Analiza uwarunkowań techniczno-organizacyjnych funkcjonowania sieci rynku hurtowego Wielkopolskiej Gildii Rolno-Ogrodniczej w \൐oznaniu

Pełen tekst

(1)ANALIZA UWARUNKOWA TECHNICZNO-ORGANIZACYJNYCH FUNKCJONOWANIA SIECI RYNKU HURTOWEGO WIELKOPOLSKIEJ GILDII ROLNO-OGRODNICZEJ W POZNANIU LUDOSŁAW DRELICHOWSKI ŁUKASZ KAMISKI Uniwersytet Technologiczno – Przyrodniczy GRZEGORZ HEMPOWICZ LIDIA NIEMIER Wielkopolska Gildia Rolno-Ogrodnicza S.A. Pozna. Streszczenie Jednym z ogniw systemu dystrybucji artykułów ywnociowych s regionalne giełdy rolno-ogrodnicze, których czołowym przedstawicielem jest Wielkopolska Gildia Rolno- Ogrodnicza w Poznaniu. Ze wzgldu na szczególne znaczenie sieci powiza informacyjno-komunikacyjnych badanych w projekcie TOWARDS, którego WGRO Pozna jest beneficjentem, w pracy tej zaprezentowano jej histori oraz aktualn strategi rozwoju. Poniewa celem projektu jest osignicie postpu w jakoci obsługi potrzeb konsumentów poprzez bardziej efektywne zaspokajanie indywidualnych oczekiwa konsumentów, to rola giełd regionalnych w realizacji tego celu jest nie do przecenienia. Słowa kluczowe: rynki hurtowe, systemy logistyczne, system zarzdzania jakoci HACCP 1. Wprowadzenie Od lat trwaj w naszym kraju dyskusje o rynkach hurtowych. Do tej pory nie doczekały si realizacji plany stworzenia ich ogólnopolskiej sieci. Z tych, które powstały, najwikszy sukces odniosła Wielkopolska Gildia Rolno – Ogrodnicza S.A. w Poznaniu. Rynki hurtowe stanowi niezwykle wany element funkcjonowania sieci agrobiznesu, bowiem sukces w ich działalnoci determinowany jest sprawnoci powiza informacyjnych tworzonych z producentami surowców rolno-ogrodniczych oraz ich odbiorców. Niezwykle wan rol pełni Gildia w zakresie wsparcia drobnych i rednich jednostek handlowych w ich walce o utrzymanie si na rynku w konkurencji z duymi sieciami handlowymi. Wynikajca z tego procesu szybko postpujca uniwersalizacja działalnoci drobnych i rednich sklepów detalicznych wymaga pewnych stałych

(2) ródeł zaopatrzenia w moliwie szeroki asortyment produktów, co wymusza na rynkach konieczno rozszerzenia zakresu działania o nowe brane ze szczególnym uwzgldnieniem rynku misa, ryb, przetworów mleczarskich oraz umocnienia sektorów handlowych nietrwałych produktów spoywczych, w których przewaga konkurencyjna drobnego handlu jest szczególnie dua. Dotychczasowy okres funkcjonowania WGRO S.A. w Poznaniu w pełni potwierdził przyjte na etapie budowy załoenia docelowego modelu rynku, uwzgldniajce specyfik polskiego rolnictwa oraz szybko odradzajcego si w Polsce handlu hurtowego i detalicznego. Dla stabilizacji.

