Cedynia, woj. szczecińskie. Stanowisko 2

Helena Malinowska-Łazarczyk

Cedynia, woj. szczecińskie.

Stanowisko 2

Informator Archeologiczny : badania 18, 119-120

н а

-И w a r s tw ie t e j z n a le z io n o p o je d y rtc z * w ę g i e l i t r s y n i e w i e l k i e u ła m k i c e ra m ik i с z n is z c z o - nyûh p o v i e r s e h n l a c h , *

3 , Pod g l i n ą » e l e g e ł i ó l t y p i a s e k p rz e w a rstw io n y - pomarańczowymi w kładkam i g l i n y / c a l c a / .

B rak sz c z ą tk ó w k o s tn y c h , w arstw y c i a ł o p a l e n i a lu b » rzu co n y ch r e s z t e k e t o s u , b ra k c e ra m ik i ś w ia d c z ą c e j o i n t e n c j o n a l n y * , a o l e przypadkow y* J e j p o c h o d z e n iu , w r e i z c i e , n ie o b e c n o J ć poziom i p r ó c h n ic y p ie r w o t n e j m iędzy c alcem i e w e n tu a ln ą w arstw ą nasypową nasuw* w ą tp liw o ś c i w i n t e r p r e ­ t a c j i o b i e k t u ja k o k u rh a n u , c h o c i e i I s t n i e j e e w e n tu a ln o ś ć , że mamy dó c z y n ie n ia » b l i ż e j n ie r o z p o z ­ nanym i p ra k ty k a m i pog rzeb o w y * ! we w czesny* śr e d n io w ie c z u .

B a d a n ia n i e b ę d ą kontynuow ane. &IAŁOBRIEGI p a t r z w o j. rz e s z o w s k ie o k r e s h a l s z t a c k i S ta n o w isk o 5 BIAŁOGARD n ą t f t woj* k o s z a l i ń s k i e o k r e s wpływów rz y m sk ic h S ta n o w isk o 17 BISKUPIN, gm. ż n in p a t r z woj* b y d g o sk ie epoka b rą z u s ta n o w is k o l a BOLKÓW, g m ,P o lic e p a t r z w o j. s z c z e c i ń s k i e p a l e o l i t i irte z o lit S ta n o w isk o 1

BYTOM ODJttANSKI P o lsk a Akademia Nauk

woj* z i e l o n o g ó r s k i e I n s t y t u t H i s t o r i i K u ltu ry M a t e r l a i -S ta n o w isk o n r 32 d e j Z akład A rc h e o lo g ii Nadodrza

Ve W rocławiu.

B a d a n ia p ro w a d z ił mgr Sław om ir Mośdzioc-h p rz y k o n s u l­ t a c j i p r o f , d r . Lecha L e c i e j e w t c t a * F in an so w a ł wkza w Zi e i o n e j Górze* P ie rw sz y se z o n badań* Osada o tw a r ta / X / Х 1-Х Ш w ./*

Celem b a d a ń b y ło ro z p o z n a n ie s ta n o w is k a uw ażanego d o ty c h c z a s za p o z o s ta ło ś ć g ro d u k a s z tę *

1a rie k ie g o .

S ta n o w isk o r o z c i ą g a s i ę na p r z e s t r z e n i o k o ło 1 h a , z a jm u ją c c a ł y n ie m a l o b s z a r o w aln ej k ęp y p o ło ż o n e j w d o l i n i e O dry, SuO m etrów na zachóo od j e j o b ecn eg o k o ry ta *

