A C T A U N I V E R S I T A T I S L O D Z I E Ń S I S ____ FOLIA LÏNCUISTICA 12, 1986
Halina Peloowa
ON O M A Z J O L O G I C Z N E A S P E K T Y PEWNYCH M A Ł O P O L A N I Z M Ó w ’ W GWARACH LUBELSZ C Z Y Z N Y
P o g raniczne w części wschodniej poł o ż e n i e geograficzne, p r z e miany p o l i t y c z n o - a d m i n i s t r a c y j n e i ustawiczne zmiany s t o sunków ludnościowych n a L u b e l s z c z y i n i e sprawiły, ie gwary tego terenu, odb i j a j ą c w p e w n y m s t o p n i u dawne stosunki ludnościowe, od z n a c z a j ą się d u ż y m z r ó ż n i c o w a n i e m fonetycznym, m o r f o l o g i c z n y m i leksykal nym.
W artykule niniejszym, bi o r ą c za podstawę b a d a ń s ł o w n i c t w o g w a r o w e z t e r e n u Lubelszczyzny, chcę p r z e d s t a w i ć pewne uwagi d o tyczące wielkiej rozmaitości o n o m a z j ologicznej tych gwar.
P u n k t e m w y j ś c i a moich rozw a ż a ń jest stan słownictwa, jaki i s t nie j e w s p ó ł c z e ś n i e w g w a r a c h Lubelszczyzny, zaś wyniki swoich b a d a ń o p a r ł a m na ma t e r i a l e t e r e n o w y m zebra n y m osobiście w latach 1976-1980 w 1 0 2 w s i a c h L u b e l szczyzny. Materiał ten zbierałam przy pomocy s p o r z ą d z o n e g o przez siebie lic z ą c e g o 180 pyt a ń k w e s t i o n a riu s z a do b a d a ń s ł o w n i c t w a gwarowego. Od p o w i e d z i n a pytania p r z y niosły zasób 91 w y r a z ó w p o c h o d z e n i a małopolskiego. Zgromadzone w ten sposób s ł o w n i c t w o dotyczy w zasadzie rozmaitych g r u p zn a c z e niowych, o d n oszących się głównie do realiów życia w l e j e k i e g o i gr upujących się w o k ó ł zagadnień k u ltury m a t erialnej wsi.
W leksy k a l n y m m a t e r i a l e gwar o w y m z Lubelszczyzny, podobnie jak w j ę z y k u ogólnym, b o g a t o reprezentowane są zjaw i s k a h o m o n i m i i i synonimii. Z z a k r e s u hom o n i m i i p o w s z e c h n e jest pr z e d e w s z y s t k i m
"Malopolanizm" to wyraz ograniczony terytorialnie do współczesnych gwar małopolskich i tu majacy swoje centrum rozpowszechnienia w dialektach i gwa rach.
Terminem "Lubelszczyzna" określam tereny wchodzące administracyjnie w skład woj. lubelekiego w granicach sprzed t VI 197$ r.
zjawisko rozbieżności znaczeniowej w y r a z ó w tożsamych e t y m o l o g i c z nie, jak np. blacha 'płyta kuchenna' i blaaha 'odkładnica pługa'. N a określonych o b s zarach gwarowych zróżnicowanie leksykalne nazw jednego p o j ę c i a daje jednocześnie g e ografię synonimów, czyli w y razów identycznych po d w z g l ę d e m znaczenia, a notowa n y c h obocznie w tej samej wsi. (Dla w y r a z ó w uży w a n y c h oboc z n i e na s z e r s z y m ob
szarze g w a r o w y m używam t e r m i n u "oboczniki nazewnicze " Uderza tu szczególnie d ł u gość serii nazewniczych, a w i ę c o g romna ilość nazw na oznacz e n i e jednego desygnatu, najdłu ż s z e serie (por., np. mapy I, II, I V ) s i ę gają b o w i e m liczby od 12 do 18 p o z y c j i leksykalnych, a w l i c z a j ą c w to także różne o d miany morfolo g i c z n e słów, d ł u g o ś ć serii znacznie się w y d ł u ż a i dochodzi niek i e d y do 25-35 słów.
