energetyki rozproszonej

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

Dylematy finansowo- organizacyjne

energetyki rozproszonej

dr inż. Jan Wiater

Ekspert w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie

Lublin, dn. 27 październik 2014 r.

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

Plan prezentacji:

1.Kilka słów o Narodowym Funduszu.

2.Działania poprzedząjace wdrażanie programów.

3.Dylematy i trudności we wdrażaniu programów.

4.Programy wspierające rozproszoną energetykę.

5.Plany w zakresie przyszłego wsparcia.

6.Wnioski końcowe.

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

Narodowy Fundusz Ochrony

Środowiska i Gospodarki Wodnej

• 25 lat doświadczenia w finansowaniu projektów z obszaru ochrony środowiska;

• powołany w okresie zmian ustrojowych 1989 roku;

• państwowa osoba prawna;

• ok. 550 pracowników, w tym ponad 200 inżynierów;

• unikatowy na skalę światową kluczowy

element systemu funduszy ekologicznych

i filar ochrony środowiska;

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

Misja i cel generalny

Misja

Poprawa stanu środowiska i zrównoważone gospodarowanie jego zasobami przez stabilne, skuteczne i efektywne wspieranie

przedsięwzięć i inicjatyw służących środowisku.

Cel generalny

Skutecznie i efektywnie wspieramy działania na rzecz środowiska.

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

Wizja

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej – lider systemu finansowania ochrony środowiska i gospodarki wodnej w Polsce nastawiony na EFEKT.

E – ekologiczną (respektującą i promującą zasady zrównoważonego rozwoju) F – finansującą (efektywnie wspierającą finansowo działania w zakresie

środowiska i gospodarki wodnej)

E – elastyczną (dostosowującą się do potrzeb odbiorców)

K – kompetentną (w sposób kompetentny i rzetelny wypełniającą obowiązki instytucji publicznej)

T – transparentną (realizującą swoje zadania w sposób etyczny, jawny i przejrzysty)

Oznacza to, że NFOŚiGW będzie dążył do tego, aby być instytucją:

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

NFOŚiGW instytucją finansową o europejskich standardach

Pozyskane środki zagraniczne oraz ich pełna obsługa Wypracowane

i doskonalone centra kompetencji

Doświadczenie w stosowaniu różnorodnych narzędzi

finansowych na wielu obszarach

Wyszkolone i doświadczone

zespoły kadry zarządzającej,

specjalistów i ekspertów

Rozpoznawalność instytucji w Komisji Europejskiej i wymiana

doświadczeń

Nowe rozwiązania wspierające przedsiębiorców

i innowacyjność

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

Finansowanie ochrony środowiska

przez NFOŚiGW w latach 1989 – 2013

mln zł

Środki europejskie: 19,6 mld zł

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

Działania poprzedzające wdrażanie programów:

-wielokierunkowe konsultacje założeń programów,

- szeroka kampania

informacyjno-promocyjna oraz

edukacja ekologiczna.

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

Dylematy :

- cel własny, a cel społeczny,

- z jakiego programu skorzystać, - kogo wybrać na partnera,

- czy obecna forma jest

wystarczająca, itd..

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

Trudności we wdrażaniu programów:

- brak rozwiązań legislacyjnych, m.in.

brak ustawy oze,

-niezrozumienie programu,

-złe przygotowanie wniosków aplikacyjnych, niedociągnięcia formalne,

-opór urzędniczy, protesty społeczne,

brak planów przest. zagosp., itd.

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

Wybrane programy

w ofercie NFOŚiGW

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

Wspieranie rozproszonych, odnawialnych źródeł energii.

Część 1) BOCIAN – Rozproszone, odnawialne źródła energii

Rodzaje przedsięwzięć:

•

budowa, rozbudowa lub przebudowa instalacji odnawialnych źródeł energii:

o elektrownie wiatrowe (do 3 MWe);

o systemy fotowoltaiczne (od 200 kWp do 1 MWp);

o pozyskiwanie energii z wód geotermalnych (od 5 MWt do 20 MWt);

o małe elektrownie wodne (do 5 MW);

o źródła ciepła opalane biomasą (do 20 MWt);

o biogazownie rozumiane jako obiekty wytwarzania energii elektrycznej lub ciepła z wykorzystaniem biogazu rolniczego (od 300 kWe do 2 MWe);

o instalacje wytwarzania biogazu rolniczego celem wprowadzenia go do sieci gazowej dystrybucyjnej i bezpośredniej;

o wytwarzanie energii elektrycznej w wysokosprawnej kogeneracji na biomasę (do 5 MWe);

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

Budżet programu – 420 mln zł

Beneficjenci:

•

przedsiębiorcy w rozumieniu art. 43 (1) Kodeksu cywilnego podejmujący realizację

przedsięwzięć z zakresu odnawialnych źródeł energii na terenie Rzeczpospolitej Polskiej;

Forma dofinansowania:

•

pożyczka - oprocentowanie w skali roku WIBOR 3M -100 pkt bazowych, nie mniej niż 2%;

•

kwota pożyczki - od 2 do 40 mln zł;

•

pożyczka nie podlega umorzeniu;

Wspieranie rozproszonych, odnawialnych źródeł energii.

