Rok X IV . Sierpień—W rzesień 1952Jr.
moioiii Diecezjilae L U B E L S K I E
A k ta S to lic y A p o s to ls k ie j.
Instrukcja Św . K ongregacji Sakram entów dla Księży Biskupów w spraw ie dyspens od przeszkody pokrew ieństw a w pierw szym stopniu linji ubocznej w połączeniu z drugim.
Dość często przychodzą do niniejszej Ś w iętej Kongregacji Sakramentaln ej podania z bardzo wielu diecezyj z p r o ś b ą o d ys
pensy od przeszkody p o k re w ie ń s tw a w pierw szym stopniu linji ubocznej, łą czącym się z drugim.
T a ż Ś w i ę t a Kongregacja , k o r z y s ta ją c z okazji, nie zanied
by wała w poszczególnych w y p a d k a c h zwracać uwagi P r z e w i e l e b nych O rd y n a r ju s z ó w na tę tak s m u tn ą spraw ę. Mimo to, ze w zględu na coraz to cz ę stsz e wypadki, któ re z każd y m dniem po rozmaitych miejscach na kształt epidemji się rozlewają, u w a ża za wskazane p o s ta w ić p ew ne zasady, któ re bę d ą służyły P rz e w ie leb n y m Pasterzom , prz y ich tro s k a c h paste rskic h, jako odpo wiednie środki do h am ow ania i pow ściągania w sp o s ó b sku
teczny żądań, k t ó r e bard zo często lekkom yśln ie stawiają.
Do powściągania tych próśb w ie lką i bardzo sk u te c z n ą po
moc m ogą okazać W -ni P ro b o s z c z o w ie , należycie i zaw czasu p o uczając poruczonych sobie wie rn ych, zwłaszcza przy nauczaniu katechizmu i w kazaniach, o tem, że Kościół dla tego właśnie usta now ił przeszkody m ałżeńskie, by najlepiej zaradzić p raw idło
wemu nastawieniu i urządzeniu rodzin, oraz w ydaw aniu na św iat i wychowaniu poto m stw a. W tym też celu powin ni się starać o p o w strz y m y w a n ie w iern y ch od le kkom yśln ego zwracania się 0 dysp en sy do m ałżeństw, zwłaszcza, gdy one m ają na w zględzie przeszkody w y ż s z e g o stopnia, chyba że vVymagaja tego po ważne 1 naglące przyczyny, a g d y i one zachodzą, b ędzie bardzo roz- tropnem, jeżeli władzy kościelnej, zwłaszcza przez rodziców lub proboszcza, zo stan ą one ujaw n io n e, w przód nim prz yrzeczenia małżeńskie zapadną i sta ną się jawnemi.
W tej samej spraw ie Stolica A p o s t o l s k a nieustannie, s t o sownie do p o tr z e b chwili, p rz y w o ły w a ła na pamięć przepis y ka
noniczne ju ż w y d an e, a na p ie rw szem miejscu p ostanow ienia So-
202
b o r u T ry d e n c k ieg o , j a k to się stało w ubiegłe m st uleciu przez pismo o dręczne ś. p. Papieża G rzeg o rza X V I w dniu 22 listopa
da 1836 roku, k tó re g o przepisy, dotyczące przeszkody, o której j e s t mowa, bez żadnej wątpliwości d o t ą d obowiązują, czy to dla
te g o , że K o d e k s P raw a Kanonicznego całkiem ich nie zmienił, czy też dlatego, że taż Sw, K o n g r e g a c j a niezmiennie i stale za
c how uje tę p ra k ty k ę , p rzekazaną sobie przez D atarję Apostolską.
D la te g o też napom in am y w P a n u Ich E k scele ncje Pasterzy, aby się nie okazywali ła tw y m i w p r z y jm o w a n iu i polecaniu próśb nu p tu rjen tó w , któ rzy tego r o d z a ju dy spensy zam ie rzają wyjed
nywać. P r z e d e w s z y s t k i e m t r z e b a mieć na względzie i obawiać się tych nieb ezp ieczeń stw i szkód, na ja kie się narażają petenci, w tak bliskich zostający ze sobą związkach i bardzo często róż
niący się wiekiem. W tych b o w ie m wypadkach b ardzo rzadko się z d a rza ją m a łż e ń stw a zgodne i trwałe. S t ą d wynika, że zwią
zek rodzinny nie b y w a trwały, przychodzą często ciężkie szkody n a w e t fizyczne na dzieci i wnuków, na których, poza innemi, jak po w iad ają m ężow ie uczeni oraz wybitni znawcy fizjologji, spły
wają su k c e sy jn e wady rodziców, ja k fizyczne, tak i moralne, i to znacznie s p o tę g o w a n e w dzieciach.
D o b rz e też jest pamiętać, że p o w o d o w a n ie się przy wyjed
nywaniu tych d y sp e n s zbytnią pobłażliwością, j a k to słusznie zauważyło w spom niane pismo odręczne Papieża G r z e g o rz a XVI, j e s t tem samem, co nastręczanie okazji, a n aw et popie ra nie obni
żenia powagi i czystości obyczajów, k tó r e winny zachodzić po
między osobami, tak ścisłym związkiem krwi połączonemi, w sto s u n k a c h rodzinnych i ścisłem obcowaniu. K tó ż nie wie, jak wiele zależy na tem, by karność p r z e s z k ó d małżeńskich, które, chronią godnośc i związku małżeńskiego nie osłabła p rzez częste tego rodzaju d yspensy, g d y raczej ze w z g lę d u na d o b ro obycza
jów, p o trz y m y w a n ie pokoju wśród rodzin, jak również dla dobra Rzeczypos politej świeckiej nale żało by ją zachować nietkniętą.
Ty lk o te niech mają Ich Ekscele ncje P aste rze, jak o słuszne i odpow ie dnio poważne p rz y w yje dnyw aniu wspomnianych dys
pens przyczyny, k tó r e w sk u te k p rzep isó w kanonicznych lub dłu-' goletniej prakty ki, stale zachowywanej przez Stolicę Św iętą , są uważane jako praw ne, j a k np. usunięcie widocznego zgorszenia, ułożenie t r u d n y c h kwestyj s p adkow ych, albo załatw ienie żawi- kłanych i bardzo nieszczęśliwych w a ru n k ó w rodzinnych. 1 dla tego niech nie uważają za w y sta rc z ają c e prz yczy n zwykłych, któ
r e się p odają n a w e t przy wyższego stopnia prz eszkodach, miano
wicie: ciasnota miejsca, w iek przejrzały kobiety, b r a k posagu i podobne, z w y ją tk ie m wypadku, g d y one nie poje dyńczo, lecz w espół wzięte, osiągają tak poważn e znaczenie, że d y sp e n sa jest w skazaną stosownie do reg u ły p r a w n e j : „To co pojedyńczo wzięte nie służy, razem zebrane pomaga".
W r e s z c i e Ich Ekscelencje Najprzew ielebniejsi Pasterze Rządcy diecezyj niech tylko te p r z y jm u ją i polecają p ro śb y o wy
jednanie d y sp e n s od wyżej wspomnianej przeszkody, które są p o p a r te przyczynami pra w dziw ie kanonicznemi w znaczeniu już
wyjaśnionem i niech b ę d ą łaskawi p ism e m o d p o w ie d n ie m w ł a s noręcznie sporządzonem zalecać, o ile to może być bez p o w a ż nej trudności, donosząc ka żdy w s p ra w a ch swoich podwładnych, wraz z podaniem ich wieku, o przyczynach kanonicznych, zacho
dzących w k ażdym w ypadku, jak równie okolicznościach, które mając na względzie, b ę d ą uważali w tym w y p a d k u udzielenie dyspensy za wskazane. K sięża Biskupi zechcą pilnie zwrócić u w ag ę na to, by tego rodzaju p r o ś b y były zawsze przynajm niej własnoręcznie przez nich p odpisane i w sp o s ó b specja ln y zale cone: ilekroć pisma polecającego nie mogli własnoręcznie napisać.
