Jakie zmiany wprowadzi kodeks rodzinny i opiekuńczy? : (dokończenie)

Bronisław Dobrzański

Jakie zmiany wprowadzi kodeks

rodzinny i opiekuńczy? :

(dokończenie)

Palestra 8/6(78), 18-25

B R O N IS Ł A W D O B R Z A Ń S K I

Jakie zm iany w prow adzi Kodeks rodzinny

i opiekuńczy?

(

_{d okończenie}

)

A r t. 115 § 2 s a n k c jo n u je d o ty c h c z a s o w e p o g lą d y (S te lm a c h o w s k i, K o m e n ta r z do k o d . ro d z., uw . 1 do a r t . 66 k.r.), że p r z y s p o s o b ie n ie w s p ó ln e p rz e z m a łż o n ­ k ó w n ie m u s i b y ć ró w n o c z e s n e . A r t. 117 § 2 s ta n o w i, że o rz e c z e n ie o p rz y s p o s o b ie n iu n ie m o że b y ć w y d a n e p o ś m ie r c i p rz y s p o s a b ia ją c e g o lu b o so b y , k tó r a m ia ła b y ć p rz y s p o s o b io n a . A k ­ t u a l n a t u je s t o d p o w ie d n io u w a g a d o a r t . 115 § 2 (S te lm a c h o w s k i jw ., u w . 1 d o a r t. 65 i u w . 1 d o a r t. 67 k.r.). A r t. 118 § 1 s ta n o w i is to tn ą n o w o ść w s t o s u n k u do s t a n u p ra w n e g o , ja k i w y ­ n ik a z a r t . 67 § 2 k .r. P o d rz ą d e m te g o o s ta tn ie g o p r z e p i s u p o tr z e b n a je s t z g o d a u s ta w o w e g o p r z e d s ta w ic ie la o so b y , k tó r a m a b y ć p rz y s p o s o b io n a , n a to m ia s t a r t . 118 § 1 w y m a g a z g o d y ro d z ic ó w . W p ra w d z ie n a jc z ę ś c ie j ro d z ic e b ę d ą p r z e d s t a ­ w ic ie la m i u s ta w o w y m i d z ie c k a (a rt. 98), je d n a k ż e m o g ą tu z a c h o d z ić d o ść c z ę ­ s te w y ją tk i . W sz c z e g ó ln o śc i je ż e li n p . s ą d w w y r o k u o r z e k a ją c y m ro z w ó d lu b u n ie w a ż n ie n ie m a łż e ń s tw a a lb o w w y p a d k u s e p a r a c ji fa k ty c z n e j m a łż o n k ó w lu b b r a k u z w ią z k u m a łż e ń s k ie g o m ię d z y ro d z ic a m i, k tó r y m p r z y s łu g u je w ła d z a r o ­ d z ic ie ls k a (a rt. 107), p o w ie rz y w y k o n y w a n ie te j w ła d z y je d n e m u z ro d z ic ó w , to, m im o że d r u g i ro d z ic p o z b a w io n y b ę d z ie p r a w a r e p r e z e n to w a n ia d z ie c k a , je g o z g o d a n a p rz y s p o s o b ie n ie b ę d z ie k o n ie c z n a , s k o r o n ie b ę d z ie go m o ż n a z a ­ lic z y ć d o o só b p o z b a w io n y c h w ła d z y ro d z ic ie ls k ie j. O b e c n ie m a łż o n e k , k tó r e m u w y k o n y w a n ia w ła d z y ro d z ic ie ls k ie j n ie p o w ie rz o n o (w w y r o k u o r z e k a ją c y m ro zw ó d ), n ie je s t p o w o ła n y d o w y r a ż a n ia z g o d y n a p r z y ­ s p o s o b ie n ie (S te lm a c h o w s k i jw ., uw . 4 do a r t 67 k.r.). A r t. 118 § 2 w p ro w a d z a n ie z w y k le d o n io s łe i od d a w n a p o s tu lo w a n e tz w . p rz y s p o s o b ie n ie a n o n im o w e . A b y u ła tw ić z ro z u m ie n ie te j n o w e j in s ty tu c ji, w a r ­ to p rz y to c z y ć n a s tę p u ją c ą część u z a s a d n ie n ia :

„ P o le g a o n o n a ty m , że ro d z ic e w y r a ż a ją zgodę n a p rz y s p o s o b ie n ie d z ie c k a n i e ­ ja k o in b la n c o , tz n . z g ó ry , p r z e d w sz c z ę c ie m p o s tę p o w a n ia o p rz y s p o s o b ie n ie , n ie w y m ie n ia ją c o so b y p rz y s p o s a b ia ją c e g o . C h o d z i o to , a b y p r z y n a jm n ie j c z ę ś ­ ciow o z a p o b ie c p o d e jm o w a n y m p rz e z n ie s u m ie n n y c h i o d zicó w p ró b o m w y m u s z a ­ n ia ś w ia d c z e ń p ie n ię ż n y c h od osób, k tó r e z a m ie r z a ją d z ie c k o p rz y s p o so b ić . P o ­ s tę p o w a n ie o p rz y s p o s o b ie n ie to c z y ć się b ę d z ie w ty m w y p a d k u b e z u d z ia łu r o ­ d z ic ó w , a ty m s a m y m o sią g n ie się d a ls z y cel, ja k im j e s t n ie d o p u s z c z e n ie d o z d a ­ r z a j ą c y c h się p r ó b s z a n ta ż u , k tó r y m o ż e m ie ć m ie js c e w te d y , g d y d z ie c k o je s t w y c h o w a n e w m n ie m a n iu , że p r z y s p o s a b ia ją c y są je g o n a tu r a ln y m i ro d z ic a m i. P r o j e k t u m o ż liw ia ro d z ic o m o d w o ła n ie zgody w y r a ż o n e j in b la n c o .”

