Prof. dr Walentin A. Dogel

(1)

WSPOMNl ' ENIA POSMIERTNE'

Prof. dr Walentin A. Dogel

czł. kor. AN ZSRR

W dniu 1,6.1955 zmarł pr-of. W. A. D o ,g el w 14 roku życia i nie- mal 55 roku twórczej działalności :naukowej :na polu zoologii i- parazy- tolo,gii. Syn wybitnego histologa, prof. Aleksandra S. D o g e 1 a, prze- bywa od r. 1894 aż do śmierci w Petersburgu - Leningradzie. Po ukoń

czeniu wydziału przyrodniczego w r. 1904 rozpoczyna specjalizację zoologkzną, szczególnie w protozoologii, pod kierunkiem profesorów S z e w i ark o w a i S z i m ki e w i c z a. Już w r. 1909 wiąże się

z katedrą zoologii bezkręgowców \

jako jej asystent, wykładowca,

wreszcie długoletni kierownik

aż do ostatnich chwil życia. Rów- noczesme ,prowadzi wyikłady

w iamych uczelniach: od r. 1930 ki,eruje ipracoWtllią chorób ryb In- stytutu Gospodarstwa Rybnego, a od r. 1944 pracowrrią protozoo-

logiczną Instytutu Zoologii AN ZSRR.

Olbrzymia działalność nauko- wa ,prof. · D •O g e .J a, za.warta w ponad 230 pracach, zdobyła

mu nieśmiertelną sławę na ca-

łym świecie. Bogate m·ateriały

uzyskane w ponad 50 ek5iPedy~

ej ach na lądach Afryki, Europy i Azji oraz na ilicznych morzach

{Śródziemne, Bałtyckie, Czarne, Barentsa, Kaspijskie, Białe, A- zowskie, Ochockie, Japońskie), służyły nie tylko dla opracowa- nia rozlicznych tematów zoolo- gicznych, ekologicznych, fizjolo-

gicznych itp., •lecz pozwoliły również na wyciągnięcie oryginalnych i ważnych dla nauki .teorii. Wnikliwe badania pierwo:t:ni.aków, przeważ

nie pasożytniczych, w zależności od różnorodnych czynników ekologicznych (skład pokarmowy, wiek żywti.dela, jego wędrówki, hydrolo- giczny charakter zbliornika, a nawet jego geologiczna przeszłość itp.)

dały w wyniku pi<ękne osiągnięcia w po.znaniu ewolucji świata zwierz.ę

cego, co znalazło swój wyraz w wspaniałych podręcz.nliikach: Protistolo-

5 :Wladoinoścl Parazyt<>loglczne

l

.,,.-:,-. ~

/

~ ..

(57)

(2)

58 WSPOMNIENIA POSMIERTNE

· gia ogólna, Anatomia porównawcza bezkręgowców i Kurs zoologii bez- kręgowców. Znan•e zasady olf.gomeryzacji (zmniejszania się li:czby jed- noznacznych narządów w p,ostępie ewolucyjnym) oraz polimeryzacji

(zwiększania stlę Hczby narządów ¹i organoidów równorznacz.nych) zosta-

ły pięknie rozwinięte w ostatni,ej obszernej pracy Autora.

Ukoronowaniem parazytoI,ogicznych badań prof. Dog e I a, szczegól- nie nad pierwotniakami ryb, jest książka Parazytologia ogólna nie znaj-

dują,ca dotąd równej w hteraturze. światowej. W oparciu o całoksziałt

wiedzy Autor rozwija w niej oryginalne poglądy i teorie, które prze-

ważnie są wynikiem długoletnich badań J,ego oraz ucizniów.

Szkoła prof. D o g e 1 a, :nosząca ,1:harakter ekologkzno-protorzoo- logiczny, moż·e równać się dwóm innym szkał,om parazytologicznym:

akad. P a w ł o w s k i e g o i akad. S k

r

^{j a b}¹^{i n a.} ^Swiadczy

o tym ponad 50 prac doktorskich i ok. 200 prac kandydackich, nie licrząc

ii,nnych, wykonanych pod Je,go kierunkiem.

Prof. D o _g ·e 1 żywo interesował się :nauką polską, .rozwojem na- szej parazy.to.logii. W rozmowie z polską delegacją parazytologiczną

w kwietniu 1955 r. wyraził nawet ,chęć przyjazdu do P.olski i uczestni- czenia w naszym następnym Zjeździe.

Smierć prof. Dog el ,a jes1t niepowetowaną stratą nie tylko dla naukii -ra-dzie,ckiej, lecz ,takż,e, dia światowej. Jego owocna działalność

pozostanie na długie Jata źródłem wiedzy i genialnych myśli dla licz~

nych rzesz zoologów i ,parazytologów.

Z. Kozar