URZĄD STATYSTYCZNY W OPOLU
fA ŚRODOWISKA
W WOJEWÓDZTWIE OPOLSKIM
1990-1994
URZĄD STATYSTYCZNY W OPOLU
u-
U R Z Ą i} STA TY STY C ZN Y
4 5 -9 5 1 0|" >le, ul. K< tuja 14 *
tel. (77) 423 10 CO
OCHRONA ŚRODOWISKA
W WOJEWÓDZTWIE OPOLSKIM
1990-1994
OBJAŚNIENIA ZNAKÓW
Kreska (-) - zjawisko nie wystąpiło
Zero (0,0) - zjawisko istniało, jednakże w ilościach mniejszych od liczb które mogły być wyrażone uwidocznionymi w tablicy zna
kami cyfrowymi
Kropka (.) - zupełny brak informacji albo brak informacji wiarygodnych Znak (x) - wypełnianie pozycji ze względu na układ tablicy jest nie
możliwe lub niecelowe
"W tym" - oznacza, że nie podaje się wszystkich składników sumy
WAŻNIEJSZE SKRÓTY
fe / "
tys. - tysiąc min - milion szt - sztuka pg - mikrogram g - gram
kg - kilogram t - tona m - metr km - kilometr
m2 - metr kwadratowy ha - hektar
km2 - kilometr kwadratowy m3 -metr sześcienny
dam3 - dekametr sześcienny
h - godzina
Druk.: US 0P we Wrocławiu, zan. 10/96, nakł. 70 egz. A4
" t ' v >
PRZEDMOWA
Publikacja zawiera zbiór informacji charakteryzujących ochronę środowiska w województwie opolskim w latach 1990-1994 r.
Opracowanie składa się z uwag metodycznych, części tabelarycznej oraz wykresów.
Sposób prezentowania danych uwzględnia skalę, tendencje i dynamikę zmian ekologicznych oraz nawiązuje do wydawanych przez GUS publi
kacji na ten temat, co umożliwia Czytelnikowi dokonywanie porównań z danymi ogólnokrajowymi lub innych województw.
Podstawowym źródłem danych prezentowanych w części tabelary
cznej są materiały oparte na badaniach i sprawozdawczości GUS oraz informacji ze sprawozdawczości resortowej.
Publikacja przygotowana została przez zespół pracowników Od
działu Rolnictwa, Leśnictwa i Ochrony Środowiska Urzędu Statystycz
nego w Opolu. Zgromadzenie szerokiego zestawu informacji ujętych w opracowaniu było możliwe dzięki współpracy wielu instytucji zajmu
jących się badaniem i ochroną środowiska w województwie opolskim.
Składam serdeczne podziękowania wszystkim, którzy przyczynili się do wzbogacenia treści niniejszego opracowania.
Jednocześnie proszę o nadsyłanie uwag i wniosków, które będą pomocne przy opracowaniu kolejnych publikacji Urzędu Statystycznego na ten temat.
Dyrektor
Urzędu Statystycznego w Opolu
dr Kazimierz Teleguj
Uwagi ogólne
SPIS TABLIC
Tabl. Str.
Ważniejsze dane o województwie ( 1990-1994) ... X 16 Ochrona środowiska w województwie na tle kraju w 1994 r... X 22 Miasta o szczególnym zagrożeniu środowiska naturalnego w 1994 r. X 24
Dział L WYKORZYSTANIE I OCHRONA ZASOBÓW POWIERZCHNI ZIEMI I GLEBY
Uwagi m etodyczne... X 25 Stan ewidencyjny i zmiany w kierunkach wykorzystania powierz
chni województwa ( 1985, 1994)... 1 28 Struktura powierzchni województwa według kierunków wykorzys
tania (1985, 1990-1994)... 2 28 Grunty rolne i leśne wyłączone na cele nierolnicze i nieleśne
(1985, 1990-1994) . :... 3 30 Użytki rolne według klas bonitacyjnych w 1990 r... 4 30
■
t- /tkT$X :
Powierzchnia gmin według kierunków wykorzystania w 1994 r... 5 31 Powierzchnia zmeliorowanych użytków rolnych (1985,1990-1994) 6 34 Grunty zdewastowane i zdegradowane oraz rekultywacja i zagospo
darowanie (1985, 1990-1994)... 7 34 Szacunkowe wielkości gruntów zdegradowanych i zagrożonych
degradacją... 8 35 Zagrożenie potencjalne gleb użytkowanych rolniczo erozją
wietrzną... 9 35 Zagrożenie gruntów rolnych i leśnych erozją wodną powierz
chniow ą... 10 35 Zagrożenie gruntów rolnych i leśnych erozją wąwozową... 11 35
Zużycie nawozów sztucznych i wapniowych w przeliczeniu na czysty składnik (1984/85, 1989/90, 1990/91, 1991/92, 1992/93,
1 9 9 3 /9 4 )...
Powierzchnia upraw chronionych chemicznie (1990-1994)...
Tabl. Str.
12 37
13 37
Dział II. ZASOBY, WYKORZYSTANIE,
ZANIECZYSZCZENIE I OCHRONA WÓD
Uwagi m eto d y czn e... X 38 Zasoby eksploatacyjne wód podziemnych (1985, 1990-1994) 1/14/ 43 Pobór wody na potrzeby gospodarki narodowej (1985,
1990-1994 ...
