Wykorzystanie narzędzi zarządzania jakością w zakresie analizy niezgodności wyrobu w przedsiębiorstwie przemysłowym

Pełen tekst

(1)WYKORZYSTANIE NARZDZI ZARZDZANIA JAKO CI W ZAKRESIE ANALIZY NIEZGODNO CI WYROBU W PRZEDSIBIORSTWIE PRZEMYSŁOWYM BOŻENA SKOTNICKA-ZASADZIEŃ. Streszczenie W artykule przeprowadzono analizĊ wadliwoĞci wyrobu – parownika stosowanego w ladach chłodniczych. We wstĊpnych badaniach ustalono, Īe najwiĊcej niezgodnoĞci wystąpiło na stanowisku roztłaczania. Za pomocą diagramu Pareto – Lorenza ustalono przyczyny wystąpienia niezgodnoĞci w badanym wyrobie a nastĊpnie zaproponowano działania korygujące i naprawcze w tym celu zastosowano metodĊ Poke-Yoke. Słowa kluczowe: zarzdzanie jakoci, klient wewntrzny, utrzymanie ruchu, usługi 1. Wprowadzenie Rozpoczynajc produkcj przedsibiorstwo powinno zastanowi

(2) si nad poziomem jakoci produkowanego wyrobu, poniewa od tego bdzie zaleała pozycja przedsibiorstwa na rynku. Jako

(3) uywana jest jako bro w walce z konkurencj krajow oraz midzynarodow. Strategia jakoci jest uwzgldniana w procesie wyznaczania planów oraz celów działania przedsibiorstwa w takich obszarach jak: ekonomia, organizacja, finanse czy prawo[2]. Jako

(4) produktu rozpoczyna si ju na etapie projektowania. Nawet prawidłowo przeprowadzony proces technologiczny nie zapewni doskonałej jakoci, jeeli o t jako

(5) nie zadba si na etapie projektowania. Praktyka pokazuje, e wiele wad wykrytych podczas produkcji czy eksploatacji wyrobu ma swój pocztek w fazie projektowania [1] Jednak projektowanie nie jest jedynym etapem cyklu ycia jakoci wyrobu Cykl ten mona przedstawi

(6) jako zamknity okrg, w którym wyróniamy: czas narodzin projektu wyrobu, kolejne etapy jego tworzenia, wytwarzanie i uytkowanie oraz czas jego likwidacji (rys 1). Kady wyrób posiada swoje okrelone cechy, do których zaliczamy: • jako

(7) pracy, która składa si z jakoci wykonawcy oraz warunków pracy. Jako

(8) wykonawcy to jego dyscyplina, kwalifikacje, osobowo

(9) . Natomiast jako

(10) warunków pracy to: jako

(11) narzdzi, urzdze technologicznych, oprzyrzdowania, stopie ich zuycia. • materiały i półfabrykaty wejciowe. Wana jest tu kontrola wejciowa materiałów, kontrola operacyjna oraz kocowa kontrola, • jako

(12) produkcji, na któr składaj si struktura rozmieszczenia urzdze technologicznych, magazynowanie, sposoby planowania kosztów, transport [3]. Jako

(13) wyrobu uwzgldnia ekonomiczne – uyteczno

(14) , społeczne – przydatno

(15) społeczna, techniczne – funkcjonalne aspekty oceny okrelonego produktu. Jako

(16) wyrobu okrelana jest zarówno z punktu widzenia konsumenta jak i producenta. Uwzgldniajc te dwa podejcia do jakoci produktu wyróniamy dwa aspekty: aspekt potrzeb funkcjonalnych, który identyfikuje cechy zwi-.