(3) Ludosław Drelichowski, Łukasz Kamiski, Grzegorz Hempowicz, Lidia Niemier 43 Analiza uwarunkowa techniczno-organizacyjnych funkcjonowania sieci rynku hurtowego Wielkopolskiej Gildii Rolno-Ogrodniczej w Poznaniu. rynku istotne było załoenie cisłego dostosowania jego rozwoju do moliwoci finansowych, których przebieg szeroko prezentowano w literaturze przedmiotu (Drelichowski 20001, Drelichowski 2001a,b)2. WGRO S.A. rozwijała si szczególnie szybko w pierwszych czterech latach swojego funkcjonowania. Rok 1995 przyniósł pierwsze bariery w postaci braku wolnych przestrzeni do dalszego rozszerzania rynku o nowe brane, rozwoju niezbdnej infrastruktury technicznej oraz zwikszania powierzchni parkingowych. Tymczasem, z roku na rok zaostrza si konkurencja, a rynek funkcjonuje w coraz trudniejszych warunkach. Ten problem WGRO S.A. próbuje obecnie rozwiza w innych układach organizacyjnych, unowoczeniajc infrastruktur wydzierawianych powierzchni handlowych włcznie z certyfikacj HACCP. Niniejsza praca ma na celu zobrazowanie specyfiki rynku produktów rolno - ogrodniczych w Polsce w kontekcie najbardziej zorganizowanej formy ich dystrybucji z uwzgldnieniem tworzonych i doskonalonych rozwiza sieci informacyjnych, zwanych równie sieciami migrujcymi3. Adaptacyjno i dynamiczne zarzdzanie zasobami sieciowymi zmierzajcymi do usprawnienia komunikacji pomidzy producentami surowców rolno-ogrodniczych rozproszonych w terenie, a Gildi prowadzc działalno w zakresie obrotu hurtowego oraz doskonalenia obsługi klienta przyjmuje czsto wymiar globalnego zasigu. Usprawnienie jakoci obsługi klienta w coraz szerszym zakresie determinowane jest standardem stosowanych rozwiza sieciowej wymiany informacji i obsługi transakcji z zastosowaniem technologii internetowych. 2. Powołanie i pierwsza faza rozwoju Wielkopolskiej Gildii Rolno – Ogrodniczej W 1990 roku WGRO Sp. z o.o. zakupiła działk o powierzchni około 12 ha w dzielnicy Nowe Miasto przy ulicy Franowo w pobliu wylotowej trasy z Poznania - tzw. Trasy Katowickiej. Kolejnym wanym wydarzeniem dla Wielkopolskiej Gildii Rolno – Ogrodniczej było jej przekształcenie ze spółki z ograniczon odpowiedzialnoci w spółk akcyjn. Nastpiło to 28. 10. 1991 roku, a nabrało mocy prawnej 26. 11. 1991 roku. Realizacja wczeniejszych uzgodnie , wzajemnych zobowiza i jednostek zaangaowanych w tworzenie rynku hurtowego, a take zapewnienie odpowiednich warunków dla trwajcej budowy WGRO S.A., jej finansowania i kontroli, wymagały uregulowa aktem prawnym. Postanowiono zawrze jedn umow, uwzgldniajc wszystkie zaangaowane strony – tzw. „Umow Szeciostronn”. Sygnatariuszami umowy zostali: - Konfederacja Szwajcarska reprezentowana przez Zarzd Współpracy w Rozwoju i Pomocy Humanitarnej ( Rzd Szwajcarski), - Miasto Pozna , - Wielkopolski Zwizek Ogrodniczy w Poznaniu, - Fundacja Rozwojowa Rolnictwa i Gospodarki ywnociowej w Poznaniu, - Wielkopolska Gildia Rolno – Ogrodnicza w S.A. w Poznaniu, 1 Drelichowski L., Systemy logistyczne agrobiznesu w warunkach ekspansji sieci hipermarketów. Postpy Nauk Rolniczych . 2/2000. s. 135-146. 0,6 ark. wyd. 2 a)Drelichowski L., Stan konsolidacji i logistyki agrobiznesu w otoczeniu globalnych sieci handlowych. Organizacja i Kierowanie. nr 2(104), 2001, s. 101-115 0,8 ark wyd. b)Drelichowski L., Zmiany stanu koncentracji i logistyki agrobiznesu warunkiem efektywnej integracji Polski z Uni Europejsk. Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu. Tom 3, zeszyt 4. Białystok 2001. s. 26-30. 3 Projekt Badawczy realizowany w ramach PR 6 „Migration networks from a producer TOWARDS a market orientation within the agri-food sector Contract no.: 518702..

(4) 44. POLSKIE STOWARZYSZENIE ZARZDZANIA WIEDZ Seria: Studia i Materiały, nr 12, 2007. - Biuro Inynieryjne Preisig A.G. w Zurychu. Otwarcie Wielkopolskiej Gildii Rolno – Ogrodniczej S.A. w Poznaniu, pierwszego tego typu obiektu w Polsce, nastpiło 26 listopada 1992 roku. Powstał rynek hurtowy, bdcy dziełem polsko – szwajcarskiej współpracy. Szybko postpujce procesy globalizacji polskiego rynku produktów ogrodniczych i spoywczych oraz zwizane z tym dynamiczne zmiany w handlu hurtowym i detalicznym na plan pierwszy wysuwaj konieczno uruchomienia przez rynki hurtowe okrelonych zmian dostosowawczych polegajcych przede wszystkim na zwikszeniu zakresu branowego oferty rynkowej jak i wiadczonych przez nie usług. Obecnie w działalnoci rynków hurtowych udoskonala si funkcj udostpniania i administrowania miejscami handlowymi, przystosowujc je m. in. do wymogów HACCP. Szczególne znaczenie rynków hurtowych w tym procesie wynika z charakteru przebiegu procesów globalizacji w Polsce, w którym tempo globalizacji rynku znacznie wyprzedza tempo globalizacji sfery produkcji. W praktyce oznacza to, e za szybko zmieniajcymi si potrzebami rynku nie nada silnie rozdrobniona i niedoinwestowania sfera produkcji, co ujawnia si przede wszystkim w braku moliwoci zapewnienia nastpujcych warunków: - odpowiedniego bezpiecze stwa sanitarnego produktów na wszystkich etapach obrotu, - komplementacji duych partii produktów, ich standaryzacji i odpowiedniego przygotowania do sprzeday, - wymaganego przez rynek coraz szerszego asortymentu produktów rolniczych i spoywczych w zwizku z postpujc specjalizacj i uniwersalizacj detalicznej sieci handlowej i gastronomicznej, - cigłoci dostaw w czasie w wymaganym przez odbiorców asortymencie. W tych warunkach, wobec słaboci organizacji producenckich, działalno rynków hurtowych skoncentrowana jest na konsolidacji sfery produkcji jako niezbdnego warunku utrzymania polskich produktów na rynku oraz pomocy we wdraaniu EUREPGAPu producenta. Działania Wielkopolskiej Gildii Rolno – Ogrodniczej S.A. w tym zakresie s wielokierunkowe. System logistyczno – dystrybucyjny, poprzez zapewnienie dwukierunkowego przepływu informacji, ma na celu skrócenie drogi przebiegu produktu od producenta do konsumenta, zmniejszenie kosztów dystrybucji (poprzez likwidacj zbdnych poredników i kosztów manipulacyjno – magazynowych) oraz lepsze dostosowanie oferty do potrzeb rynku. Sprawnie działajcy system logistyczno – dystrybucyjny wymaga jednak niezbdnego zaplecza infrastrukturalnego, odpowiedniej determinacji i zaangaowania wszystkich uczestników obrotu. W tym celu WGRO S.A. przyjła na siebie rol głównego koordynatora poprzez: inicjowanie, wspieranie rónych form organizacji producentów oraz kompleksowe organizowanie produkcji pod potrzeby przemysłu przetwórczego. WGRO S.A. od kilku lat podpisuje umowy z odbiorcami krajowymi i zagranicznymi, biorc na siebie wszystkie problemy zwizane z organizacj produkcji i zbytu (szukanie dostawców, szkolenia, zapewnienie rodków do produkcji, doradztwo agrotechniczne, organizacj punktów skupu, harmonogramowanie dostaw itp.) oraz z rozliczeniami finansowymi i ryzykiem ekonomicznym. Integracja z Uni Europejsk stawia przed rynkami hurtowymi cały szereg nowych zada. zwizanych z zapewnieniem niezbdnych warunków infrastrukturalnych dla utrzymania konkurencyjnoci polskich produktów ogrodniczych w wietle obowizujcego prawodawstwa unijnego..

