Dziennik Bydgoski, 1929, R.23, nr 213

Cena egz. ^{2 0} groszy. na'kład40000 egzemplarzy* ^Dziś24 strony.

DZIENNIK ^BYDGOSKI

Do ,,Dziennika" dołącza się ^co tydzień ^TYGODNIK SPORTO'WY ".

Redakcja ^{otwarta od} godziny ^8—12 przed południem ^{i od 5—6} po południu.

Redaktor naczelny przyjmuje ^od godziny ^11-12 przed południem.

Rękopisów niezamówionych ^{nie zwraca} się.

Redakcja ⁱ Administracja ^w Bydgoszczy, ulica Poznańska 29/30.

Filje: ^w Bydgoszczy, ^{ul. Dworcowa 2 — w} Toruniu, ^{ul. Mostowa 17}

w Grudziądzu, ^ul. Groblowa 5.

Wychodzi ^{codziennie z} wyjątkiem ^{niedziel i} świąt.

Przedpłata wynosi ^w ekspedycji ⁱ agenturach ^3.00zł. miesięcznie, 9.00 zł. kwartalnie; przez pocztę ^w dom 3.36 zł.miesięcznie, ^10.08 zł. kwartalnie.

Pod opaską: ^{w Polsce 7.00} zł., ^za granicę ^{9.50 zK} miesięcznie.

W razie wypadków, spowodowanych siłą wyższą, przeszkód ^w zakładzie, strajków itp., wydawnictwo ^nie odpowiada ^za dostarczanie pisma,

a abonenci niemają prawa do odszkodowania.

Telefony: Redakcja 226, Naczelny ^redaktor 316, Administracja 315, Busliaiterja ^{1374. -} Filje: Bydgoszcz 1269, ^{6*9. Toruń} 800, Grudziądz ^294.

Numer 213. BYDGOSZCZ, ^{niedziela dnia 15 września 1929 r. Rok Mili.}

Tydzień polityczny.

Ostatni tydzień ^{obfitował w} szereg

ciekawych ^momentów politycznych.

Rozpoczął się ^ten tydzień szczęśliwie

od tego, ^{że w Genewie Polska} wybra-

*na została nadspodziewanie wielką większością ponownie ^do Rady Ligi Narodów. Fakt ten świadczy niewąt­

pliwie ^{o dalszem} wzmocnieniu sta­

nowiska mocarstwowego ^{Polski na} terenie międzynarodowym. ^Echo te­

go pomyślnego ^{faktu w} kraju ^nie by­

ło tak silne, jakby się spodziewać

należało ^— dzięki naszej opozycji.

Nowy ^to dowód, ^{że nasza} bezwzględ­

na opozycja ^{nie umie} się ^w sprawach państwowych ^wznieść ponad poziom partyjnych ^interesów._{* *}

W polityce wewnętrznej rząd ^miał mniej powodzenia ^{niż w} międzyna­

rodowej. ^Wcale niezły pomysł ^pre- mjera Świtalskiego ^{zwołania konfe­}

rencji ,,celem uczynienia ^prac Sejmu rzeczowemi i racjonalnemi” spotkał się ^z przyjęciem ^na ogół nieżyczli-

wem. Niektóre stronnictwa pozosta­

wiły rozstrzygnięcie ^swoim klubom, jak się zechcą ustosunkować do po­

mysłu rządowego. Kluby ^te przeważ­

nie dziś (w sobotę) powezmą decyzje.

Znana natomiast jest już ^dokładnie

uchwała Klubu Narodowego(endecji), który odmawia udziału w konferen­

cji. Uzasadnienie tej odmowy ^nie

może nikogo przekonać. ^Dziwnem raczej wydać się ^musi, ^że klub, który pierwszy wystąpił ^z inicjatywą zwo­

łania Sejmu, odmawia udziału w na­

radzie, ^która mogłaby doprowadzić

do porozumienia ^w tej sprawie. Czy

Klub Narodowy tego porozumienia się ^obawia?