Tak duża r ó ż n o rodność s ł o w n i c t w a nie jest w istocie bogact w e m , godzi b o w i e m w n a j i s t o t n i e j s z ą funkcję języka - w jego k o m u n i k a tywność. Jak sądzi J a d w i g a C h l u d z i ń s k a 3 , jeśli na jakimś obszarze j ę z ykowym istnieje na oz n a c z e n i e jednego des y g n a t u 1 + x nazw, t o jest ich o * za dużo. N a terenie Lubelsz c z y z n y nadwyżkę tę spotyka się s t o s u n k o w o częściej niż na innych terenach. Jest ona różna d l a p o s z c z e g ó l n y c h realiów. Może to zilustrować stosunek liczbowy d e s y g n a t ó w d o nazw oz n a c z a j ą c y c h te same d e s y g n a t y , np. w zakresie r o lnictwa dla 16 de s y g n a t ó w zanot o w a ł a m 118 nazw, w dziale "świat roślinny i z w i e r z ę c y ” dla 12 d e s y g n a t ó w - 113 nazw, w zakresie b u d o w n i c t w a dla 15 d e s y g n a t ó w - 87 nazw, a przy p r a cach i sprzętach domow y c h dla 10 d e s y g n a t ó w - 8 6 nazw.
N a uwagę zasługuje przy t y m fakt, że terytorialne z r ó ż n i c o w a nie 3łów odnos z ą c y c h się np.. do b u d o w n i c t w a jest znacznie m n i e j sze ni ż zróżnicowanie słów związa n y c h ze ś w i atem r o ślinnym i z w i e r z ę c y m lub słów z z a k r e s u p r a c i s p r z ę t ó w domowych. Łączy sie to najprawdo p o d o b n i e j ze spr a w ą dawnych w s p ó l n o t cywilizacyjnych, a także z c h a r a k t e r e m dzi e d z i n y życia, do k t ó r e j się o d noszą te wyrazy. W zakresie b u d o w n i c t w a s p o tykamy się p r z e d e w s z y s t k i m z terminami technicznymi, a zatem z t e r m o nologlą ściślej s p r e c y z o w a n ą ni ż przy innych typach wyrazów.
O m a w i a n e tu p r o p o r c j e nazw do de s y g n a t ó w na p e w n o uległyby zmianie, gdyby zbadać inne grupy znaczeniowe słownictwa, w zeb r a n y m m a teriale znaj d u j ą się b o w i e m także desygnaty o s t o s u n k o w o
3 J . C h l u d z i ń s k a , Zróżnicowanie fonetyczne a zróżnicowanie le~ ksyfalne i słowotwórcze Warmii, "Poradnik Językowy" 1952, z. 9, s. 29.
k r ó t k i c h seriach. P r z e c i ę t n i e na jeden desygnat p r z y p a d a s i e d e m nazw, jednak ta r e d undancja nazewn i c z a jest ogra n i c z o n a teryto rialnie, ponie w a ż w jednej mie j s c o w o ś c i nie notuje się więcej niż cztery nazwy.