(5) Ludosław Drelichowski, Łukasz Kamiski, Grzegorz Hempowicz, Lidia Niemier 45 Analiza uwarunkowa techniczno-organizacyjnych funkcjonowania sieci rynku hurtowego Wielkopolskiej Gildii Rolno-Ogrodniczej w Poznaniu. Chodzi przede wszystkim o przepisy dotyczce bezpiecze stwa ywnociowego, poziomu sanitarnego, norm jakociowych, itp. W tym celu Zarzd WGRO S.A. podejmuje wiele działa zmierzajcych do zwikszenia kompetencji w zakresie obowizujcych w Unii w tym obszarze przepisów, poprzez organizacj wyjazdów i szkole , a take rozwój niektórych elementów infrastruktury, miedzy innymi zwizanych z obrotem i myciem opakowa zwrotnych. 4. Wielkopolska Gildia Rolno – Ogrodnicza S.A. w obliczu członkostwa w wiatowym Zwizku Rynków Hurtowych (WUWM) wiatowy Zwizek Rynków Hurtowych (WUWM) istnieje od 1958 roku, a jego nadrzdn misj jest zapewnienie efektywnej promocji rynków hurtowych na arenie midzynarodowej. W całej historii istnienia WUWM, jego członkowie ustawicznie poszukiwali nowych dróg, zapewniajcych konkurencyjno prowadzonej przez nich działalnoci. Przyszło rynków hurtowych rysuje si obecnie duo lepiej ni cho by pi lat temu. W przeszłoci wikszo ekspertów przewidywała upadek rynków hurtowych z powodu agresywnej konkurencji supermarketów. Opinia publiczna zmienia obecnie swoje nastawienie do wielkich sieci handlowych na bardziej negatywne. Z potrzeby konsumpcji produktów najwyszej jakoci i bezpiecze stwa ywnoci konsumenci wracaj do tradycyjnych form nabywania produktów spoywczych. Rynki hurtowe wzmacniaj wic swoj pozycj jako wane ogniwo w krajowej i midzynarodowej dystrybucji artykułów ywnociowych. wiatowy Zwizek Rynków Hurtowych ma wic za zadanie: 1. zaoferowa skuteczn aren dla wymiany informacji, rozpowszechniajc wiedz na temat zjawiska rynków hurtowych, 2. nie pomoc członkom w rozwoju nowych biznesów, promujc wzajemne zwizki midzy rynkami hurtowymi i detalicznymi, 3. promowa kontakty midzy importerami, eksporterami i hurtownikami poszczególnych rynków, 4. przyczyni si do budowania wspólnego porozumienia pomidzy instytucjami narodowymi, samorzdami lokalnymi a rynkami hurtowymi. Członkowie WUWM przyczyniaj si do promowania wspólnej bazy etycznych i społecznych wartoci, które bd podstawowe w nadchodzcych latach. Cele te realizuje si w oparciu o nastpujce postanowienia: − całkowite powicenie uwagi bezpiecze stwu ywnoci, − skuteczny marketing wieego produktu miejscowych producentów, − przypisywanie nadrzdnych celów jakoci i rozmaitoci produktów, − szczególne zainteresowanie warunkami sanitarnymi, optymalizacj transportu i usług logistycznych. WUWM traktuje rynki hurtowe jako wany element rozwoju regionalnego, miejskiego, ekonomicznego i społecznego. Kady z członków przygotowywany jest do współpracy z tzw. „małym biznesem” oraz efektywnego wykorzystywania nadwyki ywnoci w celu zapewnienia bytu ubogim. wiatowy Zwizek Rynków Hurtowych (WUWM) jest organizacj typu „non profit”, która próbuje wypromowa central midzynarodowych informacji o rynkach hurtowych, z zamiarem ulepszania ich konstrukcji, organizacji i zarzdzania..

