Środowiskowe uwarunkowania poziomu rozwoju fizycznego studentek I roku WSP w Zielonej Górze

Józef Tatarczuk, Ryszard

Asienkiewicz

Środowiskowe uwarunkowania

poziomu rozwoju fizycznego

studentek I roku WSP w Zielonej

Górze

Prace Naukowe. Kultura Fizyczna 4, 185-197

2001

P R A C E N A U K O W E W y ż s z e j S z k o ł y P e d a g o g i c z n e j w C z ę s t o c h o w i e Seria: K U L T U R A F I Z Y C Z N A z. I V , 2001

J ó ze f Tatarczuk, Ryszard Asienkiewicz

ŚRODOW ISKOW E UWARUNKOWANIA POZIOMU ROZWOJU FIZYCZNEGO STUDENTEK I ROKU WSP W ZIELONEJ GÓRZE

Szczególnie ważnym okresem w życiu człow ieka je s t okres dojrzew ania, a następnie dorastania organizm u. Organizm ludzki od 20 do 25 roku życia o sią­ ga m aksym alne wskaźniki w ydolności, tak z punktu w idzenia struktury, ja k i funkcji w iększości narządów w ew nętrznych. Okres ten oznacza także najw ięk­ szą odporność organizm u na niekorzystne w pływ y środow iska zew nętrznego. W tym czasie w sposób ostateczny kształtuje się w iele cech i w łaściw ości biolo­ gicznych, a przede wszystkim wym iary ciała i typ budowy.

B adania poziom u rozw oju fizycznego m łodzieży akadem ickiej pozw alają na określenie wartości biologicznej m łodych ludzi. U m ożliw iają śledzenie w pływ u stosunków społecznych, ekonom icznych i kulturow ych na stan biolo­ giczny m łodzieży studiującej, będącej w końcow ym okresie dorastania organi­ zmu znajdującego się na granicy przechodzenia od procesów anabolicznych do ich rów now agi z procesam i katabolicznym i.

W śród publikacji zajm ujących się wpływem czynników środow iskow ych na rozwój biologiczny człow ieka w iększość opracow ań opartych je s t na bada­ niach przekrojow ych różnych okresów ontogenezy, a zw łaszcza rozwoju progre­ sywnego. Różnice społeczne we w zrastaniu i dojrzew aniu interpretow ane są z reguły ja k o odzw ierciedlenie statusu rodzinnego badanych [Bielicki i wsp.

1981].

W Zielonej G órze badaniem rozwoju fizycznego studentów zajm ow ało się niew ielu autorów [Tatarczuk, A sienkiew icz, Grzesiak].

Te nieliczne opracow ania dotyczyły poziom u rozw oju fizycznego i spraw ­ ności m otorycznej studentów W SP i WSI. D okonano oceny zm ian cech som a­ tycznych i m otorycznych studentek w okresie czteroletnich studiów w latach

1979 - 83 (Tatarczuk 1991]. Zbadano okresow ą zm ienność w ybranych cech m orfologicznych i m otorycznych na tle cyklu m enstruacyjnego [Tatarczuk 1993,

186 J. T atarczuk, R. A sie n k iew ic z

1999, Tatarczuk, Kukorow ski 1999, Tatarczuk, Stuła 1999]. O pracow ano norm y spraw ności fizycznej studentek i studentów [M akutynow icz 1983]. P rzeprow a­ dzono analizę poziom u rozwoju fizycznego i spraw ności fizycznej studentów W SI i W SP w Zielonej Górze w latach 1996 - 98 [Grzesiak 1996, 1997, 1998]. A sienkiew icz [1998, 1999] na podstaw ie badań prow adzonych w latach 1995 - 98 dokonał oceny budowy ciała i rozwoju fizycznego na tle uw arunkow ań śro­ dow iskow ych. N astępnie Tatarczuk i A sienkiew icz przeprow adzili badania w latach 1998 - 99, dokonując charakterystyki poziom u niektórych cech m orfolo­ gicznych i m otorycznych studentek i studentów WSP.

