Zagadnienia do sprawdzianu wiadomości – II wojna światowa kl. III gimnazjum
I. Wojna obronna Polski
1. Faza kampanii wrześniowej:
1/ Bitwa graniczna (1 – 3 września)
− obrona Westerplatte,
− obrona Poczty Polskiej w Gdańsku,
− bitwa pod Mławą,
− bitwa pod wsią Mokra.
2/ Walki o utrzymanie linii obrony wzdłuż rzek: Narew-Wisła-San.
2. Faza II
1/ Bitwa nad Bzurą (9-20 września),
połączone armie polskie dowodzone przez gen. Tadeusza Kutrzebę rozpoczęły kontrnatarcie,
2/ Trwa obrona Warszawy
3. Faza III - wkroczenie Armii Czerwonej – walki na dwóch frontach.
− 17/18 IX Naczelne dowództwo, prezydent i rząd przekroczyli granicę z Rumunią,
− Walki z wojskami sowieckimi Korpusu Ochrony Pogranicza,
− Kapitulacja Warszawy (28 września),
− podpisanie w Moskwie niemiecko-radzieckiego układu granicznego (28 września),
− pod Kockiem Samodzielna Grupa Operacyjna „Polesie” pod dowództwem gen. Franciszka Kleeberga stoczyła ostatnią bitwę z Niemcami, po czym skapitulowała (5 październik 1939).
II. Działania wojenne – listopad 1939 – czerwiec1941
1. Działanie ZSRR:
− wojna radziecko-fińska (wojna zimowa) – listopad 1939 – marzec 1940,
− zajęcie Estonii, Łotwy i Litwy (przełom września i października 1939), które w sierpniu 1940 r. zostały republikami radzieckimi.
2. Działania Niemiec:
− zajęcie Danii (kwiecień 1940),
− zajęcie Norwegii (kwiecień 1940). Bitwa o Narwik. Powstanie profaszystowskiego rządu Vidkuna Quislinga.
− zajęcie Holandii, Belgii i Luksemburgu (maj 1940).
− zajęcie Francji. Bitwa pod Sedanem. Ewakuacja spod Dunkierki. 22 VI 1940 r.
w Compiegne Francja podpisała zawieszenie broni. Na południu ze stolicą
w Vichy utworzono profaszystowskie państwo z marszałkiem Philippe Petainem jako premierem.
− bitwa powietrzna o Anglię (lipiec – październik 1940).
− walki na Bałkanach z Jugosławią (kwiecień 1941).
− Węgry, Bułgaria, Rumunia i Słowacja opowiedziały się po stronie III Rzeszy (1941).
III. Działania wojenne czerwiec 1941 – wrzesień 1945
1. Wojna na Wschodzie:
− Atak Niemiec na ZSRR – operacja „Barbarossa” (22 VI 1941).
− zajęcie Smoleńska,
− próba zdobycia Leningradu,
− próba zdobycia Moskwy (październik 1941),
− ofensywa wojsk niemieckich na południe ZSRR w kierunku Zagłębia Donieckiego i kaukaskich terenów roponośnych (1942).
− Bitwa o Stalingrad (sierpień 1942 – luty 1943). Klęska armii gen Friedricha von Paulusa. ZSRR przejął inicjatywę.
− bitwa pancerna pod Kurskiem, kontrofensywa wojsk radzieckich (lipiec 1943).
2. Wojna w Afryce:
− zajęcie przez wojska włoskie brytyjskiej Somalii (sierpień 1940).
− przeciwko wojskom włoskim Aglicy wystawiają oddziały kolonialne z Indii, Australii, Nowej Zelandii i RPA.
− oddziały „Afrika Korps” pod dowództwem gen Erwina Rommla wkraczają do Egiptu (marzec 1941).
− próba zdobycia przez Niemców libijskiej twierdzy Tobruk (1941-1942).
− bitwa pod El-Alamein (czerwiec 1942). Gen. Bernard Montgomery zmusił do odwrotu korpus włosko-niemiecki.
