K ronika
437
i tak w Gnaszynie nad Stradom ką po kuźnicy, działającej tu w latach 1377—1565, pozostała grobla, żużle i budynek administracyjny: w Blachowni, gdzie pracowała kuźnica w latach 1610—1680, a dwa w ielk ie piece na w ęglu drzew nym w latach 1837— 1901, zostały grobla, żużle i dwa budynki zaadoptowane obecnie przez prze m ysł; w P ile Kuźniczej zachowało się ujęcie w odne i żużle; w W ąsoszu po kuźni cy z XiVII w . uchow ały się ujęcie w odne i fundam enty, na których stoi m łyn; w Dźbowie (kuźnica zw ana M arianów z XiVI—X V III w.) pozostało ujęcie w odne i żużle; w W ałach Poczesnych (pracowała tu nad Wartą w latach 1569—1680 k u ź nica, a od roku 1620 do 1630 w ielk i piec na w ęglu drzewnym) zachow ało się u ję cie w odne, które obecnie w ykorzystuje m łyn wodny. Czas zaplanow any na sym po- zjm nie pozw olił, n iestety, na zwiedzenie dalszych m iejscow ości, gdzie znajdow a ły się kuźnice średniowieczne.Marian S adłow ski (Katowice)
Z Z A G R A N I C Y
PRZYZNANIE NAGRÓD I MEDALI IM. JABŁONOWSKICH PRZEZ SOCIETAS JABLONQVIANA
Societas Jablonoviana zebrała się 9 listopada 1984 r. w Lipsku na sw oje szóste, po w znow ieniu działalności w roku 1978, uroczyste zebranie plenarne, aby przyjąć sprawozdanie zarządu o w ykonanych pracach w ubiegłym roku i uchw alić plan na rok 1985. Zarząd ocenił przede w szystkim w ysoko pracę członków T ow arzystw a przy organizowaniu konferencji kom isji bilateralnych i m ieszanych n iem ieck o-p ol skich grup roboczych z okazji 35 rocznicy istnienia NRD, i 40-lecia PRL; oceniono rów nież osiągnięcia poszczególnych osób w dziedzinie historii i literatury, jak rów n ież w innych dyscyplinach społecznych.
M inęło 210 lat od ch w ili przekształcenia pryw atnego Tow arzystw a N aukow e go, powołanego do życia przez Józefa Aleksandra Jabłonowskiego, w oficjalną fundację U niw ersytetu Lipskiego. Ta godna pam ięci data stała się okazją do ucz czenia i w yróżnienia nagrodą, w zględnie m edalem im. Jabłonowskich, tych spo śród polskich i niem ieckich pracow ników naukow ych, którzy w n ieśli istotny w k ład pracy w badanie stosunków niem iecko-polskich w X IX i X X w . lub szcze gólnie zasłużyli się w upowszechnianiu w iedzy n a tem at języka i literatury pol skiej.
(Nagrodę im. Jabłonow skich rozdzielono w rów nych częściach pom iędzy oba zespoły redakcyjne (z Polski i NRD), zajm ujące się w ydaniem tom u dokum entów. W 1983 r. ukazał się już on w polskiej edycji pod tytułem : W spólne tradycje. W spółdziałanie polskiego i niemieckiego ruchu robotniczego. W y b ó r doku m en tów i m ate riałów 1847— 1950. Ze strony polskiej nagrodzeni zostali prof. dr W ładysław Góra jako redaktor naczelny, prof. dr Jan Tom icki, doc. dr Ryszard Nazarew icz i dr M arią M eglicka; ze strony niem ieckiej zespół redakcyjny edycji w języku niem ieckim , a m ianow icie prof. dr Heinrich Gem kow i jego w spółpracow nicy — doc. dr R einhlod Jeske, dr Margot Pikarski i Hans Vieillard.
M edal im. Jabłonow skich przyznano m.in. doc. drowi Ryszardowi E rgetow skie- mu (PAN, Oddział w e W rocławiu) za jego liczn e publikacje na tem at n iem ieck o- -polskich stosunków naukow ych i kulturalnych w X IX i X X w ., a szczególnie za m onografię pt. Stu denckie organizacje Pola ków na U niw ersytecie L ipskim w la
438
K ron ikatach 1872— 1919, poszerzającą w iedzę na tem at historii U niw ersytetu Lipskiego, który w roku 1984 obchodził jubileusz 575 lat istnienia.