Te fragm entaryczne badania m łodzieży akadem ickiej uczelni Zielonej Góry zachęciły nas do przeprow adzenia szerszych badań dotyczących oceny rozw oju fizycznego studentek na tle uw arunkow ań środowiskowych.

M ateriał badawczy zebrano w roku akadem ickim 1999/2000. Badaniam i objęto 149 studentek I roku W SP w Zielonej Górze. Średni w iek kobiet w ynosił 19,6 lat. Oceny poziomu rozw oju fizycznego dokonano na podstaw ie 12 cech som atycznych. Pomiary zostały w ykonane instrum entarium i techniką M artina [Drozdowski 1982].

N a podstaw ie ankiety zebrano inform acje dotyczące: wieku, m iejsca za­ m ieszkania oraz poziom u w ykształcenia ojca i matki. Zebrany m ateriał został opracow any standardow ym i metodami statystycznym i z zastosow aniem po­ w szechnie przyjętych wzorów. Zróżnicow anie środow iskow e w ysokości ciała przedstaw iono graficznie w postaci wartości znorm alizow anych na śred nią (M = 0) i odchylenie standardow e (Sd = 1) badanych studentek. Oceny ogólnej budow y ciała dokonano na podstaw ie wartości w skaźnika Q u e’teletai [M ali­ nowski, Strzałko 1989].

W iększość studentek pochodziła z m iast (72,48% ), a ze wsi 27,52% . W analizie m iejsca zam ieszkania wyróżniono miasto: małe do 25 tys., średnie do 100 tys. i duże powyżej 100 tys. oraz wieś: do 5 tys. m ieszkańców (tab. 1).

W charakterystyce poziom u w ykształcenia rodziców uw zględniono trzy kategorie: w ykształcenie podstaw ow e i zawodowe, średnie i wyższe (oddzielnie dla m atek i ojców ). N ajliczniejszą grupę stanow iła m łodzież, której rodzice posiadali w ykształcenie wyższe i średnie (m iasto) oraz średnie (w ieś) — tab. 2.

Wyniki badań zestaw iono w tab. 3 - 7 . N atom iast na ryc.l - 2 przedstaw io­ no wartości unorm ow ane wysokości ciała i średnie arytm etyczne w skaźnika Q u e’teletai, z uwzględnieniem m iejsca zam ieszkania (m iasto, w ieś) i poziom u w ykształcenia rodziców.

Z tab. 3, 4 wynika, że m iejsce zam ieszkania w pływ a na ostateczn ą w yso­ kość ciała badanych. Kobiety zam ieszkałe na wsi charakteryzow ały się w yższą średnią wysokości ciała, w iększą głębokością klatki piersiowej oraz w iększą podściółką tłuszczow ą w okolicy ram ienia i łopatki i średnio m ocną b u do w ą ciała.

Ś ro d o w isk o w e uw arunkow ania p oziom u rozw oju ₁₈₇

Tab. 1. Miejsce zamieszkania studentek I roku WSP w Zielonej Górze

M IEJSCE Z A M IE S Z K A N IA N %

W ieś 41 2 7 ,5 2

M iasto do 25 tys. 25 16,78

M iasto od 2 5 -1 0 0 tys. 29 19,46

M iasto pow yżej 100 tys. 5 4 3 6 ,2 4

O gółem 149 100,00

Tab. 2. Poziom wykształcenia rodziców PO ZIO M W Y K SZ T A Ł C E N IA R O D ZICÓ W W IEŚ M IA ST O N % N % P od staw ow e i zaw od ow e matki 13 31,71 20 18,52 ojca 18 4 3 ,9 0 32 2 9 ,6 3 Średnie matki 20 4 8 ,7 8 24 2 2 ,2 2 ojca 14 34,15 4 9 4 5 ,3 7 W yższe matki 8 19,51 64 5 9 ,2 6 ojca 9 2 1 ,9 5 27 2 5 ,0 0 O gółem 41 100,00 108 100,00

N atom iast kobiety w yw odzące się z m iast posiadały w iększą m asę ciała, dłuższe kończyny dolne i górne, w iększy obwód ram ienia, uda i podudzia, szer­ szą klatkę piersiow ą, grubszą fałdę na biodrze oraz m ocną i bardzo m ocną bu­ dow ę ciała (tab. 4).

