W O J E W Ó D Z K I U R Z Ą D S T A T Y S T Y C Z N Y W B I E L S K U - B I A Ł E J
!Jr swiden.
P O U F«N E
Egz. m 2 ?
TRANSPORT
WOJEWÓDZTWA BIELSKIEGO
W LA fACH 1981 - 1 9 8 3
Bielsko-Biała
lislopad1984
SPIS TREŚCI Str
I Uwagi metodyczne ... 1
II Ogólna charakterystyka transportu 3
III Uwagi analityczne ... 6
1 .Sieć komunikacyjna ... 6
2.Pojazdy samochodowe zarejestrowane ... 7
3 .Stan i wykorzystanie taboru ... 8
4.Przewozy ... 14
5.Zatrudnienie i wynagrodzenia ... 18
6.Koszty 1 wynik f i n a n s o w y ... 18
IV Zakończenie ... 21
Niniejsza analiza treAcIowo-tabelaryczna zawiera dane staty - styczne z zakresu statystyki transportu za lata 1901 - 198? a w szczególności i
- prezentowane są wyniki działalności gospodarczej przedslę - blorstw uspołecznionych zaliczanych do działu gospodarki na - rodowej transport, Jak również przedsiębiorstwa zaliczane do innych działów nie prowadzących działalność transportową i p o siadających ciężarowe pojazdy samochodowe celem zaspokojenia własnych potrzeb przewozowych,
- w analizie ujęto tematykę z zakresu• sieci komunikacyjnej ko
lejowej 1 kołowej, dane o samochodach zarejestrowanych, etan 1 ładowność taboru samochodowego ciężarowego, przewozu ładun
ków i pasażerów, pracy i wykorzystania taboru, zatrudnienia 1 wynagrodzenia oraz koszty i wyniki finansowe,
informacje statystyczne zamieszczone w tablicach obejmują dane uspołecznionych przedsiębiorstw i Jednostek równorzędnych dzia
łających w/g zasad rozrachunku gospodarczego należące do*
1 . uspołecznionych przedsiębiorstw transportu publicznego*
- PP 11 Polskie Koleje Państwowe" /Oddział przewozów Blelsko-B./
- przedsiębiorstwa transportu samochodowego publicznego
/przedsiębiorstwa Państwowej Komunikacji Samochodowej Oddział Bielsko-Biała, Cieszyn, Sucha Beskidzka, Wadowice, Oświęcim, Żywiec./
2. uspołecznione przedsiębiorstwa transportu niepublicznego * - branżowe przedsiębiorstwa 1 spółdzielnie transportu oraz
zrównane z nimi zakłady transportu samochodowego, /przedsię
biorstwo Transportowe Handlu Wewnętrznego w Bielsku-Białej, Przedsiębiorstwo Trartnportowo-Sprzętowe Budownictwa "Trans - bud". Spółdzielnia Transportu Wiejskiego w Bielsku-Białej , Wojewódzki Zakład Transportu Mleczarskiego w Bielsku-Białej*
3. Jednostki nie będące przedsiębiorstwami, działające według zasad rozrachunku gospodarczego*
- tajony dróg publicznych /Bielsko,żywiec,Wadowice,Skoczów/.
Zamieszczone ogólne dane o stanie taboru samochodowego ciężaro
wego w uspołecznionym transporcie ujmują cały uspołeczniony tran
sport. samochodowy: publiczny, branżowy i gospodarczy.Dane o prze
wozach ładunków i wykorzystania taboru dotyczą transportu samo
chodowego publicznego i branżowego. i
Uspołeczniony transport samochodowy publiczny obejmuje działal
ność Przedsiębiorstw Państwowej Komunikacji Samochodowej oraz spółdzielni transportowych. /Spółdzielnia Pracy Transportowo - Motoryzacyjna "Przewóz" w Bielsku-Białej, Spółdzielnia Pracy Transportowo-Przeładunkowa "Transped" w Bielsku-Białej./
Uspołeczniony transport samochodowy branżowy obejmuje zakres działania branżowych przedsiębiorstw i spółdzielń transportu zaspokajające potrzeby przewozowe własnego resortu, przedslę - biorstwa lub branży.
Dane o zatrudnieniu 1 przeciętnym wynagrodzeniu w uspołecznio
nym transporcie dotyczą zatrudnionych w uspołecznionym transpor
cie samochodowym, w jednostkach pomocniczych transportu 1 w Pol-*
skich Kolejach Państwowych.
.Drogi państwowe są to drogi o ogólnopaństwowym lub regionalnym znaczeniu ekonomiezno-komunikacyjnym, nie zaliczono do nich dłu
gości ulic w miastach stanowiących do dnia 31 V 1975 r wojewódz
twa i powiaty oraz ulic nie stanowiących odcinków przelotowych dróg państwowych 1 lokalnych w pozostałych miastach 1 wsiach.
Do dróg lokalnych zaliczane są drogi o miejscowym znaczeniu eko- nomłczno-komunikacyjnym.
W ogólnym ujęciu słowo transport oznacza przenoszenie lub prze- mieszczanie osób, rzeczy lub wiadomości.
Współcześnie przenoszenie dużej wielkości ładunków dokonywane jest za pomocą specjalnych zmechanizowanych urządzeń przewozo - ych, dlatego przez pojęcie transport rozumiemy przewóz osób lub ładunków z jednego miejsca na drugie.
Mówiąc o transporcie spotykamy się często z takimi terminami Jak komunikacja i łączność. Komunikacja zapewnia stałą możliwość ko
rzystania z urządzeń przewozowych w danej relacji.Natomiast łą
czność jest szczególnym rodzajem transportu 1 dotyczy w zasadzie przenoszenia wiadomości.
