Jan Maria Szymusiak
"Das Zeitproblem nach den
Bekenntnissen Augustins", Erich
Lampey, Regensburg 1960 :
[recenzja]
Collectanea Theologica 38/3, 207
R E C E N Z J E 207
Te swoje tw ierdzenia A utor opiera na drobiazgowej analizie wszystkich tekstów A m b r o ż e g o , gdzie w ystępuje słownictwo z dziedziny śpiewu, psalmodii, hym nografii, poezji, recytacji itp. Dowiadujem y się równocześnie, kto w ykonuje pieśni, kto czyta, kto odpowiada i w jak i sposób.
Pozytyw nym w kładem do nauki o Ojcach jest wzbogacenie naszej znajo mości słownictwa liturgicznego św. A m b r o ż e g o , ale praca H. L e e b a przyczyni się także do odnowy liturgicznej, dzięki wskazówkom praktycznym o zastosowaniu psalm ów w liturgicznych zgromadzeniach wiernych. Widzimy bowiem na przykładach konkretnych, że nie zawsze musi być wyćwiczony chór, nie zawsze muszą być naw et kantorzy. L iturgia w m niem aniu św. A m b r o ż e g o , zgodnie z duchem chrześcijańskiej starożytności, nie była okazją do występów muzycznych czy teatralnych: jest to po prostu k u lt Boży, w y rażany słowami natchnionym i, na m iarę możliwości każdego człowieka dobrej woli.
KS. JA N M. SZYMUSIAK SJ, WARSZAWA ERICH LAMPEY, Das Zeitproblem nach den B ekenntnissen A ugustins, R e gensburg 1960, Josef Habbel, s. 76.
Ta ęraca z roku 1949 jest rozpraw ą doktorską F ak u ltetu metodologii M onachijskiej Wyższej Szkoły Technicznej. Wobec w ielu prac, zajm ujących się zagadnieniem czasu, nie straciła ona aktualności, św. A u g u s t y n jest w szechstronnym m istrzem w zagadnieniach, związanych z teologią. A utor w ykazuje tu taj, jak ostatnie trzy księgi W yznań zajm ują się różnym i aspek tam i tego zawsze aktualnego problem u. K rótkie analizy założeń ontologicz- nych i gnozeologicznych A u g u s t y n a w ykazują „otw artość” myśli A u g u s t y n a i jego optymistyczne podejście do możliwości, jakie ma czło wiek, jeśli się angażuje osobiście, właściwego poznania praw dy. Główną części rozpraw y jest fenomenologiczny opis problem u czasowości oraz jego aspektów metafizycznych. N ajcenniejsze jednak uwagi w ystępują w ostatnim rozdziale o aspekcie antropologicznym problem u: człowiek nie jest ślepą czą stką św iata, ale może i powinien posługiwać się umysłem i w olną wolą, aby ten św iat ukształtow ać. Jest on bowiem równocześnie cząstką zmiennego św iata i uczestnikiem niezmiennej Praw dy, k tóra u A u g u s t y n a w yka zuje ch arak ter niem al hipostatyczny. To pociąga za sobą wnioski daleko idące: człowiek m a możliwość prow adzenia w alki z nicością, k tóra na niego czyha w postaci grzechu.
Podkreślając fakt, że A u g u s t y n zna tylko P l o t y n a , a dzieje P l a t o n a i przedsokratyków tylko poprzez C y c e r o n a i A p u l e j u s z a , autor uw ydatnia oryginalność myśli A u g u s t y n a i rolę, jaką on może odegrać w dzisiejszej filozofii, szukającej w łasnych dróg, szczególnie w n a św ietleniu problemów, związanych z objaw ieniem chrześcijańskim .
KS. JAN M. SZYMUSIAK SJ, WARSZAWA Sancti AURELII AUGUSTINI, De sermone Domini in m onte libros duos,
post M aurinorum recensionem denuo edidit Alm ut M u t z e n b r e c h e r ,
T urnholti 1967 (Corpus C hristianorum , series latina XXXV, A urelii A ugustini opera, pars VII, 2).
Seria tomów „Corpus C hristianorum ” nie potrzebuje reklam y. Trzeba natom iast zasygnalizować każdy ukazujący się tom jako w kład do zgłębiania źródeł teologii katolickiej. Dzieło św. A u g u s t y n a o Chrystusowym „Ka zaniu na górze” jest o tyle oryginalne, że przedstaw ia ono zupełnie nowe ujęcie tekstu św. M ateusza, jako w ykładu o stopniowym rozw oju życia
