze zapotrze owa ie a o r sprz t pozosta i a cz cie e zo acz i a to po osi atra c o za a t wiz e cz i w zwi sza ic ot wac i zai teresowa ie a
te c wi i w sz o e wsz sc a cz cie e a prz z a e s owe rz ze ia i wa ic w swo-
e prac o i ac a z i i est os o a a o i or ac a o wsz st ic ociera awet sz cie i przez sz o ra iow ze
a e trwa o prze o a ie a cz cie i a - wa i o t s ow c awsze si z a az a i ar - er t r wa swo e o pr wat e o ai a e ie pozostawia e te o ez rea c i i w ońc a o si wsz sc w orespo e c i s owe wa s -
ow c o t o wie z e to wa e
a i czas te prz otow c w a a o - ere c ot cz c ezpieczeństwa zro i e ta ie w as e a a ie stro i or ac c ratori w a t r c z a si a res ai owe sz e z io Bo e e i awet wie zia e e a a sz o a a w spos pro es o a w ro o e swo e
o e to o az wa o si e a res se retariat a a i ezp at porta ie wara t c w a ciwe o pozio ezpieczeństwa
GG: Oddziaływanie wychowawcze wymaga, aby nauczyciel, rodzic cieszył się autorytetem.
Autorytet wśród zwolenników technik kompute- rowych, tzw. „cyfrowych tubylców”, mają głównie ci, którzy potrafią się tymi technikami posługiwać w swojej pracy i w życiu. To, co dał Pan swoim nauczycielom, to także możliwość zbudowania autorytetu.
Dariusz Stachecki: a a e co eszcze a ie prze o a ie a cz cie i e o i ie sz e s- perta i w te zie zi ie Bo strac i o awa prze w orz sta ie tec o o ii a si a o aza e swoi a cz cie o e ie sz wsz st ie o wie zie B wspiera c row c t c w wca e ie trze a e sperte i or at cz
a tr ie sza a e a z ia a po e cia o prac i o cz ia a cz cie a przewo i ie i part ere cz ia po ocea ie wie z ie a ot wszec wie z c a i o e rze a ze z pie-
esta trze a a ra o sie ie sta s i czase poprosi o po oc cz ia Bo cz iowie w wie- cie tec o o ii pra t cz ie o ro ze ia wi c a prawo wie zie wi ce
o a cz cie a est r w ie ws aza ie cz iowi e owoczes e tec o o ie to ie t o r i porta e spo ecz o ciowe o r w ie ieo ra iczo a o i- wo z o wa ia wie z os o a e ia ie t o- ci a awet szta ce ia postaw i o pete c i zieci
13
C yf ro w a edu kacja
13
W yw iad z ek sp ert em
13
W yw iad z ek sp ert em
a r a a e ic ie ie a cz cie i a a e ic ic t rz prz otow prz sz c a cz cie i o prac z zie i i o zie ie po az e i a i i eto-
a i a pracowa
rac c a w sze cze i spot a e w a- owc t r z ec owa przeciw i ie tec - o o ii ocia w as prz a e stara e si o zac ci o e stosowa ia w a t ce ie w awa o si e o prze o a e po aza i a z po oc st e t w c rowi swo e w a po prost prze i s e o preze tac i t e o praca sta a si e sza w wiet a t o s a a st e ci przepis wa i ic tre o swoic otate ziw ie po te oc ro ie praw a tors ic o tre ci w a
ie ost p i preze tac i st e to ia awet prete s e o ro ie ie z po czas za ta i po e cie tr o est s towa e e i tec o o-
i potra t e w ta i spos to ie prz iesie a - c e e t w a t o sz o
e e i ato iast tec o o ia spowo e e e c e ar zie a a ce tw rcze ie postawi cz ia w ro i o r wc a acza to ta a wi
o c sz pi set at prze asz er Powiedz mi, a zapomnę, pokaż mi, a zapamiętam, pozwól mi zro- bić, a zrozumiem