i 2/15/ 43 Bilans gospodarowania w odą w przemyśle (1985, 1990-1994) , 3/16/ 43 Gospodarowanie w odą w przemyśle według Europejskiej
Klasyfikacji Działalności (1993, 1994)... 4/17/ 45 Zużycie wody z wodociągów sieciowych w gospodarstwach
domowych (1985, 1990-1994)... 5/18/ 48 Miasta o decydującym zużyciu wody w gospodarce narodowej
(1991-1994)... 6/19/ 48 Zużycie wody w zakładach i ich wyposażenie w zamknięte obiegi
wody (1985, 1990-1994)... 7/20/ 49 Zużycie wody z wodociągów sieciowych w gospodarstwach domo
wych w miastach i na wsi (1985, 1990-1994)... 8/21/ 50 Ludność w miastach korzystająca z sieci wodociągowej i kanaliza
cyjnej (1985, 1990-1994)... 9/22/ 54 Ludność w miastach korzystająca z sieci wodociągowej i kanali
zacyjnej według miast (1985, 1990-1994)... 10/23/ 54 Urządzenia wodociągowe i kanalizacyjne w miastach i na wsi
(1990-1994)... 11/24/ 58 Melioracje podstawowe (1985, 1990-1994)... 12/25/ 61
Tabl. Str Nawadniane użytki rolne i grunty leśne oraz napełniane stawy
rybne (1985, 1990-1994)... 13/26/ 61 Nawadniane użytki rolne i grunty leśne w miastach i na wsi
(1 990-1994)... 14/27/ 62 Ścieki przemysłowe i komunalne odprowadzone do wód powierz
chniowych (1985, 1990-1994)... 15/28/ 64 Miasta o dużej skali zagrożenia ściekami (1990-1994)... 16/29/ 65 Miasta i ludność miast obsługiwanych przez oczyszczalnie
ścieków ( 1990-1994)... 17/30/ 66 Komunalne oczyszczalnie ścieków w 1994 r... 18/31/ 66 Ścieki przemysłowe oczyszczane i nie oczyszczane (1985,
1990-1994)... 19/32/ 67 Ścieki przemysłowe oczyszczane i nie oczyszczane według
Europejskiej Klasyfikacji Działalności (1993, 1 9 9 4 )... 20/33/ 67 Ścieki przemysłowe w miastach i na wsi (1990-1994)... 21/34/ 69 Ścieki przemysłowe wymagające oczyszczania odprowadzone
bezpośrednio do wód powierzchniowych w miastach i na wsi
(1990-1994) ... 22/35/ 73 Ścieki odprowadzone siecią kanalizacji miejskiej (1985,
1990-1994)... 23/36/ 75 Ścieki odprowadzone kanalizacją m iejską według miast
(1990-1994)... ... 24/37/ 75 Zakłady według wyposażenia w oczyszczalnie ścieków (1985,
1990-1994)... 25/38/ 78
Dział III. ZANIECZYSZCZENIE
I OCHRONA POWIETRZA
Uwagi m etodyczne... x 79 Zakłady szczególnie uciążliwe dla czystości powietrza według
wielkości emisji (1990-1994)... 1/39/ 83
- 7 -
TabL Str.
Emisja zanieczyszczeń powietrza z zakładów szczególnie uciąż
liwych (1990-1994)... 2/40/ 83 Emisja zanieczyszczeń powietrza z zakładów szczególnie uciąż
liwych według rodzajów substancji w 1994 r... 3/41/ 85 Wyposażenie zakładów w podstawowe urządzenia do redukcji
zanieczyszczeń powietrza ( 1990-1994)... 4/42/ 86 Emitory na terenie zakładów szczególnie uciążliwych dla czys
tości powietrza według wielkości emisji (1990-1994)... 5/43/ 86 Zanieczyszczenia zatrzymane i zneutralizowane w urządzeniach
oczyszczających ( 1990-1994)... 6/44/ 86 Zakłady szczególnie uciążliwe emitujące zanieczyszczenia po
wietrza (1990-1994)... 7/45/ 87 Emisja i redukcja przemysłowych zanieczyszczeń powietrza
według Europejskiej Klasyfikacji Działalności (1993, 1 9 9 4 ) ... 8/46/ 88 Redukcja zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego w zakła
dach szczególnie uciążliwych dla czystości powietrza
(1990-1994)... 9/47/ 93 Emisja zanieczyszczeń pyłowych powietrza atmosferycznego
z zakładów szczególnie uciążliwych według miast (1 9 9 0 -1 9 9 4 ).. 10/48/ 93 Emisja zanieczyszczeń gazowych powietrza atmosferycznego
z zakładów szczególnie uciążliwych według miast (1 9 9 0 -1 9 9 4 ).. 11/49/ 95 Imisja zanieczyszczeń powietrza w Opolu (1993, 1 9 9 4 )... 12/50/ 95 Wartości maksymalne zanieczyszczeń powietrza na terenie
Opola (1990-1994)... 13/51/ 96 Zanieczyszczenie powietrza (imisja) na obszarach specjalnie
chronionych i pozostałych (1990-1994) ... 14/52/ 96 Zanieczyszczenie powietrza - imisja pyłów w punktach pomia
rowych (1990-1994)... 15/53/ 97 Zanieczyszczenie powietrza - imisja gazów w punktach pomia
rowych (1990-1994)... 16/54/ 98
Dział IV. FLORA, FAUNA
I OCHRONA PRZYRODY
Uwagi m etodyczne... x - 99 Powierzchnia lasów i lesistość według form własności (1985,
1990-1994)... .’... 1/55/ 104 Stan, zagrożenie i ochrona środowiska leśnego (1990 -1 9 9 4 )... 2/56/ 104 Powierzchnia lasów według wieku i składu gatunkowego drze
wostanów (1 9 9 0 -1 9 9 4 )... 3/57/ 106 Zasoby drzewne na pniu (1990-1994)... 4/58/ 108 Powierzchnia i masa drzewostanów zagrożonych szkodliwym
oddziaływaniem gazów i pyłów (1 9 9 0 -1 9 9 4 )... 5/59/ 109 Nadleśnictwa o największej powierzchni i masie drzewostanów
zagrożonych szkodliwym oddziaływaniem gazów i pyłów
(1993-1994)... 6/60/
- •
109 Chemiczne zwalczanie szkodników lasu (1990-1994)... 7/61/ 109 Pożary w lasach (1990 -1 9 9 4 )... 8/62/ 111 Powierzchnia i kategorie lasów ochronnych (1990-1994)... 9/63/ 111 Obszary prawnie chronione (1990-1994)... 10/64/ 111 Parki krajobrazowe ( 1990-1994)... 11/65/ 112 Obszary chronionego krajobrazu w 1994 r... 12/66/ 112 Rezerwaty przyrody (1990-1994)... 13/67/ 112 Pomniki przyrody (1 9 9 0 -1 9 9 4 )... 14/68/ 113 Usuwanie posuszu i wiatrołomów (1985, 1990-1994)... 15/69/ 113 Zadrzewienia (1 9 9 0 -1 9 9 4 )... 16/70/ 113 Pracownicze ogrody działkowe (1985, 1990-1994)... 17/71/ 114 Ważniejsze zwierzęta łowne (1990-1994)... 18/72/ 114 Odstrzał ważniejszych zwierząt łownych (1992/93, 1993/94)... 19/73/ 114 Szkody wyrządzone przez zwierzynę płow ą w środowisku leśnym
według rodzajów szkód i sprawców uszkodzeń... 20/74/ 115
Szkody wyrządzone przez zwierzynę płow ą w środowisku leśnym
według rodzajów szkód i stopni uszkodzeń... 21/75/
: - a <: ...■ ' S m v ' ; • ,
Szkody wyrządzone przez zwierzynę fałową w środowisku leśnym
według gatunków drzew i stopni uszkodzeń ... 22/76/
115
116
Dział V. ODPADY
Uwagi m etodyczne...
