Urszula Macioł-Kisiel
"Poradnik wychowania zdrowotnego
dzieci w wieku 3-6 lat", Ryszarda
Jaworska, Płock 1995 : [recenzja]
Nauczyciel i Szkoła 2 (5), 153-154
Urszula Macioł-Kisiel
..
.
..
r.UÄíarírtrísiíKtft;«:»*«.·:::::!::::.
Recenzja książki Ryszardy Jaworskiej
— Poradnik
wychowania zdrowotnego dzieci w wieku 3—6 lat
(Zaklad W ydawnictw i Reklamy „Iwanowski”, Płock 1995)
Do zadań wychowania zdrowotnego realizowanych z dziećmi w wieku 3 -6 lat w myśl „Program u wychowanie w przedszkolu” z 1992 roku, należy: kształtowanie czynnej postawy wobec zdrowia, dbanie o bezpieczeństwo własne i innych, odpo w iedzialność za swoje zdrowie oraz rozwijanie ogólnej spraw ności biologicznej, psychicznej i społecznej. Wychowanie zdrowotne rozumiane w tym kontekście staje się celem i drogą do poznania i rozumienia samego siebie oraz zasad funkcjonowania w łasnego organizm u; pom aga w opanowaniu najtrudniejszej ze sztuk — „sztuki życia” . U jm ując w powyższy sposób zadania z zakresu pedagogiki zdrowia, istotną spraw ą dla nauczyciela i wychowawcy staje się organizowanie takiego oddziaływ a nia na młode pokolenie, by wykształcić u nich cechy samodzielnej i odpowiedzialnej pracy nad wzmacnianiem swojego potencjału zdrowotnego.
Recenzowana praca Poradnik wychowania zdrowotnego dzieci w wieku 3 - 6 lat składa się z czterech części, które opublikow'ane są w odrębnych tom ach (książkach). O bejm uje ona średnio 150-200 stron (cz. I - 163 s., cz. II - 99 s., cz. III - 201 s., cz. IV - 189 s.). Publikacja Ryszardy Jaworskiej jako poradnik metodyczny m a za zadanie usprawnienie pracy wychowawczej nauczycieli, rodziców i innych osób m a jących wpływ na kształtowanie zachowań prozdrowotnych u najmłodszych dzieci. Problem atyka pierwszej części recenzowanej pracy ujęta jest w takich rozdzia łach, jak: Wprowadzenie, Wychowanie zdrowotne w przedszkolu. B ezpieczeństw o
i Teksty literackie. Omówione zagadnienia w przystępny sposób przybliżają czytelni
kowi najważniejsze informacje dotyczące wychowania zdrowotnego, m.in.: podsta wowe pojęcia, cele i zadania wychowania zdrowotnego dostosowane tematycznie do wieku przedszkolnego, biopsychospoleczny rozwój dziecka oraz stosunek dziecka do w łasnego zdrow ia. W rozdziałach: B ezpieczeństw o, Teksty lite ra c k ie a u to rk a przedstaw ia propozycje tematyczne zajęć dostosowanych do wieku w ychow anka i jego doświadczenia oraz Іісдіе środki dydaktyczne. Treści literackie to wiersze, zagadki, inscenizacje, opow iadania, które poprzez sw oją tem atykę p rzy b liżają dziecku sytuacje w ym agające zachow ania ostrożności i rozwagi. Zam ieszczony materiał wykorzystany przez nauczyciela w pracy dydaktycmo-wychowawczej wraz z innymi elementami oddziaływania, np. muzyką, g rą aktorską, niewątpliwie ułatwi przyswojenie wychowankom zasad przestrzegania bezpieczeństwa.