− ostatnie oddziały „Afrika Korps” skapitulowały w Tunezji (maj 1943).
3. Bitwa o Atlantyk - trwała od roku 1939 do kapitulacji Niemiec w 1945. Jej momentem kulminacyjnym był okres od połowy 1940 roku do końca 1943, kiedy zdecydowaną przewagę zdobyły państwa sprzymierzone.
4. Koniec wojny w Europie i na świecie.
1/ Front wschodni
− wojska radzieckie i polskie przekroczyły przedwojenne granice II RP (czerwiec 1944).
− wojska radzieckie przekroczyły Odrę (marzec 1945).
− spotkanie wojsk radzieckich z amerykańskimi nad rzeką Łabą (24 kwietnia 1945).
− zdobycie Berlina, bezwarunkowa kapitulacja Niemiec (9 V 1945).
2/ Front zachodni
− desant wojsk sprzymierzonych na Sycylię (lipiec 1943).
− obalenie faszystowskiego rządu we Włoszech i ostra reakcja Niemiec, które wprowadziły stan wojenny i obsadziły żołnierzami linię Gustawa.
− bitwa pod Monte Cassino (1944).
− operacja „Overlord” – lądowanie aliantów w Normandii (6 czerwca 1944).
− bitwa pod Falaise (lipiec 1944).
− antyniemieckie powstanie w Paryżu (19 sierpnia 1944).
− zdobycie Berlina, bezwarunkowa kapitulacja Niemiec (8 V 1945).
5. Wojna na Dalekim Wschodzie (1941 – 1945):
− atak wojska japońskich na Pearl Harbor (7 grudnia 1941).
− zajęcie przez wojska japońskie brytyjskiego Hongkongu, francuskich Indochin, oraz Półwyspu Malajskiego i Filipin (1942).
− bitwa o wyspę Midway (czerwiec 1942). Przewaga amerykanów w działaniach na Dalekim Wschodzie.
− taktyką „żabich skoków” Amerykanie zbliżają się do Wysp Japońskich.
− zrzucenie bomby atomowej na Hiroszimę i Nagasaki (6, 9 sierpnia 1945).
− uderzenie wojsk radzieckich na Mandżurię w celu przełamania obrony japońskiej.
− bezwarunkowa kapitulacja Japonii, koniec wojny na Dalekim Wschodzie (2 września 1945).
IV. Działania polityczne w czasie wojny
1. Wypowiedzenie wojny Niemcom przez Wielką Brytanię i Francję (3 września 1939).
2. Lend-Lease Act – ustawa, dzięki której USA udzieliły pomocy materialnej państwom walczącym z II Rzeszą (marzec 1941).
3. Karta Atlantycka (14 sierpnia 1941) – podpisana przez prezydenta USA F. D.
Roosevelta i premiera
W. Brytanii W. Churchilla, określała zasady polityki mocarstw na najbliższe lata.
Podpisana później przez inne państwa koalicji antyfaszystowskiej, w tym przez ZSRR i Polskę.
4. Konferencje pokojowe: Teheran (XI 1943), Jałta (II 1945), Poczdam (VII-VIII 1945) – poruszone zostaną na kolejnym sprawdzianie.
V. Polska w okresie II wojny światowej
1. Rząd Polski na emigracji
− Prezydent: Władysław Raczkiewicz,
− Premier i Naczelny Wódz Sił Zbrojnych: gen. Władysław Sikorski.
2. Układ Sikorski-Majski (30 VII 1941).
3. Polskie formacje zbrojne w czasie II wojny
− na Zachodzie,
− na Wschodzie,
− w okupowanej Polsce, 4. Mord w Katyniu (IV – V 1940).
5. Zerwanie stosunków polsko-radzieckich (25 IV 1943).
6. Katastrofa gibraltarska
− premier: Stanisław Mikołajczyk,
− Naczelny Wódz: gen. Kazimierz Sosnkowski..