Odpady przemysłowe nagromadzone Odpady przemysłowe nagromadzone
dzajów (1990-1994)...
Odpady przemysłowe nagromadzone i gmin (1991-1994)...
wytworzone (1990-1994) . wytworzone według ro-
wytworzone według miast
Odpady przemysłowe uciążliwe dla środowiska według Euro- pejskiej Klasyfikacji Działalności ( 1993,1994) ...
Zakłady przemysłowe decydujące o zagrożeniu środowiska odpa
dami (1990 -1 9 9 4 )...
i I 4 ( j .
Zakłady przemysłowe według stopnia gospodarczego wyko
rzystania (1990-1994) ...
Zakłady przemysłowe według stopnia składowania odpadów wytwarzanych (1 9 9 0 -1 9 9 4 )...
Odpady niebezpieczne (1991, 1992, 1994)
X 117 1/77/ 120
2/78/ 120
3/79/ 123
4/80/ 127
5/81/ 128
6/82/ 128
7/83/ 129 8/84/ 129 Odpady komunalne nagromadzone, powierzchnia nie zrekulty
wowanych i zrekultywowanych wysypisk komunalnych
(1 9 9 0 -1 9 9 4 )... 9/85/ 129
Dział VI. DZIAŁALNOŚĆ INSPEKCYJNA
I KONTROLA W OCHRONIE ŚRODOWISKA
Uwagi metodyczne
Ocena sanitarna wody pobieranej przez ludność według badań służb Państwowej Inspekcji Sanitarnej (1 9 9 0 -1 9 9 4 )... 1/86/
130
Tabl. Str.
Ocena sanitarna wód powierzchniowych według badań służb Państwowej Inspekcji Sanitarnej (1 9 9 0 -1 9 9 4 )...
< u f j
2/87/ 134 Ocena sanitarna stałych wysypisk i wylewisk komunalnych zorga
nizowanych (1 9 9 0 -1 9 9 4 )...
L -
3/88/ 134 Badania imisji zanieczyszczeń powietrza wykonane przez służby
Państwowej Inspekcji Sanitarnej według rodzaju zanieczysz
czeń (1990-1994) ... ( i
4/89/ 135 Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej według oceny
Państwowej Inspekcji Sanitarnej (1 9 9 0 -1 9 9 4 )... 5/90/ 136' W Stan sanitarny niektórych obiektów w zakresie higieny żywności
i żywienia według oceny służb Państwowej Inspekcji Sanitarnej
(1990-1994) ... ... 6/91/ 137 Ocena sanitarna niektórych krajowych artykułów spożywczych
dokonana przez służby Państwowej Inspekcji Sanitarnej
(1990-1994) ... 7/92/ 139 Stan sanitarny niektórych obiektów w zakresie higieny żywności
i żywienia według oceny służb Weterynaryjnego Inspektoratu
Sanitarnego (1 9 9 0 -1 9 9 4 )... 8/93/ 142 Ocena sanitarna niektórych środków spożywczych dokonana
przez służby Weterynaryjnego Inspektoratu Sanitarnego
(1990-1994) ... 9/94/ 144 Niektóre wskaźniki demograficzne (1985, 1990-1994) ... 10/95/ 145 Zachorowania i zgony według niektórych przyczyn na 100 tys.
ludności (1 9 9 0 -1 9 9 4 )... ... 11/96/ 145 Zachorowania na choroby zawodowe (1 9 9 0 -1 9 9 4 )... 12/97/ 146 Koła i członkowie Ligi Ochrony Przyrody (1990-1994) ... 13/98/ 146 Niektóre formy działalności Ligi Ochrony Przyrody
(1990-1994) ... 14/99/ 147 Działalność propagandowa Ligi Ochrony Przyrody
(1990-1994) ... 15/100/ 147 Działalność Straży Ochrony Przyrody ( 1 9 9 0 -1 9 9 4 )... 16/101/ 148 Koła i członkowie Polskiego Związku Wędkarskiego
(1990-1994)...
