Widok Strony redakcyjne i spis treści

Forum Socjologiczne

Wrocław 2015 Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego

Forum Socjologiczne

Special Issue (Number One):

Social boundaries and meanings of work in the 21st-century

capitalism

Edited by Adam Mrozowicki, Elżbieta Kolasińska,

Joanna Róg-Ilnicka

Rada Redakcyjna/Editorial Board

Dieter Bringen (Deutsches Polen Institut, Darmstadt, Deutschland), Bożena Domagała (Olsztyn), Marian Golka (Poznań), Leszek Gołdyka (Szczecin), Jan Kubik (Rutgers – State University of New Jersey, USA), Marian Malikowski (Rzeszów), Janusz Mucha (Kraków), Sławomir Partycki (Lublin), Andrzej Sadowski (Białystok), Katarzyna Stokłosa (University of Southern Denmark, Dania), Marek Szczepański (Opole), Wojciech Świątkiewicz (Katowice), Andrzej Wójtowicz (Warszawa)

Recenzenci/Referees

Mirosław Chałubiński (Uniwersytet Zielonogórski), Włodzimierz Chojnacki (Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Warszawie), Krzysztof Czekaj (WSP im. J. Korczaka Warszawa/Katowice), Kazimierz Doktór (Wyższa Szkoła Finansów w Warszawie), Marek Gorzko (Uniwersytet Szczeciński), Robert Janik (Institut für Sozialpädagogische Entwicklung und Europäische Integration e. V., Hamburg, Niemcy), Zbigniew Kwieciński (Dolnośląska Szkoła Wyższa), Irena Machaj (Uniwersytet Szczeciński), Daniel Markowski (Uniwersytet Rzeszowski), Josef Matis (Akadémia ozbrojených sil gen. M.R. Štefánika, Słowacja), Władysław Misiak (Uniwersytet Warszawski), Wacław Osadnik (University of Alberta, Edmonton, Kanada), John Parrish-Sprowl (Indiana University Purdue University, IUPUI, Indianapolis, USA), Tadeusz Popławski (Politechnika Białostocka), Andrzej Sakson (Instytut Zachodni, Poznań), Anna Śliz (Uniwersytet Opolski), Paul Stewart (University of Strathclyde), Irina Surina (Akademia Pomorska, Słupsk), Urszula Swadźba (Uniwersytet Śląski), Maria Szmeja (Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków), Janusz Sztumski (Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa, Katowice), Anna Śliz (Uniwersytet Opolski), Danuta Walczak-Duraj (Uniwersytet Łódzki), Violetta Zentai (Central European University)

Komitet Redakcyjny/Editorial Commitee

Zbigniew Kurcz, Joanna Wardzała, Barbara Wiśniewska-Paź, Zdzisław Zagórski, Marcelina Zuber Redaktor naczelny/Editor-in-Chief

Zbigniew Kurcz

Sekretarz redakcji/Editorial Secretary Joanna Wardzała, Marcelina Zuber Redaktor językowy/Language editor Adam Mrozowicki, Marcelina Zuber Redaktor statystyczny/Statistical editor Wojciech Sitek

Ilustracja na okładce:/On the cover: © yuriz/123RF.COM

© Copyright by Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego Sp. z o.o., Wrocław 2015 ISSN 2083-7763

ISBN 978-83-229-3496-8 Nakład:/Print run: 120

Publikacja przygotowana w Wydawnictwie Uniwersytetu Wrocławskiego Sp. z o.o./

Publication prepared at Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego Sp. z o.o.