Bardzo rozumne stanowisko w tej sprawie zajął ^krakowski ,,Głos Naro­

du”, często raczej opozycyjny ^niż przychylny rządowi. ^{Pisze on co} na­

stępuje:

,,Drugą sprawą, która zaciekawia, jest zapowiedziany ^udział p. ^marsz. Piłsud­

skiego ^w konferencji. ^Nie sądzimy jed­

nak, by ^{ten moment miał} decydować ^o absenteiźmie (nieobecności), względnie udziale parlamentarzystów ^w konferen­

cji... Wprawdzie ^stosunek p. ^marsz. Pił­

sudskiego ^do parlamentu jest znany i,

, przyznajemy chętnie, ^{zrażać musi} jego przedstawicieli ^{do zasiadania z nim} przy

jednym stole, jednak ^z drugiej strony byłoby błędem, gdyby ^ten jeden ^moment miał decydować ^{o losach} konferencji...

Jeśli _p. marsz. Piłsudski odniesie się ^na konferencji ^do Sejmu ^w sposób, któryby nie licował z godnością ^ciała ustawo­

dawczego, ^{to wówczas} taktowny protest parlamentarzystów ^{i ewentualne} opusz­

czenie konferencji przez nich będzie ⁱ doskonałą odpowiedzią ^{na atak i} zara­

zem ewentualnem zdemaskowaniem ,,podrywki", jak niektórzy określają cha­

rakter inicjatywy rządowej. Sejm ^na

tem z pewnością ^{nic nie} straci, ^a sytu­

acja ^stanie się jasną.

Sądzimy, ^że przyszedł ^{czas na} to, by stosunek rządn ^do Sejmu ostatecznie wyklarować. Zapowiedziana konferencja winna tego dokonać!"

Widać, ^że jednak ^są tacy, którym nie zależy ^na wyklarowaniu stosun­

ku rządu ^do Sejmu. ^Oni wolą pozo­

stać w opozycji, ^{która nie chce} być twórczą.

Kongres Narodowej Partji Robot­

niczej, odbytej ^{8 i 9 bm. w} Poznaniu, nie posunął naprzód sprawy połącze­

nia tej partji ^z Chrzęść. Demokracją.

Są tacy, którzy twierdzą, ^że raczej

ważne to zagadnienie zupełnie po­

grzebał. ^{Dowodzi też} tego wybór gło­

śnego swego ^czasu posła Popiela ^a Warszawy ^na prezesa stronnictwa.

Że zaś _p. Popiel ^nie jest ^obecnemu

rządowi zbyt życzliwy, ^temu się wca­

le nie dziwimy, ^{bo proces} jego ^o do­

stawę ^masek gazowych ^dla armji

wcale do przyjemności* *^{nie należał.}

*

Do kija wetkniętego ^{w mrowisko} podobną ^stała się myśl przez ^nas rzu­

cona, aby złagodzić ^walki partyjne ⁱ zacząć ^z sobą po ludzku mówić. Roz­

pętana ^z tego powodu ^walka prze­

Nie rękę karaj, ^lecz ślepy ^miecz!

Za sprawcami ^zamachów bombowych ^{w Niemczech} ukrywała ^sla Hugenberg ^{I Hitler.}

(Telefonem ^od własnego korespondenta).

Berlin, ^{li. 9.} Sprawa ^zamachów bom­

bowych ^{zatacza coraz szersze} kręgi,

przyczem policja ^{i władze} administra­

cyjne starają się ^obecnie dojść ^do źró­

deł, ^które skłoniły zamachowców do te-

roru i które dostarczyły ^im potrzebnych funduszów.

W Związku ^{z tem} domaga się prasa

skrajnie ^{- lewicowa} aresztowania ko­

mandora Ehrhardta, jako duchowego ojca ^zamachów. Policja ^hamburska do­

stała w swoje ^ręce sensacyjne dokumen­

ty, stwierdzające łączność zamachow­

ców ^z Hugenbergiem ^{i Hitlerem. Z}na­

leziono mianowicie w korespondencji aresztowanego porucznika Weschkego, kierownika nacjonalistycznego ^ruchu chłopskiego, listy pisane ^do niego ^przez starszego radcę finansowego, posła ^do Reichstagu Banda, będącego mężem za­

ufania Hugenberga, ^oraz listy jednego

z przywódców grupy Hitlerowców w

którym ^ten stwierdza, ^że akcja terory- styczna zgodna jest ^z wytycznemi ^pro- pagowanemi ^{od dawna} przez samego Hitlera. Komuniści niemieccy ironicz­

nie nawołują policję, ażeby aresztowała

Hugenberga ^{i Hitlera.}

B.

