1
SPIS ZAWARTOŚCI TECZKI
... i t ó d 1/1. Relacja
I/2. Dokumenty (sensu stricto) dotyczące osoby relatora ^
/I ^ Ą
I/3. Inne materiały dokumentacyjne dotyczące osoby relatora — -
II. Materiały uzupełniające relację ^ 4 ^ /\
V
111/1 - Materiały dotyczące rodziny relatora ---
III/2 - Materiały dotyczące ogólnie okresu sprzed 1939 r. --- III/3 - Materiały dotyczące ogólnie okresu okupacji (1939-1945) — - III/4 - Materiały dotyczące ogólnie okresu po 1945 r . --- «-
III/5 - inne..'!--- —
IV. Korespondencja
V. Nazwiskowe karty informacyjne
2
3
rl- & 1 n K O
a r c h i w u m RelaCsja
EU bietyu&w tit tej
0 nieżyjącym członku kaspiracji
A K"
4 j J I r L
..., Sitniewskia Edmundzie
.... J TH-fj? złożona przez siostrę
dała wpływu s,» Irenę Sitniewską,ur.23.08.1923r sam. 87-330 Jabłonowo,ul.Głowna 21 Sitniewski Edmund,Józef pseudonim "Zygmunt" ur.8.02.
1915r w Sadlinkach k Jabłonowa,z ojca Józefa-kolejarza i matki Julianny z domu H inc.Ukonczył szkoŁę podstawowa i
3-letnia zawodowa.Uczył się zawodu drogerzysty w Jabłonowie.
Następnie pracował w drogeriach Tucholi,Skarszewach,kruszwicy i Lubawy.W 1939r powołany do wojska w Urudziądzu.Wraca do Jabłonowa przy końcu 1939r.Następnie zostaje zabrany przez Niemców do przymusowej pracy przy budowie mostów w Bydgoszczy Ucieka i szuka pracy w swoim zawodzie.Znajduje ja w aptece w Nowy-M ieście przy ul.Rynek.Nie wiadomo dokładnie w którym roku.vd czasu do czasu przyjeździał do Jabłonowa do rodzi
ców #którzy mieszkali przy ul. StarejiBracia Sdtniewskiego zostali wcieleni do armii niemieckiej.Siostra przypomina,ź«
brat mówił,źe miał narzeczona w Kurzętniku koło "owego- u M iasta o,imieniu Agnieszka^Rodzice jej mieli majątek i m$yn
wodny,zaB brat Agnieszki był prawnikiem,siostra miała m*żza nauczyciela.W dniu 4#®1#1945r przed do® w Jabłonowie,edzie mieszkali rodzice zajechał samochód gestapo w którym było dwóch więźniów w kajdankachiJeden z nich te Sitniewski.
Gestapowiec który wszedł do domu oświadczył,źe wiozą syna z Brodnicy d© Grudziądza i wstąpili tu aby oddać buty,które w)g oświadczenia aresztowanego Edmunda należą do brata który służy w armii niemieckięj.Poza tym powiedział,że areszto
wali syna ponieważ nalezał do organizacji podziemnej.
Zagroził aby matka nic nikomu nie mówiła, ponieważ w
Jabłonowie będa dalsze aresztowania^Zezwolił matce na przy
wóz ciepłej bielizny do f>udziadza.raatka i siostra pojechały do Grudziądza lecz wieceg aresztowanego nie widziały.
Więcej wiadomości o bracie mogłaby przekazać najstarsza siostra,która niestety niedawno umarła.
Siostra ^rena przekazuje dla Klubu:
a)wezwanie do poboru Edmunda z 1936r b) 2 fotografie Edmunda
c) fotografię apteki w N 0Wym-Mieście gdzie znajdował się punkt kontaktowy.
W Toruniu mieszka druga siostra Edmunda p.PreissjUl.^karbka
4
j R s l a e l a i
Sitniewslsim Edmundzie złożona przez siostrę
Irenę Sitniew9ką,ur.23*€8.1923r żarn. 87-330 Jabłonowo,ul.Głowna 21 Sitniewski Edmund,Jósof poeudonim "Zygmunt” ur.8*02.
