Zarząd Główny SEP przyjął projekt nowego Statutu SEP i skierował go do dyskusji

strona

375

czerwiec

2004

Zarz¹d G³ówny SEP przyj¹³ projekt nowego Statutu SEP

i skierowa³ go do dyskusji

Energetyka: Dlaczego i po co ma byæ dokonana zmiana Statutu SEP?

Ryszard Chojak: Na stosunkowo proste pytanie: dla-czego i po co Stowarzyszenie Elektryków Polskich zmienia statut s¹ dwie ró¿nej wagi odpowiedzi. Pierwsza formalna i ³atwa — bo taka jest wola najwy¿szej w³adzy wyra¿ona w uchwale nr 2 XXXI WZD w Zielonej Górze. Druga od-powiedŸ, merytoryczna nie jest ³atwa, wymaga powa¿nej refleksji historycznej i socjologicznej na podstawie rzetel-nej analizy misji, roli i zadañ Stowarzyszenia na tle szybko zmieniaj¹cych siê uwarunkowañ. W okresie 85-letniej nie-przerwanej dzia³alnoœci od 1919 r. sta³¹ misj¹ SEP jest do-browolne zrzeszanie elektryków polskich w celu wspólne-go dzia³ania na rzecz rozwoju w Polsce wszystkich dzie-dzin elektryki, rozwoju gospodarczego oraz krzewienia teo-retycznej i praktycznej wiedzy.

Podczas 85 lat zmienia³y siê stosunki polityczne, spo-³eczne, gospodarcze i prawne w Polsce. Z tych powodów zmienia³y siê zadania, cele i sposoby dzia³ania Stowarzy-szenia. Dlatego przygotowywany projekt do uchwalenia w grudniu br. przez NWZD bêdzie jedenastym Statutem SEP. Podobnie do przyspieszenia tempa zmian warunków i oto-czenia zewnêtrznego nast¹pi³o równie¿ skrócenie cyklu zmian naszych statutów. Po analizie warunków i otoczenia zewnêtrznego oraz historii statutów krajowych i zagranicz-nych stowarzyszeñ naukowo-techniczzagranicz-nych Komisja Statu-towa uwa¿a, ¿e nierealne jest zaprojekStatu-towanie statutu od-pornego na zmiany w czasach, w których w³aœnie zmiany s¹ jedynie sta³ym zjawiskiem. Aby unikaæ uogólnieñ, przez warunki i otoczenie zewnêtrzne nale¿y rozumieæ powsta³¹ w obszarze funkcjonowania SEP siln¹ konkurencjê w dzia-³alnoœci statutowej i gospodarczej przez kilkanaœcie nowych

Na posiedzeniu w dniu 20 kwietnia br. Zarz¹d G³ówny przyj¹³ wstêpnie projekt nowelizacji Statutu zgodnie z propozycj¹ Komisji Statutowej. Ponadto wyrazi³ zgodê na opublikowanie projektu w Internecie i w czasopismach SEP w celu umo¿liwienia zg³aszania przez wszyst-kich zainteresowanych ewentualnych uwag do 31 lipca br. Po ustosunkowaniu siê Komisji Statutowej do zg³aszanych uwag, co przewidywane jest na prze³omie wrzeœnia i paŸdzier-nika br., nast¹pi zaakceptowanie przez ZG projektu Statutu i na podstawie paragrafu 53 ust. 1 aktualnego Statutu zarekomendowanie Walnemu Zjazdowi Delegatów SEP. Przyjêcie nowego Statutu przewidywane jest, zgodnie z decyzj¹ Zjazdu Zielonogórskiego, podczas grudniowego Nadzwyczajnego Zjazdu Delegatów SEP.

Redakcja nasza opublikowa³a projekt w wydaniu Internetowym „Energetyki”.

