Co wpływa na stan zbóż jesienią?

(1)

biuletyn informacyjny KFPZ o Federacji

Numer 17 Październik 2011 Październik 2011

Co wpływa na stan zbóż jesienią? 31

Polska struktura magazynowa 28

Żywność i żywienie w 21 wieku 12

(2)

biuletyn informacyjny KFPZ

o Federacji biuletyn informacyjny KFPZ o Federacji

Henryk Ordanik

tel. 502 608 085 woj. wielkopolskie, lubuskie, dolnośląskie Ireneusz Brudnoch

tel. 604 938 265 woj. pomorskie, zachodniopomorskie Rafał Mładanowicz

tel. 608 755 255 woj. zachodniopomorskie, kujawsko-pomorskie

Maciej Dybioch

tel. 609 734 131 woj. lubelskie, podkarpackie, podlaskie, warmińsko-mazurskie Jerzy Hławiczka

tel. 505 022 609 woj. opolskie, śląskie, małopolskie, świętokrzyskie Joanna Leśniewska

tel. 667 958 199 woj. mazowieckie, łódzkie Leszek Bosek

tel. 663 763 467 woj. opolskie

Kontakt w terenie:

Henryk Ordanik

tel. 502 608 085 woj. wielkopolskie, lubuskie, dolnośląskie Ireneusz Brudnoch

tel. 604 938 265 woj. pomorskie, zachodniopomorskie Rafał Mładanowicz

tel. 608 755 255 woj. zachodniopomorskie, kujawsko-pomorskie

Maciej Dybioch

tel. 609 734 131 woj. lubelskie, podkarpackie, podlaskie, warmińsko-mazurskie Jerzy Hławiczka

tel. 505 022 609 woj. opolskie, śląskie, małopolskie, świętokrzyskie Joanna Leśniewska

tel. 667 958 199 woj. mazowieckie, łódzkie Leszek Bosek

tel. 663 763 467 woj. opolskie

Kontakt w terenie:

Redakcja

redaktor naczelny: Joanna Leśniewska kom. 667 958 199

e.mail: redakcja@swiatzboz.pl www.swiatzboz.pl

Skład i grafi ka

PRINTOMATO.pl

e-mail: magda@printomato.pl www.printomato.pl

Krajowa Federacja Producentów Zbóż ul. Świętokrzyska 20 lok 402 A 00-002 Warszawa

kom. 667 958 199 www.kfpz.pl e-mail: biuro@kfpz.pl

Członkowie wspierający:

KOMPLET

560 SC

MAGAZYNOWANIE

1. Polska struktura magazynowa 28

- Michał Mazurowski

28

UNIA EUROPEJSKA

1. Żywność i żywienie w 21 wieku 12 - Joanna Leśniewska

2. Agronomia w zrównoważonym rozwoju

współczesnego rolnictwa 13

- Joanna Leśniewska

12 4 O FEDERACJI

1. List Prezesa 4

2. Debata przedżniwna federacji 5

3. COPA-COGECA – sprawozdanie 6

- Zbigniew Kaszuba

4. Przedżniwne dyskusje 7

5. Targi Polskie Zboża 2011 8

6. W skrócie… 8

7. Szkolenie producentów zbóż 9

8. Konferencja – E. Coli 9

9. Petycja 10

10. Protest przedstawicieli rolników w Brukseli 11 - Joanna Leśniewska

RYNEK ZBÓŻ 17

1. Rynek zbóż w sezonie 2011/12 17

- Wiesław Łopaciuk

2. Wiadomości zbożowe ze świata 21 - Beata Michalska-Klimczak

3. Notowania zbóż 23

4. Wiadomości cenowe 24

5. Przegląd wiadomości z rynku wschodniego 26 - Beata Michalska-Klimczak

AGROTECHNIKA

1. Co wpływa na stan zbóż jesienią? 31 - Zuzanna Sawinska

2. Wartościowa słoma 34 - Czesław Szewczuk

3. Z ostatnich prac komitetów COPA-COGECA 35

WYWIAD Z...

1. O jakości ziarna

- rozmowa z Jadwigą Rothkaehl

Prezesem Stowarzyszenia Młynarzy RP 15

15

31

(3)

Szanowni producenci, czytelnicy!

Zachęcam do zapoznania się z kolejnym numerem biuletynu „Świat Zbóż”. Liczę, że tematy poruszane na jego łamach okażą się interesujące. W tym numerze znajdą Państwo m.in. cenowe podsumowanie żniw oraz najnowsze informacje płynące ze świata oraz rynku wschodniego, a także doniesienia z prac komitetów COPA-COGECA.

Aktualny, aczkolwiek nie ostateczny, szacunek federacji odnośnie wielkości tegorocznych krajowych zbiorów mówi, iż kształtują się one na poziomie 24,02 mln ton. Dochodzą do tego optymistyczne prognozy zbioru dla kukurydzy na poziomie 2,05 mln ton. Według wrześniowego przedwynikowego szacunku ogłoszonego przez GUS, tegoroczne zbiory zbóż ogółem sza- cowane są na ok. 26,3 mln t, czyli o 3,5% mniej w porównaniu z rokiem ubiegłym. Natomiast zbiory zbóż podstawowych z mieszankami zbożowymi prognozowane są przez GUS na poziomie ok. 24,1 mln ton, tj. o 5,5% mniej od uzyskanych w roku ubiegłym.

Federacja szacuje wielkość zbiorów pszenicy na poziomie 9,05 mln ton i 3,25 mln ton żyta. Oceniamy, iż jedynie 30% zebranych zbóż można zakwaliﬁ kować jako ziarno o jakości w pełni konsumpcyjnej. Przyczyniły się do tego nadmierne opady w Polsce połu- dniowej i południowo-wschodniej, wyleganie plantacji, wysoka presja chorób w skutek nadmiernej ilości opadów oraz opóźnione zakończenie żniw spowodowane załamaniem pogody w lipcu i na początku sierpnia. Region, w którym najbardziej ucierpiało na jakości ziarno, a co za tym idzie producenci, to Lubelszczyzna. To były trudne żniwa dla rolników w całym kraju, a zmienna i nieprzewidywalna pogoda wymuszała na nas częste korekty szacunków.

Po żniwach rolników dotknął kolejny problem – braki w punktach sprzedaży kwaliﬁ kowanego materiału siewnego.

O wzroście zainteresowania producentów rolnych zakupem materiału siewnego świadczy zwiększająca się liczba składanych do ARR wniosków o dopłatę z tytułu zużytego do siewu lub sadzenia materiału siewnego kategorii elitarny lub kwaliﬁ kowany.

W roku 2010 złożono ich ponad 60 tys. natomiast w 2011 roku liczba złożonych wniosków to ok. 62,9 tysięcy (stan na 25.07.2011 r.). Od 15 lipca producenci rolni mogą ponownie ubiegać się o tego typu dopłatę.

W listopadzie federacja planuje organizację szkolenia dla producentów zbóż w Zamościu. Tematem szkolenia będzie: Produkcja zbóż konsumpcyjnych. Szkolenie odbędzie się dzięki środkom ﬁ nansowym z Funduszu Promocji Ziarna Zbóż i Przetworów Zbożowych.

Podczas Walnego Zebrania Delegatów federacji w czerwcu, zebrani delegaci podjęli uchwałę o dodaniu do Statutu federacji Rozdziału X Rada Federacji. Pełna treść nowego statutu dostępna jest na naszej stronie internetowej (www.kfpz.pl w zakładce Do Pobrania). Zachęcam naszych członków do aktywnego uczestniczenia w codziennej działalności federacji, wy- miany informacji i poglądów.

Z poważaniem,

Rafał Mładanowicz Krajowa Federacja Producentów Zbóż

Debata przedżniwna federacji

30 czerwca w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi od- była się Debata przedżniwa zorganizowana przez KFPZ.

W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele MRiRW, Agencji Rynku Rolnego, Krajowej Rady Izb Rolniczych, FBZPR, Głównego Urzędu Statystycznego, Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, Izby Zbożowo-Paszowej, przedstawiciele fi rm skupujących zboża oraz dziennikarze, grupy producenckie oraz przedstwiciele federacji. Debatowano o aktualnej sytu- acji na rynku zbóż, zapasach, prognozach zbiorów i cen w sezonie, a także perspektywach na kolejne lata.