Transport charakteryzuje wiele cech Jakościowych , z których za najważniejsze należy uznać bezpieczeństwo, szybkość , masowość oraz regularność 1 punktualność. Wymienione cechy a rćwnocześ - nie postulaty mogą być spełnione przy zastosowaniu odpowiednich środków technicznych i organizacyjnych.
Rozwój życia gospodarczego i społecznego zwiększa zapotrzebo
wanie na usługi transportowe. Następuje systematyczne zwiększa
nie się ilości przewozów przypadających na mieszkańca danego kra
ju.
Podobne zjawisko ma miejsce w Polsce jak również w województwie M e J a k i m , mimo pewnych zahamowań 1 nieprawidłowości występują - o ych w tym zakresie w ostatnich latach a spowodowanych skutkami trwającego kryzysu.
"Transport, Jako podstawowy czynnik wymiany dóbr 1 usług, ma za udanie coraz aktywniej współdziałać w procesach kooperacyjnych wszystkich gałęzi 1 branż gospodarki narodowej,umożliwiając przy
tym coraz szerszą wymianę międzyregionalną,leżącą u podstaw te
rytorialnego podziału pracy 1 kształtowania specjalizacji pro - dukcyjnej poszczególnymh układów przestrzenno-gospodarczych.Re
gi onalt zacja tej wymiany w coraz większym stopniu decyduje o spo
łecznej efektywności gospodarowania w skali makroekonomicznej V' 1/ Antoni M.Pilny Studia nad ekonomiką regionu. Siąski Instytut
Naukowy Katowice 1901. Str 248.
WuJowi-.Jr.t wv bielak de stanowi uprzemysłowiony, region liczący się w skali cale,) gospodarki narodowej. Charakteryzuje go skoncen
trowanie nn stosunkowo niewielkiej powierzchni dużej ilości po- i pnr jalti ludzki ega i piodukcyjnego. Hopwdj kOfitUrtikSćji Wojewó - dztwe i ietakiego winien uwzględniać potrzeby zagospodarowani a terenów rekreacyjnych jak również potrzeby związane z rosnącymi przewozami tranzytowymi i wewnątrz wojewódzkimi.
Przez teren województwa przebiega trzon linii kolejowych o zna
czeniu międzywojewódzkim łączącym Katowice z Zakopanym i Zebrzy
dowicami, Bielsko-Biała - Żywiec - Sucha Beskidzka oraz Kraków z Zakopanym. Również o znaczeniu międzywojewódzkim a nawet mię
dzynarodowym jest układ komunikacji drogowej obejmujący trasę 1-:-7 łączącą Cieszyn z. Krakowem zwaną szlakiem karpackim o r a z trasę IX-16 łączącą Cieszyn z Katowicami.
Sieć linii kolejowych i dróg publicznych uzupełniona jest przez dość mocno rozbudowaną sieć dróg lokalnych.
Miasto Bielsko-Biała stenowi główny węzeł komunikacyjny, w któ
rym krzyżują się prawie wszystkie najważniejsze połączenia ko
lejowe i drogowe. Ponadto uzupełniającą funkcję węzłów komun! - kacyjnych na terenie województwa stanowią miastał Oświęcim, Ży
wi e c , Skoczów, K ę t y , Wadowice, Sucha Beskidzka 1 Cieszyn.
Istniejący stan sieci komunikacyjnej kolejowej i kołowej prze
kracza wprawdzie średnie krajowe, mimo to nie może w pełni za
spokoić występujących i stale wzrastających potrzeb w tym zakre
sie.
lXiże zapotrzebowanie na usługi komunikacyjne występuje ze stru
ny przemysłu i ludności, dojeżdżających do pracy, młodzieży u- c.zącej się oraz ludności dokonującej zakupów poza miejscem za
mieszkania a zwłaszcza w większych miastach.
Na podstawie wyników spisu kadrowego blisko 30% ogółu zatrudnio
nych pracowników w gospodai-ce uspołecznionej województwa biel - akłego codziennie dojeżdża do pracy. Obecny etap rozwoju społe
cznego stwarza wymagania nie wystarczające tylko na samo dowie
zienie do miejsca pracy lub miejsca zamieszkania, ale istotnym Jest, aby dojazd był szybki, bezpieczny i wygodny.
Również duże zapotrzebowanie na usługi komunikacyjne ma stale rozwijająca się turystyka i rekreacja. Walory turystyczno-kra - Joznawcze l rekreacyjne zwłaszcza południowych górskich terenów województwa o ńiepowtarzalnych urokach a w sezonie turystycznym trwającym prawie przez caiy rok przyciągają turystów i wczaso-
w i - w z. <al o,i ’«• fsk I. W ciągu roku w colach tu rys tycznych przy
jeżdża na te i on I ego regionu bl .1 nkf 1() min ludności. Obciąża I o w poważnym stopniu istniejącą siof komunikacyjną, a zwłaszcza w okresie nasilonego ruchu turystycznego. Dla sobotni o-ni edzio.l - nycłi wycieczek krajoznawc,zo-wy poc zynkowych, tzw. weekendów głó - wnyrn środkiem lokomocji stają się samochody osobowe.Dlatego per
spektywiczny rozwój bazy turystycznej a zwłaszcza turystyki zmo
toryzowanej będzie uzależniony od zwiększenia sieci dróg szyb - kiego ruchu, a w szczególności dróg o znaczeniu turystycznym.
1 . uleć komunikacyjna
W okresie lat 1981 - 1985 szlaki kolejowe na obszarze wojewódz
twa bielskiego nie uległy istotnym przeobrażeniom. Długość 11 - n.11 kolejowych eksploatowanych normalnotorowych wynosiła 421 km stan ten utrzymywał się począwszy od 1977 r.
Na 100 k m 2 przypadało 11,4 km linii kolejowych normalnotorowych podczas gdy w kraju wskaźnik ten był znacznie mniejszy 1 wyno - sił 7,8 km.
