"Monitor Ecclesiasticus", Vol. 94, 1969, fasc. I-IV : [recenzja]

Tadeusz Pieronek

"Monitor Ecclesiasticus", Vol. 94,

1969, fasc. I-IV : [recenzja]

Prawo Kanoniczne : kwartalnik prawno-historyczny 15/1-2, 315-319

R o zp raw a z a jm u je się genezą i znaczeniem n a u k i S oboru T ry d e n c k ie ­ go dotyczącej w ażności ch rz tu udzielonego przez herety k ó w . Po p rz e d ­ sta w ie n iu p rzeb ieg u d yskusji, a u to r a n a liz u je treść uchw alonego na siódm ej se sji S oboru czw artego k a n o n u o sa k ra m en c ie ch rz tu oraz w ią ­ żącego się z nim d w u n asteg o k a n o n u o sa k ra m e n ta c h w ogólności. U zu­ p ełn ien iem ro zp raw y je st rozd ział o późniejszych w ypow iedziach d oty­ czących tego p ro b lem u oraz p o d k reśle n ie ak tu aln o ści tego zagadnienia, ja k o jednego z m o m e n tó w w y ra ż a ją c y c h jedność w szy stk ich ch rz eś­ cijan.

Ks. A n to n i C o ścim sk i

M O N ITO R EC C LESIA STIC U S

K w a rta ln ik pośw ięcony kan o n isty ce, założony w 1876 r. przez ks. K azim ierza G e η n a r i, późniejszego k a rd y n a ła , do 1948 r. u k az y w ał się pod ty tu łe m II m o n ito re ecclesiastico. Od 1949 r. pod obecnym ty tu ­ łem re d a g u je go ks. F lo re n cju sz R o m i t a , a k tu a ln ie będący p o d ­ s e k re ta rz e m K o n g reg acji d la S p ra w D uchow ieństw a. W 1968 r. k w a r ­ ta ln ik zm ien ił w ydaw cę. W m iejsce dotychczasow ego rzym skiego D e s c l é e , d ru k u je go M. d ’ A u r i a , E d ito re P o ntificio w N eapolu. Z e zm ian ą w y d aw cy n a s tą p iła też zm ian a p ro filu k w a rta ln ik a ; z ko­ m e n ta rz a czysto praw icznego, p rz e k szta łc ił się w „co m m en tariu s de re can o n ica e t p a s to ra li”. C zasopism o p o sia d a pięć działów : 1) A cta S u m m i

P o n tificis e t S S . C ongregationum , 2) Iu risp ru d e n tia S.R. R otae aliorum - que T rib u n a liu m E cclesiasticorum , 3) S tu d ia e t C onsultationes, 4) Do­ c u m e n ta , 5) R ecensiones. N ie w szy stk ie te działy są je d n a k re p re z e n ­

to w an e w każd y m n u m erze k w a rta ln ik a .

Vol. 94 (1969), fasc. I

I. W dziale A cta S u m m i P o n itificis e t S S . C o n g regationum z n a jd u je ­ m y: 1) te k s t U roczystego w y zn a n ia w iary , w ygłoszonego przez pap.

P a w ła V I d n ia 30 czerw ca 1968 r., 2) D ek la rację S p ecjaln e j K om isji K ard y n a łó w dotyczącą k atec h izm u holenderskiego. D e k la ra c ja z dnia 15 p aź d ziern ik a 1968 r. je st za o p atrz o n a w bezim ienny okolicznościow y k o m e n tarz; 3) te k s t N orm ae q u aedam w y d a n y c h przez K ong reg ację N a­ u cz an ia K atolickiego d n ia 20 m a ja 1968 r., re fo rm u jąc y ch dotychczaso­ w y sy stem k ościelnych stu d ió w akadem ickich. T e k st został zao p atrzo ­ ny w k o m e n ta rz p ió ra I. B a l d a n z a .