W Rzymie, z g m achu tejże Św ię te j K o n g re g a cji S a k r a m e n talnej, dnia 1 sierpnia 1931 r.
(L. S.) M. K ard. Lega, Biskup Tuskul., p refekt D. Jorio, s e k r e ta r z
Z Kurji B iskupiej.
Nauczanie relig ji w szkołach.
Rozpoczął się rok now y w naszych szkołach, więc u w ażam y za konieczne p rzypom nieć d u c h o w i e ń s t w u o b o w ią z e k nauczania religji, bo to należy do pierw szo rzęd n y ch o b o w ią z k ó w każdego duszpasterza, ja k p ra w o kanoniczne o te m mówi w kan. 1329-1336.
Szczęśliwi jeste śm y, iż w naszem państwie religijne w ychow anie młodzieży w szkołach, a zate m i nauczanie religji należy do o b o wiązującego p ro g ram u szkolnego. Przez to d u s z p a s te r z e mają ułatwione spełnianie obow ią zku nauczania wiary. B y ł o b y cięż- kiem jeg o przewinieniem, g d y b y przez op iesz ałość lub l e k c e w a żenie zaniedbał się i nie nauczał stale, sy ste m a ty c z n ie i sumiennie bez względu na sw oje korzyści m a terjaln e z tem związane. Do szkoły wieść go powinien duch apostolski i p ragnienie szerzenia królestwa bożego. G d y b y kapłan nie kochał szkoły i nie s t a n o wiło je g o radości przestaw anie z dziećmi i nauczanie ich sło wa bożego, to by świadczyło o b ra k u pow oła nia i b ra k u poczucia obowiązku bardzo w a ż n e g o na je g o stanowisku.
Na lekcje religji w szkole t r z e b a się sumiennie p r z y g o t o wywać i ściśle trzy m ać przepisanego p ro g r a m u i s t o s o w a ć z a s a dy wskazane przez now oczesną m e to d y k ę nauczania religji.
Byłoby wielkiem wykroczenie m, g d y b y ksiądz, p r z y j ą w s z y obowiązek nauczania w szkole, opuszczał godziny lekcji, a przez to naruszał p o r z ą d e k szkolny i pozbawiał dzieci potrzebnej nauki wiary i jej zasad. T a k i e sz kodnictw o musi być piętn ow ane jako wykroczenie bardzo naganne. Z r e s z t ą gorliwy kapłan potrafi tak ułożyć obowiązki kościelne, że na naukę religji znajdzie cżas i ochotę i zapał.
Dla dzieci szkolnych w skazane j e s t urządzać specjalne nabo-
204
ż e ń stw o świąteczne, a b y w każde ś w ię to miały możność rano w y s łu c h a ć Mszy św.
Nauczanie religji w szkole szczególniej poruczamy sercu kapłańskiemu.
Lublin, 15.IX. 1932 r. t Marjan Leon, Bp. Lub.
Nauka śpiew ów kościelnych.
Ju ż wielokrotnie wzywaliśmy księży i organistów, aby troskliwiej oddawali się nauczaniu i krzew ie niu śpiew ów kościel
nych. Na kilku nawet konferencjach dek an aln y ch była o tem m ow a i p o w z ię to stosow ne postanowienia. Organiści łącznie ze sw y m i proboszczam i zorganizowali też konkursy śpiewacze.
J e s t spora ilość organis tów bardzo się temu zadaniu oddających.
Jeszcze nie można się poszczycić dużym po stę p e m , a lud po swo
jem u kilka zaledwie pieśni śpiewa. R e p e r t u a r śpie w ów para- fjalnych j e s t b a rd z o skąpy. Z a mało księża i organiści temu się poświęcają, choć j-edni i d ru d z y nie s ą bez winy, ale zwykli sobie wzajemnie za rzu ty stawiać, że śp iewy w kościołach słabo się p r z e d s ta w ia ją .
W z y w a m y ponownie wszystkich do krzewienia pieśni reli
gijnych, a obok tego i świeckich, piękniejs zych zwłaszcza.
Niech księża na swoich konferencjach i organiści podczas swych narad wzajemnie się do t e g o o b o w ią z k u zachęcają.
Niezależnie od tego nakazujemy, aby w każdej parafji i w każdym kościele nietylko chór, ale i wierni umieli choć j e d n ą m sz ę pols ką śpiewać na mszach czytanych. Doskonale do tego się n adaje pieśń K. K urpińskiego „Na stopniach twego up a d a m y tr onu". Księża prefekci i nauczyciele śpiewu w szko
łach powinni wszystkich uczniów nauczyć ją śpiewać n aw et na pamięć, aby z czasem w szyscy nasi katolicy na mszach j ą śpie
wali, ja k to się widzi u katolików niemieckich.
O b o k tego ka żdy chór kościelny ma koniecznie umieć śpie
wać tak zw. „Missa de Angelis" unisono, aby na mszach śpiewa
nych ją mógł wykonać. T o samo doty czy m ło d zieży szkolnej, a b y z czasem wszyscy obecni na mszy śpiewanej umieli j ą śpie
wać. Zwłaszcza chóry parafjalne słabsze, zamiast bez dobrego, wynik u męczyć się nad mszą wielogłosową, lepiej zrobią, jeśli tę ła tw ą i melodyjną mszę łacińską sobie p rzysw oją.
Polecamy Księżom, żeby i mszę polską wyżej wspomnianą i mszę łaciń ską „De Angelis" ja k najwięcej rozpowszechniali.
Lublin, 15.IX 1932 r. f Marjan Leon, Bp. Lub.
Czytanki Św iąteczne.
W y d a w n ic tw o płockie pod firmą „Dobra Prasa" wydaje bardzo pożyte czne czytanki p o p u larn e pod nazwą „Czytanki Ś w i ą teczne". T e m a t y poruszane są bardzo aktualn e i ciekawie omó-
wionę. T a k ie np. j a k R y c e r s k a służba — S zkoła zbrodni — Nasz W ó d z —S ekcia rs kie z a k u s y i t, p. s ą i ba rd z o in te resująco napi
sane i w duchu a p o s to ls tw a osób świeckich pod w odzą C h ry s tu s a
— Króla. S e tk a czyta nek kosztuje trzy złote, a po j e d y ń c z e sztuki po 10 gr.
Zalecamy D u c h o w ie ń s tw u w ydaw nictw a „Dobrej Prasy , szczególniej w s p o m n ia n e „Czytanki".
Lublin, 15.IX. 1932 r. f Marjan Leon, Bp. Lub.
N iedziela M isji K atolickich.
W dniu 23 październ ika r. b. urządza się w całym Kościele obchody misyjne, k tó re mają za cel uśw ia domie nie w ie rn y c h o wielkiej pracy, poświęceniu i zadaniu misjonarzy katolickich, a z a raz e m i porusz enie w iern y ch do m o d litw y i ofiarności na rzecz p ropagandy w iary w ś r ó d ludzi, k tó rzy zdała od Kościoła C h y s tu s o w e g o stoją i nie ko rz y sta ją ze ź r ó d e ł zbawienia, jakie w nim spoczyw ają. R ozkaz C h r y s t u s o w y o p rz e p o w iad a n iu ewan- gelji wszemu stw orzeniu j e s t w ro d zo n ą p o t r z e b ą duszy wierzącej, a szczególniej tych, k t ó r z y zaciągnęli się do s z e r e g ó w aposto l
skich. Jakżeżby nam nie leżało na sercu krzewienie wiary, jeśli Boga miłujemy i miłością otaczamy ludzi ?