Mimo stabilizacji w zakresie ogólnego stanu linii kolejowych , to w latach 1981 - 1985 miał miejsce przyrost linii zelektryfi
kowanych o 47 km, a udział ich w ogólnej ilości linii normalno
torowych zwiększył się z 44,4% w 1981 r do 55,6% w 1983 r.
W 1982 r. ukończono elektryfikację linii Bielsko-Biała-Skoczów długości 18 km. Wspomniany w poprzednim rozdziale układ komuni
kacji kolejowej o znaczeniu ogólnokrajowym uzupełniony Jest przez sieć linii kolejowych i dróg lokalnych o znaczeniu regionalnym, mającym na celu obsługę ruchu podmiejskiego ludności oraz speł
niający w przewozach towarowych rolę zaopatrzenia danego terenu.
Óbecnie trwają prace nad uruchomieniem drugiego toru na odcin
ku ’ B i el s ko -Żywiec co pozwoli na skrócenie czasu na tak bardzo ruchliwej linii kolejowej. Trwa również modernizacja linii na odcinku Żywiec-Sucha Beskidzka. Po zelektryfikowaniu tego od
cinka linii kolejowej zostaną wyłączone z obiegu lokomotywy p a rowe zanieczyszczające obecnie tereny rekreacyjne Beskidu Żywie
ckiego.
Położenie geograficzne, konfiguracja terenu województwa oraz u- sytuowanie tras i bazy turystyczno-rekreacyjnej stwarza coraz większe zapotrzebowanie na turystykę zmotoryzowaną. Przewiduje się, źe transport samochodowy będzie w przyszłości spełniał d o minującą rolę w tym regionie. Aby istniejąca sieć dróg publicz
nych i lokalnych mogła sprostać tym wymogom winna być rozbudo
wana i modernizowana. Na koniec 1983 r. długość dróg publicz - nych województwa wynosiła 2786 km i w porównaniu do stanu w 1981 roku uległa zmniejszeniu o 18 km.
W ogólnej długości dróg publicznych drogi państwowe stanowią
36,4% a drogi lokalne 63,6%. Większość, bo 86,6% pokryta jeat nawierzchnią twardą, 57,8% dróg publicznych pokryta jest siecią regularnej komunikacji autobusowej.
SIEC KOMUNIKACYJNA Stan w dniu 31 XII
WYSZCZEGÓLNIENIE
1981 1982 1983
w kilometrach na 100km2 w km Linie kolejowe eksploatowane
normalnotorowe ... 421 421 421 11,4 w tym zelektryfikowane.. 187 209 234 6,3 Drogi publiczne ... 2804 2814 2786 75,2 drogi państwowe ... 1010 1017 1015 27,4 drogi lokalne ... 1794 1797 1771 47,8 w tym o nawierzchni twardej 2397 2420 2411 65,1
ulepszonej .... . 2046 2093 2105 56,8
nieulepszonej ... 351 327 306 33,0 Drogi publiczne pokryte sie
cią linii regularnej komu
nikacji autobusowej PKS... 1538 1554 1610 43,5
Z analizy wielkości sieci komunikacyjnej przypadającej na 100kn?
powierzchni wynika, że województwo bielskie posiada znacznie ko
rzystniejsze wskaźniki w porównaniu do średniej krajowej tak pod względem długości linii kolejowych Jak również długości dróg pu
blicznych 1 lokalnych.
Mimo stosunkowo korzystniejszych wskaźników do kraju,stale w z r a stające potrzeby tego regionu nie są w pełni zaspokojone.
Istnieje bowiem nieproporcjonalny rozwój sieci kolejowej 1 koło
wej w stosunku do dynamicznie rozwijających się potrzeb w tym za
kresie.
2. Pojazdy samochodowe zarejestrowane
Ogólny stan pojazdów samochodowych zarejestrowanych w latach 1901-1983 uległ wzrostowi ze 102,4 tys. w 1981 r do 116,9 tys.
w 1983 r. Zmniejszeniu uległ jedynie stan samochodów ciężarowych oraz motocykli 1 skuterów.
7. ilościowej struktury zarejestrowanych pojazdów samochodowych w 1903 r wynika, że dominującą pozycją 57,9% były samochody oso
bowe , które w 98,4% należały do prywatnych właścicieli.
Samochody ciężarowe wynosiły 9,8% ogólnego stanu samochodów,na
tomiast 28,1% ich znajdował się w posiadaniu prywatnym, autobu
sy stanowiły zaledwie 1,5%. Z ogólnej liczby zarejestrowanych pojazdów 22,8% przypadał na motocykle i skutery będące w 99,6%
w posiadaniu osób prywatnych.
W latach 1981 - 1985 struktura poszczególnych rodzajów pojazdów była znacznie zróżnicowana. W 1983 r w porównaniu do 1981 roku wzrósł udział samochodów osobowych o 6,8 punkta, autobusów o 0,1 punkta, natomiast zmalał udział samochodów ciężarowych o 1,9 punkta oraz motocykli 1 skuterów o 4,8 punkta.
ZAREJESTROWANE POJAZDY SAMOCHODOWE*(
Stan w dniu 31 XII
WYSZCZEGÓLNIENIE
1981 1982 1983
w sztukach
Ogółem*5^ ... 102414 110882 116880 w tym:
Samochody osobowe ... 52307 61022 67708 w tym prywatne ... 51325 59915 66602 A u t o b u s y ... . 1470 1741 1725 Samochody ciężarowe0 / .... 11944 10694 11402
w tvm prywatne ... 2742 3277 3205
Motobykle i skutery ... 28286 28378 26641 w tym prywatne ... 28142 28328 26539 a/ W urzędach administracji terenowej. b/ Łącznie z samocho - darni specjalnymi, c/ Łącznie z ciągnikami siodłowymi.
