przegląd
komunikacyjny
2017 rocznik LXXII cena 25,00 zł
w tym 5% VAT
3
Budowa i eksploatacja kolei linowych – kompetencje organów i prawa stron. O.I.T.A.F. i CEOC jako przykłady międzynarodowych organizacji i stowarzyszeń zajmujących się problematyką transportu linowego. Rola badań lin w procesie bezpiecznej eksploatacji kolei linowych.
Badania elementów używanych kolei linowych przeprowadzane przed ponownym zainstalowaniem tych kolei. Czy koleje dwulinowe maja przyszłość? Aspekty techniczno- metrologiczne nieniszczących badań eksploatacyjnych wybranych elementów urządzeń transportu linowego. Skuteczność transportu linowego w rozwiązywaniu problemów
ISSN
UKAZUJE SIĘ OD 1945 ROKU
Problematyka funkcjonowania
i rozwoju kolei linowych w Polsce
Problematyka funkcjonowania
i rozwoju kolei linowych w Polsce
Ramowa oferta dla „Sponsora strategicznego”
czasopisma Przegląd Komunikacyjny
Sponsor strategiczny zawiera umowę z wydawcą czasopisma na okres roku kalendarzowego z możliwością przedłużenia na kolejne lata.
Uprawnienia wydawcy do zawierania umów posiada SITK O. Wrocław.
Przegląd Komunikacyjny oferuje dla sponsora strategicznego następujące świadczenia:
! zamieszczenie logo sponsora w każdym numerze,
! zamieszczenie reklamy sponsora w jednym, kilku lub we wszystkich numerach, ! publikacja jednego lub kilku artykułów sponsorowanych,
! publikacja innych materiałów dotyczących sponsora, ! zniżki przy zamówieniu prenumeraty czasopisma.
Możliwe jest także zamieszczenie materiałów od sponsora na stronie internetowej czasopisma.
Przegląd Komunikacyjny ukazuje się jako miesięcznik.
Szczegółowy zakres świadczeń oraz detale techniczne (formaty, sposób i terminy przekazania) są uzgadniane indywidualnie z Pełnomocnikiem ZO Wrocław SITK.
Prosimy o kontakt z: dr hab. inż. Maciej Kruszyna na adres mailowy:
redakcja@przeglad.komunikacyjny.pwr.wroc.pl
Cena za świadczenia na rzecz sponsora uzależniana jest od uzgodnionych szczegółów współpracy. Zapłata może być dokonana jednorazowo lub w kilku ratach (na przykład kwartalnych). Część zapłaty może być w formie zamówienia określonej liczby prenumerat czasopisma.
miczne i prawne. Akceptowane są także materiały związane z geografią, historią i socjologią transportu.
W celu usprawnienia i przyspieszenia procesu publikacji prosimy o zastosowa- nie się do poniższych wymagań dotyczących nadsyłanego materiału:
1. Tekst artykułu powinien być napisany w jednym z ogólnodostępnych progra- mów (np. Microsoft Word). Wzory i opisy wzorów powinny być wkomponowa- ne w tekst. Tabele należy zestawić po zakończeniu tekstu. Ilustracje (rysunki, fotografi e, wykresy) najlepiej dołączyć jako oddzielne pliki. Można je także wsta- wić do pliku z tekstem po zakończeniu tekstu. Możliwe jest oznaczenie miejsc w tekście, w których autor sugeruje wstawienie stosownej ilustracji lub tabeli.
Obowiązuje odrębna numeracja ilustracji (bez rozróżniania na rysunki, fotogra- fi e itp.) oraz tabel.
2. Całość materiału nie powinna przekraczać 12 stron w formacie Word (zalecane jest 8 stron). Do limitu stron wlicza się ilustracje załączane w odrębnych plikach (przy założeniu że 1 ilustracja = ½ strony).
3. Format tekstu powinien być jak najprostszy (nie stosować zróżnicowanych styli, wcięć, podwójnych i wielokrotnych spacji itp.). Dopuszczalne jest pogrubienie, podkreślenie i oznaczenie kursywą istotnych części tekstu, a także indeksy górne i dolne. Nie stosować przypisów.
4. Nawiązania do pozycji zewnętrznych - cytaty (dotyczy również podpisów ilu- stracji i tabel) oznacza się numeracją w nawiasach kwadratowych [...]. Numera- cję należy zestawić na końcu artykułu (jako „Materiały źródłowe”). Zestawienie powinno być ułożone alfabetycznie.
5. Jeżeli Autor wykorzystuje materiały objęte nie swoim prawem autorskim, powi- nien uzyskać pisemną zgodę właściciela tych praw do publikacji (niezależnie od podania źródła). Kopie takiej zgody należy przesłać Redakcji.
Artykuły wnoszące wkład naukowy podlegają procedurom recenzji merytorycznych zgodnie z wytycznymi MNiSW, co pozwala zaliczyć je, po opublikowaniu, do dorobku naukowego (z punktacją przyznawaną w toku oceny czasopism naukowych – aktu- alnie jest to 8 punktów).
Do oceny każdej publikacji powołuje się co najmniej dwóch niezależnych recenzen- tów spoza jednostki. Zasady kwalifi kowania lub odrzucenia publikacji i ewentualny formularz recenzencki są podane do publicznej wiadomości na stronie internetowej czasopisma lub w każdym numerze czasopisma. Nazwiska recenzentów poszczegól- nych publikacji/numerów nie są ujawniane; raz w roku (w ostatnim numerze oraz na stronie internetowej) czasopismo podaje do publicznej wiadomości listę recenzen- tów współpracujących.
Przygotowany materiał powinien obrazować własny wkład badawczy autora. Redak- cja wdrożyła procedurę zapobiegania zjawisku Ghostwriting (z „ghostwriting” mamy do czynienia wówczas, gdy ktoś wniósł istotny wkład w powstanie publikacji, bez ujawnienia swojego udziału jako jeden z autorów lub bez wymienienia jego roli w podziękowaniach zamieszczonych w publikacji). Tekst i ilustracje musząbyć orygi- nalne i niepublikowane w innych miejscach (w tym w internecie). Możliwe jest za- mieszczanie artykułów, które ukazały się w materiałach konferencyjnych i podobnych (na prawach rękopisu) z zaznaczeniem tego faktu i po przystosowaniu do wymogów publikacyjnych „Przeglądu Komunikacyjnego”.
Korespondencję inną niż artykuły do recenzji prosimy kierować na adres:
listy@przeglad.komunikacyjny.pwr.wroc.pl
Artykuły publikowane w „Przeglądzie Komunikacyjnym” dzieli się na: „wnoszące wkład naukowy w dziedzinę transportu i infrastruktury transportu” oraz
„pozostałe”. Prosimy Autorów o deklarację (w zgłoszeniu), do której grupy zaliczyć ich prace.
Materiały do publikacji: zgłoszenie, artykuł oraz oświadczenie Autora, należy przesyłać w formie elektronicznej na adres redakcji:
Redakcja pisma oferuje objęcie patronatem medialnym konferencji, debat, seminariów itp. Szczczegóły na: http://przeglad.komunikacyjny.pwr.wroc.pl/patron.html Ceny są negocjowane indywidualnie w zależności od zakresu zlecenia. Możliwe są atrakcyjne upusty. Patronat obejmuje:
• ogłaszanie przedmiotowych inicjatyw na łamach pisma,
• zamieszczanie wybranych referatów / wystąpień po dostosowaniu ich do wymogów redakcyjnych,
• publikację informacji końcowych (podsumowania, apele, wnioski),
• kolportaż powyższych informacji do wskazanych adresatów.
www.przeglad.komunikacyjny.pwr.wroc.pl
artykuly@przeglad.komunikacyjny.pwr.wroc.pl
W zgłoszeniu należy podać: imię i nazwisko autora, adres mailowy oraz adres do tradycyjnej korespondencji, miejsce zatrudnienia, zdjęcie, tytuł artykułu oraz streszczenie (po polsku i po angielsku) i słowa kluczowe (po polsku i po angielsku). Szczegóły przygotowania materiałów oraz wzory załączników dostępne są ma stronie:
www.przeglad.komunikacyjny.pwr.wroc.pl
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Komunikacji Rzeczpospolitej Polskiej 00-043 Warszawa, ul. Czackiego 3/5 www.sitk-rp.org.pl
Redaktor Naczelny:
Antoni Szydło
Redakcja:
Krzysztof Gasz, Igor Gisterek, Bartłomiej Krawczyk, Maciej Kruszyna (Z-ca Redaktora Naczelnego), Agniesz- ka Kuniczuk - Trzcinowicz (Redaktor językowy), Piotr Mackiewicz (Sekretarz), Wojciech Puła (Redaktor statystyczny), Wiesław Spuziak, Robert Wardęga, Czesław Wolek
Adres redakcji do korespondencji:
Poczta elektroniczna:
redakcja@przeglad.komunikacyjny.pwr.wroc.pl Poczta „tradycyjna”:
Piotr Mackiewicz, Maciej Kruszyna Politechnika Wrocławska,
Wybrzeże Wyspiańskiego 27, 50-370 Wrocław Faks: 71 320 45 39
Rada naukowa:
Marek Ciesielski (Poznań), Antanas Klibavičius (Wil- no), Jozef Komačka (Žilina), Elżbieta Marciszewska (Warszawa), Bohuslav Novotny (Praga), Andrzej S.
