Koncepcja Centralnego Banku Danych

Koncepcja

Centralnego Banku Danych

Prelekcja ma na celu zorientow anie w ogólnej tematyce PESEL, jego założeniach, strukturze i celach działania, ze szczególnym uwzględnieniem b udow y Centralnego Banku Danych.

Jako sposób prezentacji tematu przyjęto formę w ykładu połączonego z ilustrującym i go planszami. Tam jednak, gdzie ładunek inform acji na planszy jest znaczny, rysunki będziemy kom entować bardziej szczegółowo.

INFORM ACJA O CENTRALNYM BANKU

DANYCH

POWSZECHNEGO ELEKTRONICZNEGO SYSTEMU EWIDENCJI LUDNOŚCI

TEMAT:

PRZYGOTOWANO W:

RZĄ D O W YM CENTRUM IN F O R M A TY C ZN Y M PESEL

MIN ISTERSTWO SPRAW WEWNĘTRZNYCH

20 G R U D N IA 1978 R.

Ponieważ nazwy PESEL używać będziemy tu w ielokrotnie, w yjaśnijm y, że skrót ten oznacza: Powszechny Elektroniczny System Ewidencji Ludności. Jest on systemem rządowym.

O W S Z E C H N Y

E LEKTRO NICZNY

S ^{Y S T E M}

W ID E N C J I

L U D N O Ś C I R Z Ą D O W Y SYSTEM

■ ■

P E S E L

G łów nym i jego funkcjam i są przedstawione funkcje utrzym ywania i w yko rzystyw a­

nia zasobu inform acji o ludności kraju.

GROM ADZENIE INFORMACJI

Celem systemu - a dla nas zadaniem - jest takie ujęcie danych o całej ludności Polski, aby stwarzał on m ożliw ość w pełni nowoczesnego zarządzania i adm inistrow ania Państwem, zwłaszcza w dziedzinie gospodarki kadrami.

Z A D A Ń I E

E LE K T R O N IC Z N E

SYSTEM OW O - O R G A N IZA C Y JN E U JĘC IE ISTNIEJĄCYCH INFORM ACJI

OOO 000 35

M IESZKAŃCÓW P R L

Chodzi przede wszystkim o to, by władze, urzędy i organizacje otrzym yw ały szybką i w szechstronną informację służącą celom strategicznym w gospodarce. Zawarte w PESEL inform acje mające charakter danych dem ograficzno-planistycznych (np. daty urodzenia, poziom wykształcenia, zawód, adres pobytu) mogą - o dp ow iednio przetworzone - służyć ocenie struktury w ieku i płci ludności, w ielkości i kierunku m igracji, ustalaniu potrzeb związanych z w ym aganiam i dotyczącym i kształcenia kadr, czy określaniu zasobów siły roboczej.

Służąc organom adm inistracji wszystkich szczebli, dane zgromadzone w PESEL p ow inn y być w ykorzystyw ane dla potrzeb planow ania regionalnego, ustalania lokalizacji inw estycji gospodarczych i kom unalnych (których przykłady pokazuje plansza) oraz do bieżącego zarządzania.

W łaściw e w ykorzystanie PESEL usprawni kontrolę w ykonyw ania przez obyw ateli, spoczywających na nich obow iązków (np. szkolnego, m eldunkow ego, w o js k o w e ­ go).

System da rów nież m ożliw ość autom atycznego przygotow yw ania indyw idualnych dokum entów dla ludności (np. d o w o d ó w osobistych, praw jazdy).

IN FO R M A C JE O LUDNOŚCI DO .

PLA N O W A N IA GOSPODARCZEGO I IN W ES TYC Y JN EG O

R O ZW O JU U S ŁU G , H A N D L U . K O M U N IK AC JI, PLA C Ó W EK S ZK O LN IC TW A , S ŁU Ż B Y ZD R O W IA Ż Ł O B K Ó W , P R Z E D S ZK O LI, DOMÓW STARCÓW , IID .

