Orędownik Samorządu, 1933, R. 9, nr 11/12

Ored ręaowm ik S _amorz ąd u

ORGAN ZWIĄZKU GMIN WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO

£ P re n u m e ra ta w y n o si 2 złote k w a rta ln ie = — W y c h o d z i 10 i 25 d n ia m ie s ią c a — =" O g ł o s z e n i a : Je d n o ła m o w y w ie rs z ss

| O p ła ta p o czto w a o p ła c o n a ry c z a łte m 1 R e d . i A d m , K a to w ic e. P o c z to w a 7. II 1 ™ lim - 5 0 gr. P rz ed te k ste m I zł z a |

- T e lefo n : K a to w ic e 21-47 = - w ie rs z m ihm . K ach. w rK .U . 3U4.ZZ/ —

...

Nr. 11 i 12 Katowice, dnia 10 łipca 1933 r. Rok IX

j i i n i i i n i i H i i i i i i H i i i i i i n i i i i i i i i i i i i i i i n i n n i n i n n i i i i i i i i i i i n i i i i n i i i i i i i r i m n i i i i u i i u i n i n i i i i i i u i i i n i i i i i i i n m i i n i i m m i i u i i i H i i i u u i i i i i H i i i i i i i i i i i i i H i i i i i i i i i i i i i u i i i m i i i i i i i i i i ł i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i t .

= T B F Ć f N II RA F R II * ^'

2 .

g

E I RŁi L 11

U

Ł

U

=... 4. Przegląd ustaw i t. p. — 5. Kronika. — 6, Ogłoszenia. £ . ... ...i i i i i i i i i... ... m u ... ... 1...1... ... ... i i i i i i i i m i i m i i i m i n m i ! i r

Sprawozdanie z Rocznego Walnego Zebrania

Związku Gmin Woj. ŚL

Dnia 14 czerwca br. odbyło się w ratuszu w Kato­

wicach X.-te Roczne Walne Zebranie Związku Gmin Woj. Śl., któremu przewodniczył p. prezydent Dr. K o­

cur.

Na wstępie obrad uczczono pamięć zmarłego w kwietniu br. Syndyka Związku, ś. p. Sanisława Kuh- nerta, poczem p. Przewodniczący powitał przedsta­

wicieli władz i prasy. Na zebraniu obecnych było 83 delegatów, reprezentujących 74 giminy śl.

Odczytany protkół z ostatniego walnego zebra­

nia został zatwierdzony.

Następnie p. Przewodniczący pokrótce refero­

wał o działalności Związku w roku 1932/33, które opu­

blikowane zostało w nr. 9/10 . „Orędawnika Samorzą­

du". W okresie sprawozdawczym zaznaczyło się, tak., jak we wszystkich instytucjach publicznych cizy pry­

watnych, jedno zjawisko ogólne, mianowicie przesile­

nie gospodarcze. Przejaw ten odbił się bardzo po­

ważnie na finansach gmin śl. Porównując cyfry bud­

żetowe z ostatnich lat, zauważamy znaczny spadek dochodów gminnych. To też pierwszem zadaniem Zarządu Związku była troska

finanse naszych gmin, a zdążał do tego po części przez współpracę przy w y­

dawaniu opinji do projektów ustawodawczych. Nie­

wątpliwie dużo kłopotu miały samorządy ze stanem bezrobocia w Woj. Śl., to też Zarząd czynił starania o częściowe przynajmniej złagodzenie tego zagadnienia.

Biuro Związku było w roku sprawozdawczym mniej ruchliwe, a to z powodu półrocznej choroby syndyka.

Roczne sprawozdanie kasowe zdał skarbnik Związku, p. niaczeln. Tomanek. Przedstawia się ono następująco:

Członek komisji rewizyjnej, p. niaczeln. Broll od­

czytał sprawozdanie komisji rewizyjnej. Uwagi rewi­

zyjne zawierają pewne braki natury formalnej, które jednak mogą być dodatkowo usunięte. Ponieważ braków kasowo-technicznych nie stwierdzono, a prze­

ciwnie stwierdzono, że księgi prowadzone są wzorowo i przejrzyście, oraz że rachunkowość jest rzetelną, ko­

misja stawiła wniosek o udzielenie absolutorjum.

Wszystkie powyższe sprawozdania zebranie przyjęło do zatwierdzającej wiadomości,

Z kolei uchwalono przedłożony przez skarbnika Związku preliminarz budeiżtowy na rok 1933/34, w y­

kazujący w dochodach, jako też i rozchodach kwotę 26 000 zł. Składka członkowska obniżyła się temsa- mem z 16 zł. na 12 zł, od 1000 mieszkańców.

Do komisji rewizyjnej wybrano ponownie pp, Broiła, niaczeln, gm, Wełnowiec, Grzesia, radcę m, Król,-Huty, i Polaka, niaczeln. gm. Świętochłowice.

Na tern załatwiono sprawy formalne walego ze­

brania.

Obecny naczelnik Wydz, Wojskowego Śl. U. Woj.

p. Dr. Robel wygłosił referat

Sprawa obrony powietrz­

nej Państwa jest zagadnieniem nowem. Nastawienie psychiczne społeczeństwa jest dotychczas niedosta­

teczne, lecz jest to zjawiskiem zupełnie naturalinem, Kiedy bowiem porównamy sytuację, jaka była: w po­

szczególnych państwach w roku 1915, gdzie to jako środek bojowy wprowadzono armatę, a za pomocą różnych odezw itp. starano się sprzeciwić wydaniu takiej broni, zrozumiemy, jak ważną jest akcja pro­

pagandy, by móc przełamać pewnego rodzaju nieuf­

ność ludności naszej twierdzeniem, że broń chemiczna jest i będzie w przyszłym stuleciu coś całkiem natu- ralnem. A kiedy wszystkie państwa rozpoczęły dzia­

łalność lotniczej obrony przeciwgazowej, i Polska za­

jęła się tą sprawą intensywnie. Jakaż będzie rola sa­

morządu w tej akcji? Zadaniem jego będzie przygo­

tować na swóim szczupłym terenie techniczne urzą­

dzenia. Zarządzenia wydane w tej sprawie dla sa­

morządu podzielić można na dwie części: 1) perso­

nalno-techniczne i 2) organizacyjne.

Wchodzi tu w rachubę odpowiednie wyszkolenie pracowników gminnych pod kierownictwem inżyniera technika, zajmującego się zagadnieniami techniczemi danego miasta. K ażda gmina czy miasto powinne po­

siadać własny lokal obrony przeciwgazowej z odpo­

wiednim sprzętem i miaterjałem udostępniającem u rz ą ­ dzenie kursów. Zarządzenia budowlane zaś p rzew i­

dują, aby w każdym domu przeznaczono odpowiednią

ubikację, któraby służyła jako schron dla mieszkań­

ców domu w czasie niebezpieczeństwa. Zagranica do­

prowadziła już do tego stopnia, że każdy dom ma przygotowaną taką ubikację, do czego najlepiej nadaje się piwnica. Zarządzenia budowlanie drugiego rodza­

ju wymagać będą od miast przygotowania wielkiej ilo­

ści publicznych sieci schronów. Tych schronów pu­

blicznych według specjalnych planów nie będzie nigdy za mało. Również specjalne zarządzenia będą musia­

ły być wydane, jeżeli chodzi o użyteczności publiczne.