II. Iu risp ru d e n tia S. R. R otae alio ru m q u e T rib u n a liu m E cclesiasti­

c o ru m p rzy n o si trzy w y ro k i ro ta ln e : c. A n n é , nul. m a tr. ex condi­

tio n e ab a ć trice a p p o sita e t non p u rific a ta , v id elicet quod v ir n u m q u a ra la b o ra v isse t p h tisi, z dn ia 4 lipca 1967; c. L e f e b v r e , null. m a tr. sub

316 P rz e g lą d czasopism _[81 ca p ite a m en tiae ex p a r te m u lieris p ro p te r d efic ien tiam ca p ac ita tis ele­ ctionis, z dn ia 8 lipca 1967; с. E w e r s , null. m a tr. ob exclusionem ,

in d isso lu b ilitatis a p a rte m u lieris, z d n ia 24 lutego 1968; w y ro k T ry ­ b u n a łu A pelacyjnego W ik a ria tu M iasta, nuli. m a tr. ex c a p ite conditionis; ap p o sita e e t non v erific ata e, z d n ia 30 listo p ad a 1965, oraz w y ro k T ry ­ b u n a łu Q. — A., nuli. m a tr. sub ca p ite a m e n tia e ex p a r te v iri ob de­ fe c tu m d eb itae lib e rta tis in iudicio, z dn ia 3 cz erw ca 1968; wreszcie· w y ro k T ry b u n a łu A pelacyjnego w B enevento, null, m a tr. ob im p o ten ­ tia m m u lieris v ag in ae c a re n tis ob a p la sia to ta li co ngenita affectae,, z d n ią 28 listo p ad a 1968 r.

III. S tu d ia e t C onsultationes z a w ie ra ją a rty k u ły ;

1) J. E sq u e rd a В i f e t, L a p ro blem atica actual sobre el sacerdocio·

a la, lu z de la teologia, s. I l l —117.

2) M. Z a n с h i n, De episcopo a u xilia ri re sid en te in dioecesi u n ita , s. 118—131. O m aw ia p ro b lem rezy d en cji, c h a ra k te ru w ładzy b isk u p a pom ocniczego, sto s u n k u do b isk u p a rezy d en cjaln eg o i k w e stią jedności', z a rząd u diecezjam i łączonym i.

3) F. E o m i t a , II C o m m o n ito riu m di S. V in cen zo di L erino è ancora;

valido oggi?, s. 132— 140. C om m onitorium św. W incentego z Lerynu,.

zm arłego ok. 450 r., w ydanego obecnie w w e rs ji w łoskiej p rzez prof„ C a la fe m m in a z R egionalnego S em in a riu m P u lii w M o lfetta (Bari), w spółcześnie n a w e t m oże być le k tu r ą bardzo pożyteczną, zw łaszcza d la alum nów , k tó ry m przez w yd aw có w je st w szczególny sposób d edyko­ w ane.

4) F. R o m i t a, A d h u c de s u m m a -lim ite in bonis ecclesiasticis a lie­

nandis, s. 141—142. A u to r d aje zw ięzły k o m e n tarz do n. 9 resk ry p tu ,

p apieskiego C u m adm otae z d n ia 6 listo p a d a 1964 r. m ocą któ reg o S to ­

lic a A p ostolska udzieliła u p ra w n ie ń n ajw y ż sz y m przełożonym z a k o n ó w k le ry c k ich w y jęty ch , w za k resie a lien c ji dóbr kościelnych. A u to r roz­ w aża p ro b lem w p ły w u d ew a lu ac ji n a w ysokość sum y, k tó rą przełożeni', m a ją p ra w o alienow ać.

IV. D ocu m en ta e t recensiones. Z n a jd u je m y tu te k s t p rze m ó w ien ia pap. P a w ła V I w ygłoszonego d n ia 17 lutego 1969 r. do k azn o d ziejó w w ielk o p o stn y ch i proboszczów R zym u (s. 145—149), oraz D e k la ra c ji S ta ­ łej R ady E p isk o p a tu F ran cu sk ie g o z dnia 6 lutego 1969r., w y d a n e j

z okazji przy g o to w ań do sesji p le n a rn e j tegoż E p isk o p a tu (s. 149—150). K ilk a n aśc ie rec en zji (s. 151—167) zam y k a te n bog aty w p ro b le m a ty k ę num er.