(6) 46. POLSKIE STOWARZYSZENIE ZARZDZANIA WIEDZ Seria: Studia i Materiały, nr 12, 2007. WUWM spełnia wyej wymienione cele przez organizacj konferencji i spotka specjalistycznych, zbiór i rejestracj danych na temat rynków hurtowych w rónych krajach oraz publikowanie sprawozda . WUWM jest otwarty dla wszystkich rynków hurtowych, miejscowych władz, które posiadaj albo obsługuj rynki hurtowe, prywatnych przedsibiorstw, instytutów i organizacji. Firmy i osoby zainteresowane hurtowym marketingiem mog sta si te członkami zrzeszonymi. Misj WUWM jest promocja i popieranie podstawowej roli rynków hurtowych, jak jest zapewnianie zrównowaonego dostpu do dystrybucji wieych produktów ywnociowych po konkurencyjnych cenach dla społecznoci midzynarodowej. wiatowy Zwizek Rynków Hurtowych (WUWM) zajmuje si sfer wszystkich działalnoci na polu rynków hurtowych. Zwizek te rozwija relacje z innymi stowarzyszeniami rynkowymi, rynkami detalicznymi, jak równie z organizacjami dbajcymi o bezpiecze stwo ywnoci. Do najbardziej charakterystycznych celów wiatowego Zwizku Rynków Hurtowych nale: − promocja midzynarodowej centrali informacji o rynkach hurtowych, tak aby ulepszy ich konstrukcj, organizacj i administracj, − aktywne uczestnictwo w biznesie i problemach rynków hurtowych, miejskich rynkach detalicznych, jak równie w produkcji, − wymiana dowiadczenia, umiejtnoci i wiedzy specjalistycznej pomidzy członkami zwizku4. Wielkopolska Gildia Rolno – Ogrodnicza S.A. od 1994 roku jest członkiem wiatowego Zwizku Rynków Hurtowych biorc czynny udział w konferencjach i spotkaniach oraz w pracach grup roboczych. Stowarzyszenie zostało rozwizane z uwagi na wejcie rynków z krajów Europy rodkowej i Wschodniej do struktur Wspólnoty Europejskiej. Wielkopolska Gildia Rolno – Ogrodnicza S.A. była przez szereg lat jedynym przedstawicielem Polski w wiatowym Zwizku Rynków Hurtowych. W Poznaniu odbyło si posiedzenie Zarzdu WUWM w roku 1995, na którym przeprowadzone zostały wybory prezydenta tej organizacji. Wiceprezydentem w latach 1995 – 1997 był Pan Grzegorz Hempowicz, który równie był członkiem w Radzie WUWM5. Innowacyjn sfer działalnoci WGRO S.A. jest pełna kontrola podmiotów uczestniczcych w systemie HACCP. Na potrzeby tego przedsiwzicia stworzona została aplikacja bazodanowa umoliwiajca pełen monitoring firm uczestniczcych w systemie oraz zachodzcych w nim zmian. Naley doda , e aplikacja bazodanowa została wysoko oceniona przez audytorów firmy certyfikacyjnej Det Norske Veritas Poland Sp. z o.o.6 jako innowacyjna i niezwykle pomocna w kontrolowaniu tak duej iloci podmiotów w jednym systemie jakoci. W obliczu dostosowania swojego asortymentu pod wzgldem jakociowym jak i formalnym WGRO S.A. wci prowadzi działania dostosowawcze, majce na celu usprawnienie poszczególnych elementów na drodze „od pola do stołu”. Nie mona zapomina o społecznym aspekcie, jaki spełnia pozna ski obiekt.. 4. Witryna Internetowa : WUWM – World Union of Wholesale Markets: www.wuwm.org Wielkopolska Gildia Rolno – Ogrodnicza S.A. „Biuletyn” Nr 4 (46) 2002 Listopad, s. 14 6 Det Norske Veritas Poland Sp. z o.o. – www.dnv.pl 5.