Nowak (Lincoln, Nebraska), Tomasz Nowakowski (Wrocław), Victor V. Rybkin (Dniepropietrovsk), Ma- rek Sitarz (Katowice), Wiesław Starowicz (Kraków), Hans-Christoph Thiel (Cottbus), Krystyna Wojewódzka- -Król (Gdańsk), Elżbieta Załoga (Szczecin), Andrea Zuzu- lova (Bratysława)
Rada programowa:
Mirosław Antonowicz, Dominik Borowski, Leszek Kraw- czyk, Marek Krużyński, Leszek W. Mindur, Andrzej Żur- kowski
Deklaracja o wersji pierwotnej czasopisma Główną wersją czasopisma jest wersja papierowa. Na stronie internetowej czasopisma dostępne są streszcze- nia artykułów w języku polskim i angielskim.
Czasopismo jest umieszczone na liście Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (8 pkt. za artykuł recenzowany).
Redakcja zastrzega sobie prawo dokonywania zmian w materiałach nie podlegających recenzji.
Artykuły opublikowane w „Przeglądzie Komunikacyjnym”
są dostępne w bazach danych 20 bibliotek technicznych oraz są indeksowane w bazach:
BAZTECH: http://baztech.icm.edu.pl Index Copernicus: http://indexcopernicus.com
Prenumerata:
Szczegóły i formularz zamówienia na stronie:
www.przeglad.komunikacyjny.pwr.wroc.pl Obecna Redakcja dysponuje numerami archiwalnymi począwszy od 4/2010.
Numery archiwalne z lat 2004-2009 można zamawiać w Oddziale krakowskim SITK,
ul. Siostrzana 11, 30-804 Kraków,
tel./faks 12 658 93 74, mrowinska@sitk.org.pl
Druk:
Drukarnia A-Zet, 52-131 Wrocław, ul. Buforowa 34a Przemysław Wołczuk, przemo@dodo.pl
Reklama:
Dział Marketingu: sitk.baza@gmail.com
Nakład: 800 egz.
przegląd
komunikacyjny
W numerze
Budowa i eksploatacja kolei linowych – kompetencje organów i prawa stron Agnieszka Rembkowska, Aleksandra Kurzempa
2 O.I.T.A.F. i CEOC jako przykłady
międzynarodowych organizacji i
stowarzyszeń zajmujących się problematyką transportu linowego
Sebastian Rudnik 10
Rola badań lin w procesie bezpiecznej eksploatacji kolei linowych
Grzegorz Olszyna, Andrzej Tytko 15 Badania elementów używanych kolei linowych przeprowadzane przed ponownym zainstalowaniem tych kolei
Grzegorz Olszyna, Tomasz Rokita, Marian Wójcik 23 Czy koleje dwulinowe maja przyszłość?
Grzegorz Olszyna, Tomasz Rokita, Marian Wójcik 27 Aspekty techniczno-metrologiczne
nieniszczących badań eksploatacyjnych wybranych elementów urządzeń transportu linowego
Jerzy Kwaśniewski, Tomasz Krakowski, Szymon Molski, Hubert Ruta, Jakub Szybowski 33 Skuteczność transportu linowego w
rozwiązywaniu problemów komunikacyjnych na przykładzie kolei linowej funkcjonującej w Politechnice Wrocławskiej
Piotr Mackiewicz, Antoni Szydło 39
Drodzy Czytelnicy!
Marcowy numer Przeglądu Komunikacyjnego poświęcony jest w całości tematyce funkcjo- nowania i rozwoju kolei linowych w Polsce. Pierwszy artykuł przybliża problematykę budowy i eksploatacji kolei linowych w obszarze kompetencji organów i praw stron. W drugim przed- stawiono klasyfi kację pozarządowych organizacji międzynarodowych i omówiono przykłady funkcjonowania dwóch organizacji zajmujących się problematyką transportu linowego oraz bezpieczeństwa urządzeń technicznych. W następnej publikacji jej Autorzy koncentrują się na roli wymaganych badań w eksploatacji lin. Najwięcej uwagi poświęcają linom stalowym i ele- mentom z nimi współpracującym. Kolejny artykuł porusza problem zakresu i oceny wyników badań elementów i zespołów mechanicznych używanych kolei linowych sprowadzanych do Polski.
W piątym artykule zamieszczono zarys historyczny powstania i rozwoju napowietrznych kolei dwulinowych. Opisano też wady i zalety tego systemu kolei w porównaniu z kolejami jednolinowymi. Przedstawiono dyskusję nad uwarunkowaniami budowy kolei dwulinowych w Polsce. W szóstym artykule zwrócono uwagę na aspekty techniczno-metrologiczne badań nieniszczących wybranych elementów kolei linowych i wyciągów narciarskich. Ostatnia pu- blikacja analizuje możliwości poprawy warunków ruchu w centrum miasta na przykładzie kolei linowej funkcjonującej od trzech lat na Politechnice Wrocławskiej. Zaprezentowano rys historyczny powstawania kolei oraz zmienność ruchu na etapie jej funkcjonowania. Na pod- stawie pomiarów natężenia dla różnych użytkowników wykazano zmiany ruchu w obszarze kampusu uczelni.
Od grudnia ubiegłego roku, na stronie internetowej Przeglądu Komunikacyjnego działa nowa wyszukiwarka artykułów z lat 2010 - 2016, która umożliwia również ich pobieranie. Do- stępne są także wersje angielskie artykułów z roku 2016. Zachęcam do skorzystania z bogatej bazy zawierającej ponad 500 artykułów oraz cytowania ich treści w nowych publikacjach.
Uwagi merytoryczne proszę kierować na adres redakcji.
Stworzenie wersji anglojęzycznych artykułów z czasopisma Przegląd Komunikacyjny oraz digitalizacja publikacji naukowych w czasopiśmie Przegląd Komunikacyjny w celu za- pewnienia i utrzymania otwartego dostępu współfi nansowane są w ramach umowy 718/P- -DUN/2016 ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeznaczonych na działal- ność upowszechniającą naukę.
Z uszanowaniem:
Maciej Kruszyna (z-ca red. nacz. PK)
Budowa i eksploatacja kolei linowych na gruncie prawa administracyjnego materialnego Analizowanie problematyki związanej z budową i eksploatacją kolei lino- wych należy poprzedzić określeniem rudymentarnego pojęcia dla całego wywodu – kolej linowa. Na poziomie ustawowym brak jest wiążącej defi - nicji legalnej. Dopiero w akcie wyko- nawczym, tj. rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 11 grudnia 2003 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla kolei linowych przeznaczonych do przewozu osób (Dz. U. z 2004 r., Nr 15, poz. 130) odnaleźć można objaśnienie pojęcia „koleje linowe”, zgodnie z któ- rym przez koleje linowe należy rozu- mieć zespół urządzeń przeznaczonych do przewozu osób przy użyciu pojazdów lub urządzeń wyciągowych, w których przemieszczanie odbywa się za pomocą
lin usytuowanych wzdłuż toru jazdy.
Zrealizowanie inwestycji w postaci kolei linowej jest kwestią niezwykle złożoną, a nawet można by rzec iż posiada swoisty charakter interdy- scyplinarny. Droga do sfi nalizowania tejże inwestycji wiedzie przez szereg zawiłych regulacji o charakterze mate- rialnym począwszy od ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochro- nie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziały- wani na środowisko (Dz. U. z 2016 r., poz. 353), przez ustawę z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2016 r., poz. 290) po ustawę z dnia 21 grud- nia 2000 r. o dozorze technicznym (Dz.
U. z 2015 r., poz. 1125). Wspomnieć należy w tym miejscu o pokaźnej licz- bie aktów wykonawczych mających na celu precyzyjną realizację niektó- rych zapisów ustawowych.