Rafał Mładanowicz (Prezes KFPZ) przedstawił prognozy zbio- rów, powierzchni zasiewów i cen na rynku krajowym według KFPZ. Szacunek federacji przed żniwami co do wielkości zbiorów kształtował się na poziomie 24,8 mln ton (bez kukurydzy). Prezes przypomniał o wiosennych przymrozkach, suszy, złym przezi- mowaniu, które z pewnością wpłyną na wielkość zbiorów. Stan krajowych zapasów był szacowany przez federację na 1 mln ton.

Następnie zaprezentował wyniki ankiety przedżniwnej wykona- nej wśród największych producentów zbóż. Aż 41% ankietowanych wskazało, iż cena w żniwa za pszenicę konsumpcyjną będzie mieścić się w przedziale 801-1000 zł/t, natomiast według 17%

ankietowanych byłoby to 1001-1200 zł/t. Podczas dalszej części prezentacji przedstawił czynniki wpływające na ceny zbóż na rynkach światowych: prognozy i szacunki światowych producentów zbóż, relacja dolara do euro, konfl ikty i kryzysy u największych światowych importerów, cła i zakazy eksportu.

Bogusław Rzeźnicki (MRiRW, Departament Hodowli i Ochro- ny Roślin) przedstawił zmiany mające być wprowadzone ustawą o środkach ochrony roślin – kwestie rejestracji, obrotu i stosowania środków ochrony roślin. Przypomniał iż rolnicy powinni je stosować zgodnie z zaleceniami producenta na etykiecie. W przypadku braku skuteczności działania danego środka stosowanego zgodnie z etykietą to producent ponosi odpowiedzialność.

Daria de Leon (MRiRW, Departament Rynków Rolnych) przypo- mniała o wniosku Ministra Rolnictwa na Radzie UE o podniesienie ceny interwencyjnej do 130 euro za tonę, przedłużeniu obowią- zywania wstrzymania ceł w ramach kontyngentów taryfowych na pszenicę innej jakości i jęczmień (do końca roku). Podczas prezydencji węgierskiej i polskiej trwają prace mające na celu dostoso- wanie Rozporządzenia 1234/2007 do Traktatu z Lizbony.

Czy prognozy GUS nie są przeszacowane?

Artur Łączyński (GUS, Departament Rolnictwa) prognozy i szacunki publikowane przez GUS oparte są na formularzach przesy- łanych do GUS przez m.in. punkty skupu i ustalonej metodyce.

Dane pochodzą od podmiotów z rynku. GUS prezentuje też pewne szacunki, przybliżenia. Szacunkowe powierzchnie upraw działają na zasadzie wyboru pewnej losowej próby z populacji, którą zweryfi kują wyniki Powszechnego Spisu Rolnego z 2010 r.

Henryk Ordanik (KFPZ) powiedział, iż obserwując od kilku lat szacunki prezentowane przez federację i GUS, to prognozy federacji są trafniejsze. Największe wątpliwości budziła zeszłorocz- na debata, gdy ofi cjalnie mówiło się o 5 mln zapasów. Dziś już wiadomo, że nie mamy takich zapasów. Rolników interesują dwa wskaźniki: przewidywany plon i stan zapasów w momencie roz- poczęcia żniw, oba mają później wpływ na cenę.

Krzysztof Bojar (KFPZ) stwierdził, że patrząc na tabele ukazu- jące średnie plony od 2005 (31,5 dt/ha) do 2011 r. (31,2 dt/ha prognoza IERiGŻ), nie widać postępu w rolnictwie ani edukacji.

Być może dane pochodzą z gospodarstw o powierzchni 3 ha, nie dostarczajacych na rynek ziarna.

Artur Łączyński odpowiedział, że GUS prezentuje dane powyżej 0,1 ha. Aby średnia plonu przesunęła się w jakimś kierunku to musi być bardzo duży wzrost w dużych gospodarstwach lub nie- wielki wzrost w małych gospodarstwach. Dane zawierają pełen przekrój, nie wyniki dla przedziałów

Leszek Bosek (KFPZ) stwierdził, że federacji zależy na tym by szacowanie było dokładne. Najmniej podatna na czynniki pogodowe jest powierzchnia zasiewów. Czy nie warto wejść w poro- zumienie z ARiMR w celu uzyskania pewnej informacji odnośnie powierzchni zasiewów, przy składaniu wniosków przez rolników?

Jego zdaniem rolnicy nie widzieliby problemu, gdyby to były dodatkowe 4-5 punkty do wniosku określające strukturę zasiewów.

Artur Łączyński – wniosek o dopłaty składa się w ramach uzu- pełniającej płatności obszarowej. Kiedyś obejmował on podział na gatunki, obecnie go nie ma. Ta wiedza jest niekompletna. Nie mamy informacji o poszczególnych gatunkach. Z dotychczasowej argumentacji wynika, iż podział na gatunki został zlikwidowany bo wynikało z niego, że dopłacamy tylko do zbóż. Była też pro- pozycja dodatkowych dobrowolnych ankiet, które mogłyby być dołączone do wniosku. GUS może wystąpić z takim wnioskiem do ARiMR, ale tu pewnie wymagana byłaby zgoda MRiRW.

Joanna Leśniewska

(4)

Sprawozdanie z Grupy Roboczej ds. zbóż 30.06-1.07.2011 r.

Posiedzenie poprowadził nowy przewodniczący Grupy Roboczej ds.

zbóż COPA-COGECA Ian Backhaus. Przedstawiciele krajów UE przedstawili aktualne prognozy dotyczące zbiorów 2011 roku.

W imieniu Polski przedstawiłem przygotowaną i skonsultowaną pro- gnozę zbiorów zbóż na poziomie około 26,9 mln ton (w tym 2,1 mln ton kukurydzy). Pomimo długotrwałej suszy w Polsce centralnej, a zwłaszcza w województwie wielkopolskim, lubuskim, kujawsko-pomorskim i częściowo w województwach ościennych. zbiory dla Polski zapowiadały się nienajgorzej.

Delegacje Francji i Niemiec zgłaszały gorsze prognozy zbiorów ze względu na suszę. Sytuacja rynkowa dla zbóż wg opinii delegacji zapo- wiadała się stabilnie na wysokim poziomie cen zbóż na rynku.

Ian Backhouse, przewodniczący grupy roboczej „Zboża” Komite- tów COPA-COGECA ocenił, że dane liczbowe na kampanię 2011/12 kształtują się na poziomie 272 milionów ton, co oznacza 1-procento- wy spadek produkcji w porównaniu z ubiegłym rokiem. Większe spad- ki wynoszące 3,5% i 4,4% odnotowuje się w UE w produkcji pszenicy i jęczmienia, podczas gdy prognozy dla kukurydzy są dobre. Jednak biorąc pod uwagę tegoroczną suszę, która dotknęła znaczne obsza- ry UE, szacunki nadal są jedynie orientacyjne. Koszty środków produkcji, szczególnie nawozów, szybują w górę i stawiają producentów w bardzo trudnej sytuacji. Zapasy zbóż są bardzo niskie i spodziewamy się, że sytuacja rynkowa w dalszym ciągu będzie napięta. Zapasy zbóż nadal będą pod presją, a rynek pozostanie niestabilny, zależny od zbio- rów w Rosji i na Ukrainie.”

Przedstawiciel DG Agri przedstawił propozycje zmian w instrumen- tach rolnośrodowiskowych. W swoim komunikacie z listopada 2010 Komisja przedstawiła propozycję, według której „zazielenianie” po- winno stanowić część płatności bezpośrednich w ramach pierwszego fi laru. Dzięki temu UE może poszczycić się najwyższymi standardami trwałości środowiskowej oraz dobrostanu zwierząt na całym świecie, lecz sprostanie im nie było łatwe. Osiągnięcie tych norm doprowadziło do zwiększonych kosztów, niskiej opłacalności oraz ograniczyło pro- duktywność, w czasie gdy rolnictwo musi stawić czoła wielu nowym wyzwaniom związanym z produkcją. Nie możemy uznać, że naszym priorytetem jest dalsze „zazielenianie” WPR jak to miało miejsce wcze- śniej. Obecnie należy zwrócić się ku „zielonemu wzrostowi” – pod tym pojęciem rozumie się oryginalne rozwiązania korzystne dla wszystkich stron, które przyczyniają się do zapewnienia konkurencyjności i sku- teczności produkcji, a zarazem będą miały korzystny wpływ na śro- dowisko. Wszystkie obowiązkowe standardy UE, obecnie zawarte w „zasadzie wzajemnej zgodności” powinny zostać zebrane pod nazwą

„standardy produkcji rolnej UE”. Należy upewnić się, że są one stosowane w jednakowy sposób we wszystkich państwach członkowskich.