Każdy gmach publiczny będzie musiał mieście schron przeciwgazowy. Dalsze zarządzenia będą wymagały specjalnych kolumn sanitarnych, któreby w najtrud­

niejszych warunkach zagazowania miasta mogły w y­

syłać drużyny dla odkażania miasta. Specjalnie w większych miastach będzie zachodziła potrzeba zorga - nizownia odpowiedniego pogotowia ratowniczego, gdyż zachodzić może wypadek, iż z uwagi na duże nasilenie Polski Czerwony Krzyż nie podoła ratow ­ nictwu, Z dalszych już hardziej fachowych zagadnień ratowniczych będzie przygotowanie ochrony żywno­

ści.

W szystkie podane tylko w ogólności zadania sa­

morządu w tej akcji podciągnięte mu&zą być pod za­

mierzenia budżetowe tegoż samorządu. W najbliż­

szym czasie ukaże się specjalna ustawa państwowa o obronie pryeciwgazowej, która będzie miała na celu skoncentrowanie pracy ściśle samorządowej, dostoso­

wanej do wymogów chwili i sił budżetowych miast i gmin Woj. Śl.

Pod koniec referatu p. Dr. Robel izaprosił obec­

nych do zwiedzenia pokazowego schronu przeciwga­

zowego, mieszczącego się w podziemiach starostwa katowickiego.

W dyskusji nad referatem zabrał głos p. prez.

Spaltenstein, podnosząc, iż poważniejszą akcję w sa­

morządnie można będzie rozpocząć w przyszłym roku, trzeba bowiem przygotować plany i ludzi. W pierw­

szym rzędzie należy przeszkolić pracowników i ro­

botników gminnych. Odpowiednie kursy przeprowa­

dzać należy przy pomocy Ligi Obrony Przeciwgazo­

wej. Akclja obrony przeciwgazowej jest nakazem chwili i jest tak samo potrzebna, jak szpitalnictwo czy tp.

Drugi referat o położeniu finansówern gmin śl.

wygłosił p. radca Maciejczyk, Doświadczenie uczy, iż z dnia na dzień zamyka się warsztaty priacy, wsku­

tek czego maleją dochody komun, a rosną wydatki na bezrobotnych, Kilka cyfr porównawczych najle­

piej scharakteryzuje obecne położenie finansowe gmin śl. Podczas kiedy miasta w roku 1929/30 miały do­

chodów 63,5 miljonów zł., spadły one w roku ub.

1932/33 do cyfry 29,5 miljonów zł. Gminy wiejskie wykazały w roku 1929/30 cyfrę dochodów 49,7 miljo­

nów zł. Najgłówniejsze dochody były z podatków kom,, a porównując łata 1929/30 i 1932/33 dochody te spadły o połowę. Mianowicie wynosiły one w mia­

stach 23 miłjony w roku 1929, zaś w roku ub. spadły ma 12,2 milj,, w gminach wiejskich wynosiły dochody te w roku 1929 —- 22,4 miłjony zł., zaś w roku ub. 10 miljonów zł.

Kurczą się dochody gmin miejskich i wiejskich a wzrastają wydatki na bezrobotnych. Coprawda gmi­

ny mogłyby korzystać z pożyczek, jakie udziela Fun­

dusz Pracy cna zatrudnienie bezrobotnych, lecz nie>- chętnie odnoszą się do takich pożyczek. Domagają się raczej, aby w miejsce pożyczek udzielano bez­

zwrotnych dotacyj na te cele. W rezolucji będzie mowa o takcih dotacjach.

Zaciągnięte pożyczki są dla gmin wielkim cięża­

rem, Gminy nie są w stanie spłacać odsetek, a o spła­

ceniu rat amortyzacyjnych wogóle nie ma mowy, W związku z tem zarząd przyszedł ido przekonania, iż trzeba ubiegać o moratorjum, i to do pożyczek, za­

ciągniętych z Urzędu Wojewódzkiego, z Kom. Fundu­

szu poż. zapom., z Śl, Funduszu Goisp., — oraz z fun­

duszów Ministerstw Rzplitej.

Inaczej przedstawia się rzecz, jeżeli chodzi o po­

życzkę amerykańską, która jako zawarta ,z w ierzy­

cielem zagranicznym, musi być zaakceptowaną. Lecz i w tym wypadku .starania nasze są słuszne. (Miano­

wicie powinne gminy korzystać z udogodnień, które uzyskuje Skarb Śląski przy spłacie pożyczki,

Pozatem cizynić należy starania u władz miaro­

dajnych, o konwersję długów krótkoterminowych na dług o t e r min owe.

Ja k o ostatnie wchodzą w rachubę te gminy, które zaciągn ęły pożyczki w różnych instytucjach finanso­

wych, ja k Bank Goisp. K raj,, Zakład lUbezp. Społ., Kom, K asy Oszczędności, a od których to pożyczek płacić m uszą gm iny za w yso k ie oprocentowanie. W jednej z rezolucji zabiegam y o obniżenie stopy pro­

centow ej do norm m ożliwych.

Zarząd ponadto rozważał kwest ję, jakby przy­

sporzyć gminom dochodów. Przez odebranie w roku 1926 — 15% udziału w podatku dochodowym gminy doznały znacznego uszczerbku, Coprawda każdego roku na walnych zebraniach Związku stawiano po­

stulat o przwrócenie 30% udziału, leciz starania były bezskuteczne. Aby otrzymać pewien ekwiwalent za postradanie 15% udziału w p. p. d., walne zebranie zwraca się do władz miarodajnych o przyznanie gmi­

nom śl. 15% z wpływu dodatku do podatku dochodo­

wego oraz 15% udziału z wpływu kryzysowego dodat­

ku do p, p. d.

'Wielką bolączkę stanowi dla gmin fakt odebrania funkcji egzekucyjnych. Przykładowo podaje referent straty, jakie ma miasto Katowice. Mianowicie w cza­

sie od sierpnia ub. ir. wysłano do Urzędów Skarbo­

wych nakazów płatniczych na kwotę 338 000 zł., z czego urzędy te zdołały ściągnąć tylko 34 000 zł. Ma to miejsce we wszystkich innych komunach i dlatego żądanie, alby czynności te przywrócono znowu orga­

nom gminnym jest bardzo słuszne, (oklaski).

Jakkolwiek postulaty ub. walnych zebrań w mi­

nimalnej tylko części były uznawane, to wyrazić mo­

żemy nadzieję, iż postulaty dzisiejszego zebrania choć w części odciążyłyby fatalne położenie komun śl., a wyrazić należy zdanie, iż jeżeli wszystkie czynniki będą kierowały się rzetelną i uczciwą wolą, wtedy można będzie wiele osiągnąć.