Dla przykładu, w zakresie pierw- szych działań formalnych w obszarze inwestycji w formie kolei linowej jest uzyskanie decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych. Zgodnie bowiem z art. 59 ww. ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochro- nie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziały- wani na środowisko przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko wymaga m. in. reali- zacja planowanych przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco od- działywać na środowisko. Natomiast w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przed- sięwzięć mogących znacząco oddzia- ływać na środowisko (Dz. U. z 2016 r., poz. 71) jako właśnie przedsięwzięcie mogące znacząco oddziaływać na środowisko zostały wymienione trasy narciarskie, tory bobslejowe, wyciągi
Budowa i eksploatacja kolei linowych – kompetencje organów i prawa stron
Streszczenie: Niniejszy artykuł przybliża problematykę budowy i eksploatacji kolei linowych w obszarze kompetencji organów i praw stron.
Poprzez przekrojowe przeanalizowanie kluczowych regulacji wykazana zostaje rola postępowania administracyjnego, stanowiącego swoisty mianownik dla szeregu różnych regulacji z zakresu prawa materialnego. Autorki omawiają źródło kompetencji organów w procesie budowy i eksploatacji kolei linowych, a także reguły obowiązujące podczas ustalania tych kompetencji. Poddane analizie są także wynikające z pro- cedury administracyjnej prawa stron, zarówno na etapie budowy kolei linowych, jak i w toku eksploatacji.
Słowa kluczowe: Koleje linowe; Kompetencje organów; Prawa stron
Abstract: This paper brings up issues of construction and operation of transportation by rope in the area of competence of the authori- ties and the rights of parties. Through a complex analysis of key regulations the role of the administrative proceedings is indicated, which is specifi c kind of denominator for a number of diff erent regulations in the fi eld of substantive law. The authors discuss the source of the competence of the authorities in the process of construction and operation of transportation by rope, as well as the rules applicable in deter- mining these competencies. The rights of the parties arising from the administrative procedure are also analyzed, both during construction cableway and during operation.
Keywords: Transportation by rope; Competence of the authorities; Rights of parties
Construction and operation of transportation by rope – competence of the authorities and the rights of parties
Agnieszka Rembkowska
mgr
III rok studiów doktoranckich na Wydziale Prawa na Uniwersytecie SWPS w Warszawie, Transportowy Dozór Techniczny, specjalista ds.
prawnych
a.rembkowska@tdt.pl
Aleksandra Kurzempa
mgr
aplikant radcowski, Transportowy Dozór Techniczny, specjalista ds.
prawnych
a.kurzempa@tdt.pl
narciarskie, w tym wyciągi do narciar- stwa wodnego, skocznie narciarskie oraz urządzenia im towarzyszące. W tym przypadku organem przed któ- rym toczy się postępowanie mogą być organy wykonawcze jednostek sa- morządu terytorialnego takie jak wójt, burmistrz czy prezydent miasta.
Kolejnym etapem spełnienia wy- mogów wskazanych w obszarze prawa materialnego są przesłanki wskazane w ww. ustawie Prawo bu- dowlane. W tym miejscu zdaje się za- sadne dokonanie eksplikacji czy koleje linowe to obiekty budowlane. Otóż koleje linowe – jako całość – nie są obiektami budowlanymi w rozumie- niu ustawy – Prawo budowlane, w związku z czym nie podlegają regla- mentacji przepisów przedmiotowej ustawy. Zgodnie bowiem z wyjaśnie- niami Głównego Nadzoru Budowla- nego przepisom prawa budowlanego podlegają jedynie obiekty budowlane lub urządzenia budowlane wchodzące w skład takiego wyciągu, tj.: części budow- lane urządzeń technicznych oraz funda- menty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową. W tym miejscu warto zaznaczyć, że budowa części budow- lanych urządzeń technicznych oraz fundamentów pod maszyny i urzą- dzenia nie zostały wymienione w art.
29 – 31 ustawy – Prawo budowlane jako inwestycje zwolnione z obowiąz- ku uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę. Organem właściwym do wydania orzeczenia w postępowaniu mającym za swój przedmiot wskaza- ną decyzję jest organ administracji architektoniczno – budowlanej, w tym przypadku organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego jakim jest starosta. Dokonuje on oceny zamierzonych robót w oparciu o prze- pisy ustawy – Prawo budowlane.
Na etapie mającym charakter doce- lowego zastosowanie mają regulacje zawarte przez prawodawcę w ustawie z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym. W tym przypadku roz- porządzenie Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 2012 r. w sprawie rodzajów
urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu (Dz. U. z 2012 r., poz. 1468) zawiera numerus clausus urządzeń, które podlegają dozorowi technicznemu. W rozporządzeniu tym wskazane zostały obok np. dźwigni- ków linowych, przeciągarek pojazdów szynowych również osobowe i towa- rowe koleje linowe. Natomiast inny akt wykonawczy jednoznacznie wska- zuje, iż przed dopuszczeniem urządzenia transportu linowego do eksploatacji, eks- ploatujący zgłasza pisemnie urządzenie do Dyrektora Transportowego Dozoru Technicznego, zwanego dalej „TDT”, w celu uzyskania decyzji zezwalającej na jego eksploatację. Dozorowi technicz- nemu podlegają urządzenia technicz- ne w toku m. in. eksploatacji. Zgod- nie z art. 14 ust. 1 ustawy o dozorze technicznym, urządzenia techniczne objęte dozorem technicznym co do zasady mogą być eksploatowane tyl- ko na podstawie decyzji zezwalającej na ich eksploatację, przez organ wła- ściwej jednostki dozoru technicznego.
Natomiast zgodnie z art. 18 ust.1 ww.
ustawy, w przypadku nieprzestrzega- nia przez eksploatującego przepisów o dozorze technicznym organ właści- wej jednostki dozoru technicznego decyzję o wstrzymaniu eksploatacji.
Rola postępowania
administracyjnego w obszarze budowy i eksploatacji kolei linowych
Wszelkie kwestie związane z poste- powaniem administracyjnym zostały kompleksowo uregulowane w usta- wie z dnia 14 czerwca 1960 r. – kodeks postepowania administracyjnego (Dz.
U. z 2016 r., poz. 23 z późn. zm.). Dla wykazania pełnej koherentności po- między postępowaniem administra- cyjnym a właśnie tą wieloaspektową dziedziną jaką są koleje linowe w swej istocie, należy określić ramy oraz przy- mioty samego postępowania admini- stracyjnego.
Otóż normy prawne budujące cały system prawa administracyjnego nie są jednorodne. Dla dalszej anali- zy najwłaściwsze jest chyba wskaza-
nie podziału w oparciu o kryterium przedmiotu regulacji. Przyjmując za wyznacznik ten właśnie element, nor- my prawa administracyjnego można podzielić na: a) normy ustrojowe, któ- re regulują administrację publiczną w znaczeniu organizacyjnym; b) normy prawa materialnego, które określają prawa i obowiązki podmiotów w sfe- rze prawa administracyjnego, wskazu- ją właściwość organów w sprawach z zakresu administracji publicznej oraz ustanawiają sankcje administracyjne;
c) normy prawa procesowego, regulu- jące administracyjnoprawne stosunki procesowe.
Administracyjnoprawny stosunek procesowy może mieć charakter pro- ceduralny lub sporny. Stosunkiem proceduralnym określamy ogół relacji jakie zachodzą pomiędzy jednostką a organem administracji publicznej w toku czynności procesowych zmierza- jących do władczego określenia przez organ prawnej sytuacji tej jednostki w sferze prawa administracyjnego.
Z kolei z procesowym stosunkiem spornym mamy do czynienia w postę- powaniu przed sądem administracyj- nym, przed którym jednostka i organ toczą spór o legalność zachowania tego organu urzeczywistnionego w określonej formie prawnej.
Wyjaśniając dalej, stosunek proce- duralny powstaje z chwilą wszczęcia postępowania administracyjnego w sprawie indywidualnej przez właściwy organ, a kończy się z chwilą wydania decyzji administracyjnej skierowanej do konkretnego podmiotu. Zatem niechybnie celem stosunku proce- sowego jest ustalenie uprawnień lub obowiązków wynikających z przepi- sów prawa materialnego, implikując – prawidłowe uksztaltowanie stosun- ku materialnoprawnego. Nadmie- nić należy, iż z chwilą ukształtowania stosunku materialnoprawnego całe powiązanie procesowe wygasa. W tym miejscu można więc stwierdzić, że administracyjne prawo proceso- we, określane również jako formalne, pełni instrumentalną funkcję wobec prawa materialnego. Stosunek ma- terialnoprawny zostanie prawidłowo
uformowany tylko wówczas, gdy nor- my prawa procesowego ustanawiają zbiór zasad chroniących uczestników postępowanie przed samowolą i arbi- tralnością organów administracji pu- blicznej, gwarantującą uczestnikowi postępowania czynny udział w czyn- nościach zmierzających do ustalenia i wyjaśnienia okoliczności sprawy. A w efekcie tworzą spójny system, ele- mentów wzajemnie się uzupełniają- cych, umożliwiających skuteczną we- ryfi kację wydawanych przez organy rozstrzygnięć.