(7) Ludosław Drelichowski, Łukasz Kamiski, Grzegorz Hempowicz, Lidia Niemier 47 Analiza uwarunkowa techniczno-organizacyjnych funkcjonowania sieci rynku hurtowego Wielkopolskiej Gildii Rolno-Ogrodniczej w Poznaniu. Rynki hurtowe, szczególnie owoców i warzyw, przyczyniaj si do dostosowania produkcji rolniczej do wymaga rynkowych, poprawy jakoci i bezpiecze stwa oferowanych produktów, stabilizacji cen, eliminacji poredników. Maj take wpływ na organizowanie si producentów rolnych w grupy producenckie. Dobrze zorganizowane rynki hurtowe przyczyniaj si do rozwoju regionu, przynosz korzyci producentom rolnym, eliminujc poredników, przyczyniaj si do poprawy jakoci ywnoci, a take rozwoju wsi i rolnictwa. Naley stwierdzi , e wszystkie procesy dostosowawcze polskiego rolnictwa mona obj w mikrosyntezie batalii rynkowych, jakie tocz si kadego dnia na WGRO S.A.7. 4.1. WGRO S.A. jako podmiot gospodarczy Zmiana nazwy rynku z Wielkopolska Giełda Rolno-Ogrodnicza S.A. na Wielkopolska Gildia Rolno - Ogrodnicza S.A. (skrót nazwy WGRO S.A.) została wymuszona przez nowe regulacje prawne dotyczce giełd towarowych, w których nazwa giełda zarezerwowana została dla tych podmiotów. Nowe słowo „gildia” nawizuje do najlepszych tradycji organizacji kupieckich oraz ma ten walor, e niepotrzebna była zmiana w skrócie nazwy WGRO S.A, pod któr rynek hurtowy jest od dawna dobrze rozpoznawany jako jeden z liderów na hurtowym rynku owoców i warzyw w Polsce. Ograniczony zakres zmiany nazwy ma wic swoje uzasadnienie marketingowe zwizane z ochron wypracowanego przez lata dobrego wizerunku spółki. WGRO S.A. jest spółk akcyjn i jako podmiot gospodarczy działa na podstawie przepisów zawartych w Kodeksie Spółek Handlowych. Z tego te wzgldu, kapitał akcyjny bdcy sum majtku, który Spółka jest zobowizana utrzymywa w całoci i nie rozdziela midzy wspólników, moe ulega przekształceniom. Podniesienie wysokoci kapitału nastpuje w wyniku emisji nowych akcji, a obnienie w wyniku umorzenia i uniewanienia akcji w zamian za wniesienie aportu rzeczowego lub gotówki do kapitału akcyjnego. Kapitał akcyjny WGRO S.A. był wielokrotnie podnoszony (poprzez uchwały Walnego Zgromadzenia i zarejestrowanie w Sdzie Rejonowym), co łczyło si z sukcesywnym rozbudowaniem rynku hurtowego. Ukoronowaniem tych działa było wdroenie w 2003 roku certyfikatu ISO 9001:2000. WGRO S.A. przestrzegajc obowizujcych przepisów, doprowadziła m.in. do znakowania produktów bdcych przedmiotem obrotu. Kolejnym krokiem zmierzajcym do poprawy konkurencyjnoci rynku było wprowadzenie w 2004 roku na rynkek i wród operatorów systemu HACCP. Wdroenie wymogów HACCP na rynku hurtowym przyniosło efekt w postaci sprawnie funkcjonujcego systemu identyfikujcego krytyczne punkty kontroli, umoliwiajcego eliminacj zagroe wystpujcych w handlu ywnoci. Certyfikaty ISO i HACCP s coraz czciej warunkiem bezwzgldnym zawarcia kontraktów handlowych. Rynek przygotowuje si do wprowadzenia w 2008 r. zintegrowanego systemu jakoci ISO 2200. WGRO S.A. jest rynkiem reprezentatywnym Unii Europejskiej. Oznacza to, e funkcjonujcy od pocztku istnienia Spółki system gromadzenia i przetwarzania informacji cenowej znalazł uznanie struktur europejskich. To włanie m.in. na podstawie notowa cenowych z WGRO S.A. ustalane s cła dla owoców i warzyw pochodzcych z krajów trzecich, w celu ochrony interesów producentów rolnych w UE. Polityka informacyjna Gildii i sposób przekazywania informacji cenowej warzyw i owoców oraz dostpno tej informacji dla producentów słuy jako podstawa do. 7. Wielkopolska Gildia Rolno – Ogrodnicza S.A. – Biuletyn, numer 2(60), 2006.