Następnie referuje p. prez, Spaltenstein o sprawie bezrobocia, którą ujęto w dwuch rezoluczach. Sytua­

cja gospodarcza Woj. Śl. w ostatnim roku nie popra­

wiła się, ale pogorszyła, w ślad za tem położenie bez­

robotnych i krótkopracujących uleigło dalszemu pogor­

szeniu. Należy zabiegać o podwyższenie wsparć dla bezrobotnych a również i dla częściowo pracujących.

Położenie tych ostatnich jest nawet gorsze, aniżeli bez­

robotnych, pracują tylko na ubezpieczenia społeczne.

Druga część rezolucji jest szerszej natury. Łudzić się nie możemy myślą, iż bezrobocie prędko zniknie.

A by dać trwałą egzystencję bezrobotnym, należałoby osiedlać bezrobotnych na roli. Miasta i gminy prze­

mysłowe śl. w miejsce wsparć pobudowałyby na da­

nych obszarach odpowiednie domy, na ulokowanie

swoich bezrobotnych. Przy akcji tej skorzystaliby

także sami rolnicy, których położenie jest dziś rów­

nież katastrofalne, gdyż dane komuny odbierałyby od nich produkty, jak mleko, masło itp. dla danych bez­

robotnych. W tym celu utworzonoby odpowiednie organizacje zbytowe.

Odnośnie do ostatniej rezolucji w. zebrania re­

ferował p. naczelnik Rudzki. W rezolucji tej chłodzi o przyznanie gminom- przemysłowym wiejskim cha­

rakteru miejskiegoi. ,W związku z nowelą do ustawy o tymcz. ureg. fin, kom z roku bież., 'gminy te są po­

ważnie poszkodowane na dochodach.

Po ‘wysłuchaniu powyższych referatów, walne zebranie uchwaliło następujące rezolucje:

I.

R, W. Z. zważywszy, że wskutek wejścia w życie ustawy z dnia 16-goi marca 1933 r. o Funduszu Pra­

cy (Dz. U. R. P. Nr. 22, poiz. 163) gminy śl. straciły dochody, czerpane przez Lokalne Komitety Niesienia Pomocy Bezrobotnym ze źródeł obecnie popodatko- wanych na rzecz Funduszu Pracy, oraz że .gminy śl.

nie są w stanie, wskutek nadmiernego zadłużenia, przyjąć proponowanych przez Fundusiz Pracy opro­

centowanych pożyczek długoterminowych — wnosi prośbę do miarodajnych czynników, aby

1) z Funduszu Pracy gminom nie udzielano po­

życzek, lecz dotacje bezzwrotne, przeznaczone na za­

trudnienie bezrobotnych,

2) dotacje te były rozdzielane w stosunku pro­

porcjonalnym do ilości zarejestrowanych bezrobot­

nych danej gminy.

II.

Biorąc pod uwagę trudną sytuację finansową gmin śl., oraz niemożliwość olbsługi zaciągniętych zo­

bowiązań długoterminowych, R. W. Z. zwraca się do kompetentnych władz:

1) o przyznanie gminom odroczenia przynajmniej dwuletniego dla amortyzacji oraz oprocentowania po­

życzek zaciągniętych z Urzędu Wojewódzkiego Ślą­

skiego na cele budowy szkół, dróg i inne Śl, Komu­

nalnego Funduszu pożyczkowo-.zapomogowego, z Śl.

Funduszu Gospodarczego, z funduszów Ministerstw Rzeczypospolitej i innych wierzycieli prawa publicz­

nego;

2) o konwersję długów krótkoterminowych na pożyczki długoterminowe;

3) R, W, Z, zdaje sobie sprawę z tego, że z pod strań wyjętą będizie pożyczka amerykańska, która jiako zagraniczna bezwzględnie uregulowaną zostać

musi na przejętych warunkach. Jednakże prosi, by udogodnienia, które Skarb Śląski jeko pierwszy dłuż­

nik uzyskał, lub uzyska w spłacie tej pożyczki, au­

tomatycznie zastosowane były wobec związków ko­

munalnych, jako dłużników następnych, oraz by o- szczędności w spłacie tej pożyczki, jakie już uzyskał Skarb Śląski na różnicy kursu pożyczki drogą wyku­

pu z rynku miast losowania, oraz ze; spadku waluty amerykańskieij, bonifikowane zostały również związ­

kom komunalnym stosunkowo do wysokości pierwot­

nej sumy długu.

4) Zważywszy, że niektóre długi, obciążające budżety gmin, śl., a szczególnie zaciągnięte w Banku Gospodarstwa Krajowego, w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych i w Komunalnych Kasach Oszczędności, jako pochodzące z funduszów publicznych, wymagają nadmiernego oprocentowania, R. W. Z. zwraca się z prośbą o obniżenie stopy procentowej przy tych po­

życzkach do norm normalnych

III.

1) R. W. Z. stwierdza, że sytuacja gospodarcza naszego Województwa w ostatnim roku ne poprawiła lię, a w ślad zatem zołożenie bezrobotnych i krótko- praicujących uległo dalszemu pogorszeniu. Wobec te ­ go R. ,W. Z, zwraca się do kompetentnych w 'Katowi­

cach i Warszawie władz państwowych, aby wsparcia pieniężnie i w naturze nie tylko nie tylko nie były zmniejszane, lecz przeciwnie w miarę możności pod­

wyższone, ponieważ giminy ze swej strony na te cele już więcej świadczyć nie mogą.

2) R, W. Z. wyraża pogląd, że powinno się przy­

stąpić do planowego likwidowania bezrobocia w na- szern Województwie przy współudziale wszystkich powołanych do tego czynników, a, przedewszystkiem władz państwowych, samorządowych, oraz organiza- cyj gospodarczych.

Jednym z trwałych sposobów likwidowania bez­

robocia jest odpływ bezrobotnych z gmin przemysło­

wych na rolę. W poparciu tej akcji chcą wziąć udział miasta i gminy przemysłowe w ten sposób, aby na ob­

szarach rolnych przyznanych odpowiednim gminom przemysłowym a także wiejskim przez Państwo, mo­

gły one osiedlać swoich bezrobotnych na stałe, oraz w części1 zatrudniać czasowo. W ten sposób bowiem można będzie choćby częściowo rozwiązać sprawę bezrobocia, a także i sprawę braku mieszkań, ponie­

waż te gminy w pierwszym rzędzie wybudują na tych obszarach odpowiednie domy.

llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllll)IIII!lllllllll!llll!!lllltlllllll!lllllllllil!llllllillli!llllll!liilllllllil!llliniljlllil!lllil!ili!lll!lllllllllli!lini!lll!!!li!llllllillllllilllllini!ll!l!liliil!jli!lilil!il!l!