• i \ " . , f • , • ł • 17/102/ 148
Wybrane obszary działalności służb Ochrony Środowiska
(1993, 1994) ... 18/103/ 148
Dział VII. EKONOMICZNE ASPEKTY OCHRONY ŚRODOWISKA
Uwagi m etodyczne... x Nakłady inwestycyjne na ochronę środowiska i gospodarkę
w odną (1 9 9 0 -1 9 9 4 )... 1/104/
Nakłady inwestycyjne na ochronę środowiska i gospodarkę
w odną według grup inwestorów w 1994 r... 2/105/
Efekty rzeczowe inwestycji ochrony środowiska i gospodarki
wodnej (1 9 9 0 -1 9 9 4 )... 3/106/
Fundusze ekologiczne (1 9 9 0 -1 9 9 4 )... 4/107/
Wpływy na Fundusz Ochrony Środowiska z tytułu opłat
(1990-1994) ... 5/108/
W pływy na Fundusz Ochrony Środowiska z tytułu kar
(1 9 9 0 -1 9 9 4 )... 6/109/
Opłaty za pobór wody oraz odprowadzanie ścieków
(1 9 9 0 -1 9 9 4 )... 7/110/
Opłaty z tytułu wyłączenia gruntów rolnych i leśnych na cele
nierolnicze i nieleśne (1 9 9 0 -1 9 9 4 )... 8/111/
Wykorzystanie środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony
Środowiska i Gospodarki Wodnej (1990-1994) ... 9/112/
f:
Wykorzystanie środków Funduszu Ochrony Gruntów
Rolnych (1990-1994) ...10/113/
Bilans środków Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej znajdujących się w dyspozycji wojewody
(1992-1994)... 11/114/
149
153
153
155 155
157
157
159
159
160
160
SPIS WYKRESÓW
Str.
Kierunki wykorzystania powierzchni województwa w 1994 r ... 29
Grunty zrekultywowane i zagospodarowane ... 29
Zużycie nawozów sztucznych i wapniowych na 1 ha użytków rolnych ... 36
Udział składników pokarmowych w dawce nawozowej stosowanej na 1 ha użytków rolnych ... 36
Zasoby eksploatacyjne wód podziemnych ... 44
Pobór wody według kierunków w ykorzystania... 44
Gospodarowanie wodą w przemyśle ... 47
Ścieki przemysłowe i komunalne odprowadzane do wód powierz chniowych ... 72
Oczyszczanie ścieków przemysłowych i komunalnych odprowadzonych do wód powierzchniowych ... 72
Emisja zanieczyszczeń powietrza z zakładów szczególnie uciążliwych dla środowiska ... 84
Struktura emitowanych zanieczyszczeń w 1994 r... 84
Emisja gazowych zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego ... 92
Emisja pyłowych zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego ... 92
Emisja przemysłowych zanieczyszczeń pyłowych w 1994 r... 94
Emisja przemysłowych zanieczyszczeń gazowych w 1994 r. ... 94
Leśnictwo w latach 1985-1994 ... 105
Pożary w lasach państwowych w latach 1990-1994 ... 105
Struktura wiekowa lasów w 1994 r... 107
Skład gatunkowy lasów w 1994 r. ... 107
Zasoby drzewne na pniu ... 107
Zagrożenia drzewostanów szkodliwym oddziaływaniem gazów i pyłów ... 110
Odpady przemysłowe uciążliwe dla środowiska ... 122
Odpady wytworzone w ciągu roku ... 122
Nakłady inwestycyjne na ochronę środow iska... 154
Nakłady inwestycyjne na gospodarkę w odną ... 154
W pływy na Fundusz Ochrony Środowiska z tytułu opłat ... 156
W pływy na Fundusz Ochrony Środowiska z tytułu kar ... 158
W pływy z tytułu kar wymierzonych według rodzajów przekroczeń ... 158
.... ; ' u \
■ „ W .
UWAGI OGÓLNE
Publikacja zawiera statystyczną charakterystykę ilościowo-jakościową zaso
bów naturalnych, problemów zagrożenia i ochrony środowiska oraz gospodarki wodnej. Zakres prezentowanych danych odpowiada aktualnemu stanowi praw
nemu w tej dziedzinie, a w szczególności regulacji wynikającej z ustaw: o ochro
nie i kształtowaniu środowiska z dnia 31 1 1980 r. (Dz.U.Nr3, poz.6); o Państ
wowej Inspekcji Ochrony Środowiska z dnia 20 VII 1991 r. Dz.U. N r 77, poz.335); o ochronie przyrody z dnia 16 X 1991 r. (Dz.U.Nr 114, poz.492);
prawo wodne z dnia 24 X 1974 r. (Dz.U.Nr 38, poz.230); o ochronie gruntów rolnych i leśnych z dnia 26 III 1982 r. (Dz.U.Nr 11, poz.79); o lasach z dnia 28 IX 1991 r. (Dz.U.Nr 101, poz.444); o warunkach zdrowotnych i żywienia z dnia 25 X 1970 r. (D z.U .N r40, poz. 261).
Podstawowe źródło danych stanowią badania statystyczne GUS oparte na sprawozdawczości rocznej.
Materiał uzupełniający stanowiły dane ze sprawozdawczości resortowej: Ochro
ny Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa; Rolnictwa i Gospodarki Ży
wnościowej; Zdrowia i Opieki Społecznej oraz Gospodarki Przestrzennej i Bu
downictwa.
Wykorzystano także informacje Państwowej Inspekcji Ochrony Środowis
ka; Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska, Wojewódzkiej Stacji Sa
nitarno-Epidemiologicznej; Państwowej Inspekcji Sanitarnej, Wojewódzkiej Sta
cji Kwarantanny i Ochrony Roślin, Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych - Katowice i Ligi Ochrony Przyrody.
W prezentacji danych obok ujęcia wojewódzkiego stosowano przekroje gminne; miasta o dużej skali zagrożenia środowiska; działy i sekcje według Eu
ropejskiej Klasyfikacji Działalności (EKD).
Dla niektórych tematów agregację danych przeprowadzono według specyfi
cznych klasyfikacji, np.jednostek organizacyjnych leśnictwa, obiektów i obsza
rów specjalnie chronionych oraz pozostałych.
Przyjęto następujące zasady retrospekcji danych:
- dla tematów podstawowych: lata 1985, 1990-1994, - dla tematów szczegółowych: tylko dane za 1994 r.
- dla tematów opartych na wynikach badań jednorazowych lub cyklicz
nych; daty ich realizacji.
