Nowe stanowisko wapienia ostrygowego w Tyńcu koło Krakowa.
Sur un nouvel affleurement des calcaires à hûitres à Tyniec près de Cracovie.
N a w spólnej wycieczce w r. 1934 na w zgórza ju rajsk ie, położone na wschód od Tyńca, zwróciliśm y uw agę n a w ap ie
nie, podobne na pierw szy rzu t oka do w apieni ju rajsk ich , lecz z licznemi przekrojam i ostryg. Bliższe zapoznanie się ze skałą w yjaśniło, że m am y tu do czynienia z now ym w y stępow aniem t. zw. w apienia łitaw skiego, znanego ju ż w oko
licach K rakow a (Zwierzyniec, Przegorzały, B ielany i C heł
mek). W apienie te w y stęp u ją na wschodnim zboczu pasm a jurajskiego, przyległego do wsi Tyniec i biorącego początek w tem miejscu, gdzie W isła tw orzy ostre kolano, skręcając na północ. W apienie ostrygowe ciągną się n a przestrzeni około 150 m, tw orząc cienką powłokę na w apieniach ju r a j
skich, m iejscam i zdartą. W apienie ju ra jsk ie w raz z w ap ie
niam i ostrygowemi z ap a d a ją pod utw ory czw artorzędow e i le
żące pod niemi iły mioceńskie, dobrze odsłonięte w brzegu W isły. W apienie ostrygowe, które są dostępne bezpośredniej obserw acji in situ, p rzed staw iają się jak o zbite, tw ard e w a
pienie z ułam kam i krzem ieni i zaw ierają przew ażnie gru- boskorupowe ostrygi. N atom iast na wale, ciągnącym się w zdłuż pola upraw nego i ułożonym z kam ieni w ydobyw a
nych p rzy orce, w y stęp u ją przew ażnie bloki w apienia okru- chowcowatego, marglistego i m niej spoistego, m iejscam i praw ie z sam ych fragm entów pokruszonych skorup. W tej odm ianie w apienia, zwłaszcza w p a rtja c h rdzaw o zabarw io
nych, w ystępuje liczna stosunkowo fauna, lecz nieszczególnie zachow ana w formie odcisków i ośrodek. W apienie te po
chodzą praw dopodobnie z p a rtji stropow ej utw oru. Mimo S. Liszka, E. P anów .
19 —
złego zachow ania i odrzucenia dużej ilości okazów niepew nych i m łodych, udało się zestaw ić stosunkowo obszerną listę skam ielin 1). Niech nam będzie wolno na tem m iejscu złożyć najserdeczniejsze podziękow anie Prof. D r. Friedbergow i za przejrzenie i popraw ienie oznaczeń, oraz za cenne w sk a
zówki. G w iazdką przed nazw ą g atu n k u zaznaczam y częste w ystępow anie (ponad 10 okazów) :
Fissurella graeca L., *Gibbula af finis Eichw., *Gibbula B u cki Dub., Clanculus Aaronis Bast., *Turritella bicarinata Eichw., *Vermetus intortus Lam., Seila Schroartzi Hoem ., Turbonilla spiculum Eichw., *Bi.ttium reticulatum da Costa,
*Cerithium vulgatum Brug., Nassa serraticosta Bronn., Nassa obliqua Hilb., Ocenebra cf. orientalis Friedb., Raphitom a sp., Nucula sp., *Arca cf. grunden.sis M ayer.2), *Arca lactea L.,
*Arca cf. barbata L., Lucina dentata D efr., Cardium sp.,
*V enus multilamella Lam., *Venus multilamella Lam. var.
marginalis Eichw., *Venus sp. an subrotunda D efr., M eretrix italica D efr.? Lutr aria oblonga Chemn., Lutraria cf. lutraria L., Corbula gibba OL, Gastrochaena dubia Pen., *Chlamys scabrella Sacco. var. Niedźruiedzki H ilb.3) *Ostrea digitalina Dub., *Ostrea gryphoides Schloth., M ytilus an fuscus Hoern., Vermilia multicristata Phill. var. scabra Lamk., *Vermes sp.
indet., Baianus tintinnabulum L., Mszywioły. Otwormice.
W apienie ostrygowe z T yńca są identyczne z w apieniam i ostrygowemi z innych okolic K rakow a ta k pod względem petrograficznym ja k i faunistycznym . Obecnie podana lista skamielin, pozw ala na praw dopodobne rozstrzygnięcie kw estji w ieku w apieni ostrygowych. W zespole fau n y b rak gatunków charakterystycznych dla helw etu, natom iast całość fau n y od
pow iada raczej zespołom dolnotortońskim. T aki więc w iek należałoby przypisać w apieniom ostrygowym z T yńca i z in nych okolic K rakow a.
Krakom, czerwiec 1935 r. Z Zakładu Paleontologji U. J.
1) O znaczał S. Liszka.
2) O kazy źle zachowane, żeberka równosilne, może jest to odm iana bardzo zmiennego gatunku A. Noae L. Oznaczenie niepewne spowodu b rak u linji płaszczowej.
3) Oprócz okazów typow ych tego gatunku mam okazy większe (wys.
6 cm, dług. około 5 cm) rozm iaram i, a pozatem i rzeźbą zbliżone do C hlam ys (Aequipecten) pinorum Cossm. i P. lecz bardziej w ypukłe.
2*
— 20 —
R é s u m é .
Les auteurs ont trouvé à Tyniec près de Cracovie u n nou
vel affleurem ent des calcaires à h uitres connus d’autres loca
lités a u x environs de cette ville. La faun e (v. le texte polonais) est assez nom breuse mais en général m al conservée; elle montre que nous avons affaire avec Tortonien inférieur. P a r conséquent l’âge de ces calcaires serait désorm ais précisé.