K S I Ę G A R N I A S K Ł A D N U T

W Y P O Ż Y C Z A L N I A K S I Ą Ż E K

J . Flejszer i E . Górsk

ul. M ł y ń s k a 4 K A T O W I C E (w ra tu s z u ) = Poleca po cenach konkurencyjnych:

= N ajw ięk szy w y b ó r n u t

= na składzie ostatnie nowości! §

= W y p o ż y cz a ln ia k sią ż e k i

jj| w 3 językach: polskim, francuskim i angielskim. 1

= P re n u m e ra ta czaso p ism krajo w ych i zagranicznych, S

= Ż u rn ale m ód dla P ań i P an ó w .

dla

O rg an izacja i k om p letow an ie bib ljotek . =

D ostaw a ksiąg h an d lo w y ch i|

dla urzędów i biur.

D ostaw a p om o cy n au k ow y ch = szkolnych pracow ni fizycznych i chemicznych. §5

K siążk i dla d zieci i m łodzieży. =

= P. S. Zapraszam y najuprzejm iej W . PP. urzędników do łask. k orzystania z naszej w ypożyczaln i książek. =

= P renum erata m iesięczna zł. 2,— bez kaucji. ~

Ustawa z dnia 22. XII, 1925 r. (Dz. iU. R. P. Nr.

129, poz. 918) obniżono gminom 30% udział w pań­

stwowym podatku dochodowym na 15% i to począw­

szy od 1. I. 1926 r.

Ze względu na wprowadzenie 10% dodatku do pańistwowego podatku dochodowego i kryzysowego dodatku do państwowego podatku dochodowego, w którym gminy nie mają udziału, R. W. Z. zwraca się do miarodajnych władz o przyznanie gminom śląskim

a) 15% udziału z wpływów dodatku do państwo­

wego podatku dochodowego,

b) 15% udziału z wpływów krzysowego dodatku do państwowego podatku dochodowego.

IV.

R, W. Z. zwraca się do Śląskiej Rady Wojewódz­

kiej z prośbą o przyznanie po myśli art. 1 pkt. 15 ust, 3 noweli z dnia 23. 3, 1933 r. (iDz. U. Śl. Nr, 9 poz. 16) do ustawy o tymczasowem uregulowaniu finansów komunalnych większym gminom przemysłowym, które nie zaliczono dotychczas w poczet gmin wiejskich o charakterze miejskim, tegoż charakteru począwszy od dnia 1. 4. 1933 r.

IV.

W sprawie ściągania należności pieniężnych w drodze egzekucyjnej przez władze skarbowe, R, W.

Z. uchwaliło przekazać sprawę zarządowi Związku, a to z powodu braku odpowiedniego materjału po­

trzebnego dla uzasadnienia wniosku. Z początkiem czerwca br. zwrócono się do poszczególnych gmin śl.

o dane, ile wniosków przekazano Urzędom Skarbo­

wym ot a/, ile wniosków załatwiono przez te władze.

Narazie biuro Związku zbiera dalsze odpowiedzi gmin.

Przy wnioskach i wolnych głosach gmina Sucha Góra, pow. tarnogórski stawiła wniosek o zaliczenie jej do obwodu przemysłowego przy rozdzielaniu wsparć dla, bezrobotnych. Gmina obarczona jest wielką ilością bezrobotnych i znajduje się w b. trud­

nej sytuacji finansowej. Wniosek przekazano Zarzą­

dowi do załatwienia.

Jeden, z delegtów zwrócił się do Zarządu z proś­

bą o interwencję w Śl. U. Wojew. w przedmiocie przestrzegania przepisu ustawy o tymcz. ureg. fin, kom., aby z chwilą nakładania na gminy now'ych cię­

żarów, wskazano gminom równocześnie nowe źródło dochodu na pokrycie tych wydatków, (Przykładowo sprawa budowy schronów przeciwgazowych).

Na zakończenie walne zebranie przyjęło rezolu­

cję, protestującą przeciwko zakusom niemieckim na granice Rzplitej Polskiej następującej treści:

,,W związku z odbywającym się uroczystym ob­

chodem „Święta Morza*' w Polsce, zebrani w dniu dzi­

siejszym delegaci na Wal,nem Zebraniu Związku Gmin Województwa Śląskiego, jako przedstawiciele samo­

rządów śląskich stwierdzają,

1) w imieniu ludu śląskiego, że nierozerwalna łączność odwiecznie polskiego Pomorza z Rzecząp ospo 1i I;ą jest niezbędnym warunkiem wolności politycznej i gospodarczej Państwa Polskiego,

2) wnoszą protest i ostrzeżenie opiniji publicznej świata wobec akcji propagandowej za rewizją traktatu, rozbudzającej w narodzie sąsiednim ponowne zakusy na zabór cudzych ziem, 3) stwierdzają, że tylko zdecydowana: podstawia

narodów za utrzymaniem pokoju światowego

odbudową gospodarczą

finansową świata może się przyczynić do poszanowania przez wszystkich prawa międzynarodowego, a tem- samem obowiązujących traktatów pokojo­

wych,

4) oświadczają, że próba zamachu na całość gra­

nic Rzeczypospolitej spotka się z zdecydowa­

nym odporem całego Narodu Polskiego.”

Nowelizacja ustawy

0 t ymc z a s o we m uregulowaniu finansów komunalnych w Woj. ŚL

Ustawą z dnia 23 marca rb. ogłoszoną w Dz. U.

Śl. Nr. 9 poz. 16. zostały znowelizowane niektóre po­

stanowienia ustawy z dnia 14. kwietnia 1929 r, o tym­

czasowem uregulowainiu finansów komunalnych w Województwie Śląskiem,

Znowelizowaniu uległ m, i. art, 8, ustawy. Temu artykułowi znowelizowanemu poświęcimy kilka uwag.

Postanowienia naprowadzonego artykułu roz­

różniają dwie zasadnicze grupy udziałów Zw. kom. w państwowym podatku dochodowym zależnie z jakich źródeł te podatki płyną, a mianowicie; udziały w pań­

stwowym podatku dochodowym przypadającym z do­

chodów

a) przedsiębiorstw górniczych, przemysłowych i han­

dlowym (p. 1 art. 8) oraz rolnictwa, leśnictwa i ry- bołóstwa (p. 2 art. 8),

b) od uposażeń służbowych, emerytur i wynagrodź,eń za najemną pracę — względnie od dochodów z in­

nych źródeł, oraz od dochodów z poniżej 15.000,—

zł. od przedsiębiorstw górniczych, przemysłowych i handlowych (p. 3 ant. 8.).

Tylko udziały powyżej pod a) wymienione podle­

gać mogą rozdziałowi pomiędzy kilka gmin (siedziby wykonania, zamieszkania pracowników umysłowych 1 fizycznych i położenie źródeł dochodowych).

Udziały w państwowym podatku dochodowym płynącym ze źródeł pod b) wymienionych otrzymuje gmina przypisu podatku wyłącznie.