3. Stan 1 wykorzystanie taboru.
W latach 1981 - 1983 stan Inwentarzowy taboru samochodowego u- legł zmniejszeniu a zwłaszcza taboru samochodowego gospodarczego.
Na koniec grudnia 1983 r ogólny stan inwentarzowy samochodów ciężarowych i ciągników siodłowych kształtował się na poziomie 8565 sztuk, ciągników balastowych 1 innych 2582 sztuk oraz przy
czep ciężarowych 3922 sztuk. W porównaniu do 'roku 1981 zmniej
szeniu uległy: samochody ciężarowe o 537 sztuk, ciągniki bala
stowe o 474 sztuki a przyczepy ciężarowe o 1354 sztuki.
W 1983 r. w ogólnym stanie samochodów ciężarowych 70,6% przypa
dało na transport samochodowy gospodarczy a 29,4% na transport publiczny i branżowy. W transporcie samochodowym publicznym i
branżowym poważną pozycję 62,496 zajmował transport branżowy, a
„ jedynie 37,6% transport publiczny,
Do głównych dysponentów samochodami ciężarowymi w transporcie samochodowym branżowym i publicznym zaliczyć należy:
Krajowe Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej - 819 sztuk, Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Handlu Wewnętrznego - 575 sztuk, Przedsiębiorstwo Transportowo-Sprzętowe Budownictwa VTransbud"- 461 sztuk i Wojewódzka Spółdzielnia Transportu Wiejskiego - 359 sztuk.
TABOR SAMOCHODOWY CifŻAROWY
WYSZCZEGÓLNIENIE
Samochody ciężarowe
Ciągniki balastowe
Przyczepy ciężarowe 1981 1982 1983 1981 1982 1983 1981 1982 1983
Stan Inwentarzowy w dniu 31 XII Ogółem ... 9102 7914 8565 3056 2592 2582 5276 4243 3922 Transport samo
chodowy publi
czny 1 branżowy 2552 2483 2522 20 19 17 807 749 723 publiczny .... 995 963 949 1 1 - 421 391 377 branżowy... 1557 1520 1573 19 18 17 366 358 346 Transport samo
chodowy gospo
darczy % / . ... 6550 5431 6043 3036 2573 2565 4469 3494 3199 a / Dane częściowo szacunkowe.
Z analizy struktur grup ładowności samochodów ciężarowych tran
sportu samochodowego publicznego 1 branżowego wynika, źe naj
więcej bo 48,0% tych samochodów znajdowało się w grupie ładów - noścl od 2,1 - 6,0 ton, 18,8% w grupie od 6,1 - 8,0 ton,po 10,7%
przypadało na samochody znajdujące się w grupie do 2,0 ton oraz w grupie od 8,1 - 10,0 ton, następnie 7,2% stanowiły samochody znajdujące się w grupie od 15,1 - 20,0 ton, 2,3% to samochody grupy od 10,1 - 12,0 ton. Na samochody o ładowności 20,0 ton i więcej przypadał 1,5% oraz najniższy udział 0,0% był samochodów
o ładowności 12,1 - 15,0 ton.
SAMOCHODY CIĘŻAROWE W TRANSPORCIE SAMOCHODOWYM PUBLICZNYM I BRANŻOWYM Stan inwentarzowy w dniu 31 XII
WYSZCZEGÓLNIENIE
---i
Grupy ładowności a-samochody
b-ładowność w tonach i
U5UIC1u
2,Ot i mniej
2 ,1 -
— 6 , 0
6 ,1 — -8 , 0
8 ,1 —
—1 0 ,0
10,1 - -12,0
12,1- -15,0
15,1- -2 0 ,0
2 0,It i więcej
1981 -
Ogółem ... a b
. 2552 16926,9
293 260,0
1241 :831,6
442 3442,5
276 2554,8
64 731,0
18 258,0
176 3002,0
42 847,0 Transport oubliczny... a
b
995 6582,4
41 37,4
488 2513,5
2 5 9 2002,0
190
1727,5 —
1 14,0
16 288,0
-
Transport branżowy.... a b
1557 10344,5
252 222,6
753 3318,1
183 1440,5
86 827,3
64 731,0
17 244,0
160 2714,0
42 847,0 1982
O g ó ł e m ... . a b
2483 16580,6
278 252,1
1203 5620,0
412 3208,5
287 2644,0
60 685,0
21 299,0
186 3149,0
36 723,0 Transport publiczny .. a
b
963 6466,6
45 42,1
444 2301,0
263 2038,5
191 1729,0
1 14,0
19
342,0 -
Transport branżowy.... a b
1520 10114,0
233 210,0
. 759 3319,0
149 1170,0
96 915,0
60 685,0
20 285,0
167 2807,0
36 723,0 1933
O g ó ł e m ... . a b
2522 17070,9
270 241,5
1212 5819,0
473 3698,0
270 2516,2
59 686,5
19 273,0
182 3061,7
37 775,0 Transport publiczny... a
b
949 6467,3
46 42,3
414 2164,0
282 2193,5
187
1703,5 -
1 14,0
15 270,0
4 80,0 Transport branżowy ... .a
b
1573 10603,6
224 199,2
798 3655,0
191 1504,5
83 812,7
59 686,5
' 18 259,0
167 2791,7
33 695,0
Wykorzystanie taboru samochodowego i autobusów obrazują w s k a ż - * niki techniczne Jego wykorzystania.
W 1983 r. współczynnik gotowości technicznej t a b o m samochodo
wego ciężarowego w transporcie samochodowym wynosił 0,754 i był nieco wyższy niż w latach poprzednich. Współczynnik gotowości technicznej był najwyższy w transporcie samochodowym branżowym.
Współczynnik wykorzystania przebiegu był nieznacznie niższy od lat poprzednich i wynosił 0,731.