19151* w Sadlinkach k Jabłonowa. * ojca Józefa-kolejarea i matki Julianny z domu Hinc.Ukończył szkoŁę podstawowa i
3-1etnią zawodową.Uczył się zawodu drogerzysty w Jabłonowie*
"e.atępnie pracował w drogeriach Tucholi ,Skarszewach,*rue zwie:
J Lubawy*W 1939r powołany do wojska w rudziądzu*Wraca do abłonowa przy końcu 1939r.%stępnie zostaje zabrany przez Hiemców do prjęymusowej pracy przy budowie mostów w Bydgoszcz;
Ocieka i szuka pracy w swoim zawodzie.Znajduje ją w aptece w Howv-Mi«4ci* przy ul.Rynek; Hie wiadomo dokładnie w którym roku .Od czasu do czasu przyjeździał do Jabłonowa do rodzi*
ców ,ktÓrzy mieszkali przy uli Starej.Bracia SAtniewskiego zostali wcieleni do armii niemieckiej.Siostra przypomina,ź*
brat mówił ,ź* miał narzeczoną w Kurzętniku koło ^owego- Miasta o imieniu Agnieszka.Rodzice jej mieli majątek i młyn
w o d n y , za* brat Agnieszki bfk prawnikiem,siostra miała m ^ a
nauczyciela.W dniu 4*°1.1945r przed dom w Jabłonowie,gdzie mieszkali rodzie* zajechał samochód gestapo w którym było dwóch więźniów w kajdankach jL*eden z nich to Sitniewski;
Gestapowiec który wszedł do domu oświadczył,źe wiozą syna z Brodnicy de Grudziądza i wstąpili tu aby oddać buty,które w)g oświadczenia aresztowanego Edmunda naleią do brata który służy w armii niemieckiej.Poza tym powiedział,źe areszto
wali syna ponieważ nalegał do organizacji podziemnej.
Zagroził aby matka nic nikomu nie mówiła,poniewai w
Jabłonowie będą dalsze aresztowanUuZezwoIlł matce na przy
wóz ciepłej bielizny do grudziądza.^atka i siostra pojechały do Grudziądza lecz więcej aresztowanego nie widziały.
Więcej wiadomości o bracie mogłaby przekazać najstarsza sioatra,która niestety niedawno umarła*
Siostra Irena przekazuje dla Klubu*
a)wezwanie do poboru Edmunda z 19?6r b j 2 fotografie Edmunda
c) fotografię apteki w ^owym-Mieście gdzie znajdował się isunkt kontaktowy.
W Toruniu mieszka druga siostra Edmunda piPreiss,ul.Skarbka towis
5
6
7
8
9
S i t n i e w s k i E d m u n d , J ó z e f / t f t 5-1945/ P»»"Zygmunt" żołnierz AK
Szeregow iec,przeniesiony do rezerwy po odbyciu zasadniczej służby wojskowej*
Urodzony • lutego tf15r w Sadlinkach k/^abłonowa z ojca J ó z * f » -kolejarza i * a t k i J u lia n n y z domu Hinc*
Ukończył 3 letnią Szkołę Zawod©wą«Uczył się zawodu drogerzys- ' ty w różnych drogeriach»W 1 f3 fr powołany do wojska w
Grudziądzu*
W początkach okupacji pracuje przymusowo przy budowie mostów w Bydgoszczy,skąd ucieka*Potem przenosi się de
Nowego -Miasta gdzie pracuje w aptece*Nie wiadomo kto i kiedy nawiązuje z Sitniewskim kontakt komspiracyjny*
W każdym razie do chwili **e»ztowania apteka w Nowym-Mieście jest punktem kontaktowym Armii Krajowej*Tu docierają łącz
nicy z Brodnicy i Lubawy przywożąc m eldunki,rozkazy,awanse itp*Stąd też członkowie AK z Nowego-Miasto odbierają
instrukcje i dostarczają materiały wywiadowcze,Z apteki w której pracuje Sitniew ski docierają również do konspiracji 3-óżne medykamenty.
Aresztowany w dniu 3 lub 4 stycznia 1f45r i prze
wieziony do w ięzienia gestapo w Brodnicy i Grudziądza jest
b e stia lsk i torturowany*Dokładnej daty zamordowania Sitniew skieg przez gestap® nikt nie wie#
Zbiory:
t*Relscja siostry E*Sitniewskiege M-171 w archiwum E *Z w Toruniu
2.R ela c ja H>*Pi©trowskiego M-7 w archiwum E *Z w Toruniu.