Użycie w p, 1. art. 8. wyrazu „przedsiębiorstwo górnicze” nie wydaje się szczęśliwem. Ustawa o pań­

stwowym podatku dochodowym wymienia

i

przedsiębiorstwa. .Nie wymie­

nia przedsiębiorstw górniczych nawet ustawa o pań­

stwowym podatku przemysłowem, która zna tylko trzy kategorje przedsiębiorstw, a mianowicie: han­

dlowe, komunikacyjne i przemysłowe, Do tych ostat­

nich zalicza ustawa m. i. kopalnie. (Zał. do art. 23.

ust. o p. p, p,).

Pod zwrotem „inne źródła11 (p. 4 art. 8) należy (vide art 3, ustawy o państwowym podatku docho­

dowym) rozumieć: dochody z budynków, zajęć zawo­

dowych i wszystkich innych zatrudnień w celach za­

robkowych, taintjem, kapitałów i praw majątkowych oraz wszelkiego rodzaju źródeł dochodowych nie w y­

mienionych w ustępach 1—6 art. 3. ustawy o państwo­

wym podatku dochodowym.

Zobaczymy teraz jak należy rozdzielić udział w państwowym podatku dochodowym przypadający z dochodów powyżej pod a) wymienionych. Sprawę tą regulują postanowienia p. 1 i 2 art. 8 ustawy o tymczasowem uregulowaniu finansów komunalnych, w

Województwie Śląskiem.

P, 1. a) mówi o podziale udziałów w w ypadkach, k ied y siedziba przedsiębiorstw a i w ykonan ie przed­

sięb io rstw a zb iegają się w jednej t tej sam ej gminie.

Istnieją trz y m ożliw ości:

a) pracow nicy um ysłowi i fizyczni (,,i'‘ w znaczeniu

„w zględnie’’) danego przedsiębiorstw a m ieszkają na obszarze gminy, któ ra jest gm iną siedzib y i w yk o n an ia p rzed sięb io rstw a;

b) p racow nicy w ym ienieni m ieszkają zarówno w gm inie sied zib y i w yko n an ia przedsiębiorstw a ja- ko leż w innej (innych) jeszcze gminie (gm inach);

c) pracow nicy ci m ieszkają w yłącznie poza obszarem gm iny sied zib y i w ykonan ia przedsiębiorstw a.

Obliczenie udziałów w tych wypadkach nie nastręcza trudności.

Nieco w iększa jest ilość m ożliwych kom binacji w edług p, 1, ustęp c) art 8 — jest ich już siedem , a m ian o w icie:

a) pracow nicy m ieszkają zarówno w gminie siedzib y i w gminie w ykonan ia przedsiębiorstw a ja k też w gm inach trzecich.

b) pracow nicy m ieszkają w gminie w ykonan ia przed­

sięb io rstw a i w gminach trzecich,

c) p racow nicy m ieszkają w gminie sied zib y p rzed się­

biorstw a i w gminach trzecich,

d) p racow nicy m ieszkają tylko w gm inie sied zib y i w gm inie w ykonan ia przedsiębiorstw a,

e) p racow nicy m ieszkają tylko- w gm inie siedziby p rzed sięb io rstw a;

f) pracownicy mieszkają tylko w gminie wykonania przedsiębiorstwa;

g) pracownicy mieszkają tylko poza obszarem gminy siedziby i gminy wykonania przedsiębiorstwa.

Siedem m ożliwych w yp ad kó w to jeszcze depust, k tó ry można znieść. W pokaźniejszej jednak liczb ie w ystępuje m ożliwość w yn ik ająca z postanow ień p, 1 c. ustęp 1.

Rozbieramy dla zobarzowania przykład najmniej skomplikowany: gmina siedziby, dwie gminy wyko­

nania i jedna gmina trzecia, jako gmina zamieszkania pracowników tego przedsiębiorstwa. Uwzględniając wszystkie możliwe wypadki doliczymy się ich aż —•

34! W praktyce spotkamy się prawdopodobnie tylko z 12 — 14 wypadkami, ale i tych starczy, by nie zaz­

drościć tej jednostce, która przeprowadzić ma roz­

liczenie udziałów.

Kto ko cha się w m atym atyce mógłby użyć sobie i obliczyć ilość możliwych w ypadków , w ychodząc z założeniea, że istnieją n, p. trzy gm iny w ykonan ia przedsiębiorstw a i powiedzm y cz te ry gm iny zam ie­

szk an ia pracow ników , a wiem y, że tak ie w yp ad k i z a ­ chodzą. Kombinacje te n ależ y jeszcze koniecznie u- rozm aicić przez uw zględnienie faktu, że gm iny s ie ­ dziby przedsiębiorstw a s ą zazw yczaj rów nocześnie też gminami w yk o n an ia przedsiębiorstw a.

W eźm y tylk o ta k i — najprostszy zresztą — p rz y­

kład z życia p raktyczn ego : gmina sied zib y zarządu (która może być jednocześnie jedną z gmin w yk o n a­

n ia i gm iną zam ieszkania pracow ników ) dwie gminy w ykonania, jedna gmina, na obszarze której rozciąga się jednej zakład

i dw ie gminy

p ra­

cowników.

Podobnych warjantów można skonstruować cały szereg, a każdy z poszczególnych warjantów zawiera znowu cały szereg możlowości, których cyfra nie jest nigdy niższa, aniżeli 34.

Wypadek, że gmina siedziby przedsiębiorstwa jest równocześnie gminą wykonania przedsiębiorstwa

należy chyba podporządkować pod postanowienia p.

1. c.

Nawiasem mówiąc: w wypadku p, 1. c. ustęp 2 zachodzi możność, że gmina na obszarze której roz­

ciąga się jeden zakład, mimo to nie otrzymał żadnego udziału. Zachodzi to wówczas, jeżeli na jej obszarze znajdują się tylko doimy mieszkalnie i przemysłowe, tory dojazdowe danego przedsiębiorstwa. Na gminę tą spada wówczais ciężar świadczeń (społecznych i in­

nych) na rzecz mieszkających pracowników; udział jej z p. 1. c jest żaden z p, 3 niewielki. —

Postanowienia p. 3 ustęp 2 art. 8 są sprzeczne z postanowieniami art. 24 ustawy o państwowym p o­

datku dochodowym. Jeżeli dany pracownik mieszka poza g, śl. częścią Województwa, nie można od niego pobierać dodatku do państwowego podatku docho­

dowego (Istnieje w tym przedmiocie wyrok Najwyż­

szego Trybunału Administracyjnego). Pozatem: pra­

codawca, którego obowiązkiem jest potrącić pracow­

nikowi podatek dochodowy i dodatek do tego podat­

ku, może potrącenia te przekazać wprost do kasy skarbowej, położonej poza góro, śl. częścią W oje­

wództwa jako do kasy, w której obrębie dany pra­

cownik mieszka — i uniemożliwić w ten sposób sto­

sowanie postanowień wspomnianego p. 3,

Rozdziału wpływów podatkowych według prze­

pisów art, 8 dokonują obecnie powiatowe związki ko­

munalne.

Punkt 9. cyt. art. nazywa ustalenie rozdziału — orzeczeniem — (?) i przewiduje możność wzniesienia zażaleń, wzglądnie sprzeciwów i skarg przeciw takie­

mu orzeczeniu.