(17) 252 BoĪena Skotnicka-ZasadzieĔ Wykorzystanie narzĊdzi zarządzania jakoĞcią w zakresie analizy niezgodnoĞci wyrobu …. zane z bezporedni uytecznoci wyrobu, aspekt potrzeb niefunkcjonalnych, który pokazuje wizerunek wyrobu, a take odnosi si do estetycznych wrae [2].. Rysunek 1. Pełen cykl Īycia jakoĞci wyrobu ródło: Grzenkowicz N. (red), Zarzdzanie jakoci – metody i instrumenty controllingu jakoci, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarzdzania Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2009. 2. Opis problemu badawczego Przedmiotem analizy była chłodnica powietrza, tak zwany parownik, stosowny jest on w ladach i witrynach chłodniczych (rys. 2). Proces produkcji parownika przebiega w nastpujcy sposób: rozpoczyna si od wykonania elementu rurowego parownika na stanowisku gicia rurek. Rurka wykonana jest z miedzi (99,9%) i pozostałoci fosforu (midzy 0,015% a 0,040%). Rurka miedziana jest odwijana ze szpuli w maszynie do prostowania i gicia rurek. Nastpnie jest prostowana i cita na odpowiednie odcinki i zginana w kształt litery U. Maszyna do rurek prostych słuy do prostowania i przycinania rurek, które nie wymagaj zaginania. Kolejnym etapem produkcji jest wykonanie głowicy parownika (element zakoczenia rurek pozwalajcy na połczenie parownika z instalacj chłodnicz). Do wykonania głowicy parownika słuy stanowisko wykrawania blach. Blachy aluminiowe, które s wykorzystywane w tym procesie, maja grubo

(18) 1,2 lub 1,5mm. Na wycinarce napdzanej elektrycznie wykonywane s w kadej blaszce otwory (wykrawanie otworów). Dalsze kształtowanie otworów.

(19) 253 Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management Nr 45, 2011. ma miejsce na prasie do otworowania i przetaczania głowic. Elementy głowicy parownika wykonywane s na prasie hydraulicznej.. Rysunek 2. Przykład chłodnicy powietrza (parownika) ródło: Przedsibiorstwo produkujce chłodnice powietrza. Kolejnym elementem parownika s lamelki. Lamelki s prostoktnymi płytkami z wycitymi szeregiem równoległych otworów o rednicy dopasowanej do rurek. Lamelki wykonywane s na prasach z matrycami do wytłaczania. Kady parownik składany jest rcznie (wykorzystuje si do tego takie elementy jak: rurki, głowice i lamelki). Po złoeniu parownik trafia na stanowisko roztłaczania. Roztłaczanie, czyli rozszerzanie rur, polega na poziomym przecinaniu prta z głowic o rozwierajcej si kocówce przez wntrze rurki miedzianej. Rozszerzanie nastpuje do momentu idealnego przylegania rury do miedzi i lameli aluminiowej. Zapewnia to odpowiednie wymiary techniczne. Po roztłoczeniu parownik trafia do działu lutowania. Lutowanie jest zawsze wykonywane rcznie palnikiem gazowym. W procesie tym lutowane s kolanka do prostych odcinków rurowych w celu zamknicia obwodu. W dalszej czci parownik jest poddawany frezowaniu (obcinaniu rurek do odpowiedniej długoci) i kalibrowaniu rurek miedzianych. Kalibracja rurek musi by

(20) zgodna z rysunkiem technicznym i wymaganiami klienta. Nastpnym działem, do którego trafia parownik to kontrola szczelnoci. Na tym etapie sprawdza si szczelno