Instrumenty promocji zielonego wzrostu

Dotyczyłyby one idei Komisji odnoszącej się do włączenia nowego elementu „zazieleniania” w taki sposób, aby zapewnić zielony wzrost.

Zawierałyby one 3 główne tematy:

wydajne wykorzystanie zasobów, zwłaszcza składni- ków odżywczych i wody,

sekwestracja CO₂ w glebie rolnej i biomasie, ograniczenie emisji gazów cieplarnianych.

Instrumenty te powinny być dobrowolne a płatności fi nansowane z budżetu UE i stosowane w jednolity sposób w całej UE. Zakres tych instrumentów powinien dać możliwość uczestnictwa wszystkim ro- dzajom rolników, ze wszystkich regionów i sektorów. Należy kontynu- ować stosowanie oraz wzmacnianie instrumentów rolno-środowisko- wych, poprzez zawarcie w nich narzędzi mających na celu zachęcanie do inwestycji popierających instrumenty „zielonego wzrostu”.

Uproszczenie

Należy uprościć istniejące instrumenty oraz upewnić się, że nowe instrumenty „zielonego wzrostu” nie zwiększą administracyjnego obciążenia rolników oraz nie doprowadzą do dodatkowych inspekcji w gospodarstwach.

Przedstawiciel Fertilizers Europe zaprezentował realne koszty produkcji nawozów azotowych w Europie, zwłaszcza w kontekście cen energii oraz gazu udowadniając konieczność utrzymania ich wysokiego poziomu w najbliższych miesiącach. Na zarzuty członków grupy roboczej o monopolistycznej dominacji producentów nawozów azotowych w organizacji Fertilizers Europe, do której należą również polskie za- kłady azotowe, nie umiał się do nich kompetentnie odnieść.

Komisja pracuje nad nową dyrektywą wprowadzającą normę kadmu w zbożach, w związku z tym, że stwierdziła potencjalną szkodliwość niektórych przetworów zbożowych dla dzieci. Zaprezentowano aktualne propozycje do wdrożenia w życie przez Komisjię, a mianowicie wprowadzenie maksymalnych dopuszczalnych norm/zawartości kadmu w nawozach fosforowych.

Według mojej oceny jest to działanie nadgorliwe, zgłasza- łem to na spotkaniu, ponieważ rodzi to daleko idące konse- kwencje, a mianowicie:

problem monitoringu zawartości kadmu w zbożach (podobnie było po wprowadzeniu dopuszczalnej normy na mytotoksyny, niepotrzebne obciążenie tą normą dla zbóż paszowych, które

też będą jej podlegać,

import zbóż nie będzie takiego wymagania mógł wprowadzić (np z Ukrainy),

sprawa dotyczy prawdopodobnej szkodliwości tylko dla prze- tworów dla dzieci, gdzie przecież i tak są reżimy produkcji tych przetworów,

w Polsce nie ma stwierdzonego problemu istotnej zawartości kadmu na polach uprawnych.

I najważniejsze, konsekwencją działań Komisji ma być wprowadzenie norm na nawozy. I to jest najgroźniejsze ponieważ skutkować to bę- dzie drastycznym wzrostem cen nawozów niektórych europejskich producentów w tym np. polskich, czy też francuskich bazujących na surowcach o niewielkiej zawartości kadmu itd.

Na Komitecie Konsultacyjnym w DG Agri wszyscy martwili się, że produkcja zbóż w UE nie rośnie, a ja twierdzę, że m.in. przez takie niepotrzebne pomysły, które w rezultacie prowadzą to wzrostu kosz- tów produkcji zbóż w UE obniżając jej konkurencyjność wobec reszty świata, który się takim problemem nie przejmuje!

Zbigniew Kaszuba Ekspert KFPZ

Podobnie jak w ubiegłych latach, także w tym roku Izba Rol- nicza Województwa Łódzkiego zorganizowała dniu 20 lipca spotkanie przedżniwne. Jego celem było przygotowanie do akcji żniwnej 2011 oraz przedstawienie regulacji dotyczących skupu zbóż rzepaku. W spotkaniu uczestniczyli rolnicy, pod- mioty skupowe i instytucje związane z rolnictwem. W imieniu Krajowej Federacji Producentów Zbóż szacunki zbiorów

i powierzchni dla zbóż w 2011 przedstawił Jerzy Hławiczka (Przewodniczący Komisji Rewizyjnej KFPZ). Podczas spotkania prognozowano termin rozpoczęcia skupu oraz ceny zbóż.

Na spotkaniu wypracowano wspólne Stanowisko będące podsumowaniem dyskusji. Treść przejętego Stanowiska publi- kujemy poniżej.

Przedżniwne dyskusje

(5)

17 maja 2011 Krajowa Federacja Producentów Zbóż zorganizowała w Pszczynie szkolenie dla grupy 60 producentów zbóż. Uczestników przywitał i roz- począł szkolenie Starosta Powiatu Pszczyńskiego – Paweł Sadza. Z ramienia federacji nad przebiegiem szkolenia czuwał Jerzy Hławiczka.

Tematem szkolenia była produkcja zbóż konsumpcyjnych.

Podczas szkolenia wygłoszono następujące wykłady:

Ochrona zbóż konsumpcyjnych przed grzybami chorobotwór- czymi – prof. nadzw. dr hab. Marek Korbas,

Zastosowanie herbicydów w produkcji zbóż konsumpcyjnych – inż. Adam Paradowski,

Analiza kosztów produkcji zbóż za pomocą arkusza kalkulacyj- nego – dr Leszek Sieczko.

Jeszcze w listopadzie tego roku KFPZ planuje organizację kolej- nego z cyklu szkolenia dla producentów zbóż z województwa lubelskiego, o terminie i miejscu będziemy Państwa informo- wać poprzez stronę internetowa federacji (www.kfpz.pl) oraz w cotygodniowych Wiadomościach Zbożowych wysyłanych drogą mailową do członków federacji.

Szkolenie było fi nansowane ze środków Funduszu Promocji Ziarna Zbóż i Przetworów Zbożowych.

30 sierpnia Zbigniew Kaszuba reprezentował federację na spotkaniu w Starym Polu z 45 osobową delegacją rolników z Białorusi. Podczas spotkania informował o korzyściach dla rolników wynikających ze zrzeszania się oraz o bieżącej działalności i początkach Krajowej Federacji Producentów Zbóż.

25 września Rafał Mładanowicz reprezentował federację i producentów zbóż na Dożynkach Prezydenckich w Spale.

Na posiedzeniu Rady Unii Europejskiej odbywającym się 19 lipca 2011 przedstawiono dokument o nazwie Zielona Księga, która zawiera 16 pytań dotyczących celów jakie ma realizować polityka informacyjna i promocyjna na rynku wewnętrznym i zewnętrznym, a także narzędzi ich realiza- cji. Od 14 lipca do 30 września br. trwają publiczne konsul- tacje, które mają na celu umożliwienie przedstawienia uwag i postulatów w zakresie stworzenia efektywnego mechani- zmu promocji. Zachęcamy do wyrażania swojej opinii. Od- powiednie linki do stron:

http://ec.europa.eu/agriculture/promotion/#

http://ec.europa.eu/agriculture/promotion/policy/green-paper/

com2011-436_pl.pdf

Podczas konferencji prasowej 21 września fi rma Bayer CropScience przedstawiła nowego Dyrektora Sprzedaży BCS – Kazimierza Bona oraz zapowiedziała wprowadzenie na rynek w 2012 nowej linii opakowań produktów – smar- tline. Nowa linia opakowań znacznie podwyższy bezpie- czeństwo i wygodę użytkowania oraz rozpoznawalność produktów. Do produkcji nowych opakowań zużywa się, w porównaniu z opakowaniami tradycyjnymi, do 10% ma- teriałów mniej, zmniejszy to także zasoby potrzebne do utylizacji opakowań. Docelowo nowe opakowania będą pozbawione dodatkowej plomby zabezpieczającej wylew, co ograniczy dodatkowe potencjalne źródło skażenia śro- dowiska – szczególnie zbiorników wodnych oraz ograniczy potrzebę utylizacji elementów aluminiowych. Możliwość identyfi kacji fi rmy Bayer, jako producenta jest zwiększona przez trwałe umieszczenia logo fi rmy na korpusie opakowania, zakrętce i plombie zewnętrznej. Na opakowaniach wytłoczone są również podziałki, ułatwiające orientacyjny pomiar objętości produktu w opakowaniu. Istotnie zwięk- szoną sztywność opakowań a tym samym wyższą ich sta- bilność podczas magazynowania. Nowa linia zostanie za- stosowana do opakowań: 50 ml, 100 ml, 250 ml, 500 ml, 1 l, 3 l i 5 l.