(8) 48. POLSKIE STOWARZYSZENIE ZARZDZANIA WIEDZ Seria: Studia i Materiały, nr 12, 2007. zawierania kontraktów handlowych, dla potrzeb arbitrau sdowego i opracowa banków oraz Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. 4.2. Infrastruktura WGRO S.A. i perspektywy rozwojowe W momencie otwarcia w 1992 roku WGRO S.A. dysponowała 3 klimatyzowanymi halami i 2 wiatami, na terenie o łcznej powierzchni niecałych 12 tysicy m2 . W obiektach tych sprzedawcy mieli do dyspozycji 96 boksów handlowych, 288 miejsc handlowych pod wiatami, 8 chłodni, 3 pakownie, filie banku PKO BP oraz zaplecze gastronomiczne. Wyznaczone było miejsce parkingowe na 600 samochodów. W okresie rozbudowy powierzchnia sukcesywnie wzrastała. W dystrybucji produktów spoywczych w Wielkopolskiej Gildii Rolno-Ogrodniczej kluczow rol odgrywa operator logistyczny. Rynek hurtowy pełni w systemie rol organizatora współpracy z małymi i rednimi przedsibiorstwami, które zyskuj przy tym znaczcego partnera i korzystaj z jego renomy przy współpracy z duymi odbiorcami. WGRO S.A. jest stałym miejscem zaopatrzenia dla około 9.000 firm z Polski rodkowozachodniej i północnej. Roczne obroty rynku szacowane s na 400 do 500 mln zł i 250 do 350 tysicy ton produktów rolnych. WGRO S.A. połoona jest w Poznaniu w rejonie Trasy Katowickiej i wzła kolejowego Pozna -Franowo. Na terenie 12 ha zlokalizowano 12 obiektów handlowych o łcznej powierzchni 4 ha. S tu: 2 hale owocowo-warzywne, 4 hale spoywcze, 2 hale kwiatowe, hala magazynowo-chłodnicza, pawilon z materiałami ogrodniczymi oraz 2 wiaty. Handlujcy na rynku maj do dyspozycji: • • • • • • • • •. 8. 250 klimatyzowanych boksów handlowych do handlu owocami, warzywami i kwiatami ywymi, 250 miejsc do handlu kwiatami ywymi w klimatyzowanej hali, 60 boksów do handlu kwiatami sztucznymi i dodatkami do kwiatów, 300 boksów handlowych do handlu artykułami spoywczymi i warzywno-owocowymi, 26 duych komór chłodniczych, restauracj w hali kwiatowej oraz nowoczesne zaplecze gastronomiczne i sanitarne, 2000 miejsc parkingowych dla sprzedajcych i kupujcych, bank PKO BP, nowoczesn cyfrow sie łcznoci telefonicznej, telefaksowej i Internetowej8.. Witryna internetowa WGRO S.A. – www.wgro.com.pl.

(9) Ludosław Drelichowski, Łukasz Kamiski, Grzegorz Hempowicz, Lidia Niemier 49 Analiza uwarunkowa techniczno-organizacyjnych funkcjonowania sieci rynku hurtowego Wielkopolskiej Gildii Rolno-Ogrodniczej w Poznaniu. Rysunek 2. Plan rozmieszczenia poszczególnych elementów tworzcych infrastruktur WGRO S.A. ródło: opracowanie własne Wizytówk WGRO S.A. w Poznaniu jest rynek kwiatów, który swoj wiodc pozycj osignł dziki bardzo bogatej infrastrukturze. Dziki dogodnemu dojazdowi, utwardzonej nawierzchni, licznym miejscom parkingowym, rampom i windom do załadunku i wyładunku towarów oraz całodobowej ochronie obiektu Wielkopolska Gildia Rolno-Ogrodnicza S.A. w Poznaniu jest rynkiem zapewniajcym pełen komfort zakupów. Codzienne całodobowe dostawy towarów prawie z całego wiata daj kupujcym gwarancj zaopatrzenia si w jednym miejscu w towary pełnego asortymentu ogrodniczego i rolnospoywczego. Wielkopolska Gildia Rolno-Ogrodnicza S.A. w Poznaniu jest obecnie podstawowym miejscem hurtowego zaopatrzenia w owoce, warzywa, kwiaty i artykuły spoywcze dla północnozachodnich terenów Polski. Aby zapewni dostawy produktów nie tylko dla tradycyjnego handlu, niezbdna jest jednak dalsza rozbudowa rynku. Kolejnym etapem rozwoju jest tworzenie działu do hurtowej sprzeday misa i artykułów misnych, ryb i przetworów rybnych oraz artykułów mleczarskich (MRS). Rozbudowa WGRO S.A. w Poznaniu o te brane jest kontynuacj przyjtych w przeszłoci rozwiza modelowych, zakładajcych utworzenie w Poznaniu ponadregionalnego rynku hurtowego produktów rolno-ogrodniczo- spoywczych dla około 2 milionów konsumentów. Kompleks MRS ma powsta na obszarze 15 ha, które WGRO S.A. pozyska od Miasta Pozna . Przy realizacji nowego działu spełniane s bardzo surowe wymogi sanitarne i technologiczne obowizujce w Unii Europejskiej..