Fase. II

I. A cta S u m m i P o n tificis et SS. C ongregationum .

V. C a r b o n e w a rty k u le De C om m issione D ecretis C oncilii V a tic a n i

I I in te rp re ta n d is, s. 175—197., k o m e n tu je pow ołanie do życia, zad an ia

i sposób postęp o w an ia; a) C e n tra ln e j K om isji K o o rd y n u jąc ej p rac e po- soborze i tłu m aczącej d e k re ty soborow e; b) P ap ie sk ie j K o m isji I n te r ­

p r e tu ją c e j D ek rety S oboru W aty k ań sk ieg o II. A u to r o m aw ia ta k ż e pie rw sz e orzeczenia tych K om isji.

II. S tu d ia e t C onsultationes p rzynoszą a rty k u ły :

1) G. В a 1 d a n z a, N a tu ra e fin e del D iritto Canonico dopo il C on­

cilio V aticano II, s. 201—215. A u to r w sk az u je n a p o trz e b ą now ych

p rzem y śleń p o d sta w teologicznych przyszłego kodeksu.

2) A. S o r r e n t i n o, L e str u ttu re ve rtica li della Chiesa locale dopo

il V a ticano II, s. 216—232. W ychodząc ze stw ie rd z en ia, że in sty tu c je

kościelne są dzisiaj p rze d m io te m o stre j k ry ty k i, a u to r om aw ia n a tle n a u k i V atica n u m II isto tn e i pochodne s tr u k tu r y organ izacji kościelnej n/a szczeblu d iecezjalnym , zw łaszcza w p u n k ta c h dotyczących k u rii die­ cezjaln ej, w ik a riu sz a gen eraln eg o i w ik a riu sz y biskupich, biskupów pom ocniczych, k a p itu ły k a te d ra ln e j, ra d y k a p ła ń sk ie j i d u sz p aste rsk iej oraz d ek an ató w .

3) E. С o 1 a g i o V a η n i, L e s tr u ttu r e orizzontali della C hiesa locale

dopo tt V aticano II, s. 233—278. W spółczesne d u sz p aste rstw o m usi sp o j­

rz e ć n a sw e z a d a n ia z szerszej p ersp e k ty w y , uzasad n io n ej now ym i fo r­ m a m i życia społecznego w za jem n ie się p rz e n ik a ją c y m i i now ym n a s ta ­ w ie n ie m lu d zi do sp ra w w iary . W ym aga to rów nież reo rg an iz ac ji s tr u k ­ t u r kościelnych, zw łaszcza d iecezjalnych, ich d ec en tra liz acji, w sp ó łp ra ­ cy ze św ieckim i, p rze d e w szy stk im w ra m a c h r a d d u sz p aste rsk ich i w y m ag a też o tw a rc ia się n a p ro b lem y św ia ta, Z m ien ia się rów nież r o la k a p ła n a w p a ra fii, k tó ra p o sia d a dziś /nieco in n y c h a ra k te r, na sk u te k p o ja w ien ia się: n o w y ch k ry te rió w przyn ależn o ści do p a ra fii i w ogóle p a r a fii now ego ty p u . P ra w o kościelne będzie m usiało usto - .sunikować się ta k ż e i do ta k ic h fo rm d u sz p aste rstw a, k tó re d okonuje się poza in sty tu c ja m i kanonicznym i, a je d y n ie za pom ocą sam ej s tr u k ­ tu r y socjalnej, społeczeństw a.

4) F. R o m i t a , A lc u n e considerazioni sulla na tu ra e sulle str u ttu re

d ella parocchia, oggi, s. 279—286. A u to r z w ra c a u w ag ę n a trz y za g ad ­

n ie n ia: teologii p a ra fii, s tr u k tu ry przed m io to w ej p a ra fii (przeprow adza k r y ty k ę poglądów u to ż sam iają cy c h p a ra fię z określo n y m te ry to riu m ), o ra z zagad n ien ie p a ra fia ln y c h s tr u k tu r podm iotow ych, p rzy pom ocy k tó ry c h sp raw o w an e je s t d u szp asterstw o . W te j dziedzinie a u to r p o s tu ­ lu je d alek o idące zm iany w sposobie o b sa d za n ia sta n o w isk probosz­ czow skich, w system ie p ra c y d u sz p a ste rsk ie j i dom aga się zastosow ania za sa d y r o ta c ji w sto su n k u do proboszczów .