Poni¿ej zamieszczamy rozmowê, jak¹ przeprowadziliœmy na ten temat z Koleg¹ Ryszardem

Chojakiem, Przewodnicz¹cym Komisji Statutowej, Wiceprezesem SEP. Kol. Ryszard Chojak

stowarzyszeñ naukowo-technicznych, zawodowych i pro-ducenckich oraz wiele podmiotów gospodarczych. Trud-noœci wynikaj¹ce z tego spontanicznego, a czêsto tak¿e inspirowanego, zjawiska nie ograniczaj¹ siê do sfery rze-czowej, a przede wszystkim dotycz¹ sfery mentalnej rów-nie¿ naszej. Komisja Statutowa opowiedzia³a siê dlatego za mo¿liwie elastycznymi zapisami, które bêd¹ w miarê potrzeb aktualizowane na kolejnych WZD. Podobne cykle wnoszenia poprawek i zmian do statutów wystêpuj¹ w niemieckim VDE oraz w stowarzyszeniach elektryków i elek-troników brytyjskich i amerykañskich.

Energetyka: Jakie podstawowe zmiany w Statucie pro-ponuje Komisja?

Ryszard Chojak: Zaproponowane zmiany Statutu doty-cz¹ tak zakresu merytorycznego, jak równie¿ u¿ytych po-jêæ i nazewnictwa, które w maksymalnym stopniu zbli¿ono do stosowanych w odnoœnych ustawach i rozporz¹dzeniach wykonawczych. Zmiany merytoryczne s¹ wynikiem prze-analizowania 357 uwag i wniosków zg³oszonych przez re-spondentów do Komisji, a tak¿e przestudiowania dotych-czasowych statutów SEP, badañ Ogólnopolskiego Zespo³u Naukowo-Badawczego SEP, najnowszych statutów kilku krajowych SNT oraz statutów zagranicznych stowarzyszeñ elektryków, a w tym niemieckiego VDE, brytyjskiego IEE i amerykañskiego IEEE. Do istotniejszych zmian mo¿na za-liczyæ nastêpuj¹ce postanowienia:

l wpisanie preambu³y w celu wywo³ania integruj¹cej refleksji, l wprowadzenie w §§ 1, 5, 8 i 9 uwspó³czeœnionych

zapi-sów, a tak¿e u³atwiaj¹cych uzyskanie statusu organiza-cji po¿ytku publicznego,

l w § 2 poœrednie zdefiniowanie pojêcia elektryka przez

strona

376

2004

pojê-cia agendy jako jednostki statutowej, ale komercyjnej, gospodarczej dzia³alnoœci naukowo-technicznej,

l w §§ 8 i 9 gruntownie zmodyfikowane zapisy w

odnie-sieniu do celów i sposobów ich realizacji,

l w § 10 zniesienie martwej instytucji cz³onków

wspó³-dzia³aj¹cych,

l w § 11 uwzglêdniaj¹c koniecznoœæ odm³odzenia

stowa-rzyszenia znaczne rozszerzenie mo¿liwoœci cz³onkostwa dla m³odzie¿y,

l wobec niezadowalaj¹cego oddzia³ywania SEP w

œrodo-wisku biznesowym i mened¿erskim oraz w administracji rz¹dowej szczebla centralnego w § 13 znacznie zwiêk-szono uprawnienia cz³onków wspieraj¹cych i okreœlono procedury ich dzia³ania w SEP,

l w § 14 dostosowanie nazewnictwa do ustawy Prawo o

stowarzyszeniach oraz zgrupowanie wszystkich organów SEP, w tym wprowadzon¹ do Statutu komisjê wyborcz¹,

l w § 18 zalegalizowanie mo¿liwoœci utworzenia

prezy-dium ZG,

l w § 19 i § 31 doprecyzowanie uprawnieñ prezesa SEP

i prezesów oddzia³ów,

l w § 20 i § 32 rozszerzenie i doprecyzowanie

obowi¹z-ków i uprawnieñ komisji rewizyjnych,

l w § 23 zmienione zapisy odnosz¹ce siê do

sekreta-rza generalnego, który kieruje biurem SEP, uznanym za organ wykonawczy,

l w § 24 zdefiniowanie roli, sk³adu i zadañ komisji

wy-borczej,

l w § 25 enumeratywnie, ale w sposób otwarty na

przy-sz³oœæ wyszczególnienie jednostek dzia³aj¹cych w Od-dzia³ach,

l w § 30 zmodyfikowanie i urealnienie procedury

ustala-nia regulaminów i zasad finansowaustala-nia oddzia³ów,

l w § 42 jednoznaczne zdefiniowanie sk³adów, celów,

za-dañ i w³adz sekcji, zaœ w § 43 sk³adów i procedur two-rzenia komitetów naukowo-technicznych,