A r t. 119 je s t sw eg o r o d z a ju w y ją tk ie m o d z a s a d y a r t . 118, w m y ś l k tó r e j z g o d a p r z e d s ta w ic i e la u s ta w o w e g o ja k o ta k ie g o n ie j e s t w y m a g a n a . O b e c n ie o p ie k u n p o w o ła n y je s t ró w n ie ż do w y r a ż a n ia z g o d y w m y ś l a r t , 119. N o v u m s ta n o w i t u ­

N r 6 (78) Ja k ie z m ia n y tuprouiadzi Kocjeks TOdztnny t o p iek u ń c zy ₁₉ t a j m o ż n o ś ć w y e lim in o w a n ia p o tr z e b y te j zg o d y , je ż e li p r z e m a w ia ją z a ty m sz c z e g ó ln e o k o lic z n o śc i i d o b ro d z ie c k a . A rt. 120, k tó r y m a n a c e lu z a p o b ie ż e n ie le k k o m y ś ln e m u w y r a ż a n iu z g o d y n a p r z y s p o s o b ie n ie (z w ła s z c z a p r z e z m a t k ę b e z p o ś re d n io p o p o ro d z ie ), n ie m a ż a d ­ n e g o o d p o w ie d n ik a w p r a w ie o b o w ią z u ją c y m . A r t. 121. Z ro z u m ie n ie teg o p r z e p is u o r a z d w ó c h n a s tę p n y c h , k tó r e łą c z n ie z m ie ­ n ia j ą z u p e łn ie c h a r a k t e r p rz y s p o s o b ie n ia , b ę d z ie ła tw ie js z e po z a p o z n a n iu się z p o n iż s z ą częścią u z a s a d n ie n ia : „ Z a s a d n ic z e j p r z e b u d o w ie u le g ły p rz e p is y o p rz y s p o s o b ie n iu . P r o j e k t w p r o w a ­ d z a d w ie p o s ta c i p rz y s p o s o b ie n ia (w y b ó r n a le ż y d o z a in te re s o w a n y c h ), m i a n o ­ w ic ie tz w . a d o p c ję p e łn ą , k tó r a p o c ią g a za s o b ą p e łn e w łą c z e n ie p r z y s p o s o b io ­ n e g o d o n o w e j r o d z in y z je d n o c z e s n y m z e rw a n ie m w ię z ó w p r a w n y c h m ię d z y p r z y ­ sp o s o b io n y m a je g o r o d z in ą n a tu r a ln ą , o ra z a d o p c ję n ie p e łn ą , k tó r a w z a k r e s ie p r a w a ro d z in n e g o w y w o łu je s k u t k i je d y n ie m ię d z y p rz y s p o s a b ia ją c y m a p r z y s p o ­ so b io n y m p rz y je d n o c z e s n y m u tr z y m a n i u w ię z ó w p r a w n y c h m ię d z y p rz y s p o s o b io ­ n y m a je g o ro d z in ą n a t u r a ln ą (je d y n ie ta p o s ta ć p r z y s p o s o b ie n ia j e s t p r z e w i ­ d z ia n a w k o d e k sie z 1950 r o k u ) ”. A rt. 121 § 2 i 3 r e g u l u ją w ła ś n ie to p e łn e w łą c z e n ie p rz y s p o s o b io n e g o d o n o ­ w e j r o d z in y i z e r w a n ie w ię z ó w z ro d z in ą d o ty c h c z a s o w ą . A r t. 122 w p ro w a d z a is to tn e z m ia n y w s to s u n k u d o s t a n u p ra w n e g o w y n i k a ­ ją c e g o z a r t. 68 k .r. K o n ie c z n o ść ty c h z m ia n w y n ik a z f a k t u , że d z ie c i m o g ą m ie ć n a z w is k o a lb o o jc a , a lb o m a tk i, je ż e li m a łż o n k o w ie m a ją ró ż n e n a z w is k a (p o r. u w a g i d o a r t. 88 i 25). P o n a d to z u p e łn ą n o w o śc ią je s t d o p u s z c z e n ie m o ż liw o ś c i z m ia n y ta k ż e im ie n ia (im ion) p rz y s p o so b io n e g o . A r t. 123 § 2 u s u w a u s te r k ę , ja k ą z a w ie r a a r t . 69 § 1 k .r. A r ty k u ł te n , i n t e r p r e ­ to w a n y d o sło w n ie , p ro w a d z iłb y d o o d rz u c o n e g o w w y k ła d n i (S te lm a c h o w s k i jw ., uw . 2 d o a r t. 69 k .r.) w y n ik u , że w r a z ie p rz y s p o s o b ie n ia p a s i e r b a ty l k o p r z y s p o s a b ia ją c y (a n ie ta k ż e o jc ie c lu b m a tk a ) sip ra w u je w ła d z ę ro d z ic ie ls k ą . A r t. 124 n o r m u je sp o só b p o w s ta n ia i s k u t k i tz w . a d o p c ji n ie p e łn e j (m o w a o n ie j w czę śc i u z a s a d n ie n ia c y to w a n e j p rz y a r t . 121). T a k ie w ła ś n ie p r z y s p o s o ­ b ie n ie , ja k o je d y n ą z re s z tą fo rm ę , p r z e w id u je o b e c n ie o b o w ią z u ją c y k o d e k s r o ­ d z in n y . A r t. 124 § 1 zd. d ru g ie ta k ż e w w y p a d k u w y b r a n ia p rz e z z a in te r e s o w a n y c h (w p r a k t y c e z a p e w n e b a r d z o rz a d k o ) f o r m y a d o p c ji n ie p e łn e j w p ro w a d z a tę i s to t­ n ą z m ia n ę , że „ s k u t k i p rzy sip o so b ien ia r o z c ią g a ją s ię n a z s tę p n y c h p rz y s p o s o b io ­ n e g o ” (częściow o p o d o b n ie w ię c do te g o u n o rm o w a n ia , ja k ie w y n ik a ło d a w n ie j z a r t . 82 § 3 p r . ro d z . z 1946 r.). A r t. 124 § 2 o d n o si się d o w y p a d k ó w „ p rz y s p o s o b ie n ia a n o n im o w e g o ” z a r t . 118 § 2 (por. u w a g i d o te g o p rz e p is u ). A r t. 125 § 1 o b e jm u je p a r ę is to tn y c h in n o w a c ji. P r z e d e w s z y s tk im w ię c o ro z w ią z a n iu p rz y s p o s o b ie n ia n ie b ę d z ie d e c y d o w a ć w ła d z a o p ie k u ń c z a (sąd o p ie ­ k u ń c z y ), lecz „ s ą d ”, i to w p o s tę p o w a n iu s p o rn y m . P r z e w id z ia n a j e s t — n i e ­ z n a n a o b e c n ie — p r z e s ła n k a n e g a ty w n a w y łą c z a ją c a ro z w ią z a n ie , „ je ż e li w s k u te k n ie g o m ia ło b y u c ie n p ie ć d o b r o m a ło le tn ie g o d z ie c k a ” . W re s z c ie z u p e łn ą n o w o ś c ią j e s t u p o w a ż n ie n ie s ą d u d o u tr z y m a n ia w m o cy o b o w ią z k ó w a lim e n ta c y jn y c h , k t ó ­ r e w y n ik a ły ze s to s u n k u p rz y s p o s o b ie n ia . N a le ż y sąd zić, że w y k ła d n ia w y p o w ie się za ty m , iż s to s o w n ie d o o k o liczn o ści sąd b ę d z ie m ó g ł u tr z y m a ć w m o c y t y l k o n ie k t ó r e (w s to s u n k u d o n ie k tó r y c h osób), a n ie z a w s z e w s z y s tk ie o b o w ią z k i a l i ­ m e n ta c y jn e .