Podkreślić należy, że ukształtowanie praw i obowiązków przez organ ad- ministracji publicznej dokonuje się w sformalizowanej postaci aktu admini- stracyjnego (decyzji administracyjnej).
Akt administracyjny, który jest jedną z prawnych form działania administracji publicznej, defi niujemy jako jedno- stronne i władcze oświadczenie woli organu administracyjnego, oparte na powszechnie obowiązujących przepi- sach prawa, skierowane do konkret- nego adresata celem ukształtowania jego sytuacji prawnej. Innymi słowy, ogólne postępowanie administracyj- ne, określane w doktrynie także jako postępowanie administracyjne sensu stricto. Ma ono na celu rozstrzygnię- cie sprawy indywidualnej poprzez decyzji administracyjnej, a decyzja administracyjna ustala wiążące kon- sekwencje obowiązującej normy dla indywidualnego adresata i konkretnej sprawy.
Gdzie zatem koresponduje budowa i eksploatacja kolei linowych z pra- wem administracyjnym formalnym?
Otóż posługując się uproszczeniem, postępowanie administracyjne stano- wi swego rodzaju narzędzie do osią- gniecia kluczowego jakby się mogło zdawać elementu z ciągu czynności organów – decyzji administracyjnej zezwalającej na eksploatację kolei li- nowej. To regulacje zwarte w kodek- sie postępowania administracyjnego służą inwestorowi bądź eksploatują- cemu kolej linową do urzeczywistnie- nia swoich uprawnień określonych w przepisach prawa administracyjnego materialnego, tj. ustawy o udostęp-
nianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko przepro- wadzenia oceny oddziaływania przed- sięwzięcia na środowisko, ustawy – Prawo budowlane oraz ustawy o do- zorze technicznym. Wszelkie ekspek- tatywy przewidziane w ww. ustawach, wszelkie uprawnienia faktyczne mogą przyjąć postać rzeczywistą dzięki pro- cedowaniu zgodnie z regulacjami zawartymi w kodeksie postępowania administracyjnego. W konsekwencji, by inwestor mógł wybudować i eks- ploatować kolej linową musi podej- mować działania zgodne z kodeksem postępowania administracyjnego. Co istotne, ww. kodeks umożliwia nie tyl- ko zdobycie możliwości przyznania czy też wykonywania prawa budowy a następnie eksploatacji kolei linowej, ale także ochronę samego uprawnie- nia.
Nie zostaje w żaden sposób umniejszona tu rola przepisów mate- rialnoprawnych (ustawy o udostęp- nianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływani na środowisko przepro- wadzenia oceny oddziaływania przed- sięwzięcia na środowisko, ustawy – Prawo budowlane oraz ustawy o do- zorze technicznym), bowiem to one określają przedmiot żądania inwestora czy też eksploatującego koleje linowe.
Jakkolwiek, to postępowanie admini- stracyjne jest pewnego rodzaju drogą wiodącą zainteresowanego do satys- fakcjonującego zakończenia działań związanych z należytym eksploatowa- niem kolei linowych.
Za trafne stwierdzenie można przy- jąć, iż postępowanie administracyj- ne jest wspólnym mianownikiem o charakterze proceduralnym dla ww.
ustaw zawierających normy material- ne. Określa ono w sposób jednoznacz- ny kompetencje organów oraz upraw- nienia stron, jakie są przewidziane na gruncie administracyjnym, które przyj- mują formę dążenia do uzyskania sa- tysfakcjonującego rozstrzygnięcia dla inwestora.
Kompetencje organów
administracji publicznej a budowa i eksploatacja kolei linowych Zakres podmiotowy ogólnego po- stępowania administracyjnego został określony w art. 1 pkt 1 i 2 kodeksu postępowania administracyjnego.
Wyznacza go pojęcie organu admini- stracji publicznej. Zauważyć można, iż pojęciu temu kodeks nadał specy- fi czną treść. Przez organy administra- cji publicznej należy rozumieć: mini- strów, centralne organy administracji rządowej, wojewodów, działające w ich lub we własnym imieniu terenowe organy administracji rządowej (zespo- lonej i niezespolonej), organy jedno- stek samorządu terytorialnego oraz inne organy i inne podmioty, gdy są one z mocy prawa lub na podstawie porozumień powołane do załatwiania spraw indywidualnych w drodze de- cyzji administracyjnej.
Natomiast zgodnie z przywołanym już art. 1 pkt 1 kodeksu postępowania administracyjnego w ogólnym postę- powaniu administracyjnym organy administracji publicznej rozstrzygają w drodze decyzji administracyjnych sprawy indywidualne należące do ich właściwości. Pojęcie właściwości organu stanowi procesowy aspekt pojęcia kompetencji. Przez pojęcie kompetencji nauka prawa rozumie zdolność organu administracyjnego do skonkretyzowanego aktualizowa- nia, w drodze odpowiedniego postę- powania, potencjalnego obowiązku działania sformułowanego przez pra- wo. Cechą charakterystyczną kom- petencji administracyjnej jest jej zło- żony charakter wyrażający się w tym, iż jest ona sprzężeniem uprawnienia i obowiązku organu. Organ kompe- tentny jest to organ uprawniony do podejmowania określonych działań i wykonywania określonych czynno- ści. Ale jednocześnie jest to również organ zobowiązany do skorzystania ze swoich uprawnień w sytuacji, gdy zaistnieją ku temu okoliczności prze- widziane prawem. W ramach tak poj- mowanej kompetencji organ admini- stracji publicznej, przy wykorzystaniu szerokiego zakresu prawnych form działania, realizuje powierzone mu
przez prawo zadania. W zakresie kom- petencji organu administracji publicz- nej, oprócz kompetencji normotwór- czej, kompetencji do podejmowania działań o charakterze niewładczym, czy też kompetencji kontrolnej, mie- ści się także kompetencja do wład- czego konkretyzowania generalnych norm prawnych wobec indywidual- nych adresatów w toku uregulowa- nego prawem, sformalizowanego po- stępowania. Taki aspekt kompetencji, zarówno w judykaturze jak i doktrynie, określany jest jako kompetencja pro- cesowa.
Kompetencja procesowa organu administracji publicznej aktualizuje się dwupłaszczyznowo: jako kompe- tencja ogólna oraz jako kompetencja szczególna. Kompetencja procesowa ogólna jest to zdolność prawna orga- nów administrujących do załatwiania spraw administracyjnych w danym układzie postępowania. Zatem kom- petencja procesowa ogólna zezwala na wyodrębnienie spośród wszyst- kich organów administracyjnych ta- kich organów, które załatwiają w dro- dze decyzji administracyjnej sprawy indywidualne z zakresu administracji publicznej. Kompetencję procesową ogólną wyznaczają reguły zawarte przez prawodawcę w kodeksie po- tęgowania administracyjnego, regu-
lujące podmiotowy zakres ogólnego postępowania administracyjnego. W konsekwencji, kompetencję proce- sową ogólną można z powodzeniem utożsamiać z wyjaśnieniem pojęcia organu administracji publicznej wska- zanego w kodeksie postępowania ad- ministracyjnego.
Z kolei kompetencja procesowa szczególna jest zdolnością konkret- nego organu, posiadającego ogólną kompetencję procesową, do zała- twienia konkretnej sprawy indywidu- alnej konkretnego podmiotu. Zdol- ność organu administracji publicznej do przeprowadzenia postępowania w określonej sprawie administracyjnej wyznaczają dwie przesłanki: jedna o charakterze pozytywnym, a druga ne- gatywna. Przesłanką pozytywną jest przysługująca organowi administracji właściwość do załatwienia sprawy, a przesłanką negatywną – brak oko- liczności uzasadniających wyłączenie organu z postępowania w danej spra- wie.