27 lipca 2011 r. w Warszawie odbyła się konferencja Epidemia E. coli – zagrożenia dla bezpieczeństwa żyw- ności na globalnym rynku, której organizatorem było Biuro Promocji Jakości. Wzięło w niej udział ponad 160 osób, w tym politycy, naukowcy oraz przedsta- wiciele organizacji rolniczych i żywnościowych.

W trakcie konferencji odbyły się dwa panele dyskusyjne: na- ukowy oraz polityczno-gospodarczy. W pierwszym wzięli udział: prof. Stanisław Kowalczyk – Główny Inspektor Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, prof. Krzysztof Kwiatek i prof. Bolesław Wojtoń z Państwowego Instytutu Weterynaryjnego, dr Grzegorz Madajczak z Państwowego Zakładu Higieny oraz Marek Marzec.

W panelu polityczno-gospodarczym uczestniczyli: eurodepu- towany Czesław Siekierski, byli ministrowie rolnictwa Ro- man Jagieliński, Jacek Janiszewski, Wojciech Mojzesowicz oraz wiceprzewodniczący Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi PE Janusz Wojciechowski.

Oba panele wywołały gorącą dyskusję na temat bezpieczeń- stwa żywności, rolnictwa ekologicznego, urzędowej kon- troli żywności oraz szans i zagrożeń dla polskiego rolnictwa.

Uczestnicy konferencji doszli do kilku konkluzji:

Niemcy po raz kolejny bezkarnie przeszły przez wywołany przez siebie kryzys żywnościowy. Wcześniej wykryto diok- syny w skażonym mięsie, teraz odpowiedzialność za epide- mię E. coli rozmyła się na całą Unię Europejską.

Szkolenie producentów zbóż Targi Polskie Zboża 2011

W skrócie…

Konferencja – E. Coli

W dniach 3-4 czerwca w miejscowości Modrze w gminie Stęszew odbyły się po raz trzeci targi Pol- skie Zboża. Zarząd Krajowej Federacji Producentów Zbóż w pełnym składzie był obecny na targach, co stwarzało możliwość wymiany informacji i prognoz na nadchodzące żniwa. Podczas obu dni targowych producenci zbóż mieli możliwość zasięgnięcia porad od wszystkich znaczących fi rm z branży rolniczej.

KFPZ miała 33 poletka doświadczalne obsiane pszenicą ozi- mą, o które przez cały okres wegetacji dbał Paweł Kaczmarek (Dziękujemy!). Podczas targów zwiedzający mogli zapoznać się z kosztami i wstępnymi wynikami ochrony fungicydowej od

dr Zuzanny Sawińskiej dla poszczególnych poletek KFPZ. Peł- ne sprawozdanie z wyników tej ochrony oraz programy zosta- ną opisane w naszym biuletynie Świat Zbóż – Luty 2012.

Podczas drugiego dnia targów była możliwość wysłuchania wykładu Rafała Mładanowicza (Prezes KFPZ) – Rynek zbóż w Polsce: doświadczenia i perspektywy. Prezes przypomniał słu- chaczom czynniki wpływające na ceny zbóż, przedstawił ten- dencje i szacunki na najbliższe miesiące, a także podkreślił istotę dotychczasowych działań i cele federacji na najbliższy rok.

Udział federacji w targach został sfi nansowany ze środków Funduszu Promocji Ziarna Zbóż i Przetworów Zbożowych.

(6)

„ AGRO-BIZNES”

Spółka Jawna Sularz – Rudnicki 66-400 Gorzów ul. Myśliborska 56 internet: www.agro-biznes.pl

tel/fax: 95 731 42 24,

tel: 95 720 62 75, 95 731 43 84, 95 731 43 47 Dział zbóż tel/fax: 95 728 86 73

e-mail: zboza@agro-biznes

KOMPLEKSOWA OBSŁUGA ROLNICTWA

ZAPRASZAMY DO WSPÓŁPRACY

ŚRODKI OCHRONY ROŚLIN • NAWOZY • MASZYNY • MATERIAŁ SIEWNY SKUP PŁODÓW ROLNYCH: ZBOŻA • RZEPAK • KUKURYDZA

Gdyby do podobnej sytuacji doszło w Polsce, nasz kraj zo- stałby szeroko skrytykowany i jednoznacznie uznany za winnego. Stwierdzono, że Polska w razie podobnej epidemii nie poradziłaby sobie z opanowaniem zagrożenia ze względu na brak koordynacji między inspekcjami oraz nie- wystarczający stopień zapewnienia specjalistycznej opieki medycznej poszkodowanym.

Uczestnicy konferencji zgodzili się, że sytuacja wywołana przez epidemię E. coli wymaga zmian w unijnych procedu- rach prawa żywnościowego, tak aby można było koordy- nować działanie służb nie przerzucając się odpowiedzialno- ścią. Obecna sytuacja wymusza potrzebę kosztownych

badań laboratoryjnych żywności w kierunku E. coli, za które będzie musiał zapłacić konsument.

Celem konferencji była próba odpowiedzi na pytania o przy- czyny epidemii E. coli oraz konsekwencje, jakie wywołała ona na świecie oraz w Polsce. Konferencja odbiła się szerokim echem w kraju wywołując żywe zainteresowanie mediów.

Wykazała potrzebę merytorycznej debaty publicznej na temat unijnych i polskich procedur w przemyśle rolno-żywno- ściowym.

(BPJ)

Protest przedstawicieli rolników w Brukseli

Szanowny Pan Jerzy Buzek

Przewodniczący Parlamentu Europejskiego Szanowny Pan

Jose Barroso

Przewodniczący Komisji Europejskiej

Szanowny Panie Przewodniczący!

Polscy rolnicy z niepokojem obserwują tocząca się dyskusję na temat reformy Wspólnej Polityki Rolnej po roku 2013.

W imieniu polskich rolników i samorządowców składamy na Pana ręce protest przeciwko dalszemu utrzymywaniu nierównych warunków konkurencji. Po latach ciężkiej pracy i wyrzeczeń w poprzednim systemie teraz znów musimy domagać się równych praw.

Domagamy się zdecydowanej i sprawiedliwej reformy Wspólnej Polityki Rolnej. Żądamy odejścia od niesprawiedliwych, historycznych tytułów do płatności, które wprowadzając zakłócenia w warunkach konkurencyjności jednocześnie nas dyskryminują. Nie chcemy niczego innego niż równego traktowania.

Nie może dłużej trwać podział na tych z „piętnastki” i tych „nowych”. To jest wbrew podstawowym za- łożeniom, które legły u podstaw tworzenia Wspólnej Europy.

Popieramy dążenia polskiego ministra rolnictwa i rozwoju wsi Marka Sawickiego do wypracowania nowych, sprawiedliwych zasad funkcjonowania europejskiego rolnictwa. Ustalenia obiektywnych kryteriów w podziale środków prowadzących do wyrównania poziomów wsparcia i znaczącego uproszczenia WPR. Zdajemy bowiem sobie sprawę, że w dobie globalizacji i silnego lobby przemysłowego rolnictwo spychane jest na dalszy plan. Od europejskich rolników wymaga się coraz więcej w dziedzinie dobrostanu zwierząt, ochrony środowiska i ekologii, a tymczasem w toczących się rozmowach w ramach WTO chce się dopuścić do europejskiego rynku produkty rolne, które wytwarzane są bez tych wymogów. Tak być nie może.

Domagamy się rzeczywistej reformy zasad funkcjonowania europejskiego rolnictwa, aby stało się one konkurencyjne i zdolne do zabezpieczenia bezpieczeństwa żywnościowego europejskim konsumentom oraz zdolne do światowej konkurencji.

W dniach 21-24 maja miał miejsce wyjazd do Brukseli człon- kowskich organizacji Copa-Cogeca (Izby Rolnicze, Kółka rolnicze, FBZPR, Samoobrona). Celem wyjazdu był protest i osobiste złożenie petycji przez polskich rolników dla Jerze- go Buzka (Przewodniczący Parlamentu Europejskiego) i Jose Barroso (Przewodniczący Komisji Europejskiej). Przed plano- wanym wyjazdem KFPZ zbierała listy poparcia pod petycją,

zebrane na listach podpisy przekazano wspólnie z pozosta- łymi organizacjami. Bezpośrednio w proteście uczestniczyło około 200 rolników, z ramienia Federacji osobiście uczestni- czył Prezes Rafał Mładanowicz. Pełen tekst złożonej petycji przedstawiamy na sąsiedniej stronie.