(21) parownika. Parownik jest zanurzany w zbiorniku z wod. Próba szczelnoci wykonywana jest za pomoc spronego powietrza o cinieniu 6 barów. Przedostatnim etapem produkcji jest kontrola kocowa. Kontrola kocowa rozpoczyna si od kontroli krzyowej, czyli sprawdzenia zgodnoci wyrobu gotowego z rysunkiem oraz sprawdzenia kompletnoci wypełnienia karty produkcyjnej. Nastpnie dokonywane s pomiary (równie na podstawie rysunku technicznego). Po sprawdzeniu wszystkich pomiarów nastpuje kontrola wzrokowa. Do kontroli wybierany jest co 18 parownik z zamówienia, które jest aktualnie wykonywane. Sprawdzone parowniki przekazywane s do działu pakowania. Wyroby gotowe s pakowane według zalece klienta. W analizowanym przedsibiorstwie w trakcie kontroli produkcji wykryto wady i niezgodnoci nienaprawialne w gotowym wyrobie – parowniku. Takie nienaprawialne błdy powoduj, e gotowy wyrób trzeba złomowa

(22) co wie si z duymi kosztami i strat czasu gdy cał produkcj.

(23) 254 BoĪena Skotnicka-ZasadzieĔ Wykorzystanie narzĊdzi zarządzania jakoĞcią w zakresie analizy niezgodnoĞci wyrobu …. trzeba rozpocz

(24) od pocztku. Po wstpnej analizie procesu produkcyjnego stwierdzono, e najwicej wad i niezgodnoci powstaje na stanowisku roztłaczania dlatego na ten problem zwrócono szczególn uwag. W pierwszej kolejnoci naleało ustali

(25) przyczyny wystpowania wad i niezgodnoci włanie na stanowisku roztłaczania a nastpnie zaproponowa

(26) działania korygujce i naprawcze. 3. Analiza przyczyn wyst pienia niezgodnoci za pomoc diagramu Pareto – Lorenza Diagram Pareto – Lorenza pomógł w identyfikacji wykrytych wad/niezgodnoci w procesie produkcyjnym na stanowisku roztłaczania. Dane do diagramu Pareto Lorenza, zawarte w tabeli nr 1, s danymi zebranymi za okres (2008–2010). Połczone czstotliwoci wystpowania wad za wszystkie wymienione lata pozwoliło zauway

(27) najczciej popełniany błd oraz go wyeliminowa

(28) . Tabela 1. CzĊstotliwoĞü wystĊpowania błĊdów na stanowisku roztłaczania Nazwa wady/niezgodnoci Dziura w rurce z testat (Testaty – blacha czołowa, słuca do zamocowania parownika w właciwym urzdzeniu). Pogite sztuki przy roztłaczaniu Wyrwane widełki (forcelle) Stos lamelek poza tolerancj. (Lamelki s prostoktnymi płytkami z wycitymi szeregiem równoległych otworów o rednicy dopasowanej do rurek). Wgniecione rurki Za krótkie kocówki rurki roztłoczone poza tolerancj Niewymiarowe frezowanie Zbyt małe roztłoczenie Złe frezowanie kocówek le obcite rurki Dziurawe rurki Roztłoczenie bez rurki Krzywe lamelki Kocówki z zadziorem Brak otworu na sond. ródło: Opracowanie własne.. Ilo

(29) wystpie. % udział w całoci. Skumulowany % wystpie w całoci błdów. 118. 21,38%. 21,38%. 85 65. 15,40% 11,78%. 36,78% 48,56%. 65. 11,78%. 60,34%. 56 45 30 26 24 15 11 4 3 2 2 1. 10,15% 8,15% 5,43% 4,71% 4,35% 2,72% 1,99% 0,72% 0,54% 036% 0,36% 0,18%. 70,49% 78,64% 84,07% 88,78% 93,13% 95,85% 97,84% 98,56% 99,10% 99,46% 99,82% 100,00%.