W zakresie budowy i eksploatacji kolei linowych głębszego wyjaśnienia wymaga zagadnienie samej właści- wości organu administracji publicz- nej. Otóż ustawowa właściwość orga- nu administracji publicznej składa się z trzech elementów: właściwości rze- czowej, właściwości miejscowej oraz
właściwości instancyjnej. Przez właści- wość rzeczową rozumie się zdolność prawną organu administracji publicz- nej do spraw indywidualnych określo- nego rodzaju. Właściwość rzeczową należy ustalać w oparciu o przepisy prawne zawarte w ustawach mate- rialnego prawa administracyjnego, z uwzględnieniem także przepisów ustrojowych, które dotyczą kompe- tencji organów administracji publicz- nej. Z kolei przez właściwość miej- scową rozumie się zdolność prawną organu administracji publicznej do realizowania właściwości rzeczowej wyłącznie na obszarze określonej jed- nostki podziału terytorialnego. Art. 21 kodeksu postępowania administracyj- nego. ustanawia reguły pozwalające ustalić właściwość miejscową organu w sprawie indywidualnej. W przypad- ku budowy i eksploatacji kolei lino- wych kluczowe znaczenie ma reguła stosowana w sprawach dotyczących nieruchomości – właściwość miejsco- wą organu administracji publicznej ustala się według miejsca jej położe- nia. Jeżeli nieruchomość położona jest na obszarze dwóch lub więcej organów, orzekanie należy do orga- nu, na którego obszarze znajduje się większa część nieruchomości. Nato- miast właściwość instancyjna, w sze- rokim znaczeniu, oznacza zdolność organu administracji publicznej do podejmowania określonych czynno- ści w postępowania administracyjne- go ze względu na miejsce zajmowane przez ten organ w administracyjnym toku instancji . W tym znaczeniu moż- na mówić o organach właściwych in- stancyjnie w I i w II instancji.
W zakresie kompetencji organów administracji publicznej należy zwró- cić uwagę na jednoznaczne stanowi- sko orzecznictwa w tym zakresie. Na szczególną uwagę zasługuje wyrok Naczelnego Sądu Administracyjne- go z 4 grudnia 2012 r. (sygn. II SA/Gd 335/00), w myśl którego kompetencji organów do wydawania decyzji admi- nistracyjnych w należących do ich wła- ściwości sprawach indywidualnych nie można domniemywać. Musi ona wy- nikać z konkretnego i jednoznacznego przepisu prawa materialnego.
Mając na względzie przytoczone
1. Kolej Gondolowa, Jaworzyna Krynicka, żródło: zbiory własne TDT
ustawy, dotyczące budowy i eksplo- atacji kolei linowych oraz posługując się powyższymi wytycznymi w za- kresie kompetencji organu admini- stracji publicznej, bez trudu można jednoznacznie wskazać jaki konkretny organ jest kompetentny do wydania decyzji administracyjnej dotyczącej określonego podmiotu w konkretnej sprawie.
Do wydania decyzji o uwarunko- waniach środowiskowych kompe- tentny jest wójt, burmistrz bądź pre- zydent miasta, którego właściwość jest ustalana zgodnie z położeniem nieruchomości. Odwołanie od decy- zji ww. organów wnoszone jest do Samorządowego Kolegium Odwo- ławczego. Decyzję w przedmiocie po- zwolenia na budowę wydaje właści- wy miejscowo (zgodnie z położeniem nieruchomości) starosta, a organem odwoławczym w tym zakresie jest wojewoda. Natomiast orzeczenie w formie decyzji zezwalającej na eksplo- atację kolei linowej wydaje Dyrektor TDT. W tym przypadku właściwym or- ganem II instancji jest minister właści- wy do spraw transportu.
Budowa i eksploatacja kolei linowych a prawa stron
W tym obszarze najlepiej jest sięgnąć po formalną defi nicję strony wskaza- ną w kodeksie postępowania admini- stracyjnego. Zgodnie z art. 28 kodek- su postępowania administracyjnego stroną jest każdy, czyjego interesu praw- nego lub obowiązku dotyczy postępo- wanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek. Należy w tym miejscu za- akcentować, iż przepisy postępowa- nia administracyjnego zezwalają, by w postępowaniu uczestniczyła rów- nież organizacja społeczna, jeżeli jest to uzasadnione celami statutowymi tej organizacji i gdy przemawia za tym interes społeczny.
Prawa stron nierozerwalnie korelują z zasadami postępowania administra- cyjnego, częstokroć stanowiąc wręcz ich implikację, choć nie zawsze są one wyrażone expressis verbis. Do praw strony na gruncie kodeksu postępo- wania administracyjnego zalicza się:
prawo do wydania decyzji zgodnie z prawem, prawo do uwzględnienia słusznego interesu strony, prawo do czynnego udziału w postępowaniu wyjaśniającym, prawo do udziału w czynnościach postępowania dowo- dowego, prawo do inicjatywy do- wodowej, prawo do wypowiedzenia się w przedmiocie zgromadzonego materiału dowodowego, prawo do załatwienia sprawy w rozsądnym terminie, prawo do kontroli decyzji w toku instancji, prawo do poznania motywów rozstrzygnięcia.
Prawo strony do żądania wydania decyzji zgodnie z prawem wywodzi się z zasady praworządności, która w kodeksie postępowania administra- cyjnego. konstruuje się w oparciu o normy art. 6 oraz art. 7 in principio.
Z zasady praworządności wynika, iż organy administracji mogą działać tylko, gdy dają do tego podstawę normy prawne ustanowione przez powszechnie obowiązujące przepisy prawa. Organ administracji publicz- ne nie może więc, wydając decyzję, ani nałożyć na stronę obowiązku, ani przyznać lub odmówić jej przyzna- nia uprawnienia, jeżeli nie wykaże, że upoważniają go do tego konkretne przepisy prawa. Ponadto, organ admi- nistracji publicznej ma nie tylko obo- wiązek działania na podstawie i w gra- nicach prawa w tym zakresie, ale ma także obowiązek stania na straży pra- worządności. Strona postępowania ma prawo oczekiwać od organu, by ten czuwał nad tym, aby zachowania wszystkich uczestników postępowa- nia były zgodne z przepisami prawa.
Również z art. 7 in fi ne kodeksu postępowania administracyjnego wy- nika prawo strony do uwzględnienia jej interesu społecznego, a także pra- wo do uwzględnienia słusznego in- teresu obywateli. Interes społeczny w postępowaniu administracyjnym nie jest pojęciem jednolitym i stałym. W każdej sprawie winien on być ustalo- ny i konkretyzowany. Trudno pokusić się o określenie pojęcia interesu spo- łecznego in genere; jest to kategoria zmienna zarówno w czasie jak i róż- na w różnych obszarach prawa ad- ministracyjnego, dodatkowo silenie zabarwiona politycznie. Dopiero po
wszechstronnym rozważeniu wszel- kich uwarunkowań można próbować określić , na czym polega interes spo- łeczny w odniesieniu do konkretnej sprawy rozstrzygniętej decyzją admi- nistracyjną i ocenić, czy organ dokonał prawidłowego wyważenia obu intere- sów, o których mowa w art. 7 kodek- su postępowania administracyjnego in fi ne. Co istotne, strona ma prawo oczekiwać, by organ prowadzący po- stępowanie potrafi ł zharmonizować interes społeczny ze słusznym inte- resem obywateli. W piśmiennictwie przyjmuje się, iż słusznym jest tylko taki interes jednostki, który znajduje oparcie w normie prawnej ustanowio- nej dla jego ochrony, a ponadto który właśnie z racji swej treści i wartości powinien być zaspokojony ze wzglę- du na ogólni obowiązujące normy i nakazy moralne i społeczne czy też ze względu na powszechnie uznawane w państwie demokratycznym reguły postępowania.
Najbardziej obszernym uprawnie- niem strony zdaje się chyba być prawo do czynnego udziału strony w postę- powaniu. Uprawnienie to realizuje się na kilku płaszczyznach. Przede wszyst- kim organy administracji publicznej obowiązane są zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium po- stępowania, a przed wydaniem decy- zji umożliwić im wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i mate- riałów oraz zgłoszonych żądań to też m. in. ciążący na organie obowiązek dokonywania doręczeń. Nauka jako realizację przedmiotowego prawa do czynnego udziału strony w postępo- waniu administracyjnym wskazuje także art. 49 kodeksu postępowania administracyjnego, zgodnie z którym strony mogą być zawiadamiane o de- cyzjach i innych czynnościach organów administracji publicznej przez obwiesz- czenie lub w inny zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości sposób publicznego ogłaszania, jeżeli przepis szczególny tak stanowi; w tych przypadkach zawiado- mienie bądź doręczenie uważa się za dokonane po upływie czternastu dni od dnia publicznego ogłoszenia.