10
11
12
13
14
15
16
'inockiw^co^
S I T N I E W S K I H E N R Y K
S i t n i e w s k i m i e s z k a ł w N o w y m M i e ś c i e w d o m u n a p a r t e r z e p r z y m a ł e j u l i c z c e . P r a c o w a ł w p o b l i ż u w a p t e c e m i e s z c ą c e j a i e w r y n k u , K r y s t y n a
K o z ł o w s k a b ę d ą c a k u r i e r k ą i ł ą c z n i c z k ą p r z y w o z i ł a do n i e g o p o c z t ę z B r o d n i c y , B y ł a r e s z t o w a n y r a z e m z g r u p ą o s ó b z B r o d n i c y { " w s y p a p o k r z y d o w s k a " ), W w i e z i e n i u m ó w i o n o , iż w j e g o m i e s z k a n i u z n a l e z i o n o z n a c z n e z a p a s y b r o n i , o b u w i a i i n n e g o
w y p o s a ż e n i a w o j s k o w e g o . G e s t a p o w c y b a r d z o z n ę c a l i s i e n a d n i m , K r y s t y n a K o z ł o w s k a r e l a c j o n u j e :
" P a m i ę t a m t a k ą 3 c e n e : w p r o w a d z o n o n a s k i l k a a r e s z t o w a n y c h , d z i e w c z ą t d o c e l i , w k t ó r e j n a ś r o d k u l e ż a ł S i t n i e w s k i , a z b u t e m n a j e g o p i e r s i
tł a i 9G t--t- L- x i -Ł O ,V a jtł phha---iń-uł o i — U o S ii--- l e c i a ł a k r e w - w y g l ą d a ł o k r o p n i e , K a z a n o n a m
p r z e c h o d z i ć p r z e d n i m , a o n m i a ł w s k a z a ć , k t ó r a d o s t a r c z a ł a m u p o c z t ę . P o n i e w a ż j a n i e p r z y z n a
w a ł a m s i e do p r z y n a l e ż n o ś c i d o j a k i e j k o l w i e k o r g a n i z a c j i - s t r a s z n i e b a ł a m s i e t e j k o n f r o n t a c j i , S i t n i e w s k i n i e m i a ł sił m ó w i ć c o k o l w i e k . T y k o r u c h e m g ł o w y z a p r z e c z y ł , że ż a d n e j z n a s n i e z n a . W ś c i e k ł y g e s t a p o w i e c w s k o c z y ł m u n a k l a t k ę p i e r s i o w ą , a n a s w y p ę d z i ł , D o d n i a d z i s i e j s z e g o m a m p r z e d s w y m i o c z y m a z a s z ł e k r w i ą o c z y H e ń k a i s ł y s z ę c h r z e s t ł a m a n y c h ż e b e r " . P r a w d o p o d o b n i e g e s t a p o w y k o ń c z y ł o g o j u ż w w i e z i e n i u w B r o d n i c y , p o d o b n i e j a k W ł a d y s ł a w ę S i e 1 e n i e w s k ą ,
Zr ,: r e l . w ł , K r y s t y n y K o z ł o w s k i e j , t e c z k a t e j ż e , n r K - 3 6 % , I 6 k . 3 - 4 ,
17
S Y T N I E W S K I [HENRYK] B R O D N I C A A K D r o g e r z y s t a z J a b ł o n o w a , k a w a l e r , o j c i e c k o l e j a r z w J a b ł o n o w i e . Łącznik. A K p o m i ę d z y Insp. B r o d n i c a i Obw.
N .M .L u b . P u n k t k o n t a k t o w y , k t ó r y o b s ł u g i w a ł z n a j d o w a ł się w a p t e c e w N .M .L u b . p r z y ul. Ry n ek . S y t n i e w s k i był p r a c o w n i k i e m - e k s p e d i e n t e m t e j ż e a p t e k i od 1943r. Ze s k r z y n k i k o n t a k t o w e j do i z K m d y Insp. A K B r o d n i c a k o r z y s t a ł g ł ó w n i e t a m t e j s z y lek. B e r n a r d P i o t r o w s k i , k i e r o w n i k p i o n u w o j s k o w e g o O b w . A K N .M .L u b . S y t n i e w s k i
p r z y n o s i ł P i o t r o w s k i e m u p o c z t ę o r a z o d b i e r a ł od n i e g o m e l d u n k i . D o s t a r c z y ł m u te ż r o z k a z " B u r z a ” o r a z
n o m i n a c j ę n a p p o r AK.