Współczynnik wykorzystania czasu pracy wynosił w 1983 r. 0,4§2 i był znacznie niższy w transporcie samochodowym publicznym.
Wymienione wskaźniki taboru silnikowego w transporcie samocho
dowym w 1983 roku, w województwie bielskim w porównaniu do da
nych krajowych są wyższe.
WSKAŹNIKI TECHNICZNE TABORU SAMOCHODOWEGO CIĘŻAROWEGO W TRANS - PORCIE SAMOCHODOWYM PUBLICZNYM I BRANŻOWYM
* Tabor silnikowy
WYSZCZEGÓLNIENIE
współ
czynnik gotowości technicz
nej
współczynnik wykorzystania taboru prze
biegu
czasu pracy
R a z e m ... 1981 0,745 0,570 0,738 0,492
1982 0,718 0,549 0,732 0,487
1983 0,754 0,565 0,731 0,492
Transport samocho
dowy publiczny... 1981 0,742 0,578 0,578 0,534
1982 0,684 0,533 0,740 0,536
.1983 0,740 0,581 0,737 0,542
Transport samocho
dowy branżowy..'.. 1981 0,746 0,564 0,721 0,465
1982 0,740 0,560 0,724 0,456
1983 0,763 0,587 0,726 0,459
Wykorzystanie taboru autobusowego w transporcie samochodowym pu
blicznym charakteryzuje współczynnik gotowości technicznej wyno
szący w 1983 r. 0,755 i współczynnik wykorzystania autobusów wy
noszący 0,702.
W porównaniu do danych krajowych współczynnik gotowości techni
cznej w województwie bielskim był znacznie niższy, natomiast współczynnik wykorzystania autobusów był w województwie wyższy.
WYSZCZEGÓLNIENIE Współczynnik
gotowości technicznej wykorzystania autobusów
Razem PKS .1981 0,738 0,677
1982 0,690 0,652
1983 0,755 0,702
Począwszy od 1981 r stan Inwentarzowy przyczep ciężarowych tran
sportu samochodowego publicznego 1 branżowego systematycznie m a lał, z 807 sztuk w 1981 r. spadł do 723 sztuk w 1983 r. Najwię
ksza ilość przyczep 45,3% znajdowała się w posiadaniu Państwo - wego Przedsiębiorstwa Komunikacji Samochodowej,a następnie 23,4%
w posiadaniu Przedsiębiorstwa Transportowo-Sprzętowego Budowni
ctwa "Transbud" 1 21,1% należało do Wojewódzkiej Spółdzielni Transportu Wiejskiego. Z ogólnej liczby przyczep najliczniejszy udział 70,5% przypadał na przyczepy o ładowności 7,1 ton 1 wię
cej, 23,5% znajdowało się w grupie ładowności od 5,1 - 7,0 ton, najniższy udział 6,0% stanowiły przyczepy o niskiej ładowności 5,0 ton i mniej.
PRZYCZEPY CIgŻAKOWE W TRANSPORCIE SAMOCHODOWYM PUBLICZNYM I BRANŻOWYM
Stan inwentarzowy w dniu 31 .XII.
WYSZCZEGÓLNIENIE a-przyczepy
b-ładowność w tonach
Ogółem
Grupy ładowności Z ogółem 5,0 t
i
mniej H s
7,1 t więcej
pi
-py n i sko pod.
-woziowe 1981
Ogółem ... a 807 57 193 557 11
b 6479,5 199,5 1158,0 5122,0 285,0 w tymi
Transport publi- a 421 4 119 298 -
czny ....b 3393,5 13,5 714,0 2666,0 -
1982
O g ó ł e m ... a 749 49 169 531 11
b 6323,5 169,5 1014,0 5140,0 285,0 w tym:
Transport publicz a 391 3 103 285
ny ... .. b 3212,5 10,5 618,0 2584,0 -
1983
Ogółem ... a 723 43 170 510 11
b 5941,8 149,0 1020,0 4772,8 354,0 w tym:
Transport publicz- a 377 3 105 269 -
n y ......b 3098,5 10,5 630,0 2458,0 -
W latach 1981-1903 w transporcie samochodowym branżowym 1 pub
licznym miały miejsce dostawy nowego taboru samochodowego cię
żarowego. Samochodów ciężarowych dostarczono łącznie 662 szt.
w tym 239 sztuk przypadało na dostawy 1983 roku. Najniższe do
stawy 182 sztuki samochodów ciężarowych przypadały na rok 1981.
W omawianych latach dostarczono również 122 sztuki przyczep ciężarowych.
Tabor samochodowy nienadający się do dalszej eksploatacji zos
tał skreślony z ewidencji. W analizowanych latach skreślono 888 sztuk samochodów ciężarowych, 20 ciągników oraz 264 przyczepy.
DOSTAWY I SKREŚLENIA Z INWENTARZA TABORU SAMOCHODOWEGO CIĘŻARO
WEGO W TRANSPORCIE SAMOCHODOWYM PUBLICZNYM I BRANŻOWYM
DOSTAWY TABORU
Samochody Ciężarowe
Ciągniki łącznie
Przyczepy Ciężarowe w sztu
kach
w tyra nowe
w sztukach w tym nowe
O g ó ł e m ... 1981 182 172 6 55 54
1982 221 142 1 17 17
1983 259 207 - 50 45
publiczny .... 1981 69 w 3 - 25 24
1982 66 61 - 8 8
1983 123 98 - 28 26
b r a n ż o w y ... 1981 113 109 6 30 30
1982 155 88 1 9 9
1983 136 109 - 22 19
SKREŚLENIA TABORU
Samochody ciężarowe
Ciągniki łącznie
Przyczepy ciężarowe w sztu
kach
w tym całkowi- :ie zu- tyte
w sztukach
w tym całkowi
cie zu
żyte
Ogółem .... 284 215 19 86 54
1982 330 229 1 93 64
1983 274 180 - 85 53
publiczny *... 1981 60 72 2 33 28
1982 97 94 - 35 35
, 1983 • 137 117 - 42 42
branżowy ,, 204 143 17 53 26
1982 233 135 1 58 29
1983 137 63 - 43 11
Poziom atanu taboru autobusowego przedsiębiorstw Państwowej Ko munikacji Samochodowej w latach 1961-1983 był zróżnicowany.