W yraźniejsze zależności zaobserw ow ano w odniesieniu do poziom u w y­ kształcenia rodziców, a zw łaszcza w ykształcenia matki. Im niższe było w y­ kształcenie m atki, tym studentki posiadały wyższe przeciętne wysokości ciała — i odw rotnie.

188 J. T atarczuk, R. A sie n k iew ic z

Tab. 3. Charakterystyka rozwoju fizycznego studentek I roku WSP w Zielonej Górze C E C H A WIEŚ MIASTO d „u” M Sd M Sd Wysokość ciała 165,53 5,85 165,15 5,17 0,38 0,39 Masa ciała 55,71 7,95 57,54 9,54 -1,83 1,09

Długość kończyny dolnej 81,93 4,77 82,90 4,25 -0,97 1,20

Długość kończyny górnej 72,27 3,22 72,30 3,81 -0,03 0,04

Obwód ramienia 25,20 2,60 25,53 2,66 -0,33 0,68

Obwód uda 51,73 4,39 52,32 4,85 -0,59 0,68

Obwód podudzia 34,83 4,93 35,03 3,45 -0,20 0,28

Szerokość klatki piersiowej 24,96 1,50 25,10 1,66 -0,14 0,47

Głębokość klatki piersiowej 17,54 2,40 17,32 1,66 0,22 0,63

Fałd ramienia 18,17 6,42 18,07 6,49 0,10 0,08

Fałd łopatki 14,76 6,54 14,69 5,89 0,07 0,06

Fałd bioder 18,76 7,14 18,95 7,44 -0,19 0,14

Tab. 4. Wskaźnik Q ue’teleta (Qi) a miejsce zamieszkania

WSKAŹNIK Q, MIASTO WIEŚ

N % N %

Budowa bardzo słaba 10 9,26 5 12,20

Budowa słaba 26 24,07 7 17,07

Budowa średnio mocna 17 15,74 16 39,02

Budowa mocna 25 23,15 5 12,20

Budowa bardzo mocna 30 27,78 8 19,51

T a b . 5. W sk a źn ik Q u e ’t el et a (Q i) a wy ks z ta łc e ni e r o d z ic ó w W IE Ś W S K A Ź NI K Q , ■o_co 4 4 ,0 6 5 0 ,2 5 3 2 ,9 0 4 4 ,4 3 -o co 3 6 ,3 2 4 7 ,8 9 4 9 ,3 2 4 4 ,4 3 3 4 7 ,6 3 3 3 0 ,3 5 3 2 2 ,6 8 3 3 6 ,2 5 s 3 3 2 ,7 8 3 4 3 ,5 9 3 2 3 ,5 4 3 3 6 ,2 5 WY SOKOŚĆ C IA Ł A -o co ₅,51 5 ,7 7 6 ,2 7 5 ,8 3 _T3 CO ₆,24 5 ,6 4 6 ,4 9 5 ,8 5 2 1 6 5 ,2 8 1 6 4 ,0 1 1 6 8 ,4 0 1 6 5 ,5 3 s 1 6 5 ,8 9 1 6 5 ,5 4 1 6 4 ,9 1 1 6 5 ,5 3 Z OO Tf _{O' z} o CS 00 M IA S T O W S KA Ź NI K 0 , -a CO 6 5 ,6 6 4 8 ,6 9 5 7 ,1 5 5 6 ,1 3 T3 CO 4 3 ,5 0 6 3 ,5 0 4 2 ,1 6 5 6 ,1 3 3 5 6 ,4 0 3 4 8 ,3 7 3 3 8 ,5 1 3 4 8 ,2 9 s 3 4 1 ,9 8 3 5 4 ,4 4 3 3 7 ,1 2 3 4 8 ,2 9 W Y S O K O Ś Ć C IA Ł A •o Cfl ₅,26 5 ,3 4 4 ,7 1 5 ,1 7 _•o co ₅,92 5 ,1 2 4 ,7 5 5 ,1 7 s 1 6 6 ,2 8 1 6 4 ,6 5 1 6 4 ,7 4 1 6 5 ,1 5 s 1 6 5 ,9 2 1 6 4 ,7 7 1 6 5 ,5 4 1 6 5 ,1 5 Z <N 0> r-<N 10 8 Z O <N 10 8 W Y K S Z T A Ł C E N IE O J C A P o d st a w o w e i z a w o d o w e Ś r e d n ia W y ż sz e R a z e m W Y K S Z T A Ł C E N IE M A T K I P o d st a w o w e i z a w o d o w e Ś r e d n ia W y ż sz e R a z e m