To uprawnienie jest naturalnie czemś bardzo cen- nem i wielce pożądanem — tylko: jak z niego korzy­

stać? Na jakiej podstawie i z czego dowie się dana gmina, że orzeczenie powiatowego zw. komunalnego jest dla niej krzywdzące? Kasa iSkarbowa nie jest obowiązana udzielać gminie informacji co do wpłat podatkowych. Przekazjuje obliczony przez siebie glo­

balny udział kompetentnemu związkowi komunalne­

mu. Już w obliczeniach kasy skarbowej i w przeka­

zywaniu sum zajść rnogą pomyłki. Powiatowy zwią­

zek komunalny nie ma — jak dotychczas — obo- wiązku udzielenia wglądu zainteresowanym gminom.

Wydaje tylko orzeczenie,, Na czem więc oprze skar­

żąca gmina swoją skarglę, skoro żadnych danych po temu uzyskać nie może? Dawniej musiał być w ysta­

wiony do wglądu klucz podziałowy (rozp. Woje w, Śl.

z dnia 20. VI. 1926 r. Dz. U, Śl. 16. poz, 27) Znoweli­

zowany art, 8 ust, o tymczasowem uregulowaniu fi­

nansów komunalnych nic o podobnym obowiązku Po­

wiatowego Związku Komunalnego nie wspomina a rozporządzenia wykonawczego w tym przedmiocie jeszcze nie ma.

Na koniec jeszcze jedna uwaga.

Państwowy podatek dochodowy uiszcza się za­

liczkowo, zanim Urząd Skarbowy obliczy wysokość tego podatku i w yśle nakaz płatniczy. Od tego naka­

zu przysługuje jeszcze prawo odwołania, P. 8, ustęp 2 znowelizowanego art. 8 stanowi, że wpływy po­

datkowe z przed 1. IV. 1933 r,, a więc i za I kwartał br. rozdzielać mają powiatowe związki komunalne według dotychczasowych zasad. Jeżeli n. p. wpły­

nęła w dniu powiedzmy 1, 5. 1933 r. pewna suma za­

liczkowo z tytułu państw, pod. doch, — ile z tej sumy przekaże dany Pow. Związek kom, uprawnionej gmi­

nie wedle dawnych, a ile wedle obecnych zasad?, J a ­

kie jest kryterjum tego rozdziału? A różniczkowa­

nie przecież jest konieczne, bo ustawą przewidziane.

Pytanie dalsze: kiedyś mogą przyjść odpisy, zwroty, nadpłaconych podatków, oprocentowanie nadpłaco­

nych sum, zwrot odsetek za zwłokę itd. itd, Ile z te­

go przypadnie na czas poprzedzający dzień 1. IV, 1933 r. (powiedzmy ma I kwartał br.) a ile na czas po dniu 1. IV. 1933 r. wedle nowych zasad? (p, 5, 6, 7 art. 8).

M oże zabierze głos w tym przedm iocie ktoś z f a ­ chowców — rachunkow ców , a może ktoś z szeregu tych jednostek, które s ą powołane do uskuteczniania rozdziału w pływ ów podatkow ych według nowych przepisów .

W yjaśn ien ia ich będą n ao raw dę cenne i dla gmin bardzo, bardzo pożądane,

W sprawie obowiązku Gminy d ostarczania gruntu kierownikowi i nauczycielom publ.

szkół pow szechnych

Min, Spr, Wewn. w piśmie z dn. 13. IV, 33. Nr.

SS. 54/11/1 w powyższej sprawie zajęło następujące stanowisko:

1) W spr. interpretacji art, 44 wsi, z 9, X. 23.

(Dz, Ust, Nr, 116, poz, 924),

Zdaniem Min, Spr. W ew . obow iązek gminy do­

starc zan ia gruntu kierow nikow i szkoły w m yśl cyto ­ w anego artyku łu nie jest bezw zględny. O bowiązek ten uw arunkow any jest tem, czy gmina może udzielić kierow nikow i gruntu, czy też nie. W yn ik a to z uży­

tego w w ierszu trzecim art, 44 słow a „m ożliw ie” oraz z estaw ien ia ustępu pierw szego z ustępem drugim te­

goż artykułu. Ustęp drugi w yraźn ie stanowił, iż, jeżeli gmina nie może udzielić kierow nikow i gruntu, w ó w ­ czas Państw o płaci ternu kierow nikow i rów now ażnik pieniężny. Poniew aż ustęp drugi art, 44 został u ch y­

lony art. 5 u staw y z 22. XII. 25 (Dz. Ust, Nr, 129 poz, 918), przeto w w yp adku gdy gmina nie będzie mogła ud zielić kierow nikow i gruntu, k iero w n ik ten nie o- trzym uje ani gruntu, ani rów now ażnika pieniężnego,

2) W spr, użytkowania przez innych nauczy cieli gruntów, oddanych im przez gminy na zasadzie ustaw z 27, VIII, 19 r, (Dz, Ust, Nr, 44, poz, 311)

13, VII, 20, r, (Dz, Ust, 65, poz, 434),

Prawo do użytkowania tych gruntów po dniu 1.

X. 23 opierało się jedynie na zdaniu ostatnim ustępu drugiego art. 44 ustawy z 9. X. 23 r,, gdyż cyt. ustawy przestały obowiązywać i same nie mogły już tworzyć podstawy prawnej. Z chwilą uchylenia ustępu drugiego art. 44 ust, z 9. X, 23 przez art. 5 ustawy z 22. XII. 25 brak jest jakiejkolwiek podstawy prawnej do przyzna­

wania nauczycielom prawa użytkowania tych grun­

tów. Użytkowanie to może z dniem 1. I. 26 r. opierać się jedynie na uchwale rady gminnej zatwierdzonej ewentl. przez władze nadzorcze w myśl ustaw ustro­

jowych samorządowych. Zdaniem Min. Spr. Wew. wo­

bec publiczno-prawnego stosunku służbowego nauczy­

cieli, do zaistnienia jakiegokolwiek uprawnienia, ze stosunku służbowego wynikającego, musi być wyraź­

ny przepis prawny i każde takie uprawnienie istnieje tak długo, jak długo obowiązuje jego podstawa praw­

na. Z chwilą uchylenia podstawy prawnej gaśnie od­

nośne uprawnienie. Sam fakt, iż w chwili obejmowa­

nia stanowiska wzgl. z chwilą nominacji, w skład u- p osa żeni a wchodziło prawo do użytkowania gruntu, opierające się na specjalnym przepisie prawnym, nie

może być dostateczną podstawą do przyznania tegoż prawa po uchyleniu tej podstawy prawnej,

Z powyższem stanowiskiem nie stoi w sprzecz­

ności postanowienie art. 118 ust. z 9. X. 23, gdyż ar­

tykuł ten zabezpieczał nauczycielom wysokość do­

tychczasowych uposażeń jedynie w związku ze zmia­

nami, wprowadzonemi ustawą z 9. X. 23, — nie może on jednak mieć wpływu na późniejsze postanowienia ustaw, ewentl. na późniejsze zmiany uposażeń czy wogóle uprawnień o charakterze publiczno-prawnym.