W roku 1983 stan autobusów wynosił 025 sztuk, przy czym do po
przedniego roku nastąpił wzrost o 27 sztuk a do roku 1981 o 15 sztuk, W roku 1902 nastąpił regres w stanie posiadania w porów
naniu do 1981 r. W analizowanych latach miał miejsce wzrost po
jemności autobusów z 41,4 tys. miejsc w 1981 r. do 44,2 tys . miejsc w 1983 roku.
TABOR AUTOBUSOWY PRZEDSIĘBIORSTW PAMsfWOWEJ KOMUNIKACJI SAMO
CHODOWEJ
WYSZCZEGÓLNIENIE a-w sztukach
b -po j emno ść -i lo ść msc.
Autobusy Przyczepy autobu
sowe
1981 1982 1983 1981 1982 1983
Stan inwentarzowy w dniu 31 XII Przedsiębiorstwa PKS
a 810 798 825 50 32 17
b 41445 40910 44170 1800 1152 612
Bielsko ... a 204 204 201 15 10 6
b 10895 10879 11187 540 360 216
C i e s z y n .... . a 154 128 145 20 13 6
b 8188 6861 8397 720 468 216
Oświęcim ... a 113 115 11A 7 4
b 5503 5634 5783 252 144 -
Sucha Beskidzka, a 74 73 73 _ _
b 3626 3586 3714 - - -
Wadowice ... a 109 118 129 5 5 5
b 5457 5899 6802 180 180 180
Żywiec ... a 156 160 163 3 _ «.
b 7776 8051 8287 108 - ,
Ponad 2 5 , 0 % ogólnego stanu autobusów posiada PKS w Bielsku-Bia
łej. Następnymi co do wielkości stanu posiadania są PKS w Żywcu i Cieszynie, natomiast najmniejszą ilością autobusów dysponuje PKS w Suchej Beskidzkiej.
W latach 1981-1983 miał miejsce znaczny spadek przyczep autobu
sowych przedsiębiorstw Państwowej Komunikacji Samochodowej z 50 sztuk w 1981 r do 17 sztuk w 1983 r. Zmalała również liczba miejsc z 1800 w 1981 r do 612 w 1983 roku.
4. Przewozy
Z bilansu przewozu ładunków przez PKP wynika, że saldo przewozów w województwie bielskim w latach 1981-1983 było ujemne.
O ponad 3 min ton więcej ładunków przyjęto niż nadano. W roku 1983 nadano ładunków o wielkości 2912,5 tys.ton, z tego tylko 3,6% do ogółu wewnątrz województwa, natomiast 96,4% do wywozu
z
województwa.Ładunki nadane za granicą kraju stanowiły 5,8% ładunków nada - nych do wywozu
z
województwa.ładunki przyjęte do województwa wynosiły 6232,5 tys.ton
z
togo z przewozu wewnątrz województwa 1,7% a z przywozu do województwa 98,3%.
Polskie Koleje Państwowe przewiozły w 1983 r. 54,3 min pasaże
rów, o 682 tys. mniej od 1982 r. 1 o 205 tys. mniej od 1981 r.
BILANS PRZEWOZÓW ŁADUNKÓW PRZEZ POLSKIE KOLEJE PAŃSTWOWE NA TERENIE WOJEWÓDZTWA
WYSZCZEGÓLNIENIE
1981 1982 1983
w tysiącach ton
Ładunki nadane ... ‘ 2910,2 2745,5 2912,5 do przewozu wewnątrz województwa. 142,9 101,0 103,4 do wywozu z województwa ... 2767,3 2644,5 2809,1
w tym za granicę ... .. 179,9 192,1 164,2 Ładunki przyjęte ... . 6238,5 5762,2 6232,5 z przewozu wewnątrz województwa . 142,9 101,0 103,4 z przywozu do województwa ... 6095,6 5661,2 6129,1 Saldo przewozów ł a d u n k ó w ^ . . ... -3328,3 -3016,7 -3320,0 a/ Różnica między ładunkami nadanymi a ładunkami przyjętymi
W łatach 1981 do 1983 przewozy ładunków w transporcie saraocho - dowym uległy znacznemu zmniejszeniu z 18,8 min ton w 1981 r do 13,4 min ton w roku 1983 tj. o 28,8%. Zmniejszenie wielkości przewozów miało miejsce zarówno w transporcie samochodowym pub
licznym o 30,1% jak również w transporcie samochodowym branżo
wym o 28,4%. Zwiększeniu natomiact uległa średnia odległość przewozu 1,0 tony ładunku z 28 km w 1981r do 36 km w 1983 roku.
Wzrost średniej odległości przewozu występował zarówno w tran
sporcie samochodowym publicznym Jak i w transporcie samochodo
wym branżowym.
W ogólnej wielkości przewozów ładunków^transport samochodowy branżowy uczestniczył w 74,0% a transport samochodowy publiczny Jedynie w 26,0%.