. Z a ło ż o n o wykop o s z e r o k o ś c i 4 m etrów p r z e c i n a j ą c y owal po je g o w ę ż sz e j o s i m ie r z ą c e j 85 т е trów * P rz e b a d a n o og ó łem p o w ie r z c h n ią o k o ło 370 m * Na c a ł e j p rz e b a d a n e j p r z e s t r z e n i pod w arstw ą z ie m i o r n e j z a l e g a ł a w a rstw a k u ltu ro w a o m ią ż s z o ś c i o c 15 co J u ce n ty m e tró w . Tw orzył j ą c iem n o sza­ r y p i a s e k p r z e ty k a n y plam kam i p o le p y i ułam kam i w ę g li d rzew n y ch , Domniemany wał z o s t a ł p r z e c i ę t y w dwóch m ie j s c a c h , n i e s tw ie r d z o n o je d n a k żadnych sla có w K o n s tr u k c ji o b ro n n y c h . S to k i kępy m ia ły n ie z a k łó c o n y u k ła d w arstw p r z y r o d n ic z y c h , n a to m ia s t na k u lm in a c ji "w ałów ' w obu m ie js c a c h ic h p r z e ­ c i ę c i a pod w a rstw ą k u ltu ro w ą n a t r a f i o n o na jamy o s a d n ic z e / n r 1 i' 24/*

O d k ry to ogółem 28 o b ie k tó w o c h a r a k t e r z e jam odpadkowych 1 zasobowych* B rak śladów o b ie k ­ tów m ie s z k a ln y c h może w y n ik a ć z n i e w i e l k i e j s z e r o k o ś c i p rz e k o p u o r a z z ły c h warunków zachow ania k o n s t r u k c j i d re w n ia n y c h w p i a s z c z y s t e j g l e b i e i s i l n e g o z n i s z c z e n i a w arstw y o s a d n i c z e j p rz e z o r k ą . S tw ie rd z o n o w y raźn y p o d z i a ł o sa d y na c z ę ś ć p r o d u k c y jn ą 1 m ie sz k a ln ą * o d d z i e l a ł j e 10-m etrowy p as b e z śla d ó w o b ie k tó w o sa d n ic z y c h * W c z ę ś c i p r o d u k c y jn e j w y s tą p i ły l i c z n e b r y ł k i rudy ż e la z n e j i ż u ż la * Z n a le z io n o ta k ż e p rz y d e n n ą c z ę ś ć n a c z y n ia w y p e łn io n ą żużlem i fra g m e n t d y sz y g l i n i a n e j . N a k a z u je t o na h u tn ic z o - k o w a ls k l p r o f i l p ro w a d z o n e j na o s a d z i e p r o d u k c j i . O dkryto l i c z n e z a b y tk i s p e c j a l n e a * In* 3 k a b ł ą c z k l b rą z o w e , p i e r ś c i o n e k z b r ą z u , m anetkę o n i e o k r e ś l o n e j , ja k d o ty c h c z a s , c h r o n o l o g i i , g r o t o s z c z e p u , podkow ę, g r o t r u s z y , ż e la z n y odw ażnik w k o s z u lc e b rą z o w e j, fra g m e n t ro g o w ej o p ra w k i z bogatym ornam entem k ó łe k k o n c e n try c z n y c h , s z y d e łk o k o ś c ia n e , 5 p r z ę ś lik ó w g l i ­ n ia n y c h , 2 o s e ł k i o r a z l i c z n e n o ż e .

Ceram ika w i l o ś c i o k o ło ï b 000 fragm entów t o w p r z e w a ż a ją c e j w ię k s z o ś c i n a c z y n ia c a łk o w i­ c i e o b ta c z e n e o f o n ta c h m ie s z c z ą c y c h s i ę w p r z e d z i a l e pom iędzy Χ /λ ΐ, a połow ą X III w ie k u . Na t a ­ k i o k r e s fu n k c jo n o w a n ia o sa d y w s k a z u ją t a k i e z a b y tk i s p e c j a l n e , N a to m ia s t w w a rs tw ie o r n e j z n a l e ­ z io n o k i l k a n a ś c i e fragm entów c e r a m ik i k u l t u r y ł u ż y c k i e j d a to w a n e j na o k r e s h a l s z t a c k i .