(30) 255 Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management Nr 45, 2011. Rysunek 3. Diagram Pareto – Lorenza ródło: Opracowanie własne. Z przeprowadzonej analizy Pareto-Lorenza, przedstawionej na rysunku 3, wynika e najwikszym problemem s dziury w rurce z testat, pogite sztuki przy roztłaczaniu, wyrwane rurki, stos lamelek poza tolerancj, wgniecione rurki oraz za krótkie kocówki rurek, przyczyny te generuj 75% wszystkich wad wystpujcych w badanym wyrobie. Jak wida

(31) z diagramu ponad 20% stanowi jedna wada – dziury w rurce z testat i włanie w pierwszej kolejnoci naleałoby wyeliminowa

(32) t niezgodno

(33) . Przedstawione wady parownika powstały na stanowisku roztłaczania parownika, dlatego w pierwszej kolejnoci naley ustali

(34) działania korygujce i zapobiegawcze na tym włanie stanowisku. Działania zapobiegawcze oraz korygujce maj na celu popraw danego procesu. W przypadku analizowanego problemu powstawania wad oraz niezgodnoci na stanowisku roztłaczania parowników, działania zapobiegawcze i korygujce przyczyni si do zmniejszenia czstotliwoci wystpowania błdów. Podczas produkcji parowników wady najczciej powstaj na stanowisku roztłaczania. Jako działania korygujce mona zaproponowa

(35) dodatkowe szkolenia pracowników z zakresu obsługi roztłaczarek oraz okresowo sprawdza

(36) umiejtnoci pracowników. Szkolenia bd uzupełnia

(37) wiedz pracowników z zakresu obsługi maszyn. Dziki temu pracownik na bieco bdzie mógł poznawa

(38) moliwe do wystpienia usterki oraz pozna metody zapobiegania powstawania błdom. Nie musi to by

(39) kosztowna metoda, poniewa szkolenia takie mog by

(40) przeprowadzane przez.

(41) 256 BoĪena Skotnicka-ZasadzieĔ Wykorzystanie narzĊdzi zarządzania jakoĞcią w zakresie analizy niezgodnoĞci wyrobu …. kierownika produkcji. Szkolenia mog równie by

(42) przeprowadzane z pracownikiem firmy produkujcej roztłaczarki. Sprawdziany umiejtnoci s rozwizaniem tanim, ale w znaczcy sposób motywujcym pracownika do rzetelnego wykonywania obowizków. Innym rozwizaniem jest rotacja pracowników na stanowiskach pracy. Jak wiadomo, rutyna w wykonywaniu obowizków bywa przyczyn wikszoci wystpujcych błdów. Zmiana stanowiska pracy co okrelony czas, daje pracownikowi nie tylko moliwo

(43) rozwoju, ale równie ustrzega go przed prac rutynow, a tym samym nie tylko przed popełnianymi potencjalnymi błdami (czyli wadliwie wykonanym wyrobem), ale równie przed potencjalnym wypadkiem w miejscu pracy. Oprócz zaproponowanych moliwoci, mona take wprowadzi

(44) czstsze kontrole sprawnoci maszyny, gdy nie zawsze człowiek jest sprawc wszystkich wad. Po wprowadzeniu działa korygujcych naley wprowadzi

(45) działania zapobiegawcze, które uchroni przedsibiorstwo przed wikszymi kosztami zwizanymi z wystpowaniem wad oraz niezgodnoci na linii produkcyjnej. Przy wdraaniu działa, które maj zapobiec wystpowaniu błdów podczas pracy, naley pamita

(46) , e powinno by

(47) to rozwizanie łatwe, by pracownicy mogli szybko dostosowa

(48) si do nowych zasad czy urzdze, oraz tanie, by przedsibiorstwo nie musiało generowa

(49) dodatkowych kosztów. Do przedstawionych wymaga najlepiej pasuje metoda zapobiegania wystpowania wad w procesie produkcyjnym – Poka Yoke [5,6]. Zamiast wykrywa

(50) błdy oraz je eliminowa

(51) przedsibiorstwo powinno zapobiega

(52) powstawaniu wad/niezgodnoci ju na samym pocztku procesu produkcyjnego. Poka – Yoke słuy do: • zapobiegania błdom, które s przyczyn wystpowania defektów czy wad produktów. • przeprowadzania kontroli, która okrela jako