WYSZCZEGÓLNIENIE 1981 1982 1983
h-wielkość przewozów w tys. ton
b-praca przewozowa w tys. tono km.
w licz
bach bez- -wzglę
dnych
w licz
bach bez -wzglę
dnych
dyna
mika do 1981
w licz
bach bez -wzglę
dnych
dyna
mika do 1981
Ogółem transport sa
mochodowy... a b
18837,0 522430,2
13283,4 442338,6
70.5 84.6
13419,2 480796,4
71,2 92,0 Transport samochodo
wy publiczny.... a b
4987,1 267378,9
3717,7 235238,6
74,6 87,9
3489,2 233057,3
69,9 87,1 Transport samochodo
wy branżowy.... a b
13849,9 255051,4
9565,7 207100,0
69,0 81,1
9930,0 247739,0
71,6 97,1 W badanym okresie przewozy pasażerów przez przedsiębiorstwa Państwowej Komunikacji Samochodowej kształtowały się na znacz ~ nie wyższym poziomie od przewozów pasażerów przez Polskie Kole
je Państwowe, W 1983 r przedsiębiorstwa Państwowej Komunikacji Samochodowej przewiozły 94,2 min pasażerów, o 341 tys. mniej od przewiezionych w 1981 r a zwiększyła się średnia odległość prze wozu z 18 km w roku 1981 do 19 W 1983r,
PRZEWOZY PASAŻERÓW PRZEZ PRZEDSIĘBIORSTWA PAŃSTWOWEJ KOMUNIKA
CJI SAMOCHODOWEJ I POLSKIE KOLEJE PAŃSTWOWE
— Pasażerowie Pasażerokilometry Średnia odle
WYSZCZEGÓLNIENIE
u tysią
cach
rok po
przedni - 100
w tyalą- caoh
rok p o przedni
■ 100
głość w km
PKS ... 1981 94545 97,6 1744250 96,9 18
1982 92233 97,5 1697663 97,3 18
1983 94202 102,1 1830519 107,8 19
PKP ... 1981 54553 . • #
982 55030 100,9 • # #
1983 54348 98,8 » # e
Wartość przewozów 1 usług transportu z wyłączeniem PKP wynosiła w cenach bieżących 8560,9 min zł w 1983 r 1 w porównaniu do 1981 roku wskaźnik dynamiki wynosił 100,4% /liczony metodą nawiązań
łańcuchowych/. W ogólnej wartości przewodów przewozy ładunków stanowiły 41,0% , przewozy pasażerów 17,5% a 41,5% wynosrą p o zostałe usługi transportowe. Działalność podstawowa stanowi 97,6% ogólnej wartości przewozów i innych usług transportu.
W roku 1983 w ogólnej wartości przewozów i Innych usług trans
portu, wartość przewozów 1 usług transportu samochodowego pub
licznego wynosi 3103,7 min zł, tj. 36,3% , transportu samocho
dowego branżowego 2791,4 min zł, tj. 32,6% oraz jednostek po - mocniezych transportu 2665,9 tj. 3 1 »1%.
W analizowanym roku przewieziono ładunków o wartości 3506,4mln zł, z tego na transport samochodowy branżowy przypadło 60,8% , a na transport samochodowy publiczny 39,2%.
1 'równaniu do 1981 r udział poszczególnych rodzajów transportu kształtował się nieco odmiennie. W transporcie publicznym u- dział był o 1,5 punkta mniejszy a w transporcie branżowym o 1,5
większy. ,
Przedsiębiorstwa transportu samochodowego publicznego przewio
zły pasażerów za 1497,1 min zł.
WARTOŚĆ PRZEWOZÓW I INNYCH USŁUG TRANSPORTU WG CEN BIEŻĄCYCH WYSZCZEGÓLNIENIE
a- wartość razem w» tym:
b- ładunków
Ogółem
1981 1982 1983
C -" p9,5flZ61TOW
w ł.1 Ilonach złotych
Ogółem... . a 3146,2 5656,8 8560,9 b 1282,0 2548,3 3506,4
c 459,6 466,3 1497,1
iranspoi-t samochodowy publi-. a 1064,8 1631,6 3103,6
czny , b 483,8 1089,3 1375,9
c 459,6 466,3 1497,1
Transpoid; samochodowy bran-.. a 1072,4 1905,6 2791,4
źowy , b 798,2 1459,0 2130,5
0 - - **
Jednostki pomocnicze transpo- a 1008,8 2119,4 2665,9
rtu /Rejony Dróg Publlcz- b - - -
nych/ c - -
5 -Zatrudnienie 1 wynagrodzenie
W latach 1981 - 1983 przeciętne zatrudnienie bez uczniów w tran
sporcie uspołecznionym uległł systematycznemu zmniejszeniu.
W 1981 r. przeciętne zatrudnienie wynosiło 19,5 tys. zatrudnio
nych i spadło w 1983 roku do 13,9 tys. Tendencja spadku zatrud
nienia miała miejsce we wszystkich rodzajach transportu, Jednak w transporcie samochodowym był on mniej odczuwalny,
W analizowanym okresie znacznie wzrósł fundusz wynagrodzeń, przy czym przeciętna płaca wynosiła w 1983 r. 13956 zł i w porównaniu do 1981 r wzrosła o blisko 5,6 tys.zł. Najwyższą płacę przecięt
ną w 1981 r otrzymywali pracownicy zatrudnieni w PKP - 14614 zł, w następnej kolejności zatrudnieni w transporcie samochodowym publicznym 13879 zł, podobnie bo nieznacznie mniej 13829 zł za
trudnieni w transporcie samochodowym branżowym, natomiast znacz
nie mniej 12683 zł wynosiła przeciętna płaca zatrudnionych w jednostkach pomocniczych transportu.