*

Berlin, ^{13. 9. (PAT) Wiadomość o w}y­

kryciu składów broni w okolicy Altony

okazała się nieprawdziwą, ^natomiast potwierdza się ^{wiadomość o} wykryciu takich składów broni w miejscowości

Renne w okręgu Winsen, gdzie ^w spe­

cjalnej skrytce ^na głębokości ^{3 metrów} pod ^ziemią ^{znaleziono dwa} karabiny

maszynowe, 28 karabinów ręcznych, ³⁵ ręcznych granatów, ⁵skrzyń ^z amunicją

do karabinów maszynowych, ^{2 z am u n}i­

cją ^{do karabinów} ręcznych i szereg in­

nych części, ^{broni i} amunicji.

Sowiety umizgują ^{się do} Angiji.

Pragnę podjęć ^{na nowo stosunki} dyplomatyczne ⁱ szerzyć

w Wielkiej Brytanii ^komunizm.

Moskwa, ^{13. 9.} (PAT). Urzędowa ^a- gencja ^sowiecka ogłasza oświadczenie Litwinowa, tłomaczące, dlaczego ^Nar- komindieł wbrew swoim poprzednim ^o- świadczeniom zgodził się ^na wznowie­

nie rokowań z Anglją, ^nie czekając ^na decyzję plenum centralnego ^komitetu wykonawczego ^{w Z.S.R.R.}

Ośw'iadczenie to brzmi:

Dążenie ^do przywrócenia ⁱ zabezpie­

czenia normalnych ^{stosunków ze} wszyst- kiemi państwami ^stanowi składową część pokojowej polityki rządu sowiec­

kiego, niejednokrotnie aprobowane ^przez centralny ^komitet wykonawczy ^{oraz ze} związkowymi zjazdami ^{rad. O ile} zgo­

dnie z niezbyt ^dawnem oświadczeniem Hendersona w prasie ^{oraz z}jego ostatnią notą ^{obecnie znowu} wysunięto jedynie tylko kwestję dyskusji ^{co do} procedury, Narkomindieł uważa za możliwe pono­

wne wysłanie ^w tym ^{celu do} Londynu pełnomocnika swego, ponieważ uchwa­

ła co do tej sprawy nie _wymaga dodat­

kowych pouczeń ^ze strony centralnego komitetu wykonawczego.

Moskwa, ^{13 9.} (PAT). ^Poseł norwe­

ski w Moskwie Danielson wręczył Litwi­

nowi w imieniu rządu angielskiego notę treści następującej:

Rząd jego ^król. mości, przyjmując ^do wiadomości oświadczenie _p. Litwinowa, uczynione ^w Moskwie dnia 6 września

w sprawie ^{wznowienia stosunków} po­

między rządem brytyjskim^{, a} rządem Z. S. R. R. i ponieważ było ^{to zawsze} za­

miarem rządu jego ^król. mości, propo­

nuje ^{wtorek dnia 24 września i} Londyn jako datę ⁱ miejsce wygodnego ^dla mi­

nistra _{spraw zagr.} dla spotkania się ^z przedstawicielem ^{Z. S. R. R. dla} odbycia

rozmowy przedwstępnej. Rząd jego ^król.

mości będzie szczęśliwy, otrzymawszy

w odpowiednim ^czasie zawiadomienie,

w jakim porcie ^{i w} jakim ^terminie spo­

dziewać się ^można przyjazdu ^do Anglji przedstawiciela ^{Z. S. R. R.}

Niemcy ^nie pozwalają

na przedstawienia polskie na Śląsku niemieckim.

Katowice, ^{14. 9.} (tel. wł.) ^Rokowania prowadzone ^o zapewnienie przedstawień polskich ^na Śląsku ^niemieckim rozbiły się ^z pow odu nieustępliwości ^Niemców.

Niemcy^nie chcą zgodzić się ^na przedsta­

wienia polskie ^w Opolu, ponadto cofnęli pozwolenie ^na przedstawienia ^{w Zabrzu}

i Bytomiu. Przedstawienia te miały się

odbyć dziś; wszystkie bilety były wy-

sprzedane.