Część 1) BOCIAN – Rozproszone, odnawialne źródła energii

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

Intensywność dofinansowania:

•

elektrownie wiatrowe – do 30 % kosztów kwalifikowanych;

•

systemy fotowoltaiczne – do 75 % kosztów kwalifikowanych;

•

pozyskiwanie energii z wód geotermalnych – do 50 % kosztów;

•

małe elektrownie wodne – do 50 % kosztów kwalifikowanych;

•

źródła ciepła opalane biomasą – do 30 % kosztów kwalifikowanych;

•

biogazownie rozumiane jako obiekty wytwarzania energii elektrycznej lub ciepła

z wykorzystaniem biogazu rolniczego oraz instalacji wytwarzania biogazu rolniczego celem wprowadzenia go do sieci gazowej dystrybucyjnej i bezpośredniej – do 75% kosztów

kwalifikowanych;

•

wytwarzanie energii elektrycznej w wysokosprawnej kogeneracji na biomasę – do 75 % kosztów kwalifikowanych;

Przy określaniu poziomu dofinansowania należy uwzględniać przepisy dotyczące pomocy publicznej.

Wspieranie rozproszonych, odnawialnych źródeł energii.

Część 1) BOCIAN – Rozproszone, odnawialne źródła energii

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

Prosument – linia dofinansowania

z przeznaczeniem na zakup i montaż mikro- instalacji odnawialnych źródeł energii

Rodzaje przedsięwzięć:

•

źródła ciepła opalane biomasą, pompy ciepła oraz kolektory słoneczne o zainstalowanej mocy cieplnej do 300 kWt;

•

systemy fotowoltaiczne, małe elektrownie wiatrowe, mikrobiogazownie oraz mikro- kogeneracja o zainstalowanej mocy elektrycznej do 40 kWe;

Budżet programu – 800 mln zł.

Beneficjenci:

•

osoby fizyczne posiadające prawo do dysponowania budynkiem mieszkalnym;

•

wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe;

Forma dofinansowania:

•

kredyt z dotacją do 100% kosztów kwalifikowanych;

•

dotacja - 20% lub 40%, po roku 2015: 15% lub 30% (w zależności od rodzaju źródła);

•

oprocentowanie w skali roku – 1%;

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

Intensywność dofinansowania:

Maksymalna kwota dofinansowania:

w przypadku osób fizycznych

•

jedno źródło energii cieplnej lub elektrycznej - 100 000 tys. zł;

•

kilka źródeł energii cieplnej lub elektrycznej - 150 000 tys. zł;

w przypadku spółdzielni lub wspólnot mieszkaniowych:

•

jedno źródło energii cieplnej lub elektrycznej - 300 000 tys. zł;

•

kilka źródeł energii cieplnej lub elektrycznej - 450 000 tys. zł;

Prosument – linia dofinansowania

z przeznaczeniem na zakup i montaż mikro-

instalacji odnawialnych źródeł energii

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

System Zielonych Inwestycji

(GIS – Green Investment Scheme)

Część 1) Zarządzanie energią w budynkach użyteczności publicznej Konkurs VI

Rodzaje przedsięwzięć:

•

Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej w zakresie:

o ocieplenie obiektu, wymiana okien i drzwi zewnętrznych;

o przebudowa systemów grzewczych (wraz z wymianą źródła ciepła) oraz systemów wentylacji i klimatyzacji;

o przygotowanie dokumentacji technicznej dla przedsięwzięcia;

o zastosowanie systemów zarządzania energią w budynkach;

o wykorzystanie technologii odnawialnych źródeł energii;

•

Wymiana oświetlenia wewnętrznego na energooszczędne (jako dodatkowe zadanie realizowane równolegle z termomodernizacją obiektów);

Budżet konkursu: dotacje - 40 mln zł.

Wnioskodawcy mogli ubiegać się o dodatkowe środki w formie pożyczek.