Duża ilość n a z w * o b o c z n y c h w zakresie np. n a z e w n i c t w a roślin n e g o i z w i erzęcego w y n i k a ze specyfiki tego słownictwa, w kt ó r y m d u ż ą rolę p r z y p o w s t a w a n i u nowych słów o d grywają czynniki onomato- peiczne, gdy nazwy p o w s t a j ą w z w iązku z funkcją dźwięko- czy ru ch on aś lądowe 7.ą. O na z w i e decy d u j e w t e d y ikoniczne odbicie cechy d e s y g n a t u zawartej w jego realnej strukturze: por. takie wyrazy, jak akrsyp, ch»aęd<f, ehrsqatka 'skrzyp: E q u i s e t u m arvense'. W i ę k s z o ś ć nazw, np. amrodyna, koaierba 'czeremcha! Prunus padus', bła wat 'Chaber: Cen t a u r e a cyan us ', аовепка, choinka, emerek, srnvee s- nik 'skrzyp: E q u i s e t u m arvense', noaek, noaka, letuszozaja rnjsz 'nietoperz, zwierzę г r z ę d u Chiropterą' czy ziemny pies 'chomik pospol i t y : Cricetuś cricetus', p o w s t a ł a na tle p r z e n o ś n i ze w z g l ę d u na kształt, w y g l ą d c z y p e ł n i o n ą funkcję lub inną cechę charakterystyczną. Zjaw i s k o to w y s t ę p u j e również w proc e s i e p o w s t a w a n i a licznych w a r i a n t ó w n a z e w n i c z y c h , o c z y m ś w i a d c z ą takie przykłady, jak kcąourutek, kołoorutsk, kcyiuviKitek, ko^uvi'utek, koty- vrutek, kovroUik, koivvrutek, kamvrutek, kopovlutek, kunuorutek, кчпЯ- vrotekt копи vrutek (mapa III ) cz y konfss\ona^, konfyelonau, kunfee’ÿo- na ł, konfoeiunaą, kor.fyejunau, konfesyyortał, konfeey%unau, konfe дугой, konfesyjni, konfyeyjfił, konfeiia^ ‘konfesjonał'. Bliższe p r z y j r z e nie się n a z w o m ko ł o w r o t k a cz y k o n f e s j o n a ł u o d s ł a n i a n a m dość ciekawe z j a w i s k o zróżnic o w a n i a f o n e t y c z n o - m o r f o l o g i c z n e q o obu wy m i e n i o n y c h słów, p o l e g a j ą c e n a w y k o l e j e n i a c h i n i e p r a w i d ł o w y m
ro z w o j u z a równo tewatu,. jak i przyrostków. U l egają one różnym p r z e k s z t a ł c e n i o m Indywidualnym. N a s t ę p u j ą znie k s z t a ł c e n i a postaci fonetycznej w y r a z u (jak p r z y kołówotku - m a p a I£I ) n a skutek i- z o l owania n a z w y w systemie l e k s y k a l n y m 1 p r z e j m o w a n i a jej w toku mówienia. W z m o ż o n a w a r i a n t y w n o ś ć zachodzi także w p r z y p a d k u b r a k u motywacji danej nazw?/ czy w i e p r z e j r z y e t o ś c i jej b u d o w y e t y m o logicznej. Szcze g ó l n i e r o z b u d o w a n ą ser i ę takich n a z w z a wierajacą za r ównb różnorodne leks e m y , jak i liczne ich w a r i a n t y znajdujemy na mapie II, gdzie z a n o t o w a ł a m m. in. cakie formy, jaki Sylap, Sylepujj ëel'ipakj ëuSelep, o&elepetk, uSełepok, $'§lepa, Hel'epuxa, s§l- putuja, Seife pUi, oSa^apUi, &<гщак, SuŚuuk, salek, sca^a^, ea%ka, Saya- ■pufc ' Satrapa, Salapuya, sayayutt ... ' ëpjfyek, eajut*, Kulak,
ïùlÿan.-Istotne znaczenie ma także inna cecha, mianowicie duża pro
duktywność morfologiczna derywatów od tej samej podstawy. Doku
mentują taki stan np. słowa z rdzeniem gtièfc-: gno$pvńice, gnuińioe,
gnujupii, д п и ^ а п к г 'boczne deski wozu'.
W a r t o .też zwrócić uwagę n a powstawanie licznych form skonta- minowanych, np. na oznaczenie ka p u s t y nie rozwiniętej w główkę z kon t a m i n a c j i form eatek i eaypit p o w s t a j e sa^ax^t (mapa II), też gacek i ńidpoyZ dają formę gaoopyt 'nietoperz', Перак i %opu%a formę Sapujp 'ognicha' (mapa I V ), a wyrazy ćfok i ptok są adi- d eacjami do formy ftok 'mały fclin ws z y t y pod p a c h ę zgrzebnej k o szuli ' .
