id: 20340
1. Jeśli (…) rozstrzygnięcie sprawy naleŜy do sądu polubownego, któremu strony umowy oddały spór pod rozstrzygnięcie, określając ten Sąd w stosownym zapisie na Sąd polubowny to, bez względu na ocenę materialnoprawnego charakteru, czy teŜ źródła roszczenia powoda, tylko ten Sąd polubowny, a nie sąd powszechny w Polsce, władny jest rozstrzygnąć spór.
2. Zgodnie (…) z treścią art. 697 § 2 kpc dopóki strony obowiązuje umowa o poddanie sporu pod rozstrzygnięcie Sądu polubownego, to nie moŜna Ŝądać rozpoznania sporu przez Sąd, który – w razie wpłynięcia doń pozwu – ma wręcz obowiązek w takiej sytuacji pozew odrzucić, a to na podstawie art. 199 § 1 pkt. 4 kpc, o ile tylko stosowny zarzut strona pozwana zgłosiła z zachowaniem wymogów art. 202 zd. 1 kpc.
Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 11 grudnia 1996 r.
I Acz 1007/96
Sąd Apelacyjny w Gdańsku w składzie:
SSA Z. Kwaśniewski (przewodniczący, sprawozdawca) SSA M. Kaczmarek
SSA B. Kamiński
po rozpoznaniu w dniu 11 grudnia 1996 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa […] przeciwko […] w likwidacji o wydanie na skutek zaŜalenia powoda od postanowienia Sądu Wojewódzkiego w Gdańsku z dnia 26 czerwca 1996 r. sygn. akt […]
postanawia oddalić zaŜalenie.
Uzasadnienie
Powód skarŜy się na postanowienie Sądu Wojewódzkiego w Gdańsku z dnia 26 czerwca 1996 r. […], którym Sąd ten odrzucił pozew na podstawie przepisu art. 199 § 1 pkt.
4 kpc oraz zasądził od powoda na rzecz pozwanego koszty zastępstwa procesowego.
śalący się zarzuca zaskarŜonemu postanowieniu niewyjaśnienie kwestii popełnienia przez pozwanego czynu niedozwolonego, którego w ocenie powoda pozwany się dopuścił i co uzasadniać ma jurysdykcję sądów polskich na podstawie art. 35 kpc.
Sprzeczności istotnych ustaleń Sądu z zebranym materiałem dopatruje się skarŜący w przyjęciu przez Sąd, Ŝe […] był naleŜycie umocowany do podpisania umowy czarteru statku na czas.
Wreszcie powód zarzuca naruszenie art. 698 kpc przez przyjęcie waŜności klauzuli arbitraŜowej czarterpartii podpisanej przez […].
Wskazując na powyŜsze podstawy zaskarŜenia powód wniósł o uchylenie zaskarŜonego postanowienia i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpatrzenia.
W uzasadnieniu zaŜalenia skarŜący wywodzi, Ŝe przepis art. 35 kpc jest podstawą dla dochodzenia jego roszczeń przed sądami polskimi, a podnoszona przezeń kwalifikacja zachowania pozwanego jako deliktu przeciwstawia się ograniczeniu się przez Sąd tylko do badania czarterpartii i klauzuli arbitraŜowej.
Powód określa mianem „dyskusyjnego” stwierdzenie Sądu I instancji, iŜ pełnomocnictwo […] nie miało charakteru ogólnego, a nadto, zaprzecza ustaleniu Sądu, iŜ został skutecznie poinformowany o pełnomocnictwie […], mimo iŜ był stroną umowy czarteru na czas.
Naruszenie art. 698 kpc dopatruje się skarŜący w tym, Ŝe Sąd uznał skuteczność umownego zapisu na sąd polubowny mimo, Ŝe pozwany nie przedstawił powodowi pełnomocnictw swojego pełnomocnika. Zdaniem powoda deliktowy charakter roszczenia wydobywczego przesądzać ma o rozstrzygnięciu sprawy przez sąd polski.
Z kolei pozwany w piśmie procesowym z 15.XI.1996 r., nazwanym „Odpowiedź na zaŜalenie”, wniósł o oddalenie zaŜalenia oraz o zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania za instancję odwoławczą. Pozwany twierdzi, Ŝe Sąd I instancji prawidłowo ustalił, Ŝe […] był umocowany do zawarcia umowy czarteru, zawierającej klauzulę arbitraŜową w pkt. 33 i w pkt. 26a II czarteru. Zdaniem pozwanego, skoro strony w klauzuli arbitraŜowej poddały wszelkie spory rozpoznawaniu przez londyński Sąd ArbitraŜowy, to rozpoznaniu równieŜ i w tym trybie podlega roszczenie powoda zgłoszone w niniejszej sprawie.
Sąd Apelacyjny zwaŜył co następuje:
ZaŜalenie powoda nie zasługuje na uwzględnienie.