20 B r o n i s l a w D o b r z a ń s k i N r 6 (78) p r z e d s o c ja lis ty c z n e j, k o n tr a k to w e j k o n c e p c j i p r z y s p o s o b ie n ia , u s u w a ją c m o ż liw o ść r o z w ią z a n ia s to s u n k u p r z y s p o s o b ie n ia pirzez u m o w ę n o ta r i a l n ą ” (a r t. 70 § 2 k .r.). A rt. 125 § 2 s a n k c jo n u je to, co o b e c n ie p r z y j m u j e w y k ła d n ia (S te lm a c h o w s k i jw ., u w . 2 d o a r t . 70 k.r.), w p r o w a d z a ją c ije d n a k w y ją te k od z a s a d y n ie d o p u s z ­ c z a ln o ś c i ro z w ią z a n ia s to s u n k u p rz y s p o s o b ie n ia p o ś m ie rc i p rz y s ip o sa b ia ją c e g o , je ż e li je s z c z e z a ż y c ia w sz c z ą ł o n s p r a w ą , c z y li w n ió s ł p o z e w d o są d u . A rt. 126 § 1 w p ie r w s z y m s w y m z d a n iu m a tr e ś ć c z y sto d e k la r a ty w n ą , a w d r u g i m u w z g lę d n ia sz c z e g ó ln ą s y tu a c ję , k t ó r a m o ż e w y n ik n ą ć n a tle s to s o w a n ia a r t . 125 § 2. K o d e k s n ie w y ja ś n ia , c z y p o ro z w ią z a n iu p rz y s p o s o b ie n ia o d ż y w a ją w z a je m n e p r a w a i o b o w ią z k i osoby, k t ó r a b y ła p rz y s p o s o b io n a , w s to s u n k u d o j e j ro d z in y . O b e c n ie n a p y ta n ie to d a je m y o d p o w ie d ź tw ie r d z ą c ą (S te lm a c h o w s k i, jw ., u w . 8 d o a r t. 70 k .r.), p o d rz ą d e m j e d n a k n o w e g o p r a w a n a s u w a ć s ię b ę d z ie , m . zd., o d p o w ie d ź p rz e c z ą c a . W y n ik a to z is to ty g łó w n e j p o s ta c i p rz y s p o s o b ie n ia , to j e s t z a d o p c ji p e łn e j, k tó r a z ry w a c a łk o w ic ie w s z e lk ie w ię z y p rz y s p o s o b io n e g o z je g o ro d z in ą . O d ż y w a n ie ty c h w ię z ó w , n ie r a z p o w ie lu la ta c h , b y ło b y rz e c z ą w y so c e s z tu c z n ą i n ie p o ż ą d a n ą . O b a w ie z a ś, że b y p r z y s p o s o b io n y n ie z o s ta ł bez ż a d n e g o — e w e n tu a ln ie p o tr z e b n e g o — o p a r c i a m a te r ia ln e g o , z a p o b ie g a p rz e p is a r t . 125 § 1, k tó r y p r z e w id u je u tr z y m a n i e w m o c y o b o w ią z k ó w a lim e n ta c y jn y c h w y n ik a ją c y c h ze s to s u n k u p rz y s p o s o b ie n ia . A r t. 127, u p o w a ż n ia ją c y p r o k u r a t o r a d o w y to c z e n ia p o w ó d z tw a o ro z w ią z a ­ n ie p rz y s p o s o b ie n ia w c h a r a k t e r z e s tr o n y , j e s t n o w o śc ią . J e ś li c h o d z i o p r z e p is y p rz e jś c io w e , to a r t. X p rz e p . w ptrow . k a ż e sto s o w a ć d o s p r a w o r o z w ią z a n ie s to s u n k u p rz y s p o s o b ie n ia , w s z c z ę ty c h p rz e d d n ie m 1.1. 1965 r., p r z e p is y d o ty c h c z a so w e . P o d o b n ie w e d łu g a r t . X I I p rz e p . w p ro w . w a ż n o ść p rz y s p o s o b ie n ia i r o z w ią z a n ia p rz y s p o s o b ie n ia „ o c e n ia się w e d łu g p rz e p is ó w o b o ­ w ią z u ją c y c h w c h w ili ic h d o k o n a n ia ”. A r ty k u ł X I I I § 1 p r z e p . w p ro w . w y ja ś n ia , że „ p rz y s p o s o b ie n ie d o k o n a n e p rz e d d n ie m w e jś c ia w ż y c ie k o d e k s u ro d z in n e g o i o p ie k u ń c z e g o w y w o łu je s k u tk i p r z e w id z ia n e , w a r t . 124 te g o k o d e k s u , czy li s k u t ­ k i a d o p c ji n ie p e łn e j, z je d n o c z e s n y m t y l k o ro z s z e rz e n ie m s k u tk ó w ty c h „ n a z s tę p ­ n y c h p rz y s p o s o b io n e g o ”. P e w n e tr u d n o ś c i d la w y k ła d n i m o ż e w y w o ła ć tr e ś ć a r t. X I I I § 2 p rz e p . w p ro w ., k tó r y p o z w a la s ą d o w i z m ie n ić d o ty c h c z a s o w ą a d o p c ję n ie p e łn ą n a p e łn ą „ n a w n io s e k p rz y s p o s a b ia ją c e g o ”. C zy w n io s e k te n s a m p rz e z się w y s ta r c z a i w ią ż e s ą d o p ie k u ń c z y ? S p o tk a łe m się z t a k ą o p in ią . S ą d z ę je d n a k , że o d p o w ie d ź p o ­ w in n a ibyć p rz e c z ą c a . G d y b y s a m w n io s e k m ia ł b y ć w y s ta r c z a ją c y , to p rz e p is b r z m ia łb y , że są d „ o r z e k n ie ”, a n ie, ż e „m o ż e o rz e c ” . P o z a ty m tr u d n o p r z y ­ p u śc ić , b y u s ta w a d o p u s z c z a ła je d n o s tr o n n ą d e c y z ję p rz y s p o s a b ia ją c e g o , k tó r a m ia ła b y p rz e s ą d z a ć o tr e ś c i o rz e c z e n ia są d o w e g o , a ty m sa m y m ró w n ie ż o z e r ­ w a n iu p r z e z p rz y s p o so b io n e g o w ię z i z je g o d o ty c h c z a s o w ą ro d z in ą , c h o c ia ż a n i p rz y s p o s o b io n y , a n i te ż o so b y , k tó r y c h z g o d a n a p rz y s p o s o b ie n ie b y ła k o n ie c z n a , te g o so b ie n ie ży czą. S ą d z ę w ię c , że w n io s e k z a r t . X I I I § 2 p rz e p . w p ro w . to ty lk o t a k i s a m w n io s e k , j a k i ro z p o c z y n a p o s tę p o w a n ie o d o k o n a n ie p rz y s p o s o b ie n ia ( a r t. 117 § 1), p o k tó r y m s ą d o p ie k u ń c z y b ę d z ie m u s ia ł p r z e p r o w a d z ić w s p r a w ie o z a m ia n ę f o r m y p rz y s p o s o b ie n ia c a łe p o s tę p o w a n ie z u d z ia łe m o só b z a in te r e s o ­ w a n y c h i p rz y o d p o w ie d n im s t o s o w a n iu z a s a d o g ó ln y c h . N a b liż sz e o m ó w ie n ie te g o c ie k a w e g o z a g a d n ie n ia b r a k t u m ie js c a . A r t. 129 § 2, k tó r y w p r o w a d z a o b c ią ż e n ie k r e w n y c h w ty m s a m y m s to p n iu o b o ­ w ią z k ie m a lim e n ta c y jn y m „ w c z ę ś c ia c h o d p o w ia d a ją c y c h ic h m o żliw o ścio m z a ­ ro b k o w y m i m a ją tk o w y m ” , s ta n o w i z u p e łn ą n o w o ść . O b e c n ie o d p o w ie d z ia ln o ść ta k i c h k r e w n y c h je s t s o lid a r n a (a r t. 72 k.r.).