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

System Zielonych Inwestycji

(GIS – Green Investment Scheme)

Część 1) Zarządzanie energią w budynkach użyteczności publicznej Konkurs VI

Beneficjenci:

•

jednostki samorządu terytorialnego oraz ich związki;

•

podmioty świadczące usługi publiczne w ramach realizacji zadań własnych jst niebędące przedsiębiorcami;

•

Ochotnicza Straż Pożarna;

•

uczelnie w rozumieniu ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym oraz instytuty badawcze;

•

samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej oraz podmioty lecznicze prowadzące przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych;

•

organizacje pozarządowe, Kościoły i inne związki wyznaniowe wpisane do rejestru kościołów i innych związków wyznaniowych oraz kościelne osoby prawne;

Intensywność dofinansowania:

•

dotacja ze środków innych niż środki GIS - do 30 % kosztów kwalifikowanych;

•

pomoc techniczna GIS - przeznaczona wyłącznie na koszty - do 40 % tych kosztów;

•

pożyczka - do 60 % kosztów kwalifikowanych;

•

łączne dofinansowanie w formie dotacji i pożyczki nie może być wyższe niż 95 % kosztów kwalifikowanych;

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

System Zielonych Inwestycji

(GIS – Green Investment Scheme)

Część 1) Zarządzanie energią w budynkach użyteczności publicznej

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

System Zielonych Inwestycji

(GIS – Green Investment Scheme)

Część 2) Biogazownie rolnicze – III konkurs

Rodzaje przedsięwzięć:

•

budowa, rozbudowa lub przebudowa obiektów wytwarzania energii elektrycznej lub ciepła z wykorzystaniem biogazu rolniczego;

•

budowa, rozbudowa lub przebudowa instalacji wytwarzania biogazu rolniczego celem wprowadzenia go do sieci gazowej dystrybucyjnej i bezpośredniej.

Budżet konkursu

– 50 mln zł;

Minimalny koszt całkowity przedsięwzięcia:

•

powyżej 2 mln zł (w przypadku projektów grupowych – powyżej 5 mln zł);

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

System Zielonych Inwestycji

(GIS – Green Investment Scheme)

Część 2) Biogazownie rolnicze – III konkurs

Beneficjenci:

•

podmioty (osoby fizyczne, osoby prawne lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, którym ustawa przyznaje zdolność prawną) podejmujące realizację przedsięwzięć w zakresie wytwarzania energii elektrycznej lub cieplnej z wykorzystaniem biogazu powstałego w procesach rozkładu szczątek roślinnych i zwierzęcych oraz wytwarzania biogazu rolniczego celem wprowadzenia go do sieci gazowej dystrybucyjnej i bezpośredniej;

•

podmiot dominujący oraz spółki handlowe od niego zależne, mogą złożyć w jednym konkursie tylko jeden wniosek o dofinansowanie;

Forma dofinansowania:

•

kwota dotacji - do 30 % kosztów kwalifikowanych;

•

kwota pożyczki - do 45 % kosztów kwalifikowanych;

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

System Zielonych Inwestycji

(GIS – Green Investment Scheme)

Część 2) Biogazownie rolnicze – III konkurs

Wpłynęło 55 wniosków na łączny koszt całkowity 980,2 mln zł (dotacja: 257,45 mln zł; pożyczka: 410,47 mln zł)

Nabór do III konkursu zakończony

W dniu 20.02.2014 r. została zatwierdzona lista rankingowa przedsięwzięć zakwalifikowanych do dofinansowania ze środków NFOŚiGW

.

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

Program dla przedsięwzięć w zakresie odnawialnych źródeł energii i obiektów wysokosprawnej kogeneracji.

Część 3) Dopłaty do kredytów na kolektory słoneczne

Rodzaje przedsięwzięć:

•

Zakup i montaż kolektorów słonecznych do:

o ogrzewania wody użytkowej;

o ogrzewania wody użytkowej oraz wspomagania zasilania w energię innych odbiorników ciepła w budynkach, przeznaczonych lub wykorzystywanych na cele mieszkaniowe;

Planowane wypłaty w latach 2013 – 2014 – 450 000 tys. zł

Beneficjenci:

•

osoby fizyczne posiadające prawo do dysponowania budynkiem;

•

wspólnoty mieszkaniowe instalujące kolektory słoneczne na własnych budynkach wielolokalowych;

Forma dofinansowania:

•

dotacja na częściową spłatę kapitału realizowana za pośrednictwem banku;

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

Wsparcie przedsiębiorców w zakresie niskoemisyjnej gospodarki

Część 2) Zwiększenie efektywności energetycznej

Rodzaje przedsięwzięć:

Przedsięwzięcia poprawy efektywności energetycznej w tym zmiany technologiczne w obszarze:

•

technologii racjonalizacji zużycia energii elektrycznej (m.in. rozwiązania OZE takie jak turbiny wiatrowe, kolektory słoneczne, panele fotowoltaiczne, małe elektrownie wodne);

•

technologii racjonalizacji zużycia energii (m.in. odnawialne źródła energii w tym systemy geotermalne, kolektory słoneczne, pompy ciepła);

•

modernizacji procesów przemysłowych w zakresie efektywności energetycznej;