M a t e r i a ł y zabytkow e z n a j d u j ą s i ę w P raco w n i A r c h e o lo g ii i l ą e k a ZAN IHKM PAN we W rocławia* W p r z y s z ł y * ro k u p r z e w id z ia n a j e s t d a l s z a k o n ty n u a c ja b a d a ń ,

CEDYNIA Muzeum Narodowe woj* s z c z e c i ń s k i * w S z c z e c in ie S ta n o w isk o 2

B a d a n ia p r o w a d z iła d r H elen ą M alinow eкł - L ą z a r c z y k , F in a n so w a ło Muzeum Narodowe w S zczeclr;*.ćt S z u s n ś s ty s e z o n b a d a ń , O m entarzyako Ś re d n io w ie c z n e /X-XIV w ,/ K ontynuowano p r a c ę z l a t u b ie g ły c h k o n c e n tr u ją c s i ę p r z e d e w s z y s tk ie po p ó łn o c n e j » t r o n i e w z g ó rz a na t e r a n i e zagrożonym g łę b o k ą o r k ą O raz cz ę śc io w o w a a c h o d n ia j p a r t i i c m e n ta rz y s k a , Ce­ leja b ad ań b y ł o u ch w y ce n ie p ó łn o c n e j g r a n ic y cm en tarza* P rz e b a d a n o t e r e n o p o w ie rz c h n i 3 arów , e k s

i *>

-p l o r u j ą e Z c i a ł o -p a l n e g ro b y k u l t u r y łu ż y c k i e j o r a z 65 ś re d n io w ie c z n y c h -pochówków s z k ie le to w y c h . U kład pochówków r e g u l a r n y , n a o s i w - s , głow y s k ie ro w a n e na zachód lu b p o łu d n io w y -z a c h ó d . W ięk szo ść zm arły ch pochowana b y ła w p o z y c j i w y p ro sto w an ej na g r z b i e c i e , a w k i l k u p rz y p a d k a c h u ło ż e n i z o s t a l i na b rz u c h u , G rzebano w jam ach w siem nych lu b w d re w n ia n y c n tru m n a c h , c z ę s t o z o b staw ą k am ien n ą. Ha w y p o sażen ie grobów « к U d a ł y s i ę m o n e ty , n o t e , n a c z y n ia g l i n i a n e o r a z o z d o ­ by w p o s t a c i kab łączk d w sk ro n io w y c h , p a c io rk ó w s z k la n y c h i p ie r ś c io n k ó w .

B ad an ia b ęd ą kontynuow

ane-CHEŁM - 61 ELA WIN JîuzeU » O kręgow e

w o j. c n e łn s k ie * Chełm ie S tan o w isk o t

B a d a n ia p r o w a d z i l i г mgr S t a n i s ł a w G olub / a u t o r sp raw o z­ d a n i a / mgr Mi Kamińska i mgr λ , H r o n i c k i , F in a n so w a ł WKZ w C h o is ie « c z w a rty se z o n b a d a ń . G ródek z p o z o s ta ło ś c ia m i w ie ty m urowanej w c z e s n o ś r e d n io w ie c z n e j.

C e le m baoań b y ło ro z p o z n a n ie jmiru p ó łn o c n e g o z m urkiem p ro s to p a d ły m i h a r c t n i k l e m p ó łn o c n o - - w schodnimг o k r e ś l e n i e c h a r a k t e r u o b i e k t u 4 / r o d z a j kam iennego b ru k u n a w y so k o śc i o d s a d z k i/ i ro ź liw o ś ć u s t a l e n i a i s t n i e n i a w c z e ś n ie js z e g o o s a d n ic tw a od s t r o n y z a c h o d n ie j w ie ż y . P rz e b a d a n o - rrz:- wykopy /8, 9 ,10- n u m e ra c ja n a w ią z u je d c sezonów p o p r z e d n ic h /«

hV,:op n r 9 o p o w ie rz e n i 46* e ja2 z numerami p o d z ie lo n o na 3 c z ę ś c i j * powodu w y stę p o w a n ia mu-

ία p r o s to p a d łe g o .