Mając na względzie pełniejsze i bardziej komunikatywne naświetlenie skali i tendencji zmian ilościowych i jakościowych oraz przestrzennego zróżnicowania degradacji i zanieczyszczeń środowiska publikacja została rozszerzona również o wykresy.
Objaśnienie zakresowe i pojęciowe prezentowanych w niniejszym opraco
waniu kategorii (wskaźników) statystycznych podano w układzie elementów środowiska w ramach poszczególnych działów publikacji. Pełniejszy zakres defi
nicji pojęć i interpretacji wskaźników zawierają "Zasady metodyczne statystyki ochrony środowiska i zasobów naturalnych" wydane w 1990 r. (Dz.Urz.GUS, N r 11, poz.48) oraz opracowanie "Definicja pojęć z zakresu ochrony środowiska"
wydane przez GUS w 1993 r.
W niektórych tablicach mogą wystąpić pewne nieścisłości rachunkowe wy
nikające z zaokrągleń. Obciążone nimi liczby są poprawne merytorycznie.
WYSZCZEGÓLNIENIE 1990 1991 1992 1993 1994
WARUNKI DEMOGRAFICZNE I ZDROWOTNE Ludność (stan w dniu 31 XII)
w tys... 1018,6 1021,2 1026,0 1026,7 1027,4 miasta:
w tys... 535,5 539,2 542,5 546,5 547,5 poniżej 10 tys. mieszkańców 87,9 88,9 90,2 92,6 92,7 10 - 50 ... 247,5 250,1 251,8 252,8 253,3 50 “ 100 ...1..1. 71,7 71,3 71,0 71,2 70,9 powyżej 100 tys.mieszkańców 128,4 128,9 129,5 129,9 130,6
w % ogółem ... . 52,6 52,8 52,9 53,2 53,3
w ieś:
w tys... ;... 483,1 482,1 483,5 480,2 479,9 w % ... 47,4 47,2 47,1 46,8 46,7 w wieku:
przedprodukcyjnym ... 301,8 300,0 296,5 291,4 286, 1 produkcyjnym ... 603,7 606, 1 611, 5 614,6 617,3 poprodukcyjnym ... 113,1 115,1 118,0 120,7 124,0 Ludność na 1 km2 (stan w dniu
31 XII) ... 120 120 120 120 120
Miasta (stan w dniu 31 XII) ... 29 29 29 30 30
,o liczbie ludności:
poniżej 10 tys... ... 16 16 16 17 17
10 - 50 ... 11 11 11 11 11
50 - 100 ... 1 1 1 1 1
100 tys. więcej ... 1 1 1 1 1
Zgony ogółem na 100 tys.ludności 920,1 963,4 922,8 924,5 892,3 w tym według przyczyn:
nowotwory złośliwe ... 162,8 174,6 178, 5 185,4 178,0 w tym:
żołądka ... 17.4 15,5 14,5 13,4 13,2 tchawicy, oskrzeli i płuc ... 36,5 40,9 42,4 44,3 43,0
białaczka ... 3,4 4,3 3,8 5,4 4,1
choroby układu krążenia ... 483,4 501,0 472,8 479,8 455,8
choroby układu oddechowego ... 38,6 38,2 31,4 36,3 29,9
zewnętrzne przyczyny urazów i za
truć ... 80,0 83,1 81,0 73,5 73,6 Zgony niemowląt na 1000 urodzeń ży-
wych r ...- miasta ...
wieś ...
16.7
c ; 15,7
17.8
17.5 16.5 18.5
17.1 15,7 19.1
’ i'« 1 *6 '°
,ieH
15,3
u 14'8 1 16'°
13,5 Przyrost naturalny ludności na
1000 ludności ... ... .'i 4,5 4,1 2,9 2,3 2,4 miasta ... ’ V 74,6 4,0 2,7 2,5 2,8
wieś ... • 4,4 4,1 3,1 2,1 2,0
Urodzenia żywe na 1000 ludności ... 13,7 13,7 12,1 11,5 11,3 miasta ... 12,7 12,6 11,3 10,9 10,8 wieś ... 14,7 14,8 13,0 12,2 11,8 Zachorowania na niektóre choroby na
100 tys. ludności:
nowotwory złośliwe0^ ... 212,5 201,0 206,9 201,6 , gruźlica układu oddechowego0^.... 35,7 34,3 29,5 35,2 29,4
o/Dotyczy przypadków nowo zarejestrowanych.
WYSZCZEGÓLNIENIE 1990 1991 1992 1993 1994
WARUNKI DE1 Zachorowania na niektóre choroby
na 100 tys. ludności: (dok.) inne salmonelozy ...
lOGRAFICZN
18,6
[E I ZDROWO
9,0
TNE (cd.)
2,7 5,3
czerwonka ... 12,0 7,4 0,4 0,3 0,2
zatrucia pokarmowe ... 126,5 175,6 86,0 66,2 89,0 zatrucia związkami chemicznymi
z wyjątkiem zatruć- pokarmowych 3,5 4,3 3,3 5,1 9,0
niepsychotyczne zaburzenia psychi
czne3^ ... >. ... .