l w § 44 zdefiniowanie pojêcia agendy oraz okreœlenie

zasady powo³ywania ich w³adz,

l w §§ 45 i 46 zastosowanie nazewnictwa zgodnego

z ustaw¹ o rachunkowoœci, uporz¹dkowanie zapisów do-tycz¹cych zarz¹dzania maj¹tkiem oraz zmodyfikowanie zapisu dotycz¹cego maj¹tku oddzia³ów, które uzyska³y osobowoœæ prawn¹,

l w § 48 wprowadzenie mo¿liwoœci korespondencyjnego

podejmowania uchwa³ przez ZG i ZO,

l w § 49 okreœlenie zasad i zdefiniowanie warunków

wy-boru delegata przez cz³onka wspieraj¹cego.

W opublikowanym w Internecie, na stronach SEP, pro-jekcie Statutu wszystkie zmiany wyró¿nione zosta³y wy-t³uszczon¹ kursyw¹, zachêcam Czytelników do ich prze-studiowania.

Energetyka: Jakie zmiany przewidziano w strukturze organizacyjnej i we w³adzach SEP?

Ryszard Chojak: Zaproponowane zmiany Statutu w za-sadzie nie spowoduj¹ zmian struktury organizacyjnej. Ko-misja Statutowa uwa¿a, i¿ rozwiniêta, zdecentralizowana struktura regionalnych Oddzia³ów stanowi walor i bardzo mocn¹ stronê Stowarzyszenia korzystnie wyró¿niaj¹c nas

wœród innych polskich SNT. Szczególnie wobec nowo po-wsta³ych w obszarze szeroko rozumianej elektryki stowa-rzyszeñ, które takiej struktury nie maj¹. Oddzia³y s¹ na ogó³ dobrze postrzegane przez terenowe w³adze pañstwo-we i samorz¹dopañstwo-we, maj¹ autorytet oraz czêsto funkcjonuj¹ przy braku lub przy niewielkiej konkurencji. Nie zmieniaj¹c zasad powo³ywania i rozwi¹zywania oddzia³ów oraz okre-œlaj¹c w sposób otwarty ich organizacjê wewnêtrzn¹ po-zostawiono bardzo du¿¹ samodzielnoœæ oddzia³om nieza-le¿nie od ich formy prawnej (tzn. maj¹cych i nie maj¹cych osobowoœci prawnej). Nie ma przy tym znaczenia czy utrzy-ma siê obecna liczba 50 oddzia³ów, czy bêdzie ona nieco mniejsza w przysz³oœci. Utrzymana zosta³a opiniodawcza funkcja rady prezesów. Po zaanga¿owanych i d³ugotrwa-³ych dyskusjach pozostawiono bez zmian dotychczasowe zapisy statutowe.

Celem zmiany zapisów w rozdziale o jednostkach na-ukowo-technicznych SEP jest zdynamizowanie dzia³alnoœci spo³ecznej sekcji i komitetów oraz komercyjnego funkcjo-nowania agend. Dyskutowana koncepcja zmiany sekcji na mniejsz¹ liczbê bardziej samodzielnych i wiêkszych towa-rzystw nie uzyska³a poparcia. Mo¿na oczekiwaæ, i¿ pod rz¹dami nowego Statutu nast¹pi zwiêkszenie dzia³alnoœci merytorycznej i wiêksze ni¹ zainteresowanie w³adz Stowa-rzyszenia wszystkich szczebli.