Prawo strony do udziału w postę- powaniu jest realizowane przez sze- reg zachowań a także obowiązków
organów. Prawo strony do udziału w postępowaniu należy rozpatrywać wyłącznie w kategoriach procesowe- go uprawnienia, z którego nie można wywodzić obowiązku uczestnictwa strony w czynnościach procesowych organu administracji publicznej. Or- ganowi nie przysługują żadne środ- ki służące wymuszeniu na stronie czynnego udziału w podejmowa- nych czynnościach. Z faktu odmowy przez stronę czynnego uczestnictwa w postępowaniu nie można wypro- wadzać negatywnych następstw prawnych, zarówno w zakresie tre- ści stosunku materialnoprawnego, kształtowanego decyzją wydawaną w tym postępowaniu, jak i co do przy- sługujących stronie na podstawie prawa procesowego uprawnień do żądania weryfi kacji wydanego przez organ orzeczenia. Uprawnienie do czynnego udziału w każdym stadium postępowania – tzn. od momentu wszczęcia tego postępowania do chwili jego zakończenia przez wyda- nie decyzji administracyjnej – strona może realizować zarówno w toku po- stępowania przed organem I instancji, jak i w postępowaniu odwoławczym.
Zakres tego uprawnienia obowiązuje postępowanie prowadzone w trybie zwyczajnym, a także wszystkie nad- zwyczajne tryby postępowania ad- ministracyjnego. Organ administracji publicznej jest obowiązany prowadzić postępowanie z zachowaniem zasa- dy czynnego udziału także wówczas, gdy podejmuje decyzję działając w oparciu o uznanie administracyjne. W stadium wszczęcia postępowania ad- ministracyjnego uprawnienia strony, gwarantowane przez prawo do czyn- nego udziału strony w postępowaniu, obejmują: prawo do wystąpienia z żą- daniem inicjującym strony, prawo do wypowiedzenia się w kwestii wyraże- nia zgody na prowadzenie postępo- wania wszczętego przez organ z urzę- du, prawo do zawiadomienia o fakcie o fakcie wszczęcia postępowania z urzędu lub na żądanie jednej ze stron, a także prawo do aktywnego udziału w ustaleniu przez organ administracji publicznej rzeczywistej treści żądania, tzn. takiej, która jest zgodna z intencją strony.
Podkreślić należy, iż prawo strony do czynnego udziału w postępowa- niu realizuje się również w formie prawa do w toku udziału w postę- powaniu wyjaśniającym umożliwia jej wpływ na ustalenia stanu faktycz- nego stanowiącego podstawę roz- strzygnięcia organu. Możliwość ta jest konkretyzowana poprzez prawo inicjatywy dowodowej, prawo do czynnego udziału w czynnościach postępowania dowodowego oraz prawo wypowiadania się co do wy- ników postępowania dowodowego oraz prawo do wypowiedzenia co do wyników postępowania dowo- dowego oraz co do zgromadzonych dowodów i materiałów w sprawie. W odniesieniu do prawa do czynnego udziału strony w czynnościach do- wodowych na uwagę zasługuje obo- wiązek organu z tym skorelowany, tj.
obowiązek zawiadomienia strony o terminie i miejscu przeprowadzenia dowodu ze świadków i biegłych lub oględzin przynajmniej na siedem dni przed terminem. Natomiast prawo do wypowiadania się co do wyników postępowania dowodowego oraz co zgromadzonych dowodów w spra- wie uściślona jest w art. 81 kodeksu postępowania administracyjnego, zgodnie z którym okoliczność faktycz- na może być uznana za udowodnioną, jeżeli strona miała możność wypowie- dzenia się co do przeprowadzanych dowodów. Czynny udział strony w postępowaniu realizowany jest także poprzez prawo strony do wglądy w akta sprawy, którego korelatem jest obowiązek organu administracji pu- blicznej umożliwienia stronie w każ- dym stadium postępowania przeglą- dania akt, sporządzania z nich notatek i odpisów. Jak już zostało nadmienio- ne, organy przed wydaniem decyzji w sprawie obowiązane są umożliwić stronie wypowiedzenie się co do ze- branych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań. Temu obowiązko- wi organu odpowiada odrębne i sa- moistne prawo strony do żądania, aby po zakończeniu postępowania wyja- śniającego, a przed wydaniem decyzji organ umożliwił jej zajęcie stanowiska wobec całości dowodów, materiałów i żądań zawartych w aktach sprawy.
Organ powinien pouczyć stronę o przysługujących o przysługującym jej uprawnieniu, wyznaczyć jej sto- sowny termin do zapoznania z akta- mi sprawy i do złożenia końcowego oświadczenia oraz powstrzymać się od wydania decyzji do czasu złożenia tego oświadczenia w wyznaczonym terminie.
Prawo strony do załatwienia spra- wy w rozsądnym terminie koreluje w pełni z zasadą szybkości postępowa- nia. Przepis art. 12 § 1 kodeksu postę- powania administracyjnego. wyraźnie bowiem zaznacza, że działanie orga- nów administracji publicznej powin- no być zarazem szybkie i wnikliwe.
Realizacji powyższego uprawnienia podporządkowane zostały przepisy o załatwieniu spraw zawarte w art.
35- 38 kodeksu postępowania admi- nistracyjnego. Zgodnie z art. 35 § 1 kodeksu postępowania administracyj- nego organy administracji publicznej obowiązane są załatwić sprawy bez zbędnej zwłoki. Postępowania ad- ministracyjne regulowane jest przez konkretne terminy określone w ko- deksu postępowania administracyj- nego. Terminy te maja charakter mak- symalny, a zróżnicowanie ich długości wynika ze stopnia komplikacji sprawy będącej przedmiotem postępowania administracyjnego. W przypadku nie- zachowania przez organ terminów proceduralnych strona posiada możli- wość wniesienia zażalenia na niezała- twienie w terminie.
Art. 15 kodeksu postępowania ad- ministracyjnego ustanawia zasadę ogólną dwuinstancyjności postępo- wania administracyjnego. Na podsta- wie art. 15 kodeksu postępowania ad- ministracyjnego oraz stanowionego jego konkretyzację art. 127 kodeksu postępowania administracyjnego istotę zasady dwuinstancyjności moż- na uznać jako gwarancję procesową strony postępowania administracyj- nego, wyrażającą się w możliwości żądania przez nią ponownego roz- strzygnięcia ej sprawy indywidualnej załatwionej decyzją organu I instancji.
Strona ma więc prawo do tego, aby jej sprawa była dwukrotnie rozpatrywa- na pod względem merytorycznym, by dwukrotnie oceniono dowody, w
sposób rzeczowy i poważny przeana- lizowano wszelkie argumenty, opinie i żądania i w konsekwencji doprowa- dzono do wydania takiego rozstrzy- gnięcia, które najlepiej odpowiadać będzie prawu , interesowi publiczne- mu i słusznemu interesowi strony.
Ważnym uprawnieniem strony jest prawo do poznania motywów rozstrzygnięcia, które często jest utożsamiane z zasadą obowiązku informowania stron, a także zasadą przekonywania. Organy administracji publicznej powinny wyjaśniać stro- nom zasadność przesłanek, którymi kierują się przy załatwieniu sprawy, aby w ten sposób w miarę możno- ści doprowadzić do wykonania przez strony decyzji bez potrzeby stoso- wania środków przymusu. Podkreślić należy, iż uzasadnienie jest jednym z wymogów prawidłowej decyzji. Treść uzasadnienia nie może zastępować merytorycznego rozstrzygnięcia. Co ciekawe, uzasadnienie decyzji może stanowić przedmiot odwołania od decyzji organu I instancji, w sytuacji kiedy strona nie kwestionuje istoty rozstrzygnięcia, ale wyraża zastrze- żenia wobec motywów, na jakich się oparł organ wydający decyzję, albo też dostrzega sprzeczność pomiędzy treścią rozstrzygnięcia a ustaleniami zawartymi w uzasadnieniu. Zgodnie ze stanowiskiem lansowanym przez Naczelny Sąd Administracyjny, do- puszczalne jest wzruszenie przez sąd administracyjny decyzji administra- cyjnej z powodu wadliwości stwier- dzeń zawartych w uzasadnieniu, mimo, iż osnowa decyzji jest zgodna z prawem.