* -] / y rrw netrznę P ie rw s z a / od n a r o ż n ik a p ó łn o c n o -w sc h o d n ie g o od s t r o n y w e w n ę trz n e j d o ś c ia n y -.>? с m odniej m urku p r o s to p a d łe g o : W- г / w ew n ętrzn a d r u g a / od ś c ia n y z a c h o d n ie j m urku p r o s to p a d łe g o

i s n a ro ż n ik a p ó łn o c n o z a c h o d n ie g o oo s t r o n y w e w n ę trz n e j do n a r o ż u ix a p ó łn o c n o z a c h o d n ie g o od s t r o

-i y w e w n ę trz n e j;

2 - ! T ow nęsrzna/ o b e jm u ją c a n a r o ż n ik p ó łn o c n o -w sc h o d n i o d s t r o n y z a c h o d n ie j« M a t e r i a ł z a b y t-

:owy r,?trykow ano o d d z i e l n i e . Ju ż w s e z o n i e I9 s 3 w y s tą p i ły z n a c z n e r ó i n i c e w i l o ś c i i r o d z a j u ma- - m a i u zabytkow ego na z e w n ą trz w ie ż y /m n ie j 1 p rz e m ie s z a n y , co św ia d c z y o w c z e śn ie jsz y m p r z e b a - ^fłisiu w ie ż j w l a t a c h 190w-191J/ i w ew nątrz*

C a io s i wykopu 9 o b f i to w a ł a w b a rd z o cie k a w e i ważne o b s e rw a c je a r c h i t e k t o n i c z n e . O k a z a ło się *

:b r e k o n s t r u k c j a k o ro n y m uru, d okonana po XI w o jn ie ś w ia to w e j p r z e z 6. J a n c z y k o w sk le g o , j e s t b ł ę d ­ n a . r ta re ż n ik p ó łn o c n o -w sc h o d n i w y s u n ię ty z o s t a ł o o k o ło 55 cm za d a le k o n a w schód, w zw iązk u z *vm po zadokum entow aniu fa łsz y w y n a r o ż n i* zlik w id o w an o p rz y ропюсу k o p a r k i , w ła śc iw e wym iary w ie - zj vyrjO&.j: i l *ΰ m x 12 .4 m / k r ó t s z e m iry H 1 5 / ,

w v - l na g łę b o k o ś c i I 6 l , b 2 1 161*76 z n a le z io n o 2 f r , c e g ły p a lc ó w k i murowane w kom ien-r,v ;-u“ . F v :a d c z y t o o tym , że c e g ł a g la z u ro w a n a b y ł a używ ana ja k o zw ykły m a t e r i a ł b u d o w lan y « . Po- t v i e r 5 ; a j ą t o o b s e rw a c je c e g i e ł z n a le z io n y c h w p o sz c z e g ó ln y c h w arstw ach* k t ó r e n a s t r o n i e g l a s u -ros.arje' rrą ją ś la d y zapraw y w a p ie n u e j. .

iv B ts tn a ty c z n ie prow adzono p o m ia ry c e g i e ł /1 7 5 s z tu k /* Z o s ta n ą o n e poddane o d r e b n e j a n a l i z i e .

Z -4le r d z o n o , że tzw - murek p r o s t o p a d ł y pom iędzy c z ę ś c ia m i W- 1 i W-2, p o w s ta ł v w yniku r e k o n - s t r j <l:î Κ. Ja n c z y k o w iк ie g o /zap ew n e po w y sa d z e n iu w ie ż y l e ż a ł przypadkow o odłam z ż u r u p ó łn o c n e - 'V; na k t ć r y doradow ano m urek p r o s t o p a d ł y / . Nie z n a l a z ł o t o p o tw ie r d z e n ia w w a rstw a c h n iż s z y c h , î c г auok omen towaru.u f o t o g r a f1с ζπ o-rysunkow ym z o s t a ł wyburzony«

Róóna o k a r a ł a s i ę s z e r o k o ś ć i g ru b o Ś d o d s a d i k i . Może św ia d c z y t o m *in. o r ó ż n o c ta s o w o ś c i s t a ­ w ia n ia ró ż n y c h p a r t i i w ie ż y . B y ła O h a t r e g u ł y s z e r s z a i m asyw niej s z a w c z ę ś c i p o łu d n io w e j, co