(7)

biuletyn informacyjny KFPZ Unia Europejska biuletyn informacyjny KFPZ

Unia Europejska

Żywność i żywienie

w 21 wieku

Agronomia w zrównoważonym rozwoju współczesnego rolnictwa

W dniach 8-9 września br. w Warszawie odbyła się konferencja Żywność i żywienie w 21 wieku (Food and nutrition in 21^st century). Była to jedna z fl agowych im- prez organizowanych w ramach Polskiej Prezydencji w Radzie Unii Europejskiej. Oto jej główne cele:

zidentyfi kowanie głównych zagrożeń dla europejskiej bio-gospodarki w świetle polityki Unii Europejskiej dotyczącej tego obszaru. W szczególności tematem obrad były zagrożenia dla przemysłu spożywczego, rolnictwa, bezpieczeństwa żywnościowego i jakości żywności a także wpływu diety na zdrowie i jakość życia europejskich obywateli,

zidentyfi kowanie głównych światowych trendów w nauce o żywności i żywieniu,

opracowanie zaleceń dla europejskiej polityki naukowej w zakresie żywności i żywienia.

W swoim materiale postaram się zrelacjonować wątki dotyczące rolnictwa. W sesji plenarnej uczestniczył Minister Rolnictwa Ma- rek Sawicki. Powiedział on, iż rolnictwo europejskie już dawno przestało być problemem, a badania rolnicze nadal traktowane są nierówno.

Prof. Andrzej Babuchowski wygłosił wyklad na temat reformy polityk UE i ich potencjalny wpływ na konkurencyjność europejskiego przemysłu rolno-spożywczego. Zdaniem Babuchowskie- go strategia dla Europy w 2020 r. przedstawia trzy wzajemnie się uzupełniające priorytety:

rozwój inteligentny – rozwój gospodarki opartej na wiedzy i innowacji,

rozwój zrównoważony – wspieranie gospodarki efektywniej korzystającej z zasobów, bardziej przyjaznej środowisku i bardziej konkurencyjnej,

rozwój integracyjny – wspieranie gospodarki o wysokim poziomie zatrudnienia, zapewniającej spójność społeczną i te- rytorialną.

To polityka będzie decydowała o realizowanych inicjatywach i celach. Sztandarowe inicjatywy to: unia innowacji, europejska agenda cyfrowa oraz Europa wydajnie korzystająca z zasobów.

Unia innowacji to projekt na rzecz poprawy warunków ramo- wych i dostępu do fi nansowania badań i innowacji, tak by po- mysły innowacyjne przeradzały się w nowe produkty i usługi.

Jak powiedział Babuchowski w budżecie na lata 2014-2020 Unia Europejska przewiduje w sumie 142,5 mld euro na naukę i ba-

dania, czyli na bardziej celowe wspieranie mechanizmów WPR, we wszystkich krajach członkowskich.

Zatem część środków z puli Wspólnej Polityki Rolnej w nowej perspektywie budżetowej będzie przesunieta na naukę, badania i innowacje.

Zdaniem prof. Mieke Uyttendaele (Uniwersytet w Gent) w dobie globalnego rynku żywności i zmian klimatu możemy mówić o kilku kwestiach etycznych:

"wojna o wodę", woda stała się "krytycznym punktem kon- troli". Czy zasadne jest zatem używanie "najczystszych źró- deł wody pitnej" w pierwotnej produkcji, przetwórstwa spo- żywczego? W części krajów są bardzo rygorystyczne wymagania dla rolników co do ilości użytkowania wody, utrata bioróżnorodności roślin (i stabilne systemy gospoda-

rowania, np. cykle płodozmianu czy też światowym rynku nasion),

w UE 75% alert powiadomienia o produkcji z krajów trze- cich i ponad 50% zwrotów z granicy ze względów bezpie- czeństwa: znaczne obciążenie ekonomiczne i odpady (a jed- nocześnie straty). Pożądana jest tu lepsza współpraca wielu instytucji.

Według Prof. Gerharda Schiefera (Uniwersytet w Bonn) wyzwa- niem dla sektora spożywczego jest zapewnienie konsumentom żywności, która będzie: bezpieczna, niedroga, odpowiedniej ja- kości, zróżnicowana przy jednoczesnym poszanowaniu potrzeb społecznych, ekonomicznych, środowiskowych. Zasoby UE stanowi żywność i o nie musimy się troszczyć.

Celem Strategii Europa 2020 UE na rzecz inteligentnego i zrów- noważonego rozwoju i integracji jest oddzielenie „…wzrostu gospodarczego od wykorzystania zasobów, wspierać przejście do gospodarki niskoemisyjnej, zwiększenie wykorzystania odna- wialnych źródeł energii, ... promowanie efektywności energe- tycznej".

Kluczowymi czynnikami powodzenia i jednocześnie zagroże- niem dla zasobów naturalnych mogą być:

innowacja edukacja instytucje współpraca badania

gotowość do zmian.

Joanna Leśniewska Opracowane na podstawie materiałów i prezentacji z konferencji

Finansowanie badań w mld euro

2007-2013 2014-2020

Programy Ramowe 50,52 80,00

W tym badania w obszarze:

Żywność, rolnictwo, rybołówstwo, biotechnologia 1,94 4,5

Bezpieczeństwo żywności (Dział 3) - 2,2

Fundusze Strukturalne 60,00 60,00

Razem 110,52 142,2

Tabela 1. Podział środków fi nansowych na badania przez Komisję Europejską W dniach 5-7 września odbyła się w Szkole Głównej

Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie IV konferencja Naukowa Polskie Towarzystwa Agronomicznego pod hasłem: Agronomia w zrównoważonym rozwoju współcze- snego rolnictwa. Z konferencyjnych wykładów postaram się streścić jeden moim zdaniem najbardziej interesujący.

Wykład Uwarunkowania społeczne i ekonomiczne rozwoju rolnictwa w Polsce wygłosił prof. dr hab. Walenty Poczta z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Zdaniem Poczty czynnikami, które w ostatnich latach miały najistotniejszy wpływ na wzrost i rozwój

(8)

biuletyn informacyjny KFPZ Unia Europejska

rolnictwa była akcesja Polski do Unii Europejskiej i uczestnictwo w Jednolitym Rynku Europejskim (JRE). Skutkowało to wzrostem popytu zewnętrznego na polskie produkty rolno-żywnościo- we, umiarkowanym wzrostem popytu wewnętrznego, bezpo- średnim wsparciem dochodów oraz wsparciem strukturalnym (PROW). Wsparcie sektora rolnego ze środków unijnych w latach 2004-2011 wyniosło 111 mld zł (stan na lipiec 2011 roku) z czego do gospodarstw rolnych trafi ło ponad 100 mld zł (stan na lipiec 2011 roku). W tym dopłaty bezpośrednie stanowią 62%.

Aż 70% kwoty dopłat bezpośrednich przeznaczana jest w gospodarstwach na bieżące wydatki produkcyjne takie jak: nawozy(34%), środki ochrony roślin (20%), paliwo (13%), pasze.

Następne 25% kwoty dopłat stanowią wydatki inwestycyjne, a mianowicie: modernizacja gospodarstw (14%), zakup ziemi (1%), zakup zwierząt, spłata kredytu (9%), fi nansowanie inwestycji z funduszy UE. Pozostałe 5% dopłat rolnicy przeznaczają na wydatki nieprodukcyjne (oszczędności i niezwiązane z rolnictwem).

Finansowanie inwestycji z dopłat bezpośrednich ma największe znaczenie w gospodarstwach dużych o powierzchni powyżej

50 ha. W małych gospodarstwach rolnych (1-10 ha) dopłaty nie zachęcają do zaprzestania nieopłacalnej produkcji, przez co mogą blokować zmiany strukturalne w rolnictwie. W dużych gospodarstwach (powyżej 50 ha) dopłaty mogą powodować uza- leżnienia się od otrzymywania płatności z uwagi na relatywnie niższy dochód z 1 ha użytków rolnych(względem gospodarstw średnich).

Znaczna prawa sytuacji produkcyjno-ekonomicznej sektora rolnego ukształtowała grupę 75-80 tysięcy gospodarstw rozwojo- wych. 5% grupa gospodarstw rolnych o powierzchni powyżej 1 ha użytków rolnych wyznacza kierunek przemian sektora rolnego w kraju.