W toku postępowań administra- cyjnych związanych z budową i eks- ploatacją kolei linowych wszystkie powyższe prawa przysługują stronom tych postępowań. Jednakże nie w każ- dym z tych postępowań (postępowa- nie w przedmiocie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, decyzje o wydaniu pozwolenia na bu- dowę czy decyzja zezwalająca na eks- ploatację kolei linowej) ten sam pod- miot posiadał będzie przymiot strony.
Zgodnie bowiem z ustawą o udo- stępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa
w ochronie środowiska oraz o oce- nach oddziaływania na środowisko w toku postępowania w przedmiocie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach stroną postępo- wania jest nie tylko inwestor dążący do zbudowania obiektów stanowią- cych kolej linową, ale także organiza- cje ekologiczne. Bardziej złożona jest sytuacja w przypadku procedowania celem urzeczywistnienia regulacji materialnych w ustawie – prawo bu- dowlane, gdyż zgodnie z jej przepisa- mi za stronę postępowania w przed- miocie wydania decyzji o pozwoleniu na budowę są inwestor, właściciele, użytkownicy wieczyści oraz zarząd- cy nieruchomości znajdujących się w obszarze oddziaływania obiektu, a także organizacje ekologiczne. Na- tomiast w przypadku postępowania dotyczącego decyzji zezwalającej na eksploatację kolei linowej stroną jest sam eksploatujący.
Pomimo różnego składu podmio- towego wskazanego przez regulacje prawa materialnego wszystkie prze- analizowane powyżej prawa stron przysługują ww. podmiotom w toku wszystkich postępowań administra- cyjnych toczących się przed różnymi organami podczas budowy oraz eks- ploatacji kolei linowych.
Podsumowanie
Wydawać by się mogło, iż formalne regulacje z zakresu prawa administra- cyjnego zawarte w kodeksie postępo- wania administracyjnego nie posia- dają żadnego odniesienia do całego procesu budowy i eksploatacji kolei linowych. Jednakże naprawdę dzięki normom o charakterze procesowym możliwe jest faktyczne wejście w ży- cie norm administracyjnoprawnych zawartych w ustawie ustawą o udo- stępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o oce- nach oddziaływania na środowisko, ustawie – Prawo budowlane, czy też ustawie o dozorze technicznym, a w konsekwencji sprawnego funkcjono- wania kolei linowych. Kompetencje organów oraz prawa stron, jakie moż- na ustalić dzięki regułom zawartym w
kodeksie postępowania administra- cyjnego, stanowią swoistą gwarancję prawidłowości budowy i eksploatacji kolei linowych. Określają one jedno- znacznie, który organ jest kompe- tentny do podejmowania działań, do jakich zachowań posiadają prawo strony, a także jakie obowiązki organu są nierozerwalnie koherentne z tymi prawami. Stwierdzić zatem można, że kompetencje organów i prawa stron określone w przepisach postępowa- nia stanowią immamentną cześć bu- dowy oraz eksploatacji kolei linowych.
To one wyznaczają drogę, jaka wie- dzie do sprawnego funkcjonowania kompleksu urządzeń technicznych kolei linowych.
Materiały źródłowe
[1] Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o śro- dowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środo- wiska oraz o ocenach oddziaływa- ni na środowisko (Dz. U. z 2016 r., poz. 353),
[2] Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2016 r., poz.
290),
[3] Ustawa z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym (Dz. U. z 2015 r., poz. 1125),
[4] Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. – kodeks postepowania administra- cyjnego (Dz. U. z 2016 r., poz. 23 z późn. zm.),
[5] Rozporządzenie Ministra Infra- struktury z dnia 11 grudnia 2003 r.
w sprawie zasadniczych wymagań dla kolei linowych przeznaczonych do przewozu osób (Dz. U. z 2004 r., Nr 15, poz. 130),
[6] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znaczą- cą oddziaływać na środowisko (Dz.
U. z 2016 r., poz. 71),
[7] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 2012 r. w sprawie rodzajów urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicz- nemu (Dz. U. z 2012 r., poz. 1468), [8] Rozporządzenie Ministra Trans-
portu z dnia 1 czerwca 2016 r. w sprawie warunków technicznych
dozoru technicznego w zakresie projektowania, wytwarzania, eks- ploatacji, naprawy i modernizacji urządzeń transportu linowego (Dz.
U. z 2006 r., Nr 106, poz. 717), [9] R. Kędziora, Ogólne postępowanie
administracyjne, Warszawa 2008 r., [10] B. Adamiak, Funkcje procesowe prawa administracyjnego, OMT 1990 r., NR 1,
[11] B. Adamiak, J. Borkowski, Postępo- wanie administracyjne i sądowo- administracyjne, Warszawa 2003 r., [12] J. Jendrośka, Polskie postępowa- nie administracyjne, Wrocław 2009 r.,
[13] Red. J. Boć, Prawo administracyjne, Wrocław 1994 r.,
[14] W. Góralczyk, Zasada kompeten- cyjności w prawie administracyj- nym, Warszawa 1986 r.,
[15] W. Chróścielewski, Organ admini- stracji publicznej w postępowaniu administracyjnym, Warszawa 2002 r.,
[16] J. Borkowski, Nieważność decyzji administracyjnej, Łódź – Zielona Góra 1997 r.,
[17] J. Zimmermann, Administracyjny tok instancji, Kraków 1986 r.
[18] Pisemne wyjaśnienie Głównego Nadzoru Budowlanego z dnia 12 września 2016 r.; dokument stano- wiący część sprawy prowadzonej przez Dyrektora Transportowego Dozoru Technicznego, sprawa nr 27475.
Tunel kolejowy w Łodzi. PKP PLK ogłosiło przetarg
Marcin Bereszczynski, Dziennik Łódzki, 28.11.2016
Firmy, które chcę zaprojektować i wybudo- wać tunel łączący Łódź Fabryczną z Łodzią Kaliską i Łodzią Żabieńcem mogą składać oferty do 11 stycznia. PKP Polskie Linie Kole- jowe ogłosiły przetarg na projekt i budowę tunelu średnicowego, który będzie biegł pod miastem. Tunel zacznie się od podziemnego dworca Łódź Fabryczna i będzie prowadził na zachód. Będzie miał dwa wyloty: na północ - w kierunku Łodzi Żabieńca i na południe w stronę Łodzi Kaliskiej. Dzięki temu udrożnione zostaną połączenia kolejowe w obu osiach:
wschód - zachód i północ - południe. PKP PLK oszacowała wartość inwestycji na 1,76 mld zł netto, czyli ponad 2 mld zł brutto. Budowa powinna zakończyć się do 2022 roku, czyli przed wystawą Expo, o którą stara się Łódź (...).
mini pr zegląd ko m un ika cy jn y
Łódź: Trwają rozmowy w sprawie przystanku kolejowego
przy Manufakturze
Roman Czubiński, Rynek Kolejowy, 21.12.2016 PKP PLK i zarządca Centrum Handlowo-Roz- rywkowego Manufaktura wciąż nie podpisały porozumienia w sprawie budowy podziem- nego przystanku w przyszłym łódzkim tunelu średnicowym. Potencjalne kwestie sporne to formuła pozyskania gruntów na ten cel, loka- lizacja wyjść, a także nazwa nowego obiektu.
Choć obie strony oszczędnie informują o kon- kretach, z wypowiedzi nieofi cjalnych, a także z faktu przedłużania negocjacji, można wysnuć wniosek, że osiągnięcie porozumienia nie jest łatwe. Przystanek w rejonie skrzyżowania ulic Ogrodowej i Karskiego będzie drugim w łódzkim tunelu obok zlokalizowanego pod ul. Zieloną przy Zachodniej przystanku Łódź Centrum. Manufaktura będzie bez wątpienia jednym z głównych generatorów ruchu w jego pobliżu, choć należy pamiętać także o zabudowie mieszkaniowej Starego Polesia i pobliskiego Starego Miasta czy Kozin, insty- tucjach kulturalnych (Muzeum Miasta Łodzi, Muzeum Tradycji Niepodległościowych, Teatr Powszechny) oraz delegaturze Urzędu Mia- sta. – Rozmowy rozpoczęliśmy zaraz po ofi - cjalnym ogłoszeniu przez prezydent Łodzi, że tunel łączący dwa największe łódzkie dworce powstanie – informuje dyrektor Manufaktury Sławomir Murawski. Jak twierdzi, początkowo wpływ inwestycji na działalność Manufaktury nie był ujęty w projekcie przystanku. – Dla- tego rozpoczęły się rozmowy, by omówić wszelkie kwestie od razu. Nie chcieliśmy, by ewentualne roszczenia lub niedookreślone tematy wpłynęły na opóźnienia całej inwe- stycji. Ze względu na toczące się rozmowy z PKP nie możemy ujawniać żadnych szcze- gółów wewnętrznych negocjacji – zastrzega.