W 1944r. S i t n i e w s k i p r z e k a z a ł P i o t r o w s k i e m u r o z k a z " B u r z a " o r a z t a ś m ę j a k b y t e l e g r a f i c z n ą o a w a n s o w a n i u go n a p p o r T ~
A r e s z t o w a n y w g r u d n i u 1944 lub w s t y c z n i u i945r.
w a p t e c e i w y w i e z i o n y do g e s t a p o w G r u d z i ą d z u . Po a r e s z t o w a n i u s ł u c h o n i m z a g i n ą ł . W t y c h d n i a c h a r e s z t o w a n o też S t a n i s ł a w a L e m a ń s k i e g o n i e n a l e ż ą c e g o do AK
M a r i a S y p n i e w s k a n i e z a p r z y s i ę ż o n a do A K
p r a c o w a ł a w tej samej a p t e c e . W i e d z i a ł a o k o n s p i r a c y j nej d z i a ł a l n o ś c i S y t n i e w s k i e g o . P o m a g a ł a m u z b i e r a ć
t e r i a ł y o p a t r u n k o w e i l e k a r s t w a d l a p u n k t u w P o k r z y d o w i e .
T. P i o t r o w s k i B e r n a r d , Insp. B r o d n i c a , M - 7 , I/i/1, lv, 3 , 7 , 1/2/3, 3 v , 4,?$, 10.
18
19
'Borod/yicco^
A K
<3
3 I T H I E W S K I H E H R Y K
Z g i n ą ł w w i e z i e n i u w B r o d n i c y , T a k i s a m loa s p o t k a ł W ł a d y s ł a w ę Z i e l e n i e w a k ą i (J a r z e m b o w s k i e g c ),
N a l e ż a ł d o g r u p y o s ó b a r e s z t o w a n y c h w B r o d n i c y i o k o l i c a c h (ok, £ , I , 1 9 45r. w w y n i k u w s y p y p o k r z y - d o w s k i e j ) } , W g r u p i e o s ó b w y w i e z i o n y c h z w i e z i e n i a b r o d n i c k i e g o z n a j d o w a l i s i ę ; d r W i w a t o w s k i , j e g o ż o n a ( W i w a t o w s k a ) , H a l i n a G a c a , A d a Cybulska., Ożrai- n o w a ( O z i m i n o w a ) M i r o s ł a w a K a r b o w s k a , ( B u k o w s k i ?), S o f i a Z a k r z e w s k a , G ł ó w c z e w s k a ,
S r , : L i s t K , O s i ń s k i e j ( K o z ł o w s k i e j ) d o E . S a w a c k i e j , t e c z k a K . K o z ł o w s k i e j , n r K - 3 6 6 , I, k , £ 3
m e r ' %
20
21
22
23
h
S I T N I E W S K I [EDMUND] B R O D N I C A
A K Z n a n y był d o b r z e ł ą c z n i k o w i A K z L u b a w y - J ó z e f o w i L e c z k o w s k i e m u . P r z e d w o j n ą m i e s z k a l i w J a b ł o n o w i e Pom.
n i e m a l ż e n a tej samej u l i c y .
T. L e c z k o w s k i J ó z e f , Insp. B r o d n i c a , M - 1 7 4 , I/i/i.
M G r '99
24
25
26
27
28
29
30
...'..7 7 ..v . . sJ.v/y*h\
M .. $ & O D IVI C A
1/1. Relacja
I/2. Dokumenty (sensu stricto) dotyczące osoby relatora
k. 'I
1/3. Inne materiały dokumentacyjne dotyczące osoby relatora
II. Materiały uzupełniające relację
k . i.
111/1 - Materiały dotyczące rodziny relatora
III/2 - Materiały dotyczące ogólnie okresu sprzed 1 9 3 9 r.
III/3 - Materiały dotyczące ogólnie okresu okupacji ( 1 9 3 9 -1 9 4 5 )
III/4 - Materiały dotyczące ogólnie okresu po 1 9 4 5 r.
III/5 - inne...
IV. Korespondencja
V. Nazwiskowe karty informacyjne
\
9 k ,VI. Fotografie