л a js o s a d n le n Le w u k s z ta łto w a n iu t e r e n u / o b n i ż e n i e w s t r o n ę k o r y t a r z e k i / « Wymaga t o je d n a k i a l - rS 'T h badań,

* z ę fć z e w n ę trz n a muru w n a r o ż n ik u p ó łn o cn o -w sch o d n im b y ła p r z y p u s z c z a l n i e re k o n s tru o w a n a

r r m z P o k ry s z k in a w l a t a c h 1*10*1911 w id o c z n a odm ienna zap raw a cem en to w a. S tą d m n ie js z a l i o ś ć ma­

t e r i a m zabytkow ego na z e w n ą trz w ieży i je g o p r z e m ie s z a n ie / b a d a n i a w y k o p alisk o w e 1 9 С 9 -1 9 1 1 Л le z io r.o s i l u b r y ł o b ro b io n e g o g i. a u t o m t u zn a c z n ÿ c h rozm iarów * Był on używ any p r z y wykań­

c z a n i u narożników * może otw orów o k ie n n y c h .

O b serw a cja p r o f i l u p o łu d n io w eg o w y k a z a ła , że n a p o z io m ie o d s a d z k i n u g ła zn ajd o w ać s i ę g l i n i a ­ n a / ? / o o d ło g a·

wykop 8 m ia ł pok azać d a l s z y p r z e b ie g O b ie k tu 4 . Bruk kam ienny je d n a k k o ń c z y ł s i ę w c z ę ś c i w s c h o d n ie j wykopu. J e s t t o r o d z a j wiewaj, fundam entow ej na p o z io m ie o d s a d z k i . T rudno w y p o w ied zieć s i ę na te m a t c h a r a k t e r u o b ie k tu * Hoże b y ło t o z a b e z p ie c z e n ie k o n s tr u k c y jn e wobec n a t u r a l n e g o u k -

ta k to w a n ia t e r e n u wokćI w ie ż y .

?oniew aż w n a r o ż n ik u p ó łn o c n o -z a c h o d n im wykopu b w y s tą p i ła c z ę ś ć o b i e k t u / n r 5 - / r o d z a j ^*my

г m a te ria łe m w c z e sn o śre d n io w ie c z n y m , z w spggu w c z e ś n ie jsz y m , datowanym na W F - k u l t u r a , p rz e w o rs ­

ką, i û i o i o n o wykop 10.

w w ykopie 10 w y s tą p iła p o r a s t a ł a c z ę ś ć o M e k tü h r 5, z k tó r e g o p o c h o d z ą 'd w ie połow y k a m ie n i la m o w y c h .PW n a ro ż n ik u p d m o cn o -v sch o cm lta w y s tą p i ła c z ę ś ć j e s z c z e je d n e g o o b i e k t u - / г г 7 / . Byta t o lama z m a te r ia ła m i k u l t u r y p r z e w o r s k ie j / f r « c e r a m ik i/* p a r t i i Jemy / n r 7, / p o z o s t a ł e j w p r o ­ f i l u n i e e k s p lo ro w a n o . ^ {

i>eólM e w m a t e r i a l e zabytkowym w y stę p o w ała c e r a m ik a ; * o k r e s u k u l t u r y p r z e w o r s k i e j - v m a łe j i l o ś c i ? w c z e sn o śre d n io w ie c z n a / V I I -ΪΧ w. i Χ ΐ - χ ι ι ι y t j i ś re d n io w ie c z n a 1 n o w o ż y tn a , Wydaje s i ę , ł e t e r a - i k e z X ï - î U l l w*, k tó r a s ta n o w i n a jw ię k s z ą i l o ś ć , z w ią z a n a b y ła s o k resem bodowy i u ż y t -

iw ania * le ż y .

K ości z badAf. te g o ro c z n y c h i p o p rz e d n ic h sezohdw o ddane z o s t a ł y do a n a l i z y a r c h e o l o g i c z n e j ,

l inn y y ch zabytków z n a le z io n o m ,in* to p o r e k ż e ia z n y , t r , p ł y t k i p o sa d zk o w ej g la z u r o w a n e j- b r ą z c -