1.
2. Najprostsze prawdy o człowieku, ziemi i cywilizacji wypowiedziane w Małym Księciu Antoine’a de Saint- Exupéry’ego
a. 1. Cele lekcji
i. a) Wiadomości
Uczeń:
zna fakty z biografii Antoine’a de Saint-Exupéry’ego,
zna elementy świata przedstawionego utworu literackiego.
ii. b) Umiejętności
Uczeń potrafi:
omówić elementy świata przedstawionego Małego Księcia,
dokonać samodzielnego opisu planety B12.
b. 2. Metoda i forma pracy
Praca indywidualna, analiza tekstu, nauczanie sytuacyjne, pogadanka, mini-wykład, rozmowa sterowana.
c. 3. Środki dydaktyczne
Egzemplarze powieści Mały Książę Antoine’a de Saint- Exupéry’ego, karta pracy ucznia.
d. 4. Przebieg lekcji
i. a) Faza przygotowawcza
1. Nauczyciel wprowadza w temat zajęć, zachęcając uczniów do swobodnych wypowiedzi na temat lektury Małego Księcia:
- Jak czytało się ten utwór?
- Jakich wrażeń dostarczył?
- Co wzbudziło szczególne zainteresowanie?
- Na czym polega oryginalność utworu?
2. Po kilkuminutowej rozmowie nauczyciel wygłasza mini-wykład na temat biografii i twórczości autora.
ii. b) Faza realizacyjna
1. Nauczyciel proponuje przypomnienie wybranych wiadomości z zakresu teorii literatury:
a) Co rozumiemy przez świat przedstawiony w utworze literackim?
b) Jakie elementy go tworzą (zdarzenia, miejsce, czas)?
2. Prosi o zapisanie najważniejszych informacji w postaci notatki w zeszycie:
a) Świat przedstawiony utworu literackiego stanowi odbicie rzeczywistości, w stosunku do której pozostaje w związku przyczynowo-skutkowym i funkcjonalnym (utwór
realistyczny), bądź łamie te związki (utwór fantastyczny).
b) Czas zdarzeń:
• fabuła – towszystko to, co zaistniało w świecie przedstawionym. Zawiera zatem zarówno akcję właściwą, jak i wydarzenia, pozostające poza jej obrębem: epizody, przedakcję, epilog,
• akcja – to ciąg zdarzeń prowadzących do jakiegoś celu. Składa się z jednego bądź kilku zdarzeń (wątków) zgrupowanych wokół postaci bohatera lub głównego problemu.
c) Bohater – główny, poboczny, epizodyczny, zbiorowy, realistyczny, fantastyczny, alegoryczny, symboliczny.
3. Po zapisaniu tych wiadomości proponuje omówienie poszczególnych elementów świata przedstawionego w Małym Księciu i sporządzenie notatki na ten temat:
a) miejsce akcji:
• fantastyczne – planeta B12, kolejne planety odwiedzane przez Małego Księcia;
• realistyczne – Ziemia, Sahara – miejsce przymusowego lądowania pilota.
b) czas:
• akcja – rozpoczyna się rozpoczyna się w momencie katastrofy lotniczej i przymusowego lądowania pilota na pustyni; zamyka się granicą ośmiu dni wypełnionych pracą nad naprawą silnika oraz rozmową z Małym Księciem;
• fabuła – obejmuje jeden rok życia Małego Księcia – jego wędrówki po
poszczególnych planetach i po Ziemi. Po rocznym pobycie na Ziemi wraca on do miejsca, gdzie spadł i tam spotyka pilota, któremu w ciągu ośmiu dni opowiada swą historię.
c) bohater:
• realistyczny – pilot-narrator,
• fantastyczny – Mały Książę i mieszkańcy planet przez niego odwiedzanych.
iii. c) Faza podsumowująca
Nauczyciel proponuje, by zastanowić się przez chwilę i w oparciu o tekst opisać wygląd planety B12.
Następnie prosi kilku uczniów o ustne zaprezentowanie opisu na forum klasy.
e. 5. Bibliografia
1. Kwiatkowski W., Saint-Exupéry: samotność i więź, Wyd. Uniwersytetu Marii Curie- Skłodowskiej, Lublin 2003.
2. Saint-Exupéry A., Mały Książę, przeł. Jan Szwykowski, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1998.
f. 6. Załączniki
i. a) Karta pracy ucznia
1. Informacja o autorze.
Antoine de Saint- Exupéry urodził się 29 czerwca 1900 roku we francuskiej rodzinie
arystokratycznej. Mimo przedwczesnej śmierci ojca miał dobre i spokojne dzieciństwo, odebrał staranne wykształcenie. Bardzo wcześnie ujawniły się jego wszechstronne zdolności, od
literackich po techniczne. W wieku dwunastu lat skonstruował „rowerolot”, przypinając do dziecięcego roweru skrzydła z naciągniętych na ramę prześcieradeł. W latach trzydziestych opatentował kilkanaście rozwiązań technicznych dotyczących budowy silników samolotowych.
Od 1926 roku pracował w towarzystwie lotniczym, początkowo w sekcji naziemnej. Rok później rozpoczął swe pierwsze loty zwiadowcze nad Saharą w poszukiwaniu zaginionych na pustyni samolotów. Był to najtrudniejszy i zarazem najbardziej owocny okres jego życia. Mimo wielu ran odniesionych podczas wypadków samolotowych, ukształtował się jako człowiek i jako pisarz. Właściwie jego życie itwórczość są nierozdzielne. Utwory stanowią fragmenty jego biografii. W 1935 roku podczas próby bicia rekordu na trasie Paryż – Sajgon Exupéry i jego mechanik zmuszeni byli lądować na Pustyni Libijskiej. W ostatniej chwili zostali uratowani przez karawanę spędziwszy na pustyni kilka dni i nocy. Doświadczenia te powróciły swym echem do pisarza w 1943 roku, kiedy ten tworzył Małego Księcia, stając się główną osnową utworu.
Saint- Exupéry zginął w wieku czterdziestu czterech lat – 31 lipca 1944 roku w czasie powrotu do bazy z lotu bojowego nad Alpami francuskimi, jego samolot został zestrzelony i spadł do morza.
2. Elementy świata przedstawionego a) miejsce akcji:
• fantastyczne:……
…...
• realistyczne:………
…...
b) czas:
• akcja: ...
....
• fabuła: ………
…...
c) bohater:
• fantastyczny:……
…...
• realistyczny:………
……
3. Opis i symbolika planety B12:
Opis:
Planeta B12 jest bardzo mała; przesuwając krzesełko, można oglądać zachody słońca czterdzieści trzy razy. Pędy baobabów stanowią dla niej ogromne zagrożenie, gdyż korzenie mogłyby rozsadzić ją od środka. Rośnie na niej róża wyhodowana przez Małego Księcia.
Mieszczą się tam także wulkany sięgające do kolan, z których dwa czynne – służą bohaterowi do podgrzewania śniadań. Trzeci zaś jest wygasły. Niemniej o wszystkie Mały Książę dba, czyszcząc je codziennie.
W domu zastanów się nad symboliką planety B12.
ii. b) Zadanie domowe
Dokonaj krótkiego opisu planety Małego Księcia oraz zastanów się nad jej symboliką.
Zastanów się nad symboliką planety B12.
g. 7. Czas trwania lekcji
45 minut
h. 8. Uwagi do scenariusza
Klasa III gimnazjum – klasa integracyjna. To pierwsza lekcja z cyklu pięciu zajęć poświęconych analizie Małego Księcia.