Natężenie pracy misyjnej na rozległych te re n ac h św iata w ostatnich czasach szczególniej się w zm ogło pod w pły w em g o rących w ezw ań kilku ostatnich papieży. Dziesiątki tysięcy p r a cowników podjęło znoje misyjne z oddanie m swego życia i naj
lepszych zasobów swego ducha. Praca idzie o p o re m i w y m a g a wielkich środków, ale wciąż idzie naprzód. Ci co na tę p racę poszli, p o trz e b u ją moc z naszej strony i m odlitw y i pieniędzy, nie mówiąc już o rozbudzaniu p o w o ła ń wciąż n o w ych misjonarzy.
Kto w Boga wierzy, kto duchem Kościoła żyje i komu z b a w ie nie bliźnich j e s t drogie, ten nie u s u n ie się od ofiarności na cele misyjne.
Rozbudzanie świadomości w ś r ó d w iern ych o zadaniach pracy 'misyjnej i jej potrzebach należy do z a k res u o b o w ią z k ó w d u s z p a
sterskich k a ż d e g o kapła na bez w z g l ę d u na ja k ie m stanow isku się znajduje. A b y skutecznie na te m polu działać, t r z e b a o r g a nizować to w arzy stw a misyjne, na ich zebraniach mówić i czytać o misjach, rozniecać z a in te re s o w a n ie p r o p a g a n d ą wiary, zbierać fundusze, rozpow szechniać pisma misyjne. S ą inne organizacje dla osób sta rszych, a inne dla młodzieży, w szyscy je d n a k mają współdziałać. W ł a ś n i e niedziela misyjna ma być p o b u d k ą dla ksi_ęźy i dla wiernych, aby odpow iedni ruch około tej świętej s p ra w y tworzyli.
W tę niedzielę m is yjną na kazaniach należy omawiać te m a ty misyjne. U p o w a ż n ia m y też do u ro c z y s te g o w y s ta w ie n ia Najśw. Sakram entu . Zalecać m o d litw ę o b ło g o s ła w ie ń s tw o boże.
_ dla wysiłków misjonarzy i ludzi, nad k tó ry m i oni pracują. Zaleca się u rząd zan ie akademji i zebrań i p rz e d s ta w ień na te m a t misji.
206
Zbieranie składek w św iąty n iach i poza niemi na cele misyjne ba rd z o gorąco się zaleca. K sięża i organizacje katolickie w sz y st
kie w ty m dniu niech gorliw ie na rzecz misji pracują, aby plon był j a k największy.
Lublin, 15.IX 1932 r. f Marjan Leon, Bp. Lub.
Rekolekcje.
IV domu rekolekcyjnym O. O. Jezuitów we Lwowie (ul. Dunin-Bor
kowskich) odbędą się rekolekcje dla Duchowieństwa:
1 serja: p o c z ą tek 19 w rześnia o godz. 19, zakończenie 23 września rano.
2 se rja : p o c z ą te k 24 października o godz. 19, zakończenie 28 paździer nik a rano.
3 se r ja : początek 21 listo pada o godz. 19, zakończonie 25 listopada rano.
4 s e r ja : początek 12 g r u d n ia o godz. 19, zakończenie 16 g rudnia rano.
O w czesne zgło szenia uprzejmie prosi
O. Superjor.
IV domu rekolekcyjnym X X . Jezuitów w Dziedzicach na Śląsku w iq}2 roku.
6 s e r ja : P o c z ą te k dnia. 26 września, godz. 19; zakończenie dnia 30 września rano.
7 s e r ja : P ocząte k dnia 10 październik a, godz. 19; zakoń
czenie dnia 14 października rano.
8 s e r j a : Początek dnia 7 listopada, godz. 19; zakończenie dnia 11 listo pada rano.
9 se rja : P o c z ą te k dnia 21 listopada, godz. 19; zakończenie dnia 25 listopada rano.
Telefon Dziedzice N° 67.
Bardzo u prasza się o wczesne zgłoszenia, k tó re przyjmuje:
Ks. J ó zef Bok 7. J. S u p e rjo r Domu
Z m ia n y wśród duchowieństw a diecezji Lubelskiej.
K u r ja .
Ks. Dr. Zdzisław Ochalski, notarjusz Kurji, mianowany Kan
clerzem Kurji Biskupiej.
Ks. Dr. Jan Lenart, notarjusz Sądu, mianowany Wiceofic- jałem i S ę d z ią A u d y to re m Sądu Biskupiego I i II instancji.
Ks. Dr. W in c e n ty Łapkiewicz m ian o w an y nota rju szem Sądu Biskupiego.
Seminarjum.
Ks. P ra ła t Z enon Kwiek R e k t o r Sem inarjum D u chow nego, na w łasn ą prośbę, został zwolniony z obowia.zków R e k to r a S e minarjum i pozosta wiony nadal na stanow isku profesora seminarjum.
Ks. Kanonik P io tr S to pnia k, w ic e rek to r Sem in arju m , został mianowany R e k to r e m tegoż Seminarjum.
Ks, Dr. T o m a s z Wilczyński został m ia nowany w ic e rek to re m Seminarjum.
Ks. Bronisław Woźnicki zo stał m ianow any p ro fe so rem S e minarjum.
Przeniesieni Proboszczowie:
Ks. W acław Czechoński z T rz e szc z a n do Fajsławic.
Ks; Józef R u k a s z z Klućzkowic do Żyrzyna.
Ks. Czesław Z m y s ło w s k i z Ż y r z y n a do Kluczkowic.
Ks. A le ksander Czajkowski z K ry ło w a do Lipska.
Ks. Kazimierz Mańkowski z Lipska do K ryłow a.
Mianowani Proboszczami:
Ks. Florjan G ąsio ro w ski, w ik arjusz-adm in is trato r z F a j s ł a wic prob. par. w Trzeszczanach.
Ks. W ł a d y s ł a w Bocian, wikarjusz z Niedrzwicy prob. n o w o u tw orzonej par. w S ta rej W si.
Ks. Antoni Lam parski p r e f e k t z K r a s n e g o s ta w u prob. nowo- utwrzonej par. w Chrzanowie.
Ks. W ł a d y s ł a w S ta ń c z a k prob. par. w Depułtyczach.
Przeniesieni i mianowani W ikarjusze:
Ks. Jan Korzeniowski z L u b a r t o w a do W ojc ie chowa.
Ks. Paweł Ja rz y ń s k i z K r a s n e g o s ta w u do par. Rozesł. Apost.
w Chełmie.
Ks. Stanisła w Siek z G o r z k o w a do Niedrzwicy.
Ks. Dominik Maj z B ychaw y do Fajsławic.
Ks. Bolesław Żach z G o ś c ie ra d o w a do K ras n o b ro d u .
Ks. Andrzej K ostrz e w a z Mokregolipia do Józęfow a B iłg o ra j
skiego.
Ks. T a d e u s z Lisiński z Józefowa B iłg o rajsk ieg o do Mo
kregolipia.
Ks. Dr. S ta n is ła w Krynicki w Lubarto w ie.
Ks. S tanis ła w S zczepan ek w Gorzkowie.
Ks. Jó zef S adlak w Piaskach Wielkich.
Ks. T a d e u s z B o g u ta w Klem ento wicach.
Ks. Ignacy Kilis w Bychawie.
Ks. W ł a d y s ł a w Dziewulski w H ru b ieszo w ie.
Przeniesieni i mianowani prefekci'.
Ks. A n d rzej C h la s ta w a prefekt szkoły powsz. JSIs X X I w Lublinie przeniesio ny do P a ń s t w o w e g o S e m in a rju m Nauczyciel
sk iego Męsk iege w Lublinie.
Ks. S tan isław Ciołek prefekt z Ja n o w a do szkół powszechnych w K rasnym sta w ie.
Ks. W i n c e n t y Grosz, wikarjusz z P ia s k Wielkich, prefektem Gim nazju m i szkół p o w s z e c h n y ch w Janow ie Lubel.
Ks. Z y g f r y d Berezecki pre fe k tem szkoły powszechnej Ks XXI w Lublinie.