Docent Ergetow ski nie jest w Lipsku postacią nieznaną. Jego w nikliw e ba dania historii stosunków polsko-niem ieckich są bardzo pomocne w odkrywaniu pięknych tradycji tej współpracy.
Składając podziękowanie w im ieniu w szystkich osób odznaczonych doc. Erge tow ski przypom niał dotychczasowych laureatów nagrody Tow arzystw a Jabłonow skich, którzy sw oim i nagrodzonymi pracam i przyczynili się do ugruntow ania i roz w oju naukowej w spółpracy m iędzy naszym i narodami. Doc. Ergetow ski zacytował słow a w ypow iedziane niegdyś przez Richarda Roeppla — profesora U niw ersytetu Wrocławskiego: „Prawdziwa inauka nie rozdziela, lecz łączy narody”.
Przekład: K r y s ty n a Słabkow iczow a ' Eduard Merian (Lipsk)
KONGRESY MIĘDZYNARODOWE: 27 MIĘDZYNARODOWY KONGRES GEOLOGICZNY (MOSKWA 4—11 SIERPIEŃ 1984); 25 MIĘDZYNARODOWY
KONGRES GEOGRAFICZNY (PARYŻ SIERPIEŃ—WRZESIEŃ 1984) Dwa kongresy m iędzynarodowe bliskich sobie dziedzin nauki pod patronatem sw ych unii ukazały kierunki prowadzonych badań, ich rzeczyw iste osiągnięcia oraz w p ływ organizacji i m iejsce, w którym te kongresy się odbywały.
Podczas M iędzynarodowego Kongresu Geologicznego obradowała w M oskwie zarówno jego 21 Sekcja o tem atyce historyczmo-geologiczinej, jak rów nież Sym po zjum INHIGEO (M iędzynarodowy K om itet Historii N auk Geologicznych) na temat h istorii m ineralogii. W obradach brało udział ok. 100 uczestników , w tym ok. 60 referentów, a wśród nich Polacy: J. Babicz i W. Narębski. R eferat W. N aręb- skiego dotyczył dziejów katedry m ineralogii w K rakowie, natom iast tytu ł refe ratu J. Babicza brzmiał: Recepcja poglądów A. G. Wernera na mineralogię, p r z y kła d społecznych uwaru nkow ań historii nauki. Obydwaj polscy uczestnicy Sekcji i Sym pozjum jako członkowie korespondenci INHIGEO brali udział w posiedze niach tej organizacji, podczas których powołano nowe w ładze i ustalono program dalszej działalności.
W kilkunastu referatach w ygłaszanych i dysuktow anych podczas 3-dniow ych obrad (6—9 sierpień 1984) zawarty został bogaty przegląd problem ów stanow ią cych przedm iot zainteresow ań w spółczesnych historyków nauk geologicznych: od rozwoju zasadniczych pojęć o budowie Ziem i po szczegółowe problem y mineralogii; od rozwoju geologii w poszczególnych krajach po analizę w kładu n ajw ybitniej szych uczonych do tej nauki. Było to najliczniejsze dotychczas spotkanie geologów zainteresow anych historią uprawianej nauki, odpowiadające rozmiarom samego Kongresu, liczącego ok. 3000 uczestników . Chociaż tylko część bogatych m ateria łów została opublikowana w specjalnym zeszycie w ydaw n ictw kongresow ych, jest ona i tak w yrazem ow ocnych obrad.
Tem atem przedkongresowego Sympozjum, przygotowanego przez M iędzynaro dową K om isję H istorii M yśli Geograficznej (Genewa 22—25 sierpień 1984), był rozwój geografii w poszczególnych krajach. Obrady m iały w ydobyć cechy szcze gólne i praw idłow ości rozwoju tej nauki. Zgodnie z tym założeniem jedyny uczestnik z krajów socjalistycznych — J. Babicz — w ygłosił referat pt..: Geografia w Polsce: j e j zależność od w a r u n k ó w przy rodniczy ch, społecznych oraz w p ł y w ó w zewn ętrznych . Dom inującą grupą b yli uczestnicy ze Stanów Zjednoczonych, któ