; ■' '•
,273,4 235,8 264, 3 262,9 237,6
Zachorowania na choroby zawodowe ... 240 371 165 192 177
w tym:
zatrucia ostre i przewlekłe sub
stancjami chemicznymi oraz nastę
pstwa tych zatruć ... 1 3 3 1
pylica płuc ... ... 11 3 12 12 14
przewlekłe choroby oskrzeli wywo
łane działaniem substancji powo
dujących napadowe stany spastycz- ne oskrzeli i choroby płuc prze
biegające z odczynami zapalno-wy-
twórczymi w płucach ... 11 9 4 3 6
przewlekłe zapalenie oskrzeli wy
wołane działaniem substancji tok
sycznych, aerozoli drażniących - w razie stwierdzenia niewydolno
ści narządu oddechowego ... . 5 12 1 1 1
przewlekłe zanikowe przyrostowe i alergiczne nieżyty błon śluzowych
nosa, g a rdłaf krtani i tchawicy 7 2 1 5 5
przewlekłe choroby narządu głosu związane i nadmiernym wysiłkiem
głosowym ... 13 36 22 25 43
choroby skóry ... 24 22 14 20 5
choroby zakaźne i inwazyjne ... 32 15 17 36 24
przewlekłe choroby narządu ruchu wywołane sposobem wykonywania
pracy^ nadmiernym przeciążeniem 4 16 3 5 -
choroby układu wzrokowego wywołane zawodowymi czynnikami fizycznymi
lub chemicznymi . ... 1 3 - 1 1
uszkodzenia słuchu wywołane dzia
łaniem hałasu ... . 113 226 71 68 67
zespół wibracyjny ... 14 15 11 12 9
Wypadki d r o g o w e ^ ... 1290 1405 1262 1305 1426 na 10 tys. pojazdów samocho
dowych0^ ... . 52,2 57,2 49,7 48,5 53,4
ofiary wypadków:
śmiertelne ... 209 193 143 166 168
w tym n i e l e t n i ^ ... .... 9 18 3 14 7
ranni ... ... ,.... 1542 1768 1597 1649 1835 w tym n i e l e t n i ^ .,... 202 210 217 240 279
«/Dotyczy przypadków nowo-zarejestrowanych. b/Zarejestrowanych przez Policją.
c/Zarejestrowanych w urzędach rejonowych (wg stanu w dniu 31 XII). d/Do lat 14.
1990 1991 1992 1993 1994 WYSZCZEGÓLNIENIE
WYKORZYSTANIE I OCHRONA ZASOBOW POWIERZCHNI ZIEMI I GLEBY Powierzchnia ogólna województwa
(stan w końcu roku) w tys. ha ... 853,5 853,5 853,5 853,5 853,5 w tym:
użytki rolne ... 535,8 535,7 535,4 535,1 534,9 lasy i zadrzewienia ... 219,0 219,2 219,3 219,4 219,5 wody ... 18,9 19,0 18,9 19,0 19,1
użytki kopalne ... 3,0 2,9 3,0 3,0 3,0
tereny komunikacyjne ... 32,8 32,8 32,8 32,8 32,7
tereny osiedlowe ... ... 31,0 31,0 31,2 31,7 31,9
nieużytki ... 3,4 3,4 3,4 3,4 3,4
Użytki rolne i grunty leśne wyłą
czone na cele nierolnicze i nie
leśne w trybie obowiązujących przepisów prawnych3''' w ha:
użytki rolne ... 93,0 37,5 86,0 231,9 144,4 grunty leśne ... 43,0 14,8 15,1 17,5 24,7 Grunty zdegradowane wymagające re
kultywacji i zagospodarowania
(stan w dniu 31 XII) w ha ... 4428,0 4397,5 4214,9 4210,3 4163,0 Grunty (w ciągu roku) w ha:
zrekultywowane ... 96,0 56,3 146,5 60,0 81,0 zagospodarowane ... ... 75,0 51,8 93,4 60,7 91,0
ZASOBY, WYKORZYSTANIE, ZANIECZYSZCZENIE I OCHRONA WOD
Pobór wody na potrzeby gospodarki
narodowej w hm ... 167,9 154,7 142,6 159,2 172,2 na cele:
produkcyjne (poza rolnictwem
i leśnictwem) ... 94,7 77,1 67,0 67,1 68,8 rolnictwa i leśnictwa ... 17,0 23,9 22,6 39,3 48,1
gospodarki komunalnej ... 56,2 53,7 53,1 52,8 55,2
Nawadniane grunty rolne i leśneb^:
powierzchnia w ha ... 3298 3090 2041 2367 2995
pobór wody w dam"* ... 3731 2594 1830 2630 2424 Napełniane wodą stawy rybnec^ :
powierzchnia w ha ... 1216 1255 1243 1412 1911
pobór wody w dam"* ... 14196 22041 '21356 37241 46386 Zużycie wody z wodociągów siecio
wych w gospodarstwach domowych:
W hm"* ... 45,2 42,8 44,8 45,3 44,1 miasta ... 36,0 35,7 35,8 35,6 35,1
wieś ... 9,2 7,1 9,0 9,7 9,1
na 1 mieszkańca w m 3 ... 44,4 42,0 43,8 44,2 43,0 miasta ... 67,5 66,6 66,1 65,5 64,1 wieś ... 18,9 14,6 18,7 20,2 18,9
Miasta (stan w dniu 31 XII) ... 29 29 29 30 30
w tym wyposażone w sieć:
wodociągową ... 29 29 29 30 30
kanalizacyjną ....J... 28 28 28 28 28
a/Ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych oraz rekultywacji gruntów; bez za- drzewień i zalesień. b/Obiekty o powierzchni co najmniej 20 ha, c/Obiekty o powierzchni co najmniej 10 ha.
WYSZCZEGÓLNIENIE 1990 1991 1992 1993 1994
ZASOBY, WYKORZYSTANIE, ZANIECZYSZCZENIE I OCHRONA WOD (dok.) Miasta (stan w dniu 31 XII) (dok.)