(53) wyrobu (wynikiem jest stwierdzenie, czy wyrób spełnia oczekiwania klientów i czy moe by

(54) sprzedany). W przypadku analizowanych wad na stanowisku roztłaczania pierwszym narzdziem powinny by

(55) checklista. Pracownik, który ma na swoim stanowisku kontroln list czynnoci, które naley wykona

(56) [7]. W razie wtpliwoci moe upewni

(57) si czytajc na licie, czy wykonuje prac dobrze. Według diagramu Pareto – Lorenza najczciej pojawiajcym si błdem s wystpujce dziury w rurce z testat. By zapobiec dalszemu wykonywaniu tego rodzaju błdu (a tym samym innych błdów podobnego rodzaju, na przykład dziurawe rurki) naley zamontowa

(58) czujnik, który w razie wystpienia wady zablokuje dalsz prac. Zamontowanie czujnika bdzie rozwizaniem, które uniemoliwi przekazanie wadliwie wykonanego parownika na dalsze stanowiska. Pozwoli to zaoszczdzi

(59) czas, poniewa po stanowisku roztłaczania parowniki zostaj skierowane na stanowisko kontroli szczelnoci. Jeeli pracownik, który wykonywał roztłaczanie nie zauway wady, to podczas próby szczelnoci wada zostanie wykryta (jeeli jest to dziura w rurce to na stanowisku kontroli szczelnoci pojawi si „fontanna wody”). Po wykryciu takiej wady, osoba która przyczyniła si do jej powstania, jest odpowiedzialna za jej usunicie – parownik wraca na stanowisko roztłaczania, gdzie wada jest usuwana. Po usuniciu wady, parownik przechodzi powtórn kontrol szczelnoci. Czujnik na stanowisku roztłaczania spowoduje wykrycie wady ju na danym stanowisku, przez co wada bdzie mogła zosta

(60) usunita. System SAP jest narzdziem, które wspomaga podejmowanie decyzji i działa, które maj z kolei znaczcy wpływ na wyniki ekonomiczne przedsibiorstwa. Aby wdroony system działał prawidłowo, wraz z jego wprowadzeniem powinny towarzyszy

(61) nowe zasady zarzdzania. System SAP pozwala na rozdzielenie kompetencji oraz obowizków pracowników, okrela współzalenoci midzy działami. Usprawnia przepływ informacji. Prawidłowo wdroony oraz uytkowany sys-.

(62) 257 Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management Nr 45, 2011. tem pozwoli na uniknicie strat wynikajcych z: • nieodpowiedniej informacji na temat stanu zapasów w przedsibiorstwie, a co za tym idzie niemonoci wykonania zamówie – brak zamówie oznacza brak klientów, mniejsze moliwoci zdobycia nowych klientów a wynikiem tego s mniejsze zyski; • niedostatecznej informacji o rentownoci przedsibiorstwa, co uniemoliwia podjcie decyzji o zmianach w wachlarzu produktów, rozwoju na nowe rynki czy o zmianach w relacjach z klientami (na przykład zmianach w systemie rabatowym); • niedokładnej informacji o płynnoci finansowej, co doprowadza do niekorzystnego zarzdzania finansami firmy. System SAP pomaga w zarzdzaniu spraw zwizanych z obsług klientów. W systemie zostaj powizane informacje z działu finansowego oraz logistycznego, dziki temu zamówienia realizowane s szybciej oraz na czas. Informacje z działu finansowego pozwalaj oceni

(63) budet poprzez prognozy kosztowe oraz przepływowe. Natomiast informacje z działu logistycznego s pomocne w doborze odpowiednich dostawców, utrzymywaniu odpowiedniego (minimalnego) poziomu zapasów. System SAP pomaga tak zaplanowa