Ks. Antoni G o m ó łk a prefektem szkoły powsz echnej Ks 2.
Przeniesieni do em erytu ry:
Ks. E m a n u e l Krzywicki proboszcz par. Fajsławice.
Ks. S e w e r y n Śluzkowsk i probosz cz parafji Depułtycze.
Zwolnieni z obowiązków :
Ks. Dr. Lucjan Górniecki ze sta nowiska p refekta Państw.
S e m in a rju m Nauczyciel. M ęskiego w Lublinie.
Ks. P aw eł Pałka z w ik a r ja tu w Bychawie.
Ks. E d w a rd Niećko z w ik arjatu w H rubie szow ie .
208
A k c ja K a to lic k a .
Erekcja Diecezjalnego Instytutu Akcji Katolickiej w Lublinie.
W związku z ro z b u d o w ą pracy aposto ls tw a ludzi świeckich w naszej diecezji, O r d y n a r ju s z Diecezji Ks. Biskup Marjan Leon F u l m a n dokonał w dniu 6 lipca 1932 r o k u za J\(a 1867 erekcji Diecezjalnego I n s t y t u t u Akcji Katolickiej w Lublinie.
O D P I S Y.
T e k s t e r e k c j i .
BISKUP LUBELSKI Lublin, dnia 6 lipca 1932 r.
Ne 1867.
W myśl Kan. 1489-1494 Kodeksu P r a w a Kanonicznego, niniejszem e rygujem y Diecezjalny I n s t y t u t Akcji Katolickiej w Lublinie jako osobę p r a w n ą zgodnie z Kan. 100 Kodeksu P r a w a Kanonicznego i X V I art. K o n k o rd atu z a w a rte g o mię
dzy Rzecząpospolitą Polską i Stolicą A p o s to ls k ą dnia 10-go lutego 1925 r.
(M. P.) (—) t Marjan Fu lm an, Bp. Lub.
Statut Akcji Katolickiej Diecezji Lubelskiej.
Zatw ierdzenie Biskupie Na 1872. W myśl Kan.
1489—1594 Kodeksu P r a w a Kanonicznego niniejszem zatw ierdzam y Statut Akcji Katolickiej diecezji L u b el
skiej jako kościelną osobę p raw n ą w Kan. 100 Ko
deksu Kanonicznego p rzew idzianą i p rz e z art. XVI' Konkordatu uznaną.
Lublin, dnia 6 lipca 1932 r.
(M. P.) (—) f Marjan Fulman, Bp. Lub.
Zasady ogólne.
§ 1. Zadaniem Akcji Katolickiej w diecezji j e s t zespolenie, zorganizowanie, w y ro b ien ie zrzeszeń katolickich dla celów a p o sto lstw a świeckiego, czyli dla pogłębienia i szerzenia, w p r o w a dzania w czyn i obrony zasad katolickich w życiu jednostki, r o dziny i społe czeństw a zgodnie z n a u k ą Kościoła Katolickiego i wskazaniami Stolicy Św.
§ 2. A. K. stoi poza i ponad partjami politycznemi.
§ 3, A. K. w diecezji p o z o s ta je w bezpośredniej zależności od Biskupa Ordynarjusza.
§ 4. Biskup O r d y n a r j u s z mianuje s w e g o Dele gata na okre s trzyletni.
§ 5. Z ramienia Biskupa O r d y n a r j u s z a D e l e g a t czuw a nad tem, aby działalność D. I. A. K. i całej A. K. w diecezji Lubelskiej b y ła zgodna z zasadami Kościo ła Katolickiego i z d y rekty w am i B isk u p a O rd y n a r ju s z a .
§ 6. D e le g a t Biskupi: a) może brać udział w e w szystk ic h zebraniach w D. I. i D> R ady A. K. należy go przeto zaw iadam ia ć o wszystkich posiedzeniach i p rzesy łać mu p o r z ą d e k o b ra d ; b) ma p raw o wglą du do całej działalności A. K. w diecezji.
§ 7. Biskup O r d y n a r ju s z ro z s tr z y g a sp o ry , w ynikają ce z za
wieszenia uchwał i zarząd zeń władz A. K. przez D e l e g a t a B is ku
piego.
§ 8. D e l e g a t Biskupi ma głos stanow czy na posiedzeniach Rady.
1. Organizacja Diecezjalna.
A. D ie c e zja ln y Instytut Akcji Katolickiej.
§ 9. Diecezjalny In s ty tu t A. K. je st instytu cją kościelną o charak te rz e oso b y praw nej, e r y g o w a n ą p rz e z O r d y n a r ju s z a Diecezji d e k r e te m z dn. 6 lipca 1932 roku w m y śl k an o n ó w 1489-1494 oraz art. X V I K o n k o r d a t u . -
§ 10. S ied zib ą D. I. A. K. j e s t Lublin.
§ 11. Rokiem s p ra w ó z d a n i o w y m i obrach u n k o w y m je st rok k a le n d a rz o w y .
§ 12. Naczelne kie row nictw o oraz nadzór nad D. 1. A. K.
Wykonywa Biskup O rdynarju sz.
§ 13. D. I. A. K. j e s t w ła d z ą kierowniczą i organizacyjną A. K. w diecezji, z tego ty tu łu w y d a je zarządzenia, obowiązujące całą diecezjalną A. K.
§ 14. W szczególności do zadań A. K. należy : a) badać p o t r z e b y i zadania A. K. w diecezji,
b) ro z b u d o w y w a ć A. K. w diecezji i kierow ać nią,
c) tw orz yć w okręgach i parafjach A. K. i ustalać jedno
lite zasady organizacji, po stę p o w a n ia i s p o s o b u pracy, d) po magać w organiz ow aniu Stowarz}'szeń katolickich
mających wejść do A. K., w szczególności popierać kato licką działalność społeczną,
ej krzew ić du cha apostolskiego w zrzeszeniach należących do A. K. i k o o rd y n o w a ć ich działalność dla celów A. K. i w jej ramach usuw ać zatargi m ię d z y niemi, f) inicjować i p rz e p ro w a d z a ć wspóln e w ystąpienia orga
nizacji katolickich, jak np. wspólne o b ch o d y , publicz
ne manifestacje, i j e d n o litą obronę moralności publicz
nej i t. d. Inicjatywa w ty m kie runku o ile ma mieć charakter działalności A. K. nie może wychodzić od nikogo bez zgody władz A. K,
g) s ta ra ć się, by wnioski i posta now ie nia D. I. A. K.
w P olsce b y ły w y k o n y w a n e w sp o só b uzgodniony z B is kupem O rd y n arju szem .
§ 15. D. I. A. K. s ta n o w ią : P re z e s D. I. A. K., Diecezjalny D y r e k t o r A. K. i W iceprezes. W s z y s t k i c h mianuje Bis kup O r d y narjusz na okres trzyletni.
§ 16. Bezpośrednie kierownictwo A. K. w diecezji należy do D. I. A. K., b ezp o śred n ie w yk o n y w an ie zadań A. K. należy do D y r e k t o r a D. I. A. K.
§ 17. Z e b r a n ia D. I. A. K. o d b y w ają się w dnie oznaczone;
do ważności zeb rań konieczna j e s t obecność D yre k to ra D. I. A. K.
§ 18. P re z e s D. I. A. K. w szczególności:
a) jest p rzedstaw icie le m A. K. w diecezji
b) podpisuje ważniejsze zobowiązania, oświadczenia i listy w edłu g własnego zastrzeżenia.
§ 19. W ic e p re z e s In sty tu tu za stę p u je P r e z e s a D. I. A. K.
§ 20. Diecezjalny D y r e k t o r A. K.
a) w y k o n y w a zadania D. 1. A. K.
b) przyjm uje i w ysyła k o re s p o n d e n c ję i wszelk ie posyłki p o c z to w e ,
210
c) zarządza m ają tk ie m D. 1. A. K. i w y k o n u je b u d ż e t w porozum ieniu z P r e z e s e m D. I. A. K.,
d) j e s t szefem b iurow ym całego personelu,
e) bierze udział w posiedzeniach R ady z p r a w e m głosu, f) układa p ro je k t budżetu D. L A. K. i D. R. A. K do
p rzy jęcia go p rzez D. I. A. K.
