Mieczysław Bienia,Sławomir
Żółkowski
Hanna, st. XIV, gm. loco, woj.
bialskopodlaskie, AZP 67-90/20
Informator Archeologiczny : badania 27, 1-2
EPOKA KAMIENIA
PALEOLIT I MEZOLIT
I G ro tn ik i, st. 6, gm. Włoszakowice, woj. leszczyńskie — patrz: wczesne średniowiecze
H a n n a , s t. X IV W ojew ódzki K o n se rw a to r Z abytków g m . lo c o , w oj. w Białej Podlaskiej (Państw ow a Służ-b ia ls k o p o d la s k ie b a O chrony Zabytków)
A Z P 6 7 -9 0 /2 0
B adania prowadzili Mieczysław Bienia i Sław om ir Żółkowski. F in an sowane przez Wojewódzkiego K onserw atora Zabytków w Białej Pod laskiej. Obozowisko m ezolityczne, osada? k u ltu r y trzcinieckiej (wczesna epoka brązu) oraz ślady osadnictw a schylkowopaleolitycz- nego, neolitycznego, z przełom u epoki b rązu i wczesnej epoki żelaza, k u ltu ry przeworskiej oraz wczesnego średniowiecza i okresu nowo żytnego.
Stanowisko odkryte zostało przypadkowo wiosną 1992 r. przez Jerzego Szostakiewicza — Wojewódzkiego K onserw atora Przyrody w Białej Podlaskiej. Ząjmuje ono wyspowate wyniesienie terasy nadzalewowej Bugu. „Wyspa" ta, dawniej porośnięta lasem dębowym, po jego wykarczowaniu je s t rozwiewana i niszczona. Na pow ierzchni występowały tysiące zabytków krzem iennych, mniej liczne fragm. ceram iki oraz kilka zaciem nień (ślady daw nych palenisk?).
B adania na stanow isku, tzn. wykonanie jego planigrafii, przeprow adzono n a przełom ie lipca i sierpnia 1993 r. Przebadano 296 arów, tj. całą północną, odsłoniętą część „wyspy”.
Zabytki zbierano oddzielnie z m etrów kwadratowych, nanosząc n a plan w skali 1:200 i 1:50 (w zależności od zagęszczenia m ateriału). W sum ie zebrano z powierzchni wydmy ponad 40 tysięcy zabytków krzem iennych i kilkaset fragm, ceramiki. W ystąpiły tu również nieliczne zabytki m etalow e — najciekawszym był fragm. miedzianej zawieszki o bliżej nieustalonej chronologii (neolit?).
W północno-zachodniej części wydmy, na silnie rozwianym obszarze, zauważono ślady przepalonego piasku oraz zarysy obiektów? N a powierzchni całej wydmy w ystąpiła znacz na ilość m ateriału krzem iennego wykaz idącego ślady przepalenia.
Najliczniejszy, mezoli tyczny m ateriał krzem ienny związany je s t z k u ltu ra m i kom ornic ką i janisław icką (liczne rylce, drapacze, skrobacze, zbrojniki j ani Stawickie, półtylczaki, tylczaki — m.in. typu Stawinoga, półksiężyce, kilkadziesiąt trapezów, trójkąty oraz liczne wiórki retuszow ane i nieretuszow ane, a tak że pojedyncze zdławce i ciosak). Dominuje surow iec kredowy — głównie bliżej nieokreślony i wołyński oraz narzutow y bałtycki.
2 Paleolit i mezolit
Sporo je s t również krzem ienia świeciechowskiego. T rafia się także krzem ień pasiasty „krzem ionkow ski” oraz czekoladowy.
Druga faza osadnictw a „wyspy” związana je s t z k u ltu rą trzciniecką (krzem ienne gro d k i, zgrzebła, narzędzie kombinowane, liczne fragm . ceram iki). W spomniana wyżej mie dziana zawieszka, ja k też pochodzące być może z tego stanow iska XIX-wieczne znalezisko topora miedzianego, mogłyby wskazywać na eneolityczne pochodzenie (analogie późnolen- dzielskie lub bodrogkereszturskie).
Na stanow isku stw ierdzono również siady osadnictw a schyl ko wopaleo litycznego, neo litycznego, z przełom u epoki brązu i wczesnej epoki żelaza, k u ltu ry przew orskiej oraz wczesnego średniowiecza. Bardzo liczne są fragm. ceram iki nowożytnej, związane zapew ne z ΧΙΧ-w ieczną zabudową tego miejsca.
W przyszłości na terenie wydmy „Dębina” w H annie zostanie utw orzony rezerw at archeo logi cz no-przy rod ni czy.
KI o n o w i c e , s t. 1 U n iw ersy tet Łódzki K a ted ra Archeo-gm . C z e r s k , w o j. b y d g o s k ie logii
A Z P 2 2 -3 8 /—
B adania prowadziły d r Lucyna D om ańska i m gr Sław om ira Ruta. Finansow ane przez Wojewódzkiego Konserw atora Zabytków Archeo logicznych w Bydgoszczy, U rząd Gminy Czersk i U n iw ersy tet Łódzki. Pierw szy sezon badań. Obozowiska późnomezolityczne.
B adania przeprowadzono w okresie od 4 do 20 sierpnia 1993 r. Rozpoczęto je od w ykonania szczegółowych badań powierzchniowych, którym i objęto obszar 150 x 130 m, lokalizując w szystkie zabytki trójwymiarowo. W ytwory krzem ienne występowały głównie w części północnej i wschodniej. Założono cztery wykopy sondażowe o łącznej powierzchni 36 m .
O dkryto 1072 wytwory krzem ienne. Na szczególną uw agę zasługuje trapez wykonany z krzem ienia czekoladowego. Wśród tych m ateriałów stw ierdzono wytwory, k tóre można powiązać z tradycją kultury komornickiej i z tzw. grupam i postm aglem oskim i. Planigrafia wszystkich wytworów (poza krzem ieniam i zarejestrow ano tylko kilka fragm . ceram iki nowożytnej) wykazała, że obszar stanow iska był w ielokrotnie zasiedlany, głównie w okre sie atlantyckim . M ateriały przechowywane są w K atedrze Archeologii U niw ersytetu Łódz kiego.
Ze względu n a wagę poznawczą stanowiska, badania będą kontynuow ane.
K lo n o w ic e , s t. 5 U niw ersytet Łódzki K a ted ra Archeo-gm . C z e r s k , w o j. b y d g o s k ie logii
A Z P 2 2 -3 8 /—
Badania prowadziła mgr Beata G órska-G rabarczyk. Finansow ane przez U niw ersytet Łódzki, Państw ow ą Służbę Ochrony Zabytków w Bydgoszczy oraz Urząd M iasta i Gm iny w Czersku. Drugi sezon badań. W ielokulturowy zespól obozowisk i osad z ceram iką typu le śnego i k u ltu ry łużyckiej oraz m ateriałem krzem iennym .
B adaniam i objęto obszar o powierzchni 90 m2. O dkryto 22. jamy, w obrębie których (a także poza nimi) w ystąpił m ateria! krzemienny. M ożna go w stępnie powiązać z tradycja mi k u ltu ry kom ornickiej. Znaleziono również bardzo liczne fragm. ceram iki, wśród któ- lych wydzielono zespól naczyń ostrodennych, nawiązujących do k u ltu ry niem eńskiej.