Jak wobec tego wygląda magistrat bydgoski, który ^{nasz Teatr} Miejski od­

dał do dyspozycji towarzystwu ^kobiet niemieckich ,,Varterlandiseher ^Frauen- verein"?

ciwko nam do dziś nie ustaje, ^a przo­

duje ^w niej ^obok endecji ^— p. poseł Wojciech Korfanty, wykluczony ^z Polskiego Stronnictwa Chrzęść. De­

mokracji ^za to, ^{że brał} pieniądze ^od Niemców, ^{co stwierdził} sąd marszał­

kowski Sejmu. ^Pomni dawnych za­

sług p. Korfantego brzydkie ^te spra­

wy traktowaliśmy spokojnie, ⁱ kapi­

tału ^z nich nie biliśmy. Nie rozumie

on jednak naszej względem niego przyzwoitości ⁱ ponownie ^{rzuca na}

nas kalumnię, jakobyśmy ^brali ła­

pówki ^od rządu, ^{za co} zresztą będzie musiał przed sądem odpowiadać jak

inni oszczercy.

Tak się ^dziwnie złożyło, ^{że w} tym samym czasie _prasa ogłosiła wyniki kontroli, przeprowadzonej urzędowo

w Banku Śląskim, którego p. Korfan­

ty był ^{w czasach} przedmąjowych pre­

zesem. Urzędowa ^{kontrola zarzuca} p.

Korfantemu machinacje ^na nieko­

rzyść ^Banku Śląskiego ^na olbrzymie

sumy. Sprawami ^{temi co do} których

w szczegóły się ^nie wdajemy, zajmie się prokurator. ^Wolimy więc odcze­

kać wyników ^dochodzeń kamo-sądo- wyeh. Równocześnie _prasa stwier­

dza, że p. Korfanty czerpał pieniądze

na swoje wydawnictwo ^od ,,Berg-

und Huettenvereinu”. Inni powiada­

ją, ^{że dziś} je jeszcze czerpie ^od nie­

mieckiej spółki ,,Fiducia”. ^Słusznie

wzywa prasa p. Korfantego, aby się nie zasłaniał nietykalnością posel­

ską, ^ale zażądał: 1) przeprowadzenia śledztwa przeciwko ^{sobie i} 2) zaskar­

żył tych, którzy twierdzą, że go Niem­

cy utrzymują;

^*

Jak ^z tego Yt”*7sfkiego wynika, ^at.- mosfera polityczna ~przesiąknfęta jest chorobotwórczemi bakcylami.

Nie wiemy niestety, czy jest ^{siła w} Polsce, któraby tę zatrutą atmosferę odkaziła. Jeżeli jej jednak jeszcze niema, ^{to w} każdym ^{razie trzeba} ją stworzyć. ^Niezdolni są do tego ^— jak.

się okazuje ^{— zawodowi} politycy, więc powstać musi poza mmi.

Parlamentarzyści francuscy

w Gdyni.

Gdynia, ^{13. 9.} (PAT). ^{Dziś o} godz.

11.30 parlamentarzyści francuscy przy­

byli ^do Gdyni. ^{Na dworcu oczekiwali} ich przedstawiciele ^grupy francusko­

polskiej posłowie Dębski, Stroński, ^Wi­

ślicki, ^starosta Staniszewski, prezydent

miasta oraz przedstawiciele ^władz por­

towych. Stąd ^udano się ^do urzędu mor­

skiego, gdzie ^{po krótkich} przemówie­

niach dyrektor departamentu ^Nosowicz wygłosił dłuższy referat, obrazując roz­

w'ój portu ⁱjego ^stan obecny. Następnie

udano się ^{na zwiedzenie} urządzeń porto­

wych. Przy tej sposobności zatrzymano się przez chwilę ^w gdyńskich młynach' polskiego przemysłu ryżowego, skąd goście francuscy ^udali się ^na parostatek ,,Gdynia", ^na którym podejmowani byli śniadaniem. Na statku oczekiwał par­

lamentarzystów francuskich _p. komi­

sarz generalny Rzplitej Polskiej ^Strass*

burger ^{wraz z} przedstawicielami portu.

Przy ^deserze wygłoszono szereg przemó­

wień. Przemawiali posłowie ^Jan Dęb­

ski i Stroński, dyrektor departamentu Nosowicz, dyrektor żeglugi pułk. ^Róm-

mel oraz deputowani francuscy Largier, Coty^{i Evain.}