oza t e e i wprowa za e sper e ta - ie a i o ziec i pote spraw za a w wo a rea c a ierz z pe ie co i e o p poprzez e za i zew trz e to i ie otrz a w a-
ciwe o powie zi e e stro stawia a re- at w o a tw rczo a rozwi z wa ie pro e-
w a t ta si p ta i e rz se a orz se
ro esor a s ierowa ie o tora t w o o e sz o o te e sper e ta e e as Ba a ia prowa zi r rz szto awrz ia z w oz a i a a iac c o zi o o rozwi z wa-
ie pro e w eto a i e r st cz i i oso a a a a ia a sa o zie ie z a e to rozwi za ie
Ba a c e as i r tra c o ar zo z i o pozio ie i te e t a t re cz iowie ta e ie i o ta t z tec o o i a e o ie sz stwier zi e r ica est ar zo a w osz ca awet i a a cie proce t a rzecz te e as prz pa cz i w r ie as i az a e o a- za o si e preze t pozio st e t w r ie o ro t rz i a a i wcze ie
o est ierza e o a a i ta ie i - ie o pete c e a z o o rozwi z wa ia pro- e w e a wsz sc ocze cze o wi ce a ic ierza c e e t w w postaci p epsz c w i w test w te o ta o ońca ie a si z a a
spo i a e wcze ie o asze e asie ie r sz o op ci pierwsz o zia e as o a- za o si e cz iowie ci ie i a w sze re ie ze wsz st ic ot rocz i w za i ońcowe r w ie posz i a a w sz pozio ie e ie o e oz acz ie stwier zi e to zas a tec - o o ii Bo to r w ie za e o szere i c cz -
e o est pew e i ar zo zaa a owa i w proces a cza ia sa i sz a i wie z i ie i o te o arz zia oraz pro es o a ie prz otowa a r o iezw e wa e t w o cz ia zi i ow tec o o io wzrasta
orz st e ta e owe tec o o ie w tera- pii pe a o icz e a prz a cz iowie t rz prze awia i wi sze s o o ci o a res i czest i- cz i w warsztatac po czas t r c r ci i te e - s i a r wa i w as e piose i pisa i o ic te st i sa i o po owa i z Bar zo po o a w t tec o o ia e cz to t o e zas a o e ie
arz zie w r ac zi a wa ie sze est re w orz sta ie tec o o ii
GG: Od 2012 roku wchodzi Pan w skład Rady ds. Informatyzacji Edukacji, która jest organem pomocniczym, doradczym Ministra Edukacji Narodowej.
Czy mógłby Pan zdradzić czytelnikom, czy są przygotowywane jakieś nowe wieloletnie pro- gramy rządowe, związane z wykorzystaniem tech- nologii cyfrowych w edukacji?
Dariusz Stachecki: a a est cia e ora cz i istra e ac i aro owe a e ie ec z
ot c czasowe zia a o ci i z i i pro- po owa i epsze rozwi za ia e i c o zi o rea i- zac r c pro e t w ta ic a p rowa sz o a cz t w a ta ica rz ie t r c a o si z ie i pierwot o str c t c pro e t w asze wa i zosta wz io e i to z po t ie
a sz
este te z owe po staw pro ra owe z i or at i o w a e i si e to est a epsza po stawa pro ra owa w ca zestawie raw est e pracowa i a i i a at wcze ie
a a ońc w a o str c i te po staw po e a t o a t a ostosowa o str t r o io-
et ie sz o po stawowe
e e i c o zi o pro e t to a pew o sta e teraz prze ow i w zwa ia i t r c est i a
este wie i opt ist e e i c o zi o cz i o opo s ie ac
oc o zaa a owa e si w i e zapew ie ia sz o o ost p o szero opas owe o i ter et po wi ci e apraw stwo czas i e er ii e