5) F. R o m i t a , De re la tio n ib u s in m a teria ju risdictionali, pastorali,

litu rg ica e t a d m in istra tiv a in te r c a p itu lu m e t paro ch u m p p st V a tica ­ n u m I I , s. 287—308.

6) A. R a n a u d о, L e fu n z io n i a m m in istr a tiv e e giudiziarie della

C hiesa dopo il Concilio V aticano II, s. 309—321. A rty k u ł z a w iera śm ia ­

łe i k o n k re tn e p ropozycje dotyczące p o stę p o w an ia a d m in istra cy jn e g o w K ościele (ustan o w ien ie try b u n a łó w a d m in istra c y jn y c h , p ro ce d u ry a d m in istra c y jn e j, w p ro w a d ze n ie m ożliw ości re k u rsó w m ery to ry c zn y c h

318 P rz eg lą d czasopism

_[10]

7) J. E sq u erd a В i f e t, S a ce rd o tiu m m in isteria le sub luce theologiae

de Ecclesia, s. 321—332. J e s t to stu d iu m o sto su n k u K ościoła c h a ry zm a­

tycznego do in sty tu cjo n aln e g o .

III. K ró tk i w ty m n u m erze d ział rec en zji n a s. 335—336.

Fasc. III

I. A cta Sanctae Sedis. D ział te n z a w iera dw a k o m en tarze:

1) J. L a j o l a , N ova C o n ven tio de re scholastica in te r S a n cta m

S e d e m e t R em p u b lica m B a va ria m , s. 343—366;

2) J. — C. P é r i s s e t , P ourquoi u n directoire general pour la p a s­

torale du tourism e?, 367—376. A u to r o m aw ia d y re k to riu m w sp raw ie

d u sz p a ste rstw a tury sty czn eg o , w y d a n e przez K o n g reg ację dla Spraw’ D u ch o w ień stw a w dniu 30 k w ie tn ia 1969 r. C enna je s t zw łaszcza k ró tk a b ib lio g ra fia d u sz p a ste rstw a tu ry sty czn eg o , p o d an a na s, 377—378.

II. J u ry s p ru d e n c ja ro ta ln a : c. E w e r s , iu riu m , p ra e lim in a ris de n u l- lita te se n te n tia e e x tra te rr ito r iu m T rib u n a lis in p rim a in s ta n tia la tae , et, su b o rd in ate, de ex cep tio n e litis fin ita e a tq u e de cau tio n ib u s a con­ v en to p ra e sta n d is, z dnia 4 lu teg o 1967; с. E w e r s , , null, m a tr., novae cau sae propositionis, z d n ia 16 m a rc a 1968; c. E w e r s, n u llita tis m a tri­ m o n io ru m absque fo rm a canonica c o n tra cto ru m , a n te 1 ia n u a rii 1942 ad h u c v ig e n te can. 1099, § 2, z d n ia 11 m a ja 1968; с. E w e r s , null, m a tr. ob exclusionem ex p a rte m u lieris positivo v o lu n ta tis ac tu boni sa cram e n ti, etsi h y p o th e tic e, iu x ta suae religionis p la c ita e t d o ctrin am o m n in o ac c e p ta m e t p ro p ria m fac tam , z dn ia 18 m a ja 1968; c. A n n e , n ull. m a tr. ob in c a p a c ita te m ex p a r te v iri tr a d e n d i co m p arti ius in corpus e t sibi c o rre la tiv a m assu m en d i o b ligationem n o n o b sta n te bin a prole, n a ta co n tra v iri v o lu n ta te m , z dn ia 16 czerw ca 1968.

III. S tu d ia e t C onsultationes.

1) J. C ard. W r i g h t , C h rist o ffe rs m a n k in d th a t tr u th w h ic h m a ke s

u s fre e, s. 419—424.

2) G. P e t r a 1 i a, C o m m u n io n e e istitu zio n e , s. 425—429. A u to r

w sk az u je n a konieczność in s ty tu c ji i s tr u k tu r w ra m a c h społeczności kościelnej.