(10) 50. POLSKIE STOWARZYSZENIE ZARZDZANIA WIEDZ Seria: Studia i Materiały, nr 12, 2007. 4.3. Rynek kwiatów Wizytówk WGRO S.A. w Poznaniu, jak wczeniej wspomniano, jest rynek kwiatów, który sw wiodc pozycj osignł dziki bardzo nowoczesnej infrastrukturze. Stale ronie popyt na roliny ozdobne — rednio o 10% rocznie — czego przyczyn jest zwikszajca si siła nabywcza mieszka ców w duych miastach. Znaczny jest te potencjał kupujcych (12,2 mln. gospodarstw domowych). Jako e zapotrzebowania na kwiaty nie pokrywa w Polsce rodzima produkcja, ronie u nas import, który — na przykład w odniesieniu do kwiatów citych — zwikszył si w latach 1992–1997 a stukrotnie. Kwiaty cite Polacy kupuj przede wszystkim z okazji imienin (38%) i urodzin (17%). Rzuca si take w oczy ogromne zapotrzebowanie na kwiaty do dekoracji grobów na cmentarzach. Przy wyborze decydujc rol odgrywa gatunek (40%), nastpnie barwa kwiatu (22%) i cena (18%). Najchtniej s kupowane róe, gerbery, frezje i go

(11) dziki, a z rolin doniczkowych figowiec Beniamina, spolia, nefrolepis, begonie i azalie. Zaskakujcy jest niski popyt na kaktusy. Polski handel rolinami ozdobnymi jest rozdrobniony i ma nieprzejrzyst struktur. Tradycyjnie du rol odgrywa handel uliczny i na bazarach. W wyniku prywatyzacji powstały te liczne, małe punkty sprzeday kwiatów, zwłaszcza w miastach, o powierzchni z reguły nieprzekraczajcej 25 m2. Według wikszoci polskich ogrodników, słab stron giełd jest logistyka i organizacja oraz nie najlepsze warunki sprzeday i przechowywania kwiatów. Właciciele wikszoci małych zakładów sami musz dostarczy towar na giełd, do kwiaciarni lub na stragany uliczne. Jako waniejsze dr Jaksch wymieniła giełdy znajdujce si w Warszawie, Gda sku, Poznaniu, Łodzi, Krakowie, Tychach i Szczecinie, przy czym najwyej została oceniona Wielkopolska Gildia Rolno-Ogrodnicza, która jako jedyna w Polsce ma klimatyzowane komory do przechowywania rolin ozdobnych. Stosunkowo dobrze funkcjonuje take giełda w Łodzi. Pozostałe z reguły dysponuj tylko zadaszonymi powierzchniami, na których kwiaty s sprzedawane prosto z samochodu. Na terenie Wielkopolskiej Gildii Rolno-Ogrodniczej S.A. znajduje si organ wykonawczy Izby Producentów i Handlowców Rolin Ozdobnych – Biuro Kwiatów Polska, które zajmuje si: • reprezentowaniem interesów producentów i handlowców w negocjacjach lokalnych i midzynarodowych, • opiniowaniem aktów prawnych dotyczcych rynku rolin ozdobnych; • public relations, • prowadzeniem bada marketingowych rynku rolin ozdobnych, • prowadzeniem banku informacji na temat producentów, importerów i handlowców, • organizacj seminariów, konferencji, szkole i warsztatów dotyczcych marketingu i organizacji rynku rolin ozdobnych, • opracowaniem i wydawaniem materiałów reklamowych, • reprezentowaniem członków Izby podczas targów, pokazów i wystaw. Członkami Izby Producentów i Handlowców Rolin Ozdobnych mog by , zgodnie z obowizujcymi przepisami, osoby fizyczne i prawne prowadzce działalno gospodarcz, które zgłosiły swój akces do Izby przez wypełnienie deklaracji wstpienia [www.wgro.com.pl]..

(12) Ludosław Drelichowski, Łukasz Kamiski, Grzegorz Hempowicz, Lidia Niemier 51 Analiza uwarunkowa techniczno-organizacyjnych funkcjonowania sieci rynku hurtowego Wielkopolskiej Gildii Rolno-Ogrodniczej w Poznaniu. 4.4. Baza handlowa Niewtpliwie najsprawniej działajcym rynkiem hurtowym jest Wielkopolska Gildia RolnoOgrodnicza S.A. w Poznaniu. Sukces giełdy, jak okrelił Prezes Zarzdu, polega na odejciu od ograniczenia si do administrowania rynkiem i przygotowania warunków do prowadzenia handlu. Zarzd poszedł znacznie dalej. Mianowicie kreuje i kształtuje ten rynek, co nie jest powszechne nawet na Zachodzie. Gdyby ograniczył si do samego administrowania, przestałby istnie . Podstawowymi klientami giełdy miały by według pierwotnych załoe sklepy, placówki gastronomiczne, małe hurtownie, które traktowały rynek hurtowy jako główne miejsce zakupu potrzebnych im towarów. W midzyczasie powstały due sieci handlowe. hiper- i supermarkety, które spowodowały, e cz klientów giełdy ograniczyła bd