N r 6 (78) Jałcie z m i a n y w p r o w a d z i K o d e k s r o d z i n n y l o p i e k u ń c z y ₂₁

A rt. 130 s a n k c j o n u je to, do c z e g o d o c h o d z iliś m y o b e c n ie w d ro d z e w y k ła d n i (m o ­ j a u w . w s tę p n a 1 p r z e d a r t . 71 w K o m e n ta r z u d o k o d . ro d z.). A rt. 130 m ó w i ty lk o o d o s ta r c z a n iu ś r o d k ó w u tr z y m a n ia „ p o ro z w ią z a n iu lu b u n ie w a ż n ie n iu m a ł ż e ń ­ s tw a ” . J e s t o c z y w iste , że ty m b a r d z ie j „ w y p r z e d z e n ie ” o b o w ią z k ó w a li m e n t a c y j­ n y c h m ię d z y m a łż o n k a m i w s to s u n k u d o o b o w ią z k u a lim e n ta c y jn e g o k r e w n y c h a k tu a l n e j e s t w c z a s ie t r w a n i a m a łż e ń s tw a .

A rt. 1S1 o d n o s i się d o w y p a d k ó w a lim e n to w a n ia p rz y a d o p c ji n ie p e łn e j (a rt. 124). S ta n p r a w n y w y n ik a ją c y z a r t . 6 9 § 2 k .r . i d o r o b k u w y k ła d n i (S te lm a c h o w ­ s k i jw ., u w . 3 d o a r t . 69 k .r.) n ie u le g a z m ia n ie , ty lk o u n o r m o w a n y je s t (w a r t . 131) b a r d z ie j p r e c y z y jn ie i w y c z e rp u ją c o .

A r t. 132 w y r a ż a ja s n o to, d o czego p r o w a d z iła d o ty c h c z a s w y k ła d n ia (m o ja u w . 3 d o a r t . 71 k .r . — jw .). C z ę śc io w a o d p o w ie d z ia ln o ś ć o so b y z o b o w ią z a n e j w d a l­ s z e j k o le jn o ś c i b ę d z ie o c z y w iśc ie w c h o d z iła w g rę w te d y , g d y o so b a z o b o w ią z a n a w b liż sz e j k o le jn o ś c i b ę d z ie m o g ła p o k r y ć u s p r a w ie d liw io n e p o tr z e b y u p r a w ­ n io n e g o ty lk o częścio w o .

A rt. 133 § 1 p r z e n o s i n a w ła ś c iw e m i e js c e i u jm u je p o p r a w n ie j tr e ś ć o b e c n e ­ go a r t. 39 k .r. § 1 zd. p ie r w s z e o r a z § 2 te g o ż a r t y k u łu , a w k o ń c o w e j c z ę ś c i j a s ­ n o o k re ś la to, c o p r z y jm o w a liś m y ju ż n a p o d s ta w ie w y k ła d n i (m o ja u w . 2 do a r t . 39 k .r . — jw .).

A r t. 135 § 2 to tr a n s lo k o w a n y a r t . 39 § 1 zd. d r u g i e k .r ., u z u p e łn io n y w y j a ś ­ n ie n ie m , że c h o d z i tu n ie ty lk o o s t a r a n i a „o w y c h o w a n ie ” , lecz ta k ż e „o u t r z y ­ m a n ie ” d z ie c k a , co z r e s z tą b y ło ju ż p r z y j ę t e o b e c n ie w d ro d z e w y k ła d n i (m o ja u w . 3 d o a r t . 39 k .r . — jw .).