Przegląd ustaw I t. p.

Z m ia n a r o z p o r z ą d z e n ia o g o d ła c h i b a r w a c h p a ń s t w .

U kazała się w Dz. U. R. P. Nr, 29 (poz, 246) u-

z dnia 14

1933

w

zm iany roz­

porządzenia P rezyd en ta R zeczypospolitej z dnia 13 grudn ia 1927 r. o godłach i barw ach państw ow ych o- ra z o oznakach, chorągw iach i pieczęciach, W m yśl przepisów tej u staw y, zezw oleń na analogicznie u ż y ­ w an ie herbów pow iatow ych i gm innych zw iązków sam orządu teryto jaln ego ud ziela w łaściw y zw iązek za

wojew ody, a jeżeli chodzi o m iasto stołeczne W arsz aw ę — za zgodą M inistra Sp raw W ew n ętrz­

nych. Ponadto u staw a upow ażnia P rezesa R ad y M i­

nistrów do w yd an ia jednolitego tekstu rozporządzenia P rezyd en ta R zeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. z uw zględnieniem późniejszych

KRONIKA

K O M U N I K A T

Dnia 11 czerwca br, odbyło się w Tarnowskich Górach VII, z rzędu doroczne Wlane Zgromadzenie Związku Zrzeszeń Urzędników i Pracowników Komu­

nalnych Woj, Śl., na które z okazji 10-cio lecia istnie­

nia Związku Urzędników miasta Tarnowskich Gór przybyła pokaźna liczba 102 delegatów, oraz kilku­

dziesięciu gości. Przed obradami odbyło się nabożeń­

stwo w kościele parafjalnym, w czasie którego Mszę św, celebrował ks. prałat L e w e k. O godz. 11 w pię­

knie udekorowanej sali Domu Ludowego prezes Zw.

S w o b o d a zagaił obrady powitaniem przybyłych i to reprezentantów władz: wojewódzkiej, powiatowej i miejskich w osobach p. naczelnika Wydziału Samo­

rządowego w Śląskim Urzędzie Wojewódzkim Dr, Dworzańskiego i wicestarosty powiatu tarnogórskiego Antesa, wiceburmistrza miasta Tarn. Gór Dr, Hagera reprezentującego równocześnie Związek Gmin, pre­

zesa Rady Miejskiej inż. Jasiulka z Tarn. Gór, radcy miejskiego Adamka z Król. Huty, naczelnika Sądu Grodzkiego Kozłowskiego, następnie przedstawiciela Ogólno-Polskiej Organizacji Pracowników Samorzą­

dowych i prezesa Centralnej Rady Pracowniczej Kru­

kowskiego, prezesa Związku Zawodowego Pracowni­

ków Samorządowych m. W arszawy m. Jarzębowskie­

go, przedstawiciela Tow. Urzędników miasta K rako­

wa radcy Kubalskiego, przedstawiciela zawodowych pracowników miast zagłębia dąbrowskiego prezesa Koncewicza z Sosnowca, prezesa Zespołu Zrzeszeń Pracowników Publicznych Woj. Śl. radcę Enzingera, radców i radnych z Tarnowskich Gór i innych gości.

Złożywszy życzenia Związkowi Urzędników m. Tar­

nowskich Gór z okazji 10-ciołecia w przemówieniu podkreślił fakt, że kryzys gospodarczy nie spowodo­

wał kryzysu organizacyjnego w ruchu zawodowym,

który drogą konsolidacji nabiera tężyzny, poczem

życząc, ab y obrady Zgrom adzenia przyczyniły się do re aliz ac ji zadań organizacji zaw odow ej dla pożytku i dobra sam orządu P ań stw a i Narodu Polskiego wniósł o k rzyk na cześć N ajjaśniejszej R zeczypospolitej.

Na przew odniczącego Zgromadzenia w ybrano prezesa K rukow skiego. W prezydjum pozatem z asie­

dla pp. rad ca K ubalski, prezes Związku U rzędników m. T arnow skich iGór Sto larski, inspektor Ja rc z y k z Katolwic, inspektor Jań c z ak z Król. H uty i Chlupacz z B ielska. U chwalono w ysłać telegram do P an a P re­

zydenta Rzeczypospolitej z zapew nieniem gotowości strzeżen ia gran ic R zeczypospolitej na k resach zachod­

nich oraz potęgi P ań stw a i Narodu Polskiego.

W czasie obrad przybył na s a lę ks. prałat L ew ek, w ita n y oklaskam i przez obecnych. Po przem ów ie­

niach p rzed staw icieli w ładz organizacji pokrewnych, i gości oraz uczczenia pam ięci honorowego p rezesa Związlku ś. p. K uhnerta wygłoszone zostały 2 re fe­

raty, pierw szy na tem at historji i organizacji ruchu z a ­ wodowego Pracow ników Publicznych przez P rezesa C entralnej R ad y Pracow niczej K rukow skiego a drugi o odpow iedzialności k arn ej urzędnika publicznego w św ietle nowego ustaw o d aw stw a karn ego przez re fe ­ ren d arza Dr. S tefan a U rbanow icza z Król. Huty.

O brady nad położeniem m aterjalnem i sp raw am i we- w nętrzno-organizacyjnem i toczyły się bardzo rzeczo­

wo i sta ły na w ysokiem poziomie. iW toku obrad u- chwalono rezolucję w sp raw ach konsolidacji i roz­

szerzen ia ruchu zawodowego św iata pracy, i w s p ra ­ w ie w arunków p łacy i p racy pracow ników komunaln.

Do nowego Zarządu w ybrano na p rezesa ponow­

nie insp. Swobodę z Król. Huty, ma w icep rezesa po­

nownie inż. P akułę z K atowic, na se k re ta rz a insp.

Okońskiego z Siem ianow ic i na sk arb n ik a insp, Ja r- cz y k a z K atowic.

Po zam knięciu obrad u d ali się zebrani ma w spól­

ny obiad, poczem zw iedzili m iasto oraz wodny szyb im. S taszica Zakładów W odociągowych.

N a jw ię k s z e Z a k ł a d y W ł ó k i e n i c z e w P o ls c e .

N ajw iększem i zakładam i w łókienniczem i w Pol­

sce, a zarazem najw iększem i zakładam i przem ysłu baw ełnianego w Europie s ą Zjednoczone Z akłady K.

S ch eib lera i L. Grohmanna w Łodzi.

Zakłady te obejmują 5 wielkich przędzalń o 220 000 wrzecionach, 3 tkalnie o 6 000 krosnach, 2 wykończalnie, bielnik, 2 farbiarnie, drukarnię, 2 dra- parnie, warsztaty mechaniczne, rytownię, własną elektownię o sile 4,000 HP, odnogę kolejową dłu­

gości 12 kilometrów, własny tabor kolejowy, kolejkę podjazdową, własną straż ogniową, 100 gmachów

mieszkalnych dla robotników i urzędników. Całe te­

rytorium fabryczne wynosi 215 ha.