(64) produkcj, by była ona dostosowana do potrzeb rynkowych i jednoczenie wszystkie składniki majtku trwałego oraz personelu były optymalnie wykorzystane. Zarzdzanie jakoci wyrobów, dziki identyfikacji wad oraz niezgodnoci, pozwala obniy

(65) koszty zapewnienia jakoci [8]. Wprowadzenie systemu SAP do takich obszarów produkcyjnych jak remonty czy utrzymanie ruchu, daje moliwo

(66) zarzdzania majtkiem produkcyjnym tak, by została zapewniona dostpno

(67) oraz sprawno

(68) maszyn i urzdze. Prawidłowe uytkowanie systemu SAP moe si przyczyni

(69) do zwikszenia rentownoci sprzeday. Do systemu dane wprowadzane s na bieco, a tylko aktualne dane umoliwiaj szybk reakcje na zmiany zachodzce na rynku sprzeday oraz wychodzenie naprzeciw wymaganiom i oczekiwaniom klientów. Oprócz tego system wspiera zarzdzanie płynnoci. Jako e na podstawie danych finansowych wprowadzonych do systemu mona prognozowa

(70) przyszł płynno

(71) , system pomaga w podjciu decyzji, czy przedsibiorstwo musi skorzysta

(72) z zewntrznego dofinansowania. System zawiera dokładne, wiarygodne oraz aktualne informacje o rentownoci poszczególnych produktów, działów oraz ich pracy, kanałów dystrybucji oraz segmentów rynku. Oprócz działu finansowego, logistycznego oraz działu produkcji system wspomaga prac w dziale zarzdzania kapitałem ludzkim. Kontrola czasu pracy daje moliwo

(73) oceny efektywnoci pracy pracownika, a to zwizane jest z systemem wynagrodze [9]. W wybranym przedsibiorstwie produkcyjnym system SAP działa dopiero od pocztku roku 2010, dlatego nie mona oceni

(74) , czy wszystkie opisane korzyci wynikajce z wprowadzenia systemu do przedsibiorstwa s zauwaalne. Jednak wdroenie tego systemu na pewno prac ułatwi, poniewa system zintegruje prac nie tylko w przedsibiorstwie w Polsce, ale w całej spółce. Łatwiej bdzie zarzdowi podejmujcemu najwaniejsze decyzje na zarzdzanie spółk, poniewa informacje zawarte w systemie SAP s zawsze dostpne, mona je odtworzy

(75) w dowolnym momencie. Wpisujc dane do systemu, osoba je wprowadzajce zawsze si podpisuje, daje to moliwo

(76) szybkiego zidentyfikowania osoby w razie wystpienia problemu, dziki temu problem moe zosta

(77) szybko rozwizany. Dane o wadach wystpujcych w spółkach równie wpisywane s do systemu. Gdy wystpuje na linii produkcyjnej błd i zostaje wypełniona karta czerwona, pełnomocnik do spraw jakoci wprowadza te dane do systemu i wysyła. Dane te s zbierane w firmie matce i tam s przetwarzane. Zostaje take usprawniona praca midzy wydziałami wewntrz firmy..

(78) 258 BoĪena Skotnicka-ZasadzieĔ Wykorzystanie narzĊdzi zarządzania jakoĞcią w zakresie analizy niezgodnoĞci wyrobu …. Zamiast kilku działajcych programów działa jeden program, który gromadzi wszystkie dane zarówno o pracy pracowników, o materiałach, finansach, o linii produkcyjnej. Jedyn wad zwizan z wdroeniem nowego systemu do przedsibiorstwa jest czas jaki pracownicy musz powici

(79) na nauk oraz szkolenia zwizane z obsług nowego systemu. Pracujc przez wiele lat na innych systemach w krótkim czasie musz nauczy

