Marin Baczwarow
P R O G R A M Z A J Ę Ć D Y D A K T Y C Z N Y C H Z P R Z E D M IO T U „ G E O G R A F IA T U R Y S T Y C Z N A Ś W IA T A ” N A S T U D IA C H Z G E O G R A F II T U R Y Z M U I H O T E L A R S T W A N A U Ł L E P R O G R A M M E D E S A C T IV IT É S D ID A C T IQ U E S A U S U JE T „ G É O G R A P H IE T O U R IS T IQ U E D U M O N D E ” A U X É T U D E S D E L A G É O G R A P H IE D U T O U R IS M E E T D E L ’H Ô T E L L E R IE À L ’U N IV E R S IT É D E Ł Ó D Ź T H E C U R R IC U L U M O F T H E T O U R I S T G E O G R A P H Y O F T H E W O R L D ’ S U B J E C T A T T H E G E O G R A P H Y O F T O U R IS M A N D H O T E L M A N A G E M E N T S T U D IE S A T T H E U N IV E R S IT Y O F Ł Ó D ŹJest to przedm iot obow iązkow y dla studentów IV roku specjalności z geo grafii turyzm u i hotelarstw a U niw ersytetu Łódzkiego; obejm uje 20 godz. w ykła dów i 20 godz. ćwiczeń.
Słuchacze zobow iązani są do opanow ania niezbędnego zasobu w iedzy i m e tod analizy turystyki ja k o zjaw iska przestrzennego na szczeblu globalnym i ma- kroregionalnym oraz na przykładzie w ybranych krajów , regionów i kurortów .
G eografia turystyczna świata bada uwarunkowania i interpretuje efekty prze strzenne turyzm u. Jej zakres je st w yjątkow o szeroki, bowiem opiera się na fak tach, zjaw iskach i procesach badanych przez geografię społeczno-ekonom iczną i przyrodniczą oraz na faktach, teoriach i m etodach z w arsztatu badaw czego wielu innych nauk. Jak każda geograficzna wiedza, geografia turystyczna św iata posiada im m anentny w ym iar regionalny.
Efektem zajęć w inno być:
- zdobycie w iedzy o turyzm ie będącym kom pleksem zjaw isk przestrzen nych, je g o rozw oju w św iecie, w m akroregionach turystycznych św iata i w klu czow ych krajach i regionach; geografia turystyczna św iata korzysta z pojęć ogólnych, takich jak : turystyka, wypoczynek, turysta, ruch turystyczny, czas
w olny, infrastruktura turystyczna itd., konfrontując je z rozwojem turystyki na konkretnym obszarze;
- opanow anie um iejętności pracy z m ateriałam i źródłow ym i (m onografie, przew odniki, m ateriały statystyczne, artykuły, prasa, film y, zdjęcia, m apy i atla sy, album y i foldery i inne), oraz opanow anie analizy regionalnej na podstaw ie literatury, źródeł statystycznych, zestawień porów naw czych, analizy SW OT, studiów przypadków , ankiet itd.;
- w iedza o organizacji turystyki w różnych krajach, o różnych koncepcjach rozw ojow ych w turystyce i strategii zarządzania przestrzennego i ich zastosow a niu w konkretnych środow iskach i sytuacjach ze szczególną uw agą zw róconą na rozw iązyw anie konfliktów przestrzennych;
- ukierunkow anie nauki o turyzm ie na zastosow anie praktyczne w firm ach, biurach podróży, w hotelarstw ie, przew odnictw ie, w akcjach i placów kach pro m ocyjnych, w organizacjach centralnych i resortow ych, w urzędach w ojew ódz kich, pow iatow ych itd.
Tem atem przew odnim zajęć z geografii turystycznej św iata je s t rozwój i or ganizacja przestrzenna turyzm u. W ramach zajęć - ze względu na ograniczenie czasow e - głów ną uw agę przyw iązuję się do szczebla analizy m akroregionów (uznanych przez W TO ) oraz szczebla wybranych krajów . W ybór krajów został dokonany z uwagi na w iodące typy krajów pod względem rozwoju turystyki oraz ich znaczenia dla wym iany turystycznej z Polską. Inne, niższe szczeble ana
l i z y - regiony i najw ażniejsze centra turystyki (kurorty, uzdrowiska, m iasta kul tury itd.) - są om aw iane tylko dla w ybranych, typowych krajów. W ięcej uwagi pośw ięca się centrom turystyki recepcyjnej na ćw iczeniach za pom ocą referatów i m ateriałów ilustracyjnych.