.2 ' c es N t/î <U E N CÖ U C/5 *5? E E .2 ’E .2 'E T 3 _a> öß N £ 3 N <U N i—i ' O O ’5? c _o CU N £ 0-00 £ 3 O i_ (U C (U T 3 3 IA 3 "E ' G £ ■s ;8

l-S

r.¡

1 H

£ vO_o 'Ñ "O O 2 'E_<u _ o "iS Ñ C/5 £ 3 E o 'Ñ O CL P _S 'E OJ 'E T3 _a> öfl N £ 3 N <L>" N ¡-‘O O 'S? c _o " 3 N £ CL 00 £ 3 O u. <U c <L> "O 3 to à Ł) C 3 £ o £ c o c 3 G -c/> O c £ CN* O 0¿

192 J. T atarczuk, R. A sie n k ie w ic z

Tab. 6. Wartości unormowane wysokości ciała z uwzględnieniem miejsca zam iesz­ kania i wykształcenia rodziców

CZYNNIK WSKAŹNIK MOLLISONA

Środowisko Miasto -0,05 Wieś 0,02 Wykształcenie ojca (wieś) P i Z -0,04 Średnie -0,26 Wyższe 0,49 Wykształcenie matki (wieś) P i Z 0,06 Średnie 0,002 Wyższe -0,11 Wykształcenie ojca (miasto) P i Z -0,22 Średnie -0,10 Wyższe -0,08 Wykształcenie matki (miasto) P i Z 0,15 Średnie -0,07 Wyższe 0,08

W przypadku ojca zależności kształtow ały się nieco inaczej. Im w yższe było w ykształcenie ojca (w ieś), tym studentki posiadały wyższe średnie w yso­ kości ciała i średnio m ocną budowę ciała przy wartości w skaźnika Q u e ’teletai wynoszącym 322,68 — tab.5. N atom iast u studentek w yw odzących się z m iasta, których ojcow ie legitymowali się wykształceniem podstaw ow ym i zaw odow ym , stw ierdzono wyższe wartości w ysokości ciała i m ocną budow ę ciała, o czym św iadczy w artość w skaźnika Qi (356,40) — tab. 5.

Rów nież pew ne praw idłow ości zaobserw ow ać m ożna odnośnie do budow y ciała. Zam ieszkałe na wsi, u których stw ierdzono wyższy poziom w ykształcenia rodziców charakteryzow ały się średnio m ocną budow ą ciała, a Qi oscylow ał od 322,68 - 323,54 (tab. 5). N atom iast studentki zam ieszkałe w m ieście, których ojcow ie posiadają w ykształcenie podstaw ow e i zaw odow e, charakteryzu ją się m ocną budow ą ciała przy wartości średniej w skaźnika Q u e’teleta w ynoszącej 356,40 — tab. 5.

