KARTA PRACY
język polski (gimnazjum)
Nie bądźmy tacy skromni
Zapoznaj się z tekstem źródłowym, a następnie wykonaj zadania umieszczone pod nim.
„Pochwała złego o sobie mniemania”
Wisława Szymborska
Myszołów nie ma sobie nic do zarzucenia.
Skrupuły obce są czarnej panterze.
Nie wątpią w słuszność swych czynów piranie.
Grzechotnik aprobuje siebie bez zastrzeżeń.
Samokrytyczny szakal nie istnieje.
Szarańcza, aligator, trychnina i giez Żyją jak żyją i rade są z tego.
Sto kilogramów waży serce orki, Ale pod innym względem lekkie jest.
Nic bardziej zwierzęcego Niż czyste sumienie Na trzeciej planecie od słońca.
1. Znajdź encyklopedyczne informacje o bohaterach wiersza:
Bohater wiersza Informacja encyklopedyczna myszołów
czarna pantera piranie grzechotnik
szakal szarańcza
aligator trychnina
giez orka
2. Wyjaśnij pojęcie „antropomorfizacja” i powiedz, jakie znalazło zastosowanie w wierszu. A może wręcz przeciwnie?
3. Czy bohaterowie wiersza przejmują się tym, że spotkanie człowieka z nimi grozi nam śmiercią, a przynajmniej nieprzyjemnym doświadczeniem? Przytocz odpowiedni cytat.
4. Zgodnie z jakimi prawami żyją zwierzęta, a z jakimi człowiek?
5. W kręgu bohaterów wiersza jest też człowiek. Co podmiot liryczny pośrednio mówi o człowieku? Co go dręczy?
6. Co, według podmiotu lirycznego, człowiek zyskuje w konfrontacji ze zwierzęciem, a co traci?
7. Jaki jest stosunek człowieka do zbrodni i co go reguluje, a jak traktują zbrodnię zwierzęta?
8. Podaj wyjaśnienie pojęcia „paradoks” i wskaż jego przykład w wierszu.
9. Czym dla Ciebie jest „czyste sumienie”? Czym to pojęcie jest dla chrześcijanina, a czym dla ateisty?
10. Erazm z Rotterdamu, sławny filozof, wydał swoje dzieło pod tytułem „Pochwała głupoty” Jak myślisz, dlaczego Wisława Szymborska zatytułowała swój wiersz podobnie do rozprawy filozoficznej?
11. Podaj dosłowne odczytanie tytułu wiersza: czego jest on pochwałą, co w człowieku jest cenne? Do czego odnosi się ironia ukryta w tytule, czego jest on tylko pozorną pochwałą?
12. Wyjaśnij znaczenie związków frazeologicznych:
Mieć komuś coś do zarzucenia;
Nie mieć skrupułów;
Aprobować coś bez zastrzeżeń.
13. Co rozumiesz przez peryfrazę: „trzecia planeta od słońca”?
14. Spróbuj zredagować krótki tekst na temat „Pochwała młodości”. Nie przekraczaj 10 zdań.