(13) zamknła działalno handlow. Przy tworzeniu banku danych o produktach nawizano kontakt ze starostwami i szefami gmin. Wspólnie ze starost osignito porozumienie, e odpowiednie działy rolne w gminach zostan zobowizane przez wójtów do przejmowania na swoim terenie informacji od producentów. Odpowiednia ankieta za porednictwem gmin dotarła do gospodarstw. Producentom do wypełnienia ankiet wystarczyła propozycja sprzeday towarów przez rynek WGRO S.A.. Zmieniajce si warunki rynkowe wywołuj nowe potrzeby w zakresie bazy handlowej. Podejmowane działania inwestycyjne przez WGRO S.A. id w kierunku dostosowania zaplecza do duych uczestników rynku. Wyrazem tego była budowa hali magazynowo – chłodniczej z modułem o powierzchni 200 m2. Modernizacja hali W3 spowodowała uzyskanie boksów w jednej czci magazynowo-chłodniczych, w drugiej boksów przystosowanych do handlu kwaszonkami i surówkami. Nie naley zapomina o wanym ogniwie rynku hurtowego, jakim jest producent rolny, poniewa to on jest codziennym dostawc wieych owoców i warzyw. Zmiany w infrastrukturze Gildii ewoluuj w tym kierunku, aby i producentowi zapewni miejsce do handlu o wysokim standardzie. 5. Podsumowanie Historia powstania i rozwoju Wielkopolskiej Gildii Rolno – Ogrodniczej jest przykładem tworzenia nowoczesnych struktur organizacji handlu hurtowego, który stanowił jedn z pierwszych udanych inicjatyw współpracy midzynarodowej. Omawiane w pracy dokonania WGRO Pozna. stanowiły przez wiele lat trudny do powielenia w innych regionach kraju standard organizacji konsolidujcej obrót artykułami rolno-ogrodniczymi w Wielkopolsce. Wypracowane przez WGRO rozwizania logistyczne stanowiły model wykorzystywany w tworzeniu koncepcji rozwoju rynków hurtowych w innych miastach wojewódzkich. Równie w odniesieniu do tej organizacji wystpił kryzys rozwoju wynikajcy z rozwoju sieci handlowych w Polsce, co wymagało stworzenia nowej strategii w zakresie roli giełdy oraz niezbdnych zasobów dla jej realizacji. W ramach nowej strategii WGRO zrealizowała inwestycje w nowoczenie wyposaone pawilony, spełniajce wymagania systemu HACCP, który musieli realizowa wszyscy dotychczasowi jej partnerzy. Jest to przykład szczególnej roli rynków hurtowych w upowszechnianiu standardów bezpiecznej produkcji i dystrybucji ywnoci, trudnej do uzyskania w ramach współpracy reprezentujcymi sektor MP, który warunkuje realne sprostanie wymaganiom rónorodnoci produktów – tak wyra

(14) nie eksponowanej równie w projekcie TOWARDS..

(15) 52. POLSKIE STOWARZYSZENIE ZARZDZANIA WIEDZ Seria: Studia i Materiały, nr 12, 2007. Bibliografia 1. 2. 3.. 4. 5. 6. 7. 8. 9.. Drelichowski L., Systemy logistyczne agrobiznesu w warunkach ekspansji sieci hipermarketów. Postpy Nauk Rolniczych . 2/2000. s. 135-146. 0,6 ark. wyd. Drelichowski L., Stan konsolidacji i logistyki agrobiznesu w otoczeniu globalnych sieci handlowych. Organizacja i Kierowanie. nr 2(104), 2001, s. 101-115 0,8 ark wyd. Drelichowski L., Zmiany stanu koncentracji i logistyki agrobiznesu warunkiem efektywnej integracji Polski z Uni Europejsk. Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu. Tom 3, zeszyt 4. Białystok 2001. s. 26-30. Projekt Badawczy realizowany w ramach PR 6 „Migration networks from a producer TOWARDS a market orientation within the agri-food sector Contract no.: 518702. Wielkopolska Gildia Rolno – Ogrodnicza S.A. „Biuletyn” Nr 4 (46) 2002 Listopad, s. 14 Wielkopolska Gildia Rolno – Ogrodnicza S.A. – Biuletyn, numer 2(60), 2006 Witryna Internetowa : WUWM – World Union of Wholesale Markets: www.wuwm.org Der Zierpflanzenmarkt in Polen, Taspo 1/2003 Det Norske Veritas Poland Sp. z o.o. – www.dnv.pl. ANALYSIS OF TECHNICAL AND ORGANIZATIONAL CIRCUMSTANCES OF FUNCTIONING OF WIELKOPOLSKA AGRI-HORTICULTURAL WHOLESALE MARKET IN POZNA Summary A one of a link of foodstuffs distribution are regional agri-horticultural wholesale markets, which a leading representatives is Wielkopolska Agri-Horticultural Wholesale Market in Pozna. Because of essential meanings of information and communication liaisons network surveyed in the scope of TOWARDS projects, which WGRO Pozna is a beneficiary, this company history and its current development strategy was presented in the paper. A role of regional wholesale markets it can not be overestimated because a TOWARDS’ goal is achievement progress in food consumers service quality realized through effective satisfying individual expectations of customers. Keywords: wholesale markets , logistics systems, HACCP quality management system. Ludosław Drelichowski Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy Katedra Informatyki w Zarzdzaniu 85-792 Bydgoszcz, ul. Kaliskiego 7 bud. 3.1 e-mail: lu.drel@utp.edu.pl Lidia Niemier Wielkopolska Gildia Rolniczo-Ogrodnicza, 61-302 Pozna ul. Franowo 1 e-mail: wgro@wgro.com.pl.

(16)