R O C Z N IK I G L E BO Z N A W C ZE T. 23, Z. 2, W A R SZ A W A 1972
Referat IV
R A JM U N D RYŚ
CZY W POLSCE ISTNIEJE ZAGADNIENIE NIEDOBORU MIKROELEMENTÓW U ZWIERZĄT
In sty tu t Z ootech n ik i w K rak ow ie
STRESZCZENIE
W ystępowanie niedoboru pierwiastków śladowych u zwierząt obser wuje się w w ielu krajach. Rozpatrując przyczyny pojawiania się tych niedoborów należy uwzględnić łańcuch powiązań, jaki istnieje między glebą, rośliną i zwierzęciem. Najczęściej przyczyną jest słabe zaopatrze nie gleby w mikroelementy. Na zaopatrzenie zwierząt w pierwiastki śla dowe mają w pływ takie czynniki, jak pH gleby, ilość opadów, jedno stronne nawożenie, obecność nadmiernych ilości pierwiastków antago- nistycznych, występowanie w roślinach pierwiastków w związkach sła biej przyswajalnych, gatunek roślin, wrażliwość zwierząt i inne. Czyn niki te mogą wpływ ać na w ystępowanie niedoboru nawet na glebach zasobnych.
Ocenę występowania niedoboru mikroskładników można przeprowa dzić z jednej strony na podstawie określenia ich zawartości w paszy, chociaż często rozbieżne są wartości graniczne podawane przez różnych autorów. Z drugiej strony można także określać stan zaopatrzenia zw ie rząt w pierwiastki śladowe oznaczając ich zawartość w tkankach lub płynach ustrojowych. I tak na przykład dla miedzi najlepiej określać jej zawartość w wątrobie, w przypadku manganu dobrym wskaźnikiem
jest sierść, a dla kobaltu — poziom witam iny B1 2 w surowicy krwi.
Nieliczne polskie prace poświęcono zagadnieniu m ikroelementów u zwierząt użytkowych. Jednak wskazują one na w ystępowanie niedoboru miedzi, manganu, kobaltu i jodu również w Polsce. Świadczy o tym niska zawartość tych pierwiastków w paszy, objawy towarzyszące tym niedoborom oraz dodatnia reakcja zwierząt na dodawanie brakujących mikroelementów do dawki pokarmowej.
196 R. Ryś
Uważa się. że oprócz konieczności prowadzenia dalszych badań, prze de wszystkim o charakterze rozpoznawczym, należy profilaktycznie na podejrzanych terenach stosować podawanie odpowiednich mieszanek m i neralnych lub lizawek wzbogaconych mikroelementami. Zwrócono uwa gę na niew łaściw y skład stosowanych w Polsce mieszanek mineralnych typu „Mikro”.
ProL. dr R a jm u n d R y ś I n s t y tu t Z o o te c h n ik i K rak(';i\\ u l. S a r e g o 2