W efekcie działania PESEL obyw atele p ow inn i zostać nareszcie u w olnieni od uciążliw ych, a zbędnych obow iązków dokum entow ania danych o sobie.

Wszelkie zaświadczenia, potwierdzenia, w yciągi z rejestrów, odpisy z dokum entów , z którym i na ogół obyw atel biega między urzędami, będą m ogły ulec likw idacji.

O bowiązek w ym iany inform acji pow inien spoczywać na w łaściw ych urzędach i instytucjach, a obyw atel pow inien uczestniczyć tylko przy tych zdarzeniach, które stanow ią podstawę do dokonania czynności prawnej. Tam jego obecność jest rzeczywiście niezbędna.

W ypływ ające z inspiracji K ierow nictw a Politycznego cele. zadania oraz kierunki realizacji PESEL, zostały ujęte w decyzji Prezydium Rządu Nr 3 /7 4 z 1974 roku.

R E A L I Z A C J A D Y R E K T Y W Y V II Z J A Z D U P Z P R

U N O W O C Z E Ś N I E N I E S Y S T E M U Z A R Z Ą D Z A N I A

Budowę PESEL pow ierzono M in istro w i Spraw W ewnętrznych, którego organy od lat prowadzą ew idencje osobowe, dotyczące każdego człowieka żyjącego w Polsce.

Informacje osobowe, zawarte w tych ew idencjach są w łaśnie punktem w yjścia do budow y PESEL.

Przyjęto też jako zasadę, że - jak dotąd - zgromadzone w systemie dane będą w ykorzystyw ane zgodnie z przepisami prawa przez organy i instytucje do tego uprawnione, a obyw atele będą mieli w gląd do zapisów ich dotyczących oraz prawo w noszenia poprawek i sprostowań.

ORGANY M INISTERSTWA SPRAW WEWN ĘT R ZNYCH P R O W ADZĄ:

j

¡¡REJESTRY M IE S Z K A Ń C Ó W (Z A M E L D O W A N IA . W Y M E L D .)

c

m m i— — m

C E N T R A L N A E W ID E N C JA A D R E S O W A (C B A — M S W ) .

mii ni r —

Grupa podstaw ow ych inform acji osobow ych - gromadzona przez terenow y organ resortu spraw w ew nętrznych w gminach, miastach i dzielnicach, będzie zasadniczym wsadem m iejscowego w ojew ódzkiego banku danych PESEL.

Z M IA N A S TA N U C YW ILN EG O

KA R TO TE K A O S O B O W A M IE S Z K A Ń C A

„ K O W A L S K I ” Z M IA N A A D R ESU

Z M IA N A N A Z W IS K A

Każdy terenow y bank danych PESEL, będąc w ię c elementem sieci ogólnokrajow ej, obejmie podstaw ow e dane identyfikacyjno-adresow e o wszystkich mieszkańcach swego terenu.

KALISZ

T ER EN O W Y / W OJEW ÓDZKI /

B A N K DANYCH

INFORM ACJE

ID E N T Y F IK A C Y JN O -A D R E S O W E WSZYSTKICH MIESZKAŃCÓW W OJEW ÓDZTW A

Z budow anie ogólopolskiej sieci 50 ośrodków obliczeniow ych, to znaczy, 49 Terenowych B anków Danych oraz Centrali PESEL utw orzy d w u sto p n io w ą strukturę organizacyjną systemu. Wymaga to pomieszczeń, kom puterów , kadr.

...

W O JEW Ó D ZK IE OŚRODKI O B LIC ZEN IO W E TB D - P E S E L # !

... ...H IW H M H I l l l l f f l r

W Y K W A LIFIK O W A N A K A D R A SPEC JA LISTÓW W K A ŻD Y M W O JEW Ó D ZTW IE

Realizując ten kierunek, w 1979 roku, w spólnie z Prezydentem m. st. Warszawy, Rządowe Centrum Informatyczne przystąpiło do bud o w y pierwszego Terenowego Banku Danych PESEL, obejm ującego całą ludność miasta.