Po c z y n i o n e t u spostrz e ż e n i a dowodzą, że tak duża ilość nazw obocznych w g w a rach to p r o b l e m o n o m a z j o l o g i c z n y , nie zaś ściśle semantyczny. W y n i k a to z o d d z i a ł y w a n i a w i e l u czy n n i k ó w z e w n ę t r z nych na język, a nie t y lko z w e w n ę t r z n e j struktury wyrazu, przy c z y m w i e l o ś ć n a z w dl a jednego d e s y g n a t u nie zawsze jest r e z u l t a tem tylko z r ó ż n i c o w a n i a geograficznego. Musimy tu pamiętać o d z i a łaniu zarówno pewnych’ zjawisk o chara k t e r z e językowym, jak i o czynnikach p o z a j ę z y k o w y c h (decy d u j ą c ą rolę o d g r y w a j ą tu m a t e r i a ły, z k t ó r y c h dane pr z e d m i o t y w y konano, sposoby k o nstrukcji tych przedmiotów, jak też fakt p r z y n a l e ż n o ś c i o k r e ś l a j ą c y c h je nazw do b i e r n e g o lub c z y n n e g o zesobu s ł o w n i c t w a m i e s z k a ń c ó w wsi).
W odpowiedzi na p y tanie o pr z y c z y n y tak dużej w a r i a n t y w n ó ś c i leksykalnej jako pier w s z y n a s u w a się w n i o s e k o w y s t ę p o w a n i u w i docznej różnicy między nazwami całych p r z e d m i o t ó w i ich części. I* m n i e j s z a jest część jakiegoś przedmiotu, tym w i ę c e j ma nazw o- b ocznych. Nazwy całości, twierdzi M i e c z y s ł a w Karaś, "są z a s a d n i
czo mniej liczne niż nazwy części, choć i tu mu s i m y p a m i ę t a ć o różnicach w t e c h nicznych ko n s t r u k c j a c h p o s z c z e g ó l n y c h p r z e d m i o
tów. Niemniej j ednak istnieje p e w n a p r a widłowość, m i a n o w i c i e za leżność ilości nazw od wi e l k o ś c i , a raczej od funkcji p o s z c z e g ó l
nych części d a n e g o narzędzia. T a k ż e nazwy całych obiek t ó w są na
ogół raniej liczne niż ich części. O b s e r w u j e m y z a tem związek nazw
z rolą społeczną narzędzi, z ich d a w n o ś c i ą i złożo n o ś c i ą k o n
strukcji”5 .
Innym wreszcie ważnym zjawiskiem, jakie możemy zaobserwować w b a d a n y m słownictwie gwarowym, a na które zwracał uwagę m. in. tak
5 и. К a r <i i. T e r m i n o l o g i a t e c h n i c z n a w gwa r a c h , S ł o w n i c t w o gwa rowe w tul tura, Wrocław 1975, s. 161;
że M. K a r a ś 6 , jest doić częste w y s t ę p o w a n i e w funkcji nazw p o szcz e g ó l n y c h prze d m i o t ó w w y r a z ó w o znaczeniu b a r d z o ogólnym, np. blacha 'odkładnica pługa', gnat 'nasad sari', kaptur 'skórzane lub d r e wniane obicie bi j a k a i dz i e r ż a k a u cepci*', kółko, wózek 'kołowrotek', laaki, rączki 'dwa pręty p r z y m ocowane do grządzieli, służące oraczowi do k i e r o w a n i a pługiem', noga 'udo', nói 'nóż pługa'. N a z w tych jest d u ż o i są one różne, a interpretację te g o s t a n u rzeczy dał znowu M. Karaś, który pisał: "Jedne z nich są n a z w a m i mater i a ł ó w , przenieś onywi na same n a zwy przedmiotów, inne zaś to różnego r o dzaju metafory, w z g l ę d n i e nazwy jakby za stępcze, rodzaj s u b s t y t u t ó w leksykalnych, w y r a z ó w w i e l o f u n k c y j nych, małoznacznych, n a d a j ą c y c h się s k u t k i e m tego do n a z y w a n i a
różnych, p o d o b n y c h tyl k o rzeczy. Inna sprawa, że taki stan rzeczy może m i e ć d w o j a k ą motywację. Z jednej st r o n y może to w y n i k a ć ze słabej znajomości p r z e d m i o t ó w przez informatorów, czy też u ż y t k o wników, c o możliwe, z drugiej zaś, co bardziej prawdopodobne, w y p ł y w a to z c h a r a k t e r u funkcji dan e g o elementu, co z kolei wią ż e się ze w s p o m n i a n ą p o p r z e d n i o zależ n o ś c i ą ilości od ich wie l k o ś c i i f u n k c j i " ; .