A r t. 137, w p r o w a d z a ją c y tr z y le t n i te r m i n p r z e d a w n ie n ia d la „ ro s z c z e ń o ś w ia d ­ c z e n ia a li m e n t a c y jn e ” , s t a n o w i n o v u m . N a le ż y w y ja ś n ić , że id z ie t u n ie w ą tp liw ie o z a le g łe ś w ia d c z e n ia a lim e n ta c y jn e , n a to m ia s t s a m o p ra w o do a lim e n tó w n ie p o d le g a p r z e d a w n ie n iu b ez w z g lę d u n a to, iprzez j a k d łu g i o k r e s o s o b a u p r a w n io ­ n a n ie d o c h o d z iła ic h o d z o b o w ią z a n e g o . A r t. 138 to tr a n s lo k o w a n y i ty lk o n ie c o in a c z e j u ję ty r e d a k c y j n ie p r z e p is a r t . 41 k .r. A rt. 139 a p r o b u j e ty lk o d o ty c h c z a s o w ą w y k ła d n ię (m o ja u w . w s tę p n a 2 p rz e d a r t . 71 k .r. — jw .). A r t. 140 § 1 to p r z e n ie s io n y n a w ła ś c iw e m ie js c e i b a r d z ie j w y c z e r p u ją c o z r e ­ d a g o w a n y p rz e p is a r t . 122* k .z. S t a n p r a w n y n ie u le g a je d n a k z m ia n ie . A r t. 140 § 2, p r z e w id u j ą c y tr z y le t n i te r m i n p r z e d a w n ie n ia ro s z c z e ń r e g r e s o ­ w y c h , s ta n o w i n o v u m . A r t. 141 § 1 zd. c z w a r te s a n k c j o n u je o b e c n ą w y k ła d n ię (m o ja u w , 1 d o a r t . 77 k .r. — jw .). A r t. 143. W p ie r w s z y m z d a n iu p r z e p is te n p o w ta r z a p ie r w s z e z d a n ie a r t . 448 kjp.c. D r u g ie z d a n ie a r t . 143 n i e m a o d p o w ie d n ik a w p r a w ie o b o w ią z u ją c y m , lecz d o te g o s a m e g o w y n ik u m u s ia ła b y ró w n ie ż d o jś ć w y k ła d n ia . D z ie c k o b o w ie m , k tó r e u ro d z iło się n ie ż y w e , n ie s ta ło się w o g ó le p o d m io te m p r a w , u s t a le n ie z a te m je g o o jc o s tw a b y ło b y n ie m o ż liw e . A r t. 144. P r z e p i s te n , w p r o w a d z a ją c y w z a je m n y o b o w ią z e k a lim e n t a c y jn y m i ę ­ d z y p a s i e r b a m i a ic h o jc z y m e m lu b m a c o c h ą , „ je ż e li o d p o w ia d a to z a s a d o m w s p ó ł­ ż y c ia sp o łe c z n e g o ” — s ta n o w i b a r d z o w a ż n e n o v u m . J a k w y n ik a je d n a k z p o w y ż sz e g o z e s ta w ie n ia , p rz e p is y n o w e g o k o d e k s u ty l k o w b a r d z o n ie lic z n y c h w y p a d k a c h s t w a r z a j ą n o w y s t a n p r a w n y , je ś li id z ie o u n o r ­ m o w a n ie o b o w ią z k u a lim e n ta c y jn e g o . J a k s t w i e r d z a u z a s a d n ie n ie ( s tr. 51), n o w e p r a w o „ s t a r a się u n o rm o w a ć w y c z e r p u ją c o o b o w ią z e k a li m e n t a c y jn y ” po to , b y

22 B r o n i s l a w D o b r z a ń s k i N r 6 (78) „ p r z e p is y te g o p r a w a z a w ie r a ły ro z s trz y g n ię c ia w y r a ź n e i je d n o z n a c z n e ” . S k o r o z m i e r z a j ą o n e d o a p r o b o w a n ia d o ty c h c z a s o w e g o d o r o b k u o rz e c z n ic tw a i n a u k i, to m o ż n a b ę d z ie z te g o d o r o b k u n a d a l k o rz y s ta ć p r z y r o z s tr z y g a n iu p o s z c z e g ó ln y c h k a z u s ó w o r a z d la p o g łę b ie n ia z ro z u m ie n ia in s ty t u c ji a lim e n ta c ji. T y t u ł III. O p i e k a i k u r a t e l a D z ia ł I. O p ie k a nad m a ło le tn im R o z d z ia ł I. U s ta n o w ie n ie o p ie k i A r t. 147 s ta n o w i n o v u m . P r z e p is te n p r z e w id u j e w y d a n ie p rz e z są d o p ie k u ń ­ czy d o r a ź n y c h z a rz ą d z e ń d la o c h ro n y o so b y lu b m a j ą t k u d z ie c k a i m o ż n o ś ć u s t a ­ n o w ie n ia w ty m c e lu k u r a t o r a . A r t. 150, u p o w a ż n ia ją c y M in is tra S p ra w ie d liw o ś c i d o w p ro w a d z e n ia tz w . „ o p ie k i z a k ła d o w e j” , je s t z u p e łn ą n o w o śc ią . A r t. 151 p o w ta r z a a r t . 35 p o st. ro d z. A r t. 153 w s to s u n k u do a r t. 83 k .r. w p ro w a d z a tę ty lk o z m ia n ę , że s tw ie r d z a , iż „ o b ję c ie o p ie k i n a s t ę p u je p rz e z z ło ż e n ie p r z y r z e c z e n ia ”. W s k u te k te g o w c z e ś ­ n ie js z e o b ję c ie o p ie k i n ie w c h o d z i w g rę , a g d y b y o so b a u s ta n o w io n a o p ie k u n e m d o k o n a ła p rz e d p rz y r z e c z e n ie m ja k ic h ś c z y n n o śc i p r a w n y c h w im ie n iu m a ł o ­ le tn ie g o , to n ie b y ły b y o n e s k u te c z n e w s to s u n k u d o p o d d a n e g o o p ie c e . O b e c n ie c z y n n o ś c i ta k ie p o c ią g a ją s k u t k i d la m a ło le tn ie g o (G ru d z iń s k i, K o m e n ta r z d o k o d . ro d z ., Uw. 1 d o a r t . 83 k.r.). R o z d z ia ł II. S p ra w o w a n ie o p ie k i A r t. 157 r e c y p u je w s tę p n ą część a r t. 41 § 1 p o st. ro d z. A r t. 158, p r z e w id u ją c y w y s łu c h a n ie p o z o s ta ją c e g o p o d o p ie k ą p rz e d p o w z ię c ie m d e c y z ji w w a ż n ie js z y c h s p r a w a c h , n ie m a o d p o w ie d n ik a w p r a w ie o b o w ią z u ją ­ c y m . W s p r a w a c h ta k ic h o p ie k u n b ę d z ie m u s ia ł z r e s z tą u z y s k iw a ć z e z w o le n ie s ą d u o p ie k u ń c z e g o (a rt. 156) ■— p o d o b n ie ja k pod rz ą d e m a r t . 85 k .r. A r t. 160 n o r m u je m a te r ię o b ję tą a r t. 44 p o st. rc d z . J e ś li 'p o ró w n a ć s a m e t e k ­ s ty ty c h a r ty k u łó w , to z a c h o d z ą w y r a ź n e ró ż n ic e , g d y ż a r t. 44 p o st. ro d z. s p o r z ą ­ d z e n ie in w e n ta r z a t r a k t u j e f a k u lta ty w n ie , a a r t. 160 w z a s a d z ie o b lig a to r y jn ie . W rz e c z y w is to ś c i je d n a k ju ż o b e c n ie u w a ż a się (G ru d z iń s k i jw ., uw . 4 d o a r t . 83 k .r.), że „ w ła d z a o p ie k u ń c z a p o w in n a z r e g u ły z a r z ą d z a ć s p o r z ą d z e n ie in w e n ­ t a r z a ” , a „ z a n ie c h a n ie ta k ie g o z a rz ą d z e n ia u s p r a w ie d liw io n e je s t w te d y , g d y m a ­ j ą t e k m a ło le tn ie g o p r z e d s ta w ia n ik ł ą w a r to ś ć ”. W m y ś l te j k o n c e p c ji id z ie k o ­ d e k s w a r t . 160, w k ła d a ją c n a o p ie k u n a o b o w ią z e k s p o r z ą d z e n ia in w e n ta r z a z m o c y sa m e g o p r a w a , je ż e li są d o p ie k u ń c z y n ie z w o ln i go o d teg o ze w z g lę d u n a to , iż „ m a ją te k j e s t n ie z n a c z n y ” . A r t. 161 § 1 w z e s ta w ie n iu z a r t . 47 § 1 p o st. ro d z . w y k a z u je tę ty lk o z m ia n ę , że z ło ż e n ie k o s z to w n o ś c i, p a p ie r ó w w a rto ś c io w y c h i in n y c h d o k u m e n tó w n a le ż ą ­ c y c h d o p o z o s ta ją c e g o p od o p ie k ą b ę d z ie m o g ło n a s t ą p ić je d y n ie do d e p o z y tu s ą ­ d o w e g o , g dy ty m c z a s e m o b e c n ie je s t o no d o p u s z c z a ln e (także „w in s ty t u c ji z a ­ p e w n ia ją c e j n a le ż y te b e z p ie c z e ń s tw o p r z y p r z e c h o w a n iu ” . A r t. 161 § 2, d o ty c z ą c y s k ła d a n ia g o tó w k i p o z o s ta ją c e g o p o d o p ie k ą , je ż e li g o ­ tó w k a ta n ie j e s t k o n ie c z n a d o z a s p o k a ja n ia je g o u z a s a d n io n y c h p o tr z e b , s t a n o ­ w i o d p o w ie d n ik a r t . 47 § 2 p o s t. ro d z . R ó ż n ic a u n o r m o w a ń p o le g a p r z e d e w s z y s t­ k im n a ty m , że d o z ło ż e n ia g o tó w k i b ę d z ie z o b o w ią z y w a ł o p ie k u n a s a m p rz e p is

