Podsumowanie wiadomości o kwasach i wodorotlenkach

Podsumowanie wiadomości o kwasach i wodorotlenkach

1. Cele lekcji

• wie, które związki zaliczamy do kwasów, a które do wodorotlenków,

• zna właściwości i zastosowanie poznanych kwasów i wodorotlenków,

• wie, które kwasy zaliczamy do tlenowych, a które do beztlenowych,

• zna sposoby otrzymywania kwasów i wodorotlenków.

b) Umiejętności Uczeń:

• potrafi wybrać wzory kwasów i wodorotlenków spośród wzorów różnych substancji,

• umie zbudować model związku na podstawie jego wzoru sumarycznego,

• potrafi pisać i prawidłowo odczytywać równania reakcji dysocjacji kwasów i zasad,

• umie wskazać tlenki kwasowe i zasadowe wśród tlenków różnych pierwiastków,

• potrafi przeprowadzić identyfikację roztworu kwasu, zasady oraz wody,

• potrafi określić substancje na podstawie analizy chemografów.

2. Metoda i forma pracy

Słowna, aktywizująca – ćwiczenia w grupach.

3. Środki dydaktyczne

Brystol Karton Pisaki

Kolorowe czasopisma Rozsypanka z pojęciami

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Nauczyciel zapoznaje uczniów z tematem lekcji i uświadamia im cele zajęć. Przed zajęciami nauczyciel przygotowuje karty pracy (załącznik 1).

b) Faza realizacyjna

1. Nauczyciel dzieli klasę na pięcioosobowe grupy i rozdaje uczniom karty pracy.

2. Każdy członek grupy losuje jedno z kartonowych naczyń: kolby, zlewki, lejki, cylindry, krystalizatory.

3. Każda grupa (w której są osoby z różnymi naczyniami: kolbą, zlewką, lejkiem, cylindrem, krystalizatorem) wykonuje na kartonie mapę pojęciową z rozsypanych kartoników.

4. Po wykonaniu zadania następuje omówienie map pojęciowych z nauczycielem.

5. Nauczyciel dokonuje nowego podziału na grupy (tworzą je osoby z tymi samymi naczyniami).

6. Każda grupa – drogą losowania – otrzymuje polecenie odgadnięcia nazwy jednej substancji na podstawie jej charakterystyki. Po jej odgadnięciu uczniowie na brystolu przygotowują plakat reklamujący tę substancję, używając pisaków i kolorowych czasopism (czas wykonania pracy 15 min.). Każda z grup wybiera lidera, osobę kontrolującą czas oraz osobę, która omówi plakat.

c) Faza podsumowująca

1. Liderzy poszczególnych grup omawiają przygotowane plakaty.

2. Nauczyciel dokonuje oceny i udziela wskazówek, które treści nauczania wymagają utrwalenia.

5. Bibliografia

1. Kulawik J., Kulawik T., Litwin M., Chemia dla gimnazjum, część 2, Nowa Era, Warszawa 2003.

2. Kulawik T., Litwin M., Ćwiczenia z chemii dla gimnazjum, część 2, Nowa Era, Warszawa 2003.

3. Kulawik T., Litwin M., Styka-Wlazło S., Zbiór zadań z chemii dla gimnazjum, Nowa Era, Warszawa 2001.

6. Załączniki

a) Karta pracy ucznia załącznik 1.

Zadanie

W pięciu probówkach znajdują się: woda, roztwór kwasu solnego, roztwór kwasu azotowego (V), roztwór wodorotlenku sodu i roztwór wodorotlenku wapnia. Jak zidentyfikujesz podane substancje? Przedstaw kolejne czynności i tok swojego rozumowania. Z podanych

prostokątów ułóż schemat pokazujący podział substancji nieorganicznych.

ELEKTROLITY, SUBSTANCJE, KWASY TLENOWE, KWASY BEZTLENOWE, KWASY, NIEELEKTROLITY, TLENKI KWASOWE, TLENKI, ZASADY,

WSKAŹNIKI, WODOROTLENKI, ORANŻ METYLOWY, WODOROTLENEK SODU, KWAS SOLNY, TLENEK MAGNEZU, KWAS AZOTOWY (III),

WODOROTLENEK MIEDZI (I), DWUTLENEK WĘGLA, CUKIER

CHARAKTERYSTYKI SUBSTANCJI

 Jest kwasem o najprostszej budowie. Jego cząsteczka składa się z 2 atomów. Można go otrzymać np. w wyniku rozpuszczenia w wodzie gazowego produktu syntezy dwóch pierwiastków. Jego brak w żołądku powoduje niestrawność.

 Jest kwasem, którego cząsteczka jest zbudowana z 7 atomów należących do 3 różnych pierwiastków. Stężony roztwór tego kwasu, działając na cukier i bibułę, powoduje ich zwęglenie. Mówi się o nim „krew przemysłu chemicznego”.

 Cząsteczkę tego kwasu tworzy 5 atomów należących do 3 różnych pierwiastków.

Można go otrzymać, np. w wyniku reakcji odpowiedniego tlenku z wodą. Powoduje ścinanie się białka jaja.

 Jest najtańszym wodorotlenkiem, dlatego znalazł zastosowanie w różnych gałęziach przemysłu, między innymi w budownictwie. Jego cząsteczka zbudowana jest z 5 atomów, a nasycony roztwór służy do wykrywania obecności dwutlenku węgla.

 Jego cząsteczka składa się z 3 atomów. Jeden z atomów wchodzących w skład cząsteczki ma 3 powłoki elektronowe. Jest białą substancją o właściwościach higroskopijnych oraz silnie żrących. Wykorzystuje się go między innymi do produkcji mydeł.

b) Zadanie domowe

Rozwiąż zadania 13. (str. 62) i 18. (str. 66) ze zbioru zadań.

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

brak