7. Opisz politykę niemiecką w stosunku do Polaków.
8. Przedstaw politykę sowietów w stosunku do ludności polskiej.
9. Władze konspiracyjne w okupowanym kraju:
− Delegat Rządu na Kraj,
− Struktury wojskowe podziemnego państwa,
− Dowódcy AK.
10. Zbrodnie hitleryzmu:
− getta,
− obozy koncentracyjne,
− holocaust,
− powstanie w getcie warszawskim (19 kwietnia - 16 maja 1943).
11. Tworzenie Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej:
− Polska Partia Robotnicza (I 1941),
− Związek Patriotów Polskich (utworzony w lutym 1943 r. w Moskwie),
− Krajowa Rada Narodowa (31 XII 1944 / 1 I 1945),
− Manifest lipcowy Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (22 VII 1944).
12. Akcja „Burza”.
13. Powstanie warszawskie (1 VIII – 2 X 1944):
− przyczyny wybuchu,
− alianci i ZSRR wobec powstania,
− przyczyny klęski,
− skutki powstania.
VI. Pojęcia:
− blitzkrieg,
− piąta kolumna,
− linia Maginota,
− KOP,
− NKWD,
− kolaborant,
− konfident,
− RAF,
− „Barbarossa”,
− Lend-Lease Act,
− Karta Atlantycka,
− brytyjskie pancerniki „Prince of Wales”, „Repulse”,
− „Africa Korps”,
− wilcze stada,
− linia Gustawa,
− „Overlord”,
− Normandia,
− taktyka żabich skoków,
− kamikadze,
− supermocarstwo,
− okupacja,
− Generalne Gubernatorstwo,
− łapanka,
− list proskrypcyjny,
− volkslista,
− folksdojcz,
− rekwizycja,
− indoktrynacja,
− SZP,
− KWC,
− ZWZ,
− AK,
− Kedyw,
− „Wachlarz”,
− partyzantka,
− V2,
− sabotaż,
− getto,
− obóz koncentracyjny,
− obóz zagłady,
− „Żegota”,
− szmalcownicy,
− PPR,
− ZPP,
− PKWN,
− KRN,
− godzina „W”.
VII. Postacie:
− Ignacy Mościcki,
− Stefan Starzyński,
− gen. Tadeusz Kutrzeba,
− gen. Franciszek Kleeberg,
− Władysław Raczkiewicz,
− gen. Władysław Sikorski,
− Iwan Majski,
− gen. Władysław Anders,
− Stanisław Mikołajczyk,
− gen. Kazimierz Sosnkowski,
− kontradmirał Józef Unrug,
− marszałek Carl Gustaf Mannerheim,
− Vidkun Quisling,
− Philippe Petain,
− Charles de Gaulle,
− Herman Göring,
− Winston Churchill,
− Franklin Delano Roosevelt,
− Josip Broz-Tito,
− Draża Michajlović,
− gen. Friedrich von Paulus,
− admirał Isoroku Yamamoto,
− gen. Erwin Rommel,
− gen. Nernard Montgomery,
− marszałek Pietro Badoglio,
− gen. Dwight Eisenhower,
− Hans Frank,
− Ławrientij Beria,
− Cyryl Ratajski,
− gen. Michał Karaszewicz-Tokarzewski,
− gen Stefan Rowecki „Grot”,
− gen. Tadeusz Komorowki „Bór”,
− gen. Leopold Okulicki „Niedźwiadek”,
− gen. Emil Fieldorf „Nil”,
− Franz Kutschera,
− Marceli Nowotko,
− Paweł Finder,
− Władysław Gomułka,
− Wanda Wasilewska,
− Bolesław Bierut,
− gen. Michał Rola-Żymierski,
− gen. Zygmunt Berling,
− gen. Karol Świerczewski.
Tekst czerwony – pojęcia dla chętnych.
Tekst pogrubiony – momenty przełomowe w czasie II wojny.