Cele i zadania stojące przed TBD są identyczne jak te, o których już m ów iono, charakteryzując zasadnicze cele PESEL.

Władze miasta Warszawy już praktycznie korzystają z systemu, w yp racow ując nowe m etody działania swych jednostek. Np. w 1980 roku - po raz pierwszy w kraju - kom puter szybko i sprawnie drukow ał spisy w yborców .

Szczegóły realizacyjne tego banku danych, w yjaśnia odrębny w ykład.

TBD _{P E S E L}

WARSZAWA

SYSTEM dla 1 .5 min.

; . ;

m i e s z k a ń c ó w s f a i i c y

T:;.-. L ■■

W róćm y jednak do zasadniczego tematu, którym jest Centralny Bank Danych PESEL.

W aktualnej sytuacji społeczno-gospodarczej kraju, budow a 50 ośrodków oblicze­

niow ych dla PESEL - aczkolwiek docelow o zasadna nie może być obecnie zadaniem pierwszoplanowym .

Dlatego też, nie odstępując od przyjętej struktury systemu. M inister Spraw W e w n ę ­ trznych. po uzyskaniu akceptacji Prezesa Rady M inistrów , w sierpniu 1979 roku zarządził przyjęcie na okres przejściowy rozwiązania pośredniego. Jest nim budow a CENTRALNEGO BANKU DANYCH, łączącego częściowo funkcje Centrali PESEL i niektóre funkcje terenow ych banków danych.

Tak więc,»przez najbliższych kilka lat, fun kcjo n ow ać będzie tylko Centrala PESEL, połączona liniam i transm isji danych ze stacjami term inalow ym i w każdym w o je ­ w ództw ie. Stacje te w łaśnie będą pełnić zastępczo funkcje terenow ych banków danych.

SŁUPSK G D A Ń S K

W grudniu 1979 roku rozpoczęto wdrażanie Centalnego Banku Danych PESEL w Warszawie.

Jak w id a ć - podstaw ow e dane czerpane są z prowadzonego ręcznie Centralnego Biura Adresowego MSW, obejm ującego wszystkie osoby posiadające d ow ody tożsamości.

Kartoteka ta jest oczywiście bieżąco aktualizowana.

D ANE IDENTYFIK ACYJNO A D R E S O W E

80%

KARTOTEKA CENTRALNEGO BIURA

ADRESOW EGO

20.XII.1979

27

OSÓB POSIADAJĄCYCH D O K U M E N T Y

T O ŻS A M O Ś C I

J

CENTRALNY BANK DANYCH

Tw orzony Centralny Bank Danych przejął te zasady aktualizacji bez zmian, czyli - w dalszym ciągu - inform acje z gmin, miast, dzielnic będą w p ływ a ć do Biura Adresowego, a stamtąd - po w eryfikacji - do centralnego banku.

U R Z Ą D S T A N U C Y W IL N E G O

URZĘDY

W Y D Z IA Ł S P R A W S P O Ł E C Z N O - A D M IN I S T R A C Y J N Y C H

W O J S K O W A K O M E N D A U Z U P E Ł N IE Ń O B Y W A T E L E

• G M IN N Y MIEJSKI DZIELNICOWY,

D E C Y Z J A i A D M I N I S T R l

Jak już pow iedziano. Centralny Bank Danych systemu PESEL składa się z inform acji identyfikacyjno-adresow ych. Pierwszy wsad tych danych uzyskano z tzw. metryczek, zawierających inform acje wpisane każdemu obyw atelow i w dow odzie osobistym.

O czywiście w prow adzeniu do komputera nie podlegają - fotografia czy rysopis, jako dane pom ocnicze i zmienne.