Z a s y g n a lizowany tu probiera dotyczy głównie ogólnik o w o ś c i ja k o charaktery s t y c z n e j c e chy n a z w tych desygnatów, k t ó r e bądź w y cho d z ą z użycia, bądź zanika p o t r z e b a ich n a z y w a n i a ze w z g l ę d u n a ich n i e p o d z i e l n o ś ć (jak w w y p a d k u rączek p ł u g a } lub inny spo sób w y t w a r z a n i a nie w y m a g a j ą c y p o s ł u g i w a n i a się n a co d z i e ń o k r e ś l o n y m terminera. P y t a j ą c w s p ó ł c z e ś n i e o nazwy takich desygnatów, w p r a w i a się i n f o r m a t o r ó w w p o w a ż n e zakłopotanie z p o w o d u k o n i e czności n a z w a n i a czegoś, co nie jest nazywane, s t ą d cz ę s t o p o j a w i a j ą się ogólnie odpowiedzi, w s k a z u j ą c e na f u nkcję omawianego przed m i o t u , której n a z w a staje s i ę niekiedy p o d s t a w ą doraźnie u- t w o r z o n a g o terminu. W tej s fi mej b o w i e m w s i k i l k u informatorów, a n a w e t ten s a m inform a t o r laoih n a z w a ć i n t e r e s u j ą c ą n a s część ina czej. N ą p r z y k ł a d n a o z n a c z e n i e zewnętrznej chrząstki k r t a n i za- n o t c w a ł a m w punkcie n r ?Ci cztery określeniaj gmgułka, éi-^ak, ly- kafku, gagafka'. W t ą k i m prz y p a d k u możno niek i e d y m ó wić o r o z c h w i a niu onomazjologiLcznyra nazwy, ni« możeray n a t o m i a s t powiedzieć, że n a z w a n i e występuje. J a k si ę wydaje, inforipator znał dany desy- gnat 1 c h o ciaż od p o w i e d z i jego czasami mogą n a s u w a ć wątpliwości,
6 Tamże, s. 161-162. , ^ Tajnie, s. 162.
czy udzielił właściwej informacji, czy zrozumiał tre ś ć pytania, to jednak możemy przyjąć, że podane przez n i ego wyr a z y odnoszą się do interesującego nas desygnatu. Zresztą p r z y p a d k ó w s y n o n i m i c z n e g o uż y c i a w tej samej wsi k i l k u n a z w g w arowych jest niewiele, w z e b r a n y m przeze mnie m a t eriale o g r a n i c z a się to, jak już w s p o m n i a łam, najwyżej do czte r e c h wyrazów. C z ę s t o jednak obok s ł owa g w a rowego p o j a w i a j ą się jego synon i m y ogólnopolskie. Wiadomo, że sł o w n i c t w o o g ólnopolskie coraz częściej p r z e n i k a do s y s t e m u g w a rowego n a skutek tego, że zasób leksykalny gwary zmièniâ się wraz ze zmianą o b y czajowości w3i. W takiej sytu a c j i w y r a z literacki może w y s t ą p i ć albo obocznie d o gwarowego, albo n a zasadzie w y ł ą czności ,
C e c h ą znamienną om a w i a n e g o w p r a c y s ł o w n i c t w a jest p o n a d t o zna czna liczba n a z w sp o r a d y c z n y c h i fakultatywność ich użyć. W s p ó l n ą w ł a ś c i w o ś c i ą tych słów jest to, że są przewa ż n i e neos e m a n t y z m a m i (rzadziej neolog i z m a m i ) powstałymi bądź w drodze p r z e s u n i ę ć zna czeniowych, bądsS w w y n i k u d ą ż e n i a mów i ą c y c h do p r z y g o d n e g o s t w a rzania nazw dla p r z e d m i o t ó w d o t y chczas nie nazwanych. M a j ą one zazwyczaj ch a r a k t e r dora ź n i e tworzo n y c h określeń. Mo m e n t d e c y d u j ą cy przy n a d a w a n i u nowej nazwy odpowiedniej części p r z e d m i o t u s t a nowi językowa reakcja, ludzi na p o d o b i e ń s t w o tej części d o pręta, drążka, szczebla, deski oraz n a funkcję o m a w i a n e g o p r zedmiotu, np. podpierania, s p r z ę g a n i a i w z m a c n i a n i a e l e m e n t ó w rękojeści p ł u g a (np. drut, rospora 'połączenie rączek pługa'), h u ś t a n i a dzieci (por. ko^da, kulïba, bufcofka, ЬщЛх, yuétafka 'płachtą z a w i e s z o n a w p o l u n a czterech.kijach, z a stępująca kołyskę' - m a p a
I) czy p r z y k r y w a n i a kopy z b o ż a n a p o l u (pokryfka 'snop p r z y k r y w a jący kopkę snopków' ).