Z ryc. 1 należy odnotow ać fakt, że najw yższą w ysokość ciała osiągnęły stu­ dentki w yw odzące się ze wsi, których ojcow ie posiadali w ykształcenie wyższe, a w dalszej kolejności studentki pochodzące z m iasta, których ojcow ie legity­ m owali się w ykształceniem podstawowym i zawodowym .

Ś ro d o w isk o w e uw arunkow ania p oziom u rozw oju ₁₉₃

Tab. 7. W artości unormowane Qj z uwzględnieniem poziomu wykształcenia rodzi­ ców

CZYNNIK WSKAŹNIK MOLLISONA

Wykształcenie ojca (wieś) P i Z 0,26 Średnie -0,13 Wyższe -0,31 Wykształcenie matki (wieś) P i Z -0,08 Średnie 0,17 Wyższe -0,29 Wykształcenie ojca (miasto) P i Z 0,14 Średnie 0,001 Wyższe 0,17 Wykształcenie matki (miasto) P i Z -0,11 Średnie 0,11 Wyższe -0,20

N a ryc. 2 przedstaw iającej zależności w skaźnika Qi i poziom u w ykształce­ nia rodziców wynika, że studentki w yw odzące się ze środow iska m iejskiego i w iejskiego, których ojcow ie legitym ują się w ykształceniem średnim , charakte­ ryzują się podobnym typem budowy ciała, tj. m ocną budow ą ciała. N atom iast studentki, których rodzice posiadają w ykształcenie wyższe, m ają średnio m ocną budow ę ciała, tj. niższy w skaźnik Q u e’teleta.

A naliza przedstaw ionego przez nas m ateriału badaw czego pozw ala na sform ułow anie następujących wniosków:

1. Studentki zam ieszkałe na wsi posiadały w yższą w ysokość ciała, g łęb ­ szą klatkę piersiow ą, w ięk szą podściółkę tłu szcz o w ą w okolicy ram ie­ nia i łopatki oraz charakteryzow ały się średnio m ocną bu do w ą ciała (Q i). N atom iast kobiety w yw odzące się z m iasta m ają w ięk szą m asę ciała, długość kończyn dolnych i górnych, w iększy obw ód ram ienia, uda i podudzia, w iększą szerokość klatki piersio w ej, w iększy fałd skórno-tłuszczow y na biodrze oraz m ocn ą budow ę ciała (w ysoki w skaźnik Q u e ’teleta).

2. Z aobserw ow ano pew ną zależność pom iędzy w y so k o ścią ciała a po­ ziom em w y kształcenia rodziców , a zw łaszcza w y kształcen ia m atki. Im w yższe było w ykształcenie matki, tym studentki po siad ały w yższe przeciętne w ysokości ciała. W przypadku w ykształcen ia ojca zależn o ­ ści były bardziej zróżnicow ane:

194 J. T atarczu k, R. A sie n k iew ic z

— im w yższe było w ykształcenie ojca (w ieś), tym studentki legity­ m ow ały się w yższą śre d n ią w ysokości ciała;

— natom iast u studentek w yw odzących się z m iast w y ższą w artość w ysokości ciała zanotow ano w śród tych, których ojco w ie p o sia­ dali w ykształcenie podstaw ow e i zaw odow e.

3. Zam ieszkałe na wsi, u których stw ierdzono wyższy poziom w ykształce­ nia rodziców, charakteryzow ały się średnio m ocną budow ą ciała, nato­ m iast zam ieszkałe w m ieście (a których rodzice legitym ow ali się w y­ kształceniem podstaw ow ym i zaw odow ym ) prezentow ały w iększą w ar­ tość w skaźnika Q u e’teleta, a więc m ocną budow ę ciała,.

4. Stw ierdzone niew ielkie zróżnicow anie badanych cech u studiujących na I roku WSP w Zielonej G órze m oże być spow odow ane profilem studiów i w iążącą się z tym selekcją, a także może św iadczyć o zacieraniu się różnic ekonom icznych pom iędzy kobietam i wywodzącym i się z w yż­ szych grup społecznych i środow iskow ych.