DOKUMENT A - 20

N azw isk o

2

3

Im io n a oraz n azw isko rod ow e i n a zw isk a z poprzednich m ałżeństw

Im io n a rod zicó w i n azw isk o rodow e m a tk i

5

D ata 1 m iejsc e urod zenia (m iejscow o ść, gm in a, w o j.)

6

S u n c y w iln y , lin io w sp ółm ałżon ka oraz n azw isko rodow e to n y

W y k s z u lc e n le — zaw ód w y u c z o n y 1 w y k o n y w a n y

7. M ie js c e p ra c y

«

M iejs c e zam ieszkaniu — m iejsc ow ość, u lica , n r dom u i m ieszkania.

9

gm in a, w o j.

P op rzed n ie n azw isk a. Im io n a oraz pseudonim y u żyw a n e d aw n ie j

m

lu k obecnie

N a z w a , seria 1 n u m er poprzedniego dok um entu tożsamości

n azw a org an u , k tó ry go w y d a l oraz ew e ntu aln e uw agi

A-M

M i e j s c e na z n a c z k i o p i a f y s k a r b o w e j

M i e j s c e n a f o t o g r a f i ę

R Y S O P I S

W z r o s t O c z y

Z n a k i s z c z e g ó l n e

H

P otw ierdzenie odbloru'1 ... _ | p o d o i.

12

N azw a organu o raz podpis w ydającego kartą i *) srpiaaA narw ą dokum entu

Bezpośrednią łączność dialogow ą w relacji ..komputer - urządzenie zdalnego dostępu" posiadają na szczeblu w o je w ó dzkim - w o je w o da I kom endant M ilic ji Obywatelskiej. U nich to instaluje się terminale ekranowe, zapewniając bezpośredni, osiągalny w ciągu kilkunastu sekund, dostęp do Informacji.

Organy te z kolei udzielają inform acji z systemu innym użytkow nikom na swym terenie już poprzez tradycyjne środki łączności.

Preferujemy tu zwłaszcza łączność telexow ą i radiotelefoniczną, posiadają ją bow iem wszystkie urzędy gm in i służby patrolowe.

Zakodow aniu i w prow adzeniu do komputera podlega ponad 756 m ilio n ó w inform a­

cji. tzn. po 28 inform acji jednostkow ych o każdym z 27 m ilio n ó w dorosłych mieszkańców kraju.

Ze w zględu na te w ielkości w ykonanie całości zadania trw ać będzie 4 do 5 lat.

A by jednak bank danych m ógł od początku pełnić funkcje użytkowe, dane w p ro w a ­ dza się kolejno w edług liter alfabetu.

Ładow anie rozpoczęto w grudniu 1979 roku od danych na literę „E".

Po zakończeniu w prow adzania danych na określoną literę - Centralny Bank Danych może już pełnić - w tym zakresie - swe funkcje, udzielając odpow iedzi na terenie całego kraju, poprzez sieć w o je w ó dzkich stacji term inalow ych.

IN FO RM ACJE JEDNOSTKOWE W Y K A ZY INFORM ACJE

ANALITYCZNO - STATYSTYCZNE

CBD

P E S E L

CENTRALNE 51UR0

. ADRESOWE

Prace nad centralnym bankiem danych podjęto od kom puterow ego w ygenerow ania - na podstaw ie danych z metryczek - pow szechnego numeru ew idencyjnego.

S tanow i on w yróżnik pojedyńczego zestawu danych w banku, a zarazem łącznik kom puterow y pom iędzy danymi zgromądzonymi w różnych inform atycznych syste­

mach osobowych.

Postać numeru ew idencyjnego oraz dane identyfikacyjne (9 cech) używane w toku w yodrębniania pojedynczego zestawu inform acji, przedstawiono na planszy.