Należy p o n a d t o stwierdzić, że p o w y ż s z e uwagi d o tyczące w i e l kiej rozmaitości onomaz j o l o g i c z n e j g w a r L u b e l s z c z y z n y o d n o s z ą się nie tylko d o w y r a z ó w małopolskich| p o d o b n ą c e chą o d z n a c z a j ą się w y r a z y og ó l n o g w a r o w e nie b ę d ą c e małopolanizmami. Szcz e g ó l n i e roz b u d o w a n ą s e rią n a z e w n i c z ą c h a r a k t e r y z u j ą się mapy 46$ - Zakuaaek i 525 - Xożueh no mleku z a m i eszczone w rozprawie H. Bartnik, Б.
8
Bogdan, B. Chwaszcz, G. Gizy i P. Sekulskiej огаг mapy : 25
-H, B a r t n i к, E. В o g d a n , В. С h w a s г с z, G. G i z a, F. S e k u l s k a , O kilku osobliwościach leksykalnych gwar lubelskich, [y i]
;$lnopolskie Studenckie Seminarium Dialektologiczne, Kraków 22-24 II 1974. ' vifÿa referatów, Kraków .1976, gi .33-46.. ■ - . ..
Próg wozu, 75 - Warstwa zboża rozłożonego do młocki, 517 - Bagno i inne w Małym atlasie gwar polekioh.
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej
Halina Pelcowa
»
ONOMASIOŁOGICAL ASPECTS OF CERTAIN LITTLE-POLONISMS IR DIALECTS QF THE LUBLIN AREA
The paper presents certain remarks concerning the large onomaaiological diversity of the dialects of the Lublin area on the basis of a dialectal vocabulary recorded in the period of 1976— 1980 in 102 villages of this re gion.
Especially striking is the length of onomastic aeries, i.e. the large number of nemes designating one object, sometime* up to 25-35 words.
The largest number of alternative forms have been observed in plant and animal names. This is a result of a specific character of these words, often formed from onomatopoeias, especially where new «aiaès are made ap with res pect to their sound- and movement-rendering function* e.g. skrzyp, chrzęść, chrząstka, 'вкггур (horsetail): Equisetum arvense’ as well as with regard to the shape, appearance, performed function or other characteristic features e.g. scsenka, choinka, smerek ’вкггур (horsetail): Equisetum arvense’, nocek, nocka, letuszczaja щ а г 'nietoperz (bat); an animal of the Order Chiroptera* or *iemny pies ’chomik pospolity (hamster): Cricetus crice- tus*.
K i l r ^ Й Г ^ V ' 4A tUK(Jw*SA 1
т
.