obsługiwane przez oczyszczalnie
ścieków ... 24 24 24 23 24
biologiczne ... 13 13 13 12 13
mechaniczne ... 11 11 11 11 11
Ścieki przemysłowe i komunalne odprowadzone do wód powierzchnio
wych w hm3 ... 115,5 104,2 100,2 93,8 93,5
wody chłodnicze ... 7,4 5,3 3,9 4,2 5,9
ścieki wymagające oczyszczania 108,1 98,9 96,2 89,7 87,6
oczyszczane ... 91,4 84,6 77,5 72,6 68,1
mechaniczne ... 62,7 56,5 44,2 38,3 34,4
chemicznie ... 3,5 2,6 2,8 5,3 5,1
biologicznie ... 25,3 25,5 30,5 28,9 28,6
nie oczyszczane ... 16,7 14,3 18,7 17,1 19,5 odprowadzone bezpośrednio z
zakładów przemysłowych .... 16,7 14,3 17,4 15,7 14,6
odprowadzone siecią kanaliza
cji miejskiej ... - 0,0 1,3 1,4 5,0
ZANIECZYSZCZENIE I OCHRONA POWIETRZA
Zakłady szczególnie uciążliwe dla czystości powietrza atmosferycz
nego (stan w dniu 31 XII) ... 84 84 83 87 85
w tym wyposażone w urządzenia do redukcji zanieczyszczeń:
pyłowych ... 76 76 72 74 71
gazowych ... 9 7 7 8 9
w tym posiadające zagospodarowaną
strefą ochronną ... 8 7 7 6 5
w t y m , nie posiadające:
określonej emisji dopuszczalnej 8 7 17 21 4
wyników pomiarów emisji:
pyłów ... 43 45 38 44 33
g a z ó w ... 43 45 38 43 33
wyników pomiarów imisji ... 93 65 60 69 68
zatrudnionych w ochronie powie
trza ... 32 30 33 37 34
Emisja zanieczyszczeń w tys. ton:
pyłowych ... 50,8 42,2 32,2 24,9 23,7 gazowych (bez dwutlenku węgla) .. 126,0 120,8 102,8 84,1 94,8 Zanieczyszczenia przemysłowe zatrzy
mane w urządzeniach do redukcji w tys. ton:
pyłowe ... 1160,3 1209,5 1198,0 765,4 1003,9 gazowe(bez dwutlenku węgla) .... 22,3 27,1 21,6 21,4 66,1 Stopień redukcji wytworzonych zanie
czyszczeń w %:
pyłowych ... 95,8 96,6 97,4 96,9 97,7 gazowych (bez dwutlenku węgla)... 15,1 18,3 17,4 20,3 41,1
WYSZCZEGÓLNIENIE 1990 1991 1992 1993 1994
FLORA, FAUNA I OCHRONA ŚRODOWISKA
Powierzchnia lasów3'*' w tys. ha .... 216,0 216,1 216,3 217,0 222,9 w tym lasów ochronnych*3'1' ... 67,7 67,7 68,2 104,6 100, 3 Lesistość w % ... 25,3 25,3 25,3 25,4 25,4
Odnowienia i zalesienia w tys. ha 2,3 2,1 2,2 2,9 3,3
Pozyskanie drewna (grubizny) w dam3 739,5 635,4 864, 5 1011,1 990, 5
Rezerwaty przyrody a/ ... 20 20 20 20 20
powierzchnia w ha ... 193 193 193 193 193
leśne ... 141 141 141 141 141
florystyczne ... 43 43 43 43 43
stepowe ... ... 6 6 6 6 6
przyrody nieożywionej ... 3 3 3 3 3
w % powierzchni województwa .... 0,02 0,02 0,02 0,02 0,02
Pomniki przyrody*'' ... ... 267 267 267 267 265
pojedyncze drzewa ... 157 157 157 157 157
grupy drzew ... 81 81 81 81 81
aleje ... 17 17 17 17 17
głazy narzutowe ... 11 11 11 11 9
skałki, groty, jaskinie i inne 1 1 1 1 1
Zadrzewienia w tys. szt.:
sadzenie drzew ... 214,0 242,5 272,5 128,8 143,6 sadzenie krzewów ... 254,0 98,6 112,3 80,0 72,2
Pracownicze ogrody działkowe 307 120 309 309 297
w ha ... 1661,0 1675,6 1744,9 1680,0 1644,0 ODPADY
Odpady przemysłowe uciążliwe dla
środowiska; ...
nagromadzone na terenach za-
kładów6'' w tys. t o n ... 27820,4 28273,6 28595,0 28680,2 28962,2 a/Stan w dniu 31 XII. b/w zarządzie Lasów Państwowych; grupowanie według siedziby nadleśnictwa.
WYSZCZEGÓLNIENIE 1990 199,1 1992 1993 1994
ODPADY (dok.)
Odpady przemysłowe uciążliwe dla środowiska: (dok.)
wytworzone w ciągu roku w tys.
ton ... 882,2 787,2 587,4 629,3 768,8 wykorzystane gospodarczo ... 306,5 245,6 178,8 248,6 409,3
unieszkodliwiona ... 4,3 9,3 6,6 8,0 8,5
składowane ... 571,4 532,3 402,0 372,7 351,0 powierzchnia nie zrekultywowana8^
w ha :
składowisk, hałd i wysypisk 287,9 292,7 289,6 285,3 288,8 stawów osadowych ... 225,2 230, 1 230,3 230,3 230,2 powierzchnia zrekultywowana
w ciągu roku: składowisk, hałd
i wysypisk w ha ... 12,7 6,8 2,6 0,2 0,3
Odpady komunalne-wywiezione na wy
sypiska '» dam w ciągu roku .... 829, 5 928,5 1138,0 1260,0
EKONOMICZNE ASPEKTY OCHRONY ŚRODOWISKA
Nakłady inwestycyjne (ceny bieżące) n a :
ochronę środowiska:
w tys. zł ...
w t ym:
ochrona wód ... . . i....
12440,6 6534,5
53156,0 6260,6
101830,9 17073,5
92821,7 23877,4
95877,1 27934,8 ochrona powietrza atmosfery
cznego ... 3486,5 42322,6 6897,7 53036,1 51066,3 powierzchnia ziemi ... 2365,6 4465,8 15065,1 15904,0 15117,1 w % nakładów inwestycyjnych
w gospodarce narodowej ... 3,5 11,9 18,5 8,2 6,2
na 1 mieszkańca w złotych .... 12,2 52,1 99,5 90,4 93,0 gospodarkę wodną:
w tys. zł ... 9730,1 17249,9 24654,9 30080,8 37863,2 ujęcia i doprowadzenia wody 9433,6 16493,4 21221,3 26168,6 31709,1 zbiorniki i stopnie wodne 1,0 263,4 1170,0 3552,0 2446,4 regulacja i zabudowa rzek,
kanałów ... '... 295,5 536,8 2220,0 360,2 3667,3 obwałowania przeciwpowodziowe
i stacje pomp ... - 219,7 37,4 - 40,4
w % nakładów inwestycyjnych
w gospodarce narodowej .... 2,7 3,8 4,5 2,6 2,4
na 1 mieszkańca w złotych ... 9,6 16,9 24,1 29,3 37,0 a/Stan w dniu 31 XII.
o c h r o n a Środowiska w w o j e w ó d z t w i e na t l e kraju w 1994 r.