S T R U K T U R A N U M E R U EW ID E N C Y JN E G O

DATA U R O D Z E N IA N U M E R SERII L. KONTR

_ _L _

1 ROK

U

. | |

| M — C | | d z i e ń| PŁEĆ

IN F O R M A C J E ID EN TYFIK A C YJN E

1. N A Z W IS K O A K TUALNE (P O P R Z E D N IE ) 2. I M I O N A ( W D O W O L N Y M P O R Z Ą D K U )

¡3. IM IĘ OJCA . IM IĘ M A T K I

¡5. N A Z W IS K O R O D O W E M A T K I 6. DATA U R O D Z E N IA

7. M IEJSC E U R O D Z E N IA 8. PŁEĆ

9. SERIA I NR D O K U M E N T U T O Ż S A M O Ś C I

Procedura określenia każdej osobie jej numeru ew idencyjnego, przew iduje pełną konfrontację cech identyfikacyjnych pobranych z metryczki z danymi tej osoby, zapisanymi w rejestrze m ieszkańców w jej miejscu zamieszkania. Plansza pokazuje drogę, jaką musi odbyć każdy numer „w ygenerow any" przez komputer, aby stał się numerem „nadanym " i w pisanym jako stały, niezmienny identyfikator osobow y.

W toku tej konfrontacji można też będzie ujaw nić i prostow ać wszelkie nieścisłości i niedociągnięcia tkw iące jeszcze w ew idencji ludności.

Po przejściu procesu konfrontacji, nadany numer ew idencyjny znajdzie się w użytkow aniu w szelkich instytucji i organów , prowadzących ew idencje osobowe.

Jedną z pierwszych, gdzie numery ew idencyjne zostaną umieszczone, będzie podstaw ow a ew idencja m eldunkow ą ludności, prowadzona w gm inach i miastach w postaci kart osobow ych mieszkańców.

Odtąd wszelkie czynności w ykonyw ane przez organy adm inistracji terenow ej w sprawach ew idencyjnych obyw ateli, p o w in n y być dokonyw ane przy w ykorzystaniu tego numeru, jako łącznika między zbiorami osobow ym i.

Kiedy aparat adm inistracji nabędzie doświadczenia i nawyku posługiw ania się numerami ew idencyjnym i, będzie można w p ro w a dzić go do dokum entów tożsamoś­

ci.

Czynność tę przewiduje ustawa o ew idencji ludności i dow odach osobistych z 1974 roku.

B A N K D A N Y C H

D O W Ó D O S O B IS T Y

1 . N a z w i s k o 2 . I m i o n a 3 . N a z w is k o r o d o w a

R Y S O P IS

W z r o s t O c z y Z n a k i s z c z a g ó ln a

| N r a w ld .

W ła s n o r ę c z n y p o d p is

Konsekwencją utw orzenia Centralnego Banku Danych jako powszechnego, o g ó l­

nokrajow ego systemu, obejm ującego podstaw ow e dane o każdym mieszkańcu jest to, by wszelkie istniejące lub przew idyw ane do realizacji -kom puterowe systemy ew idencji były organizowane, m odyfikow ane i unowocześniane w pow iązaniu i w oparciu o PESEL. U niknie się w ten sposób w ie lo kro tne g o powtarzania i w ie lo k ro tn e ­ go aktualizowania tych samych danych.

Łącznikiem między tym i sytemami a PESEL - jak to już wcześniej pow iedziano - będzie numer ew idencyjny.

Centralny Bank Danych będzie także pow iązany z innym i rządowym i systemami inform atycznym i.

NUMERY

4 IVO W E l N F O W ^

P O D S Y S T E M Y

O B IE K T O W E PODSYSTEMY!