Ч . ^ «>*< HA|ZYH*-v,s
' e
12 »*1 15 0 .21 (PULAWÏ « V IV 23 > 2$ & « X 27 I 32 >31 • sârc »,• LUBLIN w "iOA W t W « “ • l , e 'А 4 » n HA1è Л » « _ KRAŚNIK ® * 5 © М 1ф STA **ф И ( <>№ « • «6 ') 71 • 72 # »3 О )Л7* *АМо6Ч*У HIIU, / Я * »JANÓW ŁUŁ / V * М Х 'H, 10 + " I М А ta JeI
«*1 + «El= М А « 4 F * L i S , ^■-1 *7 И » 4 II . и Д V 4 —~~-Я 31 A , / •■ c*Jie.êr__ yv ïokasz&k I A s ' > ,0W ■ ‘-'-A ■* C - H ?koj,da; <# yp ld a ; A k o ły s k a ; à* k o ły s k a } ё гк щ у вк а ; И коЬуцт Hf-.k&kg— ца,- Л k u h j^ a i С kuf,; ►<3 кш-Чрка/ ► * kul1 i b a i * korb un/ X atoJ-^K/ V ]p» i t ä f k d ; Y ko xn t L кигитак; Т u v ^ ta k t H b u ^o fk a ; П tru ^ n o k j С blinda;
-brak naiwy
Иэоа'Х. £ffjÿc?<a 'płachta *avies*o»a w polu na czterech kijach, zastępująca ko-łyskg ’
paxzv.tà; © p a j r & ś ć ; » p a j j r u s t ; ф p a ^ f i r ; ■ S y l e p ; U Sylepu^j a iei'ipak; suSelep; ш oSelepek; № ujfełepok/ m S$lepaj ш Êeïvpuxa; ■ £.4-lj?utu- £a ; h sei' epiii ; R osa^aptli ; A śa^ffak; àfSaxîak; А £азд£к; ' ЙЬ 5и$цак; ♦ sałek; Ф ^ s a ijfe a ; ф Sajjapu^r; f ёацаоа; ф I a -ia p u ^ a ; ф s a jJ a ^ u t ; ^ sa^uti ф JSa^&uefcf +■ S u m u ro d e * ) H $uJakj ł + Ś u i j -ал,- V коцрак/ Y sa^ur; T
x r a s t ; 1 1- kaSan; E sslemet; П s iu p ,- U Arujj; - b r a k nazw y
Мара И ; Paę/irujSć ’kapusta ńie rozwinięta w główkę’ ŁUKÓW s RADZYŃ BIŁOORAJ . « А 'OMASZOW,
R
- ST“
+
»
WŁODAWA^ J W 15 20- *
в
I4
«
я »
II 27a
21 V T 5“а* В i
ttiKdw* * * • PAitIBW 17 V.UÄARTOW ♦ 4 Г И * « И * я?
Г
™
_
в •lublin**^
» ■ и И * 33 3 t _ I ,°8 » в *’■ « . « ■ Г * 4* * I kviasmk г* i 5SB • «v» » ■ » ■ KWASHYSTAVP®" (ОВ
с® pZontka; ®- pgëntkü; <& pàuntka; ® pSyntkaj -t® pi ut ка} A W z e k t Ш kç>- yf/vrvtekf m* koiovruzek; Ш- koyuvrotek; kojiuvrutek; в kalysrutok/ a feo- vrotek! a korovrul ek; » koruvrutekt на korovtutek; B kunJvrvts ,■ Э fcHau*
vxuCc-*/ » JtunuvroteJc/ Ąfconoi^rute/с/ + fcujîÀo
«AOZYN WŁODAWA LUiA^TOW *ł»k ^ 11 3‘A CHEŁM ty/ f V « *» + I m i' HRU \ Ji ZAMOSC
«.