1 5 4 Nauczyciel i Szkoła 2(5) 19 98
Część druga — O dżywianie ujmuje informacje o kształceniu przyzwyczajeń i naw yków higieniczno-kulturowych związanych z żywieniem człowieka. Podobnie jak w poprzedniej części, tak i tu autorka om aw ia zakres tem atyczny dostosow ując go do w ieku rozw ojow ego dziecka o raz p rzy tacza liczne prop o zy cje w ierszy, zagadek, inscenizacji, opowiadań, zabaw dydaktycznych i ilustracji. Przedstawione pom oce w ykorzystane w praktyce pozwolą nauczycielowi na obszerne omówienie zagadnień dotyczących standardow ych sposobów odżyw iania i kultury spożycia posiłków w obrazowej, ciekawej konwencji.
Część trzecia — K orzystanie ze świeżego pow ietrza, Czystość osobista obej muje zagadnienia dotyczące prawidłowych przyzwyczajeń higieniczno-kulturalnych związanych z przebywaniem na „łonie przyrody”, jak też z zakresu higieny osobistej — koniecznych do przysw ojenia przez m łodego człowieka. Proponow ane przez autorkę środki dydaktyczne, np. zabawa dydaktycaia B. Lewandowskiej Wędrówka
do lasu, przybliżą dzieciom środowisko leśne, jak również dadzą im puls do organi
zo w an ia licznych zab aw na świeżym pow ietrzu, czyli pozw olą na połączenie teoretycznego zgłębienia wiedzy z poznaniem praktycznym. W podobny sposób m ożna w ykorzystać inne zaproponowane w publikacji pomoce-materialy.
Treści przekazane w części czwartej — H igiena narządów zm ysłów , K ształ
tow anie czynnej po sta w y w zapobieganiu chorobom — są bardzo przydatne przy'
o m aw ian iu i definiow aniu trudnych dla m łodego człow ieka pojęć, takich ja k : zdrow ie, w łasne odczucia, zapobieganie chorobom , rola p acje n ta, ból. M oim zdaniem środki dydaktyczne zgrupow ane w tym tom ie pom ogą nauczycielom - -w ychow aw com w przybliżaniu dzieciom zaw artych w rozdziałach zagadnień w sposób adekwatny do ich wieku, a jednocześnie wielce ciekawy i inspirujący.
Teksty literackie przedstawione w publikacji R. Jaworskiej P oradnik wycho
w ania zdrow otnego dzieci w wieku 3 - 6 lat stanow ią zbiór m ateriałów publiko
w anych wcześniej na łam ach takich czasopism dla dzieci, jak : „M iś”, „Ś w ier szczyk”, „Płom yczek” . Poradnik wychowania zdrowotnego ma ułatw ić zaintereso wanym dobór treści w realizacji zagadnień — haseł w ychowania zdrowotnego, ja k rów nież zasugerow ać sposób ich przekazywania. W ykorzystanie zamieszczonego w części Teksty literackie m ateriału powinno być uzależnione od wieku dziecka, a przekaz treści wzmocniony przez użycie optymalnie dobranego środka dydaktycz nego i w łaściw ie zastosowanej metody. Zebrane w publikacji inform acje i treści literackie, w mojej opinii, spełniają to zadanie. Po wcześniejszym opracowaniu mogą one w płynąć pozytywnie na skrócenie czasu potrzebnego do przygotow ania zajęć, a jednocześnie, prawidłowo wykorzystane, zagw arantują wysoką jakość realizow a nych zadań dydaktyczno-wychowawczych.
Sądzę, że p raca Ryszardy Jaworskiej: P oradnik w ychow ania zdrow otnego
dzieci w wieku 3 -6 lat pozwoli jej odbiorcom sprawnie prowadzić zajęcia z zakresu
edukacji zdrowotnej — tak w ażne i potrzebne we w spółczesnej rzeczyw istości. A zap ro p o n o w an e środki i m ateriały dydaktyczne po uprzedniej m odyfikacji i twórczym opracowaniu mogą zostać wykorzystane nie tylko na poziomie kształce nia przedszkolnego, ale również wczesnoszkolnego.