Zdaniem prof. Poczty ciągle słabą stroną polskiego rolnictwa jest skupiony w gospodarstwach produkujących na małą skalę znacz- ny potencjał produkcyjny (ziemia). Większość zasobów ziemi rolniczej pozostaje w dyspozycji gospodarstw do 20 ha użytków rolnych.

Joanna Leśniewska Opracowane na podstawie materiałów i prezentacji z konferencji

Wykres 1. Przeznaczenie dopłat bezpośrednich w gospodarstwach rolnych (wg wartości dopłat, %)

Wykres 2. Zróżnicowanie rozdysponowania dopłat w zależności od wielkości gospodarstw rolnych

Środki ochrony roślin 20%

Nawozy 34%

Pasze 3%

Paliwo 13%

Modernizacja gospodarstwa 14%

Zakup ziemi 1%

Spłata kredytu 9%

Finansowanie inwestycji z funduszy UE 1%

Oszczędności 2% Niezwiązane z gospodarstwem 3%

Zakup zwierząt 0%

Źródło: Czubak W., Jędrzejak P. (2011) Wykorzystanie dopłat bezpośrednich w gospodarstwach rolnych, Roczniki Naukowe SERIA, Wrocław (w druku)

% 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0

1-10 10,01-20 20,01-50 pow. 50 ha

79 65 84

81

15 30 9 9

5 7 6

10

O jakości ziarna

– rozmowa z Jadwigą Rothkaehl Prezesem Stowarzyszenia

Młynarzy RP

biuletyn informacyjny KFPZ wywiad z ...

Proszę powiedzieć jak ocenia Pani tegoroczne żniwa?

Moim zdaniem możemy mówić o katastrofi e, ze względu na bardzo złą jakość pszenicy i żyta. Główne problemy to porośnięcie ziarna i występowanie chorób grzybowych w bardzo dużym na- sileniu.

W których rejonach kraju jest najbardziej porażone i porośnięte ziarno?

Te problemy dotyczą praktycznie całego obszaru Polski. W nie- których rejonach młynarze oceniają, iż nawet 100% partii żyta ma liczbę opadania nie wyższą niż 70 sekund, w innych mówi się o 90. Pozwolę sobie przypomnieć, że dwa lata temu młynarze mieli problem ze zbyt wysoką liczbą opadania żyta – praktycznie w całej Polsce była ona wyższa niż 200 s. Optymalny poziom liczby opadania dla żyta to 90 do 180 s. Taka liczba opadania gwarantuje uzyskanie mąki żytniej o odpowiedniej jakości na cele chlebowe.

W bieżącym roku w przypadku ziarna pszenicy najgorsza jest sytuacja na południowym-wschodzie Polski oraz na północy – na wy- brzeżu. W województwie kujawsko-pomorskim oraz w części wo- jewództw: wielkopolskiego, podlaskiego i warmińsko-mazurskiego początek żniw był bardzo obiecujący. Pierwsze dostawy ziarna były bardzo dobrej jakości ale trwało to tylko od 2 dni do tygodnia, a na- stępnie zaczęło padać i to zmieniło wszystko. Ziarno przywożone już po opadach do młynów charakteryzowało się liczbą opadania, która nie wskazuje na dobrą przydatność tego ziarna jako surowca na mąkę na cele wypiekowe. Ziarno w pierwszym okresie dostaw miało liczbę opadania na poziomie 240-300 s, czyli bardzo dobrą.

W następnym okresie wynosiła ona od 250 s w dół. Procent ziarna pszenicy całkowicie porośniętego, którego liczba opadania jest poniżej 150 s, w niektórych rejonach wynosi 80-90%. A z kolei w niektórych mam sygnały, że było to tylko 20 do 30%.

W trakcie tych żniw tak wiele w prasie mówi się o ni- skiej liczbie opadania. Proszę powiedzieć dlaczego licz- ba opadania jest tak ważna i dla kogo?

Liczba opadania jest bardzo ważna w przypadku oceniania jakości mąki przeznaczonej na cele wypiekowe. Przy zbyt wysokiej liczbie opadania mamy za małą aktywność enzymów amylolitycznych aby nastąpiło rozpoczęcie procesu fermentacji i ciasto odpowiednio wyrosło. Przy zbyt dużej aktywności amylolitycznej ciasto zbyt gwałtownie rośnie, następnie opada i mamy w efekcie pieczywo z zakalcem.

Wspominała Pani, że dwa lata temu żyto miało zbyt wy- soką liczbę opadania.

Była ona na poziomie powyżej 200 s i jest to stanowczo za wysoka wartość dla żyta. Był problem z kupnem w ciągu całej kampanii żyta o liczbie opadania poniżej 200. Jest to przykład innej skrajno-

ści. Liczba opadania nie może być ani za niska, ani za wysoka – musi być na poziomie optymalnym.

Rolnicy chcąc otrzymać do- brą cenę w skupie za ziarno, powinni zatem produkować zboża o optymalnej liczbie opadania. Jak mogą to osią- gnąć?

Niestety nie mamy wpływu na warunki pogodowe w okresie wegetacji roślin zbożowych. Ale można i należy zwracać uwagę na te czynniki agrotechniczne, które są zależne od człowieka. Myślę, że można dobierać odpowiednie odmiany. Istnieją odmiany bardziej

odporne na porastanie w warunkach sprzyjających porastaniu. Po przekroczeniu pewnej granicy niekorzystnych warunków atmos- ferycznych każda odmiana traci swoją odporność na porastanie.

Do Krajowego Rejestru Odmian w Polsce wpisana jest odmiana żyta populacyjnego Amilo, która jest znacznie odporniejsza na porastanie niż inne odmiany żyta. Zwykle gdy inne odmiany porastają, ono jeszcze nie porasta. Myślę jednak, że tegoroczne warunki atmosferyczne spowodowały porośnięcie ziarna nawet tej odmiany żyta.

Producent ziarna powinien znać cechy uprawianej odmiany na tle innych – takie informacje uzyska od właściciela odmiany. Od- powiednia odmiana i prawidłowa agrotechnika mogą w pewnym stopniu zabezpieczyć ziarno przed porośnięciem.

Jeśli to jednak nie wystarczy młynarze i piekarze mogą próbować zastosować inne metody obniżenia aktywności enzymatycznej.

Dwie metody są najczęściej stosowane: zahamowanie aktywności enzymów amylolitycznych w mące poprzez dodatek odpowiedniego czynnika (polepszacze młynarskie lub piekarskie) albo wy- mieszanie w odpowiednich proporcjach ziarna (czy mąki) o wysokiej aktywności enzymatycznej z ziarnem (lub odpowiednio mąką) o niskiej aktywności. W przypadku tej drugiej metody niezbędne jest posiadanie odpowiedniego wyposażenia technicznego działu mieszania oraz – co w tym roku może być znacznie trudniejsze – ziarna czy mąki o odpowiednio wysokiej liczbie opadania.

Czy ma Pani informacje od młynarzy, że importują ziar- no bo brak w ich rejonie odpowiedniego jakościowo ziarna?

Oczywiście, w wielu regionach kraju ziarno porosło w bardzo

Liczba opadania

Informuje o poziomie aktywności enzymów amylolitycznych zawartych w ziarnie zbóż, a pośrednio o jego przydatności przechowalniczej. Jeżeli aktywność enzymów amylolitycznych jest za niska lub za wysoka wówczas nie otrzymamy ciasta odpowiedniej konsystencji, pieczywo nam nie wyrośnie i otrzymamy zakalec. Wartość najniższa liczby opadania to 61 sekund.

(9)

Unia Europejska U

Un

Uniiaia EurEEuropopejejjskskaka biuletyn informacyjny KFPZ wywiad z ...

dużym stopniu mimo iż rolnicy zastosowali pełną ochronę upra- wianych roślin. Młynarze poszukują ziarna o prawidłowych cechach jakościowych tak w kraju, jak i poza jego granicami. Takie ziarno jest dostępne np.: na Węgrzech, Słowacji i w Czechach. Młynarze, ko- rzystając z otwartych granic UE, kupują ziarno nie z północy Polski (wysokie koszty transportu), a z krajów członkowskich UE położo- nych na południe od naszego kraju.

Jakie Pani zdaniem ilości zaimportują młynarze w tym se- zonie?

Rocznie na przemiał na cele chlebowe potrzeba około 4 mln ton pszenicy i 800 tysięcy ton żyta. W zależności od tego co i ile uda się młynarzom kupić w najbliższej okolicy, resztę będą musieli sprowa- dzić z zagranicy. Czy tej bliższej czy bardzo dalekiej – to się okaże.