50-137 Wrocław, pl. Uniwersytecki 15

tel. 71 3752885, e-mail: marketing@wuwr.com.pl

Contents

ADAM MROZOWICKI, ELŻBIETA KOLASIŃSKA, JOANNA RÓG-ILNICKA, Introduction: Social boundaries of work 9

Part I

New dimensions of work and social science research

ADAM MROZOWICKI, PAUL STEWART, VIOLETTA ZENTAI, Critical Labour Studies in Hungary, Poland and the UK:

Between crisis and revitalisation . . . 19

H.K. COLEBATCH, Work, boundaries and the accomplishment of governing. . . 35

OLGA NOWACZYK, The wicked hero in the service of the state and society. Social boundaries of the work of soldiers . . . 47

UMUT OMAY, ESMA GÜLTÜVIN GÜR OMAY, Rethinking the concept of work in the consumer society. . . 61

Part II New workplaces and labour market experiences

AGNIESZKA PIASNA, “Thou shalt work hard”: Fragmented working hours and work intensifi cation across the EU . . . 77

GWEN E. MCEVOY, Intensive work in precarious conditions: Paid, in-home eldercare in Poland’s public sector . . . 91

MARCOS ROBERTO MARIANO PINA, Entrepreneurs of the nightlife: An analysis of the work of Party Promoters and DJs in the city of São Paulo . . . 105

SYLVIE CONTREPOIS, Student workers: A new invisible proletariat? Evidence from the French case . . . . 119

JAN CZARZASTY, Why we go to work. On organisational culture of Polish companies in the SME sector 133 KREŠIMIR ŽAŽAR, The relations between economic, employment and educational structure: The case of one Croatian County . . . 147

Part III Precarious work and precarious social worlds

IZA DESPERAK, Precarisation of work in the precarious world . . . 165

JUDIT CSOBA, Forms of precarity and the development of its characteristics in Hungary . . . 173

AGATA KRASOWSKA, Biographical boundaries of work . . . 189

KAROL MUSZYŃSKI, Bifurcation of working time and its fate in Poland today. . . 199 JOANNA RÓG-ILNICKA, “Career by choice” or “career by chance”. The determinants of fl exible professional

6

Part IV

Migration, mobility and the social boundaries of work

NINA SAHRAOUI, “We are not just carers, we are humans”. Migrant and minority ethnic care workers’

experiences of discrimination and racism in elderly care . . . 227 RACHID BELKACEM, ISABELLE PIGERON-PIROTH, Cross-border labour in the Greater Region Saar-Lor-Lux:

Evolutions and effects on the status of the workers and on regional economic and social development 241 RADOSŁAW POLKOWSKI, Pathways to citizenship: Performing neoliberal subjectivity through migration . . 255

Conference reports and reviews

Report from the national interdisciplinary conference Gender unwelcome? Socio-cultural dimension of sex and gender in the private and public sphere (Wrocław, 4 December 2014) (Ewa Banaszak) . . 271 Report from the 4th Network School and Annual Colloquium of the European FP7 Marie Curie Initial

Training Network (ITN) “Changing Employment” (Wrocław, 15–22 November 2015) (Radosław Polkowski, Karima Aziz) . . . 276 Report from the XXVI International Scientifi c Conference Dispositional groups in the cross-border

cooperation system for security (Wrocław, 7–8 May 2015) (Daria Hofman, Jan Maciejewski). . . 278 Barbara Wiśniewska-Paź (ed.), Edukacja dla bezpieczeństwa wobec specyfi ki szkolenia grup dyspozycyj-

nych — wybrane aspekty [Education for security and the specifi cs of dispositional groups training

— selected aspects] (review by Łukasz Cywiński) . . . 281 Barbara Wiśniewska-Paź (ed.), Rynek szkół, uczelni i zajęć sportowych oraz jego aktorzy w rzeczywistości

wielkomiejskiej [Market of schools, colleges and sport centres and its actors in metropolitan reality] (review by Piotr Wróblewski) . . . 284

About the authors

. . . 289

Spis treści

ADAM MROZOWICKI, ELŻBIETA KOLASIŃSKA, JOANNA RÓG-ILNICKA, Wprowadzenie: społeczne granice pracy 9

Część I

Nowe wymiary pracy a badania społeczne

ADAM MROZOWICKI, PAUL STEWART, VIOLETTA ZENTAI, Krytyczne studia nad światem pracy na Węgrzech,

w Polsce i w Wielkiej Brytanii: między kryzysem a rewitalizacją . . . 19

H.K. COLEBATCH, Praca i jej granice a praktyki rządzenia . . . 35

OLGA NOWACZYK, Zły bohater w służbie państwa i społeczeństwa. Społeczne granice pracy żołnierzy . . . 47