•

wdrażania systemów zarządzania energią i jej jakością;

Budżet programu – 162,2 mln zł

Beneficjenci:

•

przedsiębiorcy;

Forma dofinansowania:

•

preferencyjna pożyczka – do 75% kosztów kwalifikowanych;

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

Wsparcie przedsiębiorców w zakresie niskoemisyjnej gospodarki

Część 3) E-KUMULATOR - Ekologiczny Akumulator dla Przemysłu

Komponent: Energetyczne wykorzystanie przemysłowych odpadów w tym osadów ściekowych

Rodzaje przedsięwzięć:

•

budowa nowych lub modernizacja istniejących instalacji energetycznego wykorzystania przemysłowych odpadów;

•

budowa nowych lub modernizacja istniejących instalacji służących produkcji i wykorzystaniu paliw alternatywnych we własnych procesach technologicznych i w spalarniach odpadów;

Budżet programu – 60 mln zł

Beneficjenci:

•

przedsiębiorcy;

Forma dofinansowania:

•

preferencyjna pożyczka - do 75% kosztów kwalifikowanych (z możliwością umorzenia do 15%);

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

Wsparcie przedsiębiorców w zakresie niskoemisyjnej gospodarki

Planowane efekty ekologiczne

Zmniejszenie zużycia energii w przedsię- biorstwach o 1 000 GWh/rok

- wytworzenie energii z osadów ściekowych

(odpadów): 20 000 MWh/rok - wytworzenie paliwa

z osadów ściekowych (odpadów): 6 000 GJ/rok

Zmniejszenie zużycia surowców pierwotnych w przedsiębiorstwach o 500 000 ton/rok

Ograniczenie emisji:

- CO₂ : 1000 Mg/rok - SO₂: 900 Mg/rok - No_x : 400 Mg/rok - Pyły: 800 Mg/rok

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

Plany gospodarki niskoemisyjnej

(PO IiŚ – działanie 9.3)

Rodzaje przedsięwzięć (obligatoryjnie):

• opracowanie, bądź aktualizacja planu dla gminy (poprzez zlecenie jego wykonania firmie zewnętrznej bądź wykonanie przez pracowników gminy, rozliczając koszty osobowe);

• stworzenie w gminie bazy danych zawierającej wyselekcjonowane i usystematyzowane informacje pozwalające na ocenę gospodarki energią w mieście/gminie oraz w jego/jej

poszczególnych sektorach i obiektach oraz inwentaryzację emisji gazów cieplarnianych i CO²;

• szkolenia dla pracowników gmin na temat problematyki związanej z tworzeniem planów gospodarki niskoemisyjnej, planowania energetycznego i zarządzania energią;

• działania informacyjno promocyjne związane z planami;

Budżet programu – 10 mln zł Beneficjenci:

•

gminy oraz ich grupy (związki, stowarzyszenia, porozumienia);

Forma dofinansowania:

•

dotacja - do 85 % kosztów kwalifikowanych;

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

• 759 - liczba wniosków złożonych (w tym 12 grupowych);

• 873 - liczba gmin biorących udział w konkursie (35 % gmin w Polsce);

• wnioskowana kwota dofinansowania 48,7 mln zł (kwota całkowita 56,9 mln zł);

* aktywność gmin z danego województwa

17

26

70

84

56 35 97

73 39

24 78 21

34 59

91

*52%

69

*74%

*48%

Plany gospodarki niskoemisyjnej

(PO IiŚ – działanie 9.3)

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

Niska emisja w nowej

perspektywie

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

PO IiŚ na lata 2014 - 2020

Oś priorytetowa I: Promocja odnawialnych źródeł energii

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

NFOŚiGW na lata 2014 - 2020

Nowe programy priorytetowe

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

Wnioski końcowe

1/. Narodowy Fundusz aktywnie wspiera likwidacje niskiej emisji (kilkanaście programów priorytetowych).

2/. Potrzeba kontynuowania aktywnej edukacji ekologicznej.

3/. Niezbędna pomoc legislacyjna, stwarzająca pewność ekonomiczną.

4/. Konieczność rozwoju energetyki rozproszonej:

• mniejsze straty na przesyle,

• nowe miejsca pracy,

• wzrost potencjału ekonomicznego najsłabszych gosp. obszarów,

• przeciwdziałanie „ubóstwu energetycznemu”, itd.

5/. Nowa rola izb gospodarczych (pomoc organizatorska, merytoryczna i formalne współuczestnictwo w nowych inicjatywach).

6/. Formy zachęty na wybrane inwestycje proekologiczne.

w w w. n f o s i g w. g o v. p l

Dziękuję za uwagę

dr inż. Jan Wiater Ekspert w NFOŚiGW

Wszystkie programy priorytetowe dostępne są na naszej stronie internetowej

www.nfosigw.gov.pl