Co do ilości w tej chwili nie jestem w stanie podać nawet przybli- żonych wartości. Nikt teraz jeszcze nie wie ile zboża paszowego będzie zużyte. Pszenica i kukurydza są konkurencyjnymi zbożami w przypadku przeznaczenia na paszę. Jeżeli zbiory kukurydzy będę dobre, takie są w tej chwili prognozy, to wówczas będzie mniejsze zapotrzebowanie na pszenicę jako paszę. Jeśli zbiory kukurydzy będą mniejsze niż prognozowane wówczas wzrośnie zapotrzebowanie na pszenicę. Dobra pszenica na chleb może być wykorzystana jako równie dobra pasza.

Myślę, że różnica cen będzie tu czynnikiem decydującym.

Firmy paszowe będą poszukiwały ziarna o parametrach paszowych, ale ile takiego ziarna jest w tej chwili w Polsce tego nikt nie jest w stanie powiedzieć. Porost nie jest przeszkodą w wykorzystaniu ziarna na paszę, ale takie ziarno wymaga większej troski w trakcie przechowy- wania. Im dalej od zbiorów tym bardziej wzrasta zagrożenie, że takie ziarno może ulec zniszczeniu – może nastąpić obniżenie jego jakości np. wskutek rozwoju grzybów (potencjalne zagrożenie wytworzenia mikotoksyn). Pasze muszą być wolne od wszelkich substancji, które mogą być szkodliwe dla zwierząt, a pośrednio dla człowieka.

Czy Pani zdaniem młynarze zdążyli zrobić wystarczające zapasy?

Nie. Większość fi rm, szczególnie małych, nie miała zapasów z po- przedniego sezonu. Jak pamiętamy ziarno ze zbiorów 2010 roku było również nie najlepszej jakości. W ubiegłym sezonie było ak- ceptowanych 6-8 na 10 dostarczonych partii ziarna pszenicy w za- leżności od rejonu Polski. W tym roku mam informacje, że w tych samych rejonach 1 partia na 20 oferowanych spełnia wymagania jakościowe stawiane ziarnu pszenicy przeznaczonemu na mąkę na cele chlebowe.

Czy młynarze w skupach choć trochę obniżali te wymaga- nia względem ziarna?

Tak, w niektórych rejonach młynarze redukowali te wymagania,

np. w odniesieniu do liczby opadania z „nie mniej niż 220 s” nawet do poziomu „nie mniej niż 180 s”. Część produkowanej mąki przeznaczona jest na cele inne niż chlebowe np. mąka z przezna- czeniem na ciastka, gdzie niska liczba opadania nie jest problemem, a ważniejsze są cechy jakościowe białka i glutenu. Niestety w Polsce jest bardzo małe zapotrzebowanie na taką mąkę. W wielu młynach nie obniża się wymagań jakościowych w zakresie liczby opadania w odniesieniu do skupowanego ziarna gdyż tylko odpowiedni poziom wymagań („nie mniej niż 220 s”) umożliwia wyprodukowanie mąki o odpowiedniej jakości. Dostarczanie mąki o nieodpowiedniej jakości najczęściej oznacza utratę klientów co powoduje dalsze problemy ekonomiczne fi rm młynarskich.

W tym sezonie mamy dość wysokie ceny zbóż, czy może- my się spodziewać podwyżki cen produktów zbożowych, a szczególnie chleba?

Na cenę produktów zbożowych wpływa nie tylko cena ziarna pszenicy, ale także m.in. energii, paliw i kosztów pracy (płace pracowni- ków). Cena mąki musi wzrastać jeśli cena pszenicy i żyta wzrasta.

W tej chwili cena ziarna żyta przekracza 900 zł w niektórych rejonach Polski i nie można zdobyć ziarna o odpowiedniej jakości. Cena ziarna pszenicy wg ofi cjalnych źródeł jest na poziomie 700-900 zł (w zależności od regionu i jakości), ale z nieofi cjalnych źródeł docie- rają informacje o jeszcze wyższych oferowanych cenach za ziarno o dobrej jakości.

Jak Pani zdaniem wygląda sytuacja u światowych produ- centów zbóż?

Póki co mamy dobre prognozy zbiorów pszenicy w Australii i Argen- tyny ale w tych rejonach początek żniw to dopiero połowa grudnia.

Niestety transport ziarna z tamtych odległych terenów jest bardzo drogi. Pszenica ta nie zawsze jest takiej jakości jaką potrzebuje nasze przemysł młynarski.

Optymistyczne sygnały co do wielkości zbiorów docierają do nas z Ukrainy, Rosji i Kazachstanu. Są sygnały, że w Chinach są duże zapasy ziarna, ale wielu ekspertów w to wątpi. Warto przy tym zauważyć, że Chiny nigdy nie występowały na światowym rynku jako eksporter ziarna pszenicy. Zawsze był to kraj, który importował bardzo duże ilości ziarna pszenicy. Co też w dużym stopniu kształ- towało ceny na rynku światowym. Chiny nie są przygotowane na wprowadzenie ewentualnych zapasów na rynek międzynarodowy.

Bardzo dziękuje za rozmowę.

biuletyn informacyjny KFPZ rynek zbóż

Rynek zbóż

w sezonie 2011/12

Według wstępnych szacunków zbiory zbóż w 2011 r.

wyniosły 26,6 mln ton¹ i były o ponad 2% niższe od zbiorów w 2010 r. Zmalała produkcja większości ga- tunków zbóż, z wyjątkiem kukurydzy (wzrost o 15%).

W porównaniu z ubiegłym rokiem, największy był spadek zbiorów żyta, pszenżyta oraz owsa i miesza- nek. Najmniej zmalały zbiory pszenicy i jęczmienia (Tab. 1).

Decydujący wpływ na wysokość zbiorów miały niekorzystne warunki pogodowe w okresie zimowania, a także w trakcie zbio- rów, co negatywnie odbiło się na plonach zbóż i jakości ziarna.

W sezonie 2011/12 krajowy rynek zbóż nadal będzie pod pre- sją popytu. Jednak skala tego zjawiska będzie mniejsza niż w poprzednim sezonie. Sezon 2011/12 rozpoczął się zapasa- mi rzędu 3,6 mln ton wobec 5,0 mln ton na początku sezonu 2010/11, aczkolwiek sytuacja rynkowa w tym czasie nie w peł- ni to odzwierciedlała. Według wielu źródeł wielkość zapasów krajowych na przełomie sezonu 2009/10 i 2010/11 była o wiele mniejsza.

Podaż krajowa w sezonie 2011/12 zmniejszyła się o 6%, a podaż całkowita (po uwzględnieniu obrotów handlu zagra- nicznego) szacowana jest na poziomie o ponad 7% niższym niż w poprzednim sezonie. Zużycie krajowe może również się obni- żyć, ale w mniejszym stopniu (o 4%). Zbiory z 2011 r. są o blisko

1,0 mln ton mniejsze od prognozowanego na sezon 2011/12 zu- życia (1,5 mln ton po zbiorach w 2010 r.).

W bieżącym sezonie możliwości eksportu zbóż, szczególnie do krajów UE, będą większe niż w sezonie 2010/11. Co prawda, po żniwach ceny zbóż w Polsce kształtują się na wysokim poziomie, ale jeszcze wyższe są ich notowania w krajach członkowskich Europy Zachodniej. Na skutek niższych zbiorów w Niemczech i Francji, krajowi eksporterzy mają szanse na sprzedaż ziarna w Europie Zachodniej. Dodatkowo osłabienie złotego wobec euro będzie zwiększało konkurencyjność krajowego zboża na zagranicznych rynkach. Zapasy zbóż na koniec sezonu mogą zmniejszyć się o blisko 30% do 2,5 mln ton, co stanowiłoby 8,8%

ich rocznego zużycia wobec 11,9% w poprzednim sezonie.

W sezonie 2010/11 zwiększył się popyt na pasze zbożowe.

Zużycie zbóż na ten cel wyniosło 17,7 mln ton i było 8% więk- sze niż sezonie 2009/10. W sezonie 2010/11 kontynuowany był, zapoczątkowany w poprzednim sezonie, wzrost produkcji zwie- rzęcej. Wysokie ceny zbóż ograniczały jednak jego skalę. Od- miennie niż w sezonie 2009/10, relacje cen zbóż do cen pasz przemysłowych w sezonie 2010/11 kształtowały się na korzyść tych drugich i dlatego dynamika wzrostu zużycia ziarna w postaci pasz gospodarskich (sporządzonych z własnego ziarna i dokupio- nych komponentów), była niższa od dynamiki zużycia mieszanek przemysłowych.