(80) si zasad obsługi nie tylko nowego systemu, ale take nowych zasad zwizanych z zarzdzaniem przedsibiorstwem. 4. Podsumowanie Zidentyfikowane wady oraz niezgodnoci na stanowisku roztłaczania s powodem do opónie produkcyjnych, generuj take dodatkowe koszty, które zwizane s, w przypadku złomowanych parowników, z rozpoczciem produkcji od pocztku. Po analizie błdów na stanowisku roztłaczania, została zaproponowana metoda zapobiegania wystpowaniu niezgodnoci – Poka – Yoke. Celem tej metody jest niedopuszczenie do powstania jakiegokolwiek odchylenia od normy produkcyjnej. W analizowanym przedsibiorstwie naleałoby take: • wdroy

(81) system umoliwiajcy przedsibiorstwu regularne monitorowanie procesu produkcyjnego. Jest to szansa na szybsze reagowanie w obszarze wystpowania wad oraz niezgodnoci, • opracowa

(82) procedury zwizane z kontrol poszczególnych etapów produkcji chłodnicy powietrza (parownika), • stworzy

(83) baz danych o przyczynach wad i niezgodnoci stwierdzonych w parowniku, • wprowadzi

(84) analiz niezawodnoci i trwałoci maszyn stosowanych do produkcji parownika. • zastosowa

(85) metod SPC, która bdzie monitorowała prawidłowo

(86) proces produkcyjny. Wdroenie systemu SAP umoliwi przedsibiorstwu regularne monitorowanie procesu produkcyjnego. Jest to szansa na szybsze reagowanie w obszarze wystpowania wad oraz niezgodnoci. %LEOLRJUDILD [1] Hamrol A. Mantura W.: Zarzdzanie jakoci-teoria i praktyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005. [2] Ładoski W., Szołtysek K.: Zarzdzanie jakoci. Cz

(87) I Systemy jakoci w organizacji, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław 2005. [3] Łunarski J.: Zarzdzanie jakoci –standardy i zasady, Wydawnictwo NaukowoTechniczne, Warszawa 2008. [4] Grzenkowicz N. (red.): Zarzdzanie jakoci – metody i instrumenty controllingu jakoci, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarzdzania Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2009. [5] Liwowski B., Kozłowski R.: Podstawy zagadnienia zarzdzania produkcj, Oficyna Wolters Kluwer Business, Kraków 2007. [6] Sp J., Perłowski R., Pacana A.: Techniki wspomagania zarzdzania jakoci, Oficyna Wy-.

(88) 259 Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management Nr 45, 2011. dawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów 2006. [7] Thompson J. R., Kornacki J., Nieckuła J.: Techniki zarzdzania jakoci od Shewharta do metody „Six Sigma – Akademicka Oficyna Wydawnicza Exit; Waszawa 2005. [8] Wodecka – Hyjek A., Walczak M., Wykorzystanie technik Poka-Yoke przy wdraaniu metody Six Sigma, Problemy jakoci, nr 1 2006. [9] Zasadzie M., Analiza wadliwoci wyrobu z wykorzystaniem narzdzi zarzdzania jakoci, Komputerowo Zintegrowane Zarzdzanie pr. zb. pod red. R. Knosali, Wydawnictwo PTZP, Zakopane 2011. THE USE OF QUALITY MANAGEMENT TOOLS WITHIN THE SCOPE OF A PRODUCT NON-CONFORMITY ANALYSIS IN AN INDUSTRIAL ENTERPRISE Summary The article analyses the defectiveness of a product – an evaporator used in a refrigerated counter. The initial investigations revealed that the majority of noncomformity cases were observed at an expanding workstation. The causes of nonconformity in the tested product were determined by means of a Pareto chart and corrective measures were taken using the Poke-Yoke method. Keywords: quality management, internal customer, maintenance, services Boena Skotnicka-Zasadzie Instytut Inynierii Produkcji Wydział Organizacji i Zarzdzania Politechnika lska ul. Roosevelta 26, 41-800 Zabrze e-mail: bozena.skotnicka@polsl.pl.

(89)