N a w spółczesnej m apie św iata znajduje się praw ie 180 państw, w których nie sposób scharakteryzow ać zagadnienia turystyki w ciągu 20 godz. Zatem w ykłady i ćw iczenia oparte s ą raczej na studiow aniu trendów rozw ojow ych, na ilustracjach i studiach przypadków , niż na w yczerpującej charakterystyce prze strzennej turyzm u na całym świecie.
G łów na uw aga na zajęciach z geografii turystycznej św iata ukierunkow ana je s t na obszary i kraje typow e, zaaw ansow ane pod względem rozwoju turystyki
i reprezentujące oryginalne m odele rozwojowe. S ą to przew ażnie kraje euro pejskie.
K ontynuacją nauki z geografii turystycznej św iata w program ie studentów G T iłł s ą przedm ioty do w yboru, pozw alające poznać konkretne kraje, takie ja k Francja, H iszpania, G recja, Włochy.
W stęp teoretyczno-terminologiczny obejmuje 4 godz. (1/5 wykładów), na cha rakterystykę makroregionów i subregionów WTO przeznaczone są tylko 2 godz., resztę czasu, 14 godz., zajm u ją charakterystyki w ybranych krajów i ich regio nów turystyczno-wypoczynkowych. Niżej podajemy jednostki tem atyczne w ykła
dów i ćw iczeń na przykładzie zrealizow anych zajęć w roku akadem ickim 1998/1999.
I. W ykłady
1. W prow adzenie: cele i znaczenie przedm iotu, struktura zajęć, literatura, zadania dla studentów ; 1 godz.
2. Struktura przestrzenna turystyki w przekroju światowym . a. U stalenia term inologiczne; 1 godz.
b. C harakterystyka stanu i rozm ieszczenia turystyki światowej - lata dzie w ięćdziesiąte. Turystyka w ew nętrzna i m iędzynarodow a. G łów ne kierunki ru chów. Trendy rozw ojow e i paradygm aty (turystyka stabilizująca, ekoturystyka, w iejska, biznesow a, w alorów duchow ych, rozrywkowa, turystyka techniczna 1 archeologia przem ysłow a i inne). K oncepcje w polityce turystycznej; 2 godz.
c. C harakterystyka m akroregionów turystycznych świata; 2 godz.
3. C harakterystyka wybranych krajów i regionów: W ielka Brytania, Francja, W łochy, A ustria, G recja i Cypr, Bliski W schód i Tunezja, USA i K anada - po 2 godz.; razem 20 godz.
W odniesieniu do punktu trzeciego należy zastosow ać następujący plan: 1. O gólne dane o kraju.
2. Położenie turystyczno-geograficzne.
3. W alory turystyczne (przyrodnicze, antropogeniczne, m ieszane), ocena w a lorów.
4. Rozwój turystyki w ew nętrznej i zagranicznej (ruchy, rodzaje turystyki, baza noclegow a i infrastruktura, potencjał kadrowy i kształcenie, w pływ y i zna czenie turystyki dla danego kraju).
5. R egionalizacja turystyczna. C harakterystyka regionów . G łów ne szlaki tu rystyczne i centra atrakcyjności.
6. Z arządzanie i problem y m arketingu i promocji.
7. A naliza SW O T turystyki (głównie na podstawie walorów, zadow olenia tu rystów, obsługujących i m iejscowej społeczności, stan i problem y m arketingu i zarządzania, problem y pojem ności i stan środow iska).
8. K oncepcje i projekty. Potencjał rozwoju turystyki. II. Ćwiczenia
1. Podanie źródeł i m ateriałów statystycznych W TO. Podział zadań i refe ratów; 1 godz.
2. Studium przypadku z historii turystyki (D o m in ik a)- 2 referaty; 1 godz. 3. T urystyka trw ała (stabilizująca), w tym: m iejskie ośrodki kultury Europy - 2 referaty; 1 godz.; turystyka w iejska (zielona) - 1 referat; 1 godz.