PRZECIĘTNE ZATRUDNIENIE I WYNAGRODZENIE W TRANSPORCIE WYSZCZEGÓLNIENIE
a- przeciętna liczba zatrudnionych b- wynagrodzenia w tys.zł.
c- przeciętna płaca w zł
1981 1982 1983
>
Ogółem... . a 0
19477 1954679 8363
17497 2227147 10607
13917 2330682 13956 Transport samochodowy publiczny a
b 0
4776 474064 8272
4517 598261
11037
4467 743980 13879 Transport samochodowy branżowy, a
b c
4274 . 403871
7875
3926 529451 11238
3806 631600 13829 Jednostki pomocnicze transportu a
b c
1586 141361 7428
1538 186524 10106
1497 227829 12683 P K P ^... a
b c
8841 935383 8817
7516 912911 10122
4147 727273 14614 6.Koszty i wynik finansowy
Z analizy kosztów w układzie rodzajowym wynika, że w 1983 roku koszty materiałowe stanowiły 58,1% ogólnych kosztów, natomiast w 1982 roku udział ich był nieco wyższy 1 wynosił 60,1%.
pozostały udział stanowiły koszty niematerialne.
Udział kosztów materialnych w poszczególnych rodzajach transpor tu w 1983 roku. był znacznie zróżnicowany. Najwyższy udział
76,4% był w Jednostkach pomocniczych transportu, natomiast naj
niższy w transporcie samochodowym publicznym 52,2%.
WYNIKI DZIAŁALNOŚCI PRZEDSIĘBIORSTW TRANSPORTU USPOŁECZNIONEGO
WYSZCZEGÓLNIENIE Sprzedaż
Koszt Wynik finansowy własny
sprzedaży zysk strata w tysiącach złptych
Razem... .1962 5827857 6006496 1049703 - 1963 8580066 8060592 929602 308 Transport samochodowy 1982 1672464 2174271 579644 - publiczny,... .1963 3106022 3158064 353666 308 Transport samochodowy 1982 2034785 1797612 386830 - branżowy... . 1983 2004393 2330176 477243 - Jednostki pomocnicze 1962 2120608 2334613 83229 - transportu /rejony dróg1983
publicznych/
2668851 2572352 96693 *•
Sprzedaż jednostek uspołecznionego transportu samochodowego 1 jednostek pomocniczych transportu w 1983 r wynosiła 8580,1 min zł.
W ogólnej sprzedaży najwyższy udział 36,2% miały jednostki transportu branżowego oraz 31,1% przez jednostki pomocnicze transportu.
W 1982 r sprzedaż wynosiła 5827,9 min zł a udział w niej posz
czególnych rodzajJw transportu kształtował się nieco odmiennie.
Najwyższy udział przypadał na jednostki pomocnicze transportu 36,4% następnie Jednostki transportu branżowego 34,9% a 28,7%
na jednostki transportu samochodowego publicznego.
Koszt własny sprzedaży za 1983 r wyniósł 8060,6 min zł 1 stano
wił on 93,9% ogólnej sprzedaży. W 1982 r koszt własny sprzedaży wynosił 6006,5 min zł i był o 3,1% wyższy od sprzedaży. Mimo tak wysokiego kosztu sprzedaży wynik finansowy sprzedaży był w analizowanych latach dodatni i wyniósł za 1982 r 1049,7 min
zł a w szczególności dzięki otrzymanym dotacjom.
KOSZTY w UKŁADZIE RODZAJOWYM W PRZEDSIĘBIORSTWACH TRANSPORTU USPOŁECZNIONEGO
WYSZCZEGÓLNIENIE
Ogółem Materiał -ne
Niemate
rialne
Mate
rial
ne
Niema
®te- rial- ne w tysiącach złotych w % ogółem R a z e m ... 1982 5543808 3329772 2214036 60,1 39,9 1963 7190066 4179255 3010811 58,1 41,9 Transport samo 1982 2374351 1324958 1049393 55,8 44,2 chodowy publiczny 1983 3172651 1656336 1516315 52,2 47,8 Transport samo 1982 1.755965 875382 880583 49,9 50,1 chodowy branżowy. 1983 2341264 1242155 1099109 53,1 46,9 Jednostki pomocni-1982 1413492 1129432 284060 79,9 20,1 cze transportu
/rejony dróg pub
licznych/
1983 1676151 1280764 395387 76,4 23,6
IV. ZAKOŃCZENIE
Specyficzne warunki rozwoju społeczno-gospodarczego wojewódz
twa bielskiego stwarzają dodatkowe zapotrzebowanie na wszystkie rodzaje transportu lądowego,w związku z powyższym nasuwają się następujące wnioski i
1. Dalszy rozwój sieci komunikacyjnej ponieważ Jej przyrost nie idzie w parze z rozwijającym się życiem gospodarczym oraz ruchem turystyczno-weekendowym tego regionu.
2. Modernizacji wymagają linie kolejowe Beskidu Żywieckiego na odcinku Żywlec-Suoha Beskidzka 1 Żywiec-Zwardoń oraz Bielsko- Wadowice-Sucha Beskidzka 1 Wadowlce-Kalwaria Zebrzydowska, gdzie do tej pory Jeżdżą lokomotywy parowe. Zelektryfikowa - nie tych linii kolejowych pozwoli również na skrócenie czasu przejazdu w szczególności dojeżdżającej do pracy ludności, młodzieży uczącej się oraź korzystających z turystyki
1 rekreacji.
3. Mimo korzystnego wmkaAalka długości dróg publicznych woje
wództwa w porównaniu do kraju, region ten wymaga dalszej rozbudowy sieci dróg publicznych i lokalnych jak również istniejącego stanu dróg. Jest to konieczne ze względu na potrzeby przedsiębiorstw transportu samochodowego publiczne
go, branżowego i gospodarczego oraz istniejącej i stale rozwijającej się turystyki zmotoryzowanej.
Wykonano w 1-ym eggemplr zu Wykonał zespól pracowników V/U o
Druk: K.Sz.
Tioćłatkówo~powielono w 31 egz, nr pow. 203
Rozesłano wg rozdzielnika pozostającego w aktach*