UMUT OMAY, ESMA GÜLTÜVIN GÜR OMAY, Rozważania nad pojęciem pracy w społeczeństwie konsump- cyjnym . . . 61

Część II Nowe miejsca pracy i doświadczenia na rynku pracy

AGNIESZKA PIASNA, „Będziesz ciężko pracować”: niestandardowy czas pracy oraz intensyfi kacja pracy w Unii Europejskiej . . . 77

GWEN E. MCEVOY, Intensywna praca w prekaryjnych warunkach: odpłatna opieka domowa nad osobami starszymi w sektorze publicznym w Polsce . . . 91

MARCOS ROBERTO MARIANO PINA, Przedsiębiorcy życia nocnego: analiza pracy promotorów imprez i Dj-ów w São Paulo . . . 105

SYLVIE CONTREPOIS, Pracujący studenci: nowy niewidoczny proletariat? Przypadek Francji . . . 119

JAN CZARZASTY, Dlaczego idziemy do pracy. O kulturze organizacyjnej polskich przedsiębiorstw w sekto- rze MŚP . . . 133

KREŠIMIR ŽAŽAR, Relacje pomiędzy strukturą gospodarczą, zatrudnienia i edukacyjną: przypadek jednego z komitatów w Chorwacji . . . 147

Część III Prekaryjna praca i prekaryjne światy społeczne

IZA DESPERAK, Prekaryzacja pracy w niepewnym świecie . . . 165

JUDIT CSOBA, Formy prekaryjności i rozwój jej charakterystyk na Węgrzech . . . 173

AGATA KRASOWSKA, Biografi czne granice pracy . . . 189

KAROL MUSZYŃSKI, Bifurkacja czasu pracy i jej los w dzisiejszej Polsce . . . 199

8

JOANNA RÓG-ILNICKA, Kariera „z wyboru” czy kariera „z przypadku”. Uwarunkowania elastycznych biografi i zawodowych . . . 213

Część IV

Migracja, mobilność i społeczne granice pracy

NINA SAHRAOUI, „Nie jesteśmy tylko opiekunkami, jesteśmy ludźmi”. Dyskryminacja i rasizm w usługach opiekuńczych nad osobami starszymi w doświadczeniach opiekunek należących do środowisk mi- grantów i mniejszości etnicznych. . . 227 RACHID BELKACEM, ISABELLE PIGERON-PIROTH, Praca transgraniczna w Wielkim Regionie Saar-Lor-Lux: ewo-

lucje i wpływ na status pracowników oraz na regionalny rozwój gospodarczy i społeczny. . . 241 RADOSŁAW POLKOWSKI, Ścieżki do obywatelstwa: realizacja neoliberalnej podmiotowości przez migrację 255

Sprawozdania i recenzje

Sprawozdanie z ogólnopolskiej konferencji interdyscyplinarnej Gender niemile widziany? Społeczno- -kulturowe wymiary płci w przestrzeni prywatnej i publicznej (Wrocław, 4 grudnia 2014) (Ewa Banaszak). . . 271 Sprawozdanie z IV corocznego kolokwium i szkoły sieci europejskiej FP7 Marie Curie Initial Training

Network „Changing Employment” (Wrocław, 15–22 listopada 2015) (Radosław Polkowski, Karima Aziz). . . 276 Sprawozdanie z XXVI międzynarodowej konferencji naukowej Grupy dyspozycyjne w systemie współ-

pracy transgranicznej na rzecz bezpieczeństwa (Wrocław, 7–8 maja 2015) (Daria Hofman, Jan Maciejewski). . . 278 Barbara Wiśniewska-Paź (red.), Edukacja dla bezpieczeństwa wobec specyfi ki szkolenia grup dyspozy-

cyjnych — wybrane aspekty (recenzja: Łukasz Cywiński). . . 281 Barbara Wiśniewska-Paź (red.), Rynek szkół, uczelni i zajęć sportowych oraz jego aktorzy w rzeczywi-

stości wielkomiejskiej (recenzja: Piotr Wróblewski) . . . 284

Noty o autorach

. . . 289