4. O rganizacja turystyki i turystyka kongresow a we Francji, Euro-D isney- land - 3 referaty; 2 godz.
5. Turystyka zagraniczna N iem ców - 2 referaty; 2 godz.
6. Potencjał turystyczny Europy Środkowej i Wschodniej - referaty; 2 godz. 7. Porów nanie turystyki polskiej z fra n c u s k ą -re fe ra ty ; I godz.
8. T urystyka na Słow acji - I referat; 1 godz. 9. H otelarstw o w ęgierskie - 1 referat; I godz.
10. Rozwój turystyki wybrzeży m orskich -p o ró w n an ie Balearów, Dalm acji i w ybrzeża M orza C zarnego (B ułgaria) - 3 referaty; 2 godz.
11. T urystyka w Palestynie - 1 referat; 1 godz.
12. T urystyka „m ałych tygrysów ” - 3 referaty; 2 godz. 13. T urystyka w M eksyku - 1 referat; 1 godz.
14. Podsum ow anie i zaliczenie - 1 godz.; razem 20 godz. Ć w iczenia są realizow ane wg następującego algorytm u:
1. C zas organizacyjny (spraw dzenie obecności, ustalenia odnośnie do przy szłych referatów i źródeł).
2. K rótkie przypom nienie treści ostatniego wykładu i odpowiedzi na uprzed nio zadane pytania (pisem nie lub ustnie).
3. Przedstaw ienie referatu (referatów ), zadaw anie pytań, uzupełnienia. 4. M ateriały ilustrujące wykład lub referaty (film y, przeźrocza, mapy, zd ję cia, album y, foldery itd.).
5. D yskusja i podsum ow anie.
6. Z adania na następne zajęcie (pytania, wykresy, mapy i inne).
U czestnicząc w zajęciach z geografii turystycznej św iata student nabiera um iejętności:
- pracy nad m ateriałam i źródłow ym i, zbierania i interpretacji inform acji o turystyce w przekroju przestrzennym ,
- analizy regionalnej turyzm u z zastosow aniem koncepcji i pojęć ogólno- naukow ych,
- porów nyw ania i w artościow ania różnych koncepcji rozw ojow ych w po lityce turystycznej poszczególnych krajów,
- zastosow ania w iedzy regionalno-geograficznej w pracy w firm ie lub or ganizacji turystycznej, w urzędach adm inistracji publicznej itd.,
- udziału we w szelkich akcjach prom ocji turystycznej, przy opracow yw aniu m ateriałów prom ocyjnych i inform atorów, wytyczeniu szlaków w turystyce kra jow ej i m iędzynarodow ych.
Literatura zalecana
A I e j z i a k W., 1999, Turystyka w obliczu wyzwań X X 1 wieku, Kraków.
D c w a i 1 I y J.-M ., F l a m e n t E., 1993, G eographie du tourisme et des loisirs, SEDES, Paris.
D a v i d s o n B„ 1996, Turystyka, PART, Warszawa. G a w o r e c k i S., 1998, Turystyka, PWE, Warszawa. K o w a l c z y k A., 1997, G eografia turyzmu, UW, Warszawa.
K r u c z e k Z., S a c h a S., 1996, Europa - zarys geografii turystycznej, „Ostoja”, Kraków. W a r s z y ń s k a J„ J a c k o w s k i A., 1978, Podstawy geografii turyzmu, PWN, W ar
szawa.
W a r s z y ń s k a J. (red.), 1995, Geografia turystyczna św iata, cz. I, II, PWN, Warszawa. W y r z y k o w s k i J„ L i j e w s k i T„ M i k u ł o w s k i M „ 1985, Geografia turystyczna
Polski, PWN, Warszawa.
Informatory turystyczne różnych krajów.
Statistical Yearbook o f WTO (różne lata).
P ro fd r liab. Marin Uaczwarow Wpłynęło:
Katedra Geografii Miast i Turyzmu 30 listopada 1999 r. Uniwersytet Łódzki
ul. Kopcińskiego 31 90-142 Łódź