\ Z
" . 4Л » * „
.. ï ï X L z , % . ® - ~ w O j « £ --- У щ у® p&ynriak; ф piyńńok; A uogńik; L ogfii^a; Ł tjogńi%a; A ognisko; 01 ret'- k a ; Я redox*: ■ reduta; ф цоток/ Q jjoraaî; % цотапсс,- ф łepak ; "▼ iepîk; ф jiXi tepak; IX jjopu^,- ** цориха > * iotkfa; Ш ïotXefka; ï zyoto; X zy- otńikj t ifiïapa; Je kolano; V koie^; Y iepuxa; ł. ryäak; T guttyca; П
ie-Sak; - brak nazwy
170 Halina Pelcow a ____ ____ __ ______________
WYKAZ MIEJSCOWOŚCI ZAZNACZONYCH NA MAPACH I-TV
1 - Ossówka, 2 - Wólka Plebańska, 3 - Wyczółki, 4 - Jedlanka, 5 - Łazy, 6 - Polskowola, 7 - Siedliska, 8 - Kołembrody, 9 - Stara Wieź, 10 - Rudno, 11 - Jabłcczna, 12 - Krepa, 13 - Czermierniki, 14 - Żuków, 15 - Rudno, 16 - Uhhin, 17 - Nowodwór, 18 - Kolechowice, 19 - Sosnovîca, 20 - Żdźarka, 21 - Zarzecze, 22 - Klementowice, 23 - Krasienin, 24 - Nadrybie, 25 - Karczmi ska, 26 - Ługów, 27 - Dys, 28 - Zakrzów, 29 - Radzanów, 30 - Świerże, 31 - Braciejowice, 32 - Poniatowa, 33 - Konopnica, 34 - Krepiec, 35 - Dorohu- cza, 36 - Ochoża, 37 - Wólka Czułczycka, 38 - Brzeźno, 39 - Piotrawiu, 40 - Janiszkowice, 41 - Borzechów, 42 - Bychawka, 43 — Gatdzienice, 44 - Żulin, 45 - Wereroowice, 46 - Rogatka, 47 - Kluczkowice, 48 - Wierzbica, 49 - Kieł- czewice, 50 - Krzczonów, 5« - Łopiennik Górny, 52 - Siennica Różana, 53 Alojzów, 54 - Skryhiczyn, 55 - Ksieżomierz, 56 - Sułów, 57 - Tarnawka, 58 - Rożki, 59 - Ostrzyca, 60 - Bończa, 61 - Jarosławiec, 62 - Kopyłów, 63 - Gościeradów, 64 - Trzydnik Duży, 65 - Wierzchowieka, 66 - Tarnawa Duża, 67 - Staw Noakowski, 68 - Udrycze, 69 - Rogów, 70 - Obroaiec, 71 - Stojeszyn, 72 - Wólka Ratajska, 73 - Sąsiadka, 74 - Zawada, 75 - Horyszów Polski, 76 - Malice, 77 - Cichobórz, 78 - Lipa, 79 - Momoty Dolne, 80 - Kocudza, 81 - Kawęczyn, 82 - Białowola, 83 - Zubowice, 84 - Mietkie, 85 - Ciosmy, 86 - Hedwiżyn, 87 - Malewszczyzna, 88 - Antoniówka, 89 - Małoniż, 90 - Oszczów, 91 - Hucisko, 92 - Majdan Stary, 93 - Aleksandrów, 94 - Zielone, 95 - Nede- żów, 96 - Ulhówek, 97 - Potok CSrny, 98 - Łukowa, 99 - Borowiec, 100 - Wo la Różaniecka, 101 - Wierzbica, 102 - Siedliska, R1 - Bohukały (.Kartoteka Atlasu gwar Lubelszczyzny, dalej: A GL), R2 - Łukowisko (AGL), R3 - Worgule (ACL), R4 - Błotków Duży (AGL1!, R5 - Lisiklerz (Atlas gwarowy województwa kieleckiego, t. 4, mapa 530 ), R6 - Grezówka (ACL ), R7 - Leszczanka (AGL), R8 - Sitno (AGL), R9 - Koezoly (AGL), RIO - Germanicha (ACL), R11 - Żabików (ACL), R12 - 2uki (Mały atlas gwar polskich, t. 11, mapa 442, dalej MAGP) R13 - Konty (AGL), R14 - Okrzeja (AGL), R15 - Branica Radzyńska (AGL), R16 - Ossova (AGL), R17 - Dubica (AGL), R18 -Kodeniec (AGI), R19 - Pogonów (AGL), R1.0 - Lubień (AGL), R21 - Osiny (AGI,), R22 - Abramów (AGL), R23 - Orchówek (ACL), R24 - Zberezie (Aü), R25 - Rudy (MAGP, t. ti, mapa 442), R26 - Ja- widz (ac-1\ R27 - Kulczyn (AGL), S28 - Stulno (AGL), R29 - Głębokie (ACL), R30 - Radawiec (MAGP, t. 11, mapa 442), R3l - Dąbrówka (badania terenowe J. Mazura), R32 - Obsza (MAGP, t. 9, mapa 442)