Maria Cybulska
Egzekucja sądowa w nowym k.p.c. :
[recenzja artykułu Edmunda
Wengerka opublikowanego w
czasopiśmie "Prawo i Życie", 1965, nr
1]
Palestra 9/2(86), 74-75
74 P rzegląd p ra sy pra w n icze) N r 2 (86)
ty w n e j, k tó re j re a liz a c ja p o jm o w a n a je s t ja k o zasad n iczy cel procesu. R ealizacji tej za sa d y służy u trz y m a n ie z a sa d y sp o rn o ści w g ra n ic a c h przew id zian y ch w w y ty cz nych do daw nego a rt. 236 k.p.c., k tó re n a d a l za ch o w u ją sw ą ak tu aln o ść. Z a rt. bo w iem 3, 213 § 1 i a rt. 232 now ego ko d ek su w y n ik a, że in ic ja ty w a sądu je s t u zu p ełn ien iem in ic ja ty w y stro n w za k re sie w y ja ś n ie n ia sp ra w y i p o sz u k iw an ia odpo w ied n ich środków dow odow ych.
D rugą niezm iern ie w a ż n ą za sa d ą to zasad a o chrony w łasn o ści społecznej. W tym celu w a rt. 4 w p ro w a d zo n y z o stał obow iązek sy g n a liz acji, zgodnie z k tó ry m sąd p ow inien zaw iadom ić o rg a n n a d rz ę d n y je d n o stk i uspołecznionej (będącej u cz estn i k iem p o stępow ania), je że li osoby p ow ołane do je j re p re z e n to w a n ia nie d z ia ła ją w sp raw ie lu b n ie p rz e strz e g a ją ob o w iązu jący ch p rzep isó w albo gdy zachodzi p o trz e b a po d jęcia czynności procesow ych w sto su n k u do osób n ie o b ję ty ch p ostępo w aniem .
S tosow nie do zasady a rt. 5, sąd pow in ien u dzielać stro n o m i uczestn ik o m p o stę p ow an ia w y stę p u ją c y m bez a d w o k a ta p o trze b n y ch w skazów ek co do czynności p ro cesow ych i pouczać je o sk u tk a c h ty c h czynności oraz o sk u tk a c h zan ied b ań . P o d d an e zo stały rów nież k o n tro li są d u w szerszym niż d otychczas z a k resie a k ty d y s p ozy cy jn e stro n , ja k ugoda, zrzeczenie się roszczenia lu b u z n a n ie ,p o w ó d z tw a .
T en d e n cję do d em o k ra ty z a c ji w y m ia ru spraw iedliw ości re a liz u ją przep isy a rt. 8 i 61—63 d a ją c e m ożność o rg an izacjo m lu d u p rac u jąc eg o , k tó ry c h z a d an ia nie p o le g a ją n a p ro w a d ze n iu działalności gospodarczej, w szc zy n a n ia p ostępow ania i w łą czania się do ju ż toczącego się p ostępow ania, gdy w y m ag a tego in te re s o byw ateli w z a k re sie s p ra w p racow niczych, o alim e n ty oraz o n a p ra w ie n ie szkód w ynik ły ch z w y p ad k ó w w z a tru d n ie n iu i choroby zaw odow ej.
R ozszerzone zo stały rów n ież u p ra w n ie n ia p ro k u ra to ra , k tó ry zgodnie z a rt. 7 i 55— 60 m a m ożność w szczy n an ia p rocesu nie ty lk o n a rzecz oznaczonej osoby, lecz rów nież w y łąc zn ie w im ię o ch ro n y p raw o rz ąd n o ści so cjalistycznej.
A u to r kończy sw e w yw ody n a s tę p u ją c y m i słow am i:
„T eraz od. n a u k i i p r a k ty k i zależy, a b y cały te n w ie lk i d o robek p ra w n ic tw a P olski L udow ej nie z o stał um n iejszo n y , lecz w ła śn ie p rzeciw nie, a b y sta le b y ł pow iększony. C hodzi o to, a b y socjalistyczne, h u m a n ita rn e idee u staw o d aw cy F o’ski L udow ej w y ra żo n e w kod ek sie zn a la zły p raw id ło w e odbicie w n au c e i p ra k ty c e życia i p rzy c zy n iły się do dalszego ro zw o ju naszych so cjalisty czn y ch zasad w sp ó ł życia społecznego”.
Jeszcze je d n a w ypow iedź, k tó re j przedm iotem jest:
Egzekucja sqdowa w nowym k.p.c.