J a k i e z m i a n y w p r o w a d z i K o d e k s r o d z i n n y i o p i e k u ń c z y 23 u s ta w y , p o d c z a s g d y ant. 47 § 2 p o st. ro d z . m ó w i o „ n a k a z ie ” w ła d z y o p ie k u ń ­ c z e j. P o z a ty m a r t . 161 § 2 p r z e w id u j e z ło ż e n ie g o tó w k i „ w in s ty tu c ji b a n k o w e j” , a w a r t . 47 § 2 p o s t. ro d z . w y m ie n ia się „ in s ty tu c ję b a n k o w ą lu b in n ą in s ty ­ tu c j ę k r e d y to w ą w s k a z a n ą p r z e z M in is tr a F in a n s ó w " . A rt. 162 r e g u l u je — ta k s a m o ja k a r t . 88 k .r. — w y p a d k i, w k tó r y c h o p ie k u n o w i m o ż e b y ć p r z y z n a n e s to s o w n e w y n a g ro d z e n ie za s p r a w o w a n ie z a r z ą d u m a j ą t ­ k ie m p o z o s ta ją c e g o p o d o p ie k ą , je ż e li z a rz ą d te n w y m a g a z n a c z n e g o n a k ła d u p ra c y . A r ty k u ł 162 p o d k r e ś la w y r a ź n ie z a s a d ę , że „ o p ie k u n s p r a w u je o p ie k ę b e z ­ p ła t n ie ”. W y ją te k o d te j z a s a d y d o ty c z y w ła ś n ie z a r z ą d u m a j ą tk i e m i n ie m o ż n a d o n ie g o s to s o w a ć w y k ła d n i r o z s z e rz a ją c e j. Z te g o w z g lę d u o p ie k u n o w i n ie b ę ­ d z ie m o ż n a p r z y z n a ć ż a d n e g o w y n a g ro d z e n ia , c h o ć b y jeg o p ie c z a n a d o s o b ą p o z o ­ s ta ją c e g o p o d o p ie k ą (np. je g o w y c h o w a n ie m ) p o łą c z o n a b y ła ze z n a c z n y m n a k ł a ­ d e m p r a c y i w y m a g a ła w ie le cz a su . A rt. 163, o p ró c z p o p r a w n ie js z e j r e d a k c ji, ty m się ró ż n i o d a r t. 89 zd. d r u g ie k .r., że k a ż e d o ro s z c z e ń o p ie k u n a o z w r o t n a k ła d ó w i w y d a tk ó w z w ią z a n y c h ze s p r a w o w a n ie m o p ie k i s to so w a ć o d p o w ie d n io p rz e p is y o z le c e n iu . R o z d z ia ł III. N a d z ó r n a d s p r a w o w a n ie m o p ie k i A rt. 165 § 1 w e w s tę p n e j sw e j cz ę śc i p o w ta r z a tr e ś ć a r t . 43 p o st. ro d z . J e ś li c h o d z i o d a ls z ą część p rz e p is u , k tó r a d o ty c z y p o m o c y d la s ą d u o p ie k u ń c z e g o p r z y w y k o n y w a n iu n a d z o ru n a d s p r a w o w a n ie m o p ie k i ze s tro n y sp o łe c z n e g o o r g a n u p o m o c n ic z e g o , to w a r to tu z a c y to w a ć o d p o w ie d n i u s tę p u z a s a d n ie n i^ (s tr. 51): „N ie je s t n o w o ś c ią (...) m o ż liw o ść k o r z y s ta n ia p rz e z s ą d o p ie k u ń c z y z p o m o c y sp o łe c z n e g o o r g a n u p o m o c n ic z e g o w s p r a w a c h o p ie k u ń c z y c h . O rg a n y ta k ie d z ia ­ ła j ą ju ż p r z y s ą d a c h ja k o w ła d z y o p ie k u ń c z e j n a p o d s ta w ie a r t . 55-a § 2 u s ta w y o p o s tę p o w a n iu n ie s p o rn y m w s p r a w a c h r o d z in n y c h o ra z z z a k re s u k u r a t e l i i r o z p o r z ą d z e n ia w y k o n a w c z e g o M in is tr a S p ra w ie d liw o ś c i z d n ia 3 lip c a 1956 r o k u o in s p e k to r a c h sp o łe c z n y c h p rz y s ą d a c h p o w ia to w y c h (Dz. U. N r 29, poz. 184). W z r a s ta ją c a je d n a k r o la ty c h o rg a n ó w , k tó r y c h d z ia ła ln o ś ć w y s u w a się n a czoło1 s to s o w a n y c h p rz e z w ła d z ę o p ie k u ń c z ą ś r o d k ó w o c h ro n y d o b r a d z ie c k a , u z a s a d ­ n i a w łą c z e n ie ic h d o in s ty tu c ji k o d e k s u ro d z in n e g o i o p ie k u ń c z e g o . N a d z ó r p r z y p o m o c y o r g a n u sp o łe c z n e g o b ę d z ie m ó g ł b y ć p rz y ty m w y k o n y w a n y n ie ty lk o n a d c z y n n o ś c ia m i o p ie k u n a , a le ró w n ie ż ja k o ś r o d e k o g ra n ic z e n ia w ła d z y r o d z i­ c ie ls k ie j w r a z ie n ie n a le ż y te g o je j w y k o n y w a n ia . Z g o d n ie b o w ie m z p r z e p is e m a r t . 104 (w n o w y m k o d e k s ie a r t . 109 — p r z y p is e k m ó j B . D.), s ą d m o ż e w ty c h w y p a d k a c h p o d d a ć ro d z ic ó w ta k im o g ra n ic z e n io m , ja k im p o d le g a oipiekun, a z a ­ te m i n a d z o ro w i p rz e w id z ia n e m u w a r t . 156 (o b ecn ie a r t . 165 — p r z y p . m ó j B . D .)” . A rt. 165 § 2 r e w in d y k u j e tr e ś ć a r t . 51 p o st. ro d z .