Tabela 1. Zbiory zbóż (tys. ton) Tabela 1 Wartość importu zbóż (styczeń-czerwiec 2011, dane wstępne) wg ZSRIR MRiRW

Wyszczególnienie 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

szacunek 2010

=100

Pszenica 8771 7060 8317 9275 9790 9488 9370 98,8

Żyto 3404 2622 3126 3449 3713 3270 3026 92,5

Jęczmień 3581 3161 4008 3619 3984 3533 3454 97,8

Owies i mieszanki 5240 4414 5720 4935 5299 5110 4878 95,5

Pszenżyto 3903 3197 4147 4460 5234 4108 3903 95,0

Razem podstawowe 24900 20453 25318 25738 28020 25509 24632 96,6

Kukurydza 1945 1261 1722 1844 1707 1716 1984 115,6

Razem zboża* 26846 21714 27040 27582 29727 27225 26616 97,8

* Zboża podstawowe łącznie z mieszankami zbożowymi i kukurydzą bez gryki i prosa Źródło: Dane GUS, szacunki IERiGŻ

1 bez gryki, prosa

Nazwa towaru

IMPORT/PRZYWÓZ

Wartość (tys EUR) Wartość (tys PLN) Wolumen (tony) I-VI 2010 r. I-VI 2011 r. I-VI 2010 r. I-VI 2011 r. I-VI 2010 r. I-VI 2011 r.

Razem zboża i produkty zbożowe 102 030 181 157 409 394 715 441 625 647 723 928

Przenica i meslin 49 084 65 223 197 056 257 725 399 909 290 386

Żyto 379 3007 1542 11 811 1737 14 097

Jęczmień 7 664 21 304 30 679 84 155 67 121 106 125

Owies 320 198 1279 776 3372 1103

Kukurydza (ziarna) 36 904 82 586 148 139 326 023 133 685 290 441

Mąka pszenna i zytnio-pszenna 7 679 8 840 30 698 34 924 19 823 21 806

(10)

18

ekonomia

Świat Zbóż Nr 17 Październik 2011

19 19

biuletyn informacyjny KFPZ ekonomia

Świat Zbóż Nr 17 Październik 2011 SUMI AGRO POLAND SP. Z O.O. | ul. Bonifraterska 17 | 00-203 Warszawa | tel.: 22 637 32 37 | www.sumiagro.pl

JAPOŃSKI ŚRODEK GRZYBOBÓJCZY JAPOŃ ŃSKI ŚRODEK G GRZY YB BO BO O OB OB O O B BÓ BÓ B B ÓJ Ó Ó ÓJ Ó Ó JC JC J J J J C CZ C C CZ Z Z Z Z Z

solidny fungicyd –

zmień przyzwyczajenia!

Wypróbuj absolutną nowość w kompleksowym zwalczaniu chorób zbóż: podstawy źdźbła, liści, kłosów, opartą na japońskiej technologii!

Zauważ wyjątkową elastyczność dotyczącą: terminu zabiegu i możliwości użycia w różnych technologiach ochrony

Zastosuj preparat wcześnie – okres inkubacji choroby radykalnie się opóźni, przez co liczbę zabiegów można ograniczyć do dwóch

Poznaj nowoczesną formulację SE – mikrokapsułki: lepiej przyswajalną i niezawodną nawet w trudnych warunkach

Zamień dotychczasowy fungicyd na bezpieczny dla Ciebie i środowiska: brak toksyczności, kaucji za opakowanie i prewencji dla pszczół

Postaw na solidny fungicyd w gospodarstwie chroniący kompleksowo: zboża, rzepak, buraki

Z Z ZY Y Y Z Z Z ZY Y Y Y Y

Fungic

yd rekomendo

wany przez Krajową F

ederac ję Pr

oducentó w Zbó

Japońska precyzja

ż Sformułowanie „japońska precyzja” od wielu lat

funkcjonuje nie tylko w językach wielu narodów, ale i w świadomości ich społeczeństw. Oznacza ono uzna- nie dla jakości japońskich produktów oraz rzetelności, innowacyjności i solidności samych Japończyków.

Produkty większości japońskich marek uznawane są za lepsze i bardziej niezawodne niż marek europejskich czy amerykańskich. Taki status Japonia osiągnęła po drugiej wojnie światowej, wcześniej wytwory jej prze- mysłu uznane były w krajach zachodnich za niegodne uwagi. Co sprawiło, że w ciągu zaledwie kilkudziesię- ciu lat przemysł tego kraju osiągnął tak spektakularny sukces?

Podłożem tego sukcesu było wprowadzenie do prak- tyki fi lozofi i Kaizen, wywodzącej się z japońskiej kultury i historii, polegającej na widzeniu świata przez pryzmat ciągłego doskonalenia. Filozofi a ta wywodzi się bezpośrednio z japońskiego kodeksu etyczne- go samurajów. Przenikał on wszystkie aspekty życia i obejmował w świadomości Japończyków nie tylko wykonywaną pracę i obowiązki, ale też doskonalenie kultury i sztuki narodowej. Po drugiej wojnie świato- wej utrzymywaniem i pielęgnacją tego kodeksu zajęły się japońskie korporacje i urzędy administracji publicznej. Podstawowe zasady kodeksu powstały i dalej są stosowane przez Japończyków dla utrzymywania równowagi świata fi zycznego i duchowego. Harmo- nijne rozwijanie umiejętności i utrzymywanie samo- dyscypliny są dla obywateli tego kraju niezbędne do odnoszenia życiowych sukcesów. Można więc powie- dzieć, że współczesne osiągnięcia Japończyków, dą- żenie do najwyższych umiejętności zawodowych oraz doskonalenie się w sztuce zaspokajania potrzeb i wy- magań klientów wywodzi się wprost z tradycji doskonalenia się samurajów w służbie ich zwierzchnikowi.

Dzięki japońskim cechom narodowym – wytrzyma- łości, ciężkiej pracy, poświęceniu oraz praktycznemu wykorzystaniu fi lozofi i Kaizen, japońskie fabryki zaczę- ły przodować na ogólnoświatowym rynku wyrobów elektronicznych, maszynowych i motoryzacyjnych.

Jednocześnie w tym czasie nie importowano produk- tów zagranicznych, ponieważ japońscy odbiorcy nie

akceptowali wyrobów ustępujących swoją jakością i walorami użytkowymi produktom krajowym.

Dążenie do perfekcji jest w dalszym ciągu naczelną za- sadą fi lozofi i życia i pracy w Japonii. W Polsce bez mała każdy jest w stanie wymienić co najmniej kilka japoń- skich brandów motoryzacyjnych i elektronicznych.

Nazwy: Lexus, Honda, Sony czy Canon funkcjonują w powszechnej świadomości. Nie wszyscy jednak wie- dzą, że równym uznaniem wśród światowych specja- listów cieszą się produkty i technologie przeznaczone dla rolnictwa.

Jednym z takich produktów jest niewątpliwie Yamato – znakomity fungicyd, który kompleksowo zwalcza choroby w trzech kluczowych uprawach: zbożach, rzepaku i burakach. Sama jego nazwa jest niejako sy- nonimem Japonii i wszystkiego, co japońskie, oznacza bowiem poczucie narodowej godności i ducha naro- dowego. Nazwa Yamato przewija się wielokrotnie, zarówno w mitologii japońskiej, jak i historii, a nawet geografi i tego kraju. Fungicyd Yamato ma szeroki za- kres stosowania, dobrą klasyfi kację ekotoksykologicz- ną, brak prewencji dla pszczół oraz dwie substancje aktywne wykazujące synergizm działania. Preparat precyzyjnie zwalcza kompleks chorób w 3 najważniej- szych uprawach – pszenicy ozimej, rzepaku ozimym i buraku cukrowym. Podobnie, jak inne japońskie produkty i ten powstał w oparciu o powszechnie stosowane zasady fi lozofi i Kaizen, co daje gwarancję jego najwyższej jakości i skuteczności.

W najbliższym czasie planowane jest ponadto roz- szerzenie rejestracji Yamato o kolejne uprawy:

– pszenicę jarą, – jęczmień ozimy, – jęczmień jary, – żyto,

a także poszerzenie rejestracji o kolejne choroby w uprawie buraka cukrowego.

Tym samym rozszerzenie rejestracji ugruntuje pozycję Yamato jako najbardziej uniwersalnego fungicydu na polskim rynku.