Chybiony jest zarzut skarŜącego, iŜ deliktowy charakter roszczenia skutkować musi uznaniem, Ŝe rozstrzygnięcie sprawy naleŜy do właściwości sądów powszechnych w Polsce.
Wbrew twierdzeniu powoda przepis art. 35 kpc nie przesądza bowiem o jurysdykcji sądów polskich, ale jest przepisem określającym jedynie właściwość przemienną sądów powszechnych w Polsce, powołanych do rozpoznawania spraw cywilnych z mocy art. 2 § 1 kpc. Ocenę dopuszczalności stosowania art. 35 kpc. musi więc poprzedzać wcześniejsze przesądzenie o tym, Ŝe rozstrzygnięcie sprawy naleŜy w ogóle do sądu powszechnego, a nie do innego organu.
Jeśli natomiast rozstrzygnięcie sprawy naleŜy do sądu polubownego, któremu strony umowy oddały spór pod rozstrzygnięcie, określając ten Sąd w stosownym zapisie na Sąd polubowny to, bez względu na ocenę materialnoprawnego charakteru, czy teŜ źródła roszczenia powoda, tylko ten Sąd polubowny, a nie sąd powszechny w Polsce, władny jest rozstrzygnąć spór.
Zgodnie bowiem z treścią art. 697 § 2 kpc dopóki strony obowiązuje umowa o poddanie sporu pod rozstrzygnięcie Sądu polubownego, to nie moŜna Ŝądać rozpoznania sporu przez Sąd, który – w razie wpłynięcia doń pozwu – ma wręcz obowiązek w takiej sytuacji pozew odrzucić, a to na podstawie art. 199 § 1 pkt. 4 kpc, o ile tylko stosowny zarzut strona pozwana zgłosiła z zachowaniem wymogów art. 202 zd. 1 kpc, co w sprawie niniejszej miało miejsce.
Chybiony jest równieŜ zarzut powoda kwestionujący skuteczność zapisu na sąd polubowny w umowie czarterowej, a oparty na twierdzeniu wadliwego umocowania […] do działania w imieniu pozwanego kontrahenta powoda.
O braku skuteczności udzielonego […] pełnomocnictwa nie moŜe bowiem przesądzać okoliczność, czy powód został, czy teŜ nie został poinformowany listem o pełnomocnictwach […]. W stosunku pełnomocnictwa skutecznym źródłem umocowania jest bowiem jedynie jednostronne oświadczenie woli reprezentowanego, a więc mocodawcy, który musi powiadomić jedynie swego pełnomocnika o treści udzielonego mu umocowania. Natomiast powiadamianie osób trzecich, w tym swych potencjalnych kontrahentów, o osobie pełnomocnika i treści udzielonego mu pełnomocnictwa, nie stanowi przesłanki przesądzającej o waŜności tej jednostronnej czynności prawnej.
Nie moŜna równieŜ uznać za trafny zarzutu kwestionującego skuteczność umocowania […] opartego na twierdzeniu o braku właściwej formy udzielenia pełnomocnictwa.
Sąd Wojewódzki przekonująco uzasadnił na str. 4 /k. 218v/ swój pogląd, Ŝe pełnomocnictwo […] nie było pełnomocnictwem ogólnym, tylko pełnomocnictwem do dokonania określonych czynności, dla dokonania których nie była wymagana forma szczególna. Takie stanowisko Sądu I instancji znajduje potwierdzenie zarówno w treści dokumentu na k. 118 akt, jak równieŜ w zeznaniach śwd. […] /k. 211-213 akt/ będącego zarazem jednoosobowym Zarządem uprawnionym do samodzielnego działania w imieniu pozwanej spółki /k. 116 akt/.
Brak pisemnej formy udzielenia […] pełnomocnictwa nie moŜe w tej sytuacji przesądzać o jego bezskuteczności.
W rezultacie naleŜało uznać, Ŝe między stronami doszło do skutecznego zawarcia umowy czarteru na czas, a więc i do dokonania w niej zapisu na sąd polubowny, zawartego w pkt. 26, a więc stanowiącym integralną część umowy /k. 132/.
Jedynie marginesowo moŜna dodać, Ŝe sam powód określa siebie jako: „… strona umowy czarteru na czas…” /str. 3 zaŜalenia, k. 223/, co oznacza pośrednio przyznanie, Ŝe kontrakt ten został w istocie między stronami zawarty.
wyklucza bezskuteczności samego jej zapisu na sąd polubowny. Nie ma bowiem Ŝadnych podstaw do akceptacji poglądu powoda, iŜ brak przedstawienia mu przez pozwanego pełnomocnictwa jego pełnomocnika skutkuje jedynie bezskuteczność zapisu na sąd polubowny, przy uznaniu umowy za waŜną w pozostałej jej części.
W tym stanie rzeczy Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji, działając na podstawie art. 385 kpc w związku z art. 397 § 2 kpc.
Źródło: Sąd Apelacyjny w Gdańsku