Dodaje też, że 90% kwestii zostało już ustalo- nych w satysfakcjonujący właściciela centrum handlowego sposób. Dyrektor liczy na podpi- sanie umowy z PKP PLK w najbliższym czasie (jednak uprzednio pracownicy centrum prze- widywali wcześniejsze zakończenie rozmów).
Jakie tramwaje dla Łodzi?
Witold Urbanowicz, Transport Publiczny, 19.12.2016
MPK w Łodzi prowadzi teraz przetarg na do- stawę 12 tramwajów. W pełni niskopodłogo- we tramwaje, mogące przewieźć co najmniej 200 pasażerów, w tym min. 50 na miejscach siedzących, mają zostać dostarczone do koń- ca września 2018 r. Przedmiotem przetargu, organizowanego przez MPK-Łódź, jest do- stawa 12 tramwajów wraz z podstawowym pakietem eksploatacyjno-naprawczym oraz specjalistycznym wyposażeniem obsługo-
wym. Łódź nie dopuszcza prototypowych pojazdów, niemających jeszcze homologacji.
Termin realizacji zamówienia wyznaczono do 30 września 2018 r. Tramwaj musi być wago- nem wieloczłonowym, przegubowym, jed- nokierunkowym, z całkowicie niską podłogą, napędzanym silnikami prądu przemiennego.
Pojazd musi być przystosowany do 30-letniej eksploatacji przy średnim rocznym przebie- gu 70 tys. km. Długość pojazdu określono na 28-32 m, a szerokość 2,4 m. Pojazd musi być przystosowany do przewozu minimum 200 pasażerów (przy założeniu 5 osób na m2 podłogi). MPK wymaga co najmniej 50 miejsc siedzących, w tym 40 stałych i maksymalnie 10 rozkładanych.
Łódź: Tramwaje dostaną priorytet z prawdziwego zdarzenia
Roman Czubiński, Transport Publiczny, 18.01.2017
Bardziej zdecydowane, niż dotąd, uprzywile- jowanie tramwajów będzie jednym z elemen- tów zmian dotyczących łódzkiej komunikacji miejskiej. Pojazdy szynowe będą otrzymywa- ły wolną drogę zawsze, a nie – jak obecnie – tylko wtedy, gdy muszą nadrobić powstałe już na trasie opóźnienie. Nowe zasady zaczną wchodzić w życie wraz z nowym układem li- nii – 2 kwietnia. Choć w założeniu utworzony wraz z rozbudową i modernizacją Trasy W-Z OSSR miał przyspieszyć komunikację miej- ską, opóźnienia pojazdów MPK były w ciągu ostatniego roku obiektem ostrej krytyki za- równo pasażerów, jak i radnych opozycji. Do tej pory przedstawiciele Zarządu Dróg i Trans- portu oraz wykonawcy systemu twierdzili, że kosztujące 88 mln zł urządzenia działają tak, jak powinny. Teraz jednak najwyraźniej cier- pliwość władz miasta uległa wyczerpaniu.
– ZDiT otrzymał od prezydent Hanny Zda- nowskiej odpowiednie polecenia. Ustawienia obszarowego systemu sterowania ruchem zostaną zmienione w taki sposób, by składy tramwajowe przejeżdżały przez skrzyżowania jako pierwsze nie tylko w razie konieczności nadrabiania opóźnienia – deklaruje Łukasz Goss z Biura Prasowego UMŁ. Spowoduje to, że relacje prostopadłe do tramwaju zostaną uznane za podrzędne. – Nowy system trans- portowy jest jednak tworzony właśnie po to, by zachęcić mieszkańców do przesiadki z komunikacji indywidualnej na zbiorową.
W dłuższej perspektywie to się miastu opła- ci. Jedynym, co może skłonić przeciętnego kierowcę do zmiany środka transportu, jest nie cena biletu, ale właśnie możliwość szyb- szego i sprawniejszego dojazdu na miejsce komunikacją publiczną – argumentuje Goss.
Na skrzyżowaniach torowisk z pozbawionymi torowisk drogami poprzecznymi priorytet dla tramwaju będzie bezwzględny.
Organizacje międzynarodowe są to zrzeszenia bądź stowarzyszenia państw lub innych osób fi zycznych i prawnych (funkcjonujących w ra- mach wewnętrznych porządków prawnych poszczególnych państw), które powoływane są dla realizowania określonych celów i zadań [1]. Są to więc instytucje, których funkcjonowa- nie może wynikać zarówno z samego prawa międzynarodowego publicz- nego, jak również z prawa publiczne- go bądź prywatnego państw, w zależ- ności od postanowień statutów tych podmiotów. Organizacje międzyna- rodowe, oprócz państw są głównymi uczestnikami stosunków międzynaro- dowych.
Zasadnicze znaczenie ma kwestia podziału organizacji międzynarodo- wych. Wyróżniamy organizacje mię- dzynarodowe rządowe (międzypań- stwowe) oraz pozarządowe.
Organizację międzynarodową rzą- dową (ang. Governmental Organiza- tion - GO) można określić jako formę współpracy państw, ustaloną w wielo- stronnej umowie międzynarodowej, obejmującą względnie stały zakres uczestników, której podstawową ce- chą jest istnienie stałych organów o określonych kompetencjach i upraw- nieniach, działających dla realizacji wspólnych celów [2].
Natomiast organizacje międzyna- rodowe zrzeszające osoby fi zyczne, osoby prawne, władze poszczegól- nych państw oraz inne stowarzyszenia nie posiadające osobowości prawnej, których współpraca oparta jest na in- stytucjach prawa wewnętrznego po- szczególnych państw, a nie na umo- wie międzynarodowej, określa się mianem organizacji pozarządowych (ang. Non-Governmental Organizations – NGO) [3].
W kręgu zainteresowania prawa międzynarodowego publicznego pozostają zarówno organizacje mię- dzynarodowe rządowe [4], jak i poza- rządowe. Jednak z uwagi na to, że or- ganizacje międzynarodowe rządowe są rozpatrywane jako instytucje pozo- stające w ścisłym związku z prawem międzynarodowym publicznym, jak również z międzynarodowymi sto- sunkami politycznymi państw oraz jako podmioty kształtujące normy prawa międzynarodowego, to należy wskazać, iż część doktryny prawniczej przez organizacje międzynarodowe rozumie tylko i wyłącznie organizacje międzynarodowe rządowe, przeno- sząc tym samym organizacje między- narodowe pozarządowe w kierunku prawa prywatnego [5]. Jednak rosnąca liczba organizacji międzynarodowych pozarządowych oraz ich rosnące zna- czenie we współczesnych stosunkach
O.I.T.A.F. i CEOC jako przykłady międzynarodowych organizacji
i stowarzyszeń zajmujących się problematyką transportu linowego
Streszczenie: Niniejszy artykuł ma na celu omówienie podstawowych problemów związanych z naturą organizacji międzynarodowych pozarządowych. W pracy zostanie dokonana analiza defi nicji organizacji międzynarodowych rządowych i pozarządowych funkcjonująca na gruncie prawa międzynarodowego publicznego. Przedstawiona zostanie klasyfi kacja organizacji międzynarodowych pozarządowych, a także zostaną omówione przykłady funkcjonowania dwóch organizacji międzynarodowych zajmujących się problematyką transportu linowego oraz bezpieczeństwa urządzeń technicznych.
Słowa kluczowe: Organizacje międzynarodowe; Organizacje pozarządowe; NGO; Transport linowy; Dozór techniczny; System oceny zgodności;
OITAF; CEOC
Abstract: The purpose of this article is an attempt of describing the fundamental problems associated with the nature of international non-governmental organizations. The paper analyzes the defi nition of international organizations (governmental and non-governmental) functioning in public international law. The classifi cation of international non-governmental organizations will be also presented, as well as the examples of the functioning of the two international organizations dealing with transportation by rope and safety of technical devices.
Keywords: International organizations; Non-governmental organizations; NGO; Transportation by rope; Technical inspection; Conformity asses- sment system; OITAF CEOC
O.I.T.A.F. and CEOC as examples of international organizations and associations dealing with transportation by rope
Sebastian Rudnik
mgr
radca prawny w Transportowym Dozorze Technicznym, doktorant w Instytucie Prawa Międzynarodowego na Wydziale Prawa i Administracji UW
radcaprawny@sebastianrudnik.pl