Polska Województwo opolskie WYSZCZEGÓLNIENIE
w liczbach bezwzględnych
udział w kraju ,
w % ' Ludność13^ w tys... 38581 1027 2,7
miasta ... 23868 547 2,3 wieś ... 14713 480 3,3
o
Ludność na 1 km ... 123 120 97,6 Zgony ogółem na 1000 ludności ... 10,0 8,9 10,0 Zgony niemowląt na 1000 urodzeń żywych ... 15,1 14,8 15,1 miasta ... 15,6 16,0 15,6 wieś ... 14,6 13,5 14,6 Powierzchnia ogółem*3^ w tys. ha ... 31269 853 2,7
w t ym:
użytki rolne ... 18690 535 2,9 lasy i zadrzewienia ... 8937 219 2,5 wody ... 830 19 2,3
użytki kopalne ... 42 3 7,1
tereny: komunikacyjne ... 998 33 3,3
osiedlowe ... 994 32 3,2
nieużytki ... 505 3 0,6
Użytki rolne wyłączone na cele nierolnicze w ha 6368 144 2,3 Grunty zdewastowane i zdegradowane wymagające
rekultywacji i zagospodarowaniab/w ha ... 89052 4163 4,7 Pobór-wody na potrzeby gospodarki narodowej
w hm ... 11978,2 172,2 1,4 na cele:
produkcyjne (poza rolnictwem i leśnictwem) 8136,9 68,8 0,8 rolnictwa i leśnictwa ... 1237,8 48, 1 3,9 gospodarki komunalnej ... 2603,4 55,2 2,1 Ścieki przemysłowe i komunalne odprowadzone do
wód powierzchniowych w hm 3 ... 9796,7 93,5 1,0 w tym wymagające oczyszczania ... 3183,0 87,6 2,8 oczyszczane ... 2373,7 68, 1 2,9 mechanicznie ... 1025,6 34,4 3,4 chemicznie ... 155,6 5,1 3,3 biologicznie ... ... 1192,5 28,6 2,4 nie oczyszczane ... 809,3 19,5 2,4
odprowadzone:
bezpośrednio z zakładów przemysłowych .... 85,7 14,6 17,0 siecią kanalizacji miejskiej ... 723,6 5,0 0,7 a/W zakresie wskaźników - odpowiedni wskaźnik dla kraju. b/Stan w dniu 31 XII.
o c h r o n a Śr o d o w i s k a w w o j e w ó d z t w i e n a t l e k r a j u w 1994 r.(dok.)
Polska Województwo opolskie WYSZCZEGÓLNIENIE
w liczbach bezwzględnych
udział w kraju .
w %a/
Emisja przemysłowych zanieczyszczeń powietrza w tys. t/rok:
pyłowych ... 529,3 23,7 4,5 gazowych ... ... 2940,8 94,8 3,2 w tym dwutlenku siarki ... 1726,0 48,2 2,8 Zanieczyszczenia zatrzymane w urządzeniach do
redukcji zanieczyszczeń:
w t y s . t/rok:
pyłowe ... 19715,9 1003,9 5,1 gazowe*^ ... 989,7 66,1 6,7 w % zanieczyszczeń wytworzonych:
pyłowych ... 97,4 97,7 97,4 gazowych*3^ ... 25,2 41,1 25,2 Odpady przemysłowe uciążliwe dla środowiska w min
t o n :
nagromadzone na terenach zakładów przemysłowych 1871,8 29,0 1,5 wytworzone w ciągu roku ... 120,9 0,8 0,6 wykorzystane gospodarczo ... 65,6 0,4 0,6 unieszkodliwione ... 0,5 0,0 1.6 składowane ... 54,7 0,4 0,6 Powierzchnia lasów0 '1' w tys. ha ... 8732 217 2,5 w % powierzchni geograficznej (lesistość) .... 27,9 25,4 27,9 Grunty leśne wyłączone na cele nieleśne w ha .... 674 17 2,6 Parki krajobrazowe0 ^ :
96 2 2,1
18601 10 0,6
Rezerwaty przyrody0 ^:
1072 20 1,9
117367 193 0,2
4692 6 0,1
23529 265 1.1
3312 100 3,0
Nakłady inwestycyjne (ceny bieżące) na:
ochronę środowiska:
2127565,0 95877,1 4,5
w tym:
1001878,3 27934,8 2,8
941889,0 51066,3 5,4
176087,9 15117,1 8,6
w % nakładów inwestycyjnych w gospodarce
narodowej ... 6, 3 6 , 2 6, 3
55,0 93,0 169,1
gospodarkę w o d n ą :
979596,7 37863,2 3,9
ujęcia i doprowadzenia wody ... 765827,5 31709,1 4,1
142354,3 2446,4 1,7
regulacje i zabudowa rzek i potoków ... 45631,0 3667,3 8,0 obwałowania przeciwpowodziowe i stacje pomp 25783,9 40,4 0,2 w % nakładów inwestycyjnych w gospodarce naro
2,4 2,9
dowej ... ... 2,9
nJ 1 mieszkańca w złotych ... 250,0 37,0 148,0 a/w zakresie wskaźników - odpowiedni wskaźnik dla kraju. b)Bez wdutlenku wągla.
c )Stan w dniu 31 XII.