A u to r, E d m u n d W e n g e r e k , ta k rozpoczyna sw e w yw ody:
„Do n a jb a rd z ie j isto tn y c h elem e n tó w zab ezpieczających rea ln o ść za sa d y p ra w o rządności n ależy sp ra w n a eg zek u cja w y roków sądow ych. Jeżeli bow iem obow iązek ścisłego p rze strzeg a n ia p ra w P olsk iej R zeczypospolitej L u d o w ej (art. 4 K o n sty tu c ji PRL) m a być n a p ra w d ę resp e k to w an y , to p o w in n y istn ieć p rze p isy z a p ew n ia ją ce szybkie i sp ra w n e w y m u szen ie sp e łn ie n ia tego o bow iązku przez o b y w ateli i osoby p raw n e, n a ru sz a ją c e p ra w o P R L ”.
S ta n , ja k i is tn ia ł w te j dziedzinie, n ie b y ł zad o w ala ją cy . W p raw dzie p o d sta w ow y trz o n przepisów dotyczących p o stę p o w an ia egzekucyjnego z o sta ł w now ym ko d ek sie zachow any, je d n a k ż e w p ro w ad zo n o szereg zm ian, k tó re m a ją zrealizow ać cel w sk a z a n y n a w stępie.
Nr 2 (86) U chw ały P re zy d iu m NHA 75
A u to r om aw ia p odstaw ow e zm iany, k tó re m a ją przyspieszyć i u re a ln ić egzeku cję, m iędzy in n y m i sp ra w ę eg zekucji z m a ją tk u objętego w spólnością u staw o w ą. T y tu ł egzek u cy jn y w y d a n y przeciw ko je d n e m u m ałżonkow i będzie m ianow icie — p rzy w y d a n iu k la u z u li w yko n aln o ści — zao p atrz o n y przez sąd w k la u zu lę przeciw ko w spółm ałżonkow i i w ów czas dopiero będzie sta n o w ił p o d sta w ę do p ro w ad zen ia egzekucji z m a ją tk u objętego w spólnością. Je d n o cześn ie kodeks p rz y z n a je tem u m ałżonkow i śro d e k obro n y w p o staci pow ództw a przeciw egzekucyjnego.
N a uw agę z a słu g u je w y o d rę b n ie n ie w oddzielnym dziale przepisów dotyczących eg zekucji z w y n ag ro d ze n ia za p ra c ę oraz dopuszczenie egzekucji z ty tu łu a lim e n tów z sum p rzy z n an y ch przez S k a rb P a ń stw a lu b je d n o stk i gospodarki uspołecz nionej n a sp e c ja ln e cele, ja k sty p en d ia, w sp a rc ia itp.
A u to r p o d k re śla doniosłe znaczenie, ja k ie m a u reg u lo w a n ie egzekucji n a rzecz je d n o ste k g o sp o d ark i uspołecznionej i p rzeciw ko ty m jednostkom .
Je śli idzie o eg zek u cję n a rzecz je d n o ste k g o sp o d ark i uspołecznionej, to now o ścią u staw o d aw czą je st m iędzy in n y m i w p ro w a d ze n ie egzekucji przeciw ko d łu ż n i kom , k tó rzy spow odow ali uszczerbek w m ie n iu społecznym , z ich k siążeczek oszczę dnościow ych.
U re g u lo w an a zo stała rów nież eg zekucja przeciw k o je d n o stk o m g o spodarki u spo łecznionej. D otychczasow a za sa d a, w ed łu g k tó re j w ierz y cie l m ógł złożyć dłużnikow i ty lk o ty tu ł egzekucyjny, zo stała u trz y m a n a w sto s u n k u do p ań stw o w y c h je d n o stek o rg an iz ac y jn y ch z w y ją tk ie m p rze d sięb io rstw państw ow ych. N ow ością je s t je d n ak w p ro w a d ze n ie te rm in u tygodniow ego, p o u p ły w ie któ reg o w ierzyciel, k tó ry nie zo stał zaspokojony, m oże skierow ać w niosek do je d n o stk i n ad rz ęd n ej o z a rz ą dzenie p o k ry cia należności z fu n d u szu d łu ż n ik a. G dy dłu żn ik iem je s t p rze d sięb io r stw o p ań stw o w e, ty tu ł egzek u cy jn y pow inien być złożony w p rzed sięb io rstw ie, a gdy należność w ciągu m iesiąca n ie będzie uiszczona, w ierzyciel m oże p rz e p ro w adzić egzekucję, a le w y łącznie z ra c h u n k u bankow ego. W sto su n k u do innych je d n o ste k gosp o d ark i uspołecznionej będzie m ożna p row adzić egzekucję n a za sad ach ogólnych, ale do p iero po b ezskutecznej egzekucji z ra c h u n k u bankow ego.
(opr. M aria C ybulska)
N A C Z E L I M A H A O A A D W O K A C K A
A . U c h w a ły P re z y d iu m N R A
1. POW OŁANIE KOLEGIUM I KOMITETU RED AKCYJN EGO „PALESTRY" (u ch w ała P re z y d iu m N aczelnej R ad y A dw okackiej z dn ia 17 g ru d n ia 1964 r.)