A rt. 166 ty m się ró ż n i od a r t. 87 k .r., że p r z e w id u je s k ła d a n ie s ą d o w i o p ie k u ń ­ c z e m u s p r a w o z d a ń o p ie k u n a „ n ie rz a d z ie j n iż co r o k u ”, j a k to z re s z tą — w o b e c m ilc z e n ia u s t a w y — p o s t u lu je s ię r ó w n ie ż i o b e c n ie (G ru d z iń s k i jw ., u w . 4 d o a r t . 87).

A rt. 167 p o w ta r z a tr e ś ć a r t . 53 § 1 p o st. ro d z . z ty m u z u p e łn ie n ie m {§ 2), że z a tw ie r d z e n ie r a c h u n k u p r z e z są d o p ie k u ń c z y n ie w y łą c z a o d p o w ie d z ia ln o ś c i o p ie ­ k u n a z a sz k o d ę w y rz ą d z o n ą n ie n a le ż y ty m s p r a w o w a n ie m z a r z ą d u m a j ą tk i e m . T o u z u p e łn ie n ie n ie s t w a r z a z re s z tą n o w e g o s t a n u p r a w n e g o , g d y ż d o te g o s a

-24 B r o n i s ł a w D o b r z a ń s k i _{N r 6 (78)}

m e g ó w y n ik u d o c h o d z iliś m y ta k ż e o b e c n ie w d r o d z e w y k ła d n i (G ru d z iń s k i jw ., uw . 3 d o a r t . 87 k.r.). A r t. 168 w n ie c o z m ie n io n e j r e d a k c j i r e c y p u j e tr e ś ć a r t. 50 p o st. ro d z. R o z d z ia ł IV . Z w o ln ie n ie o p ie k u n a i u s ła n ie o p ie k i A r t. 169 § 3, n a k a z u ją c y z w o ln io n e m u o p ie k u n o w i p ro w a d z e n ie n a d a l p iln y c h s p r a w z w ią z a n y c h z o p ie k ą a ż do c z a s u je j o b ję c ia p rz e z no w eg o o p ie k u n a , m a s w ó j o d p o w ie d n ik w a r t . 55 § 1 p o st. ro d z. Z m ia n a p o le g a n a ty m , ż e w p r z y ­ s z ło śc i n a o p ie k u n ie o b o w ią z e k te n b ę d z ie c ią ż y ł z m o c y u s ta w y , je ż e li n ie z a ­ p a d n ie o d m ie n n e p o s ta n o w ie n ie s ą d u o p ie k u ń c z e g o , g d y ty m c z a s e m o b e c n ie a r t . 55 § 1 p o s t. ro d z . p r z e w id u je z a w s z e w y d a n ie p o s ta n o w ie n ia p rz e z w ła d z ę o p ie ­ k u ń c z ą co do teg o , „czy i p rz e z j a k i c z a s ” m a z a c h o d z ić t a p e r p e t u a c ja d z i a ­ ła ln o ś c i o p ie k u n a .

A r t. 170, w y m ie n ia ją c y d w a w y p a d k i, w k tó r y c h o p ie k a „ u s ta je z m o c y p r a w a ” (o s ią g n ię c ie p e łn o le tn o ś c i lu b p r z y w ró c e n ie w ła d z y ro d z ic ie ls k ie j), n ie m a o d p o ­ w ie d n ik a w te k ś c ie o b o w ią z u ją c y c h p rz e p is ó w . A rt. 170 m a je d n a k tr e ś ć ty l k o „ d e k la r a ty w n ą ”, g d y ż ró w n ie ż o b e c n ie s t a n p r a w n y n ie je s t o d m ie n n y (G ru d z iń s k i jw ., u w . 1 d o a r t . 91 k.r.). W a rto d o d a ć , że d a ls z y w yip ad ek u s t a n ia o p ie k i z m o ­ c y p r a w a z a c h o d z i w te d y , g d y o so b a p o z o s ta ją c a p o d o p ie k ą u m r z e lu b z o s ta n ie u z n a n a z a z m a r łą .