3) F. R o m i t a , De parochorum am otione, translatione et re n u n tia ­

tio n e ju x ta V a tic a n u m II, s. 430—450. A rty k u ł p o ru sza bardzo a k tu a ln e

zag ad n ien ie now ych k ry te rió w stałości u rzę d u proboszczow skiego (dobro dusz, ro ta c ja n a ty m stanow isku), szczegółowo też, w o p arc iu o norm y w ykonaw cze za w a rte w M otu P ro p rio Ecclesiae Sanctae p rze d sta w ia p ro c e d u rę p rzy u su w an iu , przen o szen iu i rez y g n acji proboszczów.

te-ranensi, s. 451—477, J e s t to zestaw ienie tre śc i w szy stk ich k o n k o rd a tó w

za w a rty c h przez S tolicę A postolską po I w o jn ie św iato w ej do dnia dzisiejszego, z p o sta n o w ien iam i P a k tó w L a teran e ń sk ich .

5) M. M a r c o t t e , F iançilles e t in tim ité s charnelles, s. 478—489. IV. D ocum enta. Z a w ie ra ją te k st hom ilii k ard . G onçalvesa С a r e j e i- r a, P ry m a sa P o rtu g a lii, o pow ołaniu i m isji k a p łań sk iej, s. 491—496.

V. D ział recenzji, s. 497—504.

F ase. IV

Na w stę p ie (s. 509—518) R e d ak c ja um ieściła szczegółowy p ro g ra m I I K on g resu K a n o n isty cz n o -P asto ra ln e g o , przew idzianego n a w rz esień 1970 r. o tem aty ce: „Quo iu re v iv im u s p o st V aticum II; a Codice P ian o - B enedictino ad fu tu ru m C odicem co n c iliarem ”.

I. A c ta S u m m i P o n tificis z a w ie ra ją p rz e d ru k fran cu sk ieg o o ry g in a łu listu pap. P a w ła VI do k a rd . B. A l f r i n k a i bisk u p ó w h o le n d ersk ic h , w sp ra w ie zbliżającej się p ią te j sesji h olenderskiego synodu p a s to ra l­ nego i te m a ty k i ja k ą m ia ł on się zająć, zw łaszcza zaś k w e stii h ie ra r ­ chicznego k a p ła ń stw a i ce lib a tu d u ch o w ień stw a (s. 519—521).

II. W dziale ju ry s p ru d e n c ji ro ta ln e j i in n y c h try b u n a łó w kościelnych zn a jd u je m y w y ro k ro ta ln y c. P a r i s e l l a, nuli. m a tr. ob ap p o sita s a m u liere conditiones non v e rific a ta s de nobili v iri origine, de p ra e fe c - titii m u n e ris p erfu n c to n e , e t p ra e se rtim de a e ta te viri, z dnia 17 lipca 1969; w y ro k T ry b u n a łu A pelacyjnego W ik a ria tu M iasta, null. m a tr. ex cap ite im p e d im e n ti crim inis, z dnia 15 czerw ca 1867; oraz w y ro k R e­ gionalnego T ry b u n a łu K am paneńskiego, null. m a tr. ob ex clu sio n em boni p ro lis ex p a rte viri, z dnia 21 g ru d n ia 1967 r. (s. 525— 550).

III. S tu d ia e t C onsultationes przynoszą: 1) obszerne podsum ow anie i sp raw o zd a n ie z I K ongresu K an o n isty cz n o -P asto ra ln e g o w N eapolu (w rzesień 1969 r.), a u to rstw a F. R o m i t a , pt. D iritto e pastorale nella

Chiesa, oggi (s. 553—662), oraz 2) a rty k u ł J. E sq u erd a В i f e t, L o s „signos de los tie m p o s” y la vid a sacerdotal (s. 663—678).

IV. N u m er za m y k a ją rec en zje (s. 673—678) i ogólny in d ek s 94 — tego to m u M o n ito ra s. 679—683).

Ks. T a d eu sz P ie ro n ek

P ER IO D IC A DE RE M O R A LI CANONICA L ITU R G IC A , vol. 59 (1970) fase. 1—4, R om ae, P o n tificia U n iv ersitas G regoriana.

Vol. 59 (1970) fasc. 1

N a treść pierw szego zeszytu w /w czasopism a za ro k 1970 s k ła d a ją się n a stę p u ją c e arty k u ły :

Jo a n n es A ngelus A b b o, Q uaestiones q u aedam circa probationes in

causis m a trim o n ia lib u s, s. 3—2 0.