Ś ro d o w isk o w e uw arunkow ania p oziom u rozw oju ₁₉₅

Literatura

1. A sienkiew icz R., Z m iany spraw ności fiz y c zn e j stu den tek w latach 1989 -

- 1996 w zależności o d w yboru kierunku studiów , [w:] Integracja system o ­ wa w ychow ania ekologicznego, fizyczn eg o i zdrow otnego, K om itet O b ch o ­

dów 650-lecia Istnienia M iasta C złuchow a, 1998, s.104 - 109.

2. A sienkiew icz R., C harakterystyka som atyczna oraz spraw ność fiz y c z n a

studentów rozpoczynających studia w W yższej Szkole P edagogicznej w Z ie ­ lonej Górze, [w:] S k ą d idziemy, kim jesteśm y, doką d zm ierzam y, P olskie

Tow arzystw o A ntropologiczne — O ddział we W rocław iu, W rocław 1998, s. 1 3 - 1 6 .

3. A sienkiew icz R., R ozw ój fiz y c z n y i spraw ność m otoryczna stu d en tek a typ

w ykształcenia rodziców , [w:] A ktyw ność ruchow a ludzi w różnym wieku,

U niw ersytet Szczeciński, Szczecin 1998, s. 365 - 368.

4. A sienkiew icz R., Budow a ciała oraz spraw ność fiz y c z n a stud entek I roku

W yższej Szkoły P edagogicznej w Z ielonej G órze w św ietle czynników spo- łeczno-bytowych, [w:] C złow iek wczoraj, dziś, ju tro , W ydaw nictw o U M C -S

Lublin 1998, s. 1 4 9 - 152.

5. A sienkiew icz R., R ozw ój fizy c zn y i m otoryczny stu den tek p od ejm u ją cych

nauką w W yższej Szkole P edagogicznej w Z ielonej G órze w latach 1995 i 1996, [w:] A ktyw ność ruchow a ludzi w różnym w ieku, U niw ersytet S zcze­

ciński, Szczecin 1999, s. 239 - 243.

6. A sienkiew icz R., A study o f body size, proportions, and com position as

fo u n d in students at W yższa Szkoła P edagogiczna o f Z ielona Góra, [w:] M ovem ent and Health. International C onférence organized by the F acu lty o fP h y sic a l Culture, Palacky U niversity o f O lm ouc, 1999, s. 107 - 111.

7. B ielicki T., W elon Z., W aliszko A., Z m iany w rozw oju fizy c zn y m m łodzieży

w Polsce w okresie 1955 - 1979-8, Zakład A ntropologii PAN, W rocław

1981.

8. D rozdowski Z., A ntropom etria w w ychow aniu fizyczn ym , AW F Poznań 1982.

9. G rzesiak J., D ym orfizm p łcio w y studentów uczelni technicznej i p e d a g o ­

gicznej, [w:] P roblem y dym orfizm u płcio w eg o w sporcie, cz. 3, K atow ice

1996, s. 1 5 5 - 1 5 9 .

10. G rzesiak J., O cena spraw ności fiz y c zn e j studentów 1 roku WSP w Z ielo n ej

Górze, [w:] Ruch j a k lekarstw o za mało nie skutkuje za dużo szkodzi, S zcze­

196 J. T atarczuk, R. A sie n k ie w ic z

11. G rzesiak J., Spraw ność fiz y c zn a stud entek W yższej Szkoły P edagogicznej

z Z ielo nej G óry a w ybór kierunku studiów. II I M iędzynarodow a K o n feren ­ cja N aukow a. O łom uniec 1997, s. 27 - 28.

12. G rzesiak J., Typologiczne zróżnicow anie m łodzieży akadem ickiej z Z ielonej

Góry, [w:] A ktyw ność ruchow a ludzi w różnym wieku, Szczecin 1997, s. 380

- 3 8 2 .