B R A N ŻO W E SIN TO

P O D S Y S T E M Y RESORTOW E

DANE

PRZETW ORZONE C E N TR A LN Y

B ANK D A N Y C H

CENPLAN D LA :

W prow adzenie do CBD zasobu podstaw ow ych danych, osobow ych o każdym pełnoletnim mieszkańcu, stw orzyło w arunki do organizowania - na jego bazie - szeregu podsystem ów tem atycznych, których działanie jest celow e na szczeblu centralnym lub w ojew ódzkim . Zgodnie z decyzją Prezesa Rady M in is tró w przystąpi­

liśmy do realizacji podsystemu:

— ew idencji w ydaw anych paszportów i przekroczeń granicy (podsystem PASZ­

PORT)

— ew idencji osób przew idyw anych do pracy za granicą z ramienia instytucji państw ow ych (podsystem SPECJALISTA)

— ew idencji ruchu ludności, stanu cyw ilnego i obyw atelstw a (podsystem PO R ZĄ­

DEK PU BLIC ZN Y).

W fazie prac badaw czo-projektow ych jest realizacja podsystemu T E M ID A (o b ejm u ­ jącego inform acje o skazaniu, służące do realizacji polityki karnej i resocjalizacji),

podsystemu ZATRUDN IENIE (związanego z zatrudnieniem osób na terenie kraju) oraz podsystemu K O M U N IK A C JA (obejm ującego dane o kierowcach i pojazdach sam ochodow ych).

Zresztą realizacja wszelkich podsystem ów osobow ych będzie opierać się na w spólnej źródłow ej bazie danych podstaw ow ych, uzupełnionej numerem ewidencyjnym . W dalszej kolejności przewiduje się realizację podsystemu ZDROW IE, dotyczącego problem atyki chorób społecznych i profilaktyki i innych.

tWtOtWCtJNY

NR EW IDENCYJNY

NR EW IDEN C YJN Y %

NR EW IDENCYJNY

l O R O W I f

*0 M U H 1 K A C J A

1 A T R U D N I E N / F

T E M I D A

G r z ą d e k

m u c i M

S P E C JA L IS T A

P A S Z P O R T

MAGI ST E R

Od 1 974 roku w Rządowym Centrum Inform atycznym jest eksploatow any pierwszy ogólnopolski podsystem inform atyczny, pod nazwą MAGISTER, obejm ujący kadrę z wyższym wykształceniem.

Nabył on praw obyw atelstw a w resortach, instancjach partyjnych, u w o je w o d ó w poprzez pow szechność jego wykorzystyw ania. Inform atyka stała się tu praktycznie instrumentem w zarządzaniu sprawami osobow ym i. Powiązanie tego systemu z Centralnym Bankiem Danych nastąpi zgodnie z naczelną zasadą niedublow ania danych, w ten sposób, że MAGISTER zostanie ograniczony do danych tem aty­

cznych. Dane identyfikacyjno-adresow e czerpać będzie z CBD.

PODSYSTEM

„M AG ISTER"

IN F O R M A C J E T E M A T Y C Z N E : )

O WYKSZTAŁCENIU O PRACY I DOROBKU Z A W O D O W Y M

HMMM2 O DOROBKU N A U K O W Y M p h b h h m h h h h h h m m

DANE O DZIAŁALNOŚCI SPOŁECZNO - POLITYCZNEJ

¡ I N F O R M A C J E

I D E N T Y F I K A C Y J N O

I

W ykonanie nakreślonych przez system celów, a zwłaszcza sposobów wykorzystania zgromadzonego w banku danych potencjału inform atycznego, stanow ić będzie realizację treści postanow ień podstaw ow ego aktu prawnego, jakim jest Konstytucja

W POLSKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ LUDOW EJ P O D S T A W O W Y M

CELEM DZIAŁA LN OŚC I P A Ń S T W A JEST W S Z E C H S T R O N N Y R OZW ÓJ S P O Ł E C Z E Ń S T W A SOCJALIS TYCZNEGO,

R O Z W Ó J T W Ó R C Z Y C H SIŁ N A R O D U I K AŻDEGO CZŁOWIE KA, CORAZ LEPSZE Z A S P A K A J A N IE

POTRZEB OBYWATELI