Przy pełnem uruchomieniu zakłady K. Scheiblera i L. Grohmana mogą produkować roezn, ok. 12 000 000 kg przędzy oraz ok. 90 000 000 mtr. różnorodni, tkanin.

Jednogodzinna produkcja przędzy nr. 20 w y­

starczy ma więcej, niż dwukrotne opasanie kuli ziem­

skiej na równiku.

Roczna produkcja tkanin wystarczy na 23-krotne opasanie granic Rzeczypospolitej Polskiej.

Wyrabiane są tkaniny bawełniane wszelkiego ro­

dzaju w stanie surowym, bielonym, tkaniny barwione, drukowane, kolorowo-tkane jako to: krośniaki, mada- polamy, nansuki, prześcieradła, batysty, obrusy, ręcz­

niki, chustki do nosa, chustki na głowę, płócienka ko­

lorowe, drukowane, satyny farbow, i drukowane, po- peliny koszulowe,flanele farbowane, kolorowo-tkane i drukowane, kołdry deseniowe i gładkie, materjały pościelowe, podszewkowe, tkaniny półjedwabne, si- lesije, garnitury stołowe, białe i kolorowe itp.

Zakłady te zatrudniały już jednorazowo około 15 000 robotników.

Przedsiębiorstwo posiada w szeregu państw własne przedstawicielstwa, a w największych mia­

stach kraju własne składy,

i, w dniu 24. czerwca b. r. otworzono w Katowicach przy ul. Wawelskiej 3 włalsny oddział sprzedaży, którego kierownikiem jest znany w przemyśle włókienniczym fachowiec p.

Piotr Gertner, cieszący się na tutejszym rynku wśród kupiectwa ogólną sympatją.

Nowej placówce życzymy z naszej strony powo­

dzenia^___________

IConlcuPS

Związek Gmin Województwa Śląskiego rozpisuje niniejszem konkurs na posadę

k i e r o w n i k a iura,

Związku. Do objęcia posady tej wymagane są:

1) Obywatelstwo polskie,

2) Znajomość prac w samorządzie komunalnym, oraz ustawodawstwa obowiązującego w W oje­

wództwie Śląskiem,

Zgłoszenia wraz z odpisami świadectw, własno­

ręcznie napisanym życiorysem składać należy do dnia 3-1-go lipca b, r. na ręce przewodniczącego Zarządu Związku Gmin Woj, Śl,, Katowice, ul. Pocztowa 2.

Płaca na tem stanowisku przewidziana jest w ra­

mach grupy VII pragmatyki uposażeniowej śląskiej administracji komunalnej.

Zarząd Związku Gmin Woj, Śląskiego,

ZAŁÓŻ. I — I I | i L j \ J A ^SPÓŁKA

1889 j n i V J J JQ j I 1 r\ Z O. O.

Specjalna fabryka dla technicznych urządzeń higienicznych

ulica Krakowska nr. 9 — KATOWICE II — Telefon nr. 213

C e n t r a ln e o g r z e w a n ie , — U r z ą d z e n ia ła ź n i. — Z u życi© c ie p ł o ty .

O grzew anie na odległe p rzestrzen ie. — O grzew anie w iększych pom ieszczeń. — U rządzenia praln i

i kuchen parow ych, — U rządzenia suszarni, — U rządzenia kąp ielo w e, — U rządzenia ustępów poj.

i zbiorow ych. — Instalacje na- i odw adniające, — P rzew ody rurowe, — Wciągainie ubrań roboczych

8

Od 1-go lipca b, r.

O R D Y N U J Ę

W KATOWICACH ul. 3 Maja 24 — lei. 16-36

Dr* tneiL Jan Talewslci

lekarz dentysta.

Teodor Marweg

N ajw ytw orniejszy salon fryzjersk i dla Pań i Panów w W ojew ód ztw ie Śląskiem

Obsługa solidna Ceny przystępne

Telefon 954 KATO W ICE ul. 3 Maja 40

Szynki wędzone, tyln e szynki zwijane, boczki czysto w iep rzow e kiełbasy po cenach przystępnych

SK Ł A D WĘDLIN I M IĘSA

M A K S NOSCIL

ul. S taw ow a 11 KATO W ICE T eleion 28-80

___ _ _ _ _ _

Czy już każdy w ie, że iirm a

„T A N I H E B E L “

K atow ice, ul. M arszałka Piłsudskiego 51 p rzy S ta ro st­

wie, sprzedaje- MEBLE w szelkiego rodzaju po n ajtań­

szych cenach, sypialnie dębow e od 400 zł, kuchnie kom pletne modne od 130 zł, stoły do rozsuw ania 60 zł, leżanki gobelinowe od 35 zł oraz różne pojedyncze _____ meble. Za dostaw ę na Śląsku nie dolicza się.

Ernest Kusch

KATOWICE

u l, ś w ,

Jana

Telefon

POLECA:

w szelkie to w ary kolonjalne, jak rów nież i delikatesy dla P. T. R estau ratoró w po cenach hurtow ych.

SPECJALNOŚĆ:

Codziennie świeżo palona kaw a. — H erbaty i kakao pierw szej jakości.

W ie lk i w yb ó r jarzyn i ow oców konserw ow anych, win, w ódek i likierów .

Stara 1 -■ ,;<;a i

iiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiilmimiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiii

WŁAŚĆ.

EDMUND WARZECHA

M I K O Ł Ó W G.-ŚL. !

RYNEK 5

P. K. O. 306.095 Telefon 51 I

O s ie d liłe m s ię

w Królewskiej Hucie

u l. W o ln o ś c i 4 3 , I, p i ę t r o

(róg Zjednoczenia)

jako lekarz specjalista

Dr. med. JAN ŁA PA

KURSY SAMOCHODOWE I MOTOCYKLOWE

w Śląskim Klubie Automobil.

W KAT O W IC AC H

ul. S taw ow a 10 T eleion 2239

C ałkow ite w yszkolenie sam ochodowe zł 90. T e o re ty ­ czne w yszkolenie sam ochodowe zł 50. — P raktyczne w yszkolenie m otocyklow e zł 15. — T eoretyczne w y ­ szkolenie m otocyklow e zł 15. — M łodzież szkolna

i organizacje otrzym ują zniżki.

Ninie,jszem podaję do łaskawej wiadomości, że w sobotę, dnia 10 czerwca b. r. otwarłem przy mojej piekarni w Katowicach II, ulica Krakowska 57

KAWIARNIE

Polecam Szan. Publiczności moje wyroby cukiernicze w pierwszorzędnej jakości po ce­

nach dostępnych, jak również przyjmuję łask.

telefoniczne zlecenia dla uczt i uroczystości.

Upraszam o łaskawe poparcie.

URBAN W IT T

M ISTRZ PIEKARSKI

KATOWICE II

ul. Krakowska