13. G rzesiak J., Spraw ność m otoryczna m łodzieży akadem ickiej z Z ielo n ej G ó ­

ry, [w:] Zdrow ie i spraw ność m otoryczna w kulturze fizy c zn e j d zieci i m ło­ dzieży, W SP, Bydgoszcz 1998, s. 237 - 241.

14. G uilford J.P., P odstaw ow e m etody statystyczne w psychologii i pedagogice, PW N , W arszaw a 1960.

15. M akutynow icz Cz., Porów naw cze badania p oziom u spraw ności fizy c z n e j

stu dentów WSP w Z ielonej Górze w okresie 1976 - 82, [w:] K ultura F izycz­ na S tudentów AW F, W arszaw a 1983.

16. M alinow ski A., Strzałko J., [red.] Antropologia, PW N, W arszaw a - Poznań 1989.

17. T atarczuk J., Rytm ika w ybranych cech som atycznych i m otorycznych stu ­

d entek w okresie czteroletnich studiów , W SP, Zielona G óra 1991.

18. T atarczuk J., O kresow a zm ienność w ybranych cech m orfologicznych i m o to ­

rycznych studentek, W SP. Zielona G óra 1993.

19. T atarczuk J., Variability m otor fe a tu re s against m enstrual cycle w ithin one

y e a r o f observation, [w:] M ovem ent and Health. International C onference organized by the Faculty o f P hysical Culture, Palacky U niversity o f O lm ouc

1999, s. 5 0 6 - 5 1 1 .

20. T atarczuk J., C hanges in p hysical efficiency o f fe m a le students at WSP

U niversity o f Zielona Góra as com pared with groups o f fem a le, [w:] M o v e­ m ent and Health. International C onference organized by the F aculty o f P hysical Culture, Palacky U niversity o f Olm ouc 1999, s. 511 - 517.

21. T atarczuk J, Kukorow ski K., O krurzajuściaje sreda i w inoslw ost zieleno-

górskich studentów i studentok w pieriode m orfołogicieskow o garm oniro- wanich, [w:] Zdorow e ctudencieskoj m olodeżi: doctirzenija nauki u p ra ktiki na sow rem ennom etape, M ińsk 1999, s. 154 - 158.

22. T atarczuk J, Stua A., Sezonnase izm eniw ost issledyem ych m orfologicieskich

m otornyech i fizjo lo g icieskich charakteristik zielenogórskich studentok, [w:] Z dorow e ctudencieskoj m olodeżi: doctirzenija nauki u pra ktiki na so w re­ m ennom etape, M iń s k i999, s. 158 - 161.

Ś ro d o w isk o w e uw arunkow ania p oziom u rozw oju ₁₉₇

SUMMARY

J ó z e f T a ta r c z u k , R y s z a r d A s ie n k ie w ic z

INFULENCE OF LIVING ENVIRONM ENT UPON THE LEVEL OF PHYSICAL DEVELOPM ENT IN FEM ALE STUDENTS AT WSP

UNIVERSITY IN ZIELONA GÓRA

The paper focuses on assessing the level of physical development as influenced by living environment factors.

149 first - year female students at WSP University in Zielona Gora were examin­ ed during the academic year of 1999/2000.

Arithmetic mean, standard deviation, and standardized values were calculated. The general assessment of body build was made on the basis of Quetelet’s indi­ cators’ (I) value. The information on age, place of residence, and parents’ education was obtained by means of a questionnaire.

The following observations were made:

1. Students living in the country were taller, with deeper chest, thicker brachial and scapular adiposus layer and generally medium-strong body build (QI) - whereas those from cities were heavier, with longer upper and lower extremi­ ties, broader chest, bigger arm, thing and shank circumferences, thicker adi­ posus layer on hips and generally strong body build (QI).

2. A certain relationship between body height and parents’ education was obse­ rved: the better mother’s education the higher average values of body height. 3. Those living in the country, whose parents had better education, were cha­

racterized by medium-strong body build; whereas those from cities, whose pa­ rents graduated from three-year secondary vocational school were characteri­ zed by strong body build.