A r t. 171 n o r m u je w sp o só b b a r d z ie j w y c z e r p u ją c y i p r e c y z y jn y m a te r ię , d o k t ó r e j o d n o s i się c y to w a n y ju ż w y ż e j a r t . 55 § 1 p o st. ro d z . T e n o s t a tn i p r z e p is n ie o d r ó ż n ia je d n a k w y p a d k ó w z w o ln ie n ia o p ie k u n a o d u s t a n ia o p ie k i. N a to m ia s t n o w y k o d e k s w o m ó w io n y m w y ż e j a r t . 169 § 3 z a jm u je się d a ls z ą d z ia ła ln o ś c ią o p ie k u n a w r a z ie z w o ln ie n ia go, a w a r t. 171 n o r m u je t ę d z ia ła ln o ś ć w r a z ie u s t a ­ n ia o p ie k i ty lk o w z a k re s ie p ie c z y n a d m a j ą tk i e m o so b y , k tó r a p o z o s ta w a ła p o d o p ie k ą . J e s t to k o n s e k w e n c ją f a k t u , że p o u s t a n iu o p ie k i p ie c z a n a d o so b ą „ p o ­ d o p ie c z n e g o ” n ie w c h o d z i ju ż w g rę. A r t. 172. O d 1.1.1965 r . b ę d z ie m y m ó w ili o „ r a c h u n k u k o ń c o w y m ”, a n ie — j a k o b e c n ie — o „ r a c h u n k u o s ta te c z n y m ”, p rz e w id z ia n y m w a r t . 53 § 2 p o st. ro d z . N ie m a te ż w n o w y m p r a w ie o d p o w ie d n ik a te g o o s ta tn i e g o p rz e p is u , k tó r y z a w ie r a p e w n e sz c zeg ó ln e p o s ta n o w ie n ia p r z y „ b a d a n iu r a c h u n k u o s ta te c z n e g o ” . A r ty k u ł 172 § 2 d o r a c h u n k u k o ń c o w e g o k a ż e sto s o w a ć o d p o w ie d n io p rz e p is y o „ r a c h u n k u ro c z n y m ” . O k r e ś le n ia te g o n ie n a le ż y b r a ć d o sło w n ie . R a c h u n e k r o c z n y to r a c h u n e k s k ła d a n y „ w te r m in a c h o z n a c z o n y c h p rz e z są d o p ie k u ń c z y , n ie rz a d z ie j n iż co r o k u ” . P rz e p is y n o w e g o k o d e k s u (a rt. 166, 167) n ie c z y n ią r o z ­ r ó ż n ie ń m ię d z y r a c h u n k a m i, k tó r e są d o p ie k u ń c z y n a k a ż e s k ła d a ć c o r o k u l u b n p. co p ó ł r o k u c z y w je s z c z e in n y c h te r m in a c h . A r t. 174, n o r m u ją c y w y d a n ie m a j ą tk u p rz e z o p ie k u n a p o z w o ln ie n iu go z o p ie ­ k i l u b p o je j u s ta n iu , n je m a w y ra ź n e g o o d p o w ie d n ik a w p r a w ie o b o w ią z u ją c y m , n ie m n ie j je d n a k n ie z m ie n ia d o ty c h c z a s o w e g o s t a n u p ra w n e g o , k tó r y o b e c n ie w y ­ n ik a z a r t . 84 w z w ią z k u z a r t . 59 zd. p ie r w s z e k .r.

D z ia ł II. O p ie k a nad u b e zw ła sn o w o ln io n ym c a łk o w ic ie

A r t. 175 r e w in d y k u j e n a w ła ś c iw e m ie js c e tr e ś ć a r t . 9 § 3 zd. p ie r w s z e p .o .p .c. A r t. 176 p o s tę p u je w te n sa m sp o só b ze z d a n ie m d r u g im te g o ż a r t . 9 § 3 p .o.p.c.

N r 6 (78) N ie fo r m a ln e u m o w y o p r z e n ie s ie n ie w ła sn o śc i n ie ru c h . ₂₅

ró w n ie ż o b e c n ie m u s ia ło b y się p r z y ją ć , ż e o p ie k a u s t a je z m o cy p r a w a w ra z ie u c h y le n ia u b e z w ła s n o w o ln ie n ia lu b z m ia n y u b e z w ła s n o w o ln ie n ia c a łk o w ite g o n a częścio w e.

D z ia ł Ili. K u ra te la

P rz e p is y te g o d z ia ł u n ie ró ż n ią się w n ic z y m — p o z a n ie lic z n y m i z m ia n a m i cz y sto r e d a k c y jn y m i, n ie m a ją c y m i p r z y ty m d o n io s ło ś c i „ m e r y to r y c z n e j” — od o d p o w ie d n ic h p r z e p is ó w p r a w a o b o w ią z u ją c e g o . J e d y n ie k o n c e n tr u ją je o n e i s y ­ s te m a ty z u ją n a w ła ś c iw y m m ie js c u . N a le ż y w ię c o g ra n ic z y ć się tu ty l k o d o p r o ­ ste g o w y m ie n ie n ia o b o k sie b ie p rz e p is ó w n o w y c h i ty c h , k tó r e im o d p o w ia d a ją p o d rz ą d e m p r a w a d z is ie jsz e g o . A rt. 178 § 1 = a r t . 28 § 1 p.o.p.c. A rt. 178 § 2 = a r t . 56 p o s t. ro d z. i a r t . 32 p.o.p.c. A r t. 179 = a r t . 33 p.o.p.c. A r t. 180 § 1 = a r t . 34 § 2 p.o.p.c. A r t. 180 § 2 = a r t . 34 § 1 p.o.p.c. A r t. 181 § 1 = a r t . 10 § 3 p.o.p.c. A r t. 181 § 2 = a r t . 10 § 2 zd. d r u g ie p.o.p.c. A r t. 182 = a r t . 29 p.o.p.c. A r t. 183 = a r t . 30 p.o.pkC. A r t. 184 = a r t . 31 p.o.p.c. N a z a k o ń c z e n ie o m ó w ie n ia p rz e p is ó w ty t u łu I I I n o rm u ją c e g o o p ie k ę i k u r a t e l ę n a le ż y p o d k re ś lić , że ró w n ie ż p rz e p is y o o p ie c e są ty lk o b a r d z ie j d o k ła d n e od o b e c n ie o b o w ią z u ją c y c h i m a j ą n ie r a z o d m ie n n y te k s t, a le — ja k to w y n ik a ło z m e g o z e s ta w ie n ia — s to s u n k o w o r z a d k o ty lk o z m ie n ia ją o n e w s p o s ó b is to tn y o b e c n y s t a n p r a w n y . T o te ż p rz y z w ró c e n iu u w a g i n a u w y p u k lo n e p r z e z e m n ie r ó ż n ic e m o ż n a z r e g u ł y ta k ż e i w ty m z a k re s ie k o r z y s ta ć n a d a l z d o ty c h c z a ­ so w e g o d o r o b k u n a u k i i o rz e c z n ic tw a . A D A M S Z P U N A R

Z problem atyki nieform alnych umów

o przeniesienie własności nieruchomości

i

J a k w ia d o m o , u s ta w o d a w c a p o ls k i w y m a g a — p o d r y g o r e m n ie w a ż n o ś c i — z a c h o w a n ia f o r m y a k t u n o ta r ia ln e g o d la k a ż d e j u m o w y o p r z e n ie s ie n ie w ła s n o ­ ś c i n ie r u c h o m o ś c i.

T r e ś ć a r t . 46 p r. rz e c z , j e s t n a m d o b rz e z n a n a , j a k ró w n ie ż p e r y p e t ie z w ią z a ­ n e z w y k ła d n ią p o w y ż sz e g o p rz e p is u . K o n tr o w e r s je n a t e n t e m a t s t r a c ą c z ęścio w o n a o s tro ś c i, g d y a r t . 158 p r o j e k t u k o d e k s u c y w iln e g o z 1963 r . s t a n ie się p r a w e m o b o w ią z u ją c y m . P r z e p i s t e n w y r a ż a z a s a d ę , ż e u m o w a z o b o w ią z u ją c a d o p r z e n i e