§ 21. D. I. A. K. prz e d k ład a na p o c z ą tk u ro k u k alenda
rzowego O rd y n a rju s z o w i piśmienne s p ra w o z d an ie ze sw y c h czynności, s p ra w o z d an i e finansowe za rok p o przedni i prelim inarz na rok bieżący. Do s p ra w o z d ań tych do łącza uw agi, jeśli je Rada uczyniła. O dpis spraw ozdań w y s y ł a się do N. I. A. K.
§ 22. D. 1. A. K. używa pieczęci z n a p is e m : „Diecezjalny Instytut Akcji Katolickiej w Lublinie". W s z e l k i e u m o w y , z o b o wiązania, czeki i pełnomocnictwa w' imieniu A. K. p odpis uje D y r e k t o r A. K. i jed en z pozostałych członków D. I. A. K. lub D y r e k t o r i D e l e g a t Biskupa.
§ 23. D. I. A. K. rozstrzyga, a w razie p o t r z e b y p r z e d s t a wia O rdynarjuszow i wszelkie nieporozum ienia na tle działalności i S tatu tu ,
§ 24. Każdy katolik, opła cający sk ład k ę na rzecz D. I. A. K.
o k reślo n ą przez te nże Instytu t, m a tytuł członka wspierającego D. I. A. K.
B. D ie c e z ja ln a R a d a Akcji Katolickiej.
§ 25. Diecezjalna R a d a A. K. j e s t o rg an em w n io s k o d a w czym i opinjodawczym.
§ 26. W skład Diecezjalnej R a d y A. K. wchodzą:
a) P re z e s D. I. A. K. b ę d ą c y jed nocześnie P r e z e s e m Rady, b) D y re k to r,
c) Diecezjalny D e le g a t Biskupi,
d) D elegat k a ż d e g o d iecezjaln ego Związku wchodzącego do A. K.,
e) I inne osoby imiennie p o w o łan e przez B isk u p a O rd y - narjusza ze w z g lę d u na ich działalność katolicką.
§ 27. S to w a rz y sz e n ie może być p rz y ję te p rz e z O rd y n a r ju - sza do A. K. g d y posiada:
a) Z w ią z e k Diecezjalny,
b) S t a t u t zatwierdzony przez O r d y n a r ju s z a lub uznany za katolicki,
c) D e le g a ta B iskupie go,
§ 28. Mandaty członków tr w a j ą trzy lata i są osobiste, z a stę p stw o j e s t niedopuszczalne. D e le g a t Z w ią z k u Diecezjalnego traci m andat z chwilą g d y p r z e s ta ł być członkie m d a n e g o Związku,
212
§ 29. Celem Diecezjalnej R a d y A. K. j e s t badanie potrzeb i zadań Akcji Katolickiej w diecezji. W szczególności Rada o m a w ia i u s ta la :
a) pla ny działalności i najbliższy p rogram działania,
b) w szelkie sp raw ozdania, budżet, zarówno Rady, jak i Instytu tu,
c) wnioski co do przyjęcia do A. K. lub usunięcia z niej Z w ią z k ó w diecezjalnych przez Biskupa Ordynarjusza, d) w y b ie r a komisję re w iz y jn ą dla działalności D. I. A. K.
i D. R. A. K. O po w zięty ch p rzez R adę uchwałach P r e z e s pow iadam ia Bisk upa Ordynarju sz a. S ą one w s k a z ó w k ą dla działalności Instytutu, a s tają się obo
wiązujące skoro je zatwierdzi Biskup O rd y n a rju sz .
§ 30. Posiedzenia R a d y o d b y w a ją się najmniej co kwartał.
R ada w ybie ra s w o je g o sekretarza, może się posługiw ać kancelarją Instytutu, oraz tw orzyć komisje dla specjalnych zadań. Porządek o b ra d u sta la P re z e s z D y re k to re m Instytutu. Członkowie mogą wnosić wnioski na posiedzenie, ale P r e z e s może j e odłożyć do n astęp n eg o posiedzenia. U chw ały zap ad ają zw ykłą większością g ł o s ó w przy quorum jednej czwartej. P ro to k u ł spisuje się natych
miast i po przyję ciu go przez R a d ę podpisuje go P rezes i Sek
retarz.
C. Z ja z d D iece zjaln y.
§ 31. O rd y n arju sz może rozwiązać R adę p r z e d upływem jej kadencji.
§ 32. Z ja z d diecezjalny Akcji Katolickiej ma na celu bez
pośrednie zetknięcie się Z a r z ą d u Centraln ego z Radami Okręgo- wemi i Organizacjami należącemi do A. K.
§ 33. W Zjeździe diecezjalnem biorą udział wszyscy człon
kowie Rady diecezjalnej, oraz Prezesi, S e k r e t a r z e i Delegaci Biskupi władz okręgowych. Zjazd zwołuje P r e z e s Instytutu A. K, w razie p o trz e b y ; O n też u kłada p r o g r a m Zjazdu.
2. Organizacja Okręgowo CDekanalna).
A. D e le g a t Biskupi.
§ 1. Biskup O r d y n a r ju s z mianuje s w e g o D e le g a ta na okres
trzyletni. •*>
§ 2. Z ramienia Bis kupa O r d y n a r j u s z a D e l e g a t czuwa nad tem, aby działalność O k r ę g o w e g o S e k r e t a r j a t u A. K. w Okręgu była zgodna z zasadami Kościoła Katolickiego i dyrektyw ami Biskupa O rd y n arju sza.
§ 3. D e le g a t Biskupi: a) może brać udział we wszystkich zebraniach Okr. Sekr. A. K. i O k rę g o w e j R a d y A. K., nale ży go przeto zawiadomić o wszystkich posiedzeniach i p r z e s y ł a ć mu
p o r z ą d e k obrad, b) ma p raw o w g lą d u do całej działalności A. K.
w Okręgu.
§ 4. D e le g a t Biskupi ma głos stan o w czy na posiedzeniach Rady O kręgow ej.
B. O k rę g o w y S ekretariat Akcji Katolickiej.
§ 5. O. S. A. K. j e s t władzą kierowniczą i organizacyjn ą, oraz pomocniczą dla D. I. A. K. w organizowaniu A. K. w O k rę g u .
§ 6. O. S. A. K. składa się z P r e z e s a O k r. A. K. i S e k retarza, obu mianowanych przez D. I. A. K. na o k re s trzechletni,
Prezesa — na wniosek miejscowego Dziekana, zaś S e k r e t a r z a — na wniosek Prezesa. Mogą oni być odw ołani p rz e d u p ły w em kadencji.
§ 7. Zadaniem O k r ę g o w e g o S e k re ta rjatu A. K. j e s t :
a) ro z b u d o w y w a ć A. K. w O k r ę g u i kierować nią w/g w sk azó w ek D. I, A. K.
b) popierać rozwój organizacji katolickich na sw ym terenie*
c) budzić ducha a posto ls kie go i świa domość obowią zku wspóln ego katolików świeckich z hie rarchją kościelną dla K ró lestw a Bożego,
d) urabiać opinję katolicką zgodnie z d y re k ty w a m i B iskupa O r d y n a r j u s z a i władz diecezjalnych A. K.
e) utrz ym yw ać łączność między organizacjami w O k r ę g u a władzami diecezjalnemi.
§ 8. O k r ę g o w y S e k r e t a r j a t A. K. j e s t p ie r w s z ą instancją dla parafjalnej A. K.
§ 9. P re z e s Okr. A. K. z a rzą d z y m ają tk ie m Okr. S. A. K.
oraz wykonywa budżet.
§ 10. O. S. A. K. używ a ta kże pieczęci. W a ż n i e j s z e s p r a wy podpisuje P r e z e s i S ek re ta rz.
§ 11. Rokiem o b r a c h u n k o w y m j e s t rok k a len d arzo w y O. S.
A. K. składa corocznie sprawozdanie ze swej działalności D. 1.
A. K. jakoteż sp raw ozdanie finansow e z k tó r e g o otrzymuje a b s o luto rjum.
C. O k rę g o w a R a d a Akcji Katolickiej.
§ 12. O. R a d a A. K. j e s t o r g a n e m w nio sk o d aw czy m i k o n trolującym.
§ 13. W skład O. R. A. K. w c h o d z ą : P re z e s O. A. K.
S e k re ta rz, A s y s t e n t O. A. K. Prezesi O. Org, w ch o d zący ch w s k ła d A. K. jakoteż o s o b y p o w o łan e do tejże R a d y przez D. I. A. K.
§ 14. O. R. A. K. u k ła d a b u d ż e t na wniosek Sekretarjatu . Budżet po zatw ierdzeniu przez D. I. A. K. wchodzi w życie.
214
§ 15. O. R. A. K. wyłania komisje rewizyjn ą do p r z e p r o w a dzenia kontroli gospodarc zej i finansowej S e k r e ta r ja tu . Taż Komisja Rewizyjna ma obow ią zek badania k siąg przynajmniej co pół roku i w końcu tegoż roku zdaje s p r a w ę ze sw ych czyn
ności O. R. A. K.
§ 16. G łó w n y m zadaniem O. R. A. K. j e s t zastanowienie się n a d potrzebam i religijnemi, katolickiemi danego okręgu nad uskuteczn ieniem planu pracy na przyszło ść i ocenianie dokony- wującej się lub też już dokonanej pracy.
§ 17. Delegaci parafjalni sk ładają spraw ozdania na Radzie 0 rozwijającej się pracy w ich parafjach, j a k o też otrzymują wskazówki dalszej pracy.
§ 18. O. R. A. K. j e s t z w o ł y w a n a raz na kwartał.
D. O k rę g o w y Z ja z d Akcji Katolickiej.
§ 19. O. Z. A. K. zwołuje P rezes S e k r e t a r j a t u A. K. celem poinformowania szersz ego ogółu o rozwijającej się pracy A. K., sp opula ryzow ania tejże akcji i zdania s p ra w o z d an ia oraz przed
stawienia p r o g r a m u pracy.
§ 20. O. Z. A. K. zależnie od w a r u n k ó w miejscowych 1 od potrzeb w danym okresie czasu może być zwołany z licz
niejszych (po kilku, kilkunastu i więcej) d e le g a tó w z każdej pa- rafji, lub też organizacji wchodzących w skła d A. K. lub też z ogółu ludności bez ograniczenia ilości osób.
3. Organizacja Parafjalna.
§ 1. D e le g a te m Biskupim w parafjalnej A. K. jest pro
boszcz, a w y j ą t k o w o inny kapłan p rzez O r d y n a r j u s z a mianowany.
§ 2. W skład parafjalnego zarządu A. K. w c h o d z ą :
a) p rezes p rz e d s ta w io n y przez Proboszcza, a mianowany na trzy lata przez D. I. A. K.
b) prezesi ty ch organizacji których Związki s ą przyjęte do Diec. A. K. G dy S to w arzy szen ie m iejs cow e niema Zw iązku diecezjalnego może być p rz y ję te do parafjal
nej A. K. przez Diecezjalny I n s t y t u t A. K. za p ośred
nictwem O. S. A. K., jeśli o d p o w ia d a w a ru n k o m po
t r z e b n y m do przyję cia do Diecezjalnej A. K.
c) wybitni katolicy parafjalni przyjęci indywidualnie i w ograniczonej liczbie przez Zarząd P arafja ln y A. K.
na wniosek A s y s te n ta Kościelnego A. K. Parafjalnej.
§ 3. Z a r z ą d w ybiera z pośród siebie W ic e -P re z e s a , S e k r e ta rz a i Skarbnika. C zło nkow ie Zarządu pełnią sw e funkcje przez trzy lata, mogą być odwołani wcześniej przez D. I. A. K. po za- siągnięciu opinji O. S. A. K.
§ 4. Z a r z ą d Parafjalnej A. K. j e s t w ła dzą kierow niczą i organizacyjn ą w parafji, w szczeg óln ości:
a) kieruje A. K. w parafji,
b) spełnia zadania zlecone przez O. S. A. K. i D iecezjal
ny In sty tu A. K. popiera rozwój organizacji katolickich w parafji i uzgadnia ich działalność.
c) budzi ducha apostolskiego i zamiłowanie do w s p ó ł p racy z d u c h o w ie ń s tw e m dla K r ó l e s t w a Bożego,, w y rabia opinję katolicką zgodnie z d y r e k t y w a m i O r d y narjusza i władz Djec. A. K.,
dj ustala b u d ż e t parafjalnej A. K.,
e) urządza w obrębie parafji wspólne o bchody i manife
stacje.
§ 5. P rezes Parafjalnego Z a r z ą d u A. K . : a) k ie ruje pracami Z arządu,
b) j e s t w y k o n a w c ą zarządzeń Okr. S e k r . i Diec. Inst.
i uchwał Par. Z a r z ą d u A. K.
c) jest przedstaw icie le m A. K. w parafji,
d) podpisuje zobowiązania, świadczenia i listy zarządu.
§ 6. S e k r e t a r z parafjalnej A. K.
a) a) p r z y jm u je k o r e sp o n d e n c ję i załatwia j ą w p o r o z u mieniu z prezesem,
b) zarządza majątkiem zarządu o ile niema skarbnika, c) w y k o n y w a zlecone mu przez p re z es a zadania.
§ 7. Prezes i s e k r e t a r z (skarbnik) m ają b y ć w u s ta w ic z nym kontakcie z D ele gatem Biskupim, informować go i odbierać od niego wskazówki i plany działalności.
§ 8. Posiedzenia Z a rz ąd u zwołuje p rezes w porozum ie niu z a sy ste n te m w miarę potrz eby, prz y n ajm n iej raz na miesiąc.
Przew odnic zy Prezes. U c h w a ły zapadają w ięk szo ścią głosów.
§ 9. Z początkiem r o k u k alen d arzo w eg o Z a rz ąd p r z e s y ła Okr. S. A. K. piśmienne s p r a w o z d a n i e ze sw ych czynności, sprawozdanie finansow e i preliminarz budżeto w y.
§ 10. Na w ię k s z e w y s tą p ie n ia i akcję o c h a rak te rz e ogól
nym i na s p ra w y d o ty c z ą c e całej diecezji. Z a rz ąd Parafjalnej A. K. musi uzyskać zgodę D. I. A. K.
§ 11. Komisja rew izy jn a złożona z trzech osób, a w y b r a n a przez Z a rz ąd pow. A. K. na o k re s trzech lat, kon tro lu je finan
sowe czynności i roczne sp raw o zd an ia rachunkow e se kretarza (skarbnika).
§ 12. P arafjaln y Z a rz ąd A. K. używa pieczęci z napis em :
„Akcja Katolicka w p a r a f j i ...“. P ra w o m o c n e zobowiązania Paraf. Zarządu A. K. noszą pieczęć Z a rz ąd u i podpis P r e z e s a i S ek retarza, lub skarbnika.
216
§ 13. Parafjalny Zarza.d A. K. nie może się wtrącać do w ew nętr znych s p r a w organizacji przyjętych do A. K. ale powi
nien w sp ó łp ra c o w ać z nimi nad rozwinięciem i pogłębieniem w nich ducha katolickiego.
§ 14*. O r d y n a r ju s z może ro z w ią z a ć Parafjalny Z arząd A. K.
przed u p ł y w e m kadencji i zarządzić ponowne jego skom ple to wa
nie w oznaczonym terminie.
§ 15. Parafjalny Z a r z ą d A. K. załatwia wszystk o z Djec.
Inst. A. K. za pośrednic tw em Okr. Sekr. A. K.
Nominacja Prezesa D. I. A . K. w Lublinie.
BISKUP LUBELSKI Lublin, dnia 6 lipca 1932 r.
Jfe 1868.
Do W . Pana S te fa n a S m ó lsk ieg o w Lublinie
ul. K ra k o w s k ie -P rze d m . Ns 76.
Zgodnie z art. 13 i 15 S t a t u t u Akcji Katolickiej diecezji Lubelskiej i w myśl u stnego porozumie nia się z W Panem mia nuje my Go P re z e s e m Djecezjalnego Instytutu Akcji Ka
tolickiej na przecią g lat trzech. Niech Pan B óg błogosławi mu w tej doniosłej pracy ku pożytkowi społeczeństwa i chwały Bożej.
(M. P.) (—) f Marjan Leon, Bp. Lub.
Nominacja W ice-Prezesa D. I. A. K. w Lublinie.
BISKUP LUBELSKI Lublin, dnia 6 lipca 1932 r.
1869.
Do W . P a n a Stanisława- S t a r o w i e y s k i e g o
w Łaszczowie, po w. T o m a s z ó w Lubelski.
W m y śl A rt. 15 S t a t u t u Akcji Katolickiej diecezji Lu
belskiej niniejszem mia nuje my W . P a n a W ic e -P rez e se m Diecezjalneg o I n s t y t u t u Akcji Katolickiej na przeciąg lat trzech. Niech Pan Bóg błogosławi mu w tej doniosłej pracy, ku chwale Bożej i pożytkowi społeczeństwa.
(M, P.) (—) t Marjan Leon, Bp. Lub.
Nominacja Dyrektora D. I. A . K . w Lublinie.
BISKUP LUBELSKI Lublin, dnia 6 lipca 1932 r.
Ks 1871.
Do Ks. Z y g m u n t a Su rd ack ieg o w Lublinie.
W myśl art. 15 S ta tu tu A kcji Katolickiej diecezji Lu
belskiej mianujemy Księdza Diecezjalnym D y re k to re m Akcji Katolickiej i w y ra ż am y mu życzenia, aby Pan Bóg b ło g o sławił jego na tem polu pracy.
(M. P.) (—) t Marjan Leon, Bp. Lub.
Nominacja A systenta Kościelnego D. 1. A . K . w Lublinie.
BISKUP LUBELSKI Lublin, dnia 6 lipca 1932 r.
X» 1871.
Do Ks. Prof. A n toniego S z y m a ń s k ie g o T a j n e g o S z a m b e la n a P a p i e ż a Piusa X I
w Lublinie
W myśl art. 5 S t a t u t u Akcji Katolickiej diecezji L u belskiej mianujem y Księdza S z a m b e la n a n a sz y m d e le g a te m czyli a s y s t e n t e m Diecezjalnego I n s t y t u t u Akcji Katolickiej i w y ra ż am y życzenie, aby p raca jego p r z y c z y n iła się do chwały Bożej i po ży tk u sp o łeczeństw a.
(M. P.) (—) t Marjan Leon, Bp. Lub.
Instrukcje W ydziału Organizacji K ościelnych na m iesiąc październik.
Wiadomości ogólne. W miesia.cu pa ździernik u Kościół Ś w i ę
*
ty od daje hołd Matce Bożej przez codzienne, u r o c z y ste o d m a wianie różańca świętego. N a b o ż e ń s tw o to w myśl d e k re tó w winno odbywać się w czasie Mszy św., albo po p o łu d n iu p rzed w ysta wio nym N ajśw ięts zym S a k r a m e n t e m w monstrancji, poczem ma byc bło gosławieństwo ( D e k r e t y K ongre gacji O b r z ę d ó w z 20 sierpnia 1885 ro k u i 26 sierpnia 1886 roku Ń2N2 3666, 3681).
Odm awia nie różańca św., czy publiczne, czy też p ry w a tn e ma być połączone z ro z m y śla n ie m o tajemnicach narodzenia, ż y cia, męki, śmierci i z m a r tw y c h w s ta n ia Pana Jezusa, a to w ten sposób, aby przy k a ż d y m dz ie siątk u rozmyślać o innej tajemnicy (D. auth. 92, „Ubi primum", n 13). Wiern i, k tó rz y nie są człon
kami B ractw a Różańcowego, mogą, p rzy odm aw ianiu różańca, rozmyślać do woli czy o tajemnicach radosnych, czy bolesnych czy chwalebnych. Je d n a k ż e ustalił się zwyczaj, że w poniedziałek i czivartek — rozm yśla się o ta jemnicach r a d o s n y c h ; — we wtorek i piątek — o tajemnicach bolesnych, a wreszcie w niedziele, środą i sobotą — o tajemnicach chwalebnych.
__ r
Dla członków Bractwa Różańca Sw. zwyczaj ten jest obo
wiązujący. (D. auth. 273, ad 5; „Ubi prim um " n. 13).
Dla ułatw ienia sobie rozm yśla nia można przed każdym dzie
sią tkie m w spom nieć ustnie, krótk ie m i słowy, o tajemnicy. J e d n a k nie odpow ia da przepis ow i ten zwyczaj, g d y p rzy k ażd em Z d r o waś po słowie „Jezus", wtrąca się krótkie do d atk i o rozmyślanej tajemnicy. Powyższy zwyczaj dla tego nie od p o w iad a przepisom, bo je st sprzeczny p ra w u o o d p u stach (kan. 934 § 2), że do m o dlitwy odpustowej nic wolno n.e dodawać ani odejm ow ać. Mimo tego, Papież Benedykt X V pozwolił na takie odmawianie różańca tam, gdzie ten że zwyczaj istnieje. (Św. Penitenc. 22.1 1921, AA.
S. XIII, 163).
218
Z a odmawianie różańca w miesiącu październiku — t. j. od 1 października do 2 listopada udzielił L e o n XIII szczególnych o d p u s t ó w (vide).
W ie r n i z y s k u ją tylko w t e d y odpusty, jeżeli o dm aw ia ją Ró
żaniec ,św. na różańcu pośw ięco n y m p r z e z kapłana, któ ry ma na to w ła d z e od O.O. Dominikanów.
Uwaga. P r z y odm awianiu w sp ó ln e m w ysta rc zy, że jedna osoba trz y m a w ręce pośw ię cony różaniec, a inne łączą się z nią tylk o w modlitwie (Racc. 194).
K to z wiernych chce k o rzy stać z wielkich ł a s k i przywile
j ó w B ra c tw a Różańca Św., musi być zapisany do księgi brackiej i p rzyjęty uroczyście p rz e d ołtarzem. P rz y jm o w a ć uroczyście do B ra c tw a R óżańca Ś w . może tylko teń kapłan, który albo posiada przywilej osobisty od 0 . 0 . Dominikanów, albo j e s t kierownikiem kanonicznie e r y g o w a n eg o B r a c tw a Różańca Ś w . Kto ma władzę oso b istą przyjm owania do Różańca Św., winien nazw is ka przyję tych wysłać do b ra c tw a kanonicznie założonego, b y ich tam w księgi b r a c tw a wpisano (Pius X 31.1 1906 AA. S. S. XL, 108).
Wobec powyższych nieprawnie działają ci księża, którzy przyj
mują uroczyście—p rzed ołtarzem, do Różańca S w .t a na to nie mają władzy.
P i e r w s z a n i e d z i e l a p a ź d z i e r n i k a przeznaczona jest na uroczysto ść Matki Bożej Różańcow ej.
W ty c h parafjach, gdzie B ractw o Różańca Św. jest erygo
w a n e kanonicznie, u ro c z y s to ś ć M. B. Różańcowej należy urządzić w te n s p o s ó b :
a) — w p rz e d d zie ń urządzić ogólną spow ie dź S w . dla w s z y s t kich członków różańcow ych, a w sa m dzień — u r o c z y s tą Komun- j ę Ś w . generalną.
b) — po Komunji Św., p r z e d ołtarzem Matki Bożej odnowić publicznie przyrzeczenia różańcowe, w e d łu g form uły , stosowanej p r z y przyjściu do Różańca Św . (Ja N. N. Ciebie i t. d.)
c) — S u m a z w ystaw ieniem , o dpow iedniem kazaniem różań- cowem, a po Sum ie u ro c z y s ta procesja do pięci ołtarzy r ó ż a ń cowych, p r z y śpiewie cząstki Różańca Św. (Procesja winna wyjść na rynek, ulicę, czy wreszcie około kościoła, a w braku pogody m o ż e się odbyć w s a m y m kościele).
d) — po odśpiewaniu Ewangelji różańcowych, procesja w r a ca do kościoła przy u r o c z y s te m „Te D e u m “, gd zie celebrans udziela b ło g o s ła w ie ń s tw a Najśw. S a k ram en tem .
Uwaga. E w angelja pierw sza zaczyna się od słów „In illo t e m p o r e : Missus est A n g e l u s . . . kończy s i ę . . . fiat mihi secundum v e s b u m t u u m " (Św. Luk. r. 1).
D ru g a — zaczyna s ię — . . . I n illo t e m p o r e : E x u r g e n s a u te m Maria in diebus illis abiit in m o n t a n a . . . , a kończy s i ę . . . „Magni
ficat anima mea D o m in u m : et exultaiit spiritus m e u s in Deo salutari m e o . . . (Sw. Łuk. r. 1).
Trzecia— zaczyna s i ę —In illo te m p o r e : Exiit edictu m a C a e sare A u g u s t o . . . , a ko ń czy s i ę . . . Gloria in altissimis Deo e. t. c . . . (Sw. Luk. r. 2).
Czwarta — zaczyna się — In illo t e m p o r e : p o s t q u a m impleti sunt dies purgationis M aria e ..., a ko ń czy s i ę — . . . L u m e n ad r e velationem e. t. c . . . . (Św . L uk. r. 2).
P iąta — zaczyna się — Cum factu s e s s e t Jesu s annorum d u o decim ..., a kończy s i ę ... E t J e s u s proficiebat sapientia, et a e t a t e . . . (Św. Luk. r. 2).
Odprawianie p o w y ż s z e j procesji b a rd z o zaleca P a p ie ż Leon XIII w Konstytucji A p ostolskiej z dn. 2 październik a 1898 r.).
- P r z e d o s t a t n i a n i e d z i e l a października j e s t dniem m o dłów o rozkrzew ienie W ia ry Św. T e g o dnia wszyscy, któ rzy pom odlą się o nawrócenie niewiernych, po spow ie dzi p r z y s t ą p i ą do Komunji Św., n aw iedzą kościół lub publiczną kaplicę oraz p o m o d lą się na intencje O jc a Ś w . —zy sk u ją o d p u s t zu p e łn y (Pius X I 14 kwietnia 1926. Coli. 298).
O s t a t n i a n i e d z i e l a p a ździernika p rzyznaczona j e s t na uroczystość C h ry stu sa Króla. W tym dniu wierni uczestniczą w uro czysty m pośw ięceniu całego ro d u ludzkiego S e r c u P a n a J e z u sa — wedłu g form uły z 17 paździe rnik a 1925 r. — i modląc się na intencje O jc a Św., z y s k u j ą o dpust siedem la t i tyleż kwa- dragen. A jeżeli po n ad to po spow iedzi p r z y s t ą p i ą do Komunji Ś w .—zysk ują odpust zupełny. (Św. Penit. 15 lutego 1927, Coli. 129).
Wiadomości szczegółowe. Przywileje członków Organizacji Kościelnych.
1II. Z A K O N .
— Absolucja generalna: — dnia 4 października.
— Odpusty zupełne: — dnia 2, 4, 10, 12, 15, 19, 26, 30 paź
dziernika.
A P O S T O L S T W O M O D L I T W Y . I. Odpusty zupełne dla członków.
1) W p ierw szy p ią te k miesiąca i w je d e n dzień miesiąca dowolnie obrany.
2) W dzień P a tro n a miesięcznego (vide „Posłaniec S e rc a P. Jezusa).
3) W dzień w yznaczony przez Ks. D y r e k t o r a na w spólną Kom unję Św. w ynagradzającą.
II. Odpusty zupełne dla zelatorów (ek)- dnia 4 i 15 października.
S T O W A R Z Y S Z E N I E Ż Y W E G O R Ó Ż A Ń C A . O dpusty zupełne — dnia 2 i 16 października.
220
Obowiązki członków Organizacji Kościelnych. W ydział O rganiz acji Kościelnych poleca, aby członkowie organizacji koś
cielnych p r o p a g o w a li w ś r ó d rodzin swoich ideję poświęcenia ro dzin S e r c u Pana Je zusa . Najlepiej nadaje się na to dzień Uro
czystości C h r y s tu s a Króla, bo poświęcenie się rodzin S e rc u Pana J e z u s a będzie prakty cznem wcieleniem w życie tej wielkiej i wzniosłej uroczystości.
I n t e n c j a m i e s i ę c z n a diecezjalna dla wszystkich organi
zacji koście ln ych—będzie p r o ś b a do P a n a Boga o rychłe zapano
wanie N ajśw iętszego S e r c a P a n a J e z u sa w rodzinach i Narodzie Polskim.
Kalendarz Organizacji Kościelnych. Na rok pański 1933 ma się ukazać o bszerny ka le ndarz (str. przeszło 100 druku), który ja k sam a nazw a wskazuje, będzie p om ocą członkom, a szczegól
nie zelatorom(kom) w działalności w organizacjach. W tym ka
lendarzu będzie: szczegóło wy wykaz przyw ilejów, odpustów, obo
wiązków, a n a d to u w zględnione b ę d ą i inne działy, j a k dział rad praktycznych, dział gospodarski, dział hum orystyczny, cena po
szczególnego egzem plarza wynosić będzie 50 gr.
Z am ów ienia n ale ży wraz z g o tó w k ą p rz e sy ła ć pod adresem Ks. Referenta jWydziału Organizacji Kościelnych i to w ciągu miesiąca października.
Spis podręczników szkolnych do nauki religji, dozw olonych w szkołach powszechnych
przez M inisterstw o W . R. i O. P.
Kilkakrotnie ju ż zwracali się do nas księża prefekci z proś
b ą o podanie spisu p o d rę c zn ik ó w (|p nauki religji w szkołach powszechnych. P ro śb ie tej S e k r e t a r j a t Koła Lub. XX. P refek tó w czyni zadość podając taki spis bez jakichkolw iek uwag 0 stronach dodatnich czy uje m nych podręcznika. D o k ła d n e re cenzje w ie lu podręczników znajdą W . W . X.X. Prefekci w z e sz y tach „Miesięcznika K a te c h ety c z n a g o ". Spis ten, oczywiście, nie j e s t kompletny, bo ciągle zjaw ia ją się n o w e podręczniki, o k tó
rych nie wiemy, czy są dozwolone lub polecone. Podręczniki niżej podane m ożna nabyć we w sz y stk ic h księ garnia ch , a zw ła
szcza w /księgarni św. W o jc ie ch a .
ODDZIAŁY II, III.
Ks. W. Budzik. Nauka religji katolickiej.
ODDZIAŁ III.
Ks. R. Filochowski. Katechizm dla przygotow ania dzieci do pierw szej spowiedzi i Komunji św.
Ks. W . Gadowski. Mała biblijka.
Ks. T. Kowalewski. Krótka Historja Św ięta albo biblijna Starego 1 Nowego Testam entu oraz Mały katechizm.
