Aleksandra Łukaszak
"Über Ingarden hinaus...
Forschungsgeschichtliche Hinweise
zur Entwicklung des
pähnomenologischen Ansatzes in der
Literaturwissenschaft. (Wychodzimy
poza Ingardena...
Histryczno-badawcze uwagi o
rozwoju fenomenologii w
literaturoznawstwie)"... : [recenzja]
Biuletyn Polonistyczny 19/3 (61), 262
1976
/1 / KNOCKE U lric h : E r ic h A uerbach - eine e rk e n n tn is - und m etho d e n k ritis c h e B e tra c h tu n g . (K ry ty c z n a a n a liz a m yśli filo z o fic z n ej i k o n cep cji m etodycznych E ric h a A u e rb a c h a ) . " Z e its c h r if t ftlr L ite r a tu rw is s e n s c h a ft und L in g u istik " . R . 5 :1 9 7 5 , z . 17, G ö ttin g en , s . 74 -9 4 .
A utor p o r tr e tu je E r ic h a A u erb ach a jako ro m a n is tę , p r z e d s ta w ic ie la lib e ra ln o -d e m o k raty c z n e j " e u r o p e js k o ś c i" . T e o ria h is to ry c z n a A u erb ach a p o zo sta je daleko w ty le z a jego p ra k ty k ą i n te r p r e ta to r s k ą , gdyż wywodzi się z nie d ia lek ty czn e go sto su n k u m iędzy tym , co szczeg ó ło w e, i tym , co o g ólne, tkw iąc w s f e rz e agnostycznego rela ty w iz m u . A utor s t a r a się od d z ie lić w filo zo fii A u erb ach a elem enty pozytyw ne od te g o , co było 20 - 30 la t temu w zględnie p o stę p o w e, a d z iś je s t już p r z e s t a r z a ł e . P u n k rem w y jścia ty c h r e f le k s ji je s t koronne d z ie ło A u erb ach a "M im e sis ", o sa d z o ne głęboko w tr a d y c ji niem ieckiego rom antyzm u i filo zo fii H eg la. S z c z e gólnie in te r e s u je a u to ra z a g a d n ie n ie, ja k według A u erb ach a re a liz u je się p ro c e s p o zn an ia h isto ry c z n o -filo lo g ic z n e g o i w jakim stopniu p o zy cja id e o lo g iczn a p o zn ająceg o podm iotu je s t konstytutyw na d la wyniku b ad ań . A utor pow ołuje s ię w swoim a rty k u le n a krytyków A u erb a ch a: Helm uta Kuhr.a, G yörgy L u k ń csa, Käte H a m b u rg er.
B P /6 1 /1 0 5 A .Ł .
/1 / KONSTANTINOVIC Z o ra n : Ü ber In g a rd e n h i n a u s . . . F o rs c h u n g s g e sc h ic h tlic h e H inw eise z u r Entw icklung d e s phänom enologischen An s a tz e s in d e r L ite r a tu r w is s e n s c h a f t. (W ychodzim y p o za I n g a r d e n a ... H isto ry c z n o -b a d a w cz e uw agi o ro z w o ju fenom enologii w lite ra tu ro z n a w s tw ie ) . " Z e its c h r if t fü r L ite r a tu rw is s e n s c h a f t und L in g u istik " . R . 5: 1 9 7 5 ,. z . 17, G ö ttin g en , s . 2 6 -3 5 .
A utor omawia podstaw ow e pozycje fenom enologiczne lite ra tu ro z n a w c ó w e u ro p e js k ic h , k tó rz y - m niej lub b a rd z ie j świadom ie - podchw ycili te o r ię In g a rd e n a o d z ie le lite ra c k im jako o k o h e re n tn e j i in te g ra ln e j c a ło ś c i, kon sty tu u ją c e j się w n a s z e j św iadom ości jako p rzed m io t e s te ty c z n y . K siążki ty ch a utorów (J. M u k aro v sk y , R . W ellek, K. T ro c z y ń s k i, N . H artm ann, W. K a y s e r, E . S ta ig e r ; M. S ap o ro w i A .J . B urow - Z w iązek R ad z ie c k i; H .E . H a s s , G .A . M o h rlü d e r, H .R . J a u s s , H. W ein rich , W. I s e r , M. Naumann) są indyw idualnym i m odyfikacjam i te o r ii In g a rd e n a . P o w sta je więc p y ta n ie , c z y są to d z ie ła fenom enologiczne, c z y te ż a u to rz y p o w ra c a ją do h is to ry c z n e g o u ję c ia tem atu . A utor opow iada s ię za k o n cep cją In g a rd e n a , s tw ie r d z a ją c , że d zie ło lite r a c k ie - naw et ulokow ane w d ia c h ro n ii - w yka zuje r u c h od c z ę ś c i do c a ło ś c i i od c a ło ś c i do c z ę ś c i. C zy d zieło - jako tw ó r autonom iczny, z jed n ej s tro n y , i jako p r o c e s k o m u n ik ac ji, z d r u g ie j s tr o n y , sy n c h ro n ia i d ia c h ro n ia , św iadom ość indyw idualna c z y te ln ik a i tz w . " z a m ie rz o n a " - w y k lu czają się w zajem nie? C zy te ż - u zu p e łn ia ją c In g a rd en o w sk i pogląd o n ie p rz e m ija ln o ś c i d z ie ła , p o n ad czaso w ej p o zy c ji