W uk³adzie w³adz SEP nie przewiduje siê istotnych zmian, ale na podstawie ustawy Prawo o stowarzyszeniach upo-rz¹dkowano nazewnictwo. Przewidywane prezydium ZG jest tylko operatywnie dzia³aj¹cym kolegialnym pe³no-mocnikiem Zarz¹du G³ównego, a nie osobnym organem w³adzy. Nieco wiêcej i bardziej jednoznacznych zadañ i kom-petencji przypisano komisjom rewizyjnym. Du¿e znaczenie i rolê powinna odgrywaæ wpisana do statutu wczeœniej wybierana przez WZD komisja wyborcza, której dzia³alnoœæ w czasie kadencji oraz autorytet mo¿e wykluczyæ dotych-czas wystêpuj¹ce szkodliwe odczucia. Mam tu na myœli poczucie niedoceniania i niedowartoœciowania niektórych œrodowisk, pos¹dzanie o manipulacje, emocje w czasie wyborów, a po wyborach brak zaufania i napiêcia. Wszystko to razem wziête stanowi powa¿ny czynnik dezintegruj¹cy. D³ugotrwa³a, czêsto emocjonalna dyskusja dotyczy³a zwiêk-szonych uprawnieñ wyborczych cz³onków wspieraj¹cych. Do sformu³owania ostatecznych zapisów w tej sprawie dosz³o po przypomnieniu zapisów historycznych w statu-tach SEP z 1928 i 1939 r., w aktualnych statustatu-tach innych polskich SNT oraz w Statucie VDE.

Energetyka: Jakie jest stanowisko Komisji Statutowej w sprawie uzyskania przez SEP statusu organizacji po¿yt-ku publicznego?

Ryszard Chojak: Przez zbli¿enie zapisów znowelizowa-nego Statutu SEP do wymagañ wynikaj¹cych z ustawy z 2003 r. o dzia³alnoœci po¿ytku publicznego i o wolontaria-cie KS urealni³a mo¿liwoœæ skutecznego wyst¹pienia o uzy-skanie statusu organizacji po¿ytku publicznego. Historycz-nie i konsekwentHistorycz-nie spe³niana przez SEP misja, a tak¿e fakt uzyskania po rz¹dami Prawa o stowarzyszeniach z 1932 r. w ramach NOT statusu stowarzyszenia wy¿szej u¿ytecznoœci, sk³aniaj¹ do wyra¿enia opinii, aby w³adze SEP podjê³y stara-nia o uzyskanie statusu organizacji po¿ytku publicznego.

strona

377

czerwiec

2004

Poniewa¿ umówiliœmy siê na cztery pytania, proszê pozwoliæ przed zakoñczeniem rozmowy na koñcowa uwa-gê — ¿aden akt prawny, a wiêc równie¿ nasz Statut, nie ma samoistnej mocy sprawczej. Nasze, mo¿liwie powszech-ne i wspólpowszech-ne zaanga¿owanie cz³onków SEP mog¹ tê si³ê sprawcz¹ zapewniæ przez szersze spo³eczne otwarcie, otwarcie na przysz³oœæ i m³odzie¿. Nowy Statut na pewno sprzyja wykorzystaniu szans, które nale¿y stwarzaæ przez m¹dr¹ i elastyczn¹ politykê i dzia³alnoœæ w œrodowiskach naukowych, technicznych, biznesowych, mened¿erskich i producenckich.

Trzeba mieæ nadziejê, i¿ wzorem partnerów z Unii Euro-pejskiej — po akcesie — polskie w³adze pañstwowe ogra-niczaj¹c biurokracjê i korupcjê doceni¹ pozytywne dzia³a-nie organizacji pozarz¹dowych. Sukces warunkuje tak¿e przywrócenie w SEP optymizmu, przyjaŸni i ufnoœci.

Energetyka: Dziêkujemy za poœwiêcony czas i za wy-jaœnienie kilku spraw mog¹cych okazaæ siê pomocne dla naszych Czytelników przy analizowaniu projektu nowego Statutu SEP.

Rozmowê przeprowadzi³: Tomasz E. Ko³akowski