View of Alyaksandr Nadsan, Biskup Chaslaw Sipovich -svyatar i byelorus

R

E

C

E

N

Z

J

E

T om LIII, zesz y t 7 - 2005

А л я к с а н д р Н а д с а н , Б іс к у п Ч а с л а ў С іп о в іч - с в я т а р і б е л а р у с , М ін с к : Б е л -Ф р а н с 2 0 0 4 , с с . 3 0 0 .

W 2004 roku w M ińsku (R epublika B iałoruś) ukazała się o bszerna białorus- kojęzyczna m onografia pod tytułem Biskup C zaslau S ipovicz - šv ia ta r i biełarus, będąca w ybitnym studium o życiu, tw órczości i działalności religijnej C zesław a Sipow icza, tytularnego biskupa m ariańskiego oraz w izytatora apostolskiego B iałoruskiego K ościoła U nickiego na U chodźstw ie.

M onografia je s t k się g ą dużego form atu i liczy 300 stron. S kłada się z 23 rozdziałów poprzedzonych przed m o w ą i zakończonych b ib lio g rafią publikacji B iskupa oraz indeksem nazwisk.

A utor m onografii ks. A leksander N adson był bliskim w spółpracow nikiem i po­ w iernikiem B iskupa, odgryw ając w iodącą rolę w działalności B iałoruskiego O środka U nickiego w Londynie, w m isyjnej działalności m iejscow ego K ościoła U nickiego oraz Biblioteki im. Franciszka Skaryny, posiadającej bogate zbiory białorusoznaw cze, w tym najw iększe na św iecie - zbiory białoruskiego piśm iennictw a em igracyjnego,

W sw ojej m onografii ks. A leksander N adson poddał w nikliw ej analizie w szystkie etapy pokutniczego życia Biskupa, ze szczególnym uw zględnieniem je g o dokonań d u sz­ pasterskich i organizacyjnych na uchodźstw ie. S zczegółow o scharak tery zo w ał także je g o dorobek naukow y, publicystyczny oraz kulturow o-narodow y.

C ała m onografia ks. A leksandra N adsona została oparta na m ocnym fundam encie faktologii, szczegółów , konkretnych w ydarzeń, poczynań i dokonań b iskupa C zesław a Sipow icza w różnych okresach Jego życia, ze szczególnym uw zględnieniem je g o dzieła ja k o inicjatora i tw órcy Londyńskiego O środka U nickiego.

O m aw iana książka m a szczególne znaczenie także dla m nie z tego w zględu, że dzięki życzliw ości biskupa C zesław a Sipow icza oraz ks. A leksandra N adsona dziesięciokrotnie odw iedziłem B iałoruski O środek U nicki w Londynie i w ydatnie pogłębiłem sw o ją w iedzę w zakresie białoruskiego piśm iennictw a em igracyjnego.

N a ostatniej stronie okładki m onografii Biskup C zesław Sip o w icz - duchow ny i Bia­

łorusin A leksander N adson zaw arł kw intesencję swojej opinii o postaci Biskupa w sposób

następujący:

„O n u czynił bardzo wiele, aby przezw yciężyć uprzedzenia i nieporozum ienia będące skutkiem w ieloletnich w rogich napaści pom iędzy grekokatolikam i i praw osław nym i, a także złagodzić nieprzychylność rzym skich katolików w obec zagadnień unijnych; dążył do u gruntow ania zaufania i w zajem nego szacunku.

Poza tym często w ykorzystyw ał swój urząd do tego, aby stać się białoruskim «am basadorem » nie tylko w K ościele, ale także poza nim, szerząc w szędzie w iedzę o B ia­ łorusi, o je j historii, kulturze i dążeniach.

W je g o działalności zdarzały się błędy i potknięcia, nieraz bolesne. Z resztą inaczej być nie m ogło cho ciażb y dlatego, że - ja k w ielokrotnie to ujm ow ał - «przyszło mu prze­ kładać pie rw sz ą bruzdę». Sw oje potknięcia przyjm ow ał z p okorą i nigdy się nie sprzeniew ierzał i nie zbaczał z obranej na całe życie drogi. O bojętny w obec osobistej sław y, zaw sze w yrażał w dzięczność Bogu, którego czcił najbardziej, a także Przenaj­ św iętszej B ogurodzicy oraz Św iętem u Piotrow i, dla którego żyw ił szczególne uw iel­ bienie.

G dyby ktoś zapragnął sform ułow ać najkrótszą charakterystykę biskupa Sipow icza, to p raw dopodobnie trudno byłoby znaleźć trafniejsze w yrazy od tych, których użył Święty Paw eł: «Z Bożej łaski je ste m tym , kim jestem i Jego łaska we m nie nie była daremna».

W m oim przekonaniu m onografia ks. A leksandra N adsona je s t w ybitnym w kładem w badanie historii uchodźstw a białoruskiego na Zachodzie oraz w proces poznaw ania bolesnych losów B iałoruskiego K ościoła U nickiego tak na ziem i białoruskiej, ja k również w szerokim św iecie na em igracji.

N ajw ażniejsze religioznaw cze publikacje A leksandra N adsona:

Сьвят ы К ірып Т ураўскі, „Бож ы м Ш ляхам ” , П ары ж 1966, № 2 (95), с. 4-9; № З (96), с. 3-7; № 4 (97), с. 3-7; № 5 (98), с. 3-9; № 6 (99), с. 5-7. С ьвят ы К іры л Тураўскі, Л ёндан 1968. С ьвят ы К іры л Тураўскі, „С падчы на” , № 1-2, М енск 1996. С ьвят ы К іры л Тураўскі, Л ёндан 2001. Д р у я і Г рж а-К ат аліцкая Ц арква на Беларусі, Л ёндан 2001. М агдалена Р адзівіл і Г рж а-К ат аліцкая Ц а р к в а ў Беларусі, Л ёндан 2004. Б іскуп Ч эслаў С іповіч - сьвят ар і белорус, М енск 2004.

A leksander Barszczew ski K atedra